Wijkgezondheidsprofielen Jeugd Voorstad- Oost
Toelichting Voor u ligt het Wijkgezondheidsprofiel Jeugd (0-23) van de wijk Voorstad- Oost in. Dit wijkgezondheidsprofiel is gemaakt in opdracht van de gemeente door het Kennis en Expertisecentrum van de GGD IJsselland als pilot voor de ontwikkeling van wijkgezondheidsprofielen, ofwel een integraal wijkbeeld. Startpunt voor het wijkgezondheidsprofiel jeugd waren de monitor Jeugd in Beeld van de gemeente en de Kinder- en Jongerenmonitor van de GGD IJsselland. Voorstad- Oost is gekozen in deze pilot om een wijkgezondheidsprofiel te maken omdat het een bekend ontwikkelingsgebied in is. Het begrip gezondheid wordt in dit kader breed opgevat. Uitgangspunt zijn de verschillende leefgebieden van de jeugd, namelijk: woon- en leefsituatie, financiën, sociale relaties, onderwijs, vrije tijd, leefstijl, gezondheid en zorg en hulpverlening. Deze leefgebieden worden besproken na een algemene beschrijving van de wijk en een beschrijving van de demografische samenstelling. Betreffende de gegevens uit de Kinder- en Jongerenmonitor van de GGD IJsselland zullen geen percentages worden gegeven. De reden hiervoor is dat de cijfers op wijkniveau berekend zijn op basis van de gemeentelijke resultaten, naar samenstelling van leeftijd en geslacht in de wijk. Dit betekent dat de gepresenteerde verschillen tussen en de wijk voor deze gegevens over bijvoorbeeld leefstijlfactoren ingegeven zijn door verschillen in bevolkingssamenstelling., maart 2014 Yvonne Bakx Marja de Jong Sandra Borsboom Voor het wijkgezondheidsprofiel is gebruik gemaakt van gegevens van de gemeente (team Kennis en Verkenning), GGD IJsselland, Bureau Jeugdzorg Overijssel, Salland Zorgverzekeringen, Tactus Verslavingszorg en Sine Limite. Daarnaast hebben verschillende medewerkers van Jeugdgezondheidszorg GGD IJsselland, Raster en Sportbedrijf hun medewerking verleent aan interviews over de wijk. Daarom is bij elk onderwerp in het profiel een kader opgenomen met een kernachtige beschrijving van de informatie van de professionals.
Voorstad- Oost De wijk Voorstad- Oost is een herstructureringsgebied in. De wijk maakt onderdeel uit van Voorstad en ligt in de schil rond de binnenstad van. Het Centraal Station van ligt nabij. Voorstad telt officieel de volgende 7 buurten: Rode Dorp, Oudegoedstraat, Burgemeestersbuurt, Oosterstraat, Rielerweg-West, Rielerweg-Oost en Brinkgreven. De buurten van Voorstad- Oost zijn: Rielerweg-West, Rielerweg-Oost en Brinkgreven. De belangrijkste wegen in Voorstad- Oost zijn de Brinkgreverweg, de Veenweg, de Henri Dunantlaan en de Rielerweg. Kenmerkend voor Voorstad is ook de Beestenmarkt die is ingericht als een parkeerterrein met wekelijks een groentemarkt. Aan het plein zijn ook enkele winkels en supermarkten gelegen. Voorzieningen & activiteiten Centraal in Voorstad- Oost ligt het stadion De Adelaarshorst van de voetbalclub Go Ahead Eagles aan de Vetkampstraat. Sportpark De Rielerenk ligt aan de Nico Bolkensteinlaan. Er zijn twee praktijken voor fysiotherapie in Voorstad- Oost, gevestigd aan de Vetkampstraat en de Brinkgreverweg. Aan de Brinkgreverweg is ook het fitnesscentrum Fit For Free gevestigd. Bij de school Mikado is een gymzaal gevestigd. Er zijn aantal basisscholen in Voorstad-Oost en de nabijgelegen omgeving: de Brede School De Windroos, De Kleine Planeet voor Jenaplanonderwijs, de Christelijke basisschool Mikado (Brede School), de openbare basisschool Het Mozaïek en De TiNtaan. Er is één peuterspeelzaallocatie van Sam & co bekend in Voorstad-Oost en kindcentrum t Nestje is gevestigd aan de Brinkgreverweg. Er is één speeltuin, De Driehoek, in Voorstad-Oost en er zijn 9 openbare speelgelegenheden, waarvan één openbaar toegankelijk schoolplein. De Driehoek heeft een wijk- en speeltuinvereniging. Sinds het voorjaar 2012 zijn in Voorstad- Oost buurtcoaches actief, met locatie aan de Rielerweg. Professionals typeren Voorstad- Oost als een zeer diverse wijk, wat het ook een leuke wijk maakt. Volgens de welzijnswerkers onderscheidt Voorstad- Oost zich in een aantal gebiedjes: Rozegaarderweg en omgeving, Bierstraat en omgeving, het gebied rond het Hof van Colmschate en Sluiswijk. Professionals valt op dat in de omgeving van de Beestenmarkt veel buitenlandse winkeltjes zijn. Het is een wijk waar de afgelopen jaren veel aandacht naar uit is gegaan. Professionals constateren dat Voorstad- Oost een wijk is die groeit en bloeit en opleeft. In Voorstad-Oost en de nabijgelegen omgeving zijn zes huisartsen actief, die zijn gevestigd aan de Nico Bolkensteinlaan en de Hoge Hondstraat.
