AGENDA. 0 Opening. 1 Ingekomen post en mededelingen BESLUITEN. 2 Verslag a Vaststellen verslag ledenraad op 5 juni 2013 (besluit)

AGENDA Vergadering Ledenraad Datum 9 oktober 2013 Tijdstip 16.00-19.00 uur Plaats Architectuurpark Makeblijde Oud wulfseweg 3, 3992 LT Houten T 030-6365272 0 Opening 1 Ingekomen post en mededelingen BESLUITEN 2 Verslag a Vaststellen verslag ledenraad op 5 juni 2013 (besluit) 3 Verenigingszaken a Statutenwijziging (besluit) STRATEGISCHE BELEIDSCYCLUS 4 Toekomstperspectief Discussie over een aantal onderwerpen uit het strategisch beleidsplan: - Samenwerking in Ontwerpend Nederland - Profilering met certificaten, erkenningsregelingen en labels 5 Beleidsplan 2014-2016 a Concept beleidsplan 2014-2016 (ter bespreking) 6 De BNA in 2014 a Concept jaarplan 2014 (ter bespreking) b Concept begroting 2014 (ter bespreking) 7 Rondvraag en sluiting

LEDENRAAD 9 september 2013 Agendapunt 2a Vaststellen verslag vergadering Ledenraad op 5 juni 2013 Behandeling in de Ledenraad De Ledenraad wordt verzocht het verslag van de vergadering op 5 juni 2013 vast te stellen. Jollemanhof 14 Postbus 19606 1000 GP Amsterdam T 020 555 36 66 F 020 555 36 99 bna@bna.nl www.bna.nl KvK 40531539

VERSLAG C O N C E P T Vergadering Ledenraad op 5 juni 2013 Locatie Huys Azië Jollemanhof 14, Amsterdam Aanwezig: Ledenraad Janneke Bierman, Hugo de Clercq, Maarten Engelman, Arnoud Gelauff, Micha de Haas, Mark Ibelings, Henk te Kiefte, Klaas Kingma, Irma van Oort, Max Pape, Pieter van der Pot, Björn van Rheenen, Gijs Jan van der Schoot, Siebold Nijenhuis, Machiel Spaan, Svetla Stefanova, Frank van der Wiel. Bestuursleden Joost Ector, Erik Kooij, Marianne Loof, Maartje Luisman, Willem Hein Schenk (voorzitter). Bureau Saskia Dijkstra, Joep Habets (secretaris), Wilma Jansen, Tim Roeleveld, Nelleke van Thiel. Afwezig: Ledenraad Bestuur Bureau Thomas Bedaux, Roel Bosch, Daniel Jauslin, Adriaan Mout, Arnoud Olie, Wilco Scheffer en Roger Tan. Jeroen Wouters, Ronald Schleurholts. Fred Schoorl 1 Opening Schenk heet iedereen welkom in de eerste officiële vergadering van de ledenraad in nieuwe samenstelling. Hij brengt de bijeenkomst in Fort Vijfhuizen in herinnering. Schenk meent dat het een goede aftrap is geweest voor het werk van de ledenraad. Dankzij de inleiding van verenigingsadviseur Frans Huizenga is het voor iedereen weer duidelijk wat de rol, positie en taak van een ledenraad is. Enerzijds heeft de ledenraad een taak als toezichthouder op het bestuur anderzijds is er de opiniërende rol als het gaat om het strategische beleid van de vereniging. De agenda voor deze bijeenkomst is gesplitst in een besluitvormend en een opinievormend deel. De bedoeling is om het opinievorming in de ledenraad een duidelijke plaats te geven. De indeling van de vergaderzaal is veranderd. Het is de bedoeling dat de nieuwe opstelling meer uitnodigt tot gesprek en de vergadering een minder formeel karakter geeft. 2 Ingekomen post en mededelingen Schenk maakt melding van een aantal recente en lopende wapenfeiten van de BNA: - Architecten nemen deel aan de handelsmissie naar Duitsland in het kielzog van het Koninklijk paar. De participatie van architecten is voorbereid door Mathias Lehner van BNA International. Deelnemer Alex Letteboer houdt een blog bij. - Op de BNA onderzoekdag is een breed scala van afgeronde en lopende projecten gepresenteerd die worden uitgevoerd onder de paraplu van BNA Onderzoek. 1

- Tijdens werkbezoek aan Rotterdam is minister Blok door BNA geïnformeerd over de meerwaarde die architectuur heeft en de betekenis die dat heeft voor de politiekbestuurlijke agenda. - Het onderzoek naar nieuwe businessmodellen in de architectenbranche is door NWO is goedgekeurd in het kader van de topsector Creatieve Industrie. De BNA is bij het project betrokken. - Er is een goede cao voor de branche afgesloten. - De lobby om bij renovatie ook de architectenwerkzaamheden onder het 6% BTW tarief te plaatsen heeft succes gehad. E-mail Bosch Er is een e-mail van ledenraadslid Bosch. Hij stelt voor de onderwerpen oneerlijke concurrentie en maatschappelijk verantwoord opdrachtgeverschap in de volgende ledenraad te behandelen. Schenk geeft aan dat het twee belangrijke onderwerpen zijn die vandaag al uitstekend in de discussie over het beleidsplan aan bod kunnen komen. E-mail Gelauff Gelauff heeft een e-mail gestuurd over de voorwaarden waarop Aedes en Neprom architecten willen contracteren. Schenk zegt het hartgrondig eens te zijn met wat in de e-mail over de voorwaarden wordt gezegd. Het onderwerp heeft de aandacht van het bestuur. Meteen na het uitbrengen van de voorwaarden is een afwijzend artikel verschenen in Cobouw. Ook is er contact geweest met de verzekeraars. Hoewel zij zich niet onomwonden uitspreken is wel duidelijk dat contracten op basis van deze voorwaarden niet verzekerbaar zijn. Het traject om tot paritaire voorwaarden te komen was in samenwerking met NL Ingenieurs al gestart. Er is inmiddels een bijeenkomst geweest met de belangrijkste spelers, waaronder Aedes en Neprom. Zij zijn bereid aan de totstandkoming van paritaire voorwaarden mee te werken. Schenk denkt dat we ook de hand in eigen boezem moeten steken. De tendens naar afwijkingen op DNR was al lang zichtbaar, maar BNA en NL Ingenieurs hebben samenwerking afgehouden. De timing van Aedes en Neprom is ongelukkig, juist op het moment dat we beseffen dat we het samen moeten doen. Al met al wil het bestuur blijven streven naar paritaire voorwaarden. Een boycot, zoals elders wel wordt bepleit, is wat het bestuur betreft niet aan de orde. Schenk dat het niet nodig is om alle bezwaren tegen de voorwaarden van Aedes en Neprom, die door Gelauff overtuigend op een rijtje zijn gezet, in de ledenraad te bespreken. We zijn het daarover eens. Gelauff zegt te zijn geschrokken van de fase waarin het denken van Aedes en Neprom zich al bevindt. Het denkt dat het lastig te zijn om ze in een ander denkspoor te brengen. De praktijk is dat opdrachtgevers de voorwaarden gedachteloos bij de architect neerleggen, zonder er veel van af te weten en zonder de gevolgen te doorgronden. Deze voorwaarden maken onderhandelen onmogelijk. Gelauff denkt dat de strategie van voorzichtig bijsturen niet voldoende gaat werken. Er moet meer gebeuren dan in overleg blijven. Voor architecten zijn de voorwaarden een onmogelijkheid. 2

In de discussie komt naar voren dat verschillende ledenraadsleden zich wel kunnen vinden in het streven naar paritaire voorwaarden, maar behoefte hebben aan meer ondersteuning van de BNA in de situatie die zich nu voordoet. Zo geeft de notitie van Kennedy Van der Laan een goede analyse, maar geen praktisch bruikbaar advies over hoe nu te handelen. Het is niet erg realistisch om in deze tijd te veronderstellen dat ongunstige voorwaarden kunnen worden gecompenseerd door een hoger honorarium. Leden zou meer geholpen zijn met een lijstje argumenten die bij de onderhandelingen over het al dan niet toepassen van deze voorwaarden. Overigens zijn er ook leden die te kennen geven dat er niets nieuws onder de zon is. Ze worden al langer geconfronteerd met dit soort voorwaarden van de zijde van de opdrachtgevers. Ze ondervinden doorgaans geen onoverkomelijke problemen om ze in een goed gesprek met argumenten van tafel te krijgen. Schenk wil de ledenraadsleden die daaraan behoefte hebben uitnodigen voor een uitvoeriger gesprek over de voorwaarden van Aedes en Neprom en het beleid van de BNA daaromtrent. Engelman, Gelauff, De Haas en Spaan melden zich aan. Op verzoek van Loof wordt Jurriaan van Stigt aan het lijstje toegevoegd. 3 Verslag 3a Vaststellen verslag ledenraad 12 december 2012 Gelauff zegt de aan hem toegeschreven uitspraak op pagina 4 niet te kunnen doorgronden. Hij stelt dat waardeontwikkeling een economische en een culturele component heeft. In deze tijd prevaleert de economische component en staat de cultuur onder druk. De ledenraad stelt het verslag van de vergadering op 12 december 2012 vast. 4 De BNA in 2012 4a Vaststellen Jaaroverzicht 2012 Schenk stelt het Jaaroverzicht 2012 aan de orde. Allereerst wil hij graag weten wat het oordeel van de ledenraad is over de vorm en toon van het verslag. Gelauff vindt het een goed en helder stuk. De vraag rijst wat de doelgroep is van het Jaaroverzicht. Er staat hier en daar wat vakjargon in dat het voor buitenstaanders minder toegankelijk maakt. Het Jaaroverzicht wordt verspreid onder de leden als verantwoording over het beleid en de activiteiten van de BNA. Het staat op de website en het is beschikbaar voor verspreiding aan bijvoorbeeld de media, potentiële leden en relaties. Vanuit de ledenraad wordt aangedrongen op een ruime en actieve verspreiding. 3

