Nieuwsbrief Herfst 2014 Inhoud o.a.: Hete herfst Misverstanden over WMO 2015 Column Pauline Gransier Huishoudelijke hulp: hoe en wat?
Niet vergeten Gehandicaptenraad Westervoort Molenacker 79 6932 JG Westervoort Tel: 06 24 25 22 00 Email: Website: info@gehandicaptenraadwestervoort.nl www.gehandicaptenraadwestervoort.nl Op zoek naar informatie of advies? De Gehandicaptenraad Westervoort houdt geen spreekuur op een vast moment. U kunt ons bellen of mailen en zo nodig maken we een afspraak. Wij hopen u op deze manier beter van dienst te kunnen zijn. Digitale nieuwsbrief. Wij proberen zoveel mogelijk op kosten te besparen en vragen iedereen die over internet beschikt of wij deze gratis nieuwsbrief digitaal mogen versturen. Krijgt u deze nieuwsbrief nu nog op papier maar beschikt u wel over een emailadres? Wilt u dit dan aan ons doorgeven via info@gehandicaptenraadwestervoort.nl, onder vermelding van uw naam en adres, dan mailen wij u voortaan deze nieuwsbrief en blijven voor ons de kosten beperkt. Ook nieuwe abonnees zijn van harte welkom!
Hete herfst. In de maand oktober gaan ook in Westervoort de besluiten vallen over hoe de gemeente in de toekomst om wil gaan met de ondersteuning en begeleiding voor mensen met een beperking. De jaren 2015 en 2016 worden gezien als overgangsjaren waarin gekeken wordt of het voorgestelde beleid werkt of moet worden bijgesteld. Voor alle individuele (maatwerk)voorzieningen zal een inkomensafhankelijke eigen bijdrage gevraagd gaan worden maar er zijn twee uitzonderingen: Er mag geen eigen bijdrage gevraagd worden voor kinderen tot 18 jaar en voor rolstoelen mag ook geen eigen bijdrage worden gevraagd. Veel nieuwe taken zoals begeleiding zullen zich moeten gaan vormen en ook aan de toegang tot de zorg, dus waar u straks met uw vragen terecht kan, wordt nu nog hard gewerkt. De grootste klap zal in de loop van 2015 gaan vallen bij de mensen die nu huishoudelijke hulp 1 krijgen, dus dat is het gewone schoonmaakwerk. Iedereen die hiervoor nu een indicatie heeft, krijgt van de gemeente een brief dat de huishoudelijke hulp stopt. Het tijdstip waarop u de brief ontvangt is afhankelijk van de duur van uw indicatie. Als u het niet eens bent met stopzetting van de hulp moet u zelf een antwoordstrook naar de gemeente terugsturen, waarna een gesprek volgt. Vergeet daarbij niet dat iedereen die daarom vraagt altijd recht heeft op gratis en onafhankelijke cliëntondersteuning door een professionele organisatie zoals bijvoorbeeld MEE, vraag daar dus naar bij de gemeente! Op woensdag 15 oktober wordt in het gemeentehuis om 20:00 uur een extra commissievergadering gehouden waar iedereen welkom is. Als u wil inspreken moet u dit van te voren melden bij de griffier. Alle beleidsstukken, verordeningen en de adviezen die de WMO- Raad, waar de GRW deel van uitmaakt, heeft gegeven kunt u vinden onder deze link: http://www.westervoort.nl/bestuur-enorganisatie/vergaderschema_42325/item/vergadering-commissiebestuur-samenleving-en-financien_730.html Bij agendapunt 4 staan alle documenten behalve over de toekomstige huishoudelijke hulp want hier mag het college zelf over beslissen.
