INSTITUUT VOOR HET TRANSPORT LANGS DE BINNENWATEREN V.Z.W. DRUKPERSSTRAAT 19 TE 1000 BRUSSEL TÉL. : + 32 (0)2 217.09.67 FAX: + 32 (0)2 219.91.86 WEBSITE : http://www.itb-info.be E-MAIL : enquete@itb-info.be OVERZICHT VAN DE TRIMESTRIËLE CONJUNCTUURENQUÊTE IN DE SECTOR VAN HET GOEDERENVERVOER LANGS DE BINNENWATEREN 3 DE TRIMESTER 2014. Het Instituut voor het Transport langs de Binnenwateren v.z.w. verzamelt driemaandelijks informatie over de toestand in de binnenvaartsector op basis van een vrijwillige conjunctuurenquête doorgevoerd bij een panel van de vloot toebehorend aan in België gevestigde ondernemers. De resultaten van deze enquêtes moeten het onderwerp uitmaken van een voorzichtige interpretatie. Teneinde conjuncturele tendensen te kunnen bepalen over een bepaalde periode, dient bijzondere aandacht besteed te worden aan een toekomstgerichte analyse van de resultaten over een globale periode van vier kwartalen. 1. Inleiding. Gedurende het derde kwartaal 2014 was de steekproef samengesteld als volgt: op een representatief panel van 96 binnenvaartondernemingen werden 54 geldige formulieren teruggestuurd, hetzij een antwoordniveau van ongeveer 56 %. De totale ladingcapaciteit van het panel bedroeg 74.998 ton en het vervoerde gewicht 868.048 ton. Op basis van de teruggestuurde inlichtingen, kunnen wij de grote lijnen in de activiteit van het vervoer te water voor het betrokken trimester weergeven.
2. De vraag naar scheepsruimte. In vergelijking met het 2 de kwartaal van 2014, wordt de vraag naar scheepsruimte gedurende het derde kwartaal van 2014 als stabiel beoordeeld (54 %) en door 35% als dalend. Gedurende het vorige kwartaal duidde een meerderheid der deelnemers deze vraag aan als stabiel of stijgend. 3. Het vrachtaanbod per relatie. In het derde kwartaal wordt de nationale trafiek door een meerderheid (60 %) bevonden. De overige relaties vanuit België (B-F; B-NL en B-D) worden bevonden door de deelnemers. Voor wat de overige relaties betreft, geeft de hiernavolgende tabel een synthese van de antwoorden in vergelijking met de situatie in het 3 de kwartaal 2013. ALGEMENE TENDENZEN III/2014 III/2013 VANUIT FRANKRIJK --> België --> Nederland --> Duitsland VANUIT NEDERLAND --> België --> Frankrijk VANUIT DUITSLAND --> België --> Frankrijk NIET AANTREKKELIJK (15/29) AANVAARDBAAR - NIET AANTREKKELIJK (12/24) NIET AANTREKKELIJK (10/14) NIET AANTREKKELIJK (26/32) NIET AANTREKKELIJK (13/24) NIET AANTREKKELIJK (14/17) NIET AANTREKKELIJK (11/15) NIET AANTREKKELIJK (21/39) NIET AANTREKKELIJK (18/25) NIET AANTREKKELIJK (17/21) NIET AANTREKKELIJK (30/38) NIET AANTREKKELIJK (19/27) NIET AANTREKKELIJK (16/21) NIET AANTREKKELIJK (17/19) 4. Het vrachtprijsniveau Gedurende het derde kwartaal 2014 wordt een stabiel (78%) en dalend (20%) vrachtprijsniveau aangegeven. 63% der deelnemers vindt het vrachtenpeil in het 3 de trimester 2014. Voor wat de trimestriële ontvangsten gedurende III/2014 betreft, maakt 96% van de ondervraagden melding van onvoldoende ontvangsten om een gezond beheer inzake noodzakelijke investeringen en onderhoud te voeren. 5. Het gemiddeld aantal geladen reizen per kwartaal. Het gemiddeld aantal reizen per onderneming voor III/2014 ligt rond 15-16 reizen. 2 Overzicht van de trimestriële conjunctuurenquête in de sector van het goederenvervoer langs de binnenwateren 3de trimester 2014
