Gewoon CDA Verkiezingsprogramma 2014-2018
Inhoud: Woord vooraf Inleiding pag. pag. 3 4 I: Economie en ondernemen pag. ondernemersklimaat toerisme en recreatie II: Ruimte en wonen pag. wonen Hertme en Zenderen infrastructuur spoor openbare ruimten wijkvoorziening veiligheid III: Welzijn en samenleving pag. sport onderwijs jeugd WMO/AWBZ ouderenbeleid vangnet voor kwetsbaren IV: Duurzaamheid pag. V: Bestuur pag. communicatie/bereikbaarheid fi nanciën samenwerking burgerparticipatie bestuurlijke organisatie CDA: zichtbaar en toegankelijk Euregionale samenwerking 6 7 10 13 14 Colofon Uitgever: CDA Borne Auteur: Bestuur CDA afdeling Borne Datum: februari 2014 Webadres: Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm, of enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van CDA Borne.
Woord vooraf. Op 19 maart 2014 gaat Nederland naar de stembus om per gemeente een nieuwe Gemeenteraad te kiezen. Voor u ligt het verkiezingsprogramma van het CDA Borne voor de raadsperiode 2014-2018. Het is in lijn met onze waarden en normen en heeft onze uitgangspunten: publieke gerechtigheid, solidariteit, gedeelde verantwoordelijkheid en duurzaamheid stevig verankerd. In tijden van crisis val je terug op je diepste wortels. De christelijke traditie reikt ons begrippen aan als naastenliefde en persoonlijke verantwoordelijkheid. We komen pas tot ons recht in relatie tot anderen. Een rode draad in onze benadering is daarom het versterken van onze gemeenschappen. Wij willen de kracht benutten van mensen, bedrijven, scholen en andere organisaties. Wij staan voor samen leven, samen werken en samen doen zodat we samen sterker zijn. Met dit verkiezingsprogramma richt het CDA Borne zich daarom tot iedereen die zich betrokken voelt bij onze prachtige gemeente en haar inwoners. Wij laten ons niet afschrikken door de crisis. Het CDA heeft hoop in de toekomst en vertrouwen in de burger. Deze zijn nodig voor een gezonde toekomst van het welzijn in onze gemeente Borne. Het CDA ziet dan ook geen bedreigingen maar uitdagingen. Velen hebben een bijdrage geleverd aan de totstandkoming van dit programma. Langs vele wegen hebben ons suggesties voor het programma bereikt. Wij hebben bij de voorbereiding van het programma aan bewoners van onze gemeente en maatschappelijke organisaties om concrete suggesties gevraagd. Dat heeft veel bruikbare ideeën en gedachten opgeleverd. Wij danken iedereen die op deze wijze een actieve bijdrage heeft geleverd aan dit programma. Karl Kiel Voorzitter CDA Borne 3
Inleiding. In 2011 zijn alle inwoners van 16 jaar en ouder door de gemeente Borne uitgenodigd om te stemmen op een nieuwe toekomstvisie: Mijn Borne 2030. Een unieke gebeurtenis, omdat in dit hele proces vooral de gemeenschap heeft meegedacht, meegedaan en meegestemd. De Gemeenteraad heeft met unanieme stemmen de gehele visie ongewijzigd overgenomen. Het CDA in Borne ook. Sterker nog. Wij menen dat deze visie ook in ons verkiezingsprogramma een prominente plaats dient te krijgen. U heeft in 2011 aangegeven waar we willen staan in het jaar 2030. In dit verkiezingsprogramma vindt u de weg waarlangs het CDA Borne denkt dit te kunnen bereiken. Centraal is en blijft voor ons de mens en het functioneren van onze gemeenschap. Ons uitgangspunt hierbij is dat wij kiezen voor een samenleving waar de lokale overheid proactief het welzijn van al haar inwoners bevordert. Wij zullen als CDA Borne onze landelijke standpunten blijven uitdragen, maar dan wel nadrukkelijk vertaald naar onze lokale mogelijkheden en kansen. Ons eigen inzicht op de ontwikkelingen in Borne zullen wij van hieruit verder inkleuren en realiseren. De Bornse gemeenschap zal actief blijven participeren met andere gemeenschappen en haar bijdrage blijven leveren aan de verdere toenemende samenwerking en afstemming. Samenwerking met ons maatschappelijk middenveld, lokale bestuurders en de andere overheden vindt plaats op basis van ons christelijk gedachtegoed van gedeelde verantwoordelijkheid, solidariteit, rentmeesterschap