10 Misverstanden over de Wmo 2015 1. Als ik veel inkomen of vermogen heb, krijg ik geen maatschappelijke ondersteuning. Gemeenten mogen cliënten geen ondersteuning weigeren. Dus ook niet omdat ze een hoog inkomen of veel vermogen hebben. Gemeenten mogen wel een hogere eigen bijdrage vragen aan cliënten met meer inkomen of vermogen. Maar nooit hoger dan de eigen bijdrage volgens het uitvoeringsbesluit Wmo. In het uitvoeringsbesluit staan regels voor de eigen bijdrage. Die regels gelden voor alle gemeenten. Gemeenten mogen maar op één manier afwijken van de regels in het uitvoeringsbesluit: ze mogen een lagere bijdrage vragen, geen hogere. De hoogte van de eigen bijdrage is afhankelijk van de kostprijs, het inkomen, het vermogen, de leeftijd en de gezinssamenstelling. Het CAK int de eigen bijdrage. 2. Kinderen, vrienden en buren worden verplicht mij te helpen. De Wmo 2015 stelt hulp door kinderen, vrienden of buren niet verplicht. Ze zijn dus nooit verplicht om te helpen. Gemeenten mogen wel onderzoeken of het sociale netwerk de cliënt kan helpen. De gemeente kan ook rekening houden met deze hulp als ze een aanbod doet aan de cliënt. In het gesprek met de cliënt moet de gemeente ook vragen of de mantelzorger hulp nodig heeft bij het uitvoeren van zijn taken. 3. Ik verlies mijn rechtszekerheid en word overgeleverd aan de willekeur van gemeenten. De Wmo 2015 biedt wel rechtszekerheid voor cliënten en beschermt hen tegen willekeur van gemeenten. Als iemand zich meldt met een vraag om hulp, moet de gemeente onderzoek doen naar de persoonlijke situatie van de cliënt. De gemeente gaat met de cliënt en de eventuele mantelzorger in gesprek. Een gratis cliëntondersteuner kan de cliënt helpen in dit gesprek. Blijkt uit dit onderzoek dat de cliënt niet kan meedoen in de samenleving of niet zelfredzaam is? Ook niet met hulp van zijn netwerk of door algemene voorzieningen te gebruiken? Dan moet de gemeente een maatwerkvoorziening aanbieden. Algemene voorzieningen zijn er voor alle burgers. Voorbeelden zijn een koffieochtend in het buurthuis, de boodschappenbus of de maaltijdservice. Een maatwerkvoorziening is een individuele voorziening. Voorbeelden zijn een woningaanpassing of specialistische dagbesteding. Als de cliënt de maatwerkvoorziening niet passend vindt, kan hij bezwaar aantekenen bij de gemeente. En daarna eventueel naar de rechter gaan.
4. Als het geld bij de gemeente op is, krijg ik geen ondersteuning meer. In de wet staat dat de gemeente maatschappelijke ondersteuning moet bieden als iemand niet zelf of met hulp van zijn netwerk kan meedoen in de samenleving of zelfredzaam kan zijn. Gemeenten moeten altijd aan deze wettelijke plicht voldoen. Ook als het geld op is. 5. Mijn gespecialiseerde dagbesteding wordt wegbezuinigd en de gemeente zal mij afschepen met een algemene voorziening, zoals een activiteit in het buurthuis. Gemeenten moeten passende ondersteuning bieden aan mensen als ze niet zelf of met hulp van hun netwerk kunnen meedoen of zelfredzaam kunnen zijn. Voor sommige mensen is een activiteit in het buurthuis passend. Bijvoorbeeld een koffieochtend bezoeken om eenzaamheid te voorkomen. Voor andere mensen is gespecialiseerde dagbesteding nodig. Bijvoorbeeld om te leren hoe ze structuur aanbrengen in hun dag. In dat geval moeten gemeenten gespecialiseerde dagbesteding aanbieden. Uit het onderzoek dat de gemeente doet, blijkt welke ondersteuning passend is voor een cliënt. 6. Gemeenteambtenaren hebben te weinig kennis van de zorg om te bepalen wat ik nodig heb. Gemeenten hoeven het onderzoek naar de persoonlijke situatie van cliënten niet zelf uit te voeren. Ze kunnen dit uitbesteden aan een andere organisatie. Vaak zijn dit externe organisaties die ervaring hebben met zulke onderzoeken. Ook willen veel gemeenten gaan werken met sociale wijkteams. Dan doen professionals uit het sociale wijkteam het onderzoek. Gemeenten kunnen de onderzoeken ook zelf uitvoeren. Dan moet de gemeente mensen opleiden of in dienst nemen. Zodat er voldoende kennis is om goed onderzoek te doen. 7. Ik zal moeten vertrekken uit mijn verzorgingstehuis en weer zelfstandig thuis moeten gaan wonen. Mensen die al in een verzorgingshuis wonen, mogen hier blijven. Ze worden niet gedwongen om weer zelfstandig thuis te gaan wonen. Ze houden hun recht op een plaats in een instelling. Mensen moeten misschien wel verhuizen naar een ander verzorgingshuis. Omdat hun eigen verzorgingshuis gaat sluiten. Bijvoorbeeld omdat er te weinig mensen wonen of omdat het gebouw te oud is. Vanaf 2015 worden de voorwaarden voor wonen in een instelling strenger. Die voorwaarden gelden dan voor nieuwe cliënten. Dit is het gevolg van het kabinetsbeleid om mensen langer thuis te laten wonen.
