Resultaten tussenmeting, begin juli 2005 O&S Nijmegen 13 juli 2005
Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Onderzoeksresultaten 5 2.1 Eerste gedachte bij de stad Nijmegen 5 2.2 Bekendheid met gegeven dat Nijmegen oudste stad is 5 2.3 Mate waarin medioberichten over Nijmegen zijn opgepikt 6 2.3.1 Uitkomsten per mediakanaal 7 2.3.2 Uitkomsten voor de media tezamen 8 2.4 Bekendheid met viering van het 2000-jarig bestaan van Nijmegen 8 2.5 Verschillen naar leeftijd, geslacht en woongebied 9 3 De belangrijkste bevindingen op een rij 11 4 Bijlage 1: meting in opdracht van de Brug 13
Inleiding 1 Inleiding In het kader van de evaluatie van Nijmegen 2000 jaar, voert de afdeling Onderzoek en Statistiek landelijk onderzoek uit naar a. de bekendheid van de viering van het 2000- jarig bestaan van Nijmegen en b. de profilering van Nijmegen als de oudste stad van Nederland. In december 2004 is een nulmeting verricht: een steekproef uit de Nederlandse bevolking is telefonisch een aantal vragen over Nijmegen 2000 voorgelegd. Begin juli 2005 is dit onderzoek herhaald en januari 2006 zal een eindmeting plaatsvinden. In deze rapportage staan de resultaten van de tussenmeting. Net als bij de nulmeting hebben 300 Nederlanders van 15 jaar en ouder aan het telefonische onderzoek meegewerkt 1. Bij een steekproef van deze omvang kunnen we met 90% zekerheid zeggen dat de gemeten percentages maximaal 5% afwijken van de percentages in werkelijkheid 2. Bij het uitvoeren van de telefonische enquêtes is erop gestuurd dat alle provincies goed in de respondentengroep vertegenwoordigd zijn. Op diverse manieren is getracht om beïnvloeding van de respondenten te voorkomen: o De personen, die voor het onderzoek benaderd zijn, is niet verteld dat het onderzoek in opdracht van de gemeente Nijmegen is uitgevoerd. Als respondenten specifiek naar de opdrachtgever vroegen, is hen verteld dat het onderzoek in opdracht van een Nederlandse gemeente plaatsvindt. 1 Zowel voor de nulmeting als voor de tussenmeting geldt, dat in de groep respondenten de mannen en de leeftijdscategorie 15 t/m 30-jarigen wat ondervertegenwoordigd waren. Door middel van weging is de verdeling naar leeftijd en geslacht bij de groep respondenten in overeenstemming gebracht met de werkelijke verdeling bij de Nederlandse bevolking. Dit om te voorkomen dat er vertekeningen in de uitkomsten optreden, omdat bepaalde groepen wat minder en andere groepen dus wat meer in de respondentengroep vertegenwoordigd zijn. Overigens blijkt het effect van de weging op de onderzoeksresultaten bij beide metingen heel gering. 2 De maximale afwijking geldt voor een gemeten percentage van 50%. Dus 50% kan in werkelijkheid 45 of 55% zijn. Naarmate het gemeten percentage lager of hoger is, worden de nauwkeurigheidsmarges steeds kleiner. Zo ligt een gemeten percentage van 5% in werkelijkheid tussen de 3 en 7% en een gemeten percentage van 95% tussen de 93 en 97%. 3
Resultaten tussenmeting o o Bij de eerste vraag zijn achtereenvolgens de namen van 8 steden genoemd. Gevraagd is welk beeld deze steden oproepen. Nijmegen werd als 6 e stad genoemd. Bij de tweede vraag moesten respondenten noemen wat volgens hen de oudste stad van Nederland is. Het betrof een open vraag; de enquêteurs hebben geen namen van steden genoemd. Tussen de nulmeting en de tussenmeting in, heeft het regionale weekblad de Brug in mei landelijk onderzoek laten verrichten naar het imago van Nijmegen en de viering van Nijmegen 2000 jaar. Omdat daarbij een andere onderzoeksmethode gehanteerd is (onderzoek onder een panel via een digitale enquête) en de vraagstelling anders was, kunnen de resultaten van dit onderzoek niet goed vergeleken worden met de uitkomsten in dit rapport (zie bijlage 1). In hoofdstuk 2 staan de onderzoekresultaten. In hoofdstuk 3 zijn de belangrijkste bevindingen van het onderzoek in een beknopt overzicht gezet. 4
