10 Wat goed gaat en wat beter kan 65 Majoor Bosshardt onthield alles 71 Het Leger geeft me steeds nieuwe uitdagingen LEGER DES HEILS Algemeen Jaarverslag 2007 De keuzes die het Leger des Heils maakt zijn gebaseerd op de opdracht van de organisatie om in daad en woord het Evangelie van Jezus Christus gestalte te geven p8 o Maatschappelijke ontwikkelingen geanalyseerd
HET LEGER DES HEILS IN NEDERLAND DE GESCHIEDENIS > Het Leger des Heils is in 1865 opgericht door de Engelse methodisten-predikant William Booth. Het Engeland van zijn dagen kenmerkte zich door industrialisatie en kapitalisme. Grote groepen arbeiders leefden in armoede en zochten een uitvlucht in de alcohol. William Booth richtte zich als rondreizend evangelist met name op deze onderklasse. Hij zag in dat hij zijn publiek niet van Gods liefde kon overtuigen zonder iets van deze liefde te laten zien. Behalve dat hij het Evangelie predikte, bood hij daarom praktische hulp. Een lege maag heeft geen oren, verklaarde Booth. DE NAAM > De naam Leger des Heils stamt uit 1878. Daarvoor heette de beweging The Christian Mission. Toen een van de betrokkenen de organisatie in een artikel wilde omschrijven als a volunteer army (een leger van vrijwilligers), maakte Bramwell Booth (de zoon van de oprichter) daartegen bezwaar. William Booth verving het woord volunteer door Salvation (heil). KERKGENOOTSCHAP LEGER DES HEILS Het Kerkgenootschap Leger des Heils heeft in Nederland 73 kerkelijke gemeenten (korpsen). Kernfuncties van deze gemeenten zijn evangelisatie, geestelijke groei, verbondenheid en dienstverlening aan de naaste. STICHTING LEGER DES HEILS De Stichting Leger des Heils is verantwoordelijk voor het beheer van geldmiddelen en de verdeling van onbestemde centrale inkomsten over de andere stichtingen en het kerkgenootschap. STICHTING LEGER DES HEILS WELZIJNS- EN GEZONDHEIDSZORG De Stichting Leger des Heils Welzijnsen Gezondheidszorg bestaat uit 14 werkeenheden en 235 vestigingen. De stichting is verantwoordelijk voor de professionele gezondheidszorg en het welzijnswerk van het Leger des Heils in Nederland. Hierbij gaat het om maatschappelijke opvang, ouderen- en gezondheidszorg, jeugdzorg, geestelijke gezondheidszorg, reclassering, verslavingszorg, preventie en maatschappelijk herstel. STICHTING LEGER DES HEILS DIENSTVERLENING De Stichting Leger des Heils Dienstverlening verleent tegen kostprijs ondersteunende diensten aan de andere stichtingen en het kerkgenootschap. Ook verzorgt zij alle activiteiten op het gebied van inzameling van gedragen kleding en schoenen. Deze activiteiten zijn ondergebracht in ReShare BV. RESHARE BV Inzameling van gedragen kleding en schoenen. HET LEGER OVER DE GRENZEN STICHTING LEGER DES HEILS FONDSENWERVING De Stichting Leger des Heils Fondsenwerving houdt zich bezig met het werven van fondsen onder derden. Deze stichting is erkend als keurmerkhouder van het CBF-Keur. Het internationale Leger des Heils is momenteel in 115 landen actief. Een groot aantal van deze landen bevindt zich in de zogeheten ontwikkelingsgebieden. Eind jaren 80 van de vorige eeuw heeft het Leger des Heils zijn werk hervat in het voormalige Oostblok. Jarenlang is de organisatie daar verboden geweest. Het Leger des Heils in Nederland heeft de verantwoording voor de activiteiten van het Leger des Heils in Tsjechië.
MAATSCHAPPELIJKE OPVANG * OUDEREN- EN GEZONDHEIDSZORG * JEUGDZORG * GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG * RECLASSERING * PREVENTIE EN MAATSCHAPPELIJK HERSTEL * VERSLAVINGSZORG KLEDINGINZAMELING * EVANGELISATIE * DIENSTVERLENING * ONTWIKKELINGSHULP * EN NOG VEEL MEER... DE MISSIE > Het Leger des Heils is een internationale beweging en behoort tot de universele christelijke Kerk. Zijn boodschap is gebaseerd op de Bijbel. Zijn dienstverlening wordt gestimuleerd door de liefde tot God. Zijn opdracht is het Evangelie van Jezus Christus te prediken en in zijn naam menselijke nood te lenigen zonder enige vorm van discriminatie. DE ORGANISATIE > Sinds eind 1988 bestaat het Leger des Heils in Nederland uit een kerkgenootschap en vier stichtingen. Voor die tijd was de organisatie, juridisch gezien, een kerkgenootschap. De herstructurering vond plaats om beter aan te kunnen sluiten bij de maatschappelijke ontwikkelingen en tegemoet te komen aan de eisen van de overheid. Het kerkgenootschap en de stichtingen maken deel uit van The Salvation Army, ofwel het Leger des Heils. 10 Wat goed gaat en wat beter kan VOOR U LIGT HET ALGEMEEN JAARVERSLAG LEGER DES HEILS 65 Majoor Bosshardt onthield alles 71 Het Leger geeft me steeds nieuwe uitdagingen LEGER DES HEILS Algemeen Jaarverslag 2007 De keuzes die het Leger des Heils maakt zijn gebaseerd op de opdracht van de organisatie om in daad en woord het Evangelie van Jezus Christus gestalte te geven p8 Maatschappelijke ontwikkelingen geanalyseerd STICHTING LEGER DES HEILS WELZIJNS- EN GEZONDHEIDSZORG De Stichting Leger des Heils Welzijns- en Gezondheidszorg bestaat uit 14 werkeenheden en 235 vestigingen. De stichting is verantwoordelijk voor de professionele gezondheidszorg en het welzijnswerk van het Leger des Heils in Nederland. Hierbij gaat het om maatschappelijke opvang, ouderen- en gezondheidszorg, jeugdzorg, geestelijke gezondheidszorg, reclassering, verslavingszorg, preventie en maatschappelijk herstel.