Demografie Het totaal aantal inwoners van Voorstad-Oost per 1 januari 2013 was 3.429. Voorstad- Oost telde in totaal 1387 huishoudens, met 501 huishoudens met kinderen. Het percentage huishoudens met kinderen in Voorstad- Oost, 36,1%, was bijna gelijk aan het percentage in, waar in 36,4% van de huishoudens kinderen waren. In Voorstad- Oost zijn in 2012 in totaal 52 kinderen geboren. Vergeleken met voorgaande drie jaren was er sprake van een lichte stijging van het aantal geboorten. Grafiek 1.1: Huishoudens met/zonder kind(eren), per 1-1-2013 100% 80% 60% 40% 20% 0% Voorstad- Oost Bron: Gemeente Huishoudens 63,9% 63,6% 36,1% 36,4% Aantal huishouden zonder kind(eren) Aantal huishoudens 46 met kind(eren) 44 44 Grafiek 1.2: Geboorten afgelopen 4 jaar, per 1-1-2013 54 52 50 48 42 40 45 Bron: Gemeente Geboorten 50 52 1-1-2010 1-1-2011 1-1-2012 1-1-2013 Voorstad- Oost
Demografie Van de 3.429 inwoners viel 29,2% in de leeftijdscategorie van 0 tot en met 23 jaar, ofwel 1000 inwoners. Van de 3.429 inwoners was 14,8% tussen de 12 en 24 jaar oud, ofwel 507 inwoners. Dit aandeel is iets groter dan het aandeel van de 12 tot en met 23-jarigen in van 14,1%. Grafiek 1.3: Leeftijd inwoners, per 1-1-2013 Leeftijd Van de jongeren in Voorstad-Oost was 30%, ofwel 300 jongeren, van nietwesterse allochtone afkomst. Dit percentage is ruim hoger dan in, waar 17% van de jongeren van niet-westerse allochtone afkomst was. Grafiek 1.4: Etniciteit inwoners 0-24, per 1-1-2013 Etniciteit 100,0% 80,0% 60,0% 40,0% 20,0% 0,0% 70,8% 71,5% 14,8% 14,1% 8,9% 5,5% 9,8% 4,7% Voorstad-Oost 24 jr. > 12 t/m 23 jr. 4 t/m 11 jr. 0 t/m 3 jr. 100,0% 80,0% 60,0% 40,0% 20,0% 0,0% 9,1% 7,0% 17,0% 30,0% 60,8% Voorstad- Oost 76,0% allochtoon Westers allochtoon niet- Westers autochtoon Bron: Gemeente Bron: Gemeente Voorstad- Oost telde in totaal 507 meisjes in de leeftijd van 0 tot en met 23 jaar en 493 jongens. In de leeftijd van 0 tot en met 3 jaar waren er 101 meisjes en 88 jongens. In de leeftijdscategorie 4 tot met 11 elf jaar waren er 144 meisjes en 160 jongens. Van de jongeren van 12 tot en met 23 jaar waren er 262 meisjes en 245 jongens.
