WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties Programma en Voor een goed begrip Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties Programma en Voor een goed begrip Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren"

Transcriptie

1 WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties Programma en Voor een goed begrip Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren Ad Straub Delft University of Technology Challenge the future

2 Programma 9.45 Duurzame ingrepen, Ad Straub Pauze Duurzame en gezonde ontwerp- en productkeuzes, Atze Boerstra Lunch Duurzaam materiaalgebruik in gevels en daken, Arjen Meijer Duurzame inkoop door de keten, William van de Pol Pauze Groepsactiviteit Conclusies en afsluiting Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren 2 26

3 Voor een goed begrip Regeerakkoord Begripsbepaling Duurzaamheid LevensCyclusAnalyse (LCA) Criteria, richtlijnen, handleidingen, (reken)instrumenten en keurmerken Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren 3 26

4 Regeerakkoord VVD - PvdA 29 oktober 2012 Wij streven internationaal naar een volledig duurzame energievoorziening in We kiezen voor een aandeel duurzame energie in 2020 van 16 procent. Energiebesparing krijgt prioriteit. De aanpak van de Green Deals wordt uitgebreid met ten minste een besparingsdeal met energiebedrijven en woningbouwcorporaties voor een versnelling in het verduurzamen van de bestaande woningen. Het kabinet streeft naar een circulaire economie en wil de (Europese) markt voor duurzame grondstoffen en hergebruik van schaarse materialen stimuleren. Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren 4 26

5 Duurzaamheid Duurzame ontwikkeling is ontwikkeling die aansluit op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen (Brundtland-commissie, 1987) PPP: People (Mens) Planet (Planeet/Milieu) Profit / Prosperity (Winst / Maatschappelijk rendement) Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren 5 26

6 Duurzaamheid: milieueffecten Vaak ligt focus op slechts één milieueffect: CO 2 -emissies (Kyoto-protocol) Energiegebruik Watergebruik Gezondheid Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren 6 26

7 Duurzaamheid van woningen Waar in de keten vinden ingrepen plaats die effect hebben op het milieu? Productie van bouwmaterialen Bouw (schadelijke emissies) Gebruiksfase (energie, onderhoud, aanpassingen) Afvalverwerking (storten, verbranden, recycling) Totaalbeeld met Levenscyclusanalyse (LCA), Cradle-to-gate Winning grondstoffen Productie bouwmaterialen Bouwactiviteiten Gebruiksfase Sloopfase Afvalverwerking Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren 7 26

8 Duurzaamheid van woningen Milieueffecten van: Materiaalgebruik tijdens bouw Energiegebruik tijdens bouw Materiaalgebruik tijdens onderhoud en aanpassingen Energiegebruik tijdens onderhoud en aanpassingen Operationeel energiegebruik Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren 8 26

9 Milieueffecten Uitputting grondstoffen Broeikaseffect Ozonlaagaantasting Smogvorming Humane toxiciteit Ecotoxiciteit water Ecotoxiciteit bodem Verzuring Vermesting Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren 9 26

10 Duurzaamheid van woningen Duurzaamheid is ook (niet in levenscyclusanalyses): Gezondheid van bewoners Gezondheid van onderhoudsmedewerkers de directe belasting voor mens en milieu van onderhoudsproducten: Praktijkwijzer Verantwoord Gevelonderhoud, SBR, 2012 Presentatie 22 november 2012 Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren 10 26

11 Duurzaamheid van woningen Zie bijvoorbeeld ISSO 82.4 Binnenmilieuprofiel woningen, aspecten: Luchtverversing Vocht en schimmel Verbrandingsgassen Thermisch comfort winter Oververhitting zomer Installatiegeluid Geluidisolatie Daglichttoetreding Presentatie Atze Boerstra Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren 11 26

12 Milieueffecten: Schaduwprijs Uitputting grondstoffen Broeikaseffect Ozonlaagaantasting Ecotoxiciteit water Ecotoxiciteit bodem Verzuring Smogvorming Vermesting Schaduwprijs Humane toxiciteit Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren 12 26

13 Milieueffecten: Schaduwprijs (2) Milieueffecten inzichtelijk maken, wegen en financieel waarderen Eéngetalscore Hoe? Theoretische schatting van de kosten om de milieuschade te voorkomen of te verhelpen Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren 13 26

14 Criteria, richtlijnen, handleidingen, (reken)instrumenten en EPA keurmerken Criteria Duurzaam Inkopen BREEAM GPR Gebouw DMOP GPR Onderhoud Binnenmilieuprofiel Praktijkwijzer Verantwoord Gevelonderhoud Toolkits bestaande bouw Uitwerkingsinstructies ISSO 100 Keurmerken Strategisch Tactisch Operationeel Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren 14 26

15 Criteria Duurzaam inkopen Criteriadocumenten voor duurzaam inkopen van Renovatie en van Beheer en Onderhoud kantoorgebouwen Aangewezen instrumenten BREEAM en GPR Gebouw Ontwikkeling naar Prestatiedenken Prestatie-eisen Duurzaam inkopen van renovatie en onderhoud woningen? Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren 15 26

16 Instrumenten Thema s: BREEAM-NL Bestaande Bouw en Gebruik: management, gezondheid, energie, transport, water, materialen, afval, landgebruik en ecologie, vervuiling GPR Gebouw: energie, milieu, gezondheid, gebruikskwaliteit, toekomstwaarde GPR Onderhoud: materialen Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren 16 26

17 Instrumenten Maar ook: CO 2 Prestatieladder (ProRail Stichting Klimaatverandering Aanbesteding en Ondernemen (SKAO)) Systeemcertificaat Klimaatcorporatie, BRL 5018 (SKW Certificatie) Inzicht in duurzaamheid (KWH en Stichting duurzaamheidbarometer) Energiebesparingsverkenner (Agentschap NL) Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren 17 26

18 Instrumenten En nog veel meer: Duurzaamheidstools voor MVO doelstellingen Cradle to Cradle ( MVO-Nederland ( Duurzaam MKB ( MVO prestatieladder ( GRI ( ISO en Milieubarometer ( Ecologische Footprint CO 2 scan Water Footprint Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren 18 26

19 Instrumenten: BREEAM Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren 19 26

20 Instrumenten: GPR Gebouw GPR Gebouw 4.1 Energie Milieu Gezondheid Gebruikskwaliteit Energieprestatie Water Geluid Toegankelijkheid Toekomstwaarde Toekomstgerichte voorzieningen Aanvullende energiemaatregelen Milieuzorg Luchtkwaliteit Functionaliteit Flexibiliteit Materiaal Thermisch comfort Technische kwaliteit Belevingswaarde Licht en visueel comfort Sociale veiligheid Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren 20 26

21 Instrumenten: GPR Gebouw Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren 21 26

22 Instrumenten: GPR Onderhoud Kenmerken: Materiaalgebonden milieubelasting van onderhoudsscenario s Duurzaamheid van materiaalgebruik (geen operationeel energiegebruik) op basis van levenscyclusanalyse (LCA) Onderhoudsfase van gebouwen Vervangingen, reparaties en reiniging Doelen: Optimaliseren (binnen scenario s) Vergelijken (tussen scenario s binnen project) Benchmarken (met referentie) Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren 22 26

23 Instrumenten: GPR Onderhoud Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren 23 26

24 Keurmerken DUBOKeur product, woning en grondstof (Nibe) Milieukeur (Stichting Milieukeur) FSC-Hout (Forest Stewardship Council) Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren 24 26

25 Criteria, richtlijnen, handleidingen, (reken)instrumenten en keurmerken Worden ze door jullie toegepast en/of worden ze voorgeschreven voor gebruik door anderen (ketenpartijen)? Zijn ze nuttig? Wat zou nuttig(er) zijn? Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren 25 26

26 Ingrijpen duurzaam/duurzamer? (Rest)levensduur woning en (rest)levensduur bouwdelen en installaties Ingreep en onderhoudssoort: correctief of (planmatig) preventief, toevoegen van materiaal? Cycli werkzaamheden: verlengen, combineren Transport naar de bouwplaats? Trias Energetica? Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren 26 26

