Dividend heeft de Future Nico Langedijk BNP Paribas Hoofd Beursgenoteerde Producten Nederland 1
Agenda 1. Introductie 2. Wat is dividend? 3. Dividend of aandeel? 4. Dividend heeft de Future PAUZE 5. Waarom interessant voor u als belegger? 6. Risico s 7. Hoe kunt u beleggen in dividend? 8. Meer informatie: markets.bnpparibas.nl 2
INTRODUCTIE : Even voorstellen 3
Introductie: even voorstellen Nico Langedijk Hoofd Beursgenoteerde Producten Nederland, bij BNP Paribas BNP Paribas is nieuw op de Nederlandse markt met innovatieve, nieuwe beursproducten voor offensieve en defensieve beleggers BNP Paribas producten zijn dagelijks verhandelbaar op NYSE Euronext Amsterdam 4
Introductie: Dividend beleggen Dividend is een actueel thema! Dividenden in de lift ondanks crisis Beleggen in het verwachte dividend van Europa Dividend futures: een unieke koopkans Focus op dividend (Financieel Dagblad, 21 augustus 2012) (DFT, 5 juni 2012) (DFT, 10 mei 2012) (Beleggers Belangen, 27 juni 2012) Ook in Frankrijk: De sterren van de CAC 40 gaan hun dividend laten toenemen (Les Echos, 18 september 2012) 5
DIVIDEND HEEFT DE FUTURE: Wat is dividend? 6
Wat is dividend? Een uitbetaling die rechtstreeks afhankelijk is van de inkomsten van een onderneming en wordt uitgekeerd aan de aandeelhouders De pay-out ratio: dit bepaalt hoeveel van de beschikbare bedrijfswinst wordt omgezet in dividend Inkomsten van de onderneming Pay-out ratio Investeringen Dividenden Overige Aandeelhouders 7
Wat is dividend? Om in aanmerking te komen voor de uitkering van een dividend, dient de belegger het aandeel in bezit te hebben op de marktsluiting voor de ex-date Een tijdslijn aan de hand van het Nederlandse aandeel Philips Inkomsten van het boekjaar 2011 Prijs Aankondiging dividend door Philips 26/04/2012 'Ex-date' 02/05/2012 Kloof Betaaldatum: 30/05/2012 Uitgekeerd dividend: 75 eurocent per aandeel Jaarlijks dividendrendement: 3,87% Tijd Er kunnen aandelen worden verhandeld, maar de belegger komt niet in aanmerking voor de uitkering van dividenden Bron: BNP Paribas EDS en Bloomberg op 24 oktober 2012. Uitsluitend ter illustratie. 8
Wat is dividend? Het uitkeren van dividend heeft een impact op de aandelenprijs: De aandelenkoers neemt af met het dividendbedrag Toch verandert het vermogen van de aandeelhouder niet Aandeel: 100 Aandeel: 90 Dividend: 10 Ex-date Tijd Vermogen van de aandeelhouder 100 100 Bron: BNP Paribas EDS. Uitsluitend ter illustratie. 9
Wat is dividend? Het aandeel Philips maakt deel uit van de EURO STOXX 50 Index Deze index bestaat uit de 50 grootste beursgenoteerde ondernemingen van de Eurozone (gewogen naar marktkapitalisatie) Ook de bedrijven in de EURO STOXX 50 keren jaarlijks dividend uit: Uitkering dividenden Bedrijf X Uitkering dividenden Bedrijf Y Totaal dividend: Dividend over het jaar 2011, uitgekeerd door bedrijven in de EURO STOXX 50 December 2011 Prijs Kloof Uitgekeerd dividend: 124 indexpunten = 124 euro Jaarlijks dividendrendement: 5,30% Tijd Er kunnen aandelen worden verhandeld, maar de belegger komt niet in aanmerking voor de uitkering van dividenden Bron: BNP Paribas EDS en Bloomberg op 24 oktober 2012. Uitsluitend ter illustratie. 10
Wat is dividend? De meeste bedrijven in de EURO STOXX 50 Index kondigen hun dividenden aan in de periode april tot juni Indexpunten 140 Dividenduitkering in EURO STOXX 50 Index in 2011 120 100 80 60 40 20 0 jan-11 feb-11 mrt-11 apr-11 mei-11 jun-11 jul-11 aug-11 sep-11 okt-11 nov-11 dec-11 Bron: Bloomberg op 24 oktober 2012 11
Wat is dividend? POLL: Wat zijn uw verwachtingen voor het dividend van Philips voor 2013 en 2014? Dividend per aandeel Euro 0.8 0.7 Uitgekeerd dividend Philips 0.6 0.5 0.4 0.3 0.2 0.1 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Bron: Bloomberg op 24 oktober 2012 12
