Onderzoek:Smartphones Publicatiedatum:7oktober2017 Overditonderzoek JijVandaag,onderdeelvanEenVandaag,bestaatuit5.000jongerenvan12tot enmet24jaar.aanditonlineonderzoek,datwerdgehoudenvan6totenmet 14september2017,deden715jongerenmee. Deuitslagvandepeilingisnawegingrepresentatiefvoorviervariabelen, namelijkleeftijd,geslacht,opleidingsniveauenspreidingoverhetland. Meerinformatie VoormeerinformatiekuntucontactopnemenmetRozemarijnLubbe: rozemarijn.lubbe@eenvandaag.nl
Samenvatting Jongeren'meer'dan'drie'uur'per'dag'op'smartphone Veel'hebben'neiging'om'constant'op'telefoon'te'kijken Zes'op'de'tien'jongeren'60%)'besteden'elke'dag'minimaal'drie'uur'aan'hun'smartphone.' 15'Procent'gebruikt'de'telefoon'zelfs'meer'dan'zes'uur'op'een'dag.'Dat'blijkt'uit'onderzoek' van'eenvandaag'onder'715'leden'van'het'jongerenpanel'en'19.684'leden'van'het' Opiniepanel.'EenVandaag'ondervroeg'de'groepen'over'hun'ervaringen'met'de' smartphone,'omdat'die'tien'jaar'bestaat. VandeOpiniepanelledengebruikteenkwart25%)desmartphonenaareigenzeggenmeer dandrieuurperdag.tochvindenzoweldejongeren68%)alsdeouderen84%)zichzelf nietverslaafd. Aandrang'om'te'kijken Zesopdetien60%)jongerenvoelenregelmatigdeaandrangomophuntelefoontekijken, ookalszewetendaterniksnieuwsis.drieopdetien29%)ledenvanhetopiniepanel hebbendieneiging.zevenopdetien69%)jongerenpakkenhunsmartphonemeteenalsze wakkerworden,44procentvandeouderendoetdat. Positief'of'negatief? Desmartphonebestaattienjaar.Overdeinvloedvandetelefoonopdesamenlevingzijnde meningenverdeeld.mensendievindendatdetelefoonvooraleennegatieveinvloedheeft, denkendatdesamenlevingerindividualistischerdoorisgeworden.zewijzenopde terugloopvansocialeinteractie inhetechteleven omdatmensen meeraandachtgeven aanhuntelefoondanaanhungesprekspartner. Ooknoemenmensensmartphonegebruik inhetverkeer. Anderenzeggenjuistdatdesmartphonemensendichterbijelkaarheeftgebrachtomdat wereldwijdecommunicatieviabijvoorbeeldmail,whatsappofsocialemediamakkelijkeris geworden.maarhetbelangrijkstevoordeelvandesmartphoneisvolgensdemeestendat eentelefoonmetinternetoveralkandienenalsbronvaninformatie. ' ' 2
2.Smartphone:verrijkingofbelasting? Vindjijdesmartphoneeenverrijkingvanjeleven? Eengroteverrijking: 86% Weinigverrijking: 11% Weetniet/geenmening: 3% Watvindjijhetmeestpositiefaandesmartphone?Hoeheeftheteenvooralpositieve invloedopjeeigenleven?lichthierjeantwoordtoe,liefstmetvoorbeelden. Dewoorden contact en bereikbaarheid wordenhetmeestgenoemdindeopen antwoorden.ookhetfeitdatjealtijdallesopkuntzoeken,alleinformatiebinnen handbereikis,noemenjongerenalspositiefpunt.ensommigeapps,waardoorjeonlinekan winkelen,bankierenennavigerenviadesmartphonemakenhetlevenmakkelijker. Altijdincontactstaanmetjevrienden,familieengeliefde.Makkelijkeomevenietsopte zoekenenikbennooitmeerverdwaald. Hetmeestpositieveaandesmartphonevindikdatjeoveraltoeganghebttotvanalles,zodat jeopallerleisituatiessnelkuntreageren.eenpaarvoorbeelden.hebjejetreingemist?via