BIM PLAN VAN AANPAK Opsteller Datum - BIM Manager Tim Lugtenburg 22-04-2014 Controle door - BIM Adviseur Jeroen Harink 22-04-2014 Status: - Versie 0.2 Tim Lugtenburg 04-06-2014 - Versie 0.3 Tim Lugtenburg 18-06-2014 - Versie 0.3 Tim Lugtenburg 26-06-2014 - Versie 0.4 Tim Lugtenburg 18-11-2014
2 BIM Plan van aanpak: Het BIM plan van aanpak is een levend document dat op basis van teruggekoppelde praktijkervaringen steeds verder, in steeds grotere mate van detail wordt uitgewerkt. 1. Inhoud 1. Inhoud... 2 2. Voorwoord... 4 3. Definities... 5 3.1. Software... 6 4. Project informatie... 8 4.1. Algemene project informatie... 8 4.2. Betrokken BIM partijen... 8 4.2.1. Partijen die BIM modellen leveren... 8 5. Risico s... 9 6. Organisatie/Proces... 10 7. Project BIM doelstellingen en toepassingen... 11 7.1. BIM doelstellingen en toepassingen... 11 7.2. BIM Input en Output... 12 7.2.1. Input... 12 7.2.2. Output... 12 8. Randvoorwaarden input... 13 8.1. Assembly code... 13 8.2. NL/sfb-code... 14 8.3. Ruimtenummer... 14 8.4. Verdiepingsbenaming... 14 8.5. Nulpunt... 15 8.6. LOD 400... 15 8.7. Niet-geometrisch informatie... 16 8.7.1. Levels... 16 8.7.2. Bijlage 8... 16 8.7.3. Aanmaken van parameters... 16 8.8. Worksets... 17
3 8.9. Randvoorwaarden voor het verstrekken van de modellen... 18 8.9.1. Model Benaming... 18 8.9.2. Versiebeheer middels Docstream... 18 8.9.3. Uitwisselformaten... 18 8.9.4. Omvang bestanden... 19 8.10. Modelleren van Rooms... 19 8.11. Verwijderen van objecten... 19 9. Randvoorwaarden Output... 20 9.1. Tekeningen... 20 9.1.1. Tekeningen richtlijn... 20 9.2. Coördinaties... 20 9.2.1. Werking van coördinaties... 20 9.2.2. Welke onderdelen worden er gecoördineerd?... 20 10. Training... 21 10.1. Wehrung... 21 10.2. Van Dorp Zwembaden... 21 11. Revit-server... 22 11.1. Afspraken Revit-server... 22 11.2. Fasedocumenten en het gebruik van de Revit server... 22 11.3. Contactpersoon... 22 12. BIM Afspraken leveranciers... 23 13. Planning UO/TO-fase... 25 14. Bijlagen... 26
4 2. Voorwoord In een project waarin het proces wordt ondersteund door gebruik van BIM, moeten de projectpartners een aantal duidelijke afspraken maken over de te volgen werkmethodieken. Doelstelling van dit BIM plan van aanpak is dan ook om voor alle betrokkenen een helder beeld te scheppen van de aanpak en de verwachtingen wat betreft (de kwaliteit van) te leveren resultaten in het bouwproces. De positie van het BIM-protocol ten opzichte van de andere contractstukken (taakverdelingslijst, algemene voorwaarden e.d.) wordt in de contracten tussen opdrachtgever en opdrachtnemers vastgelegd. De opdracht nemende partijen conformeren zich aan de inhoud van het BIM plan van aanpak als bijlage bij hun contracten met de opdrachtgever. Met de afspraken uit dit BIM plan van aanpak wordt beoogd de noodzakelijke voorwaarden te scheppen voor: - Efficiënte processen. - Het voorkomen van faalkosten. - Het inzichtelijk maken van risico s.
