Kijktip: NOS Persconferentie Rutte en Samsom over regeerakkoord Korte omschrijving werkvorm: De leerlingen bekijken een filmpje van de NOS, van maandag 29 oktober. Daarna beantwoorden ze vragen over dit filmpje. Leerdoel: Inzicht krijgen in: - de verhouding tussen de nieuwe regeringspartijen PvdA en VVD - wat er in het regeerakkoord staat. Bronnen: http://nos.nl/video/434615-persconferentie-rutte-en-samsom-over-regeerakkoord.html Duur: Filmpje: 13.34 minuten Totale werkvorm: 30-40 minuten Handleiding: 1. Deel het werkblad uit. 2. Bekijk het filmpje met de leerlingen. 3. Zet het filmpje na elk aangegeven fragment even stil. 4. Laat de leerlingen de vragen beantwoorden. 5. Bespreek na afloop de antwoorden met de leerlingen. Tip: U kunt er ook voor kiezen om de vragen aan de leerlingen mondeling te stellen in plaats van de werkbladen uit te delen. U kunt de film dan tussentijds stopzetten en bij ieder stukje de bijbehorende vragen stellen. Op het antwoordblad ziet u bij welke tijden u de film dan stop kunt zetten.
Werkblad: NOS Persconferentie Rutte en Samsom over regeerakkoord Fragment 0.00 0.20 1. Wie zijn de twee mannen die voor de microfoon staan, en wat is hun functie? 2. Wie neemt als eerste het woord? Waarom is dat, denk je? 3. Bonusvraag: Rutte heeft het over de twee informateurs Wouter Bos en Henk Kamp. Wat is een informateur? Wat weet je van Wouter Bos en Henk Kamp? 4. Er is in hoog tempo gewerkt, zegt Rutte. Dat zegt hij niet voor niets. Een kabinetsformatie duurt in Nederland gemiddeld bijna drie maanden. Hoe lang heeft deze formatie geduurd? Fragment 0.42 1.14 5. We zijn geen fusiebesprekingen begonnen, zegt Rutte. Wat wil hij daarmee zeggen? 6. Waarom hebben deze twee partijen toch besloten om samen een kabinet te gaan vormen? 7. Op de achtergrond zie je een plaatje van een brug. Kun je een reden bedenken voor die achtergrond? Fragment 1.15 2.00 8. De nieuwe regering gaat 16 miljard extra ombuigen, zegt Rutte. Wat zijn ombuigingen?
9. Waarom zijn die ombuigingen nodig volgens Rutte? Fragment 2.00-2.24 10. Rutte noemt drie pijlers waarop het akkoord rust: 1) de schatkist op orde brengen, 2) eerlijk delen, 3) werken aan duurzame groei. Leg voor elke pijler in je eigen woorden uit wat Rutte daarmee bedoelt. Fragment 2.32 2.48 11. Waar draaiden de verkiezingen om, wat de VVD betreft? 12. Kijk nog eens naar vraag 10. Rutte had het over drie pijlers waarop het regeerakkoord rust. Welke twee pijlers zijn voor de VVD het belangrijkst, denk je? En welke is voor de VVD minder belangrijk? Fragment 3.53 4.37 13. Noem een paar maatregelen die Rutte noemt op het gebied van migratie. Fragment 5.10 5.25 14. De VVD heeft een gevoelige concessie gedaan, zegt Rutte. Wat is een concessie? 15. Die concessie gaat over de hypotheekrenteaftrek. Wat is hypotheekrenteaftrek? Wat gaat ermee gebeuren? Fragment 5.59 6.21
16. Wat is volgens Rutte de tweede grote concessie die de VVD doet? 17. Waarom is dat voor de VVD een concessie? 18. Is dit voor de PvdA ook een concessie, denk je? Zo ja, welke? Fragment 8.44 9.22 19. Van echte vreugde over dit akkoord kun je niet spreken, zegt Diederik Samsom. Waarom niet? 20. Waarom is hij dan toch trots op het akkoord? Fragment 9.22 10.00 21. Samsom zegt dat de VVD en de PvdA met dit regeerakkoord bruggen slaan. Tussen wie wil hij bruggen slaan? 22. Rutte heeft niets over een brug gezegd. Beredeneer dat bruggen slaan meer iets voor de PvdA is. 23. Heeft de PvdA ook concessies gedaan in dit akkoord, denk je? Zo ja, welke?