Onderzoeksresultaten 2 Onderzoeksresultaten 2.1 Eerste gedachte bij de stad Nijmegen Bij de openingsvraag zijn 8 steden genoemd. Per stad is gevraagd waar men bij die stad aan denkt en welk beeld die stad oproept. Nog meer dan bij de nulmeting is de Vierdaagse de meest voorkomende associatie bij Nijmegen (genoemd door 31% tegenover 22% in december 2004). Dit zal te maken hebben met het feit dat de Vierdaagse kort na deze tussenmeting van start gaat en er in deze periode altijd veel publiciteit rondom dit evenement is. Figuur 1: Waar denken Nederlanders aan bij Nijmegen? Vierdaagse universiteit Waal (-brug/-kade) gezellig NEC studentenstad dec-04 jul-05 Mariken van Nimw egen oude, oudste stad anders w eet niet 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% In vergelijking met de nulmeting heeft met wat vaker Waal(-brug/-kade) en gezellig genoemd. Het percentage dat bij Nijmegen denkt aan oude, oudste stad van Nederland is ongeveer gelijk gebleven (2% bij de nulmeting en nu 3%). 2.2 Bekendheid met gegeven dat Nijmegen oudste stad is De tweede vraag luidt als volgt: Als u van alle Nederlandse steden de oudste zou moeten noemen, welke stad zou u dan kiezen?. Het betreft een open vraag, waarbij door de enquêteurs geen namen van steden zijn genoemd. 5
Resultaten tussenmeting Figuur 2: wat is volgens Nederlanders de oudste stad van het land? Nijmegen Maastricht tw ijfelt tussen Nijmegen en Maastricht Amsterdam dec-04 jul-05 andere stad of tw ijfelt tussen andere steden w eet niet 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% In vergelijking met december vorig jaar weten nu duidelijk meer Nederlanders dat Nijmegen de oudste stad van Nederland is, namelijk 32% (was 12% bij de nulmeting). Bij de nulmeting stond Amsterdam bovenaan, gevolgd door Maastricht en Nijmegen. Nu is Nijmegen het vaakst als oudste stad genoemd (32%) met Amsterdam (19%) en Maastricht (12%) op de 2 e en 3 e plaats. Andere steden worden hooguit door 3% als oudste stad genoemd. 2.3 Mate waarin medioberichten over Nijmegen zijn opgepikt De derde vraag bestaat uit 3 subvragen: o Heeft u het afgelopen half jaar iets over Nijmegen gezien op de tv; o Heeft u het afgelopen half jaar iets over Nijmegen gehoord op de radio; o Heeft u het afgelopen half jaar iets over Nijmegen gelezen in de krant. Als respondenten iets gezien, gehoord of gelezen hadden, is gevraagd wat dat was. Bij de nulmeting zijn dezelfde vragen gesteld, alleen dan voor de laatste tijd in plaats van voor het afgelopen half jaar. Bij de eindmeting in januari 2006 zal gevraagd worden of men het afgelopen jaar iets over Nijmegen gezien, gehoord of gelezen heeft. Op die manier krijgen we een cumulatief overzicht van wat Nederlanders meekrijgen van de aandacht voor Nijmegen 2000, die er verspreid over 2005 en in de periode daarvoor (geweest) is. We beginnen met een overzicht van de resultaten per mediakanaal (tv, radio, krant). Vervolgens presenteren we de totaaluitkomst: wie heeft er het afgelopen half jaar via de tv en/of de radio en/of de krant publiciteit over Nijmegen meegekregen. 6
Onderzoeksresultaten 2.3.1 Uitkomsten per mediakanaal Figuur 3: hoeveel Nederlanders hebben iets over Nijmegen a. gezien op tv, b. gehoord op de radio en c. gelezen in de krant? (nulmeting december 2004: de laatste tijd ; tussenmeting juli 2005: het afgelopen half jaar ). tv radio dec-04 jul-05 krant 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% Ruim een kwart van de Nederlanders heeft het afgelopen half jaar iets over Nijmegen op tv gezien. De meest genoemde onderwerpen daarbij zijn: o Vierdaagse (12%); o Nijmegen als oudste stad van Nederland of 2000-/zoveeljarig bestaan van Nijmegen (4%). Bij de nulmeting gaf 11% aan de laatste tijd iets over Nijmegen te hebben gezien. Eveneens ruim een kwart van de Nederlanders heeft het afgelopen