Woon- & leefsituatie In Voorstad- Oost bestond per 1 januari 2013 48,6 % van de woningen uit huurwoningen en 49,8% uit koopwoningen. Er waren vergeleken met, waar 41% van de woningen uit huurwoningen bestond en 57,4% uit koopwoningen, veel huurwoningen in Voorstad- Oost. Grafiek 2.1: Woningvoorraad, per 1-1-2013 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 49,8% 48,6% Voorstad- Oost Bron: Gemeente Woningvoorraad 1,6% 1,6% 57,4% 41,0% onbekend koop huur In Voorstad- Oost vormde van het totaal aantal huishoudens met kinderen 27,7% een eenoudergezin. Dit percentage is aanzienlijk hoger dan het percentage in van 17,8%. In de Leefbaarheidsmonitor 2011 van de gemeente beoordeelden de inwoners, op een schaal van 0 t/m 10, de de mate van verloedering van de buurt met een 4,7. Het gemiddelde cijfer was 3,8. De sociale cohesie werd beoordeeld met 5,2, tegenover het gemiddelde van 6,1. Het cijfer voor overlast was 4,2 en hoger dan het gemiddelde cijfer 2,7. De veiligheid in de Veiligheidsmonitor 2011 van de gemeente kreeg een rapportcijfer van 5,7en was daarmee lager dan het gemiddelde cijfer van 6,8. In de Leefbaarheidsmonitor gaf 57% van de inwoners aan tevreden te zijn met het basisonderwijsaanbod in de buurt. Gemiddeld gaf 74% van de inwoners in aan tevreden te zijn met aanbod. Grafiek 2.2: Buurtkwaliteit mate verloedering sociale cohesie overlast veiligheid Buurtkwaliteit 2,7 3,8 4,7 4,2 6,1 5,2 6,8 5,7 Voorstad-Oost 0 2 4 6 8 10
Woon- & leefsituatie Bron: Leefbaarheidsmonitor 2011, Veiligheidsmonitor 2011 Gemeente Uit gegevens van de Politie IJsselland blijkt dat in 2012 er 968 misdrijven en 113 geweldsdelicten hebben plaatsgevonden en dat er 168 gevallen van vandalisme zijn waargenomen in heel Voorstad, waaronder Voorstad- Oost. Voorstad staat op de tweede plaats van buurten in betreffende het aantal delicten, vandalisme en misdrijven die plaatsvonden. Grafiek 2.3: Misdrijven 2012 2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 Misdrijven Binnenstand De Hoven Zandweerd Voorstad Borgele en Platvoet Keizerslanden Rivierenwijk en Colmschate-Noord Colmschate-Vijfhoek Colmschate-Zuid Diepenveen Schalkhaar Okkenbroek Lettele Bathmen onbekend Misdrijven Bron: Gemeente, Politie IJsselland Grafiek 2.4: Geweldsdelicten & Vandalisme 2012
Woon- & leefsituatie 250 200 150 100 50 0 Geweldsdelicten & Vandalisme Binnenstand De Hoven Zandweerd Voorstad Borgele en Platvoet Keizerslanden Rivierenwijk en Colmschate-Noord Colmschate-Vijfhoek Colmschate-Zuid Diepenveen Schalkhaar Okkenbroek Lettele Bathmen onbekend Geweldsdelicten Vandalisme gevaarlijk is, vooral voor naar school gaande kinderen. Daarom wordt er gewerkt aan een beweegvriendelijke route naar school, die ook een culturele functie kan hebben. Welzijnswerkers vertellen dat er geluidsoverlast wordt ervaren door bewoners en er problemen zijn rond dealen en gebruik van drugs, vooral bij de Bierstraat. Professionals constateren dat bewoners bereid zijn zich in te zetten voor de wijk. Bron: Gemeente, Politie IJsselland Professionals typeren Voorstad- Oost als een dichtbebouwd gebied, met weinig groen. Er is een stuk nieuwbouw in de wijk, bij het oude D&Tterrein. Er zijn veel sociale huurwoningen in de wijk. Een welzijnswerker in Voorstad- Oost vertelt dat schoon, heel en veilig een belangrijk thema is in Voorstad- Oost. Er is de afgelopen jaren veel verbeterd op dit gebied. Sommigen stukken in de wijk zijn verpauperd en wachten nog op onderhoud. Een professional vertelt dat de kruising van de Rielerweg en de Veenweg