Antwoordblad: NOS Persconferentie Rutte en Samsom over regeerakkoord Fragment 0.00 0.20 1. Diederik Samsom (partijleider van de PvdA) en Mark Rutte (partijleider van de VVD en demissionair minister-president). 2. Mark Rutte. Waarschijnlijk omdat zijn partij de meeste zetels gewonnen heeft en hij de premier wordt van het nieuwe kabinet. 3. Bonusvraag: Een informateur is iemand die na de Tweede Kamerverkiezingen de mogelijkheden onderzoekt voor de vorming van een kabinet. Hij helpt bij het onderhandelen tussen de partijen. Wouter Bos was vroeger partijleider van de PvdA. Henk Kamp is op dit moment nog demissionair minister van Sociale Zaken. Beiden hebben jarenlange ervaring in de politiek. 4. De formatie heeft ongeveer twee maanden geduurd. Dat is voor een formatie erg snel, ze hebben dus inderdaad in hoog tempo gewerkt. Fragment 0.42 1.14 5. Het is een grapje, maar Rutte wil daarmee benadrukken dat de VVD en de PvdA ideologisch gezien ver van elkaar af staan: de VVD is rechts/liberaal, de PvdA is links. Een fusie overweeg je alleen als er veel overeenkomsten zijn. Deze samenwerking met de PvdA is voor de VVD in dit opzicht lastig. In het vorige kabinet stonden de regeringspartijen dichter bij elkaar. 6. Bij de afgelopen Tweede Kamerverkiezingen kregen de VVD en de PvdA de meeste zetels: de VVD 41, de PvdA 39. De regeringspartijen moeten samen een meerderheid hebben in de Tweede Kamer. De VVD en de PvdA zijn nu bijna gedwongen om samen te werken, want er zijn nauwelijks andere combinaties mogelijk. Bovendien is er een economische crisis. Nederland heeft snel een nieuwe regering nodig om de problemen aan te pakken. Beide partijen vonden het daarom belangrijk om er samen uit te komen. 7. Een brug heb je nodig om twee oevers te verbinden. Je kunt de VVD en de PvdA als die twee oevers zien: twee partijen die heel verschillende politieke ideeën hebben. Met die brug laten ze zien dat ze hun best doen om de onderlinge verschillen te overbruggen. Fragment 1.15 2.24 8. Ombuigingen is hetzelfde als bezuinigingen : de overheid kan bezuinigen door minder geld uit te geven of door de belasting te verhogen. (Bezuinigingen zijn dus nooit leuk, want er is dan minder geld voor leuke dingen. Misschien geven ze het nu
een andere naam omdat het zo vervelend is, ze hopen misschien dat ombuigingen minder vervelend klinkt dan bezuinigingen.) 9. De bezuinigingen zijn nodig omdat Nederland (en heel Europa) last heeft van een economische crisis (of eigenlijk twee: in 2008 was er een kredietcrisis en begin 2010 een schuldencrisis). Daardoor is de economische groei een stuk minder geworden en verdient Nederland dus minder geld. Daardoor komen er minder belastingen binnen bij de overheid, en moet er dus bezuinigd worden. Als Nederland dat niet doet, maken we schulden en moeten we later nog veel meer betalen. 10. Eigen antwoord van de leerlingen. Mogelijke antwoorden: 1) zorgen dat de begroting klopt en dat Nederland niet veel meer uitgeeft dan er binnenkomt 2) Ervoor zorgen dat het niet maar één bevolkingsgroep is die het ineens veel slechter krijgt, en ook dat de rijke mensen meer bijdragen dan arme mensen 3) Rutte doelt waarschijnlijk vooral economische groei: dus maatregelen waardoor de economie op de lange termijn weer gaat groeien. Duurzame groei kan ook betekenen dat de groei niet ten koste gaat van het milieu, maar misschien gaat het Rutte daar in dit geval minder om. Fragment 2.32 2.48 11. Om het op orde brengen van de overheidsfinanciën. 12. Pijler 1) en 3) zijn voor de VVD waarschijnlijk het belangrijkst. De VVD is een liberale partij die de inkomensverschillen juist liever vergroot (zie ook de uitleg bij het antwoord op vraag 17). Eerlijk delen zal voor de VVD dus niet zo belangrijk zijn, integendeel. Die derde pijler is er waarschijnlijk omdat de PvdA anders niet aan het kabinet had willen meedoen. [2.49 3.53 overslaan] Fragment 3.53 4.37 13. Een aantal maatregelen die Rutte noemt, zijn: - illegaliteit wordt strafbaar - wie geen Nederlands spreekt, heeft geen recht meer op bijstand - toelatingsregelingen en procedures voor asielzoekers worden gestroomlijnd, zodat snellere beslissingen mogelijk zijn en de stapeling van procedures wordt tegengegaan, zodat eerder duidelijk wordt wie mag blijven en wie terug moet naar het eigen land. - voor kinderen onder de 18, die 5 jaar in Nederland zijn wordt het (tegen strenge voorwaarden) mogelijk om in Nederland te blijven. [4.37 5.10 overslaan] Fragment 5.10 5.25 14. Als je tijdens onderhandelingen een concessie doet, stem je dus in met iets wat je eigenlijk niet wilt, omdat het voor de andere partij heel belangrijk is. Als jij dan op een ander punt gelijk krijgt, kunnen jullie allebei toch tevreden zijn.