Wat is dividend? Dividend verwachtingen: BNP Paribas analisten schatten de dividenden voor bedrijven in de EURO STOXX 50 Index Dividend per aandeel Philips Euro 0.9 0.8 Uitgekeerd dividend Philips 0.7 0.6 0.5 0.4 0.3 0.2 0.1 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Bron: Bloomberg op 24 oktober 2012 en BNP Paribas Dividend Monitor op 17 september 2012. Dit is een indicatie op basis van onderzoek, er kunnen echter geen rechten aan ontleend worden. 13
Wat is dividend? POLL: Wat zijn uw verwachtingen voor het dividend van ING voor 2013 en 2014? Dividend per aandeel Euro 1.2 1 Uitgekeerd dividend ING 0.8 0.6 0.4 0.2 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Bron: Bloomberg op 24 oktober 2012 14
Wat is dividend? Dividend per aandeel ING Euro 1.2 1 Uitgekeerd dividend ING 0.8 0.6 0.4 0.2 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Bron: Bloomberg op 24 oktober 2012 en BNP Paribas Dividend Monitor op 17 september 2012. Dit is een indicatie op basis van onderzoek, er kunnen echter geen rechten aan ontleend worden. 15
Wat is dividend? Ook voor de andere bedrijven in de EURO STOXX 50 wordt een verwachting gemaakt op basis van onderzoek Uitgekeerd dividend 2012 per aandeel Dividend verwachting 2013 per aandeel Dividend verwachting 2014 per aandeel ArcelorMittal 0,59 0,30 0,30 ASML Holding NV 0,46 0,46 0,50 Unilever 0,88 (2011) 0,96 0,99 Volkswagen (DE) 3,06 4,00 4,50 Total (FR) 2,87 2,36 2,36 Bron: Bloomberg op 24 oktober 2012 en BNP Paribas Dividend Monitor op 17 september 2012. Dit is een indicatie op basis van onderzoek, er kunnen echter geen rechten aan ontleend worden. 16
Wat is dividend? De bedrijven in de EURO STOXX 50 vertegenwoordigen 12 sectoren Ook per sector worden verwachtingen gemaakt: Aangekondigd dividend 2011 per sector in indexpunten Dividend verwachting 2013 per sector in indexpunten Dividend verwachting 2014 per sector in indexpunten Grondstoffen 7,6 8,1 8,3 Consument goederen 10,7 14,0 15,1 Diensten 4,7 3,3 3,4 Banken 25,8 20,0 21,6 Verzekeraars 8,3 9,0 11,2 Vastgoed 1,2 1,3 1,3 Gezondheidszorg 5,4 5,9 6,2 Industriëlen 9,5 10,2 10,7 Olie & Gas 12,3 14,8 14,9 Technologie 3,7 1,6 1,8 Telecommunicatie 18,2 8,8 11,3 Nutsbedrijven 15,6 12,2 12,4 Bron: Bloomberg op 24 oktober 2012 en BNP Paribas Dividend Monitor op 17 september 2012. Dit iseen indicatie op basis van onderzoek, er kunnen echter geen rechten aan ontleend worden. 17
DIVIDEND OF AANDEEL? 18
Dividend of aandeel? De prijs van een aandeel zou je kunnen zien als de contante waarde van alle toekomstige winsten/dividenden, plus de factor sentiment (Dividend Discount Model) Belegging in aandelen: Risico-aangepaste winstverwachtingen Tijd (jaren) 1 2 3 4 5 6 7 8 oneindig Huidige waarde, Marktsentiment, Aanbod, Vraag Marktsentiment korting surplus Aandelen Prijs Bron: BNP Paribas EDS. Uitsluitend ter illustratie. 19
Dividend of aandeel? Dividend is direct afhankelijk van toekomstige bedrijfswinsten, maar dit zonder de factor sentiment Belegging in dividenden Gerealiseerde winst Tijd (jaren) 1 2 3 4 5 6 7 8 oneindig Vermenigvuldigen met pay-out ratio 1 2 3 4 5 6 7 8 Uitkering van het dividend 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Bron: BNP Paribas EDS. Uitsluitend ter illustratie. 20
Wat is dividend? Aandelen en dividend vertonen over het algemeen een grote samenhang Evolutie (%) 120 110 Evolutie EURO STOXX 50 Index Evolutie Dividend Future 2017 100 90 80 70 60 50 jan-10 jan-11 jan-12 Bron: Bloomberg op 24 oktober 2012 21
Wat is dividend? Van historisch dividend naar toekomstig dividend Toekomstig dividend is verhandelbaar, oftewel de handel in dividend futures Dividend futures zijn als contracten verhandelbaar op Eurex Vandaag Dividend Gerealiseerd dividend Historische observatie Verwacht dividend Toekomstig T - 3 T - 2 T - 1 T = 0 T + 1 T + 2 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Bron: BNP Paribas EDS. Uitsluitend ter illustratie. 22