Een duurzaam bestaan voor de woning

Een duurzaam bestaan voor de woning Een duurzaam bestaan voor de woning Over de milieueffecten van het onderhouden, aanpassen en bewonen van woningen Arjen Meijer en Ad Straub, Onderzoeksinstituut OTB 3-11-2011 Delft University of Technology

Nadere informatie

Roadshow Rochdale 24 November 2011

Roadshow Rochdale 24 November 2011 WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties Roadshow Rochdale 24 November 2011 Delft University of Technology Challenge the future Roadshow Rochdale 1 Programma WK2020 Henk Visscher 2 Koppeling aan natuurlijk

Nadere informatie

Roadshow OFW 13 December 2011

Roadshow OFW 13 December 2011 WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties Roadshow OFW 13 December 2011 Delft University of Technology Challenge the future Roadshow OFW 1 Programma WK2020 Henk Visscher 2 Inzichten voor duurzaam onderhoud

Nadere informatie

Voorbij energiebesparing: milieueffecten van energiebesparende maatregelen

Voorbij energiebesparing: milieueffecten van energiebesparende maatregelen Voorbij energiebesparing: milieueffecten van energiebesparende maatregelen 9 Oktober 28 Laure Itard 1 november 28 1 Renovatie van een rijtjehuis gebouwd in de periode 1966-1976 1 november 28 2 1. Isolatie

Nadere informatie

Ab Arbo-advisering i en duurzaamheid + MVO

Ab Arbo-advisering i en duurzaamheid + MVO Ab Arbo-advisering i en duurzaamheid + MVO Esther Loozen Atze Boerstra (Stanley Kurvers) NvvA Symposium 2010 1 Programma Introductie door Esther Loozen Korte inleiding over duurzaamheid+ MVO door Atze

Nadere informatie

TKI-KIEM WP1 - Methode voor integrale Energie- en Milieuprestatie. Erik Alsema, David Anink, W/E adviseurs 1 april 2015

TKI-KIEM WP1 - Methode voor integrale Energie- en Milieuprestatie. Erik Alsema, David Anink, W/E adviseurs 1 april 2015 TKI-KIEM WP1 - Methode voor integrale Energie- en Milieuprestatie Erik Alsema, David Anink, W/E adviseurs 1 april 2015 Doel Ontwikkeling van integrale methodiek om de milieueffecten als gevolg van energiegebruik

Nadere informatie

GreenCalc+, GPR gebouw, BREEAM

GreenCalc+, GPR gebouw, BREEAM GreenCalc+, GPR gebouw, BREEAM Om de duurzaamheid van gebouwen weer te kunnen geven worden er verschillende programma s gehanteerd, zoals GreenCalc+, GPR gebouw en BREEAM. Hierbij hanteren de programma

Nadere informatie

Definitie. Wat is Duurzaamheid?

Definitie. Wat is Duurzaamheid? Duurzaamheid Definitie Wat is Duurzaamheid? Waarom is duurzaamheid belangrijk? Bevolkingsgroei 7naar 9Miljard Waarom is duurzaamheid belangrijk? Grondstofschaarste Waarom is duurzaamheid belangrijk? Ontbossing

Nadere informatie

Duurzaam inkopen bij Rijkswaterstaat

Duurzaam inkopen bij Rijkswaterstaat Duurzaam inkopen bij Duurzaamheid bij aanleg en onderhoud van wegen, vaarwegen en waterwerken Edwin van der Wel, Sr. Adviseur Duurzaamheid en Energie, GPO Inhoud Programma duurzaam inkopen GWW Doelstellingen

Nadere informatie

MATERIAAL-MILIEUPRESTATIE EN DE CIRCULAIRE ECONOMIE

MATERIAAL-MILIEUPRESTATIE EN DE CIRCULAIRE ECONOMIE MATERIAAL-MILIEUPRESTATIE EN DE CIRCULAIRE ECONOMIE Wat zit er achter instrumenten zoals GPR Gebouw, MRPI-MPG en BREEAM-NL / DGBC Materialentool? Harry van Ewijk (SGS) NVBV-Kennisdag, 14 juni 2017 1 HARRY