0 Inhoudsopgave Inhoud Algemeen jaarverslag 2007 40 66 73 Positieve Resultaten ReShare Developing World Markets Tienermoederproject van het Leger des Heils in Brazilië Het leger staat nog steeds met beide benen in de samenleving Het Leger des Heils doet wat niemand anders doet, soms in de meest deprimerende omstandigheden p64 o Augusto Valença, medewerker thuiszorg Leger des Heils 03 Voorwoord 04 Profiel 08 Maatschappelijke analyse 01 Terugblik 2007: Wat goed gaat en wat beter kan 15 De mensen van het Leger des Heils 16 Risico analyse 18 Vermogensbeleid 20 Beleggingsbeleid 24 Samenwerkingsverbanden 27 Het Leger des Heils en de media 30 Fondsenwerfbeleid 33 Vooruitblijk en begroting 35 Governance 37 Samenstelling besturen 40 Leger des Heils ReShare 44 De invloed van Majoor Alida M. Bosshardt 46 Paul de Leeuw brengt hommage aan Majoor Bosshardt 48 Jaarrekening: Balans 49 Staat van baten en lasten 50 Samengevoegd kasstroomoverzicht 51 Grondslagen 53 Toelichting op de samengevoegde balans 58 Toelichting bij de samengevoegde staat van baten en lasten 62 Ineke van Limburg over Harbourlight 64 Augusto Valença over Thuiszorg 66 Leger des Heils afdeling Internationale Ontwikkeling en Samenwerking actief in Sao Paulo 68 Heilssoldate korps Haarlem met Strijdkreet 69 Accountantsverklaring 70 Resutaatbescherming 71 Gert Koeman over zorg in Zeeland 72 Soepbus Haarlem 73 Dienstencentrum Delfzijl 74 Meerjarenoverzicht en bijlagen
Leger des Heils Algemeen jaarverslag 03 Voorwoord Commissioner Roy Frans Mijn vrouw Arda en ik beschouwen het als een waar voorrecht en een geweldige verantwoordelijkheid om te zijn aangesteld als Gods dienaren en leiders van het Leger des Heils in Nederland. Met trots bied ik u het algemeen jaarverslag 2007 van het Leger des Heils aan. Dit verslag getuigt van de vele positieve dingen die er in het afgelopen jaar in Nederland gebeurd zijn en bevat informatie over de vele instellingen, projecten en activiteiten die door het Leger des Heils in Nederland worden geleid. De toekomst biedt vele mogelijkheden en grote uitdagingen. In dit verslag laten wij graag zien hoe wij daarop willen anticiperen. Ons financiële draagvlak is adequaat, dankzij onder andere goed management en fondsenwervende activiteiten. Tegelijkertijd willen wij ook investeren en groeien door training en toerusting van onze mensen. Al het werk dat wordt gedaan, hoe verschillend soms van karakter, heeft een ding gemeen: het is geïnspireerd door geloof in God. In Gods Naam hebben wij mensen geboden wat zij nodig hebben: zorg, hulp, ondersteuning en een bemoedigend woord. Het Leger des Heils is nodig om problemen in de maatschappij, die leiden tot veel menselijk leed, in het bijzonder voor hen die benadeeld zijn en zonder helper, aan te pakken. Als christelijke gemeenschap zijn wij getuige van de verwerkelijking van het verlangen van (jonge) mensen om, samen met ons, God te dienen. Mijn waardering gaat uit naar onze voorgangers, commissioners Wim en Netty van der Harst, nu leiders van het Leger des Heils in Oost Europa, naar het goede team van directeuren en officieren in Nederland, de vrijwilligers, werknemers, heilssoldaten en andere betrokkenen voor hun krachtige inzet en ondersteuning. Ook wil ik overheden, donateurs en bedrijven die ons ondersteunen, danken voor hun bijdragen. Wij geloven dat wij over twaalf maanden in staat zullen zijn om u deelgenoot te maken van nieuwe successen en prestaties. Het Leger des Heils in Nederland is in het afgelopen jaar ook actief betrokken geweest bij hulpverlening aan slachtoffers van menselijke- en natuurrampen, overal ter wereld. Elke eenheid, elk programma, hoe specifiek ook, vertegen-woordigt onze visie voor een geïntegreerde missie lichamelijke, mentale, sociale en geestelijke gezondheid alsmede vrede met God, voor elk mens. Moge God het werk van het Leger des Heils tot zegen stellen voor de mensheid. Met vriendelijke groet, Roy Frans Territoriaal commandant van het Leger des Heils in Nederland
04 Doelstelling Algemeen jaarverslag 2007 Doelstelling Het Leger des Heils in Nederland heeft tot doel om op elke daartoe geschikte plaats, tijd en wijze het evangelie van Jezus Christus in woord en daad uit te dragen. In de ontmoeting met de medemens wordt ook aandacht gegeven aan diens maatschappelijke noden en behoeften. Het Leger des Heils zal daarin trachten te voorzien, hetzij vanuit de eigen organisatie, hetzij door anderen. Profiel The Salvation Army Het Leger des Heils in Nederland maakt deel uit van de christelijke organisatie The Salvation Army, gevestigd te Londen, Groot-Brittannië. De naam Salvation Army ofwel Leger des Heils stamt uit 1878. In de periode 1865-1878 heette de beweging The Christian Mission. Eind 2007 is The Salvation Army actief in 115 landen over de gehele wereld met uitzondering van het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Wereldwijd hanteert The Salvation Army dezelfde doelstellingen. De internationale organisatiestructuur kent een standaardmodel, dat per land wordt aangepast aan geldende wet- en regelgeving. Het Leger des Heils in Nederland bestaat juridisch gezien uit het Kerkgenootschap Leger des Heils, de Stichting Leger des Heils Welzijns- en Gezondheidszorg, de Stichting Leger des Heils Dienstverlening (inclusief ReShare BV), de Stichting Leger des Heils Fondsenwerving en de Stichting Leger des Heils. Het Leger des Heils in Nederland acht zich in beginselen, leer en bestuursvorm gebonden aan de in The Salvation Army geldende internationale Orders en Reglementen en onderwerpt zich aan de leiding van de Generaal van The Salvation Army.