DIVIDEND HEEFT DE FUTURE! 23
Dividend heeft de Future Toekomstig dividend is verhandelbaar via de dividend future markt Sinds juni 2008 is de handel voor genoteerde dividend futures vrijgegeven, wat deze markt meer transparant en toegankelijk maakt voor beleggers. 2011 dividend periode 2012 dividend periode 2013 dividend periode 3 e vrijdag dec 2010 3 e vrijdag dec 2011 124 indexpunten 115 indexpunten 3 e vrijdag dec 2012 (>95% van de bedrijven heeft het dividend reeds aangekondigd)? 3 e vrijdag dec 2013 Bron: BNP Paribas EDS. Uitsluitend ter illustratie. 24
Dividend heeft de Future Een korte geschiedenis van de handel in dividend futures: Eerste dividend verhandeld in de late jaren 90 Tussen de late jaren 90 en 2004 Banken verkopen dividenden onderhands aan institutionele partijen Vanaf 2005: de dividend-markt kent een snelle groei Aanzienlijke volumestijgingen Verlenging van voorgestelde looptijden Verruiming van het aanbod verhandelde indices Uitbreiding van genoteerde futures: Vanaf 2008 worden genoteerde futures steeds vaker toegestaan: Meer transparantie op de dividendmarkt Verruiming van de marktdeelnemers Lager tegenpartij-risico Gemiddeld EUR 150 miljoen verhandeld per dag Future markt bedraagt ongeveer EUR 8 miljard 25
Dividend heeft de Future De dividend uitkering op de EURO STOXX 50 Index bevindt zich in een stijgende lijn Na de pauze volgt meer uitleg over toekomstige dividend. Wat zijn de kansen? Gerealiseerde dividenden op de EURO STOXX 50 Index Indexpunten 180 160 140 120 +30% 100 80 60 40 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Bron: Bloomberg op 24 oktober 2012 26
PAUZE 27
Waarom interessant? Dividend verwachtingen 28
Dividend verwachtingen BNP Paribas analisten maken op basis van onderzoek een verwachting voor de toekomstig uit te keren dividenden door bedrijven in de EURO STOXX 50 Index Gerealiseerd dividend: historisch Verwacht dividend: toekomstig Indexpunten 180 Dividend uitgekeerd op de 160 EURO STOXX 50 Index 140 120 124 147 159 116 113 124 180 160 140 120 Verwachting BNP Analisten Bloomberg Dividend Consensus 127 130 120 115 110 133 136 100 95 100 80 60 46 49 54 61 68 71 76 78 72 81 80 60 40 40 1995 1997 1999 2001 2003 2005 2007 2009 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Bron: BNP Paribas Dividend Monitor van 17 september 2012 en Bloomberg op 17 september 2012. Dit is een indicatie op basis van onderzoek, er kunnen echter geen rechten aan ontleend worden. 29
Dividend verwachtingen De dividend futures liggen echter op een lager niveau dan de verwachtingen Indexpunten 180 Dividend uitgekeerd op de 160 EURO STOXX 50 Index 140 120 100 80 60 40 Gerealiseerd dividend: historisch 1995 46 49 54 1997 61 1999 76 68 71 78 81 72 2001 2003 2005 95 124 2007 147 159 2009 116 113 124 2011 180 160 140 120 100 80 60 40 Verwacht dividend: toekomst Verwachting BNP Analisten Dividend Future 133 136 127 130 120 115 115 110 100 94 90 88 86 84 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Bron: BNP Paribas Dividend Monitor van 17 september 2012 en Bloomberg op 17 september 2012. Dit is een indicatie op basis van onderzoek, er kunnen echter geen rechten aan ontleend worden. 30
Dividend Future 2015 Een voorbeeld aan de hand van de dividend future 2015: Verwachting voor de dividenden 2015 is dat er 127 indexpunten zullen worden uitbetaald Een voordeel van 41% vergeleken met het huidige dividend 2015 future niveau van 90 Risico s: Koersrisico aangezien er geen dividenden worden uitbetaald tot december 2014 Verlies indien het uitbetaalde dividend lager ligt dan toen het werd aangekocht Bron: BNP Paribas EDS. Uitsluitend ter illustratie. Resultaten uit het verleden, bieden geen garantie voor de toekomst 31