en publiek gerechtigheid. De komende vier jaar zullen wij ons nadrukkelijk inzetten voor: Een samenleving op basis van solidariteit, waarin alle mensen de ruimte krijgen om te participeren zonder dat daardoor de zelfstandigheid van een individu wordt aangetast. Het huidige voorzieningenniveau willen wij hierbij als uitgangspunt nemen. Het CDA wil een armoedebeleid dat activerend is voor wie nog kan werken, toereikend voor wie dat niet meer kan en dat op langere termijn houdbaar is en blijft met extra aandacht voor kinderen daar waar dat nodig is. Duurzaamheid is voor ons als CDA een basisbegrip in het handelen van een gemeenschap, maar dan wel op basis van daadkrachtig stimuleren, ondersteunen en bevorderen door bewustwording. Het CDA is en blijft van mening dat ondernemers de ruimte moeten blijven houden om ondernemer te zijn, dit geldt ook voor de agrarische sector. Bedrijvigheid in Borne moet dan ook gefaciliteerd worden met behoud van het karakteristieke landschap. Extra aandacht voor ons recreatief- toeristisch bedrijfsleven (Groene Poort) is hierbij ook zeker op haar plaats. 4
Een vitale gemeente waar oud en jong zich thuis voelen is voor ons als CDA een belangrijk uitgangspunt en vraagt om blijvende aandacht voor starters. Op het gebied van infrastructuur vinden wij als CDA dat een goede en veilige bereikbaarheid van geheel Borne, dus inclusief onze kerkdorpen Hertme en Zenderen, nadrukkelijk onze aandacht moet blijven behouden. Extra aandacht voor de oplossing van de problemen rond het spoor zullen net zoals in de afgelopen periode moeten blijven plaats vinden. Voor ons buitengebied is volgens het CDA het moment aangebroken om een goede digitale ontsluiting te realiseren en uit te rollen, dit in afstemming met andere overheden en leveranciers. Wij zijn als CDA van mening dat de wijkagent een belangrijke rol vervult in onze samenleving en willen vanuit die functie extra aandacht voor Hertme en Zenderen. Het CDA zal zich blijven inzetten voor het voortbestaan van kleine scholen in de kerkdorpen en gebruik blijven maken van haar landelijk net werk voor extra aandacht voor dit onderwerp, dit omdat wij ervan overtuigd zijn dat het de leefkwaliteit in die kernen rechtstreeks beïnvloed. CDA Borne zal als het gaat om de nieuwe taken die vanuit Den-Haag naar de Gemeente gaat al haar kennis, kunnen en netwerken blijven inzetten voor een goede uitvoering van deze sociale taken. Uitgangspunt is en blijft voor ons een gezonde en sterke samenleving waar een ieder meetelt en aan mee kan blijven doen. 5
I Economie en ondernemen Ondernemersklimaat Voor een blijvende regionale uitstraling is het noodzakelijk dat Borne een levendig en goed toegankelijk centrum heeft. Het CDA is ingenomen met de verbeteringen als gevolg van de uitvoering van het centrumplan, nu is het zaak dat deze aanpak tot verdere resultaten leidt. Naast een goede en zo snel mogelijke invulling van de Veldkamp moet ook de herstructurering van de Molenkamp op korte termijn ter hand worden genomen. Het leefklimaat in Borne moet voor ondernemers zò aantrekkelijk zijn dat deze zich graag blijvend in Borne willen vestigen. Het CDA wil zich dan ook inzetten voor: het behoud van goede en brede winkelvoorzieningen in het centrum; een actief beleid voor het verwerven en stimuleren van bedrijvigheid; het creëren van gunstige randvoorwaarden voor bedrijfsvestiging, in het bijzonder voor startende ondernemers; een snelle maar zorgvuldige uitvoering herstructurering van de Molenkamp; een verdere vereenvoudiging van de regelgeving in de breedste zin van het woord; een creatieve en flexibele manier van omgaan met de invulling van vrijkomende bedrijfslocaties of winkels, hieronder ook begrepen agrarische bedrijven. Naast de bestaande land- en tuinbouw dienen ook andere economische innovatieve dragers hierbij een kans te krijgen; blijvend gratis parkeren op de gemeentelijke parkeerplaatsen; duidelijke bewegwijzering van de parkeerroute naar het centrum incl. parkeerplaatsen