internetofovcappskunjemeteeneennieuweplanningmaken.doortebellen,sms'enofte appenkunjeookmeteenoudersofanderendieopjewachten)hetlatenweten.moetjesnel ietsopzoekenenhebjegeenhandboekbijje?metjesmartphonekanhet. Dehandigheidmaaktdatdesmartphonevooraleenpositieveinvloedopmijnlevenheeft. BijvoorbeelddatikmakkelijkdingenkanvindenviaGooglemapsinvreemdesteden.Ikheb ookeeneigenbedrijf,dushetisbelangrijkdatikgoedbereikbaarbenviawhatsapp,skypeen ecmail. Makkelijkercontactleggenmetmijnvriendinnen,makkelijkercontactleggenmet klasgenootjesoverschoolzaken,innoodgevallenmakkelijkcontactkunnenleggenmetouders o.i.d,,snellerdingenkunnenopzoeken,makkelijkmuziekkunnenluisteren. 3
Datjealtijdeenagenda/kaart/rooster/encyclopedieetc.bijjekunthebben. Vindjijdesmartphoneeenbelastingvanjeeigenleven? Eengrotebelasting: 37% Weinigbelasting: 60% Weetniet/geenmening: 3% Watvindjijhetmeestnegatiefaandesmartphone?Hoeheeftheteenvooralnegatieve invloedopjeeigenleven?lichthierjeantwoordtoe,liefstmetvoorbeelden. Alsjedeopenantwoordenleest,zijnerdriegrofwegdriepatronentezien.Allereerstgeven veeljongerenaandatzehetgevoelhebbendatzealtijdbereikbaarmoetenzijn.ditbrengt eenbepaaldedrukmetzichmeeenzorgtvooreenconstantestroomaanprikkelswaardoor zevrijwelgeengevoelvanrustmeerervaren. Alstweedezeggenveeldeelnemersdatdesmartphonevaakvoorteveelafleidingzorgt,het beïnvloedtbijvoorbeeldhunnachtrustofconcentratieopeennegatievemanier.totslot zeggenveeljongerendathungeneratie,leeftijdsgenoten,doordesmartphoneminder sociaalzijngewordendoordatzealtijdophunschermkijken. Hiereenwillekeurigeselectieuitdeopenantwoorden: Afleidendbijschoolwerk,slechtvoornachtrust/jeogenivmdestraling),minderfaceCtoCface contact Wewordenookmindersociaal.Bijvoorbeeldopfeestjeswordtvolopgebruikgemaaktvande smartphone,terwijlhetgezelligerisommetelkaartepraten. Constantermeebezigzijn,vaakdenkik'strakmoetikdienogappen,nietvergeten'.Ofikdenk 'heyeenappje,evenkijken'terwijlikopdatmomenteigenlijkhelemaalgeenbehoeftehebom tekijken,kijkiktoch. Alleswordtminderpersoonlijk,gesprekken,afspraken. Altijdbereikbaarwaardoorjenooitrusthebt)enfearofmissingout,jewiltaltijdalles meekrijgenomdatdatookkanmetjetelefoon. 4
Constantestroomvanprikkelsenverslaafdaanmeldingen. Geenrustmomentenmeer.Opfeestjesiedereenopz'ntelefoon. Datikaltijdbereikbaarbenensomslastigkanafsluitenvanzaken.Daarnaasthebbenmensen ookdeverwachtingdatjealtijdbereikbaarzultzijn. Doordatikervaakkortemomentenopkijk,neemthetongemerktteveeltijdinbeslagMensen zijnmeerenmeergerichtophundigitaleleefwereld,waardoorhetindividualismesteedsmeer wordtversterkt. Hetkostsuperveeltijd/verspiltheelveeltijd,ongemerktleverthetheelveelstressopenhebje hetideedatjedeheledagbereikbaarmoetzijn.heelveeldingenmoetentegenwoordigzelfs viasmartphone,datvindikvervelend. Alsjemoetkiezen:vindjijdesmartphonevooraleenverrijkingofvooraleenbelasting vanjeeigenleven? Vooraleenverrijking: 73% Vooraleenbelasting: 16% Weetniet/geenmening: 11% Heeftdesmartphonewatjoubetreftvooraleenpositieveofnegatieveinvloedopde samenleving? Vooraleenpositieveinvloed: 43% Vooraleennegatieveinvloed: 38% Weetniet/geenmening: 19% Waaromvooralpositiefofnegatief?Lichthierjeantwoordtoe. Opdezevraagzijnhelediverseantwoordenbinnengekomen.Welziejedatveeljongeren hierietshebbengezegdoversocialecontacten.alsjekijktnaardesamenlevingalsgeheel, 5