Woon- & leefsituatie Speeltuin De Driehoek
Financiën Het gemiddeld besteedbaar inkomen van de huishoudens in Voorstad- Oost per 1 januari 2013 was 25.900 euro per jaar. Dit is lager dan het gemiddeld besteedbaar inkomen in van 32.300 euro per jaar. Het percentage huishoudens dat in de laagste categorie van de gemiddeld besteedbaar inkomens (een jaarinkomen lager dan 17.900 euro) viel is met 32,9% aanzienlijk hoger dan het gemiddelde percentage in van 20,7%. In Voorstad- Oost had 6,8% van de inwoners ouder dan 23 per 1 januari 2013 een uitkering, tegenover 3,3% van alle inwoners vanaf 24 jaar in. Het percentage werkzoekenden tussen de 18 en 26 jaar in Voorstad- Oost was per 1 januari 2013 met 7,7% lager dan in de gemeente van 9,9%. Grafiek 3.1: Financiën, per 1-1-2013 35,0% 30,0% 25,0% 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 0,0% 32,9% 20,7% huishoudens met een laag inkomen (<17.9) Bron: Gemeente Financiën 6,8% 7,7% 3,3% uitkeringen 9,9% werkzoekenden (18-26) Voorstad-Oost Professionals vertellen dat in veel gezinnen in Voorstad- Oost sprake is van een lagere sociaal economische status en financiële problematiek. Welzijnswerkers constateren dat er jongeren zijn die maatschappelijk uitvallen en geen werk hebben.
Kinderen 0-11 Sociale omgeving, relaties & opvoeding Het percentage 0-4 jarigen dat in 2012 naar een kindcentrum ging was 44,9%, iets lager dan het percentage in van 50,8%. Van de 0-4 jarigen werd 4,3% opgevangen bij een gastouder, tegenover 11,9% in heel. Grafiek 4.1: Kinderopvang 0-12, in 2012 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% 50,8% 44,9% Kinderopvang 11,9% 4,3% 24,4% 23,5% 4,7% 1,5% Bron: Gemeente, Centraal Bureau voor de Statistiek Voorstad- Oost Het percentage 4-12 jarigen dat naar een kindcentrum ging was 23,5%, iets lager dan het percentage in van 24,4%. Van de 4-12 jarigen wordt 1,5% opgevangen bij een gastouder, tegenover 4,7% in heel. Van de ouders van kinderen van 0 tot en met 11 jaar in had volgens de GGD Kindermonitor 2009 in totaal 10% behoefte aan hulp bij de opvoeding. Daarnaast vond 30,4% van de ouders het acceptabel dat een kind onder de 16 jaar alcohol drinkt en vond 12,3% van de ouders het acceptabel dat een kind onder de 16 jaar rookt. In Voorstad- Oost waren gezien de bevolkingssamenstelling deze percentages gelijk. Professionals vertellen dat in veel gezinnen meervoudige problematiek speelt en dat dit weerslag op het welzijn van de kinderen heeft. Onderwijs Er zijn in totaal 49 kinderen van 1 tot 4 jaar die in de periode van 1-1-2012 tot en met 31-6-2013 een VVE-indicatie hebben gekregen. Er gingen per 1 november 2013 in totaal 234 kinderen van 5 tot met 12 jaar uit Voorstad- Oost naar het regulier basisonderwijs in. Naar het speciaal onderwijs gingen 25 van de 5 tot en met 12-jarigen uit Voorstad- Oost, ofwel 8,4% van de kinderen. Het percentage kinderen dat naar het speciaal onderwijs ging is hoger dan het percentage in, waar 4,7% van de kinderen naar het speciaal onderwijs ging. Verder was er 1 geval waar sprake was van vrijstelling van onderwijs en is er 1 geval bekend van absoluut verzuim van school. Het percentage kinderen dat in het schooljaar 2011-2012 doorstroomde naar het vmbo na het basisonderwijs was 71,4%, en daarmee veel hoger dan het percentage in van 59,9%.