en -garage. Toerisme en recreatie Het is onmiskenbaar dat de leefbaarheid van het platteland met zijn kerkdorpen door het toerisme extra wordt bevorderd. Nieuwe ontwikkelingen en trends vereisen alertheid en een proactieve houding van de gemeente Borne. Het CDA Borne ziet toerisme en recreatie als een groeisector, waarin voor Borne goede perspectieven aanwezig zijn. Daarbij blijft van belang dat landbouw, agrarisch natuurbeheer en recreatie met elkaar in harmonie moeten zijn. Het CDA zet zich in voor: voorzetting van het project Groene Poort; het bieden van mogelijkheden voor verdere ontwikkeling van kwalitatief hoogstaande dag- en verblijfsrecreatie binnen het landelijk gebied van Borne; het stimuleren van uitbreidingsmogelijkheden van bestaande recreatiebedrijven, waarbij bedrijven die door vigerende regelgeving in hun ontwikkeling worden belemmerd extra aandacht van de gemeente krijgen; een actief promotiebeleid ter ondersteuning van het recreatief-toeristisch bedrijfsleven, zowel in algemene zin als in relatie tot de streekeigen cultuur. 6
II Ruimte en wonen Wonen Ruimtelijk beleid vraagt om een zorgvuldige afstemming van de behoefte aan woonruimten en een daadkrachtige gemeente die dit beleid in daden omzet. Het goed bewoonbaar en leefbaar houden van ons centrum, de overige woonwijken én de kerkdorpen vraagt om keuzes met betrekking tot infrastructuur en woningbouw. Maar ook om keuzes met betrekking tot de invulling van openbare ruimtes. Hierbij is het CDA zich bewust van de veranderende bevolkingsopbouw. Daarom willen we er bij de gemeente op aandringen dat de gemeente hier tijdig en adequaat op inspeelt en er fl exibel mee omgaat. Het CDA zet zich in voor: minder hoogbouw maar in plaats daarvan de bouw van bij voorkeur levensloopbestendige woningen, met extra aandacht voor duurzaamheid; een vitale gemeente waar oud en jong zich thuis voelen, dat betekent dat er ook voor starters extra aandacht moet zijn, zowel in de koop- als in de huursector. de mogelijkheid om aan agrarische bedrijven een andere bedrijfsmatige bestemming te verlenen, waardoor echter geen belemmeringen mogen ontstaan voor aanpalende agrarische ondernemingen. Aan vrijkomende agrarische bebouwing dient een concrete uitwerking gegeven te worden, passend bij de omgeving. Hertme en Zenderen De sterke sociale cohesie is misschien wel het belangrijkste kenmerk van de leefkwaliteit van de kerkdorpen. Die leefbaarheid moet worden gewaarborgd. Mede bepalend is daarbij zeker het in standhouden van basisscholen en andere voorzieningen. Het CDA pleit voor: voortzetting van de methode dorpsplannen; het in stand houden van de mogelijkheid tot beperkte nieuwbouw, daarbij ook sociale woningbouw. Infrastructuur De gemeente moet zorgdragen voor een goede verkeersafwikkeling rond Borne en haar kerkdorpen. Dit vereist een kwalitatief goed onderhoud van de infrastructuur. 7
Met betrekking tot vervoer over de weg is het CDA van mening dat: doorgaand verkeer zoveel mogelijk uit bestaande woonwijken geweerd moet worden; realisering van de Zuidelijke Randweg op korte termijn in gang gezet moet worden; met de procedure voor een Westelijke randweg een begin moet worden gemaakt, (waarbij Zenderen via een boog tot aan de Albergerweg wordt ontlast, variant 5b); er een verkeerscirculatieplan opgesteld moet worden, dat de afwikkeling van het plaatselijke en doorgaande verkeer voor de gehele gemeente in kaart brengt; voor de verkeerssituatie in Zenderen een duurzame en bevredigende oplossing moet worden gevonden; de buurtbus Borne- Hertme moet blijven rijden; er een snelle realisatie van de fi etsroute F35 moet komen. Spoor Het CDA is zich sterk bewust van het gevoel van onveiligheid bij de inwoners van Borne over de verwachte toename van het aantal spoorbewegingen. Door de angst voor mogelijke calamiteiten, m.n. bij het vervoer van gevaarlijke stoffen worden deze gevoelens nog extra benadrukt. Met betrekking tot het spoor maakt het CDA zich sterk voor: het goed functioneren