Nijenhuis vindt het een beetje laat om het jaaroverzicht over het afgelopen jaar pas in juni vast te stellen. Schenk wijst er op dat het concept wel al eerder is gepubliceerd. Habets vult aan dat het jaaroverzicht samen met de jaarrekening de verantwoording vormt die elk jaar door het bestuur moet worden afgelegd. Op voorstel van Schenk stel de ledenraad het Jaaroverzicht 2012 vast. 4b Vaststellen Jaarrekening 2012 Kooij stelt dat het goed is de Jaarrekening over 2012 in een meerjarenperspectief te bekijken. Roeleveld is gevraagd een inleiding te geven over de financiële stand van zaken bij de BNA en de ontwikkeling daarvan in de afgelopen jaren. Zijn presentatie is als bijlage 1 bij dit verslag gevoegd. Ook geeft hij inzicht in de manier waarop het financieel beheer plaatsvindt. Het financieel beleid wordt onder verantwoordelijkheid van de directeur voorbereid en uit uitgevoerd door de administratie van de BNA. De financiële commissie houdt namens het bestuur de vinger aan de pols. Het bestuur stelt uiteindelijk zowel de begroting als de jaarrekening vast. De jaarrekening wordt eerst goedgekeurd door de accountant. Vervolgens worden zowel de begroting als de jaarrekening, respectievelijk in het najaar en het voorjaar door de ledenraad goedgekeurd. Ledental Pape vraagt of er bij de BNA grote bureaus ontbreken die wel lid zouden kunnen zijn. Ook wordt gevraagd wat de BNA doet om relevante bureaus die geen lid zijn tot het lidmaatschap te bewegen. Er zijn inderdaad grote bureaus die geen lid zijn. De BNA probeert met enige regelmaat deze bureaus als lid te werven. Het zijn vaak langdurige trajecten, maar er worden regelmatig successen geboekt, zoals in het kader van BNA International. Het is echter niet effectief om met het lidmaatschap te leuren. Ook de regiocoördinatoren houden zicht op de bureaus die geen lid van de BNA zijn, maar die we er wel graag bij zouden willen hebben. Er worden inspanningen gedaan om deze bureaus bij de BNA te betrekken. Van Oort geeft aan dat het goed is om niet-leden regelmatig en goed over de BNA te informeren. Lang niet altijd is bekend wat de BNA doet en bereikt. Schenk zegt dat de transformatie tot branchevereniging zeker ook leden heeft gekost. Niet omdat leden om die reden het lidmaatschap hebben opgezegd, maar omdat de noodzakelijke aanmelding als lid van de branchevereniging een moment van heroverweging van het lidmaatschap heeft gecreëerd. De ledenraad dringt er op aan actief aan ledenwerving te blijven doen, met name onder de bureaus die ertoe doen. De Clercq zegt dat het belangrijk is voortdurend te laten zien dat een branchevereniging op alle fronten nodig is, als het gaat om lobby maar ook om het bieden van voordelen. Stefanova suggereert een oproep te doen om de branche te redden. 4

Beleggingen Van der Schoot vraagt naar de risico s die worden gelopen met de beleggingen in obligaties en aandelen. Kooij geeft aan dat op advies van de vermogensbeheerder is gekozen voor een beperkt risicoprofiel. Dat past bij de BNA en bij de huidige markt. De portefeuille bestaat uit 80% vastrentende waarden en 20% aandelen. Zeer recent heeft de vermogensbeheerder geadviseerd om in de loop van het jaar de verhouding licht aan te passen ten gunste van de aandelen. Ibelings vraagt zich af of het verstandig is om nu te kiezen voor meer risico. Kooij zegt dat het advies is gebaseerd op de verwachting dat bij herstel van de economie de obligaties minder gaan opbrengen. Schenk vult aan dat het nog maar om een advies gaat. Het bestuur zal een en ander zorgvuldig afwegen. De beslissing is pas in het najaar aan de orde. Begroting Nijenhuis vraagt wie bepaalt of en hoeveel er negatief kan worden begroot. Roeleveld antwoordt dat in principe de inkomsten en uitgaven moeten dekken. In de afgelopen jaren was er een uitzonderlijke situatie doordat het grote overschot op de begrotingen uit de voorafgaande jaren aan de leden is teruggegeven in de vorm van activiteiten zoals de campagne Goed plan? Architect! Dat was mogelijk omdat de financiële reserves meer dan voldoende omvang hadden. Uitgangspunt daarbij was dat binnen een paar jaar de inkomsten en uitgaven in evenwicht moeten zijn. Personeel Van Rheenen informeert hoe het met de bezetting van het bureau gaat nu de neerwaartse lijn in de inkomsten van de BNA zich voortzet. Ook wil hij weten hoe de ontwikkeling van de loonkosten per fte is. De loonkosten per fte liggen hoger dan bij architectenbureaus. Kooij antwoordt dat beide zaken aan de orde zijn in de begroting voor 2013. Hij stelt dat de BNA, net als andere werkgevers, een beperkte manoeuvreerruimte heeft en dat bijsturen tijd vergt. Schenk beklemtoont dat het bestuur op de nieuwe realiteit inspeelt. Voorop staat dat de BNA kwaliteit moeten blijven leveren. Hij stelt dat de benodigde competenties voor een brancheorganisatie anders zijn dan voor een architectenbureau. We hebben te maken met een andere dynamiek op de arbeidsmarkt. Bierman vraagt of het aantal fte past bij de inkomsten die de BNA op dit moment heeft en wat het minimale aantal is om nog effectief te kunnen opereren. Kooij geeft aan dat het antwoord op die vraag onderdeel is van het toekomstplan voor de BNA. Het bestuur is daarmee bezig en het moet dit najaar zijn beslag krijgen. Eerst moet worden vastgesteld hoe de branchevereniging van de toekomst vorm en inhoud krijgt. Daarna moeten we bepalen welke competenties en welke mensen daarbij horen. Schenk zegt dat de beslissende vraag is hoe je een efficiënte BNA in stand houdt die ook in moeilijke tijden kan blijven opereren. Er worden verschillende opties bekeken, bijvoorbeeld een kleine kern met daarom heen een flexibele schil. De kernactiviteit is de lobby, de merken zouden zichzelf moeten kunnen bedruipen. 5

Vaststelling Jaarrekening 2012 Op voorstel van Schenk stelt de ledenraad de Jaarrekening 2012 met algemene instemming vast. 5 De vereniging 5a Herbenoeming voorzitter Willem Hein Schenk en bestuurslid Jeroen Wouters Op voorstel van Kooij gaat de ledenraad bij acclamatie akkoord met de herbenoeming van: - Willem Hein Schenk als voorzitter van de BNA voor een tweede termijn van twee jaar per 1 september 2013; - Jeroen Wouters als bestuurslid van de BNA voor een derde termijn van twee jaar per 1 juli 2013. Schenk dankt de ledenraad voor het in hem gestelde vertrouwen. Bij zijn aantreden als voorzitter meende hij dat voor de branche de economische situatie niet nog slechter kon worden. Helaas is het anders gelopen. Ondanks de moeilijke situatie is er de afgelopen periode veel door de BNA aangepakt en de BNA is goed in beeld gekomen. In de komende periode is het oog gericht op de toekomst. We staan voor belangrijke beslissingen. Schenk wil, met het bestuur en het bureau, daaraan zijn bijdrage leveren. Ook de ledenraad speelt daarbij een belangrijke rol. 5b Voorstel tot wijziging van de uitzonderingsregeling voor de toelating van bureauleden In de statuten van de BNA is een artikel opgenomen dat het mogelijk maakt om bureaus die niet voldoen aan alle lidmaatschapseisen onder strikte voorwaarden als lid toe te laten. Het bestuur beslist over de toelating. Het gaat met name om de architectuurafdelingen van ingenieurs- en adviesbureaus en om bureaus waarin verschillende ontwerpende disciplines in het ruimtelijk domein samenwerken. Er is vastgesteld dat de uitzonderingsregeling in de huidige formulering niet meer is toegesneden op de actuele ontwikkelingen in de beroepspraktijk zoals het werken in multidisciplinaire bureaus, het uitvoeren van projecten in interdisciplinaire teams en het opnemen van anderen dan architecten in de leiding van de bureaus. De huidige formulering staat dit in principe wel toe maar is gekunsteld. De voorgestelde nieuwe formulering geeft duidelijke criteria en laat de beoordeling of daaraan in specifieke gevallen wordt voldaan over aan het bestuur. Het is de bedoeling dat de ledenraad nu een principebesluit neemt dat later dit jaar zijn beslag gaat krijgen in een statutenwijziging. Nijenhuis vindt dat de term onafhankelijk goed moet worden gedefinieerd. Bijvoorbeeld moet worden voorkomen dat een groot aannemingsbedrijf dat een architectenbureau opkoopt lid van de BNA kan zijn. Habets antwoordt dat zoiets sowieso onmogelijk is. De organisatie als geheel moet namelijk actief zijn als ontwerp- en adviesbureau in het ruimtelijk domein. Een aannemingsbedrijf voldoet 6

niet aan die eis, een ingenieursbureau met een architectuurafdeling weer wel. Gelauff ziet juist met betrekking tot de grote ingenieursbureaus problemen. In het recente verleden degelijke bureaus het beleid gehad om architectenbureaus uit de markt te drukken. Als dit soort bureaus wordt toegelaten tot de BNA zijn ze meteen dominant gezien hun omvang en de zeer beperkte omvang van de meeste architectenbureaus. Tezelfdertijd is het voor de BNA gezien het afnemend ledental aantrekkelijk om grote bureaus aan zich te binden. Gelauff voorziet een belangenconflict. Schenk stelt dat over dat soort zaken met de bureaus moet worden doorgenomen bij de behandeling van de lidmaatschapsaanvraag. Loof zegt dat in het bestuur uitvoering is gesproken over allerlei mogelijke situaties die zich kunnen voordoen. Van belang is dat de regeling de bureaus geen recht geeft op het lidmaatschap, maar hun wel de mogelijkheid biedt het lidmaatschap aan te vragen. Het bestuur kan de aanvraag al dan niet honoreren. Bovendien geeft het lidmaatschap ook verplichtingen, zoals het naleven van de gedragsregels. Habets vult aan dat de lidmaatschapsverplichtingen gelden voor de hele organisatie, dus niet alleen voor het deel dat zich met architectenwerkzaamheden bezighoudt. Spaan vraagt of de regeling in overeenstemming is met de Wet op de architectentitel. Dat is jammer genoeg niet het geval, zegt Habets. Volgens de wet mag alleen een bureau waarvan tenminste de helft van de directie architect is zich architectenbureau noemen. Het wrange is dat de regeling in de wet overeenkomt met wat vroeger bij de BNA gold. Inmiddels zijn binnen de BNA de gedachten daarover geëvolueerd. Binnen de bureaus is vaak sprake van multidisciplinaire samenwerking en het management is meer dan eens in handen van nietarchitecten. De BNA-regeling is een jaar of tien geleden aan deze ontwikkeling aangepast, terwijl in de Wet op de architectentitel de oude situatie is vastgelegd. Volgens Spaan en anderen is dit een ongewenste situatie. Een bureau kan volgens de BNA een architectenbureau zijn, maar volgens de wet niet. Schenk antwoordt dat het een slag anders ligt. Een bureau dat volgens de wet geen architectenbureau is, kan onder bepaalde voorwaarden wel lid van de BNA zijn. Dat neemt niet weg dat ook Schenk vindt dat de regelingen gelijk zouden moeten zijn. Habets geeft aan dat vooralsnog aanpassing van de Wet op de architectentitel geen reële optie is. Schenk stelt de ledenraad voor om in te stemmen met de voorgestelde aanpassing van de regeling. Aldus geschiedt. Desgevraagd zegt Habets dat exacte formulering van de regeling aan de orde komt bij de wijziging van de statuten. De notaris maakt te zijner tijd het voorstel tot wijziging van de statuten, dat moet worden gepubliceerd en vervolgens wordt de ledenraad gevraagd in te stemmen met de statutenwijziging. 7

6 Beleidsplan BNA 2014 2016 Introductie Schenk geeft een introductie voor de discussie over het nieuwe beleidsplan van de BNA. Hij schetst het proces dat tot het strategisch meerjarenplan moet leiden. Vandaag wordt er geïnventariseerd wat er onder de ledenraadsleden leeft. Mede op basis daarvan wordt een concept beleidsplan opgesteld. De ledenraad bespreekt dat concept in de vergadering in oktober. Daarna is het bestuur weer aan zet. In december krijgt de ledenraad het beleidsplan ter vaststelling voorgelegd. Schenk noemt aan aantal punten die voor het bestuur belangrijk zijn: - de samenwerking in de keten; - een goede verhouding met andere partijen in de sector; - samenwerking van de brancheorganisaties in Ontwerpend Nederland, met name op het gebied van organisatie en lobby en te beginnen met NL ingenieurs; - een sterke positionering in de sector bouw is voor de BNA belangrijker dan in de creatieve sector, economische kant staat scherper op het netvlies; - meer gericht op opdrachtgevers, minder op overheid; - werken aan een organisatie 3.0, met een dienstenpakket dat is afgestemd op veranderingen maatschappij en bouw. Jansen geeft een inleiding op de discussie. (De presentatie is opgenomen als bijlage 2 bij dit verslag.) Ze schetst de voorgeschiedenis. Naar aanleiding van de discussie in de vorige ledenraad start de voorbereiding van het nieuwe beleidsplan met het aantreden van de nieuwe ledenraad. De strategische beleidscyclus valt nu samen met de zittingstermijn van de ledenraad. Daardoor kan de ledenraad optimaal invloed hebben op zowel de opstelling van het beleidsplan als het bewaken van de resultaten. Het nieuwe beleidsplan moet worden geplaatst in de context van de nieuwe realiteit. De bureaus krimpen en de BNA krimpt. Inhoudelijk zijn er al wat stappen gezet zoals de opstelling van de toekomstscenario s voor de architectenbranche en het aanscherpen van de missie van de BNA. We praten nu over de doelen die we willen bereiken. De wijze waarop we dat doen is nu nog niet aan de orde. Dat komt aan bod in het jaarplan. Over de concepten van zowel het beleidsplan als het jaarplan spreken we in oktober opnieuw. In de vergadering in december moeten beide door de ledenraad worden vastgesteld. Discussie in groepen De vergadering gaat uiteen in vier groepen. Elke groep gaat met een van onderstaande vragen aan de slag: - Welke bureaus willen we als BNA vertegenwoordigen? - Wat willen we als branche waarmaken? - Wat willen we bij opdrachtgevers bereikt hebben? - Wat willen we in de lobby richting overheden bereikt hebben? 8

De resultaten van de discussie zijn vastgelegd op flipovervellen. De foto s van de flipovervellen gaan als bijlage 3 bij dit verslag. Rapportage resultaten discussies Van de discussies wordt plenair verslag gedaan. Na elke presentatie vindt een korte discussie plaats. Voor elke vraag is hieronder aangeven welke na te streven doelen zijn genoemd en welke punten in de discussie naar voren zijn gebracht. 1 Welke bureaus willen we als BNA vertegenwoordigen? Strategische doelen: - Alle bureaus,mits professioneel, kunnen zich aansluiten bij de BNA. Ten minste de helft van de directieleden van de bureaus is architect, stedenbouwkundige, interieurarchitect of tuin- en landschapsarchitect. - De BNA is opgegaan in Ontwerpend Nederland. Het onderscheid tussen architecten, interieurarchitecten, stedenbouwkundigen en tuin- en landschapsarchitecten is geen basis meer voor de opdeling in verschillende belangenorganisaties. - Er wordt ingespeeld op de behoeften van bureaus die in essentieel verschillende marken opereren: de business-to-businessmarkt en de consumentenmarkt. En de BNA geeft daar helderheid over naar buiten. Punten uit de discussie: - Het segmenteringsonderzoek dat de BNA laat uitvoeren moet inzicht geven in de behoeften en verwachtingen die verschillende typen bureaus hebben. De segmentering in grote en kleine bureaus lijkt achterhaald. - Het onderscheid in grote, middelgrote en kleine bureaus is niet irrelevant, ze hebben ook behoeften die worden bepaald door hun omvang. - Er bestaat twijfel over het al dan niet hanteren van de eis of er een architect in directie van een (architecten)bureau moet zitten. Enerzijds bepaalt het de identiteit van het bureau, anderzijds kunnen de ogen niet worden gesloten voor ontwikkelingen als multidisciplinaire samenwerking en professioneel management in de bureaus.. 2 Wat willen we als branche waarmaken? Strategische doelen: - De BNA heeft zich ontwikkeld van brancheorganisatie naar netwerk. - Informatie leveren en bereikbaar maken is de kernactiviteit van het netwerk, de branche is daardoor sterker geworden. Leidend zijn de omstandigheden die nodig zijn om het werk goed te doen. De informatie is vrij toegankelijk op de website, inloggen is ouderwets. - De tweede kernactiviteit is lobby en de belangenbehartiging om optimale voorwaarden te scheppen voor de vakbeoefening. Het externe netwerk en een sterke oriëntatie op de omgeving zijn daarbij van belang. 9

- Bureaus zijn deelnemer aan het netwerk om de informatie die ze willen krijgen en willen delen. En omdat ze willen samenwerken. - De BNA doet minder zelf, maar huurt expertise in en verwijst de deelnemers aan het netwerk naar de plekken waar informatie en kennis is te halen. Punten uit de discussie: - Wat is het verdienmodel van de BNA als de voor bureaus relevante informatie vrij toegankelijk is en de activiteiten geen inkomsten kunnen genereren? Wie betaalt het filteren en toegankelijk maken van kennis? Wie betaalt het inhuren van expertise? - Gedragsregels en de handhaving daarvan passen minder goed bij een netwerk. Ze spelen geen rol bij het waarmaken van de ambities van de organisatie. - Geeft een netwerk voldoende massa om effectief naar buiten te opereren in lobby en belangenbehartiging? En hoe voorkom je dat een kennisdelend netwerk vooral met zichzelf bezig is en niet met de omgeving? 3 Wat willen we bij opdrachtgevers bereikt hebben? Strategische doelen: - BNA is kwaliteitskeurmerk. - Opdrachtgevers hebben beter inzicht in wat architect kan en wat de meerwaarde van het inschakelen van een architect is. Ze zijn op de hoogte van de veelzijdigheid van de branche en van de verschillen tussen architecten. - Opdrachtgevers zien architecten als een fijne partij om mee te werken en een partij die respect afdwingt. Ze zijn geïnspireerd door wat je met een architect kan bereiken. - Verbetering van de kwaliteit van wat architecten mogen doen. Niet meer opdrachten, maar wel betere opdrachten. Dat wil zeggen geen in stukken gehakte opdrachten, geen minimale, uitgeklede opdrachten, geen opdrachten met slechte voorwaarden. - BNA spreekt opdrachtgevers aan op de kwaliteit van hun opdrachtgeverschap en stimuleert goed opdrachtgeverschap. Daarmee is de BNA de vanzelfsprekende gesprekspartner bij organisaties als Aedes en Neprom Punten uit de discussie: - De BNA is nu al de geëigende gesprekspartner van opdrachtgeversorganisaties, maar het feit dat ze met je in gesprek gaan wil nog niet zeggen dat ze ook doen wat je zou willen. - Je moet streven naar meer opdrachten en betere opdrachten. Als brancheorganisatie kun je lastig pleiten voor vermindering van het aantal opdrachten. Maar dat is ook niet het voorstel. Het gaat er om de beschikbare energie in te zetten voor meer goede opdrachten en niet koste wat het kost op vergroting van het aantal opdrachten ongeacht de kwaliteit daarvan. - Goed en open overleg met opdrachtgevers is een voorwaarde. Architecten moeten oog hebben voor de noden van de opdrachtgevers in deze tijden. In dat licht moet het mogelijk zijn andere afspraken dan de gebruikelijke te maken over werkzaamheden en honorering. De basis daarvoor is onderling vertrouwen en respect. - Een sleutel tot goede opdrachten kan ook de samenwerking in de keten zijn. We 10

moeten het gesprek aangaan over de kwaliteit die we in de keten willen bereiken. Waardering van ieders inbreng kan ertoe leiden dat er voor iedereen de ruimte en de voorwaarden zijn om tot een goed resultaat te komen. 4 Wat willen we in de lobby richting overheden bereikt hebben? Strategische doelen: - Het accent is verschoven van lobby gericht op de overheid naar lobby gericht op opdrachtgevers. - Het aanvragen van de bouwvergunning is voorbehouden aan architecten. - De overheid voert controletaken op naleving van vergunningen daadwerkelijk uit en schakelt daarbij architectenbureaus in. - Drempels om in het buitenland te werken zijn geslecht, onder meer door het gelijktrekken van regelgeving in verschillende landen. - Overheid erkent de culturele waarde die de architect inbrengt bij het bouwen. Dat is de unieke meerwaarde die de architect te bieden heeft. Punten uit de discussie: - Het aanvragen van de bouwvergunning voorbehouden aan architecten is beroepsbescherming omdat bepaalde werkzaamheden dan alleen door de leden van een bepaalde beroepsgroep mogen worden verricht. Ook al gebeurt het met als doel kwaliteitsbescherming. Het is niet verdedigbaar dat vakbekwame anderen in de bouwsector geen kwalitatief goede aanvragen zouden kunnen indienen. - Als architecten onverkort willen vasthouden aan het auteursrecht dan gaan we het niet redden. We moeten in gesprek met de opdrachtgevers om enerzijds de knelpunten aan te pakken en anderzijds de gerechtvaardigde belangen van architecten over het voetlicht te brengen en veilig te stellen. Door de wijze waarop een klein aantal architecten in de jaren 90 zijn omgegaan met het auteursrecht zijn opdrachtgevers kopschuw geworden. Ze proberen het auteursrecht sterk te beknotten. Daardoor komt de ontwerpbescherming tijdens het proces in de knel. Wellicht is een beperking van de termijn waarin het auteursrecht van toepassing is een oplossing voor de knelpunten die opdrachtgevers ervaren. - Het is de vraag of zonder drempels toegang hebben tot buitenlandse markten wenselijk en mogelijk is. Op goed te kunnen opereren moet je kennis hebben van de lokale omstandigheden, netwerken, regelgeving, bouwcultuur et cetera. Het getuigt van werkelijkheidszin om daarvoor samen te werken met een lokale partner. Schenk constateert dat de overzichten aan de wand veel laten zien dat hout snijdt. Hij heeft met plezier naar de presentaties geluisterd. Hij bespeurt een zekere chemie in de groep die het mogelijk maakt om op een genuanceerde manier tot iets te komen. Wij gaan ermee aan de slag, zegt Schenk, en we komen na de zomer met iets terug. 11

