Verklaringsmethodiek KiM bereikbaarheid hoofdwegennet Han van der Loop, Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid Workshop KiM en RWS/WVL/NM Den Haag, 4 augustus 2015
Inhoud Vraagstelling Beschikbare gegevens Methodiek Enkele resultaten Organisatie: deskundigheden, faciliteiten/services Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid
Vraagstelling Waardoor nemen de files toe of af? KiM: Hoe komt het dat de ontwikkeling van bereikbaarheid (gemeten i.t.v. reistijdverlies, onbetrouwbaarheid en kwetsnaarheid) op hoofdwegen in de tijd toeneemt of afneemt? Wat is het effect van beleidsmaatregelen en van andere factoren? Aggregatieniveau: Landelijke jaarlijkse ontwikkeling (KiM)? Regionale jaarlijkse ontwikkeling? (b.v. per provincie)(kim) Lokale omstandigheden en gebeurtenissen? Relatie met provinciale en gemeentelijke wegen (KiM) Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid
Beschikbare gegevens Verkeersgegevens WVL 2000-heden: verkeersomvang, snelheid, reistijdverlies (VVU100) per 15 minuten per wegvak (ca 3000 per jaar) Incidenten en ongevallen (WVL) Wegwerkzaamheden (WVL) Weersomstandigheden (KNMI) Maatregelen: uitbreiding infrastructuur, verkeersmanagement, maximum snelheden, trajectcontroles (KiM verzameld bij RWS en openbare bronnen) Maatschappelijke factoren: bevolking, banen en autobezit per gemeente, BBP per COROP-gebied (CBS, LISA) Brandstofprijzen (CBS) Fiscale maatregelen Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid
Verklaring van congestie Sociale omgeving: bevolking, banen, autobezit, brandstofprijs, belastingplan 2004, Het Nieuwe Werken Verstorende factoren: weer, wegwerkzaamheden, incidenten Netwerkkenmerken: maximum aantal voertuigen p/wegvak Vraag (verkeersomvang) Capaciteit Reistijdverlies Maatregelen: infrastructuur, verkeersmanagement snelheden 5 Ministerie van Infrastructuur en Milieu KiM Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid 15 oktober 2012
Verklaring reistijdverlies: theorie (schematisch) Vraagfactoren: - bevolking, banen, autobezit, bbp - brandstofprijs, - belasting woon-werk - Het Nieuwe Werken Verkeersomvang Situationele kenmerken: - weer - incidenten - werk aan weg Capaciteit Maatregelen: - stroken, wegen, verkeersmanagement - trajectcontroles, maximum snelheden Reistijdverlies 6 Ministerie van Infrastructuur en Milieu KiM Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid 15 oktober 2012
Effect van maatregelen: methodiek Pretest posttest controlgroup design: O 1 X O 2 O 3 O 4 Voormeting Opening maatregel Nameting Voormeting Nameting Toets: O2 O1 > O4 O3? Andere factoren: controleren met multipele regressie Werkt alleen indien kennis is van de belangrijkste factoren die de betreffende ontwikkelingen beïnvloeden Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid
Uitbreiding infrastructuur met extra stroken Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid
Uitbreiding infrastructuur met extra stroken Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid
Verklaring reistijdverlies: 2 regressies, 2 stappen Vraagfactoren: - bevolking, banen, autobezit, bbp - brandstofprijs, - belasting woon-werk - Het Nieuwe Werken Verkeersomvang Stap 1 Situationele kenmerken: - weer - incidenten - werk aan weg Capaciteit Maatregelen: - stroken, wegen, verkeersmanagement - trajectcontroles, maximum snelheden Reistijdverlies Stap 2 10 Ministerie van Infrastructuur en Milieu KiM Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid 15 oktober 2012
1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Ontwikkeling bereikbaarheid HWN 1985-2014 350 300 250 200 150 Verkeersomvang Reistijdverlies 100 50 0 Ministerie van Infrastructuur en Milieu
Verklaring reistijdverlies HWN 2004-2013 100 Bevolking, arbeid, autobezit +30% -4% Telewerken Brandstofprijs -9% Weer Ongevallen Werk aan weg +1% Verlaging belasting woon-werk +8% Reistijdverlies Overige factoren -3% Nieuwe wegen -1% Extra stroken -42% +3% Snelheidsverlagingen en trajectcontroles Verkeersmanagement -3% 80 2004 2013 Ministerie van Infrastructuur en Milieu
Ervaringen Maatregelen: informatie hierover bij RWS niet beschikbaar DRIP s en TDI s: zijn wellicht vaak niet optimaal afgesteld Ministerie van Infrastructuur en Milieu
afgelegde kilometers (index 2004 = 100) Ontwikkeling vrachtverkeer 112 110 108 106 104 102 100 98 96 94 92 90 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 vrachtverkeer op hoofdwegen (voertuigen > 6 m; vrachtauto's en bussen) overig verkeer op hoofdwegen vrachtverkeer op alle wegen (vrachtwagens en trekkers) overig verkeer op alle wegen Ministerie van Infrastructuur en Milieu
reistijdverlies (miljoen uren per jaar) Verkeer op provinciale wegen 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 2011 2012 2013 rijkswegen Noordvleugel Randstad rijkswegen Zuidvleugel Randstad rijkswegen Noord-Brabant provinciale wegen Noordvleugel Randstad provinciale wegen Zuidvleugel Randstad provinciale wegen Noord-Brabant Ministerie van Infrastructuur en Milieu
Onbetrouwbaarheid van de reistijd Ministerie van Infrastructuur en Milieu
Verklaring onbetrouwbaarheid Ministerie van Infrastructuur en Milieu
Organisatie: deskundigheden, faciliteiten/services Benodigde deskundigheden: Methodologische kennis en ervaring Databewerking (bestanden ca. 60 Gb) Statistische technieken (Matlab, SPSS) Verkeerskundige kennis en kennis van gedrag Faciliteiten/services: - Rekening houden met continuïteit/consistentie versus nieuwe ontwikkelingen - Voldoende tijd inplannen om analysen uit te kunnen voeren, c.q. toetsen en verbeteren - Gevoelig zijn voor de mogelijkheden versus beperkingen van de methodiek Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid