Jaarverslag 2001 Platform Verslavingszorg Katwijk
Inhoudsopgave Inleiding pagina 2 1. Preventie pagina 5 1.1 Voorlichting basis- en voortgezet onderwijs pagina 5 1.2 Voorlichting voortgezet onderwijs pagina 5 1.3 Preventieproject Katwijkse basisscholen pagina 5 1.4 Preventiebeleid instellingen sociaal cultureel werk pagina 6 1.5 Deskundigheidsbevordering pagina 7 1.6 Materialenbank pagina 7 1.7 Survivalpreventieweekenden pagina 9 1.8 Straatwerk de Brug pagina 10 1.9 Straatwerk Kubus 85/ JOS-project pagina 10 1.10 Werkgroep Straatwerk pagina 11 2. Zorg pagina 12 2.1 Ouders van Drugsgebruikers (OVD) pagina 12 2.2 Telefonische Informatielijn pagina 13 2.3 Inloophuis de Brug pagina 13 2.4 Begeleidingsprogramma Drugs pagina 14 2.5 Signaleringsoverleg Katwijk pagina 15 3 Maatschappelijk herstel pagina 16 3.1 Project Maatschappelijke Integratie (PMI) pagina 16 3.2 Narcotics Anonymus/ Nazorg ex-gebruikers pagina 16 3.3 Project Reïntegratie pagina 17 4. Overige activiteiten pagina 19 4.1 Alcohol- en Drugs Monitor Gemeente Katwijk pagina 19 4.2 Regionale beleidsvisie en Activiteitenplan ambulante verslavingszorg pagina 19 4.3 Alcoholplan Platform Verslavingszorg Katwijk pagina 19 4.4 Jongerendebat Zinloos geweld pagina 22 4.5 Publiciteit Platform Verslavingszorg Katwijk pagina 22 1
Inleiding Het Platform Verslavingszorg Katwijk is een samenwerkingsverband van organisaties die in Katwijk werk verrichten op het gebied van verslavingszorg (alcohol en drugs). Het doel is uitwisseling, afstemming en het ontwikkelen en uitvoeren van activiteiten op het terrein van preventie, zorg en maatschappelijk herstel. De volgende organisaties nemen deel aan het Platform: GGD Zuid-Holland Noord; Politie Hollands-Midden; Gemeente Katwijk; Kubus 85, Stichting voor Sociaal Cultureel Werk Katwijk; Stichting Begeleiding Christelijk Jeugd- en Jongerenwerk de Boei; Stichting De Brug, christelijke verslavingszorg Katwijk, Rijnsburg en Valkenburg; Project Maatschappelijke Integratie (PMI); Ouders van Drugsgebruikers (OVD); Parnassia, Psycho-Medisch Centrum (Circuit Verslavingszorg); Anonieme Alcoholisten (AA), Werkgroep Katwijk; Buro Jeugdzorg Rijnland (vacant). Het Platform Verslavingszorg Katwijk is opgericht in 1992 en heeft een onafhankelijke voorzitter. Het Platform heeft een kantoorruimte in Huize Callao te Katwijk. In de afgelopen jaren heeft het Platform diverse lokale projecten ontwikkeld en van start laten gaan. De activiteiten zijn voornamelijk gebaseerd op het werkmodel Kocon. Dit is geen kant en klaar programma, het is een aanpak in ontwikkeling waarin de drie ontwikkelingsstadia van een vlinder (rups, cocon en vlinder) symbool staan voor de onderdelen preventie, zorg en maatschappelijk herstel. Hiermee proberen de Platformleden een vangnet te creëren voor mensen die (dreigen) uit te vallen door enige vorm van verslaving (alcohol, drugs, gokken). Uitgangspunt is een aanpak die verslaving beheersbaar maakt. Daar waar hiaten zijn in de drie deelterreinen probeert het Platform die met behulp van haar participanten op te vullen. In het woord Kocon is ook het woord coke verweven, maar dan de andere kant op gespeld; er is altijd een weg terug. Als bestuurlijk orgaan heeft het Platform geen formele functie; het overleg is bedoeld voor overleg, afstemming, voortgangscontrole, uitwisseling, signaleren en initiëren. Belangrijk is dat de deelnemers het belang hiervan ervaren en onderkennen. Tot nu toe is het altijd gelukt de verschillende partijen te motiveren om deel te nemen en de afgelopen jaren is er veel ontwikkeld dankzij de inzet van alle deelnemers aan het Platform. Bij de ontwikkeling van de verschillende projecten en activiteiten wordt het soms als een belemmering ervaren dat het Platform geen formele status heeft en geen rechtspersoon kent. In het jaar 2002 zal nadere aandacht geschonken worden aan de organisatiestructuur van het Platform. 2
Plenaire bijeenkomsten Maandelijks komen alle vertegenwoordigers bijeen voor onderlinge uitwisseling, discussie en rapportage van de werkzaamheden in de werk- en projectgroepen. Deelname aan de verschillende werkgroepen kost veel tijd. In 2001 kwam het Platform Verslavingszorg Katwijk negen keer bijeen. De vergaderingen worden door de gemeente Katwijk ambtelijk bijgewoond. In 2001 heeft een wisseling plaats gevonden van de vaste vertegenwoordigers vanuit de politie en de OVD. Daarnaast vond een uitbreiding plaats met een vertegenwoordiger van de AA. De Boei neemt geen deel aan de plenaire vergaderingen. Het Buro Jeugdzorg is verantwoordelijk voor de hulpverlening aan jongeren, waarvan een groot deel riskante middelen gebruikt. In 2002 zal nogmaals geprobeerd worden het Platform uit te breiden met vertegenwoordiging vanuit Buro Jeugdzorg. Tijdens de plenaire vergaderingen van het Platform is in 2001 vooral gesproken over: de Alcohol en Drugs Monitor van het onderzoeksbureau Eysink, Smeets & Etman de regionalisering van het PMI (huidige naam: Jongeren Preventie Project/ JPP) de ontwikkeling van het Alcoholplan voor een lokaal alcoholmatigingsbeleid. de voorbereidingen voor het Begeleidingsprogramma Drugs (methadonverstrekking). de opzet van het Project Reïntegratie de opvang van langdurig verslaafden en het lokale signaleringsoverleg en het meldpunt ernstige overlast Werkwijze De activiteiten van het Platform worden voorbereid door diverse stuur-, en werk- en projectgroepen die met name bestaan uit vertegenwoordigers van de deelnemende organisaties. In mei is gestart met het samenstellen van zogeheten denktanks voor de uitwerking van het lokale Alcoholplan. Voor het ontwikkelen en uitvoeren van de activiteiten ontvangt het Platform subsidie van de gemeente Katwijk. In 2001 bestond de subsidie voor personele inzet (per week) uit: 12 uur coördinatie preventie en ondersteuning aandachtsveld alcohol 26 uur secretariële ondersteuning (uitbreiding met 16 uur vanaf 1 juni 2001). 4 uur administratieve ondersteuning (vanaf 1 juni 2001) Het jaar 2001 werd gekenmerkt door een uitbreiding van werkgroepen met een brede deelname. Voor de ontwikkeling van het Alcoholplan nemen ruim dertig mensen deel aan de verschillende denktanks. De deelname van de Platformleden aan overlegbijeenkomsten; regionale overleggroepen, werkgroepen, denktanks en stuurgroepen veroorzaakte een lagere opkomst tijdens vergaderingen van het Platform. Afgesproken werd om de maandelijkse bijeenkomsten te handhaven, maar de bespreking van organisatorische zaken zoveel als mogelijk te beperken en meer tijd in te ruimen voor discussie over ontwikkelingen en knelpunten in de dagelijkse praktijk. Na de zomerstop is gestart met een nieuwe werkwijze. De vergaderingen worden in twee delen gesplitst. Deel 1 voor de interne praktische zaken en uitwisseling, deel 2 voor een inhoudelijke discussie waarbij gasten van buitenaf worden uitgenodigd. 3
In het jaar 2001 zijn vertegenwoordigers uitgenodigd van Casemanagement de Lijn (Rhijngeestgroep), de Vereniging relaties van gedetineerden en ex-gedetineerden Katwijk, advocaat L. de Milliano en het Mobiele Team van Parnassia. Op deze manier zijn de onderwerpen van de Platformvergaderingen weer dichter bij de uitvoering komen te staan. Dit heeft geleid tot een betere opkomst aan de vergaderingen en levendige discussies. Verschuiving illegale drugs naar alcohol In 2000 werd vanuit het Platform het signaal afgegeven dat de aanpak van de alcoholproblematiek niet langer op zich kon laten wachten en werd prioriteit gegeven aan de uitwerking van een lokaal en integraal beleidsplan dat zou moeten resulteren in een concreet activiteitenplan. Dit gaf een verschuiving van het aandachtsveld illegale drugs naar alcohol.. In 2000 gaf het Platform Verslavingszorg Katwijk met de nota het Alcoholplan de aanzet om te werken aan de ontwikkeling van een lokaal en integraal beleids- en activiteitenplan met bijzondere aandacht voor alcoholproblematiek. In april 2001 werd met het installeren van een Stuurgroep Alcoholplan en verschillende denktanks een start gemaakt met de uitwerking van deze nota. Eind mei werd de nota, inclusief de voorgestelde werkwijze en de aanvraag voor 20 uur ondersteuning goedgekeurd in de gemeenteraad. In de hierna volgende pagina s volgt een beknopt inhoudelijk verslag van de in 2001 door het Platform Verslavingszorg Katwijk uitgevoerde projecten en activiteiten. Kocon De ontwikkeling van een jongere is te vergelijken met de ontwikkeling van een vlinder. Beginnend als rups spint hij zich na een tijdje in een cocon, om op wonderbaarlijke wijze weer als vlinder tevoorschijn te komen. Het kind groeit op, spint zich in als puber in een soms ondoordringbare cocon, om als volwassene verder te leven. Het is een normaal proces wat gelukkig in heel veel gevallen goed gaat. Maar hoe signaleer je en wat doe je wanneer het mis gaat... 4
1. Preventie Het Platform Verslavingszorg biedt het onderwijs en instellingen in Katwijk voorlichting, deskundigheidsbevordering en materialen. De coördinator voor de preventieve activiteiten van het Platform Verslavingszorg, is ondergebracht bij de GGD Zuid Holland Noord. In 2001 werden de volgende werkzaamheden verricht: voorlichting voor alle leerlingen en ouders op de basisscholen en het voorgezet onderwijs aanbod van middelen via de Materialenbank. De in 2000 gesignaleerde verzadiging ten aanzien van verslavingspreventie binnen jongerensociëteiten, wijkverenigingen en het voortgezet onderwijs heeft zich in 2001 doorgezet. In 2001 is er geen beroep gedaan op de mogelijkheden van voorlichting bij de instellingen vanuit de jongerensociëteiten en wijkverenigingen. Derhalve is het aantal geplande uren voor de werkzaamheden in het kader van verslavingspreventie voor 2001 in de afrekening met de GGD in mindering gebracht. Voor 2002 is met de GGD ZHN overeen gekomen dat er, gelet op de prioriteitstelling binnen het Platform, een verschuiving zal plaats vinden in de taken van de coördinator naar het aandachtsveld alcohol. 1.1 Voorlichting basisonderwijs Alle basisscholen in Katwijk kunnen gebruik maken van het voorlichtingsaanbod dat door het Platform is ontwikkeld. Vanwege een reorganisatie en het werken in gecombineerde groepen, maakten twee scholen in 2001 geen gebruik van dit aanbod. Aansluitend op de activiteiten voor leerlingen worden voorlichtingsavonden aan ouders geboden. Het project wordt vanuit de Doeluitkering Verslavingszorg aangeboden door de GGD ZHN. De uitvoering ligt in handen van de samenwerkingspartners van het Platform Verslavingszorg; politie, de GGD, De Brug, Kubus 85 en de geschoolde voorlichters vanuit het Platform. In 2001 zijn 24 voorlichtingen aan leerlingen en 8 avonden voor ouders (soms ook kinderen) uitgevoerd. De middelenvoorlichting met behulp van de zogeheten drugskoffer door dhr. J. de Gier van Politie Hollands Midden geniet bij de kinderen en ouders veel waardering. Voor de nabije toekomst, te beginnen in het schooljaar 2001-2002, is er in overleg tussen het onderwijs, de gemeente, de politie, Halt en de GGD ZHN een aantal wijzigingen in het aanbod afgesproken. 1.2 Voorlichting voortgezet onderwijs Docenten van de locaties Rijnmond en Pieter Groen van het Andreascollege zijn lid van het ZAT-team (Zorg Advies Team o.a. vroegtijdige signalering) en zijn geschoold tot Voorlichter Riskante Middelen. Dit heeft als groot voordeel dat de scholen deskundigen in eigen huis hebben, die ook de voorlichtingsbijeenkomsten begeleiden. Op de locaties Rijnmond en Pieter Groen van het Andreascollege wordt voorlichting aan leerlingen gegeven. Hierbij wordt gebruik gemaakt van het aanbod van het Platform Verslavingszorg Katwijk. 1.3 Preventieproject Katwijkse Basisscholen In 2001 is verder gewerkt aan de wens om te komen tot één geïntegreerd preventieproject voor basisscholen waarmee door alle leerjaren heen wordt gewerkt aan het bevorderen van de sociale weerbaarheid van de leerlingen. Het aanbod (van Halt, politie, Platform Verslavingszorg, etc) is erg groot en versnipperd voor de scholen en vraagt onnodig veel tijd en energie. In 2001 vond 5
op verzoek van het Platform na besprekingen met het directeurenconvent van de basisscholen een nadere inventarisatie plaats door de Werkgroep Preventie Basisscholen. De regie van deze werkgroep lag bij de gemeente. In november 2001 is de gewenste afstemming voor de uitvoering tot stand gekomen. Het nieuwe preventieprogramma is met name gebaseerd op het programma Doe effe normaal. Voor alle basisscholen in Katwijk bestaat het programma uit: - lessen uit het programma Doe effe normaal, verzorgd door de politie; - vandalismepreventie en de vuurwerklessen verzorgd door bureau HALT; - de lessen verslavingspreventie Dat maak ik zelf wel uit, verzorgd door de GGD en politie. In het jaar 2003 wordt dit lespakket vervangen door Weet wat je wilt! - de les Dokter voor de klas, verzorgd door de lokale huisartsen en - de jaarlijkse Anne Frankkrant, vergoed door de gemeente Katwijk, waarmee de scholen over lesmateriaal beschikken over racisme, discriminatie, pesten en herdenking. Van groep 6 tot en met 8 krijgt ook iedere groep een eigen adoptieagent. Een adoptieagent loopt drie jaar mee met een groep, op die manier hebben ouders en leerlingen een vast aanspreekpunt. Op 31 januari 2002 organiseerde de gemeente Katwijk een startbijeenkomst van het nieuwe preventieproject in Zalencomplex Tripodia. 1.4 Preventiebeleid instellingen sociaal cultureel werk Instellingen in het sociaal cultureel werk (jongerencentra en wijkverenigingen) kunnen gebruik maken van het aanbod van het Platform om voorlichting te geven over de risico s en effecten van genotmiddelen, waardoor zij in staat zijn om bewust(er) om te gaan met het gebruik van genotmiddelen. Daarnaast beoogt het preventiebeleid van het Platform (beginnend) misbruik van genotmiddelen onder jongeren te signaleren en indien nodig de jongeren naar hulpverlening door te verwijzen. In 1999 bood het Platform de plaatselijk onderwijs- en jeugdinstellingen een voorbeeldreglement aan met betrekking tot riskante genotmiddelen. Daarmee kan een eigen instellingsreglement opgesteld worden; dit is met name gericht op vroegsignalering en het voorkomen van middelenmisbruik. Enkele instellingen in Katwijk hebben op basis hiervan een reglement ontwikkeld of een bestaand reglement aangepast en in de praktijk gebracht. In 2001 is er vanuit het Platform geen nadere aandacht besteed aan de reglementen. Ook door de instellingen zelf is geen beroep gedaan op het aanbod om behulpzaam te zijn bij het invoeren van het reglement. De instellingen hebben hier geen of een eigen invulling aan gegeven. Zo is in jongerencentrum Scum, op aangeven van de GGD en Parnassia, het reglement als een vast bespreekpunt toegevoegd op de agenda van het bestuur en het coördinatorenoverleg. Op deze wijze is het reglement voortdurend onder de aandacht en wordt het reglement zonodig bijgesteld. Een andere toevoeging binnen het Jongerencentrum Scum om het onderwerp van regelgeving onder de aandacht te houden is het opstellen van een vrijwilligersovereenkomst waarin de instelling en vrijwilligers afspraken maken. In deze overeenkomst worden ook afspraken gemaakt over het eigen gebruik van alcohol en riskante middelen. In 2002 zal het instellingsreglement naar verwachting opnieuw aandacht krijgen tijdens de uitwerking van een lokaal alcoholmatigingsbeleid op basis van de nota Alcoholplan van het Platform Verslavingszorg. 6
1.5 Deskundigheidsbevordering Voorlichting over middelen voor vrijwilligers van de wijkverenigingen en het jongerenwerk heeft in 2001 niet plaats gevonden; de instellingen gaven te kennen dat hier geen behoefte aan is omdat er geen nieuwe vrijwilligers bijkomen. In 2001 heeft Kubus 85 een experimentele wisselposteractie uitgevoerd voor de wijkverenigingen. In januari, maart en juni werd door medewerkers van Kubus 85 posters opgehangen bij de vijf wijkverenigingen rond de thema s roken, drugs en alcohol. De posters en de bijbehorende folders werden via de Materialenbank van het Platform aangeleverd en waren afkomstig van de grote landelijke instellingen. Omdat er niet zoveel verschillende posters beschikbaar zijn, heeft de actie na juni 2001 geen vervolg gehad. In 2002 wordt het experiment geëvalueerd in de Werkgroep Materialenbank en het Platform Wijkverenigingen en wordt een beslissing genomen over voortzetting. De indrukken van deze variant in het verstrekken van informatie zijn positief Voor 24 vrijwilligers van de jongerensociëteiten Boemerang en de Schuit (twee groepen) zijn drie cursussen Grenzen stellen georganiseerd. Deze worden uitgevoerd door PJ Partners. De deelnemers (maximaal 8 deelnemers per cursus) werden getraind met hulp van professionele acteurs en rollenspel. De cursus sluit aan bij de behoefte om het instellingsreglement te handhaven en het omgaan met bezoekers die overmatig alcohol gebruikt hebben. 1.6 Materialenbank Vanuit de Materialenbank van het Platform Verslavingszorg wordt voorlichtingsmateriaal aangeboden voor instellingen in Katwijk. Het aanbod bestaat uit folders, posters, spelvormen, diaseries, video s en reglementen. De folders en posters worden tegen kostprijs ter beschikking gesteld, de uitleen van materialen is gratis. De Werkgroep Materialenbank (bestaande uit medewerkers van de GGD, de Boei en Kubus 85) zorgt voor actuele aanvullingen van het beschikbare materiaal. De Materialenbank voorziet in de informatiebehoefte van Katwijkse instellingen op het gebied van verslavingspreventie en ook instellingen van buiten Katwijk doen een beroep op de Materialenbank. De uitleen, het verzenden en archiveren van de materialen van de Materialenbank wordt verzorgd door een administratieve kracht van Kubus 85 (1 uur per week). In 2001 zijn er meer folders afgenomen. De meeste folders zijn afgenomen door de Brug en Jongerencentrum Scum. De folder Wat iedereen over drugs moet weten werd het meest opgevraagd. Vanuit de Werkgroep Materialenbank ontstond in 1999 het idee om een glazenactie te starten voor jongerencentra. Op basis van de landelijke campagne van het NIGZ met het roze olifantje is een lokale actie uitgewerkt met het spreekwoordelijke roze olifantje als symbool. De bedoeling is om glazen, posters en viltjes te voorzien van de opdruk van het olifantje om zo op een meer vriendelijke manier het overmatig drinken aan de orde te stellen. Het NIGZ reageerde aanvankelijk enthousiast op het initiatief, maar stelt geen middelen ter beschikking wanneer de activiteit niet is gebaseerd op een voorafgaand wetenschappelijk onderzoek. Omdat dit zowel qua geld als te investeren tijd een kostenverhoging betekent is vooralsnog afgezien van de activiteiten. Het idee is ingebracht bij de Stuurgroep Alcoholplan als optionele activiteit in het kader van het lokale alcoholmatigingsbeleid. 7
Materialenbank Platform Verslavingszorg Katwijk Overzicht foldermateriaal uitgegeven van 1 januari 2001 t/m 31 december 2001 Omschrijving folder De middelenserie bestaande uit: Cocaïne de informatie, Hasj en weed de informatie XTC de informatie, Speed de informatie Heroïne en methadon de informatie Trippers LSD en paddestoelen de informatie Slaap- en kalmeringsmiddelen de informatie, Alcohol en Tabak De Publieksfolder (antwoordenserie) bestaande uit: Cocaïne, Hasj en weed, XTC, Speed, Heroïne, Tripmiddelen Slaap- en kalmeringsmiddelen, Paddo s en Smartdrugs smartproducts en ecodrugs Aantal 90 folders totaal 325 folders totaal Drugs Wat iedereen over drugs zou moeten weten 350 folders Uw kind en drugs 40 Drugs 20 Vragen over drugs 25 Alcohol Alcohol mondjesmaat 40 Ben jij sterker dan drank? 90 Verstandig omgaan met alcohol 20 Wat doet drank met u? 60 Alcohol en drugs combi 10 Afname folders 2001 door: Stichting de Brug, Jongerencentrum Scum, Kubus 85 voor de Wijkverenigingen Noord/Noord- Oost, Cleijn Duin-Witte Hek, Koestal-Overduin en Molenwijk, GGD Zuid-Holland Noord, Platform Verslavingszorg (tijdens de presentatie van de Alcohol- en Drugs Monitor Katwijk) en Jongerencentrum Magnifiosi in Lisse. 8
Overzicht materiaal uitgeleend in periode: 1 januari 2001 t/m 31 december 2001 Datum Materiaal Instelling/school januari Diaserie De Middelen Farèlschool juni Spel Meienzorg De Plek - Noordwijkerhout oktober Spel Meienzorg Jongerencentrum Scum december Spel Meienzorg Sociëteit t Jok/ JOS-project 1.7 Survival-/preventieweekenden Voor groepen jongeren die opvallen door hun gedrag en/ of middelengebruik organiseert het Platform in samenwerking met Kubus 85 survival-/ preventieweekenden in de Ardennen. Sportieve activiteiten in groepsverband worden gecombineerd met voorlichting en gesprekken met de jongeren over genotmiddelen. De survival-/ preventieweekenden hebben als doel: het bevorderen van de bewustwording van de risico s van genotmiddelengebruik onder jongeren door het gericht aanbieden van voorlichting aan groepen jongeren; het vroegtijdig signaleren van risicovol genotmiddelengebruik en zo nodig het doorverwijzen van jongeren naar andere instellingen, zoals het Jongeren Preventie Project, stichting Jeugdzorg of Parnassia; het verkrijgen van inzicht in (riskant) gebruik van genotmiddelen onder Katwijkse jongeren. Het uitgangspunt is dat risicojongeren beter te benaderen zijn in een ontspannen sfeer buiten de dagelijkse leefomgeving. Jongeren zelf bevestigen dit. De totale problematiek van de individuele jongeren worden in een weekend beter zichtbaar doordat de jongeren meer open staan om te praten over hun verslaving en/of problemen, waardoor enerzijds de inzet van voorlichting meer effect heeft en anderzijds gerichte doorverwijzing mogelijk is. De uitvoering ligt in handen van het JOS-project (Jongeren Op Straat) van Kubus 85 en een voorlichter riskante genotmiddelen die geschoold is vanuit het Platform.. In oktober 2001 is een survival-/preventieweekend gehouden met tien vrijwilligers van 16, 17 en 18 jaar van het jongerencentrum SCUM. Het ging hier om een vervolgweekend, waarmee de organisatoren antwoord wilden krijgen op de vraag wat er met de jongeren was gebeurd na hun deelname aan de survival-/ preventieweekend in 1999. Daarnaast bood deze herhaling de mogelijkheid om te vragen naar het oordeel van de deelnemers over de effecten van de activiteit. Hieruit kwam onder meer naar voren dat jongeren met name waarde hechten aan de open en vertrouwelijke sfeer waarin de gesprekken gevoerd worden over het eigen gebruik. Deze benadering heeft een positieve invloed gehad op hun eigen gebruik en experimenteergedrag. De combinatie voorlichting en survivalactiviteiten voorkomt dat het te saai wordt. Verder wordt aangegeven dat met name het onderdeel voorlichting tijdens het survivalweekend voor ouders een belangrijk motief is om toestemming te geven voor deelname. De jongeren hebben ook veel waardering voor de activiteiten in teamverband. Uit de gesprekken 9
met de jongeren kwam eveneens naar voren dat de verkrijgbaarheid van drugs eenvoudig is en dat jongeren niet met hun ouders (willen) praten over hun eigen gebruik. Naast de voorlichting op school wordt door de jongeren het internet en folders in jongerencentra genoemd als informatiebron. De jongeren vinden dat voorlichting over alcohol en drugs gegeven moet worden voordat een jongere hier daadwerkelijk mee in aanraking komt; zowel in groep 8 van de basisschool als in het eerste jaar van het voortgezet onderwijs. Voor nadere informatie verwijzen we de lezer naar het Evaluatieverslag. De in 2001 geplande survivalweekend voor de groep Uiterdijk is verzet naar het voorjaar van 2002. Daarnaast is in 2002 een survivalweekend gepland voor de groep van Tienercafé Stappers. In 2002 wordt nader aandacht besteed aan het ontwikkelen van een methode waarmee de effecten van de weekenden gemeten kunnen worden. Voor 2003 zijn er drie survival-preventieweekenden in de begroting opgenomen. 1.8 Straatwerk De Brug De straatwerkteams van De Brug worden gevormd door vrijwilligers. In 2001 waren er 19 vrijwilligers die iedere twee weken de straat op gingen om contacten te leggen (en te onderhouden) met jongeren in de leeftijd van 10 tot 25 jaar. Hiertoe zijn ongeveer 60 vindplaatsen in kaart gebracht, verdeeld over wijken in Katwijk, Rijnsburg, Valkenburg en Noordwijk. Ieder team, meestal bestaande uit twee mannen en een vrouw, heeft zijn eigen wijk. Hierdoor kan er een vertrouwensrelatie met de jongeren ontstaan. De gesprekken lopen uiteen van drugs tot velerlei onderwerpen, waarmee jongeren zich bezighouden. Naast het straatwerk worden er ook regelmatig bars en sociëteiten bezocht, waar de teams vaak dezelfde jongeren ontmoeten. De straatwerkers constateren dat veel jongelui zich eerst gaan voldrinken, voordat zij naar een sociëteit of gelegenheid gaan. Dit vindt vooral plaats op de vrijdag- en zaterdagavonden. De straatteams geven ook voorlichting, mondeling en met folders, en verwijzen zonodig door naar diverse instellingen. In 2001 signaleerde de vrijwilligers naast een toename van alcoholgebruik en verjonging van de gebruikersgroep dat er ook steeds meer openlijk en in het openbaar wordt geblowd en gedronken door jongeren. Zes keer per jaar houdt De Brug thema-avonden om de vrijwilligers te trainen. In 2001 volgde de straatwerkers een basiscursus Verslavingszorg, die door De Hoop uit Dordrecht werd aangeboden. In totaal ontvingen 32 vrijwilligers van De Brug een certificaat. 