7 Rondvraag en sluiting Smoelenboek Van Rheenen doet de suggestie om een smoelenboek voor de ledenraad te maken. Beleidsadviescommissies Kingma informeert naar de status van de beleidsadviescommissies. De beleidsadviescommissies adviseren het bestuur bij de voorbereiding en uitvoering van het beleid op een aantal afgebakende terreinen, zoals techniek en bouwregelgeving, arbeidszaken en ondernemerschap. In tegenstelling tot de ledenraad werken ze op dossierniveau. De leden van de commissies worden door het bestuur benoemd. Ze zijn gevraagd vanwege hun deskundigheid en visie op een bepaald terrein. Belangstellenden kunnen zich ook aanmelden. Formeel is het lidmaatschap van een beleidsadviescommissie niet onverenigbaar met het lidmaatschap van de ledenraad. Toch is enige terughoudendheid geboden. De beleidsadviescommissies adviseren het bestuur terwijl de ledenraad het bestuur moet controleren. Tijdstip vergadering Bierman prefereert 17.00 uur als aanvangstijdstip van de vergadering, zoals tot nu toe gebruikelijk was. Habets licht toe dat dit jaar het aantal vergaderingen is teruggebracht van vier naar drie, maar dat voor de vergaderingen nu drie in plaats van twee uur is uitgetrokken. Twee uur bleek vaak net te kort om de zaken goed door te spreken en zowel de besluitvormende als de opiniërende taak van de ledenraad tot hun recht te laten komen. Schenk informeert hoe de ledenraadsleden denken over een bijeenkomst van 17.00 tot 20.00 uur. Dat brengt geen groot enthousiasme, maar ook geen afwijzing met zich mee. Schenk dankt de aanwezigen voor hun inbreng, wenst iedereen een goede zomer en sluit de vergadering. 12

Besluitenlijst Ledenraad op 5 juni 2013 De ledenraad: - stelt het jaarverslag 2012 vast; - stelt de jaarrekening 2012 vast; - stemt in met de herbenoeming van Willem Hein Schenk tot voorzitter van de BNA voor een tweede termijn van twee jaar per 1 september 2013; - stemt in met de herbenoeming van Jeroen Wouters tot bestuurslid van de BNA voor een derde termijn van twee jaar per 1 juli 2013; - besluit tot aanpassing van de uitzonderingsregeling voor de toelating van bureauleden. Actiepunten Ledenraad op 5 juni 2013 Van Thiel: Habets: - nodigt de ledenraadsleden Spaan, Engelman, Gelauff en De Haas en BNA-lid Jurriaan van Stigt uit voor een gesprek over de voorwaarden van Neprom/Aedes. - stuurt ledenraadsleden opnieuw het vergaderschema 2013; - zorgt voor een smoelenboek. 13

LEDENRAAD 9 oktober 2013 Agendapunt 3a Statutenwijziging Behandeling in de ledenraad De ledenraad wordt gevraagd in te stemmen met de voorgestelde wijzigingen van de statuten en de gewijzigde statuten vast te stellen. Jollemanhof 14 Postbus 19606 1000 GP Amsterdam T 020 555 36 66 F 020 555 36 99 bna@bna.nl www.bna.nl KvK 40531539

VERGADERNOTITIE Agendapunt 3a Statutenwijziging Vergadering Ledenraad op 9 oktober 2013 Datum notitie 23 september 2013 Van Bestuur BNA Kenmerk V/Ledenraad/131009.3a1 Onderwerp Toelichting op de voorstellen tot wijziging van de statuten van de BNA Het bestuur vraagt de ledenraad in te stemmen met de in de bijlage vermelde wijzigingen van de statuten. De voorgestelde wijzigingen worden hieronder toegelicht. Artikel 3 Het ministerie van Sociale Zaken & Werkgelegenheid vraagt om een aanpassing van onze statuten. Het ministerie wil dat expliciet in de statuten wordt vermeld dat de BNA collectieve arbeidsovereenkomsten kan aangaan. Strikt genomen staat er nu in de huidige statuten alleen dat de BNA de onderhandelingen daarvoor mag voeren. Hoewel het jarenlang geen probleem heeft opgeleverd staat het nu een algemeen verbindend verklaring van de cao in de weg. Artikel 5 De formulering van de uitzonderingsregeling voor de toelating van bureauleden is op basis van de behandeling in de vorige ledenraad in het voorstel tekstueel aangepast. Het is nu duidelijker voor welke bureaus de regeling van toepassing is. Ook is de mogelijkheid gecreëerd dat bureaus van interieurarchitecten, stedenbouwkundigen en tuin- en landschapsarchitecten een beroep kunnen doen op de uitzonderingsprocedure. Artikel 8 In de huidige statuten staat vermeld dat in bepaalde situaties het lidmaatschap van het persoonlijk lid automatisch komt te vervallen na beëindiging van de werkzaamheden bij een bureaulid. Formeel is dat niet juist, het lidmaatschap moet door de BNA worden opgezegd. Voor de duidelijkheid is in het voorstel tot stautenwijziging de expliciete vermelding opgenomen dat na de beëindiging van een bureaulidmaatschap de persoonlijke lidmaatschappen van de bij het betreffende bureau werkzame persoonlijke leden door de BNA worden opgezegd. Dat is in de huidige statuten wel afdoende geregeld, maar het staat niet expliciet vermeld als consequentie van de beëindiging van het bureaulidmaatschap. Overgangsregeling De overgangsregeling uit de huidige statuten kan grotendeels worden geschrapt, alle bepalingen op één na zijn al geëffectueerd. In lijn met de voorgestelde wijziging van artikel 8 is in het voorstel de betreffende automatische beëindiging van het lidmaatschap vervangen door opzegging door de BNA. 1

VERGADERNOTITIE Agendapunt 3a Statutenwijziging Vergadering Ledenraad op 9 oktober 2013 Datum notitie 23 september 2013 Van Bestuur BNA Kenmerk V/Ledenraad/131009.3a Onderwerp Voorstellen tot wijziging van de statuten van de BNA DOEL EN MIDDELEN. ARTIKEL 3. 1. De vereniging is een algemene brancheorganisatie van architectenbureaus en stelt zich ten doel de ontwikkeling van de bouwkunst te stimuleren en de beroepsuitoefening van haar leden te bevorderen, een en ander in de ruimste zin des woords. 2. Zij tracht dit doel te bereiken door alle wettige middelen, welke daartoe dienstig zijn en in het bijzonder door: - het bevorderen van overleg tussen de leden in regionaal (de kringen) en landelijk verband over de inhoud van het beroep; - het scheppen van mogelijkheden voor en het bevorderen van een voortdurende toetsing en aanpassing van de uitoefening van het architectenberoep aan de maatschappelijke ontwikkelingen; - het (doen) opstellen, het (doen) instandhouden, het voortdurend toetsen en het zonodig (doen) aanpassen van de gedragsregels voor de bureauleden, architect-leden, directeur-leden, kandidaat-leden en geassocieerd-leden; - het bevorderen van een goede opleiding zowel met betrekking tot het architectenberoep als ten behoeve van de medewerkers op de architectenbureaus; - het uitgeven van publicaties; - het samenwerken met andere organisaties en het voeren van overleg met de overheid en andere participanten in de bouw; - het zorgdragen voor een juiste rechtsverhouding tussen opdrachtgevers en architecten; het zorgdragen voor- en het bevorderen van een juiste collegialiteit in samenwerkingsverbanden, waarbij leden betrokken zijn; - het vertegenwoordigen van de bureauleden in de onderhandelingen met de werknemersorganisaties ten behoeve van het aangaan van collectieve arbeidsovereenkomsten;. - het aangaan van collectieve arbeidsovereenkomsten. LIDMAATSCHAP. ARTIKEL 5. Omtrent het voldoen aan de eisen voor het lidmaatschap gesteld beslist het bestuur. De eisen voor het verkrijgen van het lidmaatschap en de wijze van de beoordeling daarvan worden nader geregeld bij het huishoudelijk reglement. 1

Het bestuur heeft de bevoegdheid om in bijzondere gevallen een organisatie of een deel van een organisatie die niet voldoet aan de in de statuten vastgelegde eisen toe te laten als bureaulid mits: a. er sprake is van een samenwerkingsverband van architecten met interieurarchitecten, stedenbouwkundigen, tuin- en landschapsarchitecten en/of raadgevend ingenieurs, waarbij tenminste een architect-lid deel uitmaakt van de directie; dan wel er sprake is van een architectuurafdeling, -divisie of -sectie die zich herkenbaar als architectenbureau presenteert en de organisatie als geheel zich bezighoudt met onafhankelijke advies- en ontwerpwerkzaamheden en tenminste een architect-lid in de dagelijkse leiding van de betreffende afdeling, divisie of sectie is opgenomen; en b. de directie c.q. de eigenaren van het samenwerkingsverband en, indien van toepassing, de organisatie als geheel schriftelijk verklaren de verplichtingen van de vereniging in acht te nemen, waaronder in het bijzonder de gedragsregels en het tuchtrecht van de vereniging. - het bureau als hoofdactiviteit onafhankelijk ontwerp- en/of advieswerk in het ruimtelijk domein verricht; en - de directie c.q. de eigenaren van het bureau schriftelijk verklaren binnen de hele organisatie de verplichtingen van de vereniging in acht te nemen, waaronder in het bijzonder de gedragsregels en het tuchtrecht van de vereniging. Voor bovengenoemde toelating komen in aanmerking: a delen van bureaus die: - binnen het bureau als een architectuurafdeling, -divisie of -sectie een herkenbare positie hebben; en - zich in de markt als architectenbureau manifesteren; en - ten minste één architect in de dagelijkse leiding van de betreffende afdeling, divisie of sectie hebben opgenomen. b bureaus die: - architectenwerkzaamheden verrichten en - zich daarmee manifesteren in de markt en - ten minste één architect werkzaam hebben en - de architectenwerkzaamheden onder de inhoudelijke verantwoordelijkheid van een architect laten verrichten. c bureaus die: - werkzaamheden verrichten binnen een of meer van de disciplines architectuur, stedenbouw, interieurarchitectuur of tuin- en landschaparchitectuur al dan niet in samenwerking met raadgevend ingenieurs en - ten minste één ingeschrevene in het wettelijk architectenregister als bestuurder hebben. 2

ARTIKEL 8. Het lidmaatschap eindigt: a. door overlijden van het persoonlijke lid of doordat het bureaulid ophoudt te bestaan; b. door opzegging door het lid; c. door opzegging namens de vereniging; d. door ontzetting. Zodra een architect-lid de werkzaamheden bij een bureaulid heeft beëindigd vervalt wordt diens lidmaatschap door de BNA opgezegd, met uitzondering van architect-leden die op dat moment de AOW-gerechtigde leeftijd hebben bereikt. Zij worden automatisch senior-lid. Na de beëindiging van een bureaulidmaatschap worden de persoonlijke lidmaatschappen van de bij het bureau werkzame personen door de BNA opgezegd. OVERGANGSREGELING. Deze statutenwijziging wordt geacht in werking te treden per één januari tweeduizend dertien. Voordien zal door het bestuur aan alle huidige architect-leden, directeur-leden en architectenbureaus BNA worden gevraagd om zich als bureau aan te melden voor het bureaulidmaatschap onder aanwijzing van een contactpersoon. De architectenbureaus BNA worden door de aanmelding direct bureaulid. Alle huidige leden-natuurlijke personen worden per één januari tweeduizend dertien persoonlijke leden. Na één januari tweeduizend dertien kan het architect-lidmaatschap, het directeur-lidmaatschap en het kandidaat-lidmaatschap slechts worden verkregen door bestuurders van een bureaulid en architecten in dienstverband bij een bureaulid. Na één januari tweeduizend dertien zullen geen nieuwe ereleden, geassocieerde leden en student-leden meer worden toegelaten. PerVanaf één januari tweeduizend veertien worden door de BNA de persoonlijke lidmaatschappen beëindigd opgezegd van architecten in dienstverband bij architectenbureaus die geen bureaulid zijn. 3

LEDENRAAD 9 september 2013 Agendapunt 4 Toekomstperspectief Behandeling in de Ledenraad De Ledenraad wordt gevraagd om in vier kleine groepen van gedachten te wisselen over twee belangrijke onderwerpen uit het strategisch beleidsplan: - Samenwerking in Ontwerpend Nederland - Profilering met certificaten, erkenningsregelingen en labels. Per groep wordt één onderwerp besproken zo dat beide onderwerpen in twee groepen aan de orde komen. De discussies worden voorafgegaan door een korte inleiding en afgesloten met een gezamenlijke bespreking van de bevindingen. Jollemanhof 14 Postbus 19606 1000 GP Amsterdam T 020 555 36 66 F 020 555 36 99 bna@bna.nl www.bna.nl KvK 40531539

LEDENRAAD 9 september 13 Agendapunt 5 Concept Beleidsplan 2014 2016 Behandeling in de ledenraad Het concept beleidsplan 2014 2016 wordt ter bespreking aan de ledenraad voorgelegd. De vaststelling van het beleidsplan 2014 2016 is aan de orde in de vergadering van de ledenraad op 20 november 2013. Jollemanhof 14 Postbus 19606 1000 GP Amsterdam T 020 555 36 66 F 020 555 36 99 bna@bna.nl www.bna.nl KvK 40531539

- concept - VEERKRACHT! Beleidsplan BNA 2014-2016 Veranderen, verbinden en samenwerken in een nieuwe markt In transitie De architectuurpraktijk wordt niet meer zoals het geweest is. In de wereld van ontwerpen en bouwen zijn oude zekerheden verdwenen. De context, de business en de praktijk van het architectenbureau tonen aan dat er sprake is van een nieuwe realiteit. Reden voor de BNA om zich de komende jaren in de eerste plaats te richten op een verdere versterking van het aanpassingsvermogen en de veerkracht van de branche zelf. In een transitie zijn adaptatie en elan van de branche cruciaal. Ondernemerschap en slim innoveren horen daarbij. Dat tonen sommige architectenbureaus op inspirerende wijze aan. Ten tweede wil de BNA de rol en betekenis van de architect als schakel in het bouwproces beter profileren en meer inhoud geven, door middel van onderzoek, promotie en opinie. De BNA kiest tenslotte nadrukkelijk voor verbinden en samenwerken als leidraad voor de toekomst. Het wordt tijd dat deze verdeelde, deels gefrustreerde en geplaagde branche zich samen met aanpalende branches opwerkt tot een positief ingestelde, maatschappelijk gedreven en strategisch samenwerkende sector. Een branche die vitaal en gezond is, die het aandurft om zelfbewust te zijn. We zullen de samenwerking als branche met elkaar en met onze ketenpartners nog beter en slimmer moeten aanpakken dan de afgelopen jaren. Met ziel en zakelijkheid. De urgentie daartoe wordt dagelijks gevoeld. Het is een must om daarbinnen als branchevereniging positie te kiezen en leiderschap te tonen voorbeelden geven, discussies aangaan, richting geven, stem verheffen. Dat geldt voor de BNA evengoed als voor collega-organisaties als de RIBA en het AIA. Alle vertonen eenzelfde strijd en eenzelfde zoektocht naar roldefinitie, toegevoegde waarde en nieuw perspectief. Ook brancheverenigingen moeten op zoek naar een 3.0-versie voor henzelf. Daarbij past de ambitie om toe te werken naar een krachtiger gezamenlijk geluid: de ambitie Ontwerpend Nederland. De BNA heeft op meerdere manieren geprobeerd meerwaarde voor het collectief te hebben. Met het organiseren van debatten, het publiceren van manifesten en het uitvoeren van onderzoek naar strategie en praktijk voor de branche. En door het steeds prominenter als stem van de branche optreden. Terwijl die branche en de context waarin zij werkt snel verandert en zij zelf, volgens het eigen onderzoek van de BNA, meer hybride wordt. Als brancheorganisatie heeft de BNA een aantal fundamentele keuzes gemaakt. De keuze voor scherpere focus op ondernemerschap en markten niet op culturele doelstellingen. En de keuze voor vernieuwing en een meer maatschappelijke oriëntatie van de architectuur. Net als die voor de transformatie naar een branchevereniging, met duidelijk economische oriëntatie en gekoppeld aan bedrijven, in plaats van individuele beoefenaars van het vak. Die transformatie wordt gezien, erkend en gewaardeerd. Niet in de laatste plaats omdat de BNA de samenwerking met anderen nadrukkelijk opzoekt. Of het nu met de bouwpartners is onze belangrijkste omgeving of met anderen ruimtelijke ontwerpdisciplines, in de creatieve industrie, of daarbuiten. Daarbij hoort een accentverschuiving van oriëntatie op de overheid, naar die op de brede groep opdrachtgevers. De context, de markt en de praktijk Vanzelfsprekend is dat de analyse van wat er aan de hand is bepalend moet zijn voor wat de BNA gaat doen. Wat we moeten, wat we willen en wat we kunnen, zijn drie verschillende grootheden, die vragen om ambitie, realisme en pragmatisme. De BNA heeft onder meer in de scenarioverkenningen Toekomsten laten zien dat de context waarin onze leden werken fundamenteel is veranderd. De traditionele rolverdeling is niet meer vanzelfsprekend. De verhouding met partners als aannemers, bouwers, ontwikkelaars, overheden, bankiers en beleggers is soms ingrijpend veranderd. Het gevolg is dat architectenbureaus weliswaar een plaats in de keten hebben, maar zelden nog de rol van regisseur vervullen. Sterker nog: steeds vaker werken bureaus als onderaannemer binnen 1

moderne contracten, op een markt waarin niet het aanbod maar de vraag van doorslaggevend belang wordt. Vastgoed wordt steeds vaker met of in opdracht van eindgebruikers ontwikkeld. Dat stelt heel andere eisen aan het werk van architectenbureaus. De veranderde omstandigheden en de wijze waarop de markt hierop reageert, hebben gevolgen voor de praktijk. Het verklaart waarom architectenbureaus hun toegevoegde waarde aan de voorkant of juist aan de achterkant van het proces zoeken. Of in combinaties daarvan. En niet zonder succes. Ook de strategische samenwerking tussen kleine, soms eenmanszaken illustreert dat soms klein het nieuwe groot is. Bij andere architectenbureaus worden in toenemende mate branchevreemde activiteiten aan het bureau gekoppeld. Het leidt ertoe dat de al jaren vervagende grenzen met andere ontwerpende disciplines als stedenbouw, interieur en landschap theoretisch worden. Maar ook dat de grenzen met andere disciplines verder vervagen, of het nu op het terrein van IT-technologie, serious gaming of nieuwe media is. Waar dan juist weer groei mogelijk blijkt te zijn. Adaptatie en veerkracht De BNA onderkent dat er voor de branche een andere werkelijkheid is ontstaan waar we op in moeten spelen. Het komt er nu op aan vooruit te denken, de verandering mede vorm te geven, op zoek naar nieuwe kansen voor het ondernemerschap in de sector. De BNA moet juist zoeken naar nieuwe kansen voor het ondernemerschap van in essentie steeds meer hybride bureaus (of juist multidisciplinair gespecialiseerde ontwerpbureaus). Succesvolle bureaus veranderen hun businessmodel, hun strategie, expertise en competenties om nieuwe kansen te ontwikkelen en bij de koplopers in de branche te horen. Toonaangevende bureaus zijn niet langer vooral bureaus met bijzondere ontwerpen of ontwerpopvattingen à la Superdutch, maar bureaus die kwaliteit van ontwerp koppelen aan een succesvol businessmodel en dito samenwerking. Goed voorbeeld doet goed volgen. De BNA stelt zich daarom de komende periode vooral ten doel het adaptatievermogen en de veerkracht in de branche verder te versterken. Alleen op deze manier is er voldoende kans dat de kracht van het ontwerpend, oplossend en verbindend vermogen als kern van de branche overeind blijft. En kan het internationale reputatie een nieuwe impuls krijgen. Het is geen eenvoudige opgave, nu de spanningen met ketenpartners toenemen en de concurrentie binnen de branche heftig en soms moordend is. Enerzijds is dit het gevolg van het feit dat de rol en positie van architecten, noch van andere partners, vanzelfsprekend is. Het is mede aan de BNA om daarin verandering aan te brengen door middel van onderzoek, promotie en opinie. Anderzijds is de markt door de recessie nu zodanig verstoord dat er tal van perverse mechanismen optreden, die normale concurrentieverhoudingen verstoren. Zowel op het gebied van aanbesteden, als prijsvorming zijn hier voorbeelden van een onbalans. Ook hier ziet de BNA een rol voor zichzelf weggelegd. Er zal de komende jaren gewerkt moeten worden van een verdeelde, vaak op zichzelf gerichte en gefrustreerde branche, die soms ongezond concurreert en elkaar weinig gunt, naar een meer positieve, maatschappelijk gedreven, strategisch samenwerkende en zich breed ontwikkelende branche. Dat is geen utopie, maar economische noodzaak. Slim samenwerken helpt De BNA staat voor het collectieve belang van de branche. Wij zien ook dat in de 21 ste eeuwse de nadruk op verbinden en samenwerken komt te liggen, met co-makership, cocreatie en productie als moderne termen. Dit betekent dat de BNA die verbindingen en samenwerking waar mogelijk en nodig tot stand gaat brengen of ondersteunen. Slim samenwerken geldt hier als motto voor een open, creatieve en ondernemende houding. Dit gebeurt vanuit de overtuiging dat de mate waarin wij als sector erin slagen om te verbinden en samen te werken bepalend is voor de toekomstig succes van onze branche. De architectuur als onderdeel van een groter geheel of proces. De ambitie is juist ook om de dialoog met aanpalende terreinen als de bouw- en ingenieurswereld actief te versterken. De BNA zal tegen uitwassen van de markt - voor zover mogelijk - optreden en leden hierop aanspreken. Het belangrijkste is dat er naast een effectieve gedragscode een sterker accent komt op integriteit. Natuurlijk is goed opdrachtgeverschap van belang. Maar dit werkt alleen als het goede opdrachtnemerschap voldoende helder is omschreven en de gedragsregels worden nageleefd en in dialoog met elkaar besproken. 2

