Verkenning energie- en broeikasgasscenario s in Vlaanderen David de Jager, Ecofys Netherlands b.v. Sara Ochelen, Departement Omgeving Leiegardens 2014, Your Estate Solution
Studie Verkenning middellange termijn (2030) en lange termijn (2050) energie-en broeikasgasscenario s in Vlaanderen (2014) http://www.vlaamseklimaattop.be/verkennende-studie-2030-2050-vlaanderen Uitgevoerd door en
Doelstelling en aanpak Doel: Ondersteunen van het Vlaams niet-ets klimaatbeleid op middellange (2030) en lange termijn (2050) Methode: Aan de hand van verschillende scenario s en het hanteren van het zogeheten OPEERA rekenmodel zijn de energie-en broeikasgasscenario s voor de Vlaamse niet-ets sectoren gesimuleerd Deze studie heeft een explorerend karakter en brengt mogelijke broeikasgasemissiereducties in kaart bij bepaalde uitgangspunten en evoluties ( wat-als )
EU Beleidskader2030 COM(2014)15 40% lagere broeikasgasuitstoot in 2030 (t.o.v. 1990) De doelstelling op basis van kostenefficiëntie op te delen in: 43% lagere ETS-uitstoot met 43% in 2030 (t.o.v. 2005) 30% lagere niet-ets-uitstoot in 2030 (t.o.v. 2005) De 40% reductiedoelstelling wordt gerealiseerd zonder gebruik van internationale flexibiliteitsmechanismen Een bindende doelstelling voor hernieuwbare energie van 27%op het niveau van de Unie Routekaart2050 COM(2011)112 80-95% lagere broeikasgasuitstoot in 2050 (t.o.v. 1990) 66-71% lagere niet-ets-uitstoot in 2050 (t.o.v. 2005)
Driescenarios Een business as usual(bau) scenario Verkenning 1: aansluiting bij de uitgangspunten van de Europese Routekaart 2050 en Beleidskader 2030 Verkenning 2: Voor 2030 wordt aangesloten bij Beleidskader 2030, met een hypothetische emissiereductiedoelstelling voor de Belgische niet- ETS uitstoot (-24% doelstelling t.o.v. 2005). Dit resulteert uit kostenefficiënte verdeling van de inspanning op EU niveau. Tussen 2030 en 2050 wordt het ambitieniveau van de ontwikkelingen die nodig zijn voor het behalen van deze 2030 doelstelling doorgetrokken in de modellering
Afbakening Alleen de toekomstige vraag naar energie, niet het aanbod daarvan; Alleen de niet-ets sectoren: gebouwde omgeving transport niet-ets industrie landbouw afval Periode 2010-2050, waarbij resultaten per 5 jaar
BAU -emissies In het BAU scenario worden de Europese 2030 en 2050 doelstellingen duidelijk niet gehaald 2030:-12% 2050:-13%
Verkenning1 -emissies In Verkenning 1 worden de Europese doelstellingen voor 2030 en 2050 voor niet-ets sectoren wel gehaald 2030:-39% 2050:-65%
Gebouwdeomgevingen transport zijncruciaal Emissies 2005 (MtCO 2 ) 2050 BAU 2050 Verkenning 1 Gebouwde omgeving 15,8 (38%) -39% -98% Transport 14,2 (32%) -11% -74% Niet-ETS industrie 3,9 +39% +14% Landbouw 7,4-10% -32% Afval 1,8-22% -55% Totaal 43,2 (100%) -18% -67%
Jaarlijksekostenniet-ETS (mld ) Totale jaarlijkse kosten zijn min of meer gelijk Kostenstructuur verschilt per scenario Kostendaling in Verkenning 1, kostenstijging in BAU
Gebouwdeomgeving: scenario aannames t.o.v. 2010 BAU Verkenning 1 2030 2050 2030 2050 Koudevraag +50% +100% +18% +35% Warmwatervraag 0% 0% -10% -20% Warmtepompen(% van warmte-opwek) 10% 20% 31% 62% Renovatiesnelheid woningen 2010-2020 2020-2050 1,5%/yr 1%/yr 1,5%/yr 2%/yr Appartementen/flats in nieuwbouw 27% 30% 32% 40% Prestatie nieuwbouw(per m2) -70% -85% Prestatie renovatie(per m2) 0% -51% Verlichting(elektr.) per huishouden -20% -40% -30% -60% Witgoed(elektr.) per huishouden +8% +15% -9% -18% Overig(elektr.) per huishouden +23% +45% -1% -2% Warmtevraag per toegevoegde waarde -29% -44% -59% -77% Koudevraag per toegevoegde waarde +13% +25% +7% +14%
BAU emissiesgebouwen (MtCO 2 eq/jaar) (inclusiefemissiesbiomassa) Exclusief biomassa emissies 2050:-32%
Verkenning1 emissiesgebouwen (MtCO 2 eq/jaar) (inclusiefemissiesbiomassa) Exclusief biomassa emissies 2050:-94%
Jaarlijksekostengebouwdeomgeving Gemiddelde kosten tussen 2010 en 2030 en tussen 2030 en 2050 voor de gebouwde omgeving (mld ) In miljarden Euro s (niet-verdisconteerd) BAU Verkenning 1 Verkenning 2 Energie Onderhoud Investeringen -7% 16,1 15,0 3,4 0,4 3,9 0,5-14% 12,3 10,5 18,8 3,0 0,4 15,4-6% -5% 17,6 2,5 14,7 0,5 18,0 3,2 0,4 14,3-6% -8% 16,8 3,1 0,5 13,2 10-30 30-50 10-30 30-50 10-30 30-50 De jaarlijkse lasten zijn het hoogst in Verkenning 1 ( 350 per huishouden per jaar), vooral door toegenomen investeringen voor renovaties. Besparingen na 2050 zijn niet meegenomen.