1.9 Straatwerk Kubus 85/ JOS-project Vanuit Kubus 85 is in 1999 het Project Jongeren Op Straat (JOS) gestart. Het project heeft vijf vakkrachten (totaal 21 uur per week) met als doel om jongeren die zich op straat bevinden in zogeheten hangplekken te begeleiden. Op basis van signalen, afgegeven door bewoners, politie, het categoraal jongerenwerk, of de werkgroep vandalisme worden groepen jongeren benaderd die overlast bezorgen in de desbetreffende woonomgeving. Eén van de JOSmedewerkers legt contacten met de jongeren en veelal wordt geprobeerd om hen naar een bestaande accommodatie te leiden. In samenwerking met het SOS-team (Spelen Op Straat) van Kubus 85 worden er vanuit het JOS-project diverse activiteiten georganiseerd zoals zaalvoetbal (wekelijks) en andere sportactiviteiten, waaronder duiken en buggyvliegeren. De JOSmedewerkers nodigen de jongeren rechtstreeks uit voor deelname aan de activiteiten. Omdat een deel van deze jongeren een risicovol gebruik van genotmiddelen vertoont, worden er ook survivalpreventieweekenden georganiseerd. 10
In 2001 zijn met name contacten onderhouden met de jongerengroepen rond de Uiterdijk, Poolster en Tweelingen. De vakkrachten van het JOS-project werken nauw samen met de categoriaal jongerenwerker van Kubus 85 waardoor er sprake is van een breder bereik van jongeren. In 2002 zal deze werkwijze worden voortgezet. 1.10 Werkgroep Straatwerk De Werkgroep Straatwerk van het Platform bestaat uit vertegenwoordigers van het JOS-project van Kubus 85, De Brug en Politie Hollands Midden. Contacten met jongeren op straat, met hanggroepen, biedt goede mogelijkheden voor vroegsignalering en doorverwijzing. In 2001 is de werkgroep tweemaal bijeen geweest voor de onderlinge afstemming van het straatwerk en het in kaart brengen van probleemgebieden (hangplekken) in Katwijk en omgeving. De eventuele vervolgcursus vroegsignalering voor medewerkers van de straatteams heeft in 2001 niet plaats gevonden. Omdat het aantal straatwerkers van De Brug is uitgebreid en er ook enkele nieuwe vakkrachten zijn aangesteld voor het JOS-project is voor 2003 (opnieuw) een cursus signaleren gepland. Het advies van het Platform in 2000 om de bestaande overlegsituaties rond jongeren; Werkgroep Vandalisme, Werkgroep Sociale Veiligheid, Werkgroep Straatwerk, Zorg Advies Team (ZAT), Risicojongeren Op School (ROS), Vroegtijdig Signaleren Vroegtijdig Schoolverlaten (VSVS) het Schoolmaatschappelijk Werk meer te bundelen, tot bijvoorbeeld één Preventieteam is niet opgepakt. Dit vraagt een extra inspanning, waarvoor totnogtoe tijd en menskracht ontbrak. 11
2. Zorg 2.1 Ouders van Drugsgebruikers (OVD) De zelfhulpgroep Ouders van Drugsgebruikers, kortweg de OVD, is in 1992 ontstaan op initiatief van het Platform Verslavingszorg Katwijk. De OVD is een zelfhulpgroep voor ouders en partners van (ex)drugsverslaafden en ontvangt via het Platform een activiteitensubsidie van de gemeente Katwijk. De bijeenkomsten vinden eens in de veertien dagen plaats. De deelnemers komen bij elkaar om steun bij elkaar te zoeken en ervaringen uit te wisselen. Daarnaast worden hulpverleners uitgenodigd om de deelnemers nader te informeren, veelal zijn dit vertegenwoordigers van organisaties die aan het Platform deelnemen (politie, De Brug, Parnassia, enz.). Deelnemers worden doorverwezen door de GGD, de politie, het maatschappelijk werk, De Brug, Parnassia, huisartsen en telefonisch door het LSOVD (landelijke organisatie). Daarnaast is vooral ook de mond-op-mond reclame belangrijk. De begeleiding van de OVD wordt verzorgd door vrijwilligers. De vrijwilligers kunnen een cursus volgen van het LSOVD, hier is in 2001 geen gebruik van gemaakt. De begeleiders krijgen inhoudelijke ondersteuning van Parnassia en organisatorische ondersteuning vanuit het Platform. In december 2000 hebben de deelnemers van de OVD en de Platformleden afscheid genomen van de twee vrijwillige begeleidsters: Inger van Loon en Coby Havenaar. Op 11 januari vond een afscheidsreceptie plaats. In februari 2001 vond een gesprek plaats met de plaatselijke OVD-begeleidster en een vertegenwoordiger van het Platform Verslavingszorg met een bestuurslid en de regiomanager van de LSOVD. Tijdens dit gesprek is de autonome positie van de Katwijkse OVD toegelicht en is verduidelijkt dat de Katwijkse gespreksgroep geheel gefinancierd wordt door de gemeente Katwijk en geïnitieerd is vanuit het Platform Verslavingszorg. Daar waar mogelijk zal er uitwisseling en samenwerking met de LSOVD plaats vinden. Vrijwilligers van de OVD kunnen gebruik maken van de cursussen van de LSOVD. Verloop 2001 Het vinden van twee nieuwe vrijwilligers vanuit de deelnemersgroep verliep moeizaam. Eén nieuwe vrijwilliger stopte in januari 2001 en de andere vrijwilliger heeft tot mei 2001 de groep begeleid. Na de zomerstop hebben de deelnemers geen uitnodiging meer ontvangen voor een vervolgbijeenkomst. Ondanks herhaalde pogingen vanuit het Platform is het niet gelukt een oplossing te vinden. De OVD-begeleidster vermeed alle pogingen tot telefonisch en schriftelijk contact. Zonder verdere opgaaf van reden werden er geen bijeenkomsten meer georganiseerd. Kwalijk gevolg was dat de deelnemers van de OVD geen bericht ontvingen over het achterwege blijven van de bijeenkomsten. Omdat het Platform niet over de gegevens van de deelnemers kon beschikken vanwege privacy van de deelnemers kon geen verdere actie ondernomen worden voor de deelnemers van de groep. De gang van zaken rond de OVD heeft geleid tot diverse discussies binnen het Platform. In de praktijk blijkt dat het vinden van vrijwilligers voor een zelfhulpgroep moeilijk is. Hiermee is de voortgang kwetsbaar en in 2001 heeft dit geresulteerd in een hiaat in de opvang van 12