De BNA wil tot slot structureel samenwerken met partijen van buiten de branche. Dit gebeurt vanuit de overtuiging dat het belang van het collectief het beste wordt gediend als deze waar mogelijk wordt gekoppeld aan belangen van anderen. Daarbij staan de belangen van de leden boven de belangen van de BNA als organisatie. Inmiddels wordt er al beperkt samengewerkt met partijen in de bouwketen (o.a. gezamenlijk lobby-overleg Cencobouw). Daar ligt meerwaarde en letterlijk en figuurlijk verdiencapaciteit. De komende drie jaar moet op dit terrein een doorbraak komen. Hierbij kiest de BNA voor een gemeenschappelijke ambitie van de ruimtelijk ontwerpende disciplines onder de naam Ontwerpend Nederland. Het momentum is aanwezig om zo samen met de ontwerpende disciplines een doorbraak te forceren. De BNA wil de dialoog organiseren met onze (keten)partners binnen en buiten de bouw en ruimtelijke ontwikkeling. Verder blijven wij samenwerking zoeken met de veelkleurige creatieve industrie (Federatie Dutch Creative Industries). Statement De vraag is nu niet wat de BNA voor jou kan betekenen, maar wat de BNA en de leden gezamenlijk met andere ontwerpende disciplines op de markt kunnen betekenen. Wie een sterkere positie claimt moet die willen waarmaken. Dat geldt voor bureaus en voor de vereniging. De BNA wil actief bijdragen aan een betere branche en daarbij expliciet een leiderschapsrol vervullen, zowel naar binnen als naar buiten. Wat wij onze leden vragen moeten we ook zelf doen. Daar ligt de opgave: verregaande samenwerking, nieuwe richtingen en focus op innovatie en vernieuwing van ons collectieve en individuele ondernemerschap. Bijdragen aan die branche, met de brancheorganisatie, zouden alle architectenbureaus van Nederland moeten willen. Kernpunten BNA 2014-2016 Naar een moderne branchevereniging met Ontwerpend Nederland als ambitie voor verdere samenwerking met andere branches en disciplines, met markt en overheid Accepteer de transitie naar een nieuwe markt en ondersteun de leden door adaptatie en veerkracht in hun ondernemerschap verder te stimuleren Voorop lopen in promotie van maatschappelijke waarden van bouw en architectuur (in de keten) Naar nieuw elan in de branche, met slim samenwerken en netwerken als strategie. Waarmaken: lidmaatschap BNA biedt waarborgen voor opdrachtgever Moderne branchevereniging 3.0 met diensten voor het collectief èn voor individuele bureaus 3

VEERKRACHT! Beleidsplan BNA 2014-2016 Missie Architectenbureaus versterken die op kansrijke markten toegevoegde waarde leveren voor opdrachtgever en maatschappij Ontwikkelingen Ambities Beleidsdoelstellingen 2016 Versterken bureaus Aanbod is groter dan de vraag Grote concurrentie en prijsdruk Architectenwerkzaamheden door anderen en verbreding dienstverlening door architectenbureaus Meer multidisciplinaire en hybride bureaus Acquisitie: van portfoliopresentatie naar proactieve probleemoplossingen voor opdrachtgevers Meer markt- en proces- dan puur designgedreven Nieuwe verdien- en financieringsmodellen (Futura) Verduurzaming, herbestemming en transformatie bestaande gebouwen belangrijkste binnenlandse opgave Meer bureaus richten zich op buitenlandse markten en op diensten aan de voor- en achterkant van het ontwerp- en bouwproces Sterke groei aantal zzp ers en cao onder druk Invoering beroepservaringsperiode belangrijk voor internationale concurrentiepositie Terugtredende overheid: minder te halen in de lobby, decentralisatie in r.o. verantwoordelijkheden en grotere rol markt in nieuw bouwvergunningenstelsel Architectenbranche verschoven van culturele naar economische sector Toegevoegde waarde voor opdrachtgever en maatschappij Markt en ondernemerschap De bedrijfsvoering van architectenbureaus BNA is versterkt mede door de inspanningen van de BNA Lobby De BNA draagt succesvol bij aan het versterken van de positie van architecten Professionalisering Architectenbureaus zijn toegerust met de benodigde kennis en competenties Arbeidsmarkt Gezonde arbeidsmarkt in aantrekkelijke branche met MVO als norm De BNA biedt bureaus inzicht in marktontwikkelingen, versterkt het ondernemerschap, helpt nieuwe kansrijke markten te veroveren en nieuwe diensten te ontwikkelen BNA heeft met ketenpartners succesvolle gezamenlijke initiatieven uitgevoerd voor toetreding tot (deel-)markten BNA Onderzoek heeft als praktijklab aantoonbaar aan marktontwikkeling bijgedragen BNA heeft voor 2015 een erkend kwaliteitslabel en aanvullende voorwaarden ontwikkeld dat architecten in staat stelt als private partij de kwaliteit van ontwerpen en gebouwen te waarborgen BNA International: het programma helpt deelnemende bureaus hun buitenlandse omzet gemiddeld met 15% te verhogen en bindt toonaangevende internationaal werkende NL architectenbureaus aan de BNA. De kwaliteit van het opdrachtgeverschap is verbeterd. Bij aanbestedingen ligt in de lobby de focus op proportionele inspanning tijdens de selectiefase en wettelijke verankering van verruimde referentietermijn. De positie en belangen van architecten zijn optimaal behartigd in de totstandkoming van het nieuwe bouwvergunningenstelsel en omgevingswet BNA is de belangrijkste aanbieder voor (wettelijk verplichte) bij- en nascholing voor de ontwerpende en aanverwante disciplines in de bouw Binnen netwerken zorgt de BNA voor een optimale kennisdeling bij bureaus onderling De collectieve arbeidsvoorwaarden en pensioenregeling zijn verder gemoderniseerd en flexibeler gemaakt De BNA heeft zich succesvol ingezet voor de ontwikkeling van de benodigde (toekomstige) kennis en competenties binnen het architectenbureau De BNA bevordert MVO in de architectenbranche via een code over goed werkgeverschap, ethisch handelen en duurzaamheid De BNA zet zich in voor een eerlijke en redelijke werking van de arbeidsmarkt Herpostionering architectuur als maatschappelijke kracht en meerwaarde Van overheid naar markt als opdrachtgever Afnemende rol in ontwikkel- en bouwprocessen voor architectenbureaus Toegevoegde waarde architect onder druk bij opdrachtgevers Minder artistiek, meer vakman, adviseur, dienstverlener Van autonoom van actieve partner in coproductie Van tactisch naar strategisch vermogen Van waarde naar aantoonbare meerwaarde Vereniging Contributie-inkomsten fors verminderd en lidmaatschap onder druk BNA verbindt leden met markt Van brancheordening naar brancheontwikkeling Ondanks verkleining toch groter door samenwerking met andere branches Van architecten naar ontwerpende disciplines binnen bouwkolom Van vertegenwoordiging branche naar branche leiderschap Van kennis- naar netwerkorganisatie Van bureau naar ondernemerschap binnen de organisatie Van functionele naar thematische netwerken Maatschappij Nederlandse architectuur, ontwerp en bouw worden positiever gewaardeerd vanwege de bijdrage aan economie en maatschappij Opdrachtgevers Opdrachtgevers en architectenbureaus weten van elkaar waar ze voor staan en hebben hier een beter beeld van gekregen Ontwerpend Nederland Door samenwerking met andere strategische ontwerpende partners binnen de bouwkolom zijn de relevantie en effect in de belangbehartiging van de BNA versterkt en zijn efficiëntievoordelen voor de back offices gerealiseerd. Vereniging 3.0 De BNA is een ondernemende vereniging die voor verschillende ledengroepen op individueel niveau overtuigende meerwaarde biedt bij het aansluiten op de markt, het versterken van het imago van de branche en als stem voor het collectieve belang. Organisatie De BNA heeft een wendbaar, alert en ondernemend bureau dat slagvaardig kan inspelen op veranderende omstandigheden De BNA is voorloper binnen de bouwkolom en binnen de ontwerpende disciplines bij de promotie van de maatschappelijke waarden van de Nederlandse architectuur en bouw. De BNA is versterkt zichtbaar in de media en prikkelt de opinie Architecten zijn strategische partners van opdrachtgevers bij opgaven op het terrein van nieuwbouw, herbestemming en transformatie De algemene leveringsvoorwaarden zijn in samenspraak met de markt vernieuwd Er is overeenstemming over vervanging DNR door een paritair systeem Lidmaatschap van de BNA biedt waarborgen en meerwaarde voor opdrachtgevers Aangesloten bureaus zijn goed geïnformeerd over de verwachtingen en wensen van opdrachtgevers ten aanzien architectenbureaus BNA Onderzoek: het Praktijklab werkt en de resultaten ervan hebben aantoonbaar bijgedragen aan de promotie van architecten bij opdrachtgevers BNA werkt samen met verwante branches Verenigingsstructuur en bestuursmodel in overeenstemming gebracht met de ontwikkeling naar Ontwerpend Nederland. Het aantal aangesloten bureaus is verhoogd met 5% De ledentevredenheid is gestegen naar 7 Op basis van de wensen en behoeften van de verschillende ledengroepen biedt de BNA verschillende dienstenpakketten, merken en netwerken Het contributiesysteem sluit aan bij het segmentatiemodel Leden zijn als ambassadeurs betrokken bij ledenwerving en (lokale) belangenbehartiging De BNA vertegenwoordigt minstens 80% van de werknemers in de branche ( en cao AVV blijft) De jongere generatie bureaus is verbonden aan de BNA. BNA heeft het lidmaatschap opengesteld voor bedrijven in de aanverwante ontwerpende disciplines De organisatie is resultaatgericht en heeft de benodigde competenties ontwikkeld door een ontwikkeling van lijn- naar meer projectorganisatie BNA Academie, BNA International en BNA Onderzoek functioneren volledig budgetneutrale business units (personele en out of pocketkosten) De helft van de inkomsten wordt verkregen buiten de contributies

LEDENRAAD 9 oktober 2013 Agendapunt 6a Concept jaarplan 2014 Behandeling in de ledenraad Het concept jaarplan 2014 wordt ter bespreking aan de ledenraad voorgelegd. De vaststelling van het jaarplan 2014 is aan de orde in de vergadering van de ledenraad op 20 november 2013. Jollemanhof 14 Postbus 19606 1000 GP Amsterdam T 020 555 36 66 F 020 555 36 99 bna@bna.nl www.bna.nl KvK 40531539