zeggenveeldeelnemers,zijnwevooraldoordesmartphonemindersociaalgeworden.en sommigedeelnemerszeggenookdaterminder realvlifecontact is. Hierondereenwillekeurigeselectieuitdeopenantwoorden: Alsjethuisbentofergensmoetwachtenisheteentopuitvinding.Maarikdenkdoorde smartphonedatiedereenmindersociaalisgewordensociaalmetvriendenenandere personen).jezondertjemeerafvandewereldenikdenkdatdateennegatiefgevolgheeftop dehelesamenleving. Beide.Positiefomdatjemakkelijkincontactkomtennegatiefisdatjecontinumetiedereen contactmoethebben. Ikbenhierinneutraalwanthetiszowelpositiefalsnegatief.Positiefomdatdemensendie mindermondigzijnodemogelijkheidhebbenomopeenvoorhunprettigeremaniersms, whappetc.)tecommunicerenmetanderen.negatiefomdatmensenveelvuldiggebruikmaken vanhuntelefoonterwijlzeonderdemensenzijn,daaromishetsomsmoeilijkomechtefaceto facegesprekkenmetmensenaantegaanomdatzemeeraandachtgevenaanhuntelefoon danaanhungesprekspartner.hierdoorkanjezeggendatdesamenlevingminderfacetoface sociaalisgeworden. Brengtdewerelddichterbijelkaar,makkelijkerecommunicatieenglobalisering,lerenover nieuweculturenennieuwemensen. Desmartphoneheeftveelvoordelenmaartochdenkikdathetopdesamenlevingvooral negatiefuitslaat.jongerendiezondernatedenkenvanalleskunnenfilmenenopsociale mediakunnenplaatsenendaarooknogeensvoorwordenbeloonddoorveelviews/likes). Daarbijziejemensensteedsvakerinhetverkeermetdesmartphone,watgevaarlijkis. Devoordelenvansnelleengoedkoperecommunicatiewegenwatmijbetreftenormoptegen denadelenvanhetgevoelomcontinuonlinetezijn,zekerwanneerjedatlaatsteonder controlekunthouden. 6
Eenmoeilijkekeuze,maaralsikmoetkiezenofiklieverwildatdesmartphoneerwelofniet wasgeweestdanzouikkiezenvoorwel.hetheeftveelpositievedingenmeegebrachtdieikniet zouwillenmissen.alleenmoetenmensenlerenombetermeteensmartphoneomtegaan zodatzeniet"verslaafd"raken. Eensmartphoneisinonzesamenlevingpuurvoordevermaak,jekanerspelletjesopspelenen YouTubekijkenwaarjeookbent.Hetbrengtmensenopeenapartemanierookdichterbijelkaar doormiddelvanapps/websiteszoalsfacebookwaarjedangewoonevenaljevriendenkan latenzienwatjeaanhetdoenbent. Hetgaattenkostevaneenheleboelsocialeinteractie,mensenlijkenerasociaalvante worden. Hetismisschieneenbeetje'zwartCdenken',maarikvinddatveelmensenzogerichtzijnophun smartphone.kijkmaareensopstations,restaurantsofverjaardagen.hetlijktwelofwe allemaalgeenechteaandachtmeervoorelkaarhebben.naarmijnsinzienswordenmensen hiereenzamervanenwordenwemeerindividualistisch. Hetisontzettendhandigvoorcommunicatiealsjeelkaarnietkanzien,maarhetzorgterook voordaterminderrealclifecommunicatieis.endatvindikwelergjammer. Ikbenbangdatweertéafhankelijkvanworden/zijn.Probleemalleenisdatdegeestaluitde flesis.wekunnennietmeerterug. 7