5 3. Definities BIM: Een consistente en integrale werkmethodiek, gebaseerd op samenwerking en het delen van informatie, die maakt dat alle relevante informatie over een bouwwerk gedurende de levenscyclus wordt opgeslagen, gebruikt en beheerd, ondersteund door één of meerdere 3D gebouwmodellen. Alle partijen die bij het bouwproces zijn betrokken, werken met dezelfde informatie en zien van elkaar wat er gebeurt. De informatie is altijd actueel en continu beschikbaar voor alle betrokkenen. 3D Coördinatie: Het coördineren een totaalmodel welke is opgebouwd uit een samenvoeging van aspectmodellen van adviseur/leveranciers/aannemer tot een passend gebouw. 3D Werkplannen: Het ondersteunen van werkplannen d.m.v. visualisaties uit het 3D model. Bijvoorbeeld de opbouw van een gevel, opbouwen van een detailoplossing, opbouwen van de bekistingen etc. Clash detection: Het detecteren van aanlopers binnen het totaal model. Databoek: Door alle objecten van een 3D model met hun data in een database te zetten wordt het voor de werkvoorbereiding mogelijk om op een Excelmanier met de eigenschappen van deze objecten te werken met daarbij een directe link naar 2D en 3D tekeningen. Deze data is ook gemakkelijk aan te vullen en later terug te koppelen naar het Revit model. 4D Simulatie: Het koppelen van de planning aan een 3D model waardoor het mogelijk wordt het model op te bouwen in de tijd. Concurrent Engineering: Het gelijktijdig (parallel) laten verlopen van de verschillende stadia in het ontwerpproces en het in beschouwing nemen van het volledig productleven door de samenwerking tussen verschillende leden uit de bedrijfsstructuur. Aspect-model: Dit is een model per bouwpartner waarin enkel hun eigen BIMscope staat, welk periodiek wordt afgestemd in het coördinatiemodel. Dit model moet voldoen aan de gemaakte BIMafspraken. LOD Er worden in BIM verschillende detailniveaus onderscheiden. De verschillende LOD niveaus zijn een richtlijn die te hanteren is op een project, er dienen nadere afspraken te worden gemaakt over de juiste invulling per LOD niveau. LOD staat voor zowel detailniveau en het ontwikkelingsniveau. Hoe en wanneer de afkorting wordt gebruikt is afhankelijk van de context van de discussie. De invulling van de informatie behorend bij het LOD niveau is specifiek gemaakt in de bijlage: BIM modelleer afspraken ZMC.pdf (in bewerking)
6 Levels of Detail Wanneer we spreken over de grafische weergave van een object, spreken we van detailniveau. Levels of Development Bij de bespreking van zowel de grafische weergave en de informatie (eigenschappen) van het object, ben je aan het praten over "niveau van ontwikkeling". LOD 000 Ruimtelijke objecten (ruimten, volumes) gerelateerd aan gebruiksfuncties met globale afmetingen en onderlinge relaties. Aan de ruimtelijke objecten kan niet-geometrische informatie worden gekoppeld zoals gebruiksfuncties en bijbehorende functionele ruimtespecificaties. LOD 100 Zodanige modellering van de bouwmassa dat deze een beeld geeft van de ruimtelijke organisatie op het niveau van clusters van gebruiksfuncties, het ruimtebeslag op het terrein, het ruimtebeslag per verdieping, de hoogte, het volume, de plaatsing op het terrein en de oriëntatie. LOD 200 Ruimtelijke objecten (ruimten) gekoppeld aan gebruiksfuncties inclusief globale afmetingen, oriëntatie en onderlinge relaties. Materiële objecten gemodelleerd als generieke bouwelementen met globale afmetingen, hoeveelheden, vorm, locatie en oriëntatie. Aan de objecten kan nietgeometrisch informatie zijn gekoppeld. LOD 300 Ruimtelijke objecten (ruimten) met exacte afmetingen en oriëntatie. Materiële objecten zijn gematerialiseerd en accuraat in termen van (afleidbare) hoeveelheden, afmetingen, vorm, locatie en oriëntatie. Aan de objecten is niet-geometrisch informatie gekoppeld. LOD 400 Objecten zijn gematerialiseerd en accuraat in termen van (afleidbare) hoeveelheden, afmetingen, vorm, locatie en oriëntatie en bevatten volledige informatie ten behoeve van de detaillering, de fabricage van componenten in fabrieken en de uitvoering/montage op de bouwplaats. Aan de objecten is niet-geometrisch informatie gekoppeld. LOD 500 Objecten zijn gemodelleerd zoals ze daadwerkelijk zijn uitgevoerd. Het is accuraat in termen van afmetingen, vorm, locatie, hoeveelheden en oriëntatie. Aan de objecten is niet-geometrisch informatie gekoppeld. 3.1. Software Autodesk Navisworks = Een viewerapplicatie waarin alle gewenste 2D en 3D modellen kunnen worden samengebracht in één werkbare omgeving waarin wordt gecoördineerd, gesimuleerd en gevisualiseerd.