half jaar iets over Nijmegen op de radio gehoord. De meest genoemde onderwerpen daarbij zijn: o Vierdaagse (11%); o Nijmegen als oudste stad van Nederland of 2000-/zoveeljarig bestaan van Nijmegen (6%); o ideeën over een parkeerverbod voor grote auto s (3%). Bij de nulmeting gaf 10% aan de laatste tijd iets over Nijmegen te hebben gehoord. Bijna een kwart van de Nederlanders heeft het afgelopen half jaar iets over Nijmegen in de krant gelezen. De meest genoemde onderwerpen daarbij zijn: o Vierdaagse (7%); o Nijmegen als oudste stad van Nederland of 2000-/zoveeljarig bestaan van Nijmegen (4%); o NEC (2%). Bij de nulmeting gaf 6% aan de laatste tijd iets over Nijmegen te hebben gelezen. Bij de nulmeting gaf men relatief vaak aan berichten meegekregen te hebben over de ideeën m.b.t. een mogelijk parkeerverbod voor grote auto s in Nijmegen. Kort daarvoor had dat onderwerp in de regionale en landelijke media veel aandacht gekregen. Ook de Vierdaagse werd bij de nulmeting relatief vaak genoemd als onderwerp, waar men via de media iets van meegekregen had. Nijmegen als oudste stad of de viering van het 2000-jarig bestaan van Nijmegen werden bij de nulmeting nauwelijks genoemd. 7
Resultaten tussenmeting 2.3.2 Uitkomsten voor de media tezamen Van de Nederlanders heeft 50% in het afgelopen half jaar via de tv en/of de radio en/of de krant publiciteit over Nijmegen meegekregen. Bij de nulmeting in december 2004 gaf 20% aan de laatste tijd publiciteit over Nijmegen te hebben meegekregen. Figuur 4: over welke onderwerpen m.b.t. Nijmegen hebben Nederlanders berichtgeving opgepikt? (nulmeting december 2004: de laatste tijd ; tussenmeting juli 2005: het afgelopen half jaar ) Vierdaagse 2000-/zoveeljarig bestaan van Nijmegen oudste stad van Nederland ideeën voor parkeerverbod grote auto's dec-04 jul-05 NEC iets over de burgemeester 0% 5% 10% 15% 20% 25% Bij de kort voor de Vierdaagse gehouden tussenmeting geven Nederlanders vooral aan dat ze iets over de publiciteit rondom de Vierdaagse hebben meegekregen (24%). Verder zien we dat Nederlanders in vergelijking met de nulmeting vaker iets gezien, gehoord of gelezen hebben over de viering van het 2000-/zoveeljarig bestaan van Nijmegen (6% tegenover minder dan 1% bij de nulmeting) en over Nijmegen als oudste stad van Nederland (5% tegenover minder dan 1% bij de nulmeting). Er zit geen overlap tussen de groep, die berichtgeving over Nijmegen als oudste stad heeft meegekregen, en de groep, die berichten over de viering van het 2000-jarig bestaan heeft opgepikt. In totaal heeft dus 11% van de Nederlanders in het afgelopen half jaar berichten m.b.t. Nijmegen 2000 meegekregen. 2.4 Bekendheid met viering van het 2000-jarig bestaan van Nijmegen De vierde vraag aan de respondenten luidt: Nijmegen viert in 2005 haar 2000-jarig bestaan. Wist u dat?. Voor de enquêteurs waren er drie mogelijkheden om het antwoord van de respondent te noteren: ja, ja, vaag en nee. 8
Onderzoeksresultaten Figuur 5: percentage Nederlanders dat (vaag) weet dat Nijmegen in 2005 haar 2000-jarig bestaan viert ja ja, vaag dec-04 jul-05 nee 0% 20% 40% 60% 80% 100% Van de Nederlanders weet 26% dat Nijmegen dit jaar haar 2000-jarig bestaan viert. Nog eens 14% zegt daar vaag van op de hoogte te zijn. In totaal is nu dus 40% van de Nederlanders goed of een beetje bekend met het feit dat Nijmegen dit jaar haar 2000- jarig bestaan viert. Bij de nulmeting gold dat voor een veel kleiner aandeel (7%). 