ALGEMENE BESCHOUWINGEN Kadernota 2014 29 Mei 2013 inbreng CDA fractie Voorzitter, Wanneer wordt je van ouder - activist? Daarover las ik het boek Zorg en Zeggenschap van Jet Isarin over de zwaar gehandicapte Hannah en haar ouders. Het boek beschrijft hun strijd om humane zorg te krijgen voor Hannah, zonder de regie over het leven van hun kind te verliezen, en de enorme problemen waar ze tegenaan lopen. Hun worsteling toont hoe het niet moet: hoe de arrangementen van onze verzorgingsstaat kunnen verzanden in bureaucratie, zodat het oorspronkelijke doel ervan zekerheid en steun bieden aan de allerzwaksten bedolven raakt. Tegelijkertijd biedt het relaas van Hannah ook hoop: Over hoe ouders nooit opgeven, en met onvoorwaardelijk liefde voor Hannah strijden, en er uiteindelijk in slagen om haar onder te brengen dicht bij huis, ook al blijkt ook die oplossing niet optimaal te zijn. En hoe zij zelfs een stichting hebben opgericht: Arttimes, die culturele activiteiten organiseert voor gehandicapten, zoals een orgelconcert in het Vondelpark. Voorzitter, het verhaal van Hannah raakt aan één van de belangrijkste uitdagingen van onze tijd: de hervorming van de verzorgingsstaat. Door de drie
grote decentralisaties zal een aanzienlijk deel van de zorg, een zorg van de gemeente worden. Met grote consequenties voor de mensen in onze stad. Het leidt tot veel vragen: Wie zorgt er straks voor mij en mijn dierbaren, als ik niet meer kan lopen? Kan ik rekenen op een fatsoenlijk leven, of zal niemand zich om mij bekommeren? Wie zorgt er voor mijn moeder, als zij het zelf niet kan terwijl ik er nauwelijks aan toekom door mijn drukke baan en gezin? Heb ik nog recht op hulp in mijn huishouden of wordt ik afhankelijk van mijn buurvrouw? Kan een gehandicapte vriend ooit nog ergens werken? Krijgt mijn dochter straks wel een goede baan? Voorzitter, dat zijn serieuze en moeilijke vragen. De afgelopen decennia werden maatschappelijke vraagstukken steeds meer overgelaten aan de markt, of aan de overheid, of aan een soort mix van beide: een verstatelijkte markt of een vermarktte overheid. Nu wordt duidelijk dat we terug moeten naar de kern: de samenleving zelf. Het CDA heeft in deze raad de afgelopen jaren steeds gepleit voor een Amsterdam, met een bescheiden overheid, waar mensen verantwoordelijkheid nemen voor zichzelf, voor elkaar en voor hun omgeving. Inmiddels zeggen bijna alle partijen dat burgers zelf meer moeten doen. Maar voorzitter, dat gaat niet vanzelf. Om dat mogelijk te maken, moeten wij ons fundamenteel bezinnen op de rol van de overheid. Zodat het ook echt werkt. En zodat wij in deze stad niemand aan zijn lot zullen overlaten. En dat, voorzitter, betekent dat het meer dan ooit nodig is
om de verborgen vitaliteit in de samenleving de ruimte te bieden en aan te wakkeren. Dit is de eerste vraag die ik heb aan het college. Op welke wijze gaat het college de vaders, moeders, broers, zussen en kinderen van de mensen voor wie wij de zorg moeten gaan organiseren, nog meer betrekken bij het opstellen van het beleid? Het beleid ten aanzien van langdurige zorg en maatschappelijke ondersteuning, participatie en jeugdzorg. Het is zo hard nodig om die nieuwe taken voor de gemeente, samen met hen die het meest betrokken zijn, vorm te geven. We hebben hen immers keihard nodig straks. De gemeente moet gaan veranderen. Bij de gemeentelijke loketten van DWI moet het niet meer draaien om de vraag: waar heeft iemand recht op? De vraag die daar gesteld moet worden is: wat heeft iemand nodig? Een uitkering aanvragen, of overige armoedevoorzieningen, doe je nooit alleen. Je neemt iemand mee, die jou het beste kan helpen om zo snel mogelijk weer aan de slag te gaan. Voorzitter, deze manier van gemeentelijk handelen vergt een volledige cultuuromslag. Mijn vraag aan het college is dan ook hoe ze die denkt te gaan bereiken (MOTIE). Papier is geduldig: nu de praktijk! Voorzitter,
Om deze omslag te maken, is financiële degelijkheid een absolute basisvoorwaarde. Rommelig financieel beheer en het niet halen van bezuinigingen zitten daarbij in de weg. De financiële basis moet helder zijn. En voorzitter, Amsterdammers aanspreken op hun verantwoordelijkheid kan alleen als diezelfde gemeente er alles aan doet om de gemeentelijke lasten in toom te houden en beter nog: te verlagen. We vragen meer inzet van mensen als het gaat om mantelzorg, men krijgt minder van de overheid. Het ligt in de rede dat men dus ook minder aan diezelfde overheid zou hoeven te betalen. Voorzitter, ik kom daarmee bij mijn vraag: waarom liggen er nu nog geen voorstellen voor een lagere afvalstoffenheffing, zoals de raad heeft gevraagd in de motie Poot/Van Drooge? In Den Haag is de afvalstoffenheffing tot 70 euro lager. En in Utrecht, waar ze ook al een fors lagere heffing kennen, stelt het college in hun voorjaarsnota voor, die nog eens met 10% te verlagen. Nogmaals een MOTIE daarom. Het CDA wil lagere lasten voor de Amsterdammers. Een lagere afvalstoffenheffing, dus. En, voorzitter, ook een lagere OZB belasting. De huizenprijzen dalen. Maar om inkomstenverlies te voorkomen verhoogt de gemeente de OZB tarieven. Waarom eigenlijk? Voor huizenbezitters is een dalende woningwaarde toch al een enorme zorg. Zij kampen al met de gevolgen van de crisis.