Leger des Heils Algemeen jaarverslag 0 leven dat niet goed is. Bekering heet dat in bijbelse taal. In Jezus werd ook duidelijk dat God van mensen houdt, ondanks de verkeerde dingen die mensen doen en de dingen die mensen verkeerd doen. God vergeeft mensen omwille van Jezus Christus. Dat werd eens en voorgoed duidelijk in de kruisdood van Jezus en zijn opstanding. God is nog steeds in en door mensen aan het werk in deze wereld. Dat is de Heilige Geest die mensen bezielt en inspireert. De mens valt niet samen met God, maar in mensen valt wel iets van God te herkennen. In de christelijke geloofsovertuiging zijn bij de omgang van mensen met elkaar twee begrippen belangrijk: gerechtigheid en barmhartigheid. Gerechtigheid wil zeggen dat mensen recht gedaan wordt. Dat mensen tot hun recht komen. In de Bijbel betekent dit dat juist mensen die op wat voor manier dan ook in de verdrukking zitten, worden bevrijd. Barmhartigheid wil zeggen dat een dienst van liefde wordt bewezen aan mensen die in nood zijn geraakt. Al deze richtinggevende woorden voor het leven worden bij elkaar gebracht door de woorden van Jezus waarmee hij heel de bijbelse opdracht samenvat: Heb de Heer, uw God, lief met heel uw hart en met heel uw ziel en met heel uw verstand. Dat is het grote en eerste gebod. Het tweede is daaraan gelijk: heb uw naaste lief als uzelf. Leger des Heils identiteit Kenmerk van het Leger des Heils is dat het een strijdbare organisatie is. Dat blijkt niet alleen uit zijn uitingsvormen (zoals bijvoorbeeld de naam van de organisatie of de vlag) maar ook uit zijn gesteldheid. Het Leger des Heils is een daadkrachtige organisatie, waarin vaak de daad voor het woord komt, de concrete hulpverlening voor allerlei overleg. Het gaat daarbij om een strijd tegen dat wat het leven van mensen kapot maakt, zoals armoede, uitsluiting, mishandeling, sociale wantoestanden, onrecht en zinloosheid. Het gaat om een strijd voor een leven zoals God het bedoeld heeft. Christelijke identiteit Het Leger des Heils staat in de christelijke traditie. Het laat zich inspireren door de Bijbel en in het bijzonder door de woorden en daden van Jezus Christus. In deze traditie staan de volgende geloofsnotities centraal. God is de Schepper van al wat leeft. God is de oorsprong van deze wereld en degene die deze wereld draagt. In Jezus Christus is God zelf naar deze wereld gekomen. In Jezus wordt duidelijk hoe God wil dat mensen zullen leven en met elkaar zullen omgaan. Dat betekent ook een oproep om zich af te keren van een Leger des Heils activiteiten Bij het kerkgenootschap ligt de nadruk op evangelisatie, pastorale zorg en kerkelijke sociale hulpverlening (diaconaal werk). De afdeling Internationale Ontwikkeling & Samenwerking valt onder het kerkgenootschap. De kerk van het Leger des Heils is te vergelijken met de meeste andere christelijke kerken. Ook het Leger des Heils kent een geloofsbelijdenis en heeft voorgangers, leden, erediensten en liederen. Specifiek voor de kerkelijke activiteiten van het Leger des Heils is het streven om buitenkerkelijken te bereiken met de boodschap van Gods liefde. De Stichting Leger des Heils Welzijns- en Gezondheidszorg is actief op de werkvelden maatschappelijke opvang, ouderen- en gezondheidszorg, jeugdzorg, reclassering, preventie en maatschappelijk herstel en verslavingszorg. Kenmerkend voor de werkwijze is dat medewerkers alle leefgebieden (van huisvesting tot justitiële contacten en van lichamelijke en geestelijke problemen tot schuldenproblematiek) van de hulpvragers zoveel mogelijk in kaart brengen en dat problemen in hun samenhang worden aangepakt.
06 Profiel Algemeen jaarverslag 2007 Zo probeert het Leger des Heils voor hulpvragers die tegelijkertijd met meer dan één probleem kampen, de schotten tussen de zorgbranches te doorbreken. Wat alle Leger des Heils-onderdelen verbindt, is dat ze tot doel hebben vanuit het christelijk geloof iets voor anderen te betekenen. Evangelisatie en pastorale zorg Het Leger des Heils heeft in Nederland meer dan zeventig korpsen (kerkelijke gemeenten) waar iedereen welkom is. Op zondag worden samenkomsten gehouden. Hier krijgt iedereen de kans zich te bezinnen op de zin van het bestaan, anderen te ontmoeten en tot rust te komen. Veel mensen gebruiken de begrippen waarden en normen om aan te geven dat ze behoefte hebben aan een goede moraal. Waarden en normen geven richting en bieden houvast. De Bijbel is hiervoor een geweldige inspiratiebron. Het Leger des Heils gelooft overigens niet in het dicteren van standpunten. Wel wil het Leger des Heils de dialoog aangaan over wat waardevol en goed is. De kerkdiensten van het Leger des Heils kenmerken zich door enthousiaste samenzang en een praktijkgerichte bijbeloverdenking. Kerkelijke sociale hulpverlening Uit liefde voor God en de medemens richten de korpsen (kerkelijke gemeenten) van het Leger des Heils zich, naast de zondagse kerkdienst, ook op de maatschappelijke noden in de omgeving. Veel van dit werk wordt gedaan door vrijwilligers. Dankzij hen zijn vele vormen van eenvoudige hulpverlening mogelijk. Voorbeelden hiervan zijn Raad- & Daadbalies, het bezoeken van eenzame mensen en het verstrekken van voedsel en kleding. Internationale Hulpverlening Het Leger des Heils (The Salvation Army) is momenteel internationaal actief in 115 landen. Van deze landen zijn er 66 die door de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) worden gerekend tot de ontwikkelingslanden. Het internationale Leger des Heils steunt zo n 600 ontwikkelingsprojecten die plaatsvinden in de regio s Afrika, Azië, Latijns- en Midden-Amerika, het Caribische gebied en Oost- Europa. Het gaat om projecten of programma's op het gebied van gezondheidszorg, HIV/Aids, onderwijs en training, opvang, landbouw, microkredieten, water en milieu, rampen, herstel en wederopbouw. Het initiatief voor deze projecten komt vanuit de lokale bevolking in de ontwikkelingslanden. De afdeling Internationale Ontwikkeling & Samenwerking van het Leger des Heils in Nederland ondersteunt, adviseert, coördineert, evalueert en controleert een aantal van deze projecten en programma s. Maatschappelijke Opvang De maatschappelijke opvang is het vangnet van de samenleving: als je nergens anders meer terechtkunt, kun je, voor zover de capaciteit toereikend is, een beroep doen op deze vorm van hulp. De maatschappelijke opvang omvat verschillende vormen van hulpverlening zoals: voorzieningen voor nachtopvang en dagopvang voor al dan niet verslaafde daken thuislozen, postadres