2.5 Verschillen naar leeftijd, geslacht en woongebied De steekproef van 300 personen is te klein om nauwkeurige percentages voor kleinere deelgroepen te kunnen presenteren. Wel kunnen we op basis van het onderzoek enkele uitspraken over verschillen tussen deelgroepen doen. Geslacht Bij de nulmeting bleken mannen wat vaker dan vrouwen te weten dat Nijmegen de oudste stad van Nederland is. Bij de tussenmeting is dat verschil verdwenen. Verder weten ongeveer evenveel mannen als vrouwen dat Nijmegen dit jaar haar 2000-jarig bestaan viert. Leeftijd Net als bij de nulmeting zijn personen in de leeftijdscategorie 51-64 jaar het vaakst op de hoogte van het gegeven dat Nijmegen de oudste stad is en van de viering van 2000 jaar Nijmegen. Het meest opvallende verschil m.b.t. leeftijd is dat jongere respondenten (16 t/m 30 jaar) nu veel vaker dan in december 2004 weten dat Nijmegen haar 2000- jarig bestaan viert. Provincie De tussenmeting laat zien dat mensen in heel Nederland nu op de hoogte zijn van Nijmegen als oudste stad en de viering van het 2000-jarig bestaan. We hebben Gelderland vergeleken met 3 groepen provincies: de drie aangrenzende provincies, de drie noordelijke provincies en de rest van Nederland. In Gelderland is de bekendheid met het gegeven dat Nijmegen de oudste stad is niet veel groter of kleiner dan in die 3 groepen provincies. Datzelfde geldt voor de bekendheid met de viering van Nijmegen 2000 jaar. Bij de nulmeting was dat anders: toen wisten de respondenten uit Gelderland verhoudingsgewijs vaak dat Nijmegen de oudste stad van Nederland is. En ook gaven ze relatief wat vaker aan goed op de hoogte te zijn van de viering van Nijmegen 2000 jaar. 9
De belangrijkste bevindingen op een rij 3 De belangrijkste bevindingen op een rij Tabel 1: vergelijking tussen de nulmeting (december 2004) en de tussenmeting (juli 2005) Percentage Nederlanders dat weet dat Nijmegen de oudste stad van Nederland is Percentage Nederlanders dat (vaag) weet dat Nijmegen haar 2000-jarig bestaan viert december 2004 juli 2005 12% 32% 7% 40% Percentage Nederlanders dat de afgelopen periode berichten over Nijmegen in de media (tv, radio, krant) heeft opgepikt - over Vierdaagse - over 2000-/zoveeljarig bestaan Nijmegen - over Nijmegen als oudste stad Waar denken Nederlanders aan bij Nijmegen? - Vierdaagse - oude, oudste stad 20% de laatste tijd 5% <1% <1% 22% 2% 50% het afgelopen half jaar 24% 6% 5% 31% 3% Verder valt het volgende op: o In heel Nederland blijkt een behoorlijke groep mensen nu op de hoogte te zijn van het gegeven dat Nijmegen de oudste stad van Nederland is en van de viering van het 2000-jarig bestaan. o Voor de 15- t/m 30-jarigen geldt het sterkst dat ze meer dan bij de eerste meting op de hoogte zijn van de viering van 2000 jaar Nijmegen. 11
Bijlage 1: meting in opdracht van de Brug 4 Bijlage 1: meting in opdracht van de Brug In mei 2005 is in opdracht van het regionale weekblad de Brug landelijk onderzoek verricht naar het imago van Nijmegen en de viering van het 2000-jarig bestaan van Nijmegen. Het onderzoek liet zien dat 39,5% van de Nederlanders toen wist dat Nijmegen de oudste stad van Nederland is en dat 27% van de Nederlanders toen wist dat Nijmegen in 2005 haar 2000-jarig bestaan viert. Omdat het onderzoek in opdracht van de Brug op een aantal punten afwijkt van de in dit rapport gepresenteerde metingen, is vergelijking van de uitkomsten niet goed mogelijk: o Het Brug-onderzoek is uitgevoerd via een digitale enquête. Onze metingen zijn uitgevoerd via een telefonische enquête. o De digitale enquête is voorgelegd aan een panel dat bestaat uit personen van 12 jaar en ouder; ouderen hebben relatief weinig aan het onderzoek meegedaan. Onze metingen zijn verricht onder personen van 15 jaar en ouder; de 15-30-jarigen hebben naar verhouding minder aan het onderzoek meegedaan. o o Bij de vraag in de digitale enquête over wat de oudste stad van Nederland is, is een aantal antwoordmogelijkheden genoemd, waaronder Nijmegen. Bij onze metingen zijn bij deze vraag geen namen van steden genoemd. Bij de vraag of men wist dat Nijmegen in 2005 haar 2000-jaar bestaan viert, kon men bij de digitale enquête kiezen uit ja en nee. Bij onze metingen is de jacategorie bij deze vraag opgesplitst in ja en ja, vaag. 13