7 Autodesk Revit = Het programma maakt het mogelijk tekeningen te maken op basis van parametrische modellen. Building Information Modelling (BIM) verschilt van Computer Aided Design (CAD) omdat er een intelligent parametrisch 3D-model gecreëerd wordt, waar op diverse methoden data uit te genereren valt. Een wijziging van het model wordt direct op alle gerelateerde plaatsen doorgevoerd. De hele presentatie van het model blijft dus actueel. Autodesk Design Review = Een viewerapplicatie die het mogelijk maakt om eenvoudig 2D-en 3Dontwerpen te bekijken en/ of printen. Dit is de slimme manier om nauwkeurige ontwerpinformatie te delen met degenen die het nodig hebben. xd-manager = Een database waarmee gebundelde data uit de 3D modellen gegenereerd wordt en waarbij men kan aanvullen en synchroon aan het Revit model kan beheren. Deze database wordt gebruikt voor het 3D Ruimteboek, werkplannen en het beheren van clashes. CAD Viewer = In de xdmanager wordt gebruik gemaakt van de CAD viewer Autodesk Design Review en Autodesk Navisworks. Autocad = CAD-programma voor detaillering van ontwerpgegevens tbv uitvoering. Revit Flexline = Aanvullende software op Revit voor het vereenvoudigd uittekenen van installaties. Autocad Techline = Aanvullende software op Autocad voor het vereenvoudigd uittekenen van gedetailleerde installaties. Native formaten = dit zijn de eigen bestandsformaten van onder andere 3D modelleringsapplicaties, zoals *.dwg voor AutoCAD en *.rvt voor Revit.
8 4. Project informatie 4.1. Algemene project informatie PROJECT INFORMATIE Project naam Zwembad De Fluit Hoofdopdrachtgever Gemeente Leidschendam-Voorburg Project locatie Leidschendam Opdrachtgever BAM A&E BAM Utiliteitsbouw Zuid West Contract type A&E Design Build & Maintain(DB&M) Project nummer BAM A&E 7689 Bouwplaats adres Fruitpolderplein 1 Leidschendam 4.2. Betrokken BIM partijen 4.2.1. Partijen die BIM modellen leveren Wehrung Architecten Revit 2014 Ikaabee Raadgevend Ingenieurs Revit 2014 Andriessen Installatiebdrijf Revit/Flexline 2014 Van Dorp Zwembaden Revit 2014 Co-makers/ leveranciers: o Dijkstaal Staalconstructie Tekla o Geelen beton Prefab beton wanden en kolommen Autocad o Haitsema Tribune elementen Alplan o Betonson Kanaalplaat Autocad Breedplaatvloer Tekla o De Groot Vroomshoop Houten spanten Cadwork o Steenhuis Beton trappen Revit o G-S staal Balustrades Tekla o Nedicom Sandwichpanelen Revit o Hermeta Interieur Revit o Vorsselmans Vliesgevels Revit
9 5. Risico s Het project kent een aantal risico s, wat betreft BIM. Deze risico s zijn: 1. Weinig ervaring met het bouwen van Zwembaden. Binnen BAM-utiliteitsbouw is er weinig ervaring met het bouwen van zwembaden. Wehrung architecten is mede bij dit project betrokken om zijn expertise op het gebied van zwembaden toe te voegen. 2. Arbeidsdeling tussen Uitvoering en MJOP. Van oudsher is gaat er altijd veel informatie verloren tijdens de overgang van de uitvoering naar onderhoud. Dit is dan ook een groot risico. 3. Gezamenlijk uitvoeren van beheer en onderhoud van diverse participanten. BAM-utiliteitsbouw en de participanten van het project De Fluit zijn overeengekomen het onderhoud gezamenlijk vanuit één centraal persoon te realiseren. Echter zijn de afspraken die hier voor nodig zijn nog niet gemaakt. 4. Planningsproblemen bij uitvoering. Zoals bij ieder utiliteitsproject met weinig repetitie is de planning van grote waarde en fouten hierin kunnen een grote in vloed hebben op het verloop van het uitvoeringstraject.
