Kwaliteitsvolle zorg en ondersteuning voor kinderen en jongeren in Vlaanderen: Een selectie van bevindingen van JOnG! Prof. dr. Karel Hoppenbrouwers Mede namens het studieteam JOnG! Studieteam JOnG! 1
Onderzoeksteam JOnG! 2007-2015 Promotoren Prof. Hans Grietens en Prof. Karla Van Leeuwen Gezins- en Orthopedagogiek, KU Leuven Prof. Annemie Desoete en Prof. Roeljan Wiersema Experimenteel Klinische en Gezondheidspsychologie, UGent Prof. Karel Hoppenbrouwers Jeugdgezondheidszorg, KU Leuven Medewerkers Imke Baetens, Annelies Ceulemans, Nancy Devogelaer, Hilde Dierckx, Cécile Guérin, Rozemarijn Jeannin, Kristien Lacluyse, Ciska Pieters, Mathieu Roelants, Sofie Rousseau, Gerlinde Snoeck, Sigrid Van den Branden, Inge Van Trimpont, Valérie Van Cauwenberge, Ann Winnen Inhoud van de presentatie Algemene informatie over JOnG! Doelstellingen Studieopzet Steekproeven Thema s Introductie bij de thema s van de studiedag 2
Onderzoek JOnG!: Doelstellingen Kencijfers m.b.t. (problemen van) gezondheid, ontwikkeling, opvoeding en gedrag van kinderen en jongeren Evoluties van deze kencijfers Behoefte aan, en gebruik van zorg en het in kaart brengen van zorgtrajecten Speciale aandacht voor kwetsbare kinderen en risicosituaties Longitudinaal onderzoek in drie cohorten: Onderzoek JOnG!: Studieopzet Geboortejaar Geboortecohorte 5/2008 4/2009 2002 (cohorte 6 jaar) 1996 (cohorte 12 jaar) Woonplaats In één van de 9 (8) regio s 3
Onderzoek JOnG!: Studieopzet Ontwikkeling ZORG Gedrag Opvoeding Gezondheid Onderzoek JOnG!: model en variabelen A.OUDER Demografische kenmerken Mentale gezondheid B.GEZIN Demografische kenmerken Gezinssamenstelling Gezinsfunctioneren Levensgebeurtenissen C.Pre- en perinatale risicofactoren Zwangerschap en geboorte Levenswijze moeder E.OPVOEDING Opvoedingsgedrag Opvoedingsbetekenissen (pedagogisch besef, opvoedingsbeleving) D.KIND Demografische kenmerken Gezondheid Ontwikkeling Temperament Gedrag F.OMGEVING Onderwijs Sociaal netwerk Kinderopvang G.ZORG Zorgbehoefte Zorggebruik Zorgorganisatie SWVG - Beleidsplatform 27 januari 2009 4
Alle deelnemers (basissteekproef) Jaarlijkse vragenlijst (vanaf 2010: elke 6 m) Ouders 0-6-12-jarigen 12-jarigen zelf Koppeling met IMA (medische zorgen) Andere databanken (o.a. K&G) Onderzoek JOnG!: Studieopzet Verdiepingsstudies met Cases en Controles = kwetsbare kinderen en gezinnen (in de verschillende aandachtsgebieden) Meer diepgaande opvolging SWVG - Beleidsplatform 27 januari 2009 Bijzondere aandacht voor hun zorg- en hulpverleningstrajecten Onderzoek JOnG!: Studieopzet Vragenlijsten 0 Verdiepingsstudie 3 6 Verdiepingsstudies 9 12 Verdiepingsstudies 15 5
Cohorte 0-jarigen: Recrutering SWVG - Beleidsplatform 27 januari 2009 Cohorte 0-jarigen: Steekproef en respons Populatie: N=10133 Doelgroep (geboren op een oneven dag): N=5161 Aantal deelnemers: n=3017 (58,4% van doelgroep) 6
Cohorte 0-jarigen: Tijdlijn dataverzameling SWVG: periode 2007-2011 Cohorte 0-jarigen REKRUTERING Mei 2008 Okt 2008 Mei 2009 Okt 2009 Mei 2010 Okt 2010 Mei 2011 Okt 2011 Jan - Juni 2012 Basissteekproef Ikaros (K&G) Startvragenlijst 2m Vragenlijst 12m 12m Vragenlijst 24m 24m Vragenlijst 28m Vragenlijst 36m Verdiepingsgroep Rekrutering 6m 28m 36m Vragenlijst 8m 8m Onderzoek 8m 8m Vragenlijst 18m Onderzoek 24m 18m 24m Cohorte 0-jarigen: Respons basissteekproef 7