ouders en familieleden. Vanuit het Platform is aangedrongen op professionele ouder- /partnerbegeleiding, daar waar mogelijk met hulp van een vrijwilliger. Stichting De Brug, die in het kader van de doeluitkering ambulante verslavingszorg over subsidie beschikt voor ouder-partner hulp, draagt zorg voor de individuele begeleiding van ouders en partners en zal in 2002 een aanbod voor hulpverlening in groepsverband nader ontwikkelen. 2.2 Telefonische Informatielijn In 2001 werd het telefonische spreekuur de Drugsinfolijn van het Platform verzorgd door Stichting de Brug. De informatielijn wordt voor een deel via het Platform gefinancierd. De telefoonlijn van De Brug is 24 uur per dag beschikbaar voor hulp en advies. 132 keer werd er gebruik gemaakt van de telefoon buiten kantooruren. In veel gevallen gaat het dan om hulpvragers die op dat moment steun nodig hebben. De meeste telefoontjes kwamen in kantooruren binnen. Belangrijkste vragen zijn: Afspraken maken Hoe om te gaan met verslaving in gezin Informatie over middelen (o.a. voor spreekbeurten en werkstukken) Informatie over behandelprogramma s van verschillende organisaties Informatie over activiteiten van De Brug Om een inzicht te krijgen in de omvang van de inkomende telefoongesprekken hebben de medewerkers geprobeerd een registratie bij te houden. Het over grote deel van de gesprekken is genoteerd, maar er zijn ook gesprekken die aan de aandacht van registratie zijn ontsnapt. Totaal belden er: Familieleden 264 Huisartsen 11 Hulpverleningsorganisaties 213 Hulpvragers 338 Kennissen (geen directe familie) 66 Overigen 191 Politie en justitie 17 Predikanten 3 Voor organisatie van De Brug 323 TOTAAL 1426 Telefoontjes die geregistreerd zijn 2.3 Inloophuis De Brug Het Inloophuis van de Brug, aan de van Houtenstraat 1, is vijf middagen per week geopend voor verslaafden en wordt voor een deel via het Platform gesubsidieerd. De werkwijze is sinds de start in 1996 weinig veranderd. Iedere werkdag is het Inloophuis open van 14.00 tot 18.00 uur (dinsdag van 15.30 tot 18.00 uur) en een team van dertien vrijwilligers zorgt voor de opvang. De vrijwilligers worden begeleid door de projectleider van de Brug. Tijdens de openstelling zijn telkens twee vrijwilligers aanwezig; zij bieden een luisterend oor en er worden recreatieve activiteiten geboden, zoals tafeltennis en biljart. Naast algemene regels gelden er twee belangrijke regels in het bijzonder: de bezoekers mogen niet gebruiken en/of 13
dealen tijdens de openstelling van het Inloophuis. In de afgelopen vijf jaar bezoekt een vaste groep verslaafden het Inloophuis. Ook ex-verslaafden bezoeken het Inloophuis regelmatig, enerzijds om de contacten met de vrijwilligers te onderhouden en anderzijds om de verslaafde bezoekers aan te moedigen om (ook) naar een afkickcentrum te gaan. Daarnaast zoekt een aantal bezoekers steun om clean te blijven. Het Inloophuis biedt een plaats voor zowel verslaafden als ex-verslaafden. In de afgelopen jaren brachten ook steeds meer alcoholisten een bezoek aan het Inloophuis. Het inloophuis werd in 2001 door 81 verschillende personen bezocht; een stijging van 9 personen ten opzichte van 2000. Het aantal bezoeken is van 1645 in 2000 naar 1941 in 2001 gestegen. Opvallend is de stijging van het aantal bezoeken. Hier is geen duidelijke aanleiding voor. In 2001 werd het Inloophuis ook door vijf mensen bezocht met zowel een verslavingsprobleem als een psychiatrisch probleem. Dit betekent voor de vrijwilligers een andere benadering. Het voornemen is dan ook om in 2002 een training over dit onderwerp te organiseren. 2.4 Begeleidingsprogramma Drugs In juli 2001 is het Begeleidingsprogramma Drugs gestart onder supervisie van Psycho- Medisch Centrum Parnassia. Mede vanuit de optiek dat iedere gemeente verantwoordelijk is voor zijn eigen uitvallers heeft het Platform is samenwerking met Parnassia een programma opgesteld voor de groep heroïneverslaafden. Naast het verstrekken van methadon krijgen de verslaafden begeleiding, bijvoorbeeld bij het zoeken naar werk en vrije tijdsbesteding. Driemaal per week wordt vanuit een portocabine naast t Kwadrant de synthetische heroïnevervanger verstrekt. Op verzoek van het Platform stelde Parnassia in 2000 een projectplan op dat aansloot op de bestaande samenwerkingsverbanden en het zorgaanbod in Katwijk. Na goedkeuring van het projectplan door de gemeenteraad (februari 2001) werd in het Platform het communicatieplan besproken. Informatie voor de omwonenden en de scholen in de nabijheid van het Kwadrant en een goede klachtenregeling waren belangrijke voorwaarden voor het Platform. Op 19 en 20 april 2001 ontvingen ruim 1100 bewoners, twee scholen en instellingen en winkeliers uit de nabije omgeving van het Kwadrant schriftelijke informatie en een uitnodiging voor de informatieavond in t Kwadrant. De informatieavond vond plaats op 10 mei en werd bezocht door zes bewoners, een aantal vertegenwoordigers van de twee scholen in de nabije omgeving, Platformleden, raadsleden en medewerkers van t Kwadrant. De informatieavond gaf de aanwezigen de gelegenheid om hun vragen te stellen en een kijkje te nemen in de portocabine waar, driemaal per week, de methadonverstrekking plaats vindt. De aanwezigen spraken hun waardering uit voor de informatie en maatregelen om de eventuele overlast zoveel mogelijk te beperken. Afgesproken werd dat de omwonenden na een half jaar gevraagd zou worden om reacties. Eind oktober 2001 zijn er nogmaals ruim 1100 brieven huis-aan-huis verspreid rond het Kwadrant met informatie en de mogelijkheid voor klachtenmelding. Tot die tijd waren er geen klachten van bewoners of de scholen ontvangen. Ook de politie constateerde geen overlast en was tevreden over het verloop. De Platformleden hebben aangedrongen op nadere 14
afstemming en samenwerking zodat het begeleidingstraject de gewenste invulling gaat krijgen. Tot nu toe verloopt de verstrekking zonder klachten van de omgeving. In 2002 vindt een evaluatie plaats en zal nadere aandacht besteed worden aan het begeleidingsaspect. 