Nadere informatie

Ecologie & BREEAM. Lucas Marijs, 6 december 2013, Utrecht

Ecologie & BREEAM. Lucas Marijs, 6 december 2013, Utrecht Ecologie & BREEAM Lucas Marijs, 6 december 2013, Utrecht Duurzame ontwikkeling Even terug naar de basis Duurzame ontwikkeling De basis Duurzame ontwikkeling is ontwikkeling die aansluit op de behoeften

Nadere informatie

Invloed op duurzaamheid als constructeur via de MPG

Invloed op duurzaamheid als constructeur via de MPG Invloed op duurzaamheid als constructeur via de MPG Olga van der Velde Datum: 14-06-2018 Constructeursdag Circl paviljoen www.nibe.org o.vandervelde@nibe.org 06 34 06 54 25 Voorstelronde: NIBE in het kort

Nadere informatie

Resultaten en stand van zaken project

Resultaten en stand van zaken project Resultaten en stand van zaken project MKI Armaturen Kan ik al circulaire openbare verlichting inkopen met behulp van MKI? Kenniscafé: Circulariteit OVL, in de praktijk 14 maart 2019 Green Deal Duurzaam

Nadere informatie

Van duurzaam denken naar duurzaam doen

Van duurzaam denken naar duurzaam doen Van duurzaam denken naar duurzaam doen Onze welvaart gaat ten koste van onze planeet en generaties na ons. Wij kunnen daar iets aan doen. Als we onze verantwoordelijkheid nemen. Maar hoe? Verantwoording

Nadere informatie

Aluminium, LCA en EPD

Aluminium, LCA en EPD Symposium Duurzaam Aluminium 5 februari 2015 Aluminium, LCA en EPD Harry van Ewijk IVAM UvA BV www.ivam.uva.nl IVAM UvA BV Opgericht in 1993 vanuit de Vakgroep Milieukunde UvA is enige aandeelhouder 15

Nadere informatie

Wijzer worden van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Wijzer worden van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen De Meeuw Nederland Industrieweg 8 Postbus 18 5688 ZG Oirschot T +31 (0)499 57 20 24 F +31 (0)499 57 46 05 info@demeeuw.com www.demeeuw.com De Meeuw en MVO Wijzer worden van Maatschappelijk Verantwoord

Nadere informatie

Trends in duurzaam bouwen

Trends in duurzaam bouwen Trends in duurzaam bouwen De ontwikkeling naar energie neutraal bouwen en duurzaam materiaalgebruik auteur ir. W.D. Wormgoor ZOETERMEER - MOOK - GRONINGEN - ROERMOND - DÜSSELDORF - BONN - BERLIJN - PARIJS

Nadere informatie

Kwantificeren van Milieuprestatie. Mantijn van Leeuwen

Kwantificeren van Milieuprestatie. Mantijn van Leeuwen Kwantificeren van Milieuprestatie Mantijn van Leeuwen NIBE (Experts in Sustainability) Ondersteund door LCA gegevens, maakt u betere beslissingen NIBE speelt een centrale rol tussen producenten, ontwerpers,

Nadere informatie

Kingspan Geïsoleerde Panelen. Toekomstbestendig bouwen begint met duurzaamheid

Kingspan Geïsoleerde Panelen. Toekomstbestendig bouwen begint met duurzaamheid Kingspan Geïsoleerde Panelen Toekomstbestendig bouwen begint met duurzaamheid TOEKOMSTBESTENDIG BOUWEN Wie bouwt voor de toekomst weet ook dat je verder moet denken dan de gewenste levenscyclus van een

Nadere informatie

Aantoonbaar duurzaam materiaalgebruik. Kwantificeren van milieuprestaties van gebouwen

Aantoonbaar duurzaam materiaalgebruik. Kwantificeren van milieuprestaties van gebouwen Aantoonbaar duurzaam materiaalgebruik Kwantificeren van milieuprestaties van gebouwen Aanleiding Het schaarser worden van grondstoffen maakt zorgvuldig omgaan met bouwmaterialen (nog) belangrijker! Wat

Nadere informatie

Naar Energie-nul in 2020: Renoveren of nieuw bouwen?