Kinderen 0-11 Een professional vertelt dat er steeds meer kinderen naar De Kleine Planeet trekken en weg van de Windroos aan de Bierstraat-locatie. Vrije Tijd Het percentage kinderen in de leeftijd van 2 tot 12 jaar dat volgens de GGD Kindermonitor 2009 in niet of weinig buiten speelde was 16,2%. Het aantal kinderen van 2 tot 12 jaar dat niet veilig buiten kon spelen was 47,9%. Het percentage kinderen dat veel televisie keek en computerde was 24,1%. In Voorstad- Oost was gezien de bevolkingssamenstelling het percentage kinderen dat niet of weinig buiten speelde iets lager. Figuur 4.1: Vrijetijdsbesteding 2-11 Vrijetijdsbesteding 2-11 In de Leefbaarheidsmonitor 2011 gaf 40% van de inwoners van Voorstad- Oost aan dat er goede speelplekken waren voor kinderen. Het gemiddelde percentage in hierbij was 59%. Een welzijnswerker vertelt dat op veel plekken toch niet buiten wordt gespeeld, hoewel er wel meer voorzieningen zijn. De welzijnswerker vertelt dat kinderen moeite hebben om goed samen te kunnen spelen. Daarom is gestart met Code Z, overgenomen van Zandweerd. Code Z is een programma in het kader van veilig samen spelen in de buurt. Het naschoolse aanbod maakt hier onderdeel van uit en respect en sportiviteit zijn hierbij centrale thema s. Professionals stellen dat de plaatsing van de speeltuin De Driehoek midden in Voorstad- Oost wel positief is. veel TV kijken en computeren (2-12) 24,1% veilig kunnen buiten spelen (2-12) niet of weinig buiten spelen (2-12 ) 16,2% 47,9% Voorstad- Oost Bron: Kindermonitor 2009 GGD IJsselland
Kinderen 0-11 Leefstijl Het percentage kinderen dat volgens de GGD Kindermonitor 2009 minimaal vijf dagen in de week s ochtends ontbeet in was 83% en het percentage kinderen dat dagelijks fruit at was 25%. Het percentage kinderen met overgewicht volgens de GGD Kindermonitor 2009 was 10,5%. In Voorstad- Oost waren gezien de bevolkingssamenstelling deze percentages ongeveer gelijk. Het percentage kinderen van 5 en 6 jaar in Voorstad- Oost waar volgens de digitale dossiers van de JGZ in de periode van 1-1-2012 tot en met 31-6-2013sprake was van overgewicht is iets hoger dan het percentage in van 20%, namelijk 23%. Figuur 4.2: Leefstijl 0-11 ontbijt <5 d/week dagelijks fruit overgewicht (2 t/m 11 monitor) overgewicht 5/6 jaar (JGZ) Leefstijl 0-11 10,5% 25,0% 20,0% 23,0% 83,0% Voorstad- Oost Bron: Kindermonitor 2009 GGD IJsselland; Digitaal Dossier JGZ GGD IJsselland 2012-1-9-2013
Kinderen 0-11 Gezondheid en zorg Het aantal kinderen van 0 tot en met 4 jaar dat volgens de JGZ extra aandacht behoefde en geregistreerd stond als volgkinderen in de periode van 1-1-2012 tot en met 31-6-213 was 101. 1 Van januari 2013 tot en met juni 2013 waren er 810 huisartsconsulten van kinderen van 0 tot en met 3 jaar in Voorstad- Oost. Van kinderen in de leeftijd van 4 tot en met 11 jaar waren er 880 consulten bij de huisarts. Daarnaast was er 5 keer sprake van overige behandelingen door de huisarts bij kinderen van 0 tot met 11 jaar, waaronder chirurgie, audiometrie en longfunctiemeting. 2 Tabel 1: Huisartsconsulten en overige behandelingen in Voorstad- Oost, van 1-1-2012 t/m 31-6-2013 0 t/m 3 4 t/m 11 12 t/m 23 Consulten 810 880 1400 Overig 0 5 37 Bron: Salland Zorgverzekeringen 1 Dit betreft kinderen uit gezinnen die extra aandacht behoeven op basis van risicokenmerken van het gezin als alleenstaande en jonge moeders, laaggeschoolde ouders, lage sociaal economische status van het gezin (schuldhulpverlening). 