15. Een huis kopen is zo duur, dat bijna niemand genoeg geldt heeft om dat zomaar te kopen. Je moet dan een lening afsluiten bij een bank. Een lening voor een huis heet een hypotheek. Je betaalt elke maand rente over het geleende bedrag, en probeert het bedrag beetje bij beetje terug te betalen. De hypotheekrenteaftrek is een regeling waardoor je de rente die je over de hypotheek betaalt weer kunt aftrekken van de belasting. Je hoeft dan dus minder belasting te betalen. Hoe meer hypotheekrente je betaalt, hoe meer je dus van de belasting kunt aftrekken. De regeling is op dit moment in het voordeel van mensen met grote hypotheken (en dus hele dure huizen). Al heel lang is er kritiek op de regeling. [5.25 5.58 overslaan] Fragment 5.59 6.21 16. De tweede concessie van de VVD gaat over het verkleinen van de verschillen tussen hogere en lagere inkomens. 17. De VVD is een partij die inkomensverschillen juist wil vergroten. Volgens de VVD is dat goed voor de economie, omdat het mensen stimuleert om hard te werken en meer te verdienen. 18. Nee, dit is iets dat de PvdA juist graag wil, het is een concessie van de VVD aan de PvdA. De PvdA is voorstander van het verkleinen van de inkomensverschillen, omdat solidariteit voor hen belangrijk is en zij ervan uitgaan dat het goed is voor de stabiliteit van het land (minder conflicten). [6.22 8.44 overslaan] Fragment 8.44 9.22 19. Omdat er in dit regeerakkoord veel bezuinigd wordt en veel mensen het dus minder goed zullen krijgen. 20. Omdat het noodzakelijk is om te bezuinigen en omdat het gelukt is om tot een akkoord te komen met de VVD, terwijl dat een partij is met hele andere politieke ideeën. Fragment 9.22 10.00 21. Samsom vat het bruggen slaan heel breed op: hij wil bruggen slaan tussen: VVD en PvdA, politiek Den Haag en de samenleving (burgers), tussen jong en oud, arm en rijk, hoog en laag opgeleid, hier geboren of van ver gekomen burgers (autochtonen en migranten), en tussen de politiek en de sociale partners. In zijn visie is dat de manier waarop je het best een land kunt besturen. 22. De PvdA is een partij die groepen altijd graag wil verbinden en tegenstellingen wil opheffen. In de visie van de PvdA is dat de manier waarop je een land het beste kunt besturen, omdat er zo minder conflicten ontstaan en het land zo stabieler wordt. Voor de VVD zijn verschillen en concurrentie juist belangrijk; als er te weinig verschillen zijn,
raken mensen minder gemotiveerd om hard te werken en slaat de economie dood. 23. De PvdA heeft in elk geval concessies gedaan bij het migratiebeleid: het strafbaar stellen van illegaliteit, geen bijstand voor wie geen Nederlands spreekt. (Ook op andere gebieden, maar die gedeelten hebben we overgeslagen in deze opdracht) [10.00 tot het einde: overslaan]