8. Het is afhankelijk van de goede bui van de Wmo-consulent of ik de hulp krijg die ik nodig heb. Gemeenten moeten passende ondersteuning bieden aan mensen die niet zelf of met hulp van hun netwerk kunnen meedoen of zelfredzaam zijn. De bui van de Wmo-consulent mag geen invloed hebben op deze wettelijke taak. Daarom staan in de wet regels voor een juiste behandeling van cliënten. Bijvoorbeeld hoe gemeenten het onderzoek moeten uitvoeren. En dat cliënten zich kunnen laten helpen door een cliëntondersteuner. En dat een cliënt bezwaar en beroep kan aantekenen als hij het aanbod van de gemeente niet passend vindt. 9. De gemeente mag mijn persoonsgebonden budget (pgb) afpakken. Na onderzoek kunnen gemeente een cliënt een maatwerkvoorziening aanbieden. Een maatwerkvoorziening is een individuele voorziening. Voorbeelden zijn een woningaanpassing of specialistische dagbesteding. Mensen die een maatwerkvoorziening krijgen, kunnen kiezen voor een persoonsgebonden budget (pgb). Maar alleen als ze voldoen aan twee voorwaarden. De eerste is dat de cliënt het pgb goed moet kunnen beheren. De tweede is dat de cliënt met het pgb veilige en goede ondersteuning moet inkopen. 10. Gemeenten krijgen de beschikking over mijn medische dossier. Gemeenten krijgen geen medische dossiers te zien. De gemeente mag bijvoorbeeld alleen weten dat iemand een indicatie voor de nieuwe Wet langdurige zorg heeft. De gemeente krijgt niet te zien wat er in het dossier staat. De gemeente mag alleen gegevens bekijken als u daar toestemming voor geeft. En alleen als het voor uw aanvraag voor hulp belangrijk is. Bovendien hebben alle artsen, ook de huisarts, een medisch beroepsgeheim.
Kostenpost Door Pauline Gransier. De meeste mensen denken nu al na over hoe ze de Kerstdagen willen vieren. Sommigen bedenken zelfs al hun goede voornemens voor het nieuwe jaar. Eerlijk gezegd sla ik dat al een tijdje liever over, want 1 januari 2015 is voor mij, en vele anderen straks een zwarte dag. Het luidt namelijk definitief het einde van het gevoel van mens zijn in. Vanaf die dag worden wij definitief gezien, en behandeld als kostenpost. En dat terwijl Edith Schippers het heel mooi zei afgelopen Februari in het programma Buitenhof: De zorg moet minder over systemen gaan, en meer over mensen. Voordat we van systemen naar mensen kunnen gaan, moeten we eerst als mens worden gezien. Als je een beperking hebt, dan is dat al een fulltime baan. Spontaniteit bestaat niet. We moeten alles vooruit plannen, want we zijn afhankelijk van de zorg, en de voorzieningen die we nodig hebben. Zoals de thuiszorg, of de assistentieverlening voor de trein. Dat kost vaak onnodige bureaucratische tijd. We zijn er zeker twee dagen per week mee bezig. Denk aan de simpele voorzieningen die we elk jaar opnieuw aan moeten vragen. Zoals een NS-begeleiderspas, de parkeerkaart. Het kost tijd, en we moeten steeds maar weer bewijzen dat we echt een beperking hebben. Soms wil ik het uitschreeuwen: Ik ga echt niet morgen kunnen lopen!. > > >