en inkomensbeheer voor daklozen, opvang van zwerfjongeren, vrouwenopvang, woonvoorzieningen voor dak- en thuislozen onder wie mensen met een psychiatrische problematiek (sociale pensions), crisisopvang en begeleid wonen. Daarnaast gaan medewerkers gericht op zoek naar zorgmijdende daklozen, de buitenslapers (het zogeheten veldwerk ), en worden door inzet van soepbussen daklozen van voedsel, kleding en dekens voorzien. Ouderen- en gezondheidszorg In de ouderen- en gezondheidszorg gaat het behalve om goede huisvesting vooral om goede zorg en de juiste behandeling. Het uitgangspunt daarbij is dat de zorg afgestemd moet zijn op de behoefte van de zorgvrager, waarbij de wens om zo lang mogelijk in het eigen leefmilieu te blijven, gerespecteerd wordt. Het Leger des Heils biedt thuiszorg, zorg aan ouderen in verzorgingshuizen, verpleeghuiszorg, (kinder)hospice-zorg en zorg voor licht verstandelijk gehandicapte jongeren. Ook de tien over Nederland verspreide meerzorgafdelingen voor chronisch (bijvoorbeeld Aids/HIV) of ernstig zieke, al dan niet verslaafde, dak- en thuislozen rekent het Leger des Heils tot deze branche. Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) De forensische GGZ-kliniek van het Leger des Heils, voor jeugd en volwassenen, kent drie behandelvormen die complementair aan elkaar zijn: licht waar het (weer) kan, zwaar waar het (nog) moet. De klinische behandeling vindt plaats op de locatie in Lunteren. Daarnaast is er een deeltijdkliniek in Arnhem en een polikliniek. Deeltijdbehandeling kan een alternatief zijn voor of een vervolg op klinische behandeling. Ook biedt deeltijdbehandeling mogelijkheden als poliklinische behandeling niet voldoende is. In de achterliggende jaren is het voor het Leger des Heils mogelijk geworden om woonvoorzieningen (RIBW s) te creëren voor voormalig dak- en thuislozen. De groep mensen die hiervan gebruik maakt, kampt met psychische stoornissen en/of een verslavingsproblematiek en een aantal van hen is met justitie in aanraking gekomen. Zij redden het doorgaans niet op eigen kracht, zijn veelal niet plaatsbaar in reguliere hulp- en zorginstellingen en hebben behoefte aan een rustpunt en structuur in hun leven. De doelstelling van de Leger des Heils-RIBW s is het garanderen van een menswaardig bestaan en waar mogelijk ook opbouw en herstel van een eigen sociaal netwerk en het vinden van een zinvolle dagbesteding. Jeugdzorg Het Leger des Heils is in een aantal provincies actief op het gebied van jeugdhulpverlening. De hulp richt zich op de dagelijkse zorg voor de opvoeding en behandeling van kinderen (en hun ouders) die in nood verkeren. In sommige situaties is het noodzakelijk dat kinderen tijdelijk komen wonen in een jeugdhuis, gezinshuis of bij een projectgezin van de organisatie. Het Leger des Heils beschikt ook over een landelijk werkende organisatie voor pleegzorg. Verder bieden medewerkers van het Leger des Heils aan ouders en kinderen in hun eigen woning opvoedingsondersteuning en/of trainingsprogramma s, bijvoorbeeld via video-hometraining. De landelijk werkende jeugdbescherming van het Leger des Heils verleent hulp aan kinderen en hun gezinnen in een problematische opvoedingssituatie. Deze hulpverlening vindt plaats vanuit een justitieel kader. Reclassering De reclasseringsactiviteiten van het Leger des Heils zijn erop gericht om (ex-)gedetineerden te helpen bij hun terugkeer in de
Leger des Heils Algemeen jaarverslag 07 Wat alle Leger des Heilsonderdelen verbindt, is dat ze tot doel hebben vanuit het christelijk geloof iets voor anderen te betekenen. maatschappij. De cliënten van de Leger des Heils-reclassering zijn veelal mensen met complexe problemen die hun mogelijkheden tot verbetering negatief beïnvloeden. Deze groep kent een hoog recidive ( veelplegers ) en is door het ontbreken van een eigen netwerk langdurig aangewezen op professionele hulp en steun. Verslavingszorg Er zijn veel verslaafden die regelmatig aankloppen bij de verschillende voorzieningen voor maatschappelijke opvang van het Leger des Heils. Vaak kan (nog) niet veel meer hulp geboden worden dan iets te eten en te drinken geven en een slaapplaats voor de nacht bieden en wachten totdat zij zelf aangeven dat zij een einde willen maken aan een verslaving. De Leger des Heils opvangvoorzieningen werken daarom veel samen met de lokale instellingen voor verslavingszorg. Daarnaast beschikt het Leger des Heils zelf over een ontwenningscentrum in Apeldoorn. De meeste mensen die hier om hulp vragen, hebben een zeer lange verslavingscarrière achter de rug die in sociaal en fysiek opzicht allesverwoestend is, met vaak jarenlange niet succesvolle interventies van de reguliere verslavingshulpverlening. Preventie en Maatschappelijk Herstel Activiteiten als 10 voor Toekomst en Grijs Genoeg(en), bijzondere schoonmaakprojecten, buurtgerichte woonbegeleidingsprojecten, sociaal cultureel werk en sociale activeringsprojecten, richten zich op preventie van een dreigend zelfstandigheidsverlies en op maatschappelijk herstel voor degenen die meer zelfstandigheid nastreven. Hoewel al deze activiteiten specifieke Leger des Heilskenmerken hebben (laagdrempelig, vasthoudend, samenhangend en zingevingsgericht) worden ze lokaal/regionaal passend gemaakt. Hierbij wordt rekening gehouden met de mogelijkheden en beperkingen van de in de regio aanwezige Leger des Heils afdelingen en samenwerking gezocht met woningbouwcorporaties, politie, GGD, kredietbanken, andere hulp- en zorginstellingen, buurtwinkeliersverenigingen, belangenorganisaties, etc. Voor een flink aantal Nederlanders is op vakantie gaan niet weggelegd. Dat kan zowel financiële als andere oorzaken hebben. Soms zijn de problemen binnen een gezin zo groot dat een ouder geen energie meer overhoudt om iets leuks met de kinderen te doen. Het Leger des Heils biedt daarom in het eigen Hotel en Congrescentrum Belmont in Ede mensen de mogelijkheid om, tegen een geringe vergoeding, een vakantie door te brengen. Kledinginzameling Het Leger des Heils zamelt gebruikte kleding in bij particulieren, scholen, bedrijven en gemeenten. De inzameling van gebruikte kleding is goed voor het milieu. Tegelijkertijd wordt een deel van de ingezamelde kleding rechtstreeks ingezet voor nationale en internationale hulpverlening. Ook wordt een deel van de kleding tegen lage prijzen verkocht in de eigen kledingwinkels. Tevens genereert het Leger des Heils financiële middelen uit de verkoop van overtollige kleding, wat ten goede komt aan de hulpverlening.
