Kraamzorg: krachtige verbinder in de geboortezorg Visie ActiZ op geboortezorg
Inleiding Met deze visie nemen ActiZ-kraamzorgorganisaties stelling in de discussie rond de organisatie van de geboortezorg. ActiZ verwoordt in deze visie hoe ActiZ- kraamzorgorganisaties een bijdrage kunnen leveren aan het verbeteren van de kwaliteit van en de samenwerking binnen de geboortezorg in Nederland. Cliëntgerichtheid en doelmatigheid staan daarin voor ActiZ en haar leden centraal. Deze visie is uitgangspunt voor de inzet van ActiZ-kraamzorgorganisaties in de implementatie van het advies Veilige zorg rond zwangerschap en geboorte van de Stuurgroep zwangerschap en geboorte. Kraamzorg in cijfers Zo n 40 kraamzorgorganisaties zijn lid van ActiZ. Daarin zijn ongeveer 6000 kraamverzorgenden werkzaam, die jaarlijks kraamzorg bieden aan meer dan 100.000 moeders, hun kind(eren) en gezin. Daarmee bereiken wij zo n 70% van de kraamzorgmarkt. ActiZkraamzorgorganisaties zijn betrokken ondernemers die zich bewust zijn van hun maatschappelijke rol en verantwoordelijkheid voor moeder, kind en gezin.
De kracht van kraamzorg Preventieve investering met maatschappelijk rendement Kraamzorg in Nederland is een universele preventieve investering in jonge gezinnen. Kraamverzorgenden hebben in vergelijking met andere professionals een unieke positie, omdat zij meer contacturen met het jonge gezin thuis hebben dan alle andere zorgverleners. Het universele karakter van kraamzorg maakt de toegang tot een gezin laagdrempelig. Kraamzorg is gericht op het bieden van praktische zorg, ondersteuning, instructie en voorlichting aan de moeder, haar partner en haar kind, zowel tijdens de bevalling als in de kraamperiode. Kraamzorg heeft het oogmerk rust te creëren in het gezin, waardoor het geestelijke en fysieke herstel van de kraamvrouw en de integratie van het kind in het gezin wordt bevorderd. Kraamzorg helpt het zelfvertrouwen van de moeder en haar partner te vergroten en helpt het gezin om een goede start te maken na de geboorte van de baby, zodat het gezin na de kraamperiode als gezond, zelfstandig en zelfredzaam gezin verder kan. Deze preventieve zorgvorm bevat tevens een relevant maatschappelijke rendement. Door gezinnen, en met name moeders, te ondersteunen in zelfredzaamheid zijn zij vaak eerder en beter in staat om weer terug te keren in het arbeidsproces. Verbindende factor Kraamverzorgenden zijn opgeleid om de zorg en begeleiding af stemmen op de behoeften van een gezin. De kraamverzorgenden zijn zich bewust van de mogelijkheden en grenzen van hun werkgebied. De kraamverzorgende houdt in het verlenen van kraamzorg rekening met de waarden en normen van het gezin en respecteert deze. Deze cliëntgerichtheid van de kraamverzorgende vergt een flexibele houding. Deze natuurlijke flexibele instelling maakt dat de kraamverzorgende als vanzelfsprekend gewend is om de samenwerking te zoeken; zij is daarmee van nature ook een verbindende factor tussen andere zorgverleners. Vroegtijdige signalering Vanwege de aanwezigheid in de jonge gezinnen leveren kraamverzorgenden een belangrijke bijdrage aan vroegtijdige signalering van gezondheid- opvoeding- en ontwikkelingsproblemen. Dit begint al in de prenatale fase, tijdens het intake huisbezoek. Kraamverzorgenden horen, zien en ervaren in de kraamperiode achter de voordeur hoe een gezin functioneert en zijn daarmee in staat om hulpbehoeften van ouders te herkennen, ook als deze niet expliciet door de ouders worden geformuleerd. Zij communiceren hierover met de verloskundige en indien nodig met andere zorgverleners en dragen na afsluiting van de kraamperiode over naar de jeugdgezondheidszorg. Kraamzorg is hiermee een belangrijke spil in (vroeg) signalering. De kraamverzorgende helpt het zelfvertrouwen van de moeder en haar partner te vergroten en helpt het gezin om een goede start te maken na de geboorte van de baby.