Conclusiesen aanbevelingen(1/2) Aanzienlijke beleidsinspanning op Vlaams, federaal en Europees niveau nodig om aansluiting te vinden bij de Europese doelstellingen voor 2030 en 2050 Overkoepelend EU energie en klimaatbeleid is sturend voor vrijwel alle niet-ets sectoren in het Vlaams Gewest Op Vlaams niveau moet een intensivering van inspanningen plaatsvinden in alle sectoren en bestuurslagen. Deels voortbouwen op het huidige beleid maar lock-in effecten moeten worden vermeden Ruimtelijke ordening van groot belang voor kernversterking, de combinatie van werk en woonbestemmingen en stedenplanning
Conclusiesen aanbevelingen(2/2) Gebouwen: Grootschalige en grondige renovatieprogramma s Transport:Oplaadinfrastructuur en tankmogelijkheden voor alternatieve brandstoffen. Aandacht voor het bevorderen van modal-shiftsvan zowel goederen-als personenvervoer, voor openbaar vervoeren emissiecriteria en standaarden voor stedelijk transport en aanbevelingen voor overige sectoren
Lokaleenergietransitie recente inzichtenecofys/navigant "Windstille winterweken" over de uitdagingen verbonden aan de volledige elektrificatie van de warmtevoorziening: hoe is duurzaamheid en leveringszekerheid te combineren? De rol van gas (groen gas, waterstof) in de lokale en nationale energie-transitie (o.a. met Fluxys) De emissiereductiein Nederlandse steden gaat (in het algemeen) bedroevend moeizaam Nieuw instrumentarium voor de mobilisatie van de renovatiemarkt voor zeer energiezuinige woningen en wijken Investeringsbehoefte van de lokale energietransitie: wie neemt wat voor zijn/haar rekening? De rol van participatieve co-creatie in de lokale energietransitie, met de Stadsgesprekken Energie in Utrecht als inspirerend voorbeeld
Vlaamslangetermijnklimaatbeleid Vlaamseklimaattopapril2016 -> rondetafels per minister -> engagementenvan elkeminister en van VR op Vlaamsetop december 2016: Klimaat- en Energiepact. Engagement VR om tegen begin 2018 een heldere, ambitieuze en breed gedragen Vlaamse Klimaatvisie voor 2050 op te stellen, Engagement VR om tegen eind 2018 een Vlaams Energie-en klimaatplan op te stellen voor de periode van 2021-2030. Werkzaamheden volop bezig, op basis van studies, buitenlandse ervaringen, consultaties en overleg (klimaattop sectorale werkgroepen en rondetafels, stroomversnelling, renovatiepact, mobiliteitsplan, resolutie Vlaams parlement ) Hiermee Vlaamse invulling van bijdrage België aan Europese Energie-en klimaatpakket 2030.
MAIN OFFICE Kanaalweg 15G 3526 KL Utrecht The Netherlands T: +31 (0)30 662-3300 DAVID DE JAGER Associate Director +31 30 6623388 d.dejager@ecofys.com david.de.jager@navigant.com WORLDWIDE OFFICES United States: Boulder, Colorado Chicago, Illinois San Francisco, California Washington, DC Europe: Brussels, Berlin, Cologne, Copenhagen, Denmark London, United Kingdom Asia Pacific: Seoul, South Korea GENERAL INFORMATION info@ecofys.com WWW.ECOFYS.COM
Verkenning2 -emissies In Verkenning 2 wordt de Europese 2030 kostenefficiënte doelstelling wel gehaald, maar de Europese 2050 doelstelling niet 2030:-25% 2050:-43%