van de overwegen binnen Borne. De veiligheid van de spoorwegovergangen moet gegarandeerd blijven; een blijvende inzet op zo weinig mogelijk goederen vervoer over het spoor door Borne, om daarmee de overlast voor aanwonenden tot een minimum te beperken. de aanleg van een of meerdere tunnels om de bereikbaarheid te behouden. Openbare ruimten Kwalitatief goed groenonderhoud is het visitekaartje voor de gemeente. Dit geldt in het bijzonder voor toegangswegen maar net zo goed voor binnenwegen en -paden. Het CDA is voorstander van een gezinsvriendelijke gemeente waarbij toegankelijkheid en kwaliteit van speelen groenvoorzieningen op niveau moeten blijven. Het CDA is voor: schone en goed zichtbare verkeersborden en voldoende straatverlichting; speel- en groenvoorzieningen, die toegankelijk moeten zijn voor jong en oud; aanwezigheid van voldoende afvalbakken in en nabij de openbare ruimte. 8
Wijkvoorziening Op korte termijn moet worden begonnen met het inventariseren van de behoefte aan wijkplannen, die vergelijkbaar zijn met de bestaande dorpsplannen. Daarbij moet het accent gelegd worden op sociale cohesie, samenwerking en duurzaamheid. Er zal jaarlijks een wijk- of buurtschouw plaatsvinden, waarbij de uitkomsten, waar mogelijk binnen afzienbare tijd, tot verbeteringen zouden moeten leiden. De wijkbewoners moeten actief worden betrokken bij de totstandkoming van deze wijkplannen en wijkschouwen. Veiligheid Inwoners van Borne moeten zich veilig kunnen voelen onderweg en in hun woonwijk. Het CDA gaat voor: voorlichting en samenwerking met scholen, ouders en maatschappelijke instanties; meer zichtbaarheid van de wijkagent in de wijken en dorpen; steun aan initiatieven die de discussie over- en naleving van normen en waarden in de samenleving bevorderen; een actueel rampenplan om het gevoel van sociale veiligheid positief te beïnvloeden; aandacht voor veiligheid bij inrichting en onderhoud van openbare ruimten en woonomgeving; zuinig gebruik van straatverlichting, wat echter niet mag leiden tot onveilige situaties; het tegengaan, maar beter nog het voorkomen van overlast. 9
III Welzijn en samenleving Sport Verenigingen leveren een belangrijke bijdrage aan het saamhorigheid- en gemeenschapsgevoel. Dit zogenoemde maatschappelijk middenveld wordt door het CDA gezien als het cement van de samenleving. Goede sportvoorzieningen blijven belangrijk voor de vitaliteit van de hele Bornse gemeenschap. Dit verlangt een dynamisch sportbeleid. Het CDA zet in op: stimulering van actieve deelname aan sport door invulling te geven aan het programma sport en bewegen in de buurt; sport die voor iedereen bereikbaar moet zijn; sportvoorzieningen die ook toegankelijk moeten zijn (worden gemaakt) voor mindervalide sporters; accommodaties die waar mogelijk multifunctioneel worden gemaakt om geschikt te zijn voor andere sociale activiteiten. Onderwijs Goed onderwijs bouwt voort op de waarden die kinderen in de opvoeding van hun ouders ontvangen. Daarom hecht het CDA aan: blijvende aandacht voor verkeersonderwijs; het grote belang van zwemonderricht. Voor kinderen die om welke reden dan ook niet eerder zwemonderricht gehad hebben, moet de gelegenheid bestaan een zwemdiploma te halen; de mogelijkheid tot private investeringen in onderwijs; voortbestaan van kleine scholen in de kerkdorpen; het betrekken van (sport)verenigingen of culturele organisaties bij de invulling van het aanbod binnen de buitenschoolse opvang; goede en bereikbare bibliotheekvoorzieningen, ook in Zenderen en Hertme. Jeugd Kinderen moeten veilig opgroeien en hun talenten kunnen ontwikkelen om later elk op eigen wijze deel te nemen aan onze samenleving. 10