Dit alles wordt na 1 januari nog veel erger: de zorg wordt gesplitst, en gaat naar gemeentes en zorgverzekeraars. Nog meer instanties waarbij we aan onbekende mensen achter een bureau steeds maar weer moeten bewijzen dat we bepaalde zorg echt nodig hebben. Nog meer tijd kwijt aan de bureaucratie. We moeten straks elk kwartier van ons leven dat we hulp nodig hebben, vooruit bedenken, en achteraf verantwoorden. Van 9 uur tot 5 over 9 moet ik mij mijn jas aan laten trekken. Om de hond uit te laten. Maar wat als het douchen uitloopt, omdat ik mij net niet schoon genoeg voel? Het is nog maar de vraag of het tarief hoog genoeg is om onze afgepaste zorg te bekostigen. Iedere zorgverzekeraar bepaalt namelijk zijn eigen tarief. Kortom: Ik voel mij wel gezien als kostenpost, als fraudeur, als lastpost maar niet als mens. De praktijk wijst dus uit dat er vanuit systemen gedacht wordt, en niet vanuit de mensen. Tijd kost geld, en het geld voor onze kostbare tijd is er niet De echte besparing zit hem in het uitgaan van de mens, en de bureaucratie van de systemen te schrappen. Controleren of wij ook daadwerkelijk een beperking hebben, kost namelijk geld. En wanneer we uitgaan van wat wij nodig hebben, en niet van een pakket waar je uit kunt kiezen, besparen wij op de lange termijn geld. Er staan namelijk geen hulpmiddelen, waar we uiteindelijk niets aan hebben, te verstoffen. Edith Schippers, ik daag u uit om inhoud te geven aan uw uitspraak, en daarmee echt van ons als mens uit te gaan. Wij hebben niet gevraagd om onze beperkingen, geef ons dan niet een beperkt beleid. Zie ook: www.paulinegransier.com
Huishoudelijke hulp 2015: maatwerk blijft altijd mogelijk! Gemeenten zijn druk bezig met de voorbereidingen voor de invoering per 1 januari 2015 van de nieuwe Wmo. Door de teruglopende bijdrage van het Rijk gaan zij bezuinigen op de huishoudelijke hulp, met name de schoonmaakhulp e.d. Ook hiervoor is besluitvorming in gang gezet en sommige gemeenten sturen al brieven naar burgers om hen over de plannen in te lichten. Waar gaat het bij huishoudelijke hulp en schoonmaakwerk nu eigenlijk om? Wordt hier bij de nieuwe Wmo 2015 een individuele maatwerkvoorziening meer uitzondering dan regel? En wat kunt u doen als u het er niet mee eens bent? Schoonmaakwerk en huishouden Vanaf 1 januari 2015 is een gemeente op grond van de Wmo niet meer verplicht om pure schoonmaak ondersteuning (alphahulp e.d.), aan te bieden aan mensen die dit zelf niet (meer) kunnen en ook verder niemand hebben. Wel zal de gemeente waar nodig, op grond van onderzoek, moeten helpen bij het aanbrengen van structuur in het huishouden, zodat burgers voldoende zelfredzaam kunnen zijn en meedoen aan de samenleving. Het huishouden moet daarvoor voldoende op orde zijn, niet meer en niet minder. Een schoon (= leefbaar) huis is daarbij een onderdeel maar geen doel op zichzelf meer. Een gemeente is vrij hoe zij een en ander gaat organiseren en ook wanneer. De Wmo 2015 voorziet niet in overgangsrecht voor bestaande gevallen. Soms is er dan ook geen overgangsregeling gepland, maar bij de meeste gemeenten zal het nieuwe beleid niet eerder dan na 1 juli 2015 (kunnen) worden ingevoerd. Voor de duidelijkheid: gaat het om de bestaande zwaardere vormen van ondersteuning bij het huishouden en bij de eigen regie daarover (denk aan begeleiding, nu ook wel HH2 genoemd) dan blijft de gemeentelijke taak en inzet onverminderd!
