Inleiding voor: Raadscommissie ROM Heerenveen K.A. Beks, voorzitter G.J. Steendam, secretaris 18 mei 2017
Inleiding Taakverdeling gaswinning Commissie bodemdaling aardgaswinning Werkingsgebied Toetreden derden-belanghebbenden Praktische aspecten Besluitvorming Uitgangspunten Schade in bebouwd gebied Gebouwenschade procedure dia 2
Taakverdeling Wat diep in de bodem zit, is van het rijk. De NAM en Vermilion willen gas winnen; Het rijk (Minister EZ) geeft de vergunning af (als eigenaar van het gas en vanwege de wet); Wie schade veroorzaakt, moet de uiteindelijke schade vergoeden (burgerlijk wetboek /mijnbouwwet); Onafhankelijke commissie bepaalt of er schade is en de hoogte van de vergoeding. dia 3
Taak commissie Naar aanleiding van een met redenen omkleed en zoveel mogelijk gedocumenteerd verzoek, stelt de commissie vast, ook weer met redenen omkleed: 1. welke handelingen, werken of werkzaamheden zijn aan te merken als maatregelen in de zin van de overeenkomst, en 2. welke kosten, hetzij van vorenbedoelde maatregelen, hetzij anderszins (compensatie) zijn aan te merken als kosten welke NAM/Vermilion overeenkomstig de regels van de overeenkomsten zal vergoeden dia 4
Samenstelling van de commissie PF1 K.A. Beks, voorzitter vm projectleider provincie Fryslân PF2 (plv PF1) Ir. Drs. P.L. Lap vm directeur prov. waterstaat Fryslân WF1 Ir. W.G. Epema vm directeur-ingenieur HH Alblasserwaard en Vijfheerenlanden WF2 (plv WF1) Ir. W.P.C. Zeeman Geohydroloog, vm adviseur Water DLG N1 Dr. ir. J.H.A. Struik, vice vz vm offshore manager bij de NAM N2 Prof.ir. A.F. Van Tol Em. hoogleraar funderingstechniek TUD N3 (plv N1) Mr. A.H. Oude Elferink vm juridisch adviseur NAM N4 (plv N2) Ir. Ing. E. van Hijum vm directeur adviesbureau INFRAM dia 5
Werkingsgebied De overeenkomst is beperkt tot wingebieden van de NAM en Vermilion in Fryslân De overeenkomst beperkt zich tot bodemdaling als gevolg van gaswinning NAM wint ca. 2 mlrd per jaar in Fryslân (24 in GR) Vermillion ca 0,2 mlrd per jaar dia 6
Derden-belanghebbenden Partijen met een gerechtvaardigd belang kunnen toetreden tot de overeenkomst Gemeenten (nu ook Franekeradeel) Bedrijven Particulieren, met vooraf pre-advies zonder kosten voor particulier Instellingen Schriftelijke verklaring Bindend advies resp. aanbeveling Afzien van recht op andere wijze om vergoeding te verlangen o.a. Tytsjerksteradiel, Dongeradiel, Achtkarspelen, enkele particuliere eigenaren polders en recreatietererein en waterschap Noorderzijlvest dia 7
Praktische aspecten dia 8
Gebouwenschade Film commissie Groningen dia 9
Gebouwenschade Schade aan gebouwen niet te verwachten Schade aan een gebouw als gevolg van bodemdaling door gaswinning kan in theorie op 2 manieren ontstaan: 1) Scheefstand 2) Ongelijkmatige zakking door grondwaterstandsveranderingen dia 10
0-meting - Op dit moment besprekingen hoe een dergelijke meting er uit moet zien maar ook hoe die tot stand moet komen: - het betrekken van belanghebbenden bij de procedure voor het uitvoeren van de metingen - Onafhankelijkheid uitvoerende partij - aard van de meting - omvang van de meting (representativiteit) - Bruikbaarheid van de meting - Vastleggen in een protocol dia 11
0-meting procedure - Gaswinbedrijf stelt plan op voor nieuwe wingebieden - De commissie toetst of het protocol juist wordt gevolgd (kwaliteit en onafhankelijkheid) - Uitvoeren plan onder verantwoordelijkheid gaswinbedrijf - Resultaten ter beschikking Commissie Bodemdaling Aardgaswinning Fryslân - Toets op gevolgde procedure door commissie (bij twijfel verzoek tot aanpassing) dia 12
Procedure schademeldingen particulieren melding Afspraak tussen schademelder en secretaris Voorbereiden gesprek door opzoeken/opvragen brongegevens, grondgesteldheid, waterhuishouding etc. Visuele inspectie en gesprek, Globale uitwerking (evt. vergelijk met 0-meting), door secretaris Voorleggen aan en behandeling in commissievergadering Eerst voorlopige uitspraak; dan nog recht om elders verhaal te halen Stoppen of toetreden tot overeenkomst Nader onderzoek, bepaling schade en compensatie Verschil nulmeting en latere meting is niet per definitie schade als gevolg van Bodemdaling door Aardgaswinning! dia 13
Besluiten commissie Gebaseerd op: metingen (waterpassingen) NAM / Vermilion prognoses NAM / Vermilion andere gegevens en inzichten (bv. Peilgegevens, boorstaten etc. en straks 0- metingen) kosten gebaseerd op maatregelen tegen de laagst mogelijke lasten Rekening houdend met o.a.: situatie voor optreden bodemdaling aardgaswinning (bv. 0-meting) mogelijke combinatie met autonome plannen: kostenverdelingen onderhoudstoestand en restlevensduur dia 14
Voorbeeld uitgangspunt dia 15
Voorbeeld uitgangspunt dia 16
Bodemdaling dia 17
Uitgangspunten waterhuishoudkundige maatregelen Friese boezem blijft op het peil van NAP 0.52 m. Volledig herstel van waterstaatkundige werken m.b.t. veiligheid primaire waterkeringen Boezemkaden Overige maatregelen marge van 5 cm. dia 18
Schade a.g.v. bodemdaling door aardgaswinning - Bemalen en gestuwde gebieden: in het algemeen geen schade bij peilaanpassing (peil volgt bodemdaling) - Vrij voor de boezem gelegen gebieden en daar waar peilen gelijk blijven: schade mede afhankelijk hoogteligging: drooglegging oeverconstructies Jachthavens vaste bruggen rioolstelsels/ -overstorten op boezemwater dia 19
Procedure voorbereiding en uitvoering van maatregelen - Fase 1 - oriënterend onderzoek, inventarisatie - oplossingen, kostenramingen - principekeus - Fase 2 - uitwerking principekeus - gedetailleerder onderzoek, vergunningen, procedures - tijdschema s en kostenramingen verfijnd - Fase 3 - grondaankoop, verkrijgen vergunningen - bestekken en contracten - Fase 4 - aanbesteding, uitvoering dia 20
Secretariaat commissie bodemdaling Aanspreekpunt commissie Postbus 21, 9280 AA Harkema tel: 06-12795716 E-mail: secretariaat@bodemdalingfryslan.nl Ir. Ing. G.J. Steendam, secretaris I. Nijhoff, assistent secretaris Website: www.bodemdalingfryslan.nl dia 21