2.5 Signaleringsoverleg Katwijk De eerdere gevoerde discussie van het Platform over de opzet van een centraal Meldpunt kreeg in 2001 een vervolg naar aanleiding van de discussie over de opvang van langdurig verslaafden. In 2001 is op initiatief van de Katwijksche Bouwvereeniging (KBV) een nieuwe overleggroep gestart voor mensen met problemen op het gebied van verslaving, psychiatrische problemen. Deze mensen veroorzaken overlast in hun omgeving of anderen maken zich zorgen omdat zij bijvoorbeeld vereenzamen. Dit lokale Meld- en regelpunt kenmerkt zich door een directe werkwijze; de werkers kennen elkaar, er bestaan zeer korte lijnen en vrijwel iedere 1 e lijn werker kan direct personen noemen in Katwijk (maar ook steeds meer in Rijnsburg en Valkenburg) die hulp nodig hebben. Aan het signaleringsoverleg nemen deel: Katwijksche Bouwvereeniging, Woningbouwcorporatie de Brittenburg, politie (wijkagenten), sociale zaken, algemeen maatschappelijk werk, Casemanagement de Lijn, Parnassia en op afroep ook andere organisaties zoals Stichting De Brug. Vanuit de gesprekken in het Platform bleek behoefte te bestaan aan actieve bemoeizorg; het daadwerkelijk opzoeken van de mensen met problemen. Dit resulteerde in 2001 in een aanvraag voor deelname van het Mobiele Team Parnassia waardoor een actieve (ongevraagde) vorm van maatschappelijke opvang/ bemoeizorg ook in Katwijk nader ontwikkeld kan worden. De meldingen/ aanvragen voor actieve bemoeizorg lopen via de betrokken partners en na overeenstemming gaat een medewerker van het Mobiele Team de persoon in kwestie opzoeken. Dit gebeurt in de meeste gevallen samen met een andere werker; dus samen met een jongerenwerker, een wijkagent, een straathoekwerker, een medewerker van de Lijn, een maatschappelijk werker, een familielid, etc. De aanvraag bij Parnassia is gehonoreerd en met ingang van 1 januari 2002 zijn medewerkers van het Mobiele Team gedurende één dag per week inzetbaar voor actieve bemoeizorg in Katwijk. De medewerkers van het Mobiele Team nemen ook deel aan het lokale signaleringsoverleg. De uitbreiding met het Mobiele Team in Katwijk is een welkome aanvulling van de bestaande opvang en biedt wellicht een oplossing voor het sluitend maken van de voorzieningen. In dit verband is binnen het Platform ook discussie gevoerd over een eventuele aansluiting bij het regionale meldpunt van de GGD (Meld- en Regelpunt Ernstige Overlast & Bemoeizorg van de GGD Zuid Holland Noord/ Project Breed Bemoeizorg). Vooralsnog werd aansluiting afgeraden; lokaal zijn de lijnen korter, hetgeen de aanpak en het effect zal bevorderen. Het probleem was meer de aanpak zelf en de coördinatie hiervan. Inmiddels is hiervoor een oplossing gevonden; momenteel neemt een medewerker van de gemeente Katwijk (afdeling Sociale Zaken) het initiatief om de betrokken instellingen bij elkaar te roepen. Vanuit de bestaande zorgnetwerken en het signaleringsoverleg wordt ook steeds duidelijker dat er vaak sprake is van een dubbele problematiek en dat een aantal mensen bij diverse instellingen bekend zijn. Er is dus ook sprake van raakvlakken en overlap. In 2003 vindt een evaluatie plaats. 15
3. Maatschappelijk herstel 3.1 Project Maatschappelijke Integratie (PMI) Jongeren Preventie Project (JPP) Het Project Maatschappelijke Integratie is in december 2001 beëindigd en vervangen door het Jongeren Preventie Project (JPP). Omdat het PMI werd ontwikkeld vanuit het Platform Verslavingszorg worden de ontwikkelingen gevolgd. Het PMI zorgde voor de opvang van jongeren in Katwijk die een maatschappelijke achterstand dreigden op te lopen door problematisch gebruik van genotmiddelen, schooluitval en beginnend crimineel gedrag. Het project bood een aanvulling op bestaande reguliere voorzieningen en begeleiding aan jongeren en stimuleerde de samenwerking tussen instellingen door multidisciplinair werken. Het PMI was binnen Katwijk een bekende en laagdrempelige voorziening en had in vijf jaar veel bereikt. De succesvolle werkwijze en resultaten van het PMI bleven ook in de regio niet onopgemerkt. In combinatie met het project Tribe kwam het voorstel voor uitbreiding naar de Duin- en Bollenstreek onder de naam Jongeren Preventie Project (JPP). De aansturing van het JPP werd vervolgens onder gebracht bij de Stichting Jeugdzorg, de uitvoering, door trajectbegeleiders, bij de Stichting Rijn Duin- en Bollenstreek. De overgangsituatie van het lokale Project Maatschappelijke Integratie naar het regionale Jongeren Preventie Project zorgde in 2000 voor veel onvrede binnen het Platform Verslavingszorg. Doordat er geen goede overbrugging geregeld was, waren aanmeldingen niet meer mogelijk en stagneerde de opvang. Het Platform had de situatie onderschat en pogingen om alsnog uit het vacuüm te raken leverden niet het gewenste resultaat op. In 2001 verviel de projectcoördinatie van het PMI in Katwijk (16 uur per week). Dinsdag 9 januari 2001 vond de laatste bijeenkomst plaats van de begeleidingsgroep van het PMI. Vanwege het ontbreken van de aansluiting op het nieuwe Jongeren Preventie Project was ook de begeleidingsgroep genoodzaakt te stoppen. Het duurde uiteindelijk tot begin 2002 voordat er voor de jongeren in Katwijk een trajectbegeleidster aangesteld werd voor twee dagen per week voor jongeren van 12 tot en met 24 jaar. Ook de begeleidingsgroep komt weer bij elkaar (tweemaandelijks). Het Platform heeft zijn bezorgdheid geuit over de voortgang van dit project. Nog steeds is niet duidelijk in hoeverre het JPP een waardige opvolger is van het PMI. Het Platform hoopt dat in het jaar 2002 duidelijk wordt waar het JPP voor staat en zal de ontwikkelingen kritisch volgen. 3.2 Narcotics Anonymus/ Nazorg ex-gebruikers Het maatschappelijk herstel van ex-verslaafden is mede afhankelijk van de geboden nazorg. In 2001 kregen 22 ex-gebruikers van Stichting de Brug nazorg door individuele gesprekken met de psycholoog en de projectleider van de Brug. Alle ex-gebruikers ontvangen maandelijks een aanmoedigingskaart en er is regelmatig contact via het Inloophuis of toevallige ontmoetingen in het dorp. In 1999 bestond er een groep Narcotics Anonymus (NA), een zelfhulpgroep voor nazorg van ex-verslaafden opgestart door een stagiaire en een vrijwilligster van Kubus 85. In oktober 16
2001 deden de ex-deelnemers een dringend beroep op de voormalige begeleidsters om de bijeenkomsten weer te hervatten. Dit verzoek hebben de vrijwilligsters, ondanks drukke werkzaamheden, ingewilligd en zij dienden een verzoek in bij het Platform voor middelen ten behoeve van deze herstart. In november 2001 is de groep opnieuw gestart met de tweewekelijkse bijeenkomsten. Vanuit Stichting de Brug kwamen vrijwel tegelijkertijd signalen van ex-gebruikers met de vraag om (weer) een NA-groep te starten. Vanuit het Platform is aangedrongen op samenwerking. 