Huishoudelijke hulp is vaak meer! Op een verzoek van de burger om ondersteuning bij alleen schoonmaakwerk (zwaar of licht), omdat er geen of onvoldoende eigen netwerk is, zal een gemeente dus voortaan kunnen volstaan met te verwijzen naar wat er al extern wordt aangeboden (particulier of via thuiszorg), en daarbij eventueel bemiddelen. Ook kan een gemeente kiezen voor het zelf organiseren en aanbieden van een algemene voorziening in de zin van de nieuwe Wmo (art 2.1.4). Dit soort voorzieningen is op aanvraag of melding algemeen en gemakkelijk toegankelijk, dus zonder dat ook eerst nader onderzoek hoeft te worden gedaan naar de specifieke situatie en persoonlijke behoeften. Het gaat bijvoorbeeld, naast thuiszorg e.d., om een boodschappen- en/of klusdienst, of om een was- en strijkservice. Er kan een aparte eigen bijdrage, naar draagkracht, voor worden gevraagd. In de praktijk doet de huishoudelijke hulp deze taken nu echter ook al, en soms nog veel meer. Naast poetsen dus ook wassen/strijken, boodschappen doen, gezelschap houden, praatje maken en signaleren. Veel gemeenten willen deze vorm van huishoudelijke ondersteuning (HH1) uit bezuinigingsoverwegingen terugbrengen naar maximaal 1,5 uur per week (gemiddeld). Het wordt dan een soort algemeen toegankelijke en minimale (alphahulp)voorziening, waarbinnen ook signalering, ontmoeting e.d. zonodig nog een kleine rol kunnen hebben. Maatwerkvoorziening? Is daarmee een individuele maatwerkvoorziening bij hulp in de huishouding, met overwegend schoonmaakwerk en weinig begeleiding bij de regie (zoals HH2), niet meer of nauwelijks meer mogelijk? Nee dat is niet het geval gezien de wettelijke waarborgen hiervoor in de nieuwe Wmo 2015. En zeker niet als het gaat om mensen met structurele beperkingen, die vaak al aangewezen zijn op diverse vormen van individuele ondersteuning. Zij zullen alleen meer dan vroeger hun specifiek afwijkende situatie en wensen moeten benadrukken en formuleren. Dit kan tijdens het onderzoek en het keukentafelgesprek wat de gemeente juridisch verplicht is te voeren (zie hieronder). Dus gemotiveerd aangeven waarom de aangeboden algemene voorzieningen in hun situatie niet of onvoldoende passend zijn. Ieder(in) vindt het daarbij van groot belang dat door burgers vooraf een beroep gedaan kan worden op onafhankelijke cliëntenonder-
steuning (bijvoorbeeld MEE). Of dat in een vervolgstadium een second opinion naast het onderzoeksverslag kan worden overlegd. Onderzoekplicht gemeente Bij de melding of aanvraag e.d. van een burger voor een (maatwerk)voorziening heeft de gemeente op grond van artikel 2.3.2 Wmo 2015 de rechtsplicht om een onderzoek naar de situatie van de burger te starten. Het gaat erom de individuele situatie zo in kaart te brengen dat er een onderbouwde keuze uit voortvloeit die zoveel mogelijk aansluit bij de wensen en capaciteiten (ook financieel) van de burger en zijn sociale omgeving. Het gemeentelijke onderzoek kan op zichzelf soms minimaal zijn, bijvoorbeeld bij verwijzing naar een algemene voorziening. Maar wanneer de gemeente bij het eerste gesprek(je) al vermoedt dat deze voorziening niet of onvoldoende aansluit bij individuele specifieke wensen of mogelijkheden kan men het beter in een keer goed doen en de uitgebreide wettelijke procedure volgen, zoals die van de Wmo 2015 zelf en de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Hoewel de term algemene voorziening in de Wmo 2015 nieuw is zal de rechter gezien de jurisprudentie naar ons idee niet snel geneigd zal zijn dit begrip los te zien van het op individuele ondersteuning gerichte doel van de wet. Dit betekent dat bij algemene voorzieningen het beleid van de gemeente naast de standaardnormen ook juridisch zal worden getoetst op voldoende waarborgen voor de burger dat zijn afwijkende specifieke situatie ook individueel door de gemeente is onderzocht en beoordeeld. (Dit artikel is een selectie uit een stuk van Ieder(in), JJH, 8/7/2014 voorheen de CG-Raad.)
Maar ondertussen.. hebben we, mede dankzij inzet van de GRW, bij de Jumbo goed toegankelijke kleding- en glas containers en schijnt ook Huize Vredenburg rolstoelvriendelijker geworden te zijn, meldde een trouwe volger van de GRW. Helaas is het park rond Fort Geldersoord nog niet goed toegankelijk voor mensen die op rolletjes lopen maar hiervoor is inmiddels aandacht gevraagd bij beleidsmakers en politiek, wordt vervolgd. Participatiewet, WSW en Wajong. De beleidsplannen voor lokale uitvoering van de Participatiewet, voor mensen met een arbeidsbeperking die wel arbeidsvermogen hebben, staan ook op woensdag 15 oktober 20:00 uur op de agenda van de commissie BSF. U bent welkom op de publieke tribune en als u wilt inspreken moet dit van te voren even gemeld worden bij de griffier (026-31 79 911). Alle beleidsplannen en het advies van de cliëntenraad van de Regionale sociale dienst (RSD) vind u via deze link: (agendapunt 3) http://www.westervoort.nl/bestuur-enorganisatie/vergaderschema_42325/item/vergadering-commissiebestuur-samenleving-en-financien_730.html