Dividend verwachtingen Vergeleken met de Verenigde Staten handelen Europese dividend futures lager dan de verwachtingen S&P Dividenden Indexpunten 45 Future niveaus 40 Dividend verwachting 35 30 25 20 15 Indexpunten 180 160 140 120 100 80 60 EURO STOXX 50 Dividenden Future niveaus Dividend verwachting 10 1995 1997 1999 2001 2003 2005 2007 2009 2018 2017 2016 2015 2014 2013 2012 2011 40 1995 1997 1999 2001 2003 2005 2007 2009 2019 2018 2017 2016 2015 2014 2013 2012 2011 Bron: BNP Paribas Presentatie Dividend as an Asset Class, september 2012 32
Dividend verwachtingen Ten opzichte van gerealiseerd dividend handelt toekomstig dividend op grote korting Dividend in indexpunten Ten opzichte van de dividend future 2015 (90) Verwacht dividend 2012 115-28% Gerealiseerd dividend 2011 124-38% Gerealiseerd dividend 2010 113-26% Gerealiseerd dividend 2009 116-29% Gerealiseerd dividend 2008 159-78% Bron: BNP Paribas EDS. Uitsluitend ter illustratie. Resultaten uit het verleden, bieden geen garantie voor de toekomst 33
Dividend verwachtingen Hoe kan dit? Waarom zouden dividenden op zo n hoge korting handelen? Europese banken bevinden zich over het algemeen aan de verkoopzijde van dividend, door het verkopen van beleggingsproducten Kopers van beleggingsproducten (call en put opties) Verkopers beleggingsproducten (call en put opties) (Banken) Short positie in dividend Long positie in dividend 34
Dividend verwachtingen Hoe kan dit? Hierop volgt de eenvoudige marktregel van vraag en aanbod Een overschot van aanbod, heeft over het algemeen een prijsdrukkend effect op dividend futures Aanbod (Banken) Vraag (Pensioen fondsen, privébeleggers) 35
Dividend verwachtingen Risico s Onderzoekers baseren de dividend verwachting op drie verschillende scenario s: bear, neutraal en bull Onderstaand het bear, neutraal en bull scenario voor dividenden 2014 Bull 133,2 + 42% Dividend future 2014 94 indexpunten Neutraal 118,1 Bear 84 + 26% - 11% Bron: BNP Paribas Dividend Monitor van 17 september 2012 en Bloomberg op 17 september 2012. Dit is een indicatie op basis van onderzoek, er kunnen echter geen rechten aan ontleend worden. 36
Dividend verwachtingen Risico s Een stress test niet gebaseerd op research Onderstaand het worst case scenario voor dividenden 2014: -22% ten opzichte van het huidige niveau van de future (94) Alsnog een interessant alternatief voor aandelen. Want wat zou er in dit geval met de beurzen gebeuren? Bron: BNP Paribas Presentatie Dividend as an Asset Class, september 2012 37
Dividend verwachtingen Risico s Het grootste risico is dat bedrijven in de EURO STOXX 50 Index geen dividend meer uitbetalen, in dit geval kunt u de volledige inleg verliezen Dit risico wordt verminderd omdat de EURO STOXX 50 Index automatisch beschermd is tegen slecht presterende bedrijven, dit werkt als volgt: Bedrijf presteert slecht en kan geen dividend uitkeren Aandeel daalt in waarde en marktkapitalisatie daalt Marktkapitalisatie behoort niet meer tot de 50 grootste van de Eurozone, bedrijf verdwijnt uit EURO STOXX 50 38
Waarom interessant? Bescherming tegen inflatie 39
Bescherming tegen inflatie Een belegging in dividend kan een goede bescherming bieden tegen inflatie In 1973 en 1980 ten tijde van de olie crises groeide dividend met meer dan 10%, in lijn met de inflatie Dividend vertoont een negatieve samenhang met obligaties (-41% voor de periode 1995 2008) Logisch gevolg: wanneer prijzen stijgen, ontvangen bedrijven meer cash, dit zal een hogere dividenduitbetaling tot gevolg kunnen hebben Inflatie (%) 20% 15% 1st 1 e Oliecrisis Oil 2 e 2nd Olie crisis Oil crisis Laatste Last stagflatie stagflation periode Inflatie 10% Dividend 5% 0% -5% 1971 1973 1975 1977 1979 1981 1983 1985 1987 1989 1991 1993 1995 1997-10% Bron: BNP Paribas. Uitlsuitend ter illustratie. 40