In onderstaande tabel wordt het gemiddeld aantal reizen per weergegeven. Tonnageklasse Totaal aantal reizen Gemiddeld aantal reizen I/14 II/14 III/14 IV/14 I/14 II/14 III/14 IV/14 <= 450 t 91 109 79 5 6 6 7 5-6 451-650 t 33 22 38 8 9 7 8 9-10 651-850 t 53 64 50 13 14 12 13 12-13 851-1000 t 19 27 23 9 10 13-14 11-12 1001-1500 t 130 118 139 10 11 11-12 10-11 >1500 t 432 775 497 21-22 38 39 29-30 Totalen 758 1115 826 13 19-20 15-16 6. Vooruitzichten. Op het vlak van de vooruitzichten betreffende de vraag naar scheepsruimte voor het laatste kwartaal van 2014, hebben de ondervraagden zich voor het merendeel uitgesproken voor een statusquo of een stijging op de vervoersmarkt en een algemene tendens tot status-quo of daling van het vrachtprijsniveau. 7. Commentaren. Een gedeelte van het onderzoek wordt voorbehouden voor bemerkingen van schippers op sociaal en economisch vlak en wat de praktische uitoefening van hun beroep betreft. U vindt hierna een kort overzicht van de verschillende bemerkingen. 1) Sociale aspecten Steeds nieuwe reglementen; als men ziek valt, heeft men geen inkomen omdat het schip niet is uitgerust om te varen met slechts één persoon; weinig werk van België naar Frankrijk; in Frankrijk is het dragen van een reddingsvest verplicht op de kunstwerken wat gevaarlijk is op kleine schepen; familiale situatie is moeilijk (3); middelmatige vaartijd omwille van daling van het aanbod; uitbetaling van wettelijke ligdagen is problematisch; harder werken, weinig vrije tijd (2); het is moeilijk om de losplanning te respecteren door de regelmatige pannes aan de sluizen; we worden niet genoeg verdedigd of geholpen; het afschaffen van de zondagsrust op het Albertkanaal zal veel hinder veroorzaken tussen Luik en Antwerpen; het dragen van de reddingsvest is vaak absurd en niet werkbaar ; schippers zijn eerder asociaal: slechts enkelen zijn bereid om op te komen voor betere vrachten. 2) Economische aspecten Lage vrachtprijs, overige kosten te hoog (9); op vele kanalen is het reglement veranderd, geen enkele spits voldoet hieraan; omwille van de tegenvallende oogst in Frankrijk, is er een daling van de uitvoer en van de transportprijzen; te veel lege reizen; stabiele vrachtprijs (2); meer frequente controles vanwege de overheid, maar te veel souplesse voor wat betreft de bemanning op de grote schepen; nieuwe reglementering is niet uit te voeren met schepen van 50 jaar oud: dit betekent het einde van de kleine schepen; last van buitenlanders uit het oosten; verzekering en boekhouding worden duurder geen aanpassing van het vrachtenpeil; incompetentie van de scheepvaartpolitie is flagrant, ze heeft geen enkel notie van scheepvaart; alle prijzen stijgen, behalve de vrachten (2); bevrachters blijven proberen de prijs te dumpen en passen Imexgra-condities toe; lostijden zijn te lang; meer en meer papierwerk; overliggelden zijn sinds meer dan twee maanden niet betaald: 10 dagen = 1022; classificatiekosten zijn te hoog; Rijncommissie is te streng op het vlak van 3 Overzicht van de trimestriële conjunctuurenquête in de sector van het goederenvervoer langs de binnenwateren 3de trimester 2014
