In het Jubileumboek van de Bond hebt U kunnen lezen dat na Amsterdam en Rotterdam nu ook in Arnhem een Afdeling Automatische Postverwerkende Systemen (APVS} in gebruik is genomen, waar brieven met behulp van de POSTCODE automatisch gesorteerd worden. Deze Afdeling bevindt zich in het nieuwe EK.P (ExpeditieKnoopPunt), dat op 22 oktober 1982 officieel in gebruik is genomen. (Afb. 34) Arnhem heeft op dit moment - net als Rotterdam - alleen nog handindexeermeubels, in totaal 26 stuks. Op 5 j u l i 1983 zijn de eerste daarvan geplaatst en vanaf 6 j u l i is men begonnen met de zgn. "functionele tests". Afb.34. Herdenkingskaart met bijzonder vlagstempel en de postoode-zegels (!), uitgegeven bij de opening van EKP-Arnhem op 22 oktober 1982. 4
Zowel bij het plaatsen der meubels als bij het testen is alleen "echte" post gebruikt en geen dummypost zoals indertijd in Rotterdam het geval was. Vanaf 5 juli 1983 komen dus brieven voor die in Arnhem van rode postcode-streepjes ("index") zijn voorzien. Zij hebben rode nummertjes in de reeks 141 tot en met 166. Merkwaardig is dat 2 nummers (153 en 158) van het oudere, grote type zijn, de overige KPK's zijn van het type I I Afb.35.a/b: KPK 145, boven op een brief in Arnhem geindexeerd, onder als reserve-nummer in Rotterdam. Type I is groter dan type II!!
Brieven uit de periode 5 j u l i - half augustus zijn tamelijk schaars: er is namelijk alleen geindexeerd ten behoeve van de testen. Dus in de eerste helft van j u l i, en daarna weer om de - iets latere opgebouwde SORteerMAchine - te testen (maar daarvoor is voornamelijk in Rotterdam geindexeerde post gebruikt). Na half augustus wordt er zo goed als géén briefpost meer geindexeerdj vanaf dat moment worden alleen de groene giro-enveloppen van streepjes voorzien. Tot begin oktober 50.000, daarna 100.000 per dag. "Gewone" post wordt maar héél af en toe nog - bij demonstraties e.d. - automatisch verwerkt. Wij kunnen dus alle brieven met Arnhemse index en een KPK tussen 141 en 166 uit de beginperiode betitelen als "proefpost". Er zijn ook enkele brieven bekend die - als testmateriaal - meerdere keren gebruikt zijn: zie o.a. Afb. 36. In december 19B3 zal er, gedurende de Kerst- en Nieuwjaarsdrukte, wel echte post automatisch gesorteerd worden. Maar pas vanaf maart/april 1984 is de Arnhemse Afdeling APVS zover dat er dagelijks giro- en gewone post verwerkt zal worden. Afb. 36. "Proefbrief", in Arnhem 2x geindexeerd op meubels met KPK 148 en 160. de brief is pas bij aankomst in Rotterdam gestempeld op 13 juli 1983. 6
Afb. 37. In Arnhem geindexeerde brief, stempeldatum 5 augustus 1983 en KPK R06: afkomstig van een reserve-printer. Omdat in het adres geen postcode is vermeld bestaat de index uit 12 streepjes (blanco code). In maart 1983 is de lay-out der dagafschriften van de giro iets gewijzigd, waardoor het adres enkele millimeters hoger kwam te staan met als gevolg dat ook het "venster" in de enveloppe iets hoger kwam en er voldoende ruimte daaronder beschikbaar kwam om de postcode-index af te drukken. Ook met de afschriften uit Amsterdam is dat al een tijd lang het geval, en daar worden de giro-enveloppen via de optische lees- en indexeerapparatuur van een index voorzien. Een soortgelijke machine zal in Arnhem pas in 1984 geplaatst worden (ALIMA). Afb.37 laat een enveloppe zien, die van een index uit een "reserve-printer" is voorzien. Arnhem heeft twee reserve-printers, met de KPK's R05 en R06. Deze printers worden gebruikt indien er een defekt is 7
ontstaan aan een der andere printers. In de testperiode zijn ook deze twee reserve-printers uitgeprobeerd. Het gebruik van reserveprinters is niet nieuw; wel daarin de KPK's met de letter R. Eerder zagen wij in Rotterdam al KPK 145 in zo'n reserve-printer, en ook de nummers 165 en 168 zijn (na oktober 1982) uit reserveprinters in Rotterdam afkomstig. Let wel: 145 en 165 komen in Arnhem voor in de gewone reeks, maar dat zijn kleinere nummers (Type II) dan de Rotterdamse (Type I ). Maar sedert oktober 1983 worden in Rotterdam óók R-nummers gebruikt; R01 en R02 zijn inmiddels gesignaleerd, R03 en R04 worden ook verwacht. Daarmee is het probleem van het gebruik van dezelfde nummers in Rotterdam en Arnhem uit de Wereld geholpen. Na Arnhem zullen in de loop van de komende jaren ook s'gravenhage en Utrecht een Afd. APVS krijgen, in Haarlem wordt thans een nieuwe EKP gebouwd waarin t.z.t. ook automatisch gesorteerd zal worden, en zo b l i j f t de Postcode in opmars. Wie de ontwikkelingen vanaf maart 1979 in Amsterdam heeft bijgehouden, beschikt al over een aardige kollektie "Postcode in Nederland". Copyright voorbehouden. Jos M.A.G.Stroom Het Hoofd van de Rondzenddienst heeft te zijnen huize twee verzamelingen t.w.: 1. Grote verzameling Frankrijk, ongebruikt en postfris. 2. Grote verzameling Duitsland, ongebruikt en postfris. Het zijn pracht collecties. Degenen, die belangstelling voor zegels uit deze verzamelingen hebben, worden verzocht contact op te nemen met de Heer L.A.Moonemans, tel. 557307. 8