3.3 Project Reïntegratie Verslaafden die uit een afkickcentrum of uit de gevangenis komen vallen vaak terug. Door het ontbreken van goede hulp voor ex-verslaafden na behandeling of gevangenisstraf is het risico van terugval groot. Een intensieve begeleiding en samenwerking met instellingen en het plaatselijke bedrijfsleven moeten er toe leiden dat ex-verslaafden en ex-gedetineerden een kans krijgen om opnieuw te reïntegreren. Vanuit het Gevangenisproject van Stichting de Brug worden de afgelopen jaren contacten onderhouden met de verslaafden en met behulp van politie, reclassering, de Katwijkse Vereniging voor Industrie en Handel (KVIH) en vrijwilligers is vanuit het Platform het Project Reïntegratie geïnitieerd. In januari 2001 is de Stuurgroep Project Reïntegratie gestart onder leiding van John Warmerdam, die namens het Platform de taak van onafhankelijk voorzitter op zich heeft genomen. De stuurgroep is maandelijks bijeen geweest om het projectplan te verfijnen en de aanvraag in te dienen voor een casemanager. In juni 2002 start het pilotproject officieel met een startfinanciering voor één jaar vanuit de doeluitkering ambulante verslavingszorg. Op aanraden van het Platform is gekozen voor een proefperiode van twee jaar. Voor het tweede jaar zal de vervolgfinanciering nog nader geregeld moeten worden. In 2001 is veel tijd geïnvesteerd in de noodzakelijke afstemming, het projectplan en het vinden van financieringsmogelijkheden voor 12 uur casemanagement. Omdat het Platform geen rechtspersoonlijkheid heeft (en dus geen werkgeversrol kan vervullen) is afgesproken dat de casemanager wordt ondergebracht bij Stichting de Brug, die door de aanloopfase met het Gevangenisproject en vervolgens de coördinatie van het project de meest voor de hand liggende partner is. Het project Reïntegratie is een samenwerkingsverband met de volgende uitgangspunten: goede opvang regelen; terugval voorkomen; goede contacten onderhouden met het gevangeniswezen, o.a. gevangenis Scheveningen; in samenwerking met Sociale Zaken, Katwijkse Vereniging voor Industrie en Handel (Kruiwagenproject) Parnassia en andere partners de ex-verslaafden begeleiden bij het vinden van werk, huisvesting, scholing en vrije tijdsbesteding. Om gebruik te maken van de intensieve begeleiding vanuit het Project Reïntegratie geldt dat de deelnemer clean moet zijn en dat hierop controle wordt uitgeoefend. Iedere deelnemer krijgt intensieve begeleiding van een vaste vrijwilliger, de zogeheten mentoren. Werd in 2000 nog als werkgebied benoemd de gemeenten Katwijk, Rijnsburg en 17
Valkenburg in 2001 is gekozen voor een start in Katwijk. Op termijn kan nader bekeken worden of het project uitgebreid kan worden. De KVIH heeft het Kruiwagenproject geïnitieerd en weten te bewerkstelligen dat een deel van de Katwijkse bedrijven bereid is om ex-verslaafden en ex-gedetineerden na behandeling of gevangenisverblijf een werkervaringsplaats te bieden voor drie maanden. Iedere deelnemer krijgt intensieve begeleiding van een vaste vrijwilliger, de zogeheten mentoren. De werving van mentoren heeft geresulteerd in tien vrijwilligers. In 2002 nemen zij deel aan een training, waarin aandacht voor middelengebruik en het bezoek aan klinieken en een gevangenis. De training wordt gegeven door Parnassia. De casemanager verzorgt de begeleiding van de mentoren en de deelnemers. Voor nadere informatie verwijzen wij de lezer naar het projectplan. 18
4. Overige activiteiten 4.1 Alcohol- en Drugs Monitor Gemeente Katwijk In januari 2000 besloot de gemeente Katwijk de verslavingszorg in Katwijk tegen het licht te houden. Hiertoe kreeg het Onderzoeksbureau Eysink, Smeets & Etman (ES&E) de opdracht om een lokaal onderzoek te verrichten naar het drugsgebruik, het alcoholgebruik en de activiteiten van het Platform Verslavingszorg Katwijk. In 2000 zijn hiertoe enquêtes gehouden en gesprekken gehouden met sleutelpersonen binnen de gezondheidszorg, de jongeren en verslaafden. Onder grote plaatselijke belangstelling presenteerde het Onderzoeksbureau Eysink, Smeets & Etman op 22 mei 2001 in de Burgerzaal van het gemeentehuis de lokale Alcohol- en Drugs Monitor Katwijk. Het onderzoeksbureau gaf onder meer de aanbevelingen de integrale, lokale beleidsvisie nader te ontwikkelen met bijzondere aandacht voor alcoholproblematiek. 4.2 Regionale beleidsvisie en Activiteitenplan ambulante verslavingszorg Begin 2001 is het Regionale Beleidsplan en het activiteitenplan ambulante verslavingszorg besproken in het Platform. De reacties van het Platform zijn besproken tijdens het portefeuillehoudersoverleg en in een brief samengevat. 4.3 Project Alcoholplan Het toenemende gebruik van alcohol onder jongeren, de toenemende ervaren overlast, de grote mate van acceptatie van alcohol en de onbekendheid met de negatieve effecten van alcoholgebruik, vormde voor de gemeente Katwijk de grondslag om haar instemming te geven voor het nader ontwikkelen en uitwerken van een lokaal alcoholmatigingsbeleid. In 2000 is vanuit het Platform het alcoholplan geschreven. Doel van het Alcoholplan in Katwijk is het ontwikkelen en implementeren van een lokaal integraal alcoholmatigingsbeleid waarmee de risico s voor de volksgezondheid en de problemen veroorzaakt op het gebied van de openbare orde worden aangepakt. De geconstateerde verschuiving van sociaal gebruik naar gewoonte- en excessief gebruik, geeft problemen voor zowel het individu als zijn/haar omgeving. Om deze problemen in te dammen is alcoholbeheer noodzakelijk. Het Platform Verslavingszorg omschrijft alcoholbeheer als het streven om het alcoholgebruik beheersbaar te maken door middel van beleid dat door overheid en burgers gezamenlijk gedragen wordt. Daarbij wordt in de nota Alcoholplan een vergelijk gemaakt tussen alcoholbeheer en waterbeheer. Voor de nadere uitwerking van het Alcoholplan is vanuit het Platform om extra ondersteuning gevraagd voor secretariaat- en coördinatiewerkzaamheden. In juni 2001 is deze aanvraag (20 uur) toegekend. Gelet op het belang en de uitkomsten van onder meer de Alcohol- en drugsmonitor, is de taakinvulling van de preventiemedewerker op verzoek van het Platform verschoven naar het aandachtsveld alcohol. In juni 2001 zijn een stuurgroep en diverse denktanks opgericht met als taak de plannen verder uit te werken. In tegenstelling tot de andere Platformprojecten zijn in de denktanks een aantal gemeenteraadsleden vertegenwoordigd. Het Platform vindt de problematiek zo breed dat gevraagd is om een actieve inbreng vanuit de politiek. De stuurgroep heeft als voornaamste taak de centrale coördinatie. Ideeën en voorstellen vanuit de verschillende denktanks worden als een advies ingebracht bij de stuurgroep. De samenstelling van de verschillende denktanks is afhankelijk van het onderwerp en houdt ook 19