10 6. Organisatie/Proces Leveranciers Staal Gelamineerde liggers Beton Binnen kozijnen Ontwerp/Uitvoering Leveranciers informatie Output Eisenspecs: Relatics-database 4D simulaties Navis/XD-manager Ontwerp Bouwkundig SE-3D BIM Manager Koppeling xd informatie Integraal Model (Navisworks) 4D simulaties Werkmethodieken Clash-controles Navis Ontwerp Constructie Ontwerp Installatie E Ontwerp Installatie W input naar 3D modelleurs 3D modelleur Bouwkunde (Revit2014) 3D modelleur Constructie (Revit2014) 3D modelleur Zwembad(Revit2014) 3D modelleur leverancier (Revit2014) 3D modelleur Installatie E/W (Techline/Revit2014) Exports NWC Input BIMmodel Componenten op MJOP-niveau Sheets/views Calculatie XDmanager Hoeveelheden MJOP Gebouw beheer Ontwerp Installatie Zwembad 2D-tekeningen Fae-documenten Globaal loopt het BIM-proces als volgt: Vanuit de verschillende disciplines wordt BIM gevuld met geometrische en niet geometrische data. Dit aan de hand van de eisen uit het PvE en de output die het projectteam voor ogen heeft. BIM bestaat uit de eigen werkmodellen de disciplines die worden gesynchroniseerd middels de BIM-server. Daar worden in de UO-fase leveranciersmodellen aan toegevoegd. Binnen BIM worden modellen dankzij de BIM-server dagelijks of vaker, afhankelijk van het aantal keren synchroniseren, uitgewisseld. Hierdoor ontstaat een consistent model zonder clash en/of dubbeling. BIM kan, eenmaal voorzien van de juiste data, worden gebruik voor output.
11 7. Project BIM doelstellingen en toepassingen 7.1. BIM doelstellingen en toepassingen Om de risico s, zoals beschreven in hoofdstuk 5, te kunnen elimineren worden er op zwembad De Fluit de volgende BIM-aspecten toegepast: Eén integraal BIM-model Door de modellen van alle disciplines samen te voegen tot één BIM-model worden fouten en faalkosten geminimaliseerd. De onderlinge afstemming wordt op deze wijze gemaximaliseerd. Daarbij worden de modellen van de leveranciers toegevoegd aan het model. Clashmodel Door de modellen van de verschillende disciplines op gezette tijden met elkaar te coördineren worden elementen op passing met elkaar gecoördineerd. 4D-Simulatie Door planning en componenten met elkaar te verbinden ontstaat er een 4D- Simulatie. Deze simulatie geeft een goed beeld van de stand van het gebouw volgens de planning. Op deze wijze wordt visueel gemaakt wat de bouwvolgorde van het project is en of er zich eventueel planningsproblemen voordoen. XD-manager Door gebruik te maken van de XD-manager worden hoeveelheden uitgetrokken vanuit de BIM en kan snel data worden toegevoegd aan het model. En door de interface van de XD-manager kan snel data worden gepresenteerd in Spreadsheets MJOP-model Omdat de XD-manager wordt gebruikt is het voor de hand liggend om de BIM ook te gebruiken in het MJOP-fase van het project. Dit voorkomt een arbeidsdeling (informatie blijft behouden) en zorgt voor consistentie ook in het MJOP. Daarnaast 2D-tekeningen De BIM voorziet in tekeningen gedurende het gehele ontwerp- en bouwproces. De tekeningen moeten dienen voor het ontwerp, de bouwplaats en productie. Het grote voordeel is dat de tekeningen consistent zijn met de overige producten van BIM.