Het CDA wil dat: het belang van het kind te allen tijde voorop staat; het Centrum voor Jeugd en Gezin in Borne (Loes), waar ouders praktische tips bij opvoedingsvragen kunnen krijgen, laagdrempelig toegankelijk blijft; wanneer gemeenten verantwoordelijk worden voor jeugdzorg, dat dan altijd rekening gehouden wordt met de specifi eke hulpvraag van het kind. Voor een gemeente als Borne een uitdaging, die naar mening van het CDA met meer succes kan worden uitgevoerd in regionaal verband, met oog voor plaatselijke omstandigheden. Toegankelijke en laagdrempelige zorg moeten resulteren in maatwerk; met gerichte inzet op preventie en vroegsignalering het alcoholgebruik onder jongeren wordt teruggedrongen. WMO/AWBZ De nieuwe wet Maatschappelijke Ondersteuning die in 2015 de bestaande WMO moet vervangen regelt onder meer wat gemeenten wel en niet mogen. Veel taken gaan naar de gemeente, zonder de hierbij benodigde fi nanciën. Ook bij de hervorming van de langdurige zorg komen er nieuwe taken op het bord van de gemeente te liggen. Lichtere vormen van zorg worden daarbij aan gemeenten toevertrouwd. Het CDA is voorstander van maatwerk, maar de verwachting is dat een steeds groter beroep gedaan zal worden op de toch al dikwijls overbelaste mantelzorgers en/of vrijwilligers. Voorzieningen of aanpassingen die voor behoud van zelfstandigheid of bij handicaps noodzakelijk zijn moeten binnen het bereik van de doelgroep blijven. Niemand mag buiten de boot vallen. Het CDA vindt dan ook dat: het Steunpunt Informele Zorg door de gemeente moet worden ondersteund; een pool van vrijwilligers opgericht dient te worden ter ontlasting van de mantelzorg; voor mantelzorgers de gelegenheid moet bestaan om cursussen te volgen om zo optimaal mogelijk hun taak te kunnen vervullen; de fi nanciën die voor de uitvoering van WMO en jeugdzorg beschikbaar komen uitsluitend voor die doelgroepen worden ingezet; er voor beleid en uitvoering binnen de regio Twente intensief moet worden samengewerkt, waarbij wél het belang van de Bornse inwoner voorop moet staan. Borne gaat voor kwaliteit, niet voor de goedkoopste oplossing. 11
Ouderenbeleid Ouderen moeten zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen. Ontwikkelingen op het gebied van nieuwe technologie, ICT en domotica (handige toepassingen in huis) bieden daarbij mogelijkheden. Het CDA is van mening dat: de gemeente activiteiten moet bevorderen die tot doel hebben eenzaamheid van ouderen tegen te gaan; wijkcentra, ook in de kerkdorpen, een duidelijke rol moeten hebben als ontmoetingsplaats voor oudere bewoners van de wijk; er een specifi eke nota voor ouderenbeleid moet komen. Vangnet voor kwetsbaren Het CDA kiest voor solidariteit en zal daarom altijd oog houden voor de bescherming van mensen die niet kunnen participeren. Wij zijn ons terdege bewust van onze verantwoordelijkheid en zullen ons dan ook blijven inzetten voor die mensen onder ons die extra kwetsbaar zijn. Om armoede te bestrijden is preventie en gerichte ondersteuning van de gemeente nodig. Het CDA pleit dan ook voor: instandhouding en continuering van het in Borne bestaande armoedebeleid; door verminderde regelgeving handreikingen te bieden aan organisaties zoals de Voedselbank. 12
IV Duurzaamheid Binnen het CDA staat Rentmeesterschap voor Duurzaamheid. Het leggen van een verbinding met de toekomst betekent voor ons als CDA Borne dat we de generaties na ons zo weinig mogelijk willen opzadelen met onze problemen. Het CDA Borne staat voor duurzaam handelen. Niet alleen op het vlak van milieu/klimaat en energie, maar ook daar waar het gaat om de directe leefomgeving, de fi nanciën, huisvesting en werkgelegenheid. Het CDA vraagt van de gemeente dat zij het goede voorbeeld geeft door proactief het thema duurzaamheid uit te dragen. Dit kan door: de aanleg van oplaadpunten voor elektrische voertuigen op strategische plekken; het plaatsen van zonnepanelen op het gemeentehuis en/of op andere daarvoor in aanmerking komende gemeentelijke gebouwen; het toetsen van nieuwe projecten en nieuw beleid aan duurzaamheid; bij het vervangen van straatverlichting over te gaan op LED-verlichting. de aanleg van breedband, dat voor iedereen binnen Borne beschikbaar moet zijn, met name ook in het buitengebied. 13