Dat beleid moet wat het CDA betreft dan ook op de schop. (MOTIE) En voorzitter, dan heb ik het nog geeneens over de erfpacht gehad! Voorzitter, financiële degelijkheid. Dat betekent ook geen 26 miljoen aan bezuinigingen doorschuiven naar een volgend college en daarmee structurele bezuinigingen voor 2014 willen ontlopen. Na ons de zondvloedbeleid daar zijn wij niet van bij het CDA. Van harte daarom onze motie aanbevolen, samen met D66, om dat tegen te houden. Financieel degelijk zijn betekent ook daadwerkelijk sturen op de omvang van de eigen organisatie, daadwerkelijk sturen op de kosten van het personeel. De hoofdlijnen verandering van de gemeentelijke organisatie biedt daarvoor aanknopingspunten, maar wederom weigert het college om een harde en afrekenbare doelstellingen te formuleren als het gaat om personeelsreductie. Het college wil de eigen organisatie veranderen en denkt dan dat dat leidt tot 3000 minder FTE. Een inschatting dus. En overigens: bij 1300 FTE daarvan gaat het om de afstoting van gemeentelijke organisatieonderdelen zoals bijvoorbeeld het Afval Energiebedrijf. Kortom het college overtuigt nog niet als het gaat om de personeelsreductie. Terwijl Amsterdam de meeste ambtenaren per 1000 inwoners heeft, heeft Amsterdam tegelijkertijd ook de minst ambitieuze
afslankagenda. Daarom hierbij wederom een MOTIE op dit punt. Voorzitter, de noodzakelijke veranderingen die ik schetste zijn des te pregnanter gezien de zware economische tegenspoed waar we nu al geruime tijd mee te maken hebben. Maar ook des te heftiger. Het is immers makkelijker te hervormen bij economische voorspoed. Maar het zware financieel-economische weer houdt dus aan. Dit treft veel mensen in de stad: zij verliezen banen, verliezen klanten, verliezen inkomen, verliezen zekerheid. De gemeente moet dus alles op alles zetten om de economische structuur van de stad te versterken en bedrijvigheid zoveel mogelijk ruimte te geven. Dit vraagt om daadkracht. De overheid kan bedrijven en banengroei zowel frustreren als stimuleren. Dat laatste moeten we doen, het eerste laten. Wethouder van der Burg zei het laatst heel mooi: de PvdA heeft het afgelopen jaar meer vergaderd over werkgelegenheid van de eigen politici, dan over de werkgelegenheid van de Amsterdammers. Laten wij dat niet doen en kijken hoe we bedrijvigheid minder in de weg kunnen zitten. Niet Frustreren. Eén punt wil ik er daarbij nu al uitlichten en dat is parkeren. Veel met name kleinere bedrijven ondervinden grote hinder van de parkeerproblematiek in de stad. Ik ken klusbedrijven waar de parkeerkosten 15% van de totale kosten uitmaken. Het CDA wil daarom, dat er
voor Amsterdamse bedrijven, een stadsbrede, niet al te dure, parkeervergunning komt. (MOTIE) Stimuleren. Voorzitter, stimuleer de Amsterdamse economie door onze wethouder economische zaken weg te sturen. Voorzitter: ik herhaal: Weg met Gehrels. Het CDA wil deze wethouder minder zien in de Stopera. Met andere woorden: Meer handelsmissies. Denk bijvoorbeeld aan de reis die wethouder Gehrels recent heeft ondernomen naar San Francisco met als direct resultaat 150 nieuwe arbeidsplaatsen in Amsterdam. De 1,5 miljoen die het college voorstelt uit te geven aan broedplaatsen willen we daarvoor gebruiken. (AMENDEMENT) Voorzitter, onze andere plannen zullen wij voorleggen in de commissies.