0 Maatschappelijke analyse Algemeen jaarverslag 2007 Maatschappelijke analyse Het Leger des Heils kiest binnen de maatschappelijke ontwikkelingen positie. De keuzes die het Leger des Heils maakt zijn gebaseerd op de opdracht van de organisatie om er te zijn voor de meest kwetsbaren en zo in daad en woord het evangelie van Jezus Christus gestalte te geven. Zingeving, ontkerkelijking en afnemend vertrouwen in kerken Het blijkt voor veel mensen moeilijk te zijn om een zinvol leven te leiden. Een zinvol leven heeft onder meer te maken met het gevoel iets voor een ander te kunnen betekenen en het hebben van een toekomstperspectief. In een geïndividualiseerde maatschappij zijn veel mensen op zoek naar geborgenheid en vormen van spiritualiteit en godsbeleving. Hierbij valt op dat velen dit niet zoeken in bestaande instituties (waaronder kerken) maar in het verrichten van zingevende activiteiten in vrije tijd of beroep. Bijna 50% van de Nederlanders gelooft in een leven na de dood en ongeveer 40% gelooft dat er een hemel bestaat. Ontkerkelijking is in Nederland nog altijd een trend die nog geen duidelijke tekenen van een omkering vertoont. De invloed van de kerken op de samenleving is afgenomen. De bevolking heeft tegenwoordig minder vertrouwen in de kerken dan in het onderwijs of in het bedrijfsleven. Het idee dat de kerken goede oplossingen hebben voor individuele en sociale problemen, leeft nog minder. Pas als het gaat om zeer abstract geformuleerde problemen, zoals armoede en discriminatie, begint het gezag van de kerken weer te tellen. Sociale samenhang De Nederlandse overheid staat de omslag van de verzorgingsstaat naar een verzorgingssamenleving, de civil society, voor. Gelijktijdig vindt er een herijking plaats van verantwoordelijkheden tussen de diverse overheidslagen (decentralisatie van rijksoverheid naar provincies en gemeenten) en tussen overheid en samenleving, waarbij een groter beroep wordt gedaan op de zelfredzaamheid van burgers. De overheid bevordert dat mensen zolang mogelijk in hun eigen thuissituatie blijven of daar weer in terugkeren. Daarbij doet ze een beroep op de sociale infrastructuur voor de informele zorg, zoals mantelzorgers, burenhulp en kerkelijke ondersteuning. Dit staat haaks op de zakelijke, geprotocolliseerde benadering die zich de laatste jaren in de zorg heeft voltrokken. Ook is daarbij nog maar de vraag in hoeverre kleiner wordende en vergrijzende religieuze instituties dit alles kunnen opvangen. Het Leger des Heils is van mening dat een civil society niet vanzelf tot stand komt in een samenleving waar de sociale samenhang aan het afkalven is. Traditionele verbanden zijn weggevallen en mensen zijn minder op elkaar betrokken geraakt. Mensen hebben steeds meer moeite met het aangaan en onderhouden van sociale relaties. De meest kwetsbaren ontberen mede hierdoor vaak een sociaal netwerk. Terugdringen van sociale uitsluiting is een belangrijke doelstelling van overheidsbeleid. Er is een groeiend besef dat (cumulatie van) problemen zoveel mogelijk in samenhang moeten worden aangepakt. Ondanks de overheidsinspanningen beoordeelt het Leger des Heils het risico van marginalisering en sociale uitsluiting in de hedendaagse samenleving hoog. Het Leger des Heils uit regelmatig zijn zorgen aan de rijksoverheid over de toegankelijkheid van de zorg voor de onderlaag van de samenleving. Deze groep mensen heeft meerdere problemen tegelijkertijd die niet alleen binnen het zorgstelsel opgelost kunnen worden. Afstemming met wet- en regelgeving op andere leefgebieden (zoals wonen, werk, schulden, justitie) ontbreekt. Het risico bestaat dat door veranderingen in het zorgstelsel en de overgang naar marktwerking er groepen hulpvragers ontstaan die niet adequaat worden opgevangen. De heersende opvatting is dat marktwerking meer ondernemersvrijheid geeft aan zorgaanbieders om op creatieve wijze in te spelen op zorgvragen en efficiëntieprikkels met zich meebrengt. Uiteindelijk moet dit resulteren in een optimale prijs-kwaliteitverhouding in de zorg. Echter de noodzakelijke integrale ontschotte zorg voor kwetsbare groepen dreigt in gevaar te komen door het te ver doorvoeren van
Leger des Heils Algemeen jaarverslag 0 het marktmechanisme in de zorg. Er komen steeds meer inkopende partijen en de trend tekent zich af dat hulp en zorg in toenemende mate wordt opgeknipt in specifieke deelproducten en wordt verkaveld naar regio s. Zorginkopers streven voor hun eigen opdrachtgever doelmatigheid na. Zorgaanbieders verhouden zich hiertoe en brengen efficiëntie in hun bedrijfsvoering aan. Het bieden van zorg aan mensen die met meer dan één hulp-/zorgvraag kampen, leidt tot extra niet genormeerde activiteiten en is daardoor niet aantrekkelijk. Dit kan leiden tot schaarste in het aanbod van hulp en zorg aan mensen met complexe problematiek. Het Leger des Heils heeft ook meerdere malen aangegeven dat de rijksoverheid tekortschiet in haar landelijke regierol als het gaat om een eenduidige en efficiënte informatievoorziening. Het gevolg hiervan is een verdere toename van vele gescheiden registratiesystemen. Er is inmiddels een bureaucratisch geheel ontstaan van verschillende indicatiestellingen, eigen bijdragen-regelingen, registratie- en verantwoordingseisen en financieringsstromen. Mensen die een beroep doen op hulp en zorg verdwalen gemakkelijk in voor hen weinig inzichtelijke processen. Het leidt tot communicatiestoornissen en een aanmerkelijke verzwaring van administratieve lasten bij zorgaanbieders. Uiteindelijk vallen de meest kwetsbare mensen, voor wie de regelingen misschien wel het meest zijn bedoeld, buiten de boot. Ontwikkelingssamenwerking: aandacht voor resultaatgerichtheid en effectiviteit In 2000 hebben 189 landen de Millenniumverklaring ondertekend. De landen gaan zich actief inzetten om de wereldwijde armoede te bestrijden. Hiervoor zijn acht Millennium Ontwikkelingsdoelen gesteld. Deze moeten in 2015 gehaald zijn. De laatste inzichten zijn dat op een aantal doelen (bijvoorbeeld educatie) aanzienlijke verbeteringen gerealiseerd worden, maar dat het niveau van de Millenniumdoelen in absolute zin in 2015 niet gehaald zullen zijn. Positief is echter dat het proces van de millenniumdoelstellingen wereldwijd tot bewustwording en initiatieven leiden. Armoedebestrijding is het hoofddoel van de ontwikkelingssamenwerking die de Nederlandse overheid aangaat. Het kabinet is van mening dat Nederlandse maatschappelijke organisaties op dit terrein een rol te vervullen hebben. Veel van het feitelijke werk in ontwikkelingssamenwerking wordt niet door de overheid gedaan, maar door maatschappelijke organisaties. De Nederlandse overheid heeft in 2006 het subsidiesysteem voor de in Nederland gevestigde maatschappelijke organisaties die participeren in ontwikkelingssamenwerking herzien in een medefinancieringsstelsel. Hierdoor is het mogelijk geworden dat ook andere organisaties dan, de tot dan toe gesteunde organisaties voor ontwikkelingssamenwerking, een aanvraag mogen indienen voor de financiering van werk in ontwikkelingslanden. Dit financieringssysteem geldt voor de periode van 2007-2010. Om de slagkracht van ontwikkelingssamenwerking te vergroten, en om samenhangende hulpverlening te kunnen bieden, blijft samenwerking een belangrijk thema. Ook vanuit de Nederlandse overheid is hiervoor grote aandacht. Voor het in stand houden van draagvlak voor