12 7.2. BIM Input en Output 7.2.1. Input De werkmodellen van de verschillende disciplines op basis van de ontwerpdocumenten en eisen Relatics. Werkmodellen van leveranciers 7.2.2. Output 2D tekeningen DO t/m UO Clash controles Hoeveelheden XD-manager MJOP-model 4D-simulaties
13 8. Randvoorwaarden input Mede van wege de onervarenheid van het projectteam aangaande het vervaardigen van Revit-modellen is het belangrijk dat er eisen worden gesteld aan de input. In dit hoofdstuk wordt omschreven waar de input minimaal aan moet voldoen. 8.1. Assembly code Deze paragraaf is van toepassing voor partijen die gebruik maken van revit. In Revit is standaard een type parameter opgenomen, de Assembly Code. Deze kan worden ingevuld door op de puntjes te klikken bij het invulveld van een object in het model. Zie afbeelding. Om deze Assembly Code goed te kunnen invullen moet het Assembly Code bestand(bijlage 6). Op de juiste map worden geplaatst op de C:\ schijf. C:\Users\gebruiker\AppData\Local\Autodesk\Revit\Autodesk Revit 2014. LET OP! De map AppData is niet standaard zichtbaar, vaak staat deze verborgen. Overschrijf met de bijlage het bestand in de map. Als het huidige Assembly Code-bestand wordt gebruikt, intern of door een applicatie, kun je deze het beste apart zetten zodat deze later weer kan worden teruggezet.
14 8.2. NL/sfb-code Deze paragraaf is van toepassing op de partijen die geen gebruik maken van Revit. In de componentbenamingen van de componenten, in de het werkmodel, moet de NL/sfb codering worden meegenomen. Op deze wijze zijn de componenten makkelijker te onderscheiden en te filteren. De codering moet met vier cijfers worden toegepast. Voor toelichting zie bijlage 1. 8.3. Ruimtenummer Vanuit het ontwerp is er een ruimtenummering ontwikkeld door Wehrung. Deze ruimtenummering dient te worden aangehouden door alle patijen. 8.4. Verdiepingsbenaming De benaming van de verschillende verdiepingen is als volgt: Keldervloer: -1 Begane grondvloer: 00 1 ste verdieping: 01 2 de verdieping: 02 Dak: 03 Deze benamingen dienen te worden aangehouden, zodat er makkelijk kan worden genavigeerd in het BIM-model. De verdiepingsbenaming is te vinden in de bijlage 2 & 3.
15 8.5. Nulpunt Tevens is het belangrijk voor een soepele samenwerking dat de nulpunten in de verschillende werkmodellen op dezelfde plaats liggen. Het nulpunt in het onderstaande figuur dient aangehouden te worden. Tevens is het nulpunt te vinden de bijlage 2 & 4. 8.6. LOD 400 De verschillende werkmodellen worden uitgewerkt met een LOD 400. Een LOD van 400 is niet benodigd voor de VO- en DO-fase. Dan is alleen nog de geometrische informatie voldoende. In de TO en UO-fase wordt het LOD opschroeft naar 400. De omschrijving van een LOD 400 is als volgt: Objecten zijn gematerialiseerd en accuraat in termen van (afleidbare) hoeveelheden, afmetingen, vorm, locatie en oriëntatie en bevatten volledige informatie ten behoeve van de detaillering, de fabricage van componenten in fabrieken en de uitvoering/montage op de bouwplaats. Aan de objecten is niet-geometrisch informatie gekoppeld. Niet-geometrische informatie mag worden geïnterpreteerd als ruimtenummer en/of kozijnmerk en positienummer. Alle objecten moeten geometrisch zijn bepaald in het model.