Representativiteit van de data Kencijfers vereisen representatieve steekproef of correctie voor eventuele vertekening JOnG! (SWVG) steekproef: getrokken in selectie van regio s (diversiteit, stedelijkheid, provinciale spreiding) Selectieve (non) respons Gevolgen voor kencijfers? Is weging noodzakelijk? Analyse van weging voor herkomst en opleidingsniveau moeder Systematische vertekening Cohorte 0 Herkomst Opleiding Populatie Regio Deelnemers Q02 Q12 Q24 Q30 Q36 BE Laag Gemiddeld Hoog 4.7 26.0 43.8 5.4 24.5 39.7 5.9 25.8 48.4 5.1 24.7 54.1 4.8 24.1 57.8 4.7 23.9 61.1 4.6 24.0 63.0 4.5 23.4 62.9 EU Laag Gemiddeld Hoog 0.8 2.9 4.2 0.8 2.6 2.8 0.7 2.3 2.6 0.6 2.2 2.5 0.4 2.1 3.0 0.4 1.8 2.7 0.4 1.5 2.2 0.3 1.7 2.7 WHO/BCD Laag Gemiddeld Hoog 6.6 7.0 4.0 10.0 9.7 4.6 4.8 5.9 3.9 TOTAAL 100 100 100 100 100 100 100 100 2.8 4.7 3.2 2.4 2.9 2.5 0.8 2.5 2.1 0.5 1.6 2.1 0.6 1.4 2.6 8
Gevolgen van systematische vertekening voor en na correctie/weging Simulatie aan de hand van Kind en Gezin/Ikaros registratie en JOnG!0 respons op 24 maanden: Populatie Steekproef, gewogen voor: Niet gewogen Herkomst + Opleiding Herkomst Opleiding Exclusief borstvoeding bij geboorte (%) 66.1 70.5 71.8 71.7 70.5 Geboortegewicht < 2500g (%) 6.52 5.04 5.05 5.10 5.01 Gemiddelde geboortegewicht (kg) 3.32 3.37 3.34 3.36 3.36 Gemiddelde geboortelengte (cm) 49.7 49.9 49.8 49.8 49.8 Kansarmoede (%) 8.76 5.13 7.37 6.81 6.88 Thema 1: Ontwikkeling Thema 2: Opvoeding Rode draad: Zorg Verdiepingsstudie JOnG!0: Thema s en omvang steekproef Contact op 8 maanden: n=381, waarvan 220 controles en 161 cases Contact op 24 maanden: n=349, waarvan 320 ook op 8 maanden (84%), en 29 nieuwe cases, voornamelijk geselecteerd omwille van opvoedingsstress 9
Cohortes 6- en 12-jarigen: Recrutering Schriftelijke uitnodiging tot deelname van alle kinderen ( 2002) en jongeren ( 1996), die bij recrutering woonachtig zijn in een van de 8 geselecteerde regio s in Vlaanderen. 6-jarigen: populatie: N= 9838 deelnemers: n=1891 (19,2%) 12-jarigen: populatie: N=9861 deelnemers: n=1500 (15,2%) SWVG - Beleidsplatform 27 januari 2009 Cohortes 6- en 12-jarigen: Regionale spreiding respondenten Spreiding in Vlaanderen 10
Cohortes 6- en 12-jarigen: Tijdlijn dataverzameling Bestaande databanken Vragenlijsten CLB-dossier, Kruispuntbank, 6j 7j 7,5j 8j 8,5j Selectie 8-9j Bestaande databanken CLB-dossier, Kruispuntbank, Vragenlijsten 12j 13j 13,5j 14j 14,5j Verdiepingsgroepen Verdiepingsgroepen Selectie 14-15j Verdiepingsstudies JOnG!6-12 Thema s en steekproeven Thema 1: Leerproblemen Thema 2: ADHD Thema 3: Hoogbegaafdheid/leervoorsprong Thema 4: Lichamelijke klachten Thema 5: Opzettelijke zelfverwonding Rode draad: Zorg Totaal aantal deelnemers (cases en controles samen) in verdiepingsstudies: n=593 11
Meer informatie www.steunpuntwvg.be/jong/intro Meer informatie Feiten & Cijfers 12
Meer informatie Rapporten Contactgegevens karla.vanleeuwen@ppw.kuleuven.be annemie.desoete@ugent.be roeljan.wiersema@ugent.be karel.hoppenbrouwers@med.kuleuven.be 13
Thema s van deze studiedag Ontwikkeling en evaluatie van ontwikkeling Omgaan met hoeveelheden en dyscalculie Opvoedingsvragen en nood aan ondersteuning Emotieregulatie en ADHD Meten van welbevinden Zelfverwonding en opvoeding Zorgen, behoefte aan hulp Zorggebruik 14