ontwikkelingssamenwerking, is het van belang dat de effecten van ontwikkelingssamenwerking worden gecommuniceerd naar het publiek. De afgelopen jaren wordt er meer gevraagd naar de resultaatgerichtheid van activiteiten op het gebied van ontwikkelings- samenwerking en is er verhoogde aandacht voor effectiviteit van de hulpverlening. Mede in reactie hierop is binnen de ontwikkelingssamenwerking een omslag gaande van een projectmatige aanpak naar een programmatische aanpak : verschillende projecten die inspelen op eenzelfde problematiek worden gebundeld tot een programma. Dit bevordert een meer effectieve hulpverlening, en maakt het meten van resultaten eenvoudiger. Het Leger des Heils vindt dit een positieve en legitieme tendens. Tegelijkertijd signaleert de organisatie een grotere productie van beleidsdocumenten en een toename van bureaucratie. Ook dreigen projecten met moeilijk meetbare/definieerbare variabelen, of projecten waarbij een lange adem noodzakelijk is, hierdoor buiten de boot te vallen. Echter, het ontbreken van snelle en meetbare resultaten maakt een project niet direct ineffectief. Schone leefomgeving Door de milieuvervuiling en klimaatverandering is de leefomgeving niet altijd zo schoon en veilig als iedereen zou willen. Afval van huishoudens en bedrijven belasten het milieu. Het afvalstoffenbeleid van de overheid is in de eerste plaats gericht op preventie: voorkomen dat afval ontstaat. Daarnaast streeft de overheid ernaar afval zoveel mogelijk her te gebruiken of nuttig toe te passen. Een aantal afvalstoffen, waaronder textiel, moet daarom apart worden ingezameld. Er zijn twee soorten hergebruik: producthergebruik en materiaalhergebruik. Een voorbeeld van producthergebruik is hergebruik van afgedankte kleding als tweedehands kleding. Bij materiaalhergebruik wordt het product voor iets anders gebruikt als waarvoor het oorspronkelijk was gemaakt. Zo wordt van nietbruikbare kleding poetslappen gemaakt of bijvoorbeeld vulling voor matrassen. In het Landelijk Afvalbeheerplan 2002-2012 geeft de overheid aan dat het streven er op gericht is dat 50% van alle afgedankte textiel van huishoudens gescheiden wordt ingezameld. In 2000 gooiden consumenten en bedrijven 218 miljoen kilo textiel weg. Daarvan is 72 miljoen kilo textiel gescheiden ingezameld voor hergebruik. De Nederlandse markt voor in te zamelen kleding en aanverwante artikelen wordt geschat op 85 miljoen kilogram. Het Leger des Heils realiseert ongeveer 1/3 deel van de inzameling van gebruikte kleding in Nederland. Aandacht voor Goede Doelen en Maatschappelijke Verantwoord Ondernemen Goede Doelen-organisaties staan in de belangstelling. Meer dan ooit wordt van deze organisaties verwacht dat ze het publiek informeren over hun werkwijze en prestaties. De laatste tien jaar is het beroep op de Goede Doelen-organisaties sterk gegroeid en is de publieke en media belangstelling voor hun functioneren toegenomen. Consumenten hebben een voorkeur voor bedrijven die Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Vanuit de aandacht voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen, zet de trend zich voort dat meer bedrijven Goede Doelen met geld of in natura ondersteunen. Consumenten willen in toenemende mate verantwoorde goederen consumeren. Niet alleen goederen die eerlijk verhandeld zijn, maar ook goederen die bijdragen aan een gezonde levensstijl. Eerlijke handel wordt gewaardeerd vanwege de vergroting van zelfredzaamheid van ondernemers in ontwikkelingslanden. Een belangrijke reden hiervoor is dat dit de mensen in ontwikkelingslanden niet afhankelijk maakt van financiële hulp. Juist het bevorderen van zelfredzaamheid en het in staat stellen om in een eigen levensonderhoud te voorzien, is voor de meeste Nederlanders een belangrijk uitgangspunt.
10 Terugblik 2007 Algemeen jaarverslag 2007 Terugblik 2007 Wat goed gaat en wat beter kan Het jaar 2007 kenmerkte zich wederom door een gestage groei aan activiteiten. Hierdoor namen de bestedingen aan de doelstellingen van het Leger des Heils toe met 18,5 miljoen van 214,7 miljoen in 2006 tot 233,2 in 2007. Deze uitbreiding met 8,6 % werd met name mogelijk door extra inkomsten voor activiteiten, die vanuit overheidsregelgeving werd bekostigd. Het batig saldo over 2007 bedraagt 3,5 miljoen (begroot 1.8 miljoen). Het afgelopen jaar zijn successen geboekt op een aantal belangrijke terreinen. Evenzeer zijn er onderwerpen naar voren gekomen waarvoor in de komende periode extra aandacht nodig is. Van zowel de successen als de verbeterpunten worden hier een aantal belangrijke voorbeelden weergegeven. Successen (wat goed gaat) Verbeterpunten (wat beter kan) 1. Kwaliteit geborgd 2. Het aantal dak- en thuislozen blijft dalen 3. Bedrijfsontwikkeling ReShare 4. Cliëntenbejegening 5. Medewerkers ervaren werk als zinvol 6. Verwerving accommodaties voor hulpverlening 7. Uitbreiding betrokkenheid projecten ontwikkelingslanden 1. Informatieverstrekking aan cliënten 2. Hulpverlening aan chronisch verslaafden 3. Beschikbaarheid (betaald) werk voor hulpvragers 4. Aanwezigheid in de buurten 5. Beleggingsresultaat 6. Financiën kerkelijk werk 7. Fondsenwerving
Leger des Heils Algemeen jaarverslag 11 Successen Kwaliteit geborgd De welzijns- en gezondheidszorg van het Leger des Heils behaalde in 2007 het HKZ-Keurmerk voor alle sectoren waarin de organisatie actief is. Dit is een bijzondere prestatie omdat het niet alleen aangeeft dat er kwalitatief goede hulp en zorg wordt geboden, maar zeker ook omdat het een krachtinspanning van bijna alle medewerkers is geweest om deze mijlpaal te kunnen bereiken. Op 1 januari 2008 zijn de belastingregels voor algemeen nut beogende instellingen (ANBI) op het gebied van schenking, successie en aftrek van giften (inkomsten- en vennootschapsbelasting) veranderd. Een ANBI is een kerkelijke, levensbeschouwelijke, charitatieve, culturele, wetenschappelijke of algemeen nut beogende instelling die als zodanig door de Belastingdienst is aangewezen. Alleen instellingen die de Belastingdienst heeft aangewezen als een ANBI kunnen gebruikmaken van fiscale voordelen. Eind 2007 verstrekte de belastingdienst een groepsbeschikking waarin het Leger des Heils vanaf 1 januari 2008 als ANBI is aangewezen. Het Leger des Heils verhoudt zich als fondsenwervende instelling tot de regelgeving van het CBF. Dit toezichthoudende en onafhankelijke orgaan toetst periodiek de werkwijze en verantwoording van fondsenwervende instellingen. Fondsenwervende instellingen die volgens het CBF aan de gestelde criteria voldoen, mogen het CBF keur voeren. Het Leger des Heils draagt sedert 1999 dit keurmerk. In 2007 is het Leger des Heils opnieuw door het CBF getoetst in het kader van een zogenaamde vierdejaarscontrole. Als uitvloeisel van de toekenning van subsidie door het Ministerie van Ontwikkelingssamenwerking voor een aantal Leger des Heilsprojecten voor speciaal onderwijs in Latijns-Amerika, is de werkwijze van projectmonitoring in overeenstemming gebracht met de eisen die het Ministerie hieraan stelt. In 2007 is gestart met het Community Project Management Support systeem (CPMS), waarmee door het Leger des Heils wereldwijd ontwikkelingsprojecten beter gevolgd kunnen worden. De partners in ontwikkelingslanden krijgen een aantal praktische handvatten, waarmee zij de kwaliteit van hun projecten kunnen verbeteren. Ook resulteert deze aanpak in extra aandacht