Naar Energie-nul in 2020: Renoveren of nieuw bouwen? Naar Energie-nul in 2020: Renoveren of slopen en nieuw bouwen? Verschenen in Vastgoedmarkt, juni 2011 John Mak, W/E adviseurs Naar Energie-nul in 2020: Renoveren of nieuw bouwen? Kiezen voor nieuwbouw

Nadere informatie

Duurzame gebiedsontwikkeling Driehoek Het Zand Gemeente Ridderkerk

Duurzame gebiedsontwikkeling Driehoek Het Zand Gemeente Ridderkerk Duurzame gebiedsontwikkeling Driehoek Het Zand Gemeente Ridderkerk M. Koorn 7-12-2017 INHOUD 1 Inleiding... 3 1.1 Duurzame gebiedsontwikkeling... 3 1.2 Ambitie Ridderkerk... 3 2 DRIEHOEK HET ZAND... 5

Nadere informatie

Wijzer worden van duurzame huisvesting

Wijzer worden van duurzame huisvesting De Meeuw Nederland De Meeuw en Duurzaam Bouwen Industrieweg 8 Postbus 18 5688 ZG Oirschot T +31 (0)499 57 20 24 F +31 (0)499 57 46 05 info@demeeuw.com www.demeeuw.com Wijzer worden van duurzame huisvesting

Nadere informatie

Energie en comfort in duurzame gebouwen

Energie en comfort in duurzame gebouwen Energie en comfort in duurzame gebouwen Aluminium Experience Day 30 augustus 2011 Dr.ir.arch. Griet Verbeeck (PHL & K.U.Leuven) DUURZAME GEBOUWEN KLIMAATSVERANDERING UITPUTTING NATUURLIJKE RIJKDOMMEN DUURZAAMHEID

Nadere informatie

Parallelsessie 1: Duurzaam Prestatiegericht aanbesteden & TCO

Parallelsessie 1: Duurzaam Prestatiegericht aanbesteden & TCO Parallelsessie 1: Duurzaam Prestatiegericht aanbesteden & TCO 3e TKI KIEM bijeenkomst,1 april 2015, Delft Ad Straub en Arjen Meijer 1 Software GPR Gebouw KIEM Afwegingsvraagstukken en varianten Sloop/Nieuwbouw

Nadere informatie

Duurzaamheid in Boswinkel Oost

Duurzaamheid in Boswinkel Oost Programma Waarom energiezuinig en duurzaam (ver)bouwen? Waarom energiemonitoring Duurzaamheid in Boswinkel Oost Energiemonitoring Velve Lindenhof, Enschede De energiezuinigste wijk van Enschede De uitvraag

Nadere informatie

Masterclass LCA. Wat kan je met LCA-studies in afvalland? Geert Bergsma

Masterclass LCA. Wat kan je met LCA-studies in afvalland? Geert Bergsma Masterclass LCA Wat kan je met LCA-studies in afvalland? Geert Bergsma CE Delft sinds 1978 Onafhankelijk onderzoek en advies Milieu, economie, techniek en beleid Energie, transport, afval, biomassa, voedsel,

Nadere informatie

Bewust Duurzaam Bouwen

Bewust Duurzaam Bouwen Bewust Duurzaam Bouwen inleiding Inleiding 2 3 Energie Energieverbruik België 2005 4 Energieverbruik woning Totaal: ca. 28.000 kwh 5 Energieverbruik woning Totaal: ca. 3.000 kwh 6 Energieverbruik woning

Nadere informatie

Houtcafé 25 september 2014 Milieuaspecten van hout in de praktijk

Houtcafé 25 september 2014 Milieuaspecten van hout in de praktijk Houtcafé 25 september 2014 Milieuaspecten van hout in de praktijk AGENDA Houtcafé 25 september 2014 16.00 uur Inleiding Milieuaspecten van hout Eric D. de Munck, projectleider en secretaris Centrum Hout/VVNH