16 8.7. Niet-geometrisch informatie Voor het MJOP en de kostencalculatie is het belangrijk dat er ook niet geometrische informatie wordt toegevoegd aan BIM. In bijlage 8 is uitgewerkt welke geometrische en niet geometrische informatie er minimaal moet worden toegevoegd. Belangrijk is dat deze informatie wordt toegevoegd als een Instance en Shared parameter. Omdat alleen dan de informatie kan worden ingelezen in de XD-manager. Van alle participanten die in Revit werken wordt verwacht dat ze nier-geometrische informatie toevoegen aan hun modellen. 8.7.1. Levels Om ook in een spreadsheet goed te kunnen bepalen waar een component zich bevind in het gebouw is het belangrijk om een parameter level mee te nemen in de componenten. Deze moet handmatig worden ingevuld bij het gebruik van Revit. 8.7.2. Bijlage 8 Bijlage 8 beschrijft welke niet-geometrische en geometrische data minimaal moeten worden gegenereerd dan wel ingevuld in de Revit-modellen. Ook voor de partijen die geen Revit gebruiken moet de data worden geleverd. Dit dan middels een IFC. Dit zal voor De Fluit zeer waarschijnlijk van toepassing zijn op de leveranciers. Deze data goed verwerken is essentieel voor het gebruik van de XD-manager en het MJOP. 8.7.3. Aanmaken van parameters Voor het aanmaken van de parameter in Revit volgens bijlage 8 moet rekening worden gehouden met het feit dat de parameter als instance en shared moeten worden aangemaakt. Anders komen de parameter niet mee naar de XD-manager. Om dit te testen kan worden gekeken naar een dwfx. Bij het aanmaken van deze dwfx worden de instance en shared parameters toegevoegd aan de dwfx. Niet alle parameter in bijlage 8 moet worden toegevoegd, veel parameters zijn in revit standaard al aanwezig en komen standaard mee naar dwfx en dus naar de XD-manager. Bijvoorbeeld, Height(hoogte) of Cut Lenght( de lengte van een staalprofiel).
17 8.8. Worksets In REVIT is het mogelijk om worksets aan te maken. Een workset kan gezien worden als een laag waaop de 3D-objecten worden gemodelleerd. Het is niet gangbaar om in Revit veel worksets aan te maken omdat er ook al onderscheid wordt gemaakt in object groepen. Vanuit het plan van aanpak wordt voorgeschreven dat elke partij op zijn eigen workset werkt. De worksets zijn als volgt: Discipline; BAM Advies en Engineering Wehrung architecten BV IKAABEE Van Dorp Zwembaden Installatiebedrijf Andriessen Utiliteit BV BAMA&E_omschrijving Wehrung_omschrijving IKAABEE_ omschrijving Dorp_ omschrijving Andriessen_omschrijving Achter het liggende streepje is de mogelijkheid om een omschrijving op te nemen en zo meerdere worksets aan te maken.
18 8.9. Randvoorwaarden voor het verstrekken van de modellen 8.9.1. Model Benaming Het is essentieel voor een goede samenwerking dat bestandsbenamingen niet wijzigen gedurende het BIM-proces. Het is dus niet toegestaan om een fase of versie mee te nemen in de bestandsbenamingen. Dit geld voor alle model benamingen dus ook de NWC s die moeten worden geleverd(zie uitwissel formaten). De opbouw van de modelnaam is: Projectcode - Projectnaam Discipline Project code; Per discipline eigen project code aanhouden. Projectnaam; De Fluit Discipline; BAM AE WA IKA VDZ IAU DS GB HA BS DGV SH GS NC HM VM BAM Advies en Engineering Wehrung Architecten BV IKAABEE Van Dorp Zwembaden Installatiebedrijf Andriessen Utiliteit BV Dijkstaal Geelen Beton Haitsema Betonson De Groot Vroomshoop Steenhuis GS-staal Nedicom Hermeta Vorsellmans 8.9.2. Versiebeheer middels Docstream Het versiebeheer van de 3D-modellen geschied middels docstream. Het toevoegen van een status aan de 3D-modellen of modelcomponenten is overbodig. Voor het gebruik van Docstream is er een protocol opgesteld zie: bijlage 7. 8.9.3. Uitwisselformaten De modellen worden uitgewisseld in RVT via de REVIT-server. De partijen die werken met Revit leveren naast een RVT ook wekelijks een NWC. De NWC moet worden geplaatst op docstream. Voor de momenten van het leveren van een NWC zie: planning. Voor de disciplines die met andere software werken is een IFC als uitwisselformaat geoorloofd.