autokraan en automatische piloot; BTW-terugbetaling in Nederland laat op zich wachten; inkomsten zijn beter; ligdagen in Frankrijk zijn on; de in loon van de bank varende Nederlanders maken de markt kapot; druk op vrachtprijs door hoog water op de Rijn en door conflict in Oekraïne met Rusland; we worden nog steeds uitgebuit; lage vrachtprijzen maken vele ondernemingen kapot; de meeste vrachten zijn berekend op 24u-vaart zonder de nodige bemanning; failliete schepen (3000 ton en +) blijven varen aan onrendabele vrachten. 3. Praktische uitoefening van het beroep De inzameling van afvalwater is geschrapt in Antoing en vervangen door een agenda met een vrachtwagen. En binnenkort is er de verplichting om waswater uit het ruim te pompen. We betalen 7,5 /1000l gasolie en dan worden de installaties geschrapt : schandalig!!! geen drinkwater op de Leuvense vaart, enkel aan het Zennegat; 50% van de sluizen in België is versleten; de waterwegen in Wallonië worden steeds minder onderhouden; Antwerpen rede: alle ladders zijn kapot; zondagsregeling te duur: 38m of 110m aan zelfde tarief; woonboten meren om het even waar aan; veel pannes aan de sluizen en personeelsgebrek; W&Z houdt geen rekening met de beroepsvaart; daling van de controles; te weinig plaats om de wagen van het schip te laten aan de sluizen en langs de Rijn; niet genoeg aanmeerplaats aan sommige sluizen op de Leie; Belgische infrastructuur is betreurenswaardig; controle in België en Nederland is normaal, in Duitsland overdreven; er mag niet overnacht worden boven de sluis van Evergem; groot financieel verlies door stremming aan grote sluis van Evergem; te weinig ligplaatsen door afgedankte stilgelegde schepen in Wijnegem; lange wachttijden bij scheepvaartinspectie Berchem (slechts één persoon aanwezig); ik heb al belachelijk veel controles gehad; niet gemotiveerde ambtenaren aan sluizen en bruggen; vaarvergunning heeft geen enkel nut meer in Wallonië; gegevens kunnen via marifoon of website worden doorgegeven; te weinig ligplaatsen in Antwerpen voor tankschepen met blauwe kegel waar ploegwissel kan gebeuren; sommige losinstallaties zijn verouderd; dringende nood aan baggerwerken op de Dender naar Aalst; afgifte van huisvuil op de Nederlandse sluizen is te duur; slib beneden de sluis van Gosselies; om het zicht niet te belemmeren van één burger mag er niet meer vastgemaakt worden boven de sluis van Evergem. 4. Varia Nood aan subsidies voor nieuwbouw; de toestand van de vloot is betreurenswaardig; stremming van sluizen en bruggen; afvalregeling in Nederland is veel te duur voor schepen die er sporadisch komen; CDNI-afvalregeling = legale diefstal; problemen om met de auto van het schip te geraken buiten de haven van Antwerpen; langer werken met nieuwe regering; vanaf heden moet er betaald worden voor stroom in Noordkasteeldok Antwerpen; schippers die geen Nederlands spreken hebben problemen om aan te melden; het grootste probleem is de Nederlandse concurrentie; we gaan recht op de muur af; waarom kom je op verschillende plaatsen zoals Deinze en Merksem standaard te kort met lossen? INSTITUUT VOOR HET TRANSPORT LANGS DE BINNENWATEREN V.Z.W. Drukpersstraat 19 te 1000 BRUSSEL + 32 (0)2 217.09.67 + 32 (0)2 219.91.86 enquete@itb-info.be website : http://www.itb-info.be 4 Overzicht van de trimestriële conjunctuurenquête in de sector van het goederenvervoer langs de binnenwateren 3de trimester 2014