voor de duurzaamheid van het project. In samenwerking met de externe vermogensbeheerders heeft het Leger des Heils de periodieke screening van haar effectenportefeuille uitbesteed aan DSR (Dutch Sustainability Research) te Zeist. Dit onderzoeksinstituut is gespecialiseerd in het verkrijgen en toepassen van ethische beoordelingen van ondernemingen en staten. De screening door DSR ten behoeve van het Leger des Heils is erop gericht om beleggingen in maatschappelijke en (voor het Leger des Heils) ethisch niet-gewenste activiteiten te vermijden. Het aantal dak- en thuislozen blijft dalen Het aantal mensen dat met dak- en thuisloosheid te maken krijgt, is in 2007 wederom gedaald. In 2007 deden 14.083 mensen een beroep op de maatschappelijke opvangvoorzieningen van het Leger des Heils. In 2003 ging het nog om 21.094 mensen. Hiermee wordt de trend doorgezet dat het aantal dak- en thuislozen afneemt. In de afgelopen jaren is niet alleen de hulpverlening intensiever geworden, maar ook is het Leger des Heils steeds beter in staat mensen eerder te bereiken. Daardoor kan het aantal uithuiszettingen worden gereduceerd. De jaarlijkse toestroom van nieuwe dak- en thuislozen naar opvangvoorzieningen liep terug van 8.666 mensen in 2003 naar 7.194 mensen in 2007. Bedrijfsontwikkeling ReShare (kledinginzameling) Het Leger des Heils heeft een belangrijke positie in de inzameling van gebruikte kleding in Nederland. Jaarlijks wordt door het kledinginzamelingsbedrijf van het Leger des Heils (ReShare BV) ruim 25 miljoen kilogram ofwel ca. 35% van alle afgedankte Nederlandse kleding ingezameld. Voorgaande jaren is sterk ingezet op verbetering van zowel de werkwijze als de financiële doelstelling van ReShare BV. In 2007 is voor het eerst sedert jaren een positief bedrijfsresultaat behaald. Dit verbeterde resultaat komt niet alleen voort uit gestegen marktprijzen voor gedragen kleding, maar voor een belangrijk deel ook door een efficiëntere bedrijfsvoering. De financiële bijdrage uit de kledinginzameling aan de activiteiten van het Leger des Heils bedroeg in 2007 ruim een half miljoen euro. Statutair wordt het gehele resultaat bestemd ter financiering van niet-gesubsidieerde activiteiten van het Leger des Heils. Eind 2007 is het bedrijfsburo van de hoofdvestiging van ReShare BV verhuisd van Roosendaal naar een veel beter geschikte accommodatie in Oosterhout. Cliënten voelen zich vriendelijk, respectvol en serieus bejegend Het uitgangspunt cliënt centraal met daarbij een passende benadering staat hoog in het vaandel van het Leger des Heils. Medewerkers worden daarvoor toegerust. In 2007 hebben 637 medewerkers, werkzaam in de welzijns- en gezondheidszorg van het Leger des Heils, de bij deze training behorende toets met goed gevolg afgelegd en hebben zij behorend certificaat ontvangen. Door een externe instantie is een cliënttevredenheidsmeting uitgevoerd. De cliënten geven de door het Leger des Heils geboden zorg- en hulpverlening een rapportcijfer van 7,2. Uit dit onderzoek blijkt ook dat de medewerkers van het Leger des Heils veel respect hebben voor de individuele hulpvrager. De externe onderzoekers hebben aangegeven dat, in vergelijking met andere instellingen, de bejegening van cliënten binnen de afdelingen van het Leger des Heils opvallend gunstiger is. Medewerkers ervaren hun werk als zinvol Het er zijn voor de kwetsbare medemens is binnen het Leger des Heils een basiswaarde die is geworteld in het geloof dat God er is voor iedereen, dus ook voor de minsten. In het er zijn voor kwetsbare mensen speelt de identiteit van de organisatie, het persoonlijk geloof van de medewerkers en de specifieke Leger des Heils cultuur een belangrijke rol. Bij medewerkers van de welzijns- en gezondheidszorg van het Leger des Heils wordt regelmatig nagegaan hoe zij het werken bij de organisatie ervaren. In 2007 gaf 96% van de geënquêteerde medewerkers aan dat zij de inhoud van hun werk als zinvol ervaren. Verwerving van accommodaties voor hulpverlening Voor het Leger des Heils is belangrijk om over geschikte, cliëntvriendelijke accommodaties te beschikken. Verharding in de samenleving en afnemende tolerantie voor uitvallers van de maatschappij, maakt het niet eenvoudig om nieuwe accommodaties aan te trekken.
12 Terugblik 2007 Algemeen jaarverslag 2007 Ondanks de toename van het NIMBY-effect ( Not In My BackYard ) is het Leger des Heils er in geslaagd in 2007 zo n dertien geschikte accommodaties te verwerven. Uitbreiding betrokkenheid projecten ontwikkelingslanden Nederland speelt ondanks haar relatief kleine omvang en bevolking internationaal een belangrijke rol als het gaat om ontwikkelingssamenwerking. Ook binnen de internationale Leger des Heils organisatie (The Salvation Army) is Nederland actief. Beleidsmatig participeert het Leger des Heils vanuit Nederland in de International Consultancy Group, het wereldwijde beleidsorgaan van The Salvation Army op gebied van lokale ontwikkelingssamenwerking ( community development ). Bij de uitvoering van ontwikkelingsprojecten sluit het Leger des Heils in Nederland aan op de Millenniumdoelstellingen die in 2000 door regeringsleiders van 189 landen zijn gemaakt: vóór 2015 moeten armoede, ziekte en honger ver teruggedrongen zijn. Deze millenniumdoelen vormen ook het kader van het ontwikkelingsbeleid van de Nederlandse overheid. Voor deze kabinetsperiode heeft minister Koenders vier prioriteitsgebieden geformuleerd: 1) fragiele staten en postconflictgebieden 2) economische groei en verdeling 3) duurzame energie 4) vrouwenrechten. In 2007 is de afdeling van het Leger des Heils, die zich met internationale ontwikkeling- en samenwerking bezighoudt, in omvang en kwaliteit gegroeid. Dit vertaalde zich in een intensievere projectbewaking en leidde tot betere projectuitkomsten. In 2007 is een bedrag van ruim 3 miljoen besteed, verdeeld over 39 grotere projecten en een aantal kleine sponsorprojecten. Het Leger des Heils is van oudsher actief in onderwijsprojecten in ontwikkelingslanden. De laatste jaren zijn daar andere accenten bijgekomen zoals HIV-Aids voorlichting in lokale gemeenschappen (bv India), microkredietprojecten (bv China) en landbouw/ watervoorziening (verschillende landen in Afrika). Het komende jaar wordt het programmabeleid geëvalueerd om het aantal landen en thema s te verminderen zodat meer kennis en ervaring beschikbaar is om de meer complexere projecten adequaat te begeleiden. Het onderwerp Anti Trafficking (gericht tegen mensenhandel met seksuele of andere doeleinden) is in alle werelddelen een aandachtspunt. Vanuit haar ervaring in hulpverlening rond prostitutie en de internationale spreiding van de organisatie is het Leger des Heils wereldwijd een bondgenoot tegen mensenhandel. Het Leger des Heils in Nederland is samen met de Engelse collega s donor van een anti-mensenhandel project in Malawi. Het project is gericht om de lokale overheid te ondersteunen bij het tegen gaan van smokkelen van kinderen over de grens van Malawi naar Zambia waar ze verkocht worden als huisslaaf. Het project bevat ook een crisisopvangcentrum, waar geredde kinderen tijdelijk op verhaal kunnen komen en verdere begeleiding krijgen. In het najaar van 2007 is door het Leger des Heils in Nederland de Door-Geef-Bon gelanceerd. Eind 2007 was een bedrag ad 70.000 beschikbaar gekomen voor een aantal kleinere projecten op het gebied van ontwikkelingssamenwerking.