BNA JAARPLAN 2014 Concept Beleidsdoelstellingen 2016 Resultaten 2014 Activiteiten 2014 Versterken bureaus Markt en ondernemerschap: de bedrijfsvoering van architectenbureaus BNA is versterkt mede door de inspanningen van de BNA De BNA biedt bureaus inzicht in marktontwikkelingen, versterkt het ondernemerschap, helpt nieuwe kansrijke markten te veroveren en nieuwe diensten te ontwikkelen BNA heeft met ketenpartners succesvolle gezamenlijke initiatieven uitgevoerd voor toetreding tot (deel-)markten BNA Onderzoek heeft als praktijklab aantoonbaar aan marktontwikkeling bijgedragen BNA heeft voor 2015 een erkend kwaliteitslabel en aanvullende voorwaarden ontwikkeld dat architecten in staat stelt als private partij de kwaliteit van ontwerpen en gebouwen te waarborgen BNA International: het programma helpt deelnemende bureaus hun buitenlandse omzet gemiddeld met 15% te verhogen en bindt toonaangevende internationaal werkende NL architectenbureaus aan de BNA. Lobby: de BNA draagt succesvol bij aan level playing field in de architectenbranche en bouwkolom De kwaliteit van het opdrachtgeverschap is verbeterd. Bij aanbestedingen ligt in de lobby de focus op proportionele inspanning tijdens de selectiefase en wettelijke verankering van verruimde referentietermijn. De positie en belangen van architecten zijn optimaal behartigd in de totstandkoming van het nieuwe bouwvergunningenstelsel en omgevingswet Professionalisering: architectenbureaus zijn toegerust met de benodigde kennis en competenties BNA is de belangrijkste aanbieder voor (wettelijk verplichte) bij- en nascholing voor de ontwerpende en aanverwante disciplines in de bouw Binnen netwerken zorgt de BNA voor een optimale kennisdeling bij bureaus onderling Arbeidsmarkt: gezonde arbeidsmarkt in aantrekkelijke branche met MVO als norm De collectieve arbeidsvoorwaarden en pensioenregeling zijn verder gemoderniseerd en flexibeler gemaakt Inzicht in mogelijke nieuwe rollen en verantwoordelijkheden voor bureaus Update marktontwikkelingen en gesprek hierover met opdrachtgevers en andere partners Nog niet, eerst vernieuwing dienstenpakket obv uitkomsten segmentatieonderzoek Realisatie van naar schatting 3 grote projecten en 6 kleine projecten. Deelnemers geven aan dat deelname helpt bij eigen marktontwikkeling en stakeholders geven aan dat uitkomsten zichtbaar maken wat architecten kunnen betekenen in veranderende projectvormen. Zie bij Toegevoegde waarde voor opdrachtgevers/ Lidmaatschap van de BNA biedt waarborgen voor opdrachtgevers Verhoging van 5% buitenlandse omzet deelnemers tov 2013, succesvolle doorontwikkeling itop en inet (goede deelname en beoordeling). Vindbaarheid en zichtbaarheid voor leden en niet-leden zijn vergroot. Aanbestedingspraktijk is voor opdrachtgevers transparanter gemaakt Leden en stakeholders kennen visie en standpunten BNA tav aanbesteden, implementatie EU Richtlijn De BNA neemt deel aan alle relevante overleggen met de overheid en levert commentaar op alle relevante wetsontwerpen Eerste kwartaal 2014: Academie erkend door de Stichting Architectenregister tbv Beroepservaringsperiode Derde kwartaal 2014: tenminste 2 beroepservaringsmodules tbv Beroepservaringsperiode zijn erkend. Vanaf 2015: Ook passend aanbod voor medewerkers van andere ontwerpende disciplines Online kennisplatform wordt voor en door leden gevuld met kennis en informatie uit de cursussen, best-practice. Zowel docenten, inspirators, deelnemers of BNA leden delen hun digitale kennis met elkaar. Kennisontwikkeling en uitwisseling in goedlopende regionale netwerken /bijeenkomsten en BNA Advies Kennisontwikkeling en uitwisseling in itop en inet voor bureaus die in het buitenland werken Opzetten zelfsturend BNA BIM-expertnetwerk met verslaglegging in besloten database die tegen (meer) betaling ook voor niet-leden toegang biedt. Opties in kaart en BNA inzet voor nieuwe cao en toekomstbestendige pensioenregeling Lancering dienstenkaarten gevolgd door verdiepingsbijeenkomsten Update marktkaarten Themabijeenkomsten met opdrachtgevers en andere partners. Zichtbaarheid en communicatie van deze bijeenkomsten verbeteren door veel online aandacht, actieve inzet Twitter en ontwikkeling bijeenkomstenkalender Uitvoeren BVO, verdiepingsonderzoek en halfjaarlijkse conjunctuurmeting Positionering als praktijklab, actueel marktgericht programma. Dit programma wordt i.s.m. de communities of practice ingevuld. De marktpartijen die zitting hebben in de COP s hebben stem en inbreng. Aanscherping strategische positionering BNA International. Kennisdeling binnen itop en inet en via website, matchmakingsprogramma, realisatie promotiemateriaal Onderzoek naar mogelijkheden richtlijnen referenties en/of competenties, uitdragen manifest Beter Aanbesteden Formuleren en uitdragen (ook via leden) van visie en standpunten 4 bijeenkomsten van het OPB per jaar, 3 bijeenkomsten NEN beleidscommissie per jaar, 4 bijeenkomsten OIM per jaar Opstellen kwaliteitsplan in het kader vd aanvraag voor erkenning Academie tbv Beroepservaringspraktijk Ontwikkelen van tenminste 2 beroepservaringsmodules (aansluitend bij de competenties beschreven door Architecteregister). Ontwikkelen van passende aanbod voor andere ontwerpende disciplines. Dit in nauw overleg met vertegenwoordigers van de andere disciplines. Opzetten digitaal kennisplatform, eerst onderzoeken wat er al is bij andere kennis- en netwerkorganisatie. Wat werkt en dan zelf (laten) ontwikkelen Doorontwikkeling goedlopende netwerken en opzetten nieuwe netwerken op basis van behoefte en relevantie. Doorontwikkeling itop en inet Formuleren betrokkenheid/input leden BIM-netwerken; oproep, 2 bijeenkomsten review members. Onderzoek naar betaalde database systemen Paritair overleg cao en pensioen in SFA verband en BNA visie op opties en inzet De BNA heeft zich succesvol ingezet voor de ontwikkeling van de benodigde (toekomstige) kennis en competenties binnen het architectenbureau De BNA bevordert MVO in de architectenbranche via een code over goed werkgeverschap, ethisch handelen en duurzaamheid De BNA zet zich in voor een eerlijke en redelijke marktwerking In SFA-verband is ten minste een project uitgevoerd om werkenden uit architectenbranche te bij of om te scholen op terrein van toekomstgerichte kennis en competenties Zie Lidmaatschap BNA biedt waarborgen voor opdrachtgevers Open en eerlijke concurrentie tussen bureaus en andere marktpartijen, die de ontwikkeling van nieuwe producten en diensten bevordert Overleg cao-partners voor opstellen en uitvoeren sectorplan, programmering BNA Academie Uitdragen standpunt BNA t.a.v. concurrentieverhoudingen zzp-bureaus en aan de cao gebonden bureaus Toegevoegde waarde voor opdrachtgever en maatschappij Maatschappij: Nederlandse architectuur, ontwerp en bouw worden positiever gewaardeerd vanwege de bijdrage aan economie en maatschappij De BNA is de autoriteit binnen de bouwkolom en binnen de ontwerpende disciplines bij de promotie van de maatschappelijke waarden van de Nederlandse architectuur en bouw. De BNA is erkend als initiator en aanspreekpunt voor de promotie van de maatschappelijke waarden van de bouw. Er is succesvol gestart met het bouwen van een thematisch merk De BNA is versterkt zichtbaar in de media en prikkelt de opinie Mediawaarde stijgt met 10% en BNA wordt gevonden door de beeldbepalende media als het gaat om actualiteit en maatschappelijke thema s en issues. Kritische geluiden zijn van buiten naar binnen gehaald en worden gecounterd. Social media is een vast onderdeel van het persbeleid. Opdrachtgevers: Opdrachtgevers en architectenbureaus weten van elkaar waar ze voor staan en hebben hier een beter beeld van gekregen Architecten zijn strategische partners van opdrachtgevers bij opgaven op het terrein van nieuwbouw, herbestemming en transformatie De algemene leveringsvoorwaarden zijn in samenspraak met de markt vernieuwd Er is overeenstemming over vervanging DNR door een paritair systeem Lidmaatschap van de BNA biedt waarborgen voor opdrachtgevers Het verhaal van de toegevoegde waarde van de architect is bij opdrachtgevers zichtbaar gemaakt. De BNA heeft haar reputatie versterkt bij de top 100 opdrachtgevers. Architecten zijn vaker gevonden als experts in denktank, strategische sessies bij opdrachtgevers, als keynote speakers spokespersons bij congressen / bijeenkomsten, publicaties van opdrachtgevers (trusted advisor) en partijen die beïnvloeders in de wereld van opdrachtgevers. Architecten zijn niet alleen door de dagbladen en opinie bladen maar ook vaker door publieksmedia gevonden onder andere door publicatie van testimonials van opdrachtgevers in vakbladen opdrachtgevers die expertise NL architectenbureaus bewijzen verduurzaming gebouwvoorraad Vooronderzoek paritair traject afgerond waarbij gezamenlijk knelpunten van stakeholders in kaart zijn gebracht, en op basis daarvan is uitwerkingsstrategie vastgesteld. Realisatie algemene BIM voorwaarden De lidmaatschapseisen zijn herzien (met code MVO) en worden ingezet voor de profilering van het architectenbureau BNA. De BNA staat elke maand in beeldbepalende media met interviews in lijn met actualiteit en in lijn met positionerende communicatiethema s. De relatie met radio en tv wordt geïntensiveerd. BNA communiceert aan de hand van standpunten over issues en kritische geluiden. Continue monitoring van media en stakeholders. De BNA profileert zijn kernwaarden en thema s richting de media en doelgroepen. Sterke profilering richting opdrachtgevers met kernbelofte, bewijsvoering meerwaarde architecten en best practices. Ontwikkelen opdrachtgeversprogramma met onder andere activatie opdrachtgeverssite (architecten.nl) met social media campagne voor de zakelijke markt. Uitgave publieksvriendelijke publicatie / brochure de waarde /prestatie van ontwerpen. Ontwikkelen ambassadeursprogramma BNA leden. Onder andere inzetten van BNA leden voor promotie van architecten bij relevante podia en media van opdrachtgevers. Actief pluggen van ambassadeurs op de media en diverse podia. BNA infiltreert dieper in opdrachtgeverswereld, legt relaties (stakeholdermanagement), nodigt uit en prikkelt. Kent namen en rugnummers. Verzamelen testimonials Organisatie en uitvoering gezamenlijk vooronderzoek, uitwerken strategie, fondsenwerving uitwerking tbv paritaire voorwaarden In coöperatie met de BIR werken aan juridische randvoorwaarden die grotendeels door opdrachtgevende partijen worden gefinancierd Aanpassen lidmaatschapseisen en gedragsregels moderniseren met een code over goed werkgeverschap (naleving cao en bij- en nascholing), ethisch handelen (integriteit) en duurzaamheid in bedrijfsvoering en ontwerpen. Promotie bij opdrachtgevers