PROCEDURE VAN DE ENQUÊTE. A. Samenstelling van de steekproef. Samenstelling steekproef I/2014 II/2014 III/2014 IV/2014 aantal aangeschreven ondernemingen 99 98 96 aantal ontvangen formulieren 62 59 57 aantal geldige formulieren 58 57 54 B. Ventilatie van de geldige formulieren I/14 % II/14 % III/14 % IV/14 % 450 t 16 27,6% 17 30% 14 26% 451-650 t 4 6,9% 3 5% 4 7% 651-850 t 4 6,9% 5 9% 4 7% 851-1000 t 2 3,4% 2 4% 2 4% 1001-1500 t 12 20,7% 10 18% 13 24% >1500 t 20 34,5% 20 35% 17 31% Totaal/Total 58 100,0% 57 100,0% 54 100,0% C. Ventilatie van de totale capaciteit Cap. % Cap. % Cap. % Cap. % I/14 II/14 III/14 IV/14 450 t 5.867 7,32% 6.252 7,95% 5.201 6,93% 451-650 t 2.511 3,13% 1.880 2,39% 2.484 3,31% 651-850 t 2.890 3,61% 3.590 4,57% 2.890 3,85% 851-1000 t 1.901 2,37% 1.901 2,42% 1.901 2,53% 1001-1500 t 13.921 17,37% 11.891 15,13% 15.509 20,68% >1500 t 53.038 66,19% 53.089 67,54% 47.013 62,69% Totaal/Total 80.128 100,0% 78.603 100,0% 74.998 100,0% D. Ventilatie van de totaal vervoerde massa. Massa % Massa % Massa % Massa % I/14 II/14 III/14 IV/14 450 t 25.248 2,9% 30.240 3,3% 21.231 2,4% 451-650 t 17.414 2,0% 10.173 1,1% 19.799 2,3% 651-850 t 34.635 4,0% 21.054 2,3% 30.532 3,5% 851-1000 t 18.300 2,1% 15.000 1,6% 16.000 1,8% 1001-1500 t 132.776 15,3% 107.159 11,7% 157.976 18,2% >1500 t 639.849 73,7% 732.563 80,0% 622.510 71,7% Totaal/Total 868.222 100,0% 916.189 100,0% 868.048 100,0%
N.B. Les chiffres repris dans les secondes colonnes sont relatifs au trimestre précédent. De cijfers, die telkens weergegeven zijn in de tweede kolom, hebben betrekking op vorig kwartaal. 1. JUGEMENT SUR LA DEMANDE DE CALE AU COURS DU 3 EME TRIMESTRE 2014 PAR RAPPORT AU TRIMESTRE PRECEDENT. OORDEEL OVER DE VRAAG NAAR SCHEEPSRUIMTE IN HET 3 DE KWARTAAL 2014 T.O.V. HET VORIGE KWARTAAL. + = - 450 t 1 5 6 10 7 2 451-650 t 1 0 2 2 1 0 651-850 t 1 2 2 3 1 0 851-1000 t 0 1 1 1 1 0 1001-1500 t 2 2 9 5 2 3 >1500 t 1 5 9 8 7 7 Totaal/Total 6 15 29 29 19 12 2. JUGEMENT SUR L'OFFRE DE FRET AU COURS DU 3 EME TRIMESTRE 2014 PAR RELATION (1). OORDEEL OVER HET VRACHTAANBOD IN HET 3 DE KWARTAAL 2014 NAAR LANDENRELATIE (1). relatie relation très intéressant non intéressant Trafic nat. vaart 0 1 13 14 19 19 B-NL 0 0 8 6 27 23 NL-B 1 0 5 6 26 26 B-F 0 0 11 13 20 17 F-B 1 4 13 10 15 12 NL-F 1 2 10 6 13 13 F-NL 1 7 12 7 11 9 B-D 0 0 2 4 16 11 D-B 1 0 2 4 14 11 D-F 1 0 3 2 11 10 F-D 0 0 4 6 10 9 Rijnverkeer/trafic rhénan 0 0 6 3 11 14 Mittelandkanaal-Berlin 0 0 1 3 9 10 Rijn-Main-Donau 0 0 1 2 9 10 Rhin-Main-Danube (1) alleen rekening houdende met de deelnemers die over deze relaties een oordeel hebben gegeven ne tenant compte que des participants qui ont donné leur avis sur ces relations. (2) via doorvoer België (N-Z/Z-N) / via transit Belgique (N-S/S-N).