Doelmatig en maatschappelijk verantwoord ondernemen ActiZ-kraamzorgorganisaties hebben vaak een jarenlange ervaring en traditie in de kraamzorg. Deze organisaties zijn zowel landelijk als regionaal georganiseerd en hebben door hun regionale verankering een sterke positie verworven in hun lokale werkgebieden. Via hun brancheorganisatie ActiZ leggen de kraamzorgleden verbindingen met andere lidorganisaties die jeugdgezondheidszorg, thuiszorg en thuisbegeleiding leveren. Binnen ActiZ wordt het kraamzorg- en JGZ-beleid dan ook op elkaar afgestemd. Deze samenwerking en afstemming op brancheniveau draagt eveneens bij aan een uniform en geïntegreerd beleid van de ActiZ-kraamzorgorganisaties in hun werkgebieden. Dit alles maakt dat zij uitstekend in zijn staat om verbindingen te leggen en samenwerking aan te gaan met andere regionale partijen in de geboortezorg Transparant ActiZ-kraamzorgorganisaties zijn transparant en leggen verantwoording af over de kwaliteit en de waardering van zorg door middel van het Kwaliteitsjaarverslag. ActiZ-kraamzorgorganisaties werken conform de CAO en arbeidstijdenwet en het landelijke Kwaliteitskader Verantwoorde Zorg, hanteren de Zorgbrede Governancecode en passen leveringsvoorwaarden toe die onder andere samen met de Consumentenbond zijn opgesteld. Dichtbij, deskundig en betrokken Belangrijke kernwaarden van onze kraamverzorgenden zijn: dichtbij, deskundig en betrokken. ActiZkraamzorgorganisaties stellen bij hun beleid rond het leveren van kraamzorg deze kernwaarden dan ook voorop. Dit betekent dat ActiZ-kraamzorgorganisaties inzetten op de kwaliteit van hun kraamverzorgenden en veel investeren in de (bij- en na-)scholing van de medewerkers. Kraamzorgorganisaties zijn uitstekend in staat om verbindingen te leggen en samenwerking aan te gaan met andere regionale partijen in de geboortezorg.
ActiZ-kraamzorgorganisaties zetten zich in op het niveau van de primaire zorgverlening door de kraamverzorgende. Vanuit hun ondernemersgeest, organisatiekracht en verbindende kwaliteiten kunnen ActiZ-kraamzorgorganisaties substantieel bijdragen aan het beter organiseren van de geboortezorg in Nederland. Juist in het optimaliseren daarvan zien wij de sleutel om de kwaliteit van de geboortezorg in Nederland te verbeteren. Als krachtige verbindende schakel willen én kunnen ActiZ en haar kraamzorgleden daar een bijdrage aan leveren! Klant centraal Mede door de in- en doorvoering van de marktwerking in de kraamzorg, hebben kraamzorgorganisaties veel ervaring met doelmatig ondernemen waarbij de klant centraal staat. Keuzevrijheid in de breedste zin van het woord staat hierbij voorop. Zowel voor de plaats van bevallen als voor de keuze van de zorgaanbieder. Dit vraagt, net als van de kraamverzorgenden zelf, een flexibele instelling. ActiZ-kraamzorgorganisaties organiseren kraamzorg op de manier en op de plaats waar de klant dat wenst: thuis, in een geboortecentrum of in het ziekenhuis, uiteraard binnen de medisch verantwoorde grenzen. Schakel in zorg ActiZ-kraamzorgorganisaties zijn niet alleen de ervaren werkgevers van betrokken kraamverzorgenden, maar brengen ook unieke eigenschappen als ondernemersgeest, maatschappelijke ondernemerschap en organisatiekracht met zich mee. In het werkveld hebben ActiZ-kraamzorgorganisaties dagelijks te maken met een groot aantal verschillende samenwerkingspartners. Dit maakt ActiZ-kraamzorgorganisaties sterk in het leggen van verbindingen en het samenbrengen van partijen. ActiZ-kraamzorgorganisaties zijn hiermee een belangrijke schakel in de geboortezorg en brengen eigenschappen met zich mee die de geboortezorg in Nederland hard nodig heeft. Wat kraamzorgorganisaties willen Kraamzorg heeft een unieke positie en belangrijke rol en bijdrage in verantwoorde geboortezorg. ActiZkraamzorgorganisaties willen graag ook in de toekomst die positie en bijdrage blijven leveren en daarvoor maatschappelijke brede erkenning behouden. Om de geboortezorg meer doelmatig te organiseren, pleit ActiZ ervoor verantwoordelijkheden zo laag als mogelijk is in de keten te beleggen. Dit betekent voor de kraamzorg dat gekeken moet worden in hoeverre de kraamverzorgende, binnen de grenzen van zijn/haar competenties, zo optimaal mogelijk kan worden ingezet. Kraamzorg wordt door ActiZ-kraamzorgorganisaties georganiseerd op de manier en op de plaats waar de klant dat wenst: thuis, in een geboortecentrum of in het ziekenhuis.
ActiZ, organisatie van zorgondernemers Oudlaan 4 3515 GA Utrecht Postbus 8258 3503 RG Utrecht Telefoon (030) 273 93 93 Fax (030) 273 97 87 info@actiz.nl www.actiz.nl Colofon Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van ActiZ. ActiZ oktober 2011 Publicatienummer 11.030 Ontwerp: Cascade - visuele communicatie, Amsterdam Druk: Drukkerij Libertas, Bunnik