3.Tijdsbestingsmartphone Hoeveeluurperdagzitjijgemiddeldopjesmartphone? Telallesbijelkaarop:dusappen,navigeren,bellen,socialmediacheckenetc. Minderdaneenuur: 6% Tussende1en2uur:12% Tussende2en3uur:20% Tussende3en4uur:23% Tussende4en5uur:14% Tussende5en6uur:8% Tussende6en7uur:4% Tussende7en8uur:3% Tussende8en9uur:3% Tussende9en10uur:2% Meerdan10uur: 3% Weetniet/geenmening:2% Uitbovenstaandeblijktdat60procentvandedeelnemersaangeeftmeerdan3uurperdag ophunsmartphonetezitten.1opde1011%)vandejongerenzitmeerdan7uurperdag ophunsmartphone. Vindjijdatjeeigenlijkteveelofteweinigbezigbentopjesmartphone,ofbenje tevredenmetjehuidigeactiviteit? Teveel: 49% Ikbentevredenovermijnhuidigeactiviteit: 47% Teweinig: 2% Weetniet/geenmening: 2% 8
Hebjijhetafgelopenjaarbewustgeprobeerdmindertijdtebestedenaanje smartphone? Ja,endatisgelukt: 20% Ja,endatisnietgelukt: 18% Nee: 63% 4.Smartphonestress? Inhoeverreraakjijindestressvanonderstaandezaken: Ergindestress Weiniginde stress Weetniet/ geenmening Alsjegeenwifi 28% 72% 0% hebt/geen internetopje smartphone Alsjedenktdat 88% 11% 1% jeje smartphone kwijtbent Alsjenietopje 20% 78% 2% smartphone kan/mag 9
Hoelangdenkjedatjijzonderjesmartphonekunt? Minderdaneenhalfuur: 1% Minderdaneenuur: 2% Eenpaaruur: 11% Halvedag: 8% Dag: 15% Meerderedagen: 26% Week: 9% 2weken: 5% 3weken: 1% Eenmaand: 2% Langerdaneenmaand: 18% Weetniet/geenmening: 2% Uitbovenstaandeblijktdat37procentvandeondervraagdezegtmaximaal1dagzonder smartphonetekunnen. Alsjekijktnaarjeeigensmartphonegebruik:kloppenonderstaandestellingendanwel ofniet? Eens Oneens Weetniet/geen mening Mijnsmartphoneis 69% 30% 1% heteerstewatikpak alsikwakkerword Alsikmijn smartphonevergeet, gaikdirectterugom hemtehalen' 47% 42% 11% Ikmerkdatiksteeds 33% 59% 8% 10
meertijdbesteedop mijnsmartphone Ikraakgeïrriteerd wanneerikmijn smartphonenietbij dehandheb Regelmatigdenkik datmijnsmartphone triltterwijldatniet zois' Alsikmerkdatik eennieuwberichtje hebmoetikdat directlezen Alsik snachts wakkerword,check ikgeregeldofik nieuweberichten heb binnengekregen 'Ikvoelregelmatig deaandrangomop mijnsmartphonete kijkenookalsik weetdaterniets nieuwsis 24% 70% 6% 35% 64% 1% 40% 57% 2% 22% 75% 3% 60% 35% 5% 11
5.Benjijverslaafd? Jebentverslaafdalsjemobieltenkostegaatvananderebelangrijkerdingen,zoals nachtrust,huishoudelijketaken,schoolofwerkenvrienden.jeconcentratiegaatvaak achteruitenjegrijptvaakautomatischnaarjemobiel.jekuntgeirriteerdzijnalsjenietbijje telefoonkunt.jemerktdatjeverslaafdbentdoordatjemeerenmeertijdopjemobiel doorbrengt,vaakmeertijddanjevanplanwas. Benjijverslaafdaanjesmartphone? Ja: 25% Nee: 68% Weetniet/geenmening: 