3. JUGEMENT SUR L'OFFRE DE TONNAGE AU COURS DU 3 EME TRIMESTRE 2014 PAR CLASSE DE TONNAGE DANS LE TRANSPORT NORD-SUD. OORDEEL OVER HET TONNAGEAANBOD IN HET 3 DE KWARTAAL 2014 NAAR TONNAGEKLASSE IN HET NOORD-ZUID VERVOER. A. Relatie België-Nederland / relation Belgique - Pays-Bas 450 t 0 0 1 0 6 8 451-650 t 0 0 0 0 3 0 651-850 t 0 0 3 2 0 1 851-1000 t 0 0 0 0 0 0 1001-1500 t 0 0 3 2 7 3 >1500 t 0 0 1 2 11 11 Totaal/Total 0 0 8 6 27 23 B. Relatie Nederland-België / relation Pays-Bas - Belgique 450 t 0 0 0 0 7 9 451-650 t 0 0 0 0 2 0 651-850 t 0 0 3 2 1 2 851-1000 t 0 0 0 0 0 0 1001-1500 t 0 0 2 2 5 4 >1500 t 1 0 0 2 11 11 Totaal/Total 1 0 5 6 26 26 C. Relatie België - Frankrijk / relation Belgique - France 450 t 0 0 6 9 7 6 451-650 t 0 0 0 1 2 0 651-850 t 0 0 2 1 1 2 851-1000 t 0 0 0 0 0 0 1001-1500 t 0 0 2 2 4 4 >1500 t 0 0 1 0 6 5 Totaal/Total 0 0 11 13 20 17 D. Relatie Frankrijk - België / relation France - Belgique 450 t 1 4 11 8 1 1 451-650 t 0 0 0 0 2 0 651-850 t 0 0 0 1 3 2 851-1000 t 0 0 0 0 0 0 1001-1500 t 0 0 2 1 3 4 >1500 t 0 0 0 0 6 5 Totaal/Total 1 4 13 10 15 12
4 JUGEMENT SUR LE NIVEAU DES FRETS AU COURS DU 3 EME TRIMESTRE 2014 PAR RAPPORT AU TRIMESTRE PRECEDENT PAR CLASSE DE TONNAGE. OORDEEL OVER HET VRACHTPRIJSNIVEAU IN HET 3 DE KWARTAAL 2014 T.O.V. HET VORIGE KWARTAAL VOLGENS TONNAGEKLASSE. + = - 450 t 0 3 10 13 4 1 451-650 t 0 0 4 1 0 1 651-850 t 0 0 4 5 0 0 851-1000 t 0 0 2 2 0 0 1001-1500 t 1 1 11 6 1 3 >1500 t 0 2 11 11 6 7 Totaal/Total 1 6 42 38 11 12 5. JUGEMENT SUR LE TAUX DES FRETS AU COURS DU 3 EME TRIMESTRE 2014 PAR CLASSE DE TONNAGE. OORDEEL OVER HET VRACHTENPEIL IN HET 3 DE KWARTAAL 2014 NAAR TONNAGEKLASSE. 450 t 0 1 8 8 6 8 451-650 t 0 0 0 1 4 1 651-850 t 0 0 3 3 1 2 851-1000 t 0 0 1 1 1 1 1001-1500 t 0 0 5 3 8 7 >1500 t 0 1 3 6 14 12 Totaal/Total 0 2 20 22 34 31 6. LES PREVISIONS PAR RAPPORT A LA DEMANDE DE CALE POUR LE 4 EME TRIMESTRE 2014. DE VERWACHTINGEN VOOR DE VRAAG NAAR SCHEEPSRUIMTE VOOR HET 4 DE KWARTAAL 2014. + = - 450 t 6 3 6 5 2 9 451-650 t 3 0 1 2 0 0 651-850 t 1 2 3 2 0 1 851-1000 t 1 1 1 0 0 1 1001-1500 t 4 0 6 6 3 4 >1500 t 2 2 12 9 3 9 Totaal/Total 17 8 29 24 8 24
7. LES PREVISIONS DU NIVEAU DES FRETS POUR LE 4 EME TRIMESTRE 2014. DE VERWACHTINGEN OVER HET VRACHTPRIJSNIVEAU VOOR HET 4 DE KWARTAAL 2014. + = - 450 t 5 3 6 6 3 8 451-650 t 0 0 3 2 1 0 651-850 t 2 2 2 3 0 0 851-1000 t 1 1 1 1 0 0 1001-1500 t 3 0 8 8 2 2 >1500 t 1 1 13 8 3 11 Totaal/Total 12 7 33 28 9 21 8. LE NOMBRE D'ENTREPRISES DONT LES RECETTES SONT OU NON SUFFISANTES POUR ASSURER UNE SAINE GESTION EN MATIERE D'INVESTISSEMENTS NECESSAIRES ET D'ENTRETIEN. HET AANTAL BEDRIJVEN WAARVAN DE OPBRENGSTEN VOOR EEN GOEDE BEDRIJFSVOERING M.B.T. NOODZAKELIJKE INVESTERINGEN EN ONDERHOUD VOLDOENDE OF ONVOLDOENDE ZIJN. 450 t voldoende suffisantes 0 2 onvoldoende insuffisantes 14 15 451-650 t 0 0 4 3 651-850 t 0 0 3 5 851-1000 t 0 0 2 2 1001-1500 t 2 2 11 8 >1500 t 0 4 17 16 Totaal/Total 2 8 51 49 9. LE NOMBRE MOYEN DE VOYAGES A CHARGE PAR PARTICIPANT ET PAR CLASSE DE TONNAGE AU COURS DU 3 EME TRIMESTRE 2014. GEMIDDELD AANTAL GELADEN REIZEN PER DEELNEMER NAAR TONNAGEKLASSE IN HET 3 DE KWARTAAL 2014. totaal aantal reizen nombre total de voyages gemiddeld aantal reizen nombre moyen de voyages I/14 II/14 III/14 IV/14 I/14 II/14 III/14 IV/14 450 t 91 109 79 5-6 6-7 5-6 451-650 t 33 22 38 8-9 7-8 9-10 651-850 t 53 64 50 13-14 12-13 12-13 851-1000 t 19 27 23 9-10 13-14 11-12 1001-1500 t 130 118 139 10-11 11-12 10-11 >1500 t 432 775 497 21-22 38-39 29-30 Totaal/Total 758 1115 826 13 19-20 15-16