2 Dit betreft het aantal declaraties van behandeling bij Salland Zorgverzekeringen, dat een marktaandeel van 60,9% in Voorstad heeft. Het aantal consulten betreft ook telefonische consulten en bezoek aan de huisartsenpost. Eén inwoner kan meerdere consulten gehad hebben. De inwoners van de wijken gaan naar verschillende huisartspraktijken, niet per definitie naar de huisartsen genoemd in de algemene beschrijving. Hulpverlening In de periode van januari 2012 tot september 2013 is het school ZAT 14 keer bij elkaar gekomen, waar 38 leerlingen zijn besproken van Het Mozaïek en de Mikado-school. Volgens gegevens van Bureau Jeugdzorg Overijssel zijn er in Voorstad- Oost in de periode van 1-1-2012 tot 31-8-2013 in de leeftijdsgroep van 0-3 jaar 1 OTS- en 1 voogdijmaatregel opgelegd. 3 In dezelfde periode waren er 5 onderzoeken van het AMK en waren er 20 nieuwe aanmeldingen bij Toegang van de jeugdzorg. In de leeftijdsgroep van 4-11 jaar zijn er 4 OTS-maatregelen en 1 voogdijmaatregel opgelegd. In dezelfde periode waren er 16 onderzoeken van het AMK en waren er 60 nieuwe aanmeldingen bij Toegang van de jeugdzorg. Tabel 2: Gegevens Bureau Jeugdzorg Overijssel Voorstad, van 1-1-2012 t/m 31-8-2013 OTS Voogdij Reclassering AMK Toegang 0-3 1 1 0 5 20 4-11 4 1 0 16 60 Bron: Bureau Jeugdzorg Overijssel 3 Bureau Jeugdzorg Overijssel heeft gegevens beschikbaar op basis van de CBSwijkindeling. In dit geval zijn gegevens beschikbaar over Voorstad. De kinderen en jongeren kunnen meerdere keren geteld worden in de registraties.
Kinderen 0-11
Jongeren 12-23 Sociale omgeving, relaties & opvoeding Het percentage jongeren in van 12 tot 24 jaar dat volgens de GGD Jongerenmonitor 2011 aangaf wel eens gepest te worden was 32,9%. Het percentage jongeren dat te maken had met geestelijke mishandeling in was 8%. Deze percentages waren gezien de bevolkingssamenstelling ongeveer gelijk in Voorstad- Oost. Welzijnswerkers vertellen dat veel jongeren te maken hebben met een problematische thuissituatie en dat er is sprake van een straatcultuur en overleefgedrag thuis en op straat bij groepen jongeren. Onderwijs In Voorstad- Oost gingen per 1 november 2011 een 154-tal jongeren in de leeftijd van 12 tot en met 19 jaar naar het voortgezet onderwijs in. In totaal gingen 47 jongeren tussen de 12 en 19 jaar uit Voorstad- Oost naar het vmbo in, ofwel 30,5% van de jongeren dat naar het voortgezet onderwijs ging. Dit aandeel is hoger dan in, waar 26,9% van de jongeren naar het vmbo in ging. Er volgden 38 jongeren leerweg ondersteunend onderwijs (lwoo), een aandeel van 24,7%. Er volgden relatief meer jongeren lwoo ten opzichte van, waar 16.3% van de jongeren lwoo volgde. Van de schoolgaande jongeren gingen 42 jongeren naar de havo. Het aandeel van 27,3% is daarmee lager dan het aandeel van de jongeren in van 30,4%. Ook het aantal jongeren dat naar het vwo ging, in totaal 20 (13%), is lager ten opzichte van, waar 20,8% van de jongeren naar het vwo ging. Hiernaast gingen 7 jongeren naar het voortgezet speciaal onderwijs (vso). Dit is een aandeel van 4,6%, tegenover 5,4% in. Van de jongeren in de leeftijd van 16 tot en met 22 jaar gingen 68 jongeren naar het mbo. Grafiek 5.1: Onderwijs 12-19, per 1-11-2013 VWO HAVO VMBO LWOO VSO 5,4% 4,6% Bron: Gemeente Onderwijs 12-19 13,0% 16,3% 20,8% 30,4% 27,3% 26,9% 30,5% 24,7% 0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% Voorstad- Oost Van de jongeren in de leeftijd van 16 tot en 22 jaar hadden 167 jongeren geen startkwalificatie. Van deze jongeren volgden 106 jongeren (63,5%) onderwijs. In de periode van 1-1-2012 tot 31-7-2013 waren er, van de jongeren in de leeftijd van 18 tot en met 22 jaar, 7 voortijdig schoolverlaters. Daarnaast waren er 4 tijdelijk voortijdig schoolverlaters, die zich in dezelfde periode bij een nieuwe opleiding inschreven.