7% Waaromwelofniet?Lichthierjeantwoordtoe. Hieronderwillekeurigereactiesvanjongerendieaangevenverslaafdtezijn: Alsikmethuis,opschoolofindetreinverveelpakikbijnaaltijdmijntelefoon,terwijlik nuttigereofanderedingenkandoenzoalshuiswerkmaken,muziekmaken,misschieneens mijnkameropruimenofmijnmoederergensmeehelpenetc. Ditkomtomdatikeronbewustmeermeebezigbendanikhadgedacht.Anderenhebbenme daaropgewezen.ikbenbezigomdataftelerenendatgaatgoed. Ikvindmezelfverslaafd,omdatikgraagmindertijdaanmijnsmartphonezouwillenbesteden, maarditvaaknietlukt.ikpakhemzoautomatisch,terwijlikookeenboekzoukunnenlezen. Hetgebruikvanmijntelefoongaatduidelijktenkostevanbelangrijkeredingen,zoalsslaapof schoolwerk.opzichkanikmebestgoedconcentrerenalshetmoetctoteenbepaaldetijd,dan moetikweereventotrustkomendoorweeropmijntelefoontezitten,watbestraarisalsjeer evenovernadenkt. 12
Ikhebmijngebruiknietondercontroleenbenvaakconstantmetdegedachtevanberichtjes bezig.deuitgebreidecontactmogelijkhedenzouikalseerstemissen.nietevenkunnenzeggen datjewatlaterbent,ofiemandsamenwilsporten,overleggenmetjevriendengroepovereen feestjeetc. Iklaatmevaakafleidendoormijntelefoon.Hijligt'snachtookaltijdnaastmijnbedenhet eerstewatik'sochtendsdoeiseropkijken.ikzouhetcontactmetmensenhetmeestmissen: Whatsapp,TwitterenInstagram.Ikwilniksmissen. Ikvindmezelfverslaafdomdatikmenietmeerkanindenkenomeenpaaruurzonderme telefoontekunnen. Ikkanmegeenlevenzondersmartphonevoorstellen Eens: 50% Oneens: 43% Weetniet/geenmening: 7% Alsjevlakvoorhetslapengaanopjesmartphonebezigbentgeweest,merkjedandat jemindergoedofbeterslaapt? Danslaapikvaakmindergoed: 21% Ikmerkgeenverschil: 57% Danslaapikvaakbeter: 6% Weetniet/nietvantoepassing: 16% Onderhoudjijjesocialecontactenvooralviajesmartphoneofvooralinhetechteleven dooraftespreken),ofallebeiongeveerevenveel? Vooralviamijnsmartphone:20% Vooralinhetechteleven: 16% Allebeiongeveerevenveel: 59% Weetniet/geenmening: 5% 13
6.Smartphoneopdefiets Hoevaakgebruikjijjesmartphonetijdenshetfietsenopzo nmanierdatjenaarhet schermmoetkijken?alsikfietsdoeikdat Vaak: 17% Nietvaak: 81% Weetniet/geenmening: 2% Stelling:alsiktijdenshetfietsenmerkdatereenberichtjebinnenkomt,kijkikvaak tochevenopmijnsmartphone. Eens: 21% Oneens: 77% Weetniet/geenmening: 2% Benjijweleensineengevaarlijkesituatieterechtgekomenomdatjijofdeanderepartij meteentelefoonbezigwasopdefiets?jekanmeerdereantwoordenaankruisen. Ja,ikwasmetmijnsmartphonebezig: 8% Ja,deanderwasmetzijn/haarsmartphonebezig: 37% Nee: 58% InDuitslandenBelgieishetverbodenommetdetelefooninjehandtebellenopdefiets.In Nederlandisditnietverboden. Vindjedatereenverbodmoetkomenopbellenmetdetelefooninjehandtijdenshet fietsen? Ja: 61% Nee: 32% Weetniet/geenmening: 7% Waaromwelofniet?Lichthierjeantwoordtoe. Hierondereenwillekeurigeselectieuitdeopenantwoorden: Aandeenekantwelomdatikmerkdatjeveelonoplettenderfietstwanneerjeopjemobiel 14
