Milieu-aspecten van ICT: De vieze kanten van een schone sector Nederlandse Vrouwen Raad, Utrecht, 29 Mei 2008 Tineke M. Egyedi Delft University of Technology 1 Faculty of Technology, Policy and Management
Wat bedoelen we met ICT? Informatie- en CommunicatieTechnologie Internet Computers: chips, bedrading, etc. Software: tekstverwerking, spelen telemetrie Beeldschermen Printers, boxen, fax, scanner Telecommunicatie-randapparatuur: telefoon, Kabels, antennes, 2
Doel: focus op milieu ICT als milieuprobleem ICT als oplosser van milieuproblemen Invalshoek standaarden Aanzet aanbevelingen 3
ICT als milieuprobleem Fase in levenscyclus Ontwerp Productie Gebruik Afval Gehele levenscyclus 4
ICT-Productie Zware metalen zoals lood, cadmium, kwik, tin, kobalt, koper, platinum Plastics: PVC & broomhoudende vlamvertragers Energie voor productie 5
ICT-Gebruik: m.n. electriciteit The Internet begins with coal (Mills, 1999) 7,3 % energieverbruik NL in 2007 Datacentra in 2007 meer geld aan energie dan apparatuur 10-15 % servers ongebruikt - maar aan 6
Energiebeheer computer* Vermogen computer met monitor 130-400 watt 7
Keurmerken en labels Energy label: EU verplicht informatielogo Europees Ecolabel: milieukeurmerk 8
ICT-Afval Elk jaar 20-50 miljoen ton e-waste* Gezondheid en arbeidverhoudingen arbeiders Dumpen, gif in grond en drinkwater 9
Recycling en hergebruik Recycling: Besluit wit- en bruingoed Hergebruik Cradle to cradle van McDonough & Braungart reduce, reuse and recycle? downcycling vanwege monsterlijke hybrides 10
ICT-Ontwerp Gifvrije computers* Energie: Software strak programmeren ** Sun-Ray computer 4 Watt *** Cradle-to-cradle: op hergebruik ontworpen 11
Keten-benadering Maatschappelijk verantwoord ondernemen Milieu-management standaard OESO richtlijnen voor Multinationals Social Responsibility Wet Openbaarheid productie en Ketens (WOK) makeitfair*: inclusief delven grondstoffen 12
ICT als oplosser van milieuproblemen ICT inzetten voor milieu Vervangende ICT Thuiswerken en teleconferencing? De-materialisatie Email i.p.v. brief of Encyclopedie 13
Oplossingsrichtingen Wet- en regelgeving Initiatieven burgers en NGOs Maatschappelijk verantwoord ondernemen Subsidies milieu-innovaties Open standaarden als aanknopingspunt 14
Open standaarden als extra instrument? Vrijwillig toegepast Compromis tussen belangrijke partijen Twee invalshoeken Milieu-belang meenemen in alle ICT-standaarden* Interoperabiliteit 15
Open standaarden: Interoperabiliteit Probleem van verschillende opladers mobiele telefoons Efficientie, Uitwisselbaarheid en Transparante markt Concurrentie: gevoeliger voor milieukeurmerk? Marktvraag naar open standaarden versterken Algemeen milieu-effect: minder energie, minder gebruik natuurlijke hulpbronnen, minder afval Milieukeurmerk open standaarden? 16
Tenslotte: Tips bij aanschaf Labels Hogere resolutie en groter beeldscherm meer energie Platte schermen (LCD) zuiniger Laptop minder energie dan desktop Energiegebruik, zoals sluipverbruik oplader Materiaalgebruik en hergebruik Open standaarden: interoperabiliteit en uitwisselbaarheid 17
Aanzet aanbevelingen aan Cramer (1) Betere informatie over ICT-ketens op producten Steunen strijd van Consumentenbond voor invoering van Wet Openbaarheid productie en Ketens (WOK) Ketenbenadering in maatschappelijk verantwoord ondernemen: inclusief delven grondstoffen (makeitfair) Labels en keurmerken Betere informatievoorziening over bestaande milieu- en energielabels, en keurmerken ICT-producten Energielabels bepleiten voor software Verkennen gebruik en effect van EKO-label voor ICT-standaard Open source waarschijnlijk minder energie - want te controleren - dan closed source (Microsoft): onderzoek ernaar uit laten voeren 18
Aanzet aanbevelingen aan Cramer (2) Open standaarden Standaarden zelf vaak al materiaal en energie-besparend. Milieukeurmerk open standaarden? Milieu-afspraken meenemen in ontwikkelen ICT-standaarden als normale praktijk Consument-milieubelang in ICT-standaardisatie versterken (via NGOs en overheid) Overheid heeft zelf ook een milieubelang, dus vertegenwoordiging niet delegeren Onnodig korte levenduur ICT: protest tegen vicieuze cirkel van nieuwe softwareversie > krachtigere computers 19
Aanzet aanbevelingen aan Cramer (3) Datacentra EZ: milieuconvenanten met ICT-fabrikanten en datacentra Datacentra mogelijk zinnig als speerpunt ICT-milieubeleid (soft: milieumanagement op energieverbruik verplichten; hard: energieverbruiksvergunning?) Cradle-to-cradle Analyse ICT-milieu afvalverwerking op cradle-to-cradle d.w.z. downcycling Meer aandacht voor o.a. energiebeheer, cradle-to-cradle en strak programmeren in de opleiding van ICT-professionals Nuttig om Maatschappelijk verantwoord afnemen voor consumenten als term te lanceren? 20
Links www.milieudefensie.nl www.milieucentraal.nl wijwillenwok.nl www.makeitfair.org www.greenpeace.org 21