Jongeren 12-23 Welzijnswerkers zien dat er jongeren zijn die geen opleiding hebben afgerond, geen diploma hebben en ook niet verder leren. te hebben gebruikt was 20% en 18% van de jongeren rookte. Ook gaf 45% van de jongeren aan geslachtsgemeenschap te hebben gehad. Vrije Tijd Het percentage jongeren in de leeftijd van 12 tot en met 23 jaar dat volgens de GGD Jongerenmonitor 2011 in lid was van een sportvereniging was 56%. Gezien de bevolkingssamenstelling is dit percentage lager in Voorstad- Oost. Gezien de bevolkingssamenstelling was het percentage jongeren dat voldeed aan de beweegnorm lager en het aantal jongeren met overgewicht hoger. Het aantal jongeren dat alcohol dronk, wiet gebruikte, rookte en geslachtsgemeenschap had gehad was gezien de bevolkingssamenstelling hoger in Voorstad- Oost. In de Leefbaarheidsmonitor 2011 gaf 11% van de inwoners van Voorstad- Oost aan dat er goede voorzieningen waren voor jongeren. Het gemiddelde percentage in hierbij was 20%. Figuur 5.1: Leefstijl 12-23 Leefstijl 12-23 Professionals stellen dat de verplaatsing van sport- en fitnesscentra naar het centrum positief is. Professionals noemen dat de betaalbaarheid van activiteiten belangrijk is voor inwoners.welzijnswerkers vertellen dat jongeren behoefte hebben aan voorzieningen, een onderkomen. Er staat al jaren wekelijks een mobiele ontmoetingsplek voor jongeren bij de Beestenmarkt. Professionals zien dat sporten best lastig is in Voorstad- Oost, er zijn geen verenigingen en accommodaties in de buurt. Leefstijl Het percentage jongeren in de leeftijd van 12 tot en met 23 jaar in dat volgens de GGD Jongerenmonitor 2011 voldeed aan de beweegnorm was 49%. Het percentage jongeren met overgewicht in was 13%. Het percentage jongeren dat aangaf wel eens alcohol gedronken te hebben in was 61%. Het percentage dat aangaf ooit wiet (drugs) beweegnorm actief overgewicht (12 t/m 23 monitor) rookt geslachtsgemeenschap gehad ooit wiet gebruikt drinkt wel eens 13% 18% 20% Bron: Jongerenmonitor 2011 GGD IJsselland 49% 45% 61% Voorstad-Oost
Jongeren 12-23 Welzijnswerkers zien dat problematiek rond drank en drugs speelt in de wijk onder jongeren. Een medewerker van de jeugdgezondheidszorg stelt dat overgewicht en obesitas veel voorkomt bij kinderen van 4 tot en met 19 jaar. Gezondheid & zorg Volgens de digitale dossiers van de JGZ had 7,5% van de jongeren in de tweede klas van het middelbaar onderwijs psychosociale problemen, tegenover 6,1% van de jongeren in gemeten over de periode van 1-1-2012 tot en met 31-6-2013. Volgens de GGD Jongerenmonitor 2011 had 10% van de jongeren van 12 tot en met 23 jaar in psychosociale problemen. Het aantal jongeren in dat aangaf de afgelopen 12 maanden suïcide gedachten te hebben gehad was 12%. Het percentage jongeren dat geen goede of minder goede ervaren gezondheid had was 22%. Gezien de bevolkingssamenstelling waren deze percentages in Voorstad- Oost ongeveer gelijk. Figuur 5.2: Gezondheid 12-23 ervaren gezondheid als niet of minder goed suicide gedachten afgelopen 12 mnd psychosociale problemen (12 t/m 23 monitor) psychosociale problemen (JGZ) Gezondheid 12-23 10,0% 6,1% 7,5% 12,0% 22,0% Voorstad-Oost Bron: Jongerenmonitor 2011 GGD IJsselland; Digitaal Dossier JGZ GGD IJsselland 1-1-2012-1-9-2013 Van januari 2013 tot en met juni 2013 waren er 1.400 huisartsconsulten van jongeren van 12 tot en met 23 jaar in Voorstad- Oost. Daarnaast was er 37 keer sprake van overige behandelingen door de huisarts, waaronder chirurgie, audiometrie en longfunctiemeting (zie Tabel 1).