aanhetkijkenbent.aandeanderekantnietomdatjegewoonsomseenandernummerop moetzettenofeenandereradiozenderopmoetzoeken. Alshetdaadwerkelijkzoveelgevaarlijkesituatiesveroorzaakt,lijkthetmeweleengoederegel alsiedereenz'ntelefoongewoonnietmeermaggebruiken.automobilistenmogenhetookniet, waaromfietsersdanwel?oke,sommigesnelhedenmeteenautozijnveelhoger,maarals fietserzekerindestad)zitjevaakpalachtereenfietservoorjedusmetevennietoplettenheb jealeenbotsing. Dankanjeookgeennavigatieappsmeergebruikenbijhetfietsenendatzouwelonhandig zijn.moetjeweermeteenpapierenkaartgaanfietsen,watikvroegerweleensdeed. Deéénverpesthetvoordeander.Ikzitnamelijknooitopmijnmobielopdefiets.Mochthet eenkeernodigzijndatikiemanddringendmoetbellen,moetdatgewoonkunnen.appene.d. opdefietszouwelverbodenmoetenworden.hetverschiltussenappenenbellenisnamelijk datjebijbellennietheeldetijdophetschermvanjemobielhoefttekijken. Hetiswellichtgevaarlijk,maarsommigemensengebruikendesmartphonealsnavigatie...en danishijonmisbaar. Hetleidtjeafenkanzoerggevaarlijkzijn.Mensendietijdenshetfietsenhuntelefoonpakken, zieikbijnaaltijdmeteenbeginnenmetslingeren.veelmensenkijkennieteensopofomofze misschienwelingehaaldwordenofereentegenliggeraankomt.alsjedantóchvindtdatjeop jemobielmoetkijkenbijhetfietsen,kunjeheelgemakkelijkevenaandekantvandeweggaan staanendankijken.dathoeftheusnietfietsend. 15
7.Gebruikvansocialemedia Bijwelkevanonderstaandesocialemediahebjeeenaccount?Jekanmeerdere antwoordenaankruisen. WhatsApp: 97% Facebook: 81% Twitter: 52% Instagram: 66% LinkedIn: 38% Snapchat: 68% Pinterest: 37% YouTube: 82% Anders,nl: 10% Ikzitnietopsocialemedia: 0% Hoeveeltijdbenjedagelijkskwijtaanaljesocialemediaaccounts? Tussende0en1uur: 22% Tussende1en3uur: 48% Tussende3en5uur: 20% Meerdan5uur: 6% Weetniet/geenmening: 4% Vindjezelfdatjeteveelofteweinigtijdkwijtbentaansocialemediaofbenjetevreden metjehuidigeactiviteit? Teveel: 33% Ikbentevredenovermijnhuidigeactiviteit: 63% Teweinig: 2% Weetniet/geenmening: 3% Hebjijhetafgelopenjaarbewustéénofmeersocialemediaaccountsgeslotenen/of benjeinactiefgewordenomdatjevonddatjeerteveeltijdaanbesteedde? Ja: 25% 16
Nee: 75% Watvoorbeeldgeefjijoverhetalgemeenvanjeeigenlevenopsocialemedia? Vooralpositief: 33% Realistisch,zowelpositiefalsnegatief: 47% Vooralnegatief: 2% Weetniet/geenmening: 18% Inhoeverremakensocialemediajeonzekeroverhoeleukjeeigenlevenis? Onzeker: 23% Nietonzeker: 70% Weetniet/geenmening: 7% Stelling: Doorsocialemediahebikvaakhetgevoeldathetlevenvananderemensen leukerisdandatvanmij. Eens: 34% Oneens: 54% Weetniet/geenmening: 12% Inhoeverreervaarjijsocialemediaalseenverrijkingvanjeeigenleven? Eengroteverrijking: 48% Weinigverrijking: 46% Weetniet/geenmening: 6% Inhoeverreervaarjijsocialemediaalseenbelastingvanjeeigenleven? Eengrotebelasting: 28% Weinigbelasting: 66% Weetniet/geenmening: 6% Alsjemoetkiezen:ervaarjijsocialemediadanvooralalsverrijkingofvooralals belasting? Vooralalseenverrijking: 59% 17