19 Voor het gebruik van de XD-manager moeten dwfx bestanden worden aangeleverd. Deze bestanden worden geript en dan gebruik voor het bepalen van bijvoorbeeld hoeveelheden. De dwfx moet worden geëxporteerd vanuit revit met de namen van het model. Er dient een view aangemaakt te worden in het model met een bepaalde naam waar vanuit de export wordt gemaakt. De naamgeving van de view is als volgt: Voor Wehrung architecten, 3D-Xd-manager-WA. Voor IKAABEE, 3D-Xd-manager-IKA. 8.9.4. Omvang bestanden De bestanden die worden uitgewisseld bevatten alle sheets en views. Deze worden dus niet verwijderd. Daarbij wordt alleen de scope van de betreffende disciplines verstrekt, niet het model van een andere discipline, dit om dubbele informatie en onnodig grote bestanden te voorkomen. 8.10. Modelleren van Rooms In Revit kunnen Rooms worden opgenomen in het model. Dit is geometrie die automatisch de ruimte vult. Het is wenselijk dat op deze wijze de ruimte nr. wordt opgezet. Daarnaast moeten de rooms goed zijn gemodelleerd. Van de Rooms moet de Upperlimit staan op de boven liggende verdieping en moet de Limitoffset staan op 0. Als dit niet gedaan is worden de hoeveelheden niet goed gegenereerd door de Rooms. 8.11. Verwijderen van objecten Het is belangrijk dat bij het verplaatsen van objecten dat objecten niet worden verwijderd en opnieuw geplaatst. Het is namelijk zo dat een object vanuit Revit een unieke ID meekrijgt, deze ID gaat verloren bij het opnieuw plaatsen van objecten. In de xd-manager wordt informatie gekoppeld aan het ID, bij het verwijderen van een object gaat deze data verloren.
20 9. Randvoorwaarden Output 9.1. Tekeningen 9.1.1. Tekeningen richtlijn De tekeningen dienen te worden voorzien van informatie die nodig is voor de huidige fase. Deze staat beschreven in de tekeningen richtlijn. De tekeningen richtlijn dient aangehouden te worden bij het vervaardigen van de tekeningen en is te vinden in bijlage 5. 9.2. Coördinaties 9.2.1. Werking van coördinaties Een coördinatie werk als volgt: 1. De 3D-werkmodellen, een NWC- en/of IFC-bestand, worden in ontvangst genomen door Erwin Ockers. 2. De verschillende modellen worden samengevoegd tot één model, met behulp van NAVIS. 3. Doordat er in de werkmodellen, van de verschillende disciplines, de NL/sfb codering is meegenomen kan er gericht onderscheid worden gemaakt van de verschillende componenten. Op deze wijze kan er gericht worden gecoördineerd. 4. Het bestand wordt met bevindingen geretourneerd en toegelicht in een coördinatie overleg. 9.2.2. Welke onderdelen worden er gecoördineerd? Het is niet zinvol om de scope van één discipline te coördineren. Deze informatie wordt geacht eenduidig en consistent te zijn. Echter de modellen van de verschillende disciplines wel gecoördineerd, namelijk: Bouwkunde -> Installaties Bouwkunde -> Constructie Constructie -> Installaties E/W-Installaties -> Zwembad-installatie Leveranciers
21 10. Training 10.1. Wehrung Wehrung Architecten en BAM A&E zijn overeen gekomen een learning on the job traject aan te gaan. In dit traject wordt Wehrung ondersteund door BAM A&E en op die wijze wordt het risico van onervarenheid Wehrung ondervangen. 10.2. Van Dorp Zwembaden Van Dorp heeft eveneens weinig ervaring met het maken van een Revit-model. Van Dorp kiest er voor om extern ervaring in te kopen. Wel blijft BAM A&E open staan voor advies.