V Bestuur Communicatie/bereikbaarheid Bij communicatie met de burger wordt gelet op het gebruik van begrijpelijk Nederlands, zowel digitaal, als gedrukt. De publieksbalie is het eerste contactmoment van de burger met de gemeente en moet in stand gehouden worden. Op het huidige niveau van dienstverlening moet niet verder worden gekort. Het CDA wenst dan ook: een gemeentehuis met regelmatige, herkenbare openingstijden; een bereikbaar ambtenaren apparaat, dat er is voor de burger. Financiën Het CDA houdt vast aan het principe dat het huishoudboekje van de gemeente op orde moet blijven, met als uitgangspunt een evenwichtige begroting. Bezuinigen betekent voor ons niet dat we niet willen investeren; voor goede initiatieven moeten oplossingen worden gezocht. Het weerstandsvermogen moet op peil blijven en de grondexploitaties gezond. Het CDA zal zich blijven inzetten om de lasten voor burgers zo beperkt mogelijk te houden, en alleen instemmen met een beperkte verhoging, op basis van een degelijk onderbouwd voorstel. Samenwerking Het CDA hecht als vanouds waarde aan samenwerking met maatschappelijke partners. De ontwikkeling naar een netwerksamenleving heeft echter tot gevolg dat mensen zich vaker zelf organiseren rond een thema, los van organisaties. Initiatieven van onderop zullen vaker voorkomen en groeien, zeker wanneer de noodzakelijke bezuinigingen worden toegepast. De gemeente moet hierop inspelen door een fl exibele en open houding. Binnen randvoorwaarden aansluiten bij zaken die goed gaan, en bijsturen/ingrijpen waar frictie ontstaat. Het CDA vindt dat de samenhang met de huidige (welzijns-) organisaties moet blijven bestaan. Burgerparticipatie Het CDA is voorstander van het zoveel mogelijk betrekken van burgers en burgerinitiatieven bij de voorbereiding van besluitvorming. Er zal op het gebied van de eigen leefomgeving steeds meer betrokkenheid en inzet van burgers verwacht worden. Burgerparticipatie zal op alle terreinen aangemoedigd moeten worden, een en ander altijd op basis van vrijwilligheid. Ook de jeugd binnen de gemeente Borne moet actief betrokken kunnen worden bij beleidsvorming. De mogelijkheid om een jeugdraad in te stellen moet daarom worden onderzocht. 14
Bestuurlijke organisatie Borne ligt midden in Twente. Laten wij deze spin in het web ook blijven. Dat kan alleen als we zelfstandig opereren, maar samenwerking niet uit de weg gaan. Het CDA is voorstander van bestuurlijke samenwerking met andere gemeenten. Daarbij moet het duidelijk zijn dat deze samenwerking op lange termijn aanzienlijke verbeteringen voor de inwoners oplevert. Bovendien moet het eigen en onderscheidend geluid van Borne duidelijk hoorbaar blijven. We moeten regie en grip houden. Het CDA zal deze regierol van de gemeente nadrukkelijk blijven controleren. CDA: zichtbaar en toegankelijk Het CDA Borne wil in direct contact blijven met burgers door het houden van een wekelijks inloopspreekuur én de mogelijkheid om in te spreken tijdens de fractievergadering. Ook via sociale media (Twitter en Facebook) en individuele contacten kan gecommuniceerd worden. Euregionale samenwerking Grensoverschrijdende samenwerking met onze Duitse oosterburen is in onze tijd vanzelfsprekend, zeker in de directe grensregio s. Veel problemen, die dagelijks worden ervaren, zijn van grensoverschrijdende aard en vragen daarom ook om een grensoverschrijdende oplossing. Het gebied aan de Duitse zijde van de grens is met Overijssel samen uitgegroeid tot één gezamenlijke arbeidsmarkt. De Euregio speelt hierin een cruciale rol, niet alleen om knelpunten weg te nemen maar ook om nieuwe perspectieven voor de bewoners in de grensgebieden te helpen ontwikkelen.het CDA werkt in euregionaal verband nauw samen met zijn Duitse zusterpartij CDU. Daarom wil het CDA: netwerken verder uitbouwen, waar bedrijfsleven en kennisinstellingen met innovatieve projecten de toegankelijkheid tot de arbeidsmarkt kunnen verbeteren; de toegang op de grensoverschrijdende arbeidsmarkt door samenwerking van bedrijfsleven, onderwijs en bevoegde instanties vergemakkelijken. 15