Vooralalseenbelasting: 21% Weetniet/geenmening: 20% Waaromziejijsocialemediavooralalsverrijkingofvooralalsbelasting?Lichthierje antwoordtoe. Hierondereenwillekeurigeselectieuitdeopenantwoorden: Ikheberzelfgeenlastvan,maardedrukomjemooiekantenvanjeleventelatenzienophet internetisecht1vandenarekanten Datjeereigenlijkaltijdmeebezigmoetzijnomdatjeandersbuitendebootvalt.Alsjijdeenige bentdienietmeedoetaansocialmedia,danwordternietnaarjeomgekeken. Mensenverwachtenvanjedatjealtijdonlinebent.Alsjebinneneenpaaruurnietantwoord opwatiemandjouwheeftgestuurd,denktdiegenedatjenietreageertomdatjeboosbentop hem/haarenalsdatnietzoiswordenzijweerboosopjoudatjehunzolanglaatwachten.op instagrammoetjeookaltijdfoto'slikenvansommigemenseneniedereenkanzienwieeenfoto heeftgeliked.alsjehemnietliketzegjeduseigenlijktegeniemandsvolgersdatjehem/haar nietmeermagendatjeruziehebt.vaakkrijgikookeensnapmet'jemoetmijnfotonogliken' of'insta'.ookmoetjealtijdwelcommentenopfoto's,maarondertussennietteveelenniet meerhartjesbijdeeendanbijdeander.erzijnheelveel'regels'diesocialmediastressvol makenendiewegennietoptegeneenpaarkeersneleenantwoordkrijgenopjevraag. Contacthoudeniszoveelmakkelijker,ikreisnu4uurperdagdusdoordeweekszieikmijn vriendennooit,maarwehoudenelkaarwelopdehoogteenproberenviawhat'sappvaakeen momenttezoekenwaaropweelkaarweerkunnenzien. Desocialemediainmijngevalyoutube+whatsapp)zelfzijngeenbelasting,tochwordtiker nietgelukkigvan.whatsapphebikgewoonnodigvoorcontactmetmensendieanderslastigte bereikenzijn.youtubekijkikmeeruitverveling.ikzoueigenlijkeenspannenderlevenwillen hebben,waardooryoutubeeenoverbodigwordt. Hetisnietdatikmeslechtervoeldooryoutube,maaromdaternietsleukersistedoeninmijn omgevingkijkikyoutube.dushetisnetandersom. 18
Hetisleukomtewetenwatanderenaanhetdoenzijn.Ookalsiemandjarigisdiejevrijwel nietkentkanjehemtochfeliciteren. Hetconstantmoetenaangevenwatjedoetendanmoetenaanzienwatanderendoenisvoor mijeenbelastingomdatelkekeeralsikiemandietsziedoenenikthuiszitvoelikmesaai. Daarnaastvergelijkikmezelfconstantmetanderenendatvindikvervelendvanmezelf.Het lijktbijnaalsofheteencompetitiewordtoverwieerhetmeestekandoenendatdanpost. Hetisallemaalnepennietmenselijk.EchtcontactisverdwenendoorSocialmedia.Hetmaakt mensendepressief. Facebook,snapchateninstagramzouikprimakunnenmissen.Hetmaaktjetochalleenmaar onzekerenhetlegtsocialeverplichtingenopomookleuktedoen.whatsapp,linkedinen Twitterzouikdaarnaasttotaalnietkunnenmissen.Whatsappismijnmanieromsnelte communicerenmetfamilie,vriendenenmensenmetwieiksamenwerk.twitterisvoormijeen bronomsnelopdehoogtetezijnvanhetlaatstenieuwsenommijteprofilerenenooklinkedin doetnietzoveelkwaadeniswelheelhandigvoorlater. Ikervaarsocialemediavooralalseenverrijking,omdatikdaarbepaaldemensenspreekdieik nietaltijddagelijksspreek,maarwaarmeeikdesondanksgoedcontactheb.ikwildiemensen nietzomaarkwijtraken,doordatikzenietmeerdagelijkszie.socialemediavormenindiezin meereenondersteuningvanmijnsocialenetwerk,dandatzeerafbraakaandoen. 19