22 11. Revit-server In dit project werken we samenwerken via een revit-server. De randvoorwaarden voor een goede samenwerking staan in dit hoofdstuk beschreven. 11.1. Afspraken Revit-server Voor het gebruik van de revit server zijn aanvullende afspraken nodig. Voor het installeren van de revit-server is bijlage 9 toegevoegd aan dit PvA daarin wordt uitgelegd wat er moet gebeuren voor het gebruik van de revit-server. Het samenwerken middels de revit-server werkt als volgt. Iedereen plaatst zijn model op de revit-server. De modellen op de revit-server wordt direct gelinkt in het werkmodel van de partijen. Op deze wijze zijn alle modellen in elkaar gelinkt. Dit is eigenlijk niet anders zonder revit-server alleen heeft de andere partij direct de laatste stand bij het synchroniseren. Het is niet toegestaan op het eigen netwerk separate modellen bij te houden. Oftewel het actuele werkmodel van alle participanten staan op de revit-server. Op deze wijze worden wijzigingen direct uitgewisseld. 11.2. Fasedocumenten en het gebruik van de Revit server Er is voor gekozen om op de revit-server geen fase documenten bij te houden. Het model wordt niet bevroren op de revit-server als er een fase wordt afgesloten. Er wordt door de partijen zelf een model geplaatst op Docstream als er een fase wordt afgerond. Op deze wijze wordt gegarandeerd dat de fase documenten te achterhalen zijn. 11.3. Contactpersoon Contactpersoon voor de Revit-server is Naam: Jeroen Gadellaa Bedrijf: BAM Advies en Engineering Telefoon: +31 (0)6 29 269 330
23 12. BIM Afspraken leveranciers 12.1. Globaal BIM-proces leveranciers De leveranciers schuiven bij dit project aan in de UO-fase. De workflow ziet er in die fase globaal zo uit. Leveranciers Steenhuis Geelen Beton Dijstaal Geelen Beton Haitsema Betonson De Groot Vroomshoop Nedicom Hermeta Vorsselmans Leveranciers informatie van participanten die in revit werken Leveranciers infomatie van participanten die NIET in revit werken Ontwerp/Uitvoering Ontwerp Bouwkundig Revit server Erwin Ockers Navis model Erwin Ockers Ontwerp Constructie Ontwerp Installatie E input naar 3D modelleurs Ontwerp Installatie W Ontwerp Installatie Zwembad 3D modelleur Bouwkunde (Revit2014) 3D modelleur Constructie (Revit2014) 3D modelleur Zwembad(Revit2014) 3D modelleur leveranciers (Revit2014) 3D modelleur Installatie E/W (Techline/Revit2014) 3D modelleur Leverancier(Revit 2014) Modellen Modellen Modellen Modellen Modellen Modellen Modellen Modellen Modellen Modellen Modellen Modellen Modellen Modellen Modellen Output 4D simulaties Navis/XD-manager Clash-controles Navis Calculatie XDmanager Hoeveelheden MJOP Gebouw beheer 2D-tekeningen Fae-documenten Output Er is één Revit-model dat op de Revit server staat. Participanten die in Revit werken worden geacht hun modellen te plaatsen op de Revit-server en te werken vanaf de Revit-server. Vanuit het Revit-model wordt de Output gegenereerd. Vanuit het Revit model wordt een model geëxporteerd naar de Navis works. Er is een Navis model gemaakt voor het coördineren van de diverse partijen. Participanten die niet in Revit werken leveren direct hun modellen aan voor het Navis-model. Vanuit het Navis model wordt Output gegenereerd.
24 12.2. BIM maatvoering en SBL(Smart Building Logistics) Voor het project De Fluit is het projectteam voornemens om te maatvoeren aan de hand van het BIM model en SBL aan te sturen vanuit het BIM-model. Deze onderdelen zijn nog in test fase en vanuit het projectteam kan een verzoek gedaan worden voor het verstrekken van modellen. Zodat de verschillende onderdelen kunnen worden getest. Van deze twee onderwerpen worden deel plan van aanpakken gemaakt zodat wordt vastgelegd wat de workflow zal zijn.
25 13. Planning UO/TO-fase Zie leanplanning.
26 14. Bijlagen Bijlage 1: Bijlage 2: Bijlage 3: Bijlage 4: Bijlage 5: Bijlage 6: Bijlage 7: Bijlage 8: Bijlage 9: NL/sfb codering Nulpunt en verdiepingsbenaming rvt Verdiepingsbenaming dwg Nulpunt dwg Tekeningen richtlijn Ass. Code bestand Protocol docstream Parameterlijst geometrische en niet-geometrische data Uitleg over het gebruik revit-server