BNA JAARPLAN 2014 Concept Een of meer marktgerichte BNA-labels zijn geïntroduceerd Erkend kwaliteitslabel/erkenningsregeling ontwikkeld en aanvullende voorwaarden opgesteld waarmee architecten vanaf 2015 als private partij de kwaliteit van ontwerpen en gebouwen te waarborgen voor eenvoudige tot licht ingewikkelde gebouwen met een beperkte risicoklasse Marktonderzoek naar mogelijke betekenis in de markt van verschillende labels, ontwikkeling labels en promotie bij opdrachtgevers Strategische partner vinden voor het opzetten van een erkenningsregeling, samenstellen begeleidingsgroep (draagvlak leden), voorlichtingsbijeenkomsten in den lande organiseren voor de leden Opzetten cursussen en masterclasses tbv deelname erkenningsregeling / kwaliteitskeurmerk Aangesloten bureaus zijn goed geïnformeerd over de verwachtingen en wensen van opdrachtgevers ten aanzien architectenbureaus BNA Onderzoek werkt als praktijklab en de resultaten ervan hebben aantoonbaar bijgedragen aan de promotie van architecten bij opdrachtgevers BNA leden zijn tevreden over de communicatie over de wensen en verwachtingen van opdrachtgevers ten aanzien van architectenbureaus. Bureaus zijn enthousiast en tonen betrokkenheid. Opdrachtgevers kennen de resultaten van het praktijklab en zijn enthousiast over toegevoegde waarde architecten bij oplossingen van de opgaven. Probleemhouders weten BNA Onderzoek te vinden. In BNA media en op uiteenlopende bijeenkomsten wordt hieraan ruim aandacht besteed. Opstellen uitvoering marketingplan, presentatie resultaten op opdrachtgeversbijeenkomsten. BNA Onderzoekdag in gewijzigde vorm voor externe netwerken organiseren, breder ingestoken en met medewerking van andere kennisinstellingen. Bij alle publiciteit over resultaten van BNA Onderzoek is de toegevoegde waarde en denkkracht van architecten voor het voetlicht gebracht. Opdrachtgevers zijn gericht bevraagd en geïnformeerd over de voor hen relevante thema s (stakeholder / triple A-beleid). Koppeling met ambassadeursprogramma. Vereniging Ontwerpend Nederland: Door samenwerking met andere strategische ontwerpende partners binnen de bouwkolom zijn de relevantie en effect in de belangbehartiging van de BNA versterkt en zijn efficiëntievoordelen voor de back offices gerealiseerd. BNA werkt samen met verwante branches Samenwerking met NL Ingenieurs geformaliseerd en van start, met andere partijen in voorbereiding Ontwikkeling samenwerkingsmodel(len), uitwerking bestuurlijke en organisatorische consequenties en uitvoering daarvan Verenigingsstructuur en bestuursmodel in overeenstemming gebracht met de ontwikkeling naar Ontwerpend NL Verenigingsstructuur en bestuursmodel van de BNA zijn geen belemmering voor realiseren van de geformuleerde samenwerkingsdoelen Ontwikkeling en implementatie van een herzien verenigings- en bestuursmodel van de BNA. Vereniging 3.0: De BNA is een ondernemende vereniging die voor verschillende ledengroepen op individueel niveau overtuigende meerwaarde biedt bij het aansluiten op de markt, het versterken van het imago van de branche en als stem voor het collectieve belang. Het aantal aangesloten bureaus is verhoogd met 5% 20 nieuwe leden Ledenwervingsactie De ledentevredenheid is gestegen naar 7 In 2015 volgende meting Op basis van de wensen en behoeften van de verschillende Start uitvoering vernieuwing dienstenpakket Nntb ledengroepen biedt de BNA verschillende dienstenpakketten, merken en netwerken Het contributiesysteem sluit aan bij het segmentatiemodel Nieuw contributiesysteem wordt ingevoerd Nntb Leden zijn als ambassadeurs betrokken bij ledenwerving en (lokale) belangenbehartiging De BNA vertegenwoordigt minstens 80% van de werknemers in de branche ( en cao AVV blijft) Minimaal 12 en maximaal 25 leden zijn actief als ambassadeur voor de BNA Geen opzeggingen van grote bureaus 7 nieuwe (middel-)grote bureaus Ontwikkelen en uitrollen ambassadeursprogramma Draagvlak voor cao vergroten Ledenwervingsactie onder (middel-)grote bureaus De jongere generatie bureaus is verbonden aan de BNA. 7 nieuwe bureaus van jongere generatie Ledenwervingsactie onder jongere generatie bureaus BNA heeft het lidmaatschap opengesteld voor bedrijven in de aanverwante ontwerpende disciplines Mogelijk maken van nieuwe lidmaatschapscategorieën Statutenwijziging, promotiecampagne Organisatie: De BNA heeft een wendbaar, alert en ondernemend bureau dat slagvaardig kan inspelen op veranderende omstandigheden De organisatie is resultaatgericht en heeft de benodigde competenties ontwikkeld door een ontwikkeling van lijn- naar meer projectorganisatie Vergroten binding medewerkers BNA Academie, BNA International en BNA Onderzoek functioneren volledig budgetneutrale business units (personele en out of pocketkosten) De helft van de inkomsten wordt verkregen buiten de contributies Omvorming naar projectorganisatie in lijn met vernieuwing vereniging. Uitgebreide nulmeting tbv meetbaarheid beleidsdoelstellingen 2016 Medewerkers zijn op de hoogte van ambitie, koers, kernwaarden van de BNA en dragen dit extern uit. Doelstelling budgetneutrale BNA-merken al in 2014 gerealiseerd Aandeel inkomsten buiten contributie is verhoogd naar 40% Doorontwikkelen projectmatig en resultaatgericht werken Laten uitvoeren van benodigd onderzoek Activatie interne communicatie en onderlinge binding. Scenario s ontwikkelen, strategie vaststellen, nieuwe financieringsmodel in werking, marketingplannen ontwikkelen en uitvoeren Organisatiebreed sponsorplan ontwikkelen en start uitvoering

LEDENRAAD 9 oktober 2013 Agendapunt 6b Concept begroting 2014 Behandeling in de Ledenraad Het bestuur vraagt de ledenraad in te stemmen met de uitgangspunten voor de conceptbegroting 2014 zoals beschreven in bijgaande notitie. U ontvangt een paar dagen voor de vergadering een vertrouwelijke notitie waarin het pakket maatregelen wordt uitgewerkt. Tijdens de vergadering worden de uitgangspunten en bezuinigingsmaatregelen verder toegelicht. Jollemanhof 14 Postbus 19606 1000 GP Amsterdam T 020 555 36 66 F 020 555 36 99 bna@bna.nl www.bna.nl KvK 40531539

NOTITIE Agendapunt 6 b concept begroting 2014 Vergadering Ledenraad 9 oktober 2013 Van Bestuur BNA begroting 2014 Algemeen Het bestuur heeft met het bureau veel tijd en energie in de begroting 2014 gestoken vanwege de verslechterde financiële situatie. Nieuwe pijnlijke maatregelen bleken nodig, zoals hier beneden wordt toegelicht. Uitgangspunt is dat in ieder geval de hoofdlijnen van het nieuwe Beleidsplan intact kunnen blijven, met bijvoorbeeld Ontwerpend Nederland en de ambitie naar een branchevereniging 3.0 als belangrijke speerpunten. Daarnaast is met de maatregelen een voorschot genomen op een noodzakelijke transformatie naar een nog kleinere, maar effectieve organisatie. De jaren geleden ingezette krimp gaat nu nog sneller en is pijnlijk, maar onvermijdelijk. Er is voor de begroting van 2014 de volgende set financiële uitgangspunten gekozen: - De begroting moet sluitend zijn. - De persoonlijke contributie wordt met 2% verlaagd - De hoogte van de bureaucontributie per fte blijft gelijk. - De aangesloten bureaus moeten een minimum omvang hebben van 0,5 fte. - 5 % van de leden gaat het lidmaatschap opzeggen. - De omvang van de bureaus krimpt verder met 10%. - Uitgangspunten beleidsplan 2014-2016 en jaarplan 2014 Om het onverwachte tekort van 2013 en de dalende inkomstenverwachting voor 2014 op te vangen, heeft het bestuur een pakket maatregelen vastgesteld. U ontvangt uiterlijk een paar dagen voorafgaand aan de vergadering een notitie waarin u over dit pakket wordt geïnformeerd. Tijdens de vergadering zal dit pakket nader worden toegelicht in de vorm van een presentatie. De systematiek van de cijferopstelling is gelijk aan die van 2013. Cijfers en toelichting Bijlage 1 bevat de conceptbegroting 2014, vergeleken met het budget en de verwachting over 2013. De verwachting over 2013 De ledenraad heeft het maximale begrotingstekort voor 2013 op 50.000 vastgesteld. Begin tweede kwartaal bleken de contributie inkomsten flink achter te lopen op begroting. De ledenraad is hierover in juni geïnformeerd. De totale inkomsten zullen inclusief sponsorgelden en projectbijdragen - 2,7 miljoen en de totale uitgaven ruim 3 miljoen bedragen. Dat leidt tot een verwacht tekort van ongeveer 350.000 over 2013. Inkomsten De inkomsten uit contributie en bureaubijdrage zijn ongeveer 250.000 lager dan begroot. De opbrengsten uit beleggingen, de kortingsregelingen en de verkoop van de publicaties 25.000 lager. De projectgerelateerde inkomsten lopen conform begroting, met uitzondering van de BNA Academie. 1

Daar zijn zowel de inkomsten als de uitgaven substantieel lager dan begroot. De dekkingsbijdrage (marge) zal met 45.000 40% onder het gestelde doel ( 75.000) uitkomen. Uitgaven De totale uitgaven dreigen de begroting met 30.000 te overschrijden. Om dit te voorkomen is een bestedingenstop afgekondigd voor zover er nog geen verplichtingen zijn aangegaan. De komende weken wordt met de projectleiders bekeken op welke gebudgeteerde projectkosten nog bespaard kan worden. Dat wordt verwerkt in de conceptbegroting van november. Begroting 2014 Voor de begroting van 2014 is uitgegaan van bovengenoemde uitgangspunten en de bezuinigingsmaatregelen die gepresenteerd worden tijdens de vergadering. Inkomsten. De totale inkomsten (inclusief de bijdrage uit het BNA Onderzoekfonds ad 105.000) in 2014 zijn begroot op ruim 2,3 miljoen. Dat is 400.000 lager dan de verwachting over 2013. Uitgaven De totale uitgaven voor 2014 zijn 680.000 lager dan de verwachting over 2013. Het jaarplan en de conceptbegroting zijn aan elkaar verbonden. Om de resultaten uit het jaarplan 2014 te realiseren is netto 196.000 beschikbaar. Zie daarvoor kopje 2d Projecten. Daarnaast bestaan de kosten van de projecten voor het grootste deel uit personeelslasten. In de volgende conceptbegroting worden zoals gebruikelijk de personeelslasten en de out-of-pocketkosten verdeeld over het jaarplan zodat inzichtelijk wordt hoeveel de verschillende activiteiten en resulaten kosten. Die bijlage is onderdeel van de begroting. De afgelopen jaren is gemiddeld ongeveer 70% van alle personeelskosten direct besteed aan activiteiten voor de leden (projecten, evenementen, etc). De overige uren gaan naar coördinatie, overleg, vakantie, etc. De BNA is gedurende 2013 geconfronteerd met schrikbarend hoge afrekeningen voor de servicekosten van de jaren 2009 t/m 2012. Hierdoor schieten de servicekosten ongewenst omhoog. Dat is onacceptabel omdat dit de verlaging van de algemene kosten (met 14%) van de afgelopen jaren teniet doet. En daarbij over jaren gaat waarvan de boeken allang gesloten zijn. Het BNA bureau doet er alles aan om dit bij de verhuurder aan te vechten, samen met andere huurders. Dat geldt ook voor de huurverhoging. Vrije Algemene Reserve Stand per 31/12/2012 1,3 mln Resultaat 2013 -/- 350.000 Stand per 1-1-2014 950.000 Dat is gelijk aan het niveau van eind 2008.