Jongeren 12-23 Hulpverlening Van januari 2012 tot september 2013 is een totaal van 35 cliënten uit Voorstad- Oost bij Tactus Verslavingszorg in behandeling geweest, voornamelijk voor cannabisverslaving. Volgens gegevens van Bureau Jeugdzorg Overijssel zijn er in Voorstad in de periode van 1-1-2012 tot 31-8-2013 in de leeftijdsgroep van 12-17 jaar 2 OTS-maatregelen opgelegd. Daarbij zijn er 5 nieuwe jongeren in het reclasseringstraject ingestroomd. In dezelfde periode waren er 5 onderzoeken van het AMK en waren er 27 nieuwe aanmeldingen bij Toegang van de jeugdzorg. In de leeftijdsgroep van 18-23 jaar waren er 2 onderzoeken van het AMK en waren er geen nieuwe aanmeldingen bij Toegang van de jeugdzorg. Tabel 3: Gegevens Bureau Jeugdzorg Overijssel Voorstad, van 1-1-2012 t/m 31-8-2013 OTS Voogdij Reclassering AMK Toegang 12-17 2 0 5 5 27 18-23 0 0 0 2 0 Bron: Bureau Jeugdzorg Overijssel
Conclusie Uit de analyse van Voorstad- Oost komt een aantal opvallende resultaten naar voren. De gezinnen in Voorstad- Oost hebben veel kernmerken die als risicokenmerken worden aangeduid: eenoudergezin, een laag inkomen en een niet-westers land van herkomst. Dit is terug te zien in de cijfers over onder meer leefstijl, gezondheid en onderwijs van de kinderen en jongeren. Het aantal kinderen dat geregistreerd staat als volgkinderen bij de jeugdgezondheidszorg en extra aandacht behoefde is gezien het aantal kinderen in de leeftijd van 0 tot en met 4 jaar zeer groot. In de leeftijdscategorie van 5 tot en met 16 jaar is er gezien het aantal kinderen en jongeren in die leeftijd veel sprake van signaalverzuim. Signaal verzuim is een indicator voor achterliggende problematiek, waaronder moeilijkheden in de thuissituatie. Dat er in veel gezinnen sprake is van een problematische thuissituatie wordt ook genoemd door professionals. Signaalverzuim is tevens een risicofactor voor voortijdig schooluitval. Gezien de bevolkingssamenstelling naar leeftijd en geslacht zijn er veel jongeren die drinken, roken en drugs gebruiken. Daarbij zijn veel jongeren in behandeling geweest voor verslaving. Bekend is dat jongeren die alcohol nuttigen vaker spijbelen en dat middelengebruik en verslaving een risicofactor is voor voortijdig schooluitval en dat vooral jongeren met lagere opleidingsniveaus meer risicogedrag vertonen. Ten opzichte van volgen veel jongeren in Voorstad- Oost lagere opleidingsniveaus (lwoo en vmbo). Het aantal jongeren in Voorstad- Oost dat geen startkwalificatie heeft en geen onderwijs volgt is relatief hoog. In de aanvullende interviews werd door welzijnswerkers genoemd dat er veel jongeren zijn geen diploma hebben en niet werken. Uit gegevens blijkt echter dat het aantal werkzoekenden tussen de 18 en 26 jaar in Voorstad- Oost naar verhouding laag is. Een mogelijke verklaring is de stelling van welzijnsmedewerking in de aanvullende interviews dat de jongeren niet altijd werk gaan zoeken. Vandalisme, geweldsdelicten en misdrijven komen veel voor in Voorstad. Problematiek rond hangjongeren wordt genoemd in de aanvullende interviews. Daarbij wordt opgemerkt dat er weinig voorzieningen zijn voor jongeren. Uit bewonersonderzoek blijkt hierbij bewoners naar verhouding negatief oordelen over de fysieke en sociale kwaliteit, de veiligheid in de buurt en jongerenvoorzieningen. Uit de aanvullende interviews met professionals bleek dat Voorstad-Oost een wijk is waar veel aandacht naar uit is gegaan de afgelopen jaren en dat er een aantal positieve veranderingen te zien zijn. Wel kan gesteld worden dat Voorstad- Oost, gezien de risicokenmerken, een kwetsbare wijk blijft waar aandacht voor zal moeten blijven, met name met betrekking tot de jongeren.