Waarom interessant? Het pull to realize effect 41
Het pull to realize effect Dividend futures vertonen over het algemeen een hoge samenhang met aandelen, maar dividend vertoont een lagere beweeglijkheid naarmate de looptijd verstrijkt Evolutie (%) 130 Evolutie Euro Stoxx 50 Prijs Div. Future 2012 Prijs Div. Future 2013 Prijs Div. Future 2014 Prijs Div. Future 2015 115 100 85 70 55 jan-10 jul-10 jan-11 jul-11 jan-12 jul-12 Bron: Bloomberg op 24 oktober 2012 42
Hoe kunt u beleggen in dividend? 43
Het 100% Dividend Certificaat De dividend futures zijn niet beschikbaar voor particuliere beleggers Met een 100% Dividend Certicaat kunt u indirect beleggen in dividend futures op de EURO STOXX 50 Index Certificaten die de dividend futures 2014 en 2015 volgen 100% Dividend Certificaat 2014 ISIN: NL0009929611 100% Dividend Certificaat 2015 ISIN: NL0010037958 Dagelijks verhandelbaar op NYSE Euronext Amsterdam De Certificaten handelen op een spread van maximaal 60 eurocent (plus eventuele transactiekosten van uw bank of broker) 44
Het 100% Dividend Certificaat Voordelen: Eenvoudig product dat beleggers de kans biedt te beleggen in futures op dividenden Een belegging in puur dividend, wat uw portefeuille kan diversifiëren Risico s en nadelen: Rendement Certificaten zijn net als aandelen beleggingsproducten zonder kapitaalbescherming Krediet- en liquiditeitsrisico op de uitgevende instelling en BNP Paribas SA (S&P: AA-, Moody s: A2) als garantiegever De koers van het Certificaat kan gedurende de looptijd fluctueren. 45
MEER INFORMATIE 46
markets.bnpparibas.nl Meer informatie kunt u vinden op onze website: markets.bnpparibas.nl 47
Disclaimer The information included herein is provided to you for information purposes only. This document expresses BNP Paribas position on the basis of its own appraisal of the applicable facts, law and regulations in force at the date hereof. Accordingly, BNP Paribas assumes no responsibility or liability for the information contained herein and you must consult your own advisers prior to making any decision in respect of such information. This is not an offer to buy or sell or solicitation of an offer to buy or sell any security or instrument or to participate in any particular trading strategy. Information provided by BNP Paribas is indicative. It has been prepared in good faith in accordance with BNP Paribas own internal models and calculation methods and/or is based on or uses other available pricing information where considered relevant. Information prepared on the basis of different calculation methods and/or pricing information or assumptions may yield different results. Numerous factors may affect the information provided, which may or may not have been taken into account. The information provided may therefore vary significant from information obtained from other Brons or other market participants. BNP Paribas expressly disclaims any responsibility for the accuracy or completeness of any information Brons used in its calculations, or any errors or omissions in computing or disseminating this information, and for any use you make of or reliance upon the information provided. Accordingly, no representation or warranty, express or implied, is made as to the fairness, accuracy, completeness or correctness of the information contained herein or otherwise in connection therewith. This document is strictly confidential. You have no authority to use or reproduce this analysis in any way and BNP Paribas shall not be liable for any loss arising from the use of this analysis or otherwise in connection herewith. 2012 BNP Paribas. All rights reserved. 48