Leger des Heils Algemeen jaarverslag 13 Verbeterpunten Informatieverstrekking aan cliënten Uit de in 2007 gehouden cliënttevredenheidsmeting is naar voren gekomen dat de informatieverstrekking aan cliënten van de welzijns- en gezondheidszorg van het Leger des Heils verbetering behoeft. Het gaat om het meer toegankelijk maken van informatie, om begeleidingsplannen waarin duidelijk(er) doelen van en afspraken over de hulpverlening worden vastgelegd en om medewerkers die er meer bewust van worden gemaakt welke waarde goede informatie kan vertegenwoordigen voor cliënten. Het Leger des Heils ziet het als een uitdaging en opdracht om binnen de mogelijkheden die er zijn hierin verbetering aan te brengen. Hulpverlening aan chronisch verslaafden Veel van de mannen en vrouwen die bij het Leger des Heils aankloppen voor hulp en begeleiding hebben te kampen met een vorm van verslaving. Met name in de laagdrempelige opvangvoorzieningen (dag- en nachtopvang) komen veel chronisch (alcohol- en drugs-) verslaafden. De begeleiding die aan hen kan worden gegeven is ontoereikend om met name de afhankelijkheid van verslavende middelen te verminderen. De verslavingskliniek van het Leger des Heils heeft goede ervaringen met de Libermanmethode. Er zullen extra inspanningen worden gepleegd om deze methode breed binnen de werkeenheden van de stichting in te kunnen zetten. Beschikbaarheid van (betaald) werk voor hulpvragers Het Leger des Heils heeft in de afgelopen periode geëxperimenteerd met het creëren van werk voor cliënten. In Ede is de lunchroom SOEP opgezet, en in Lelystad is een kleinschalig tuincentrum/kwekerij/hoveniersbedrijf overgenomen. Op grond van de ervaringen in deze experimenten is het Leger des Heils van mening een baan voor iedereen (en dus ook voor de cliënten van het Leger des Heils) een te realiseren ambitie is. Het Leger des Heils zal daarom starten met een meer grootschalig innovatieprogramma Werk voor iedereen. Het Leger des Heils heeft onvoldoende expertise en slagkracht voor het ontwikkelen en exploiteren van retailformules. Daarom zal het Leger des Heils samenwerking met businesspartners zoeken. Aanwezigheid in buurten Dichtbij de mensen zijn is voor alle onderdelen van het Leger des Heils essentieel. De in de afgelopen jaren ingezette beweging om meer buurtsteunpunten te hebben, stagneert en behoeft dan ook een extra impuls. Een innovatieprogramma is ingesteld dat zich hierop in de komende jaren gaat richten. Beleggingsresultaat Zonder eigen vermogen en beleggingsopbrengsten hiervan zou het voor het Leger des Heils niet mogelijk zijn om al haar activiteiten in stand te houden. Het rendement van het belegde vermogen wordt gebruikt voor financiering van niet, of slechts deels gesubsidieerde activiteiten. Met name de financiering van kerkelijke activiteiten van het Leger des Heils zijn voor een deel afhankelijk van deze beleggingsinkomsten. Het Leger des Heils heeft gekozen voor een defensieve portefeuille, waarbij een rendement tussen 5 en 6% wordt verwacht. In 2007 was dit echter lager (2 %). Het hierdoor ontstane tekort is ongeveer 3 miljoen, waardoor de omvang van de schommelreserve die de organisatie moet beschermen tegen koersschom- melingen flink is teruggelopen. Als 2008 wederom een teleurstellend beleggingsjaar wordt, zal de bijdrage aan de (vooral kerkelijke) activiteiten moeten worden verminderd. Financiën kerkelijk werk Daar waar de kerkelijke activiteiten eind jaren 90 (financieel) vette jaren hebben gekend, bevindt het kerkgenootschap zich nu nadrukkelijk in de magere jaren. De kerkelijke activiteiten laten structureel een dekkingstekort zien van twee tot drie miljoen euro per jaar. Deze tekorten komen in mindering op de voor de kerkelijke activiteiten opgebouwde reserves. Daardoor vermindert echter het beschikbare bedrag dat in de komende jaren voor het kerkgenootschap belegd kan worden. In reactie hierop wordt in de korpsen (kerkelijke gemeenten) van het Leger des Heils een campagne gevoerd die gericht is op de kerkelijke achterban. In deze campagne wordt om bezinning gevraagd op de eigen bijdrage die men aan de kerkelijke organisatie ter beschikking stelt, en om bewust te geven zodat het kerkelijk werk kan worden voortgezet en uitgebouwd. Ook zal worden bezien welke kosten kunnen worden teruggedrongen. Fondsenwerving Het Leger des Heils wil terugkeren in de top van Goede Doelen als het gaat om naamsbekendheid en publieke waardering. Inzet van direct mail was tot nu toe vrijwel het enige middel dat ingezet werd voor fondsenwerving. Bij de selectie en differentiatie van (potentiële) donateurs werd gebruik gemaakt van lifestyle - profielen. De uitvoering van de fondsenwervende activiteiten zal meer gestuurd gaan worden op rendement in combinatie met de toepassing van meerdere fondsenwerftechnieken. Bij het beheer van de donateuradministratie zal, als het gaat om selectie en differentiatie, met name gebruik gemaakt gaan worden van de zogenaamde RFM analyse (Recency, Frequency en Monetary value). Deze analyse weerspiegelt gedrag dat de donateur al heeft laten zien en blijkt een betere voorspeller voor toekomstig gedrag dan toepassing van analyse op basis van lifestyle -profielen. Eind 2007 heeft het Leger des Heils 396.000 donateurs en andere begunstigers. Hiervan zijn ongeveer 50% actieve donateurs en 50% slapende donateurs. Binnen de revitalisering van de fondsenwerving zijn drie speerpunten geformuleerd voor de benadering van donateurs: - actieve donateurs van losse giften verzoeken om machtiging voor periodieke overboeking; - slapende donateurs reactiveren, weer op actieve status krijgen; - werving nieuwe donateurs om verdere teruggang tegen te gaan. Voor 2008 bestaat het voornemen om een ander type nieuwsbrief te ontwikkelen, dat beter geschikt is als communicatiemiddel met de achterban van donateurs.