Nadere informatie

adviseurs Brede school Waterhoef Inzicht in duurzaamheid W/E adviseurs Energie, Milieu, Bouwfysica Voor opdrachtgevers met ambitie:

adviseurs Brede school Waterhoef Inzicht in duurzaamheid W/E adviseurs Energie, Milieu, Bouwfysica Voor opdrachtgevers met ambitie: Brede school Waterhoef Inzicht in duurzaamheid W/E adviseurs adviseurs Energie, Milieu, Bouwfysica Voor opdrachtgevers met ambitie: projectadvies instrumentontwikkeling implementatie 1 Dubo Nieuwe Stijl

Nadere informatie

Januari 2011 Vereniging van Bouwkunst Tilburg Workshop Duurzame Stedenbouw. sebas.veldhuisen@terristories.nl

Januari 2011 Vereniging van Bouwkunst Tilburg Workshop Duurzame Stedenbouw. sebas.veldhuisen@terristories.nl Januari 2011 Vereniging van Bouwkunst Tilburg Workshop Duurzame Stedenbouw sebas.veldhuisen@terristories.nl programma 29 januari 2011 Duurzame Stedenbouw10:00 - Ontvangst met koffie en thee 10:15 - Presentatie

Nadere informatie

Duurzaamheidsanalyse, Hoe groen is groen?

Duurzaamheidsanalyse, Hoe groen is groen? Duurzaamheidsanalyse, Hoe groen is groen? Docentendag CBBE, Sustainable Transition & Sustainability Analysis in de Biobased Economy, 4 februari 2015 Dr ir Jerke W. de Vries w w w. h o g e s c h o o l v

Nadere informatie

EPS. milieurelevante productinformatie INVOERDATA VOOR BEREKENING VAN HET MILIEUVOORDEEL LOGISCH PROCES: EEN BETER MILIEU MET EPS.

EPS. milieurelevante productinformatie INVOERDATA VOOR BEREKENING VAN HET MILIEUVOORDEEL LOGISCH PROCES: EEN BETER MILIEU MET EPS. EPS milieurelevante productinformatie INVOERDATA VOOR BEREKENING VAN HET MILIEUVOORDEEL LOGISCH PROCES: EEN BETER MILIEU MET EPS. D e milieubelasting van een bouwwerk moet worden getoetst aan de eisen

Nadere informatie

Waarom scoort aluminium niet beter?

Waarom scoort aluminium niet beter? Aluminiummiddag 27.04.2010 Waarom scoort aluminium niet beter? In het hol van de leeuw te gast? prof.dr.ir. Michiel Haas 1 Inhoudsopgave Voorstellen Materiaal prestatie instrumenten Nederlandse Nationale

Nadere informatie

Duurzaam bouwen en LCA s en de NMD. G. Jonkers NVVT 28-5-2013

Duurzaam bouwen en LCA s en de NMD. G. Jonkers NVVT 28-5-2013 Duurzaam bouwen en LCA s en de NMD G. Jonkers NVVT 28-5-2013 Presentatie Achtergronden duurzaam bouwen Bepalingsmethoden milieuprestatie gebouw LCA Nationale Milieudatabase Duurzaamheid en verf -> een

Nadere informatie

Plan van aanpak. 1. Aanleiding: waarom verduurzamen van de gebouwexploitatie?

Plan van aanpak. 1. Aanleiding: waarom verduurzamen van de gebouwexploitatie? Plan van aanpak Naar een duurzame gebouwexploitatie Afdeling Vastgoed Concept 23-4-2015 1. Aanleiding: waarom verduurzamen van de gebouwexploitatie? In de programmabegroting 2015 staat het duurzaamheidsdoel

Nadere informatie

BREEAM-NL NIEUWBOUW EN RENOVATIE 2014 Versie 2.0

BREEAM-NL NIEUWBOUW EN RENOVATIE 2014 Versie 2.0 BREEAM-NL NIEUWBOUW EN RENOVATIE 2014 Versie 2.0 GLASWOL EN MINERALE WOL ISOLATIE MET ECOSE TECHNOLOGY Het keurmerk BREEAM.nl staat voor Building Research Establishment Environmental Assessment Method

Nadere informatie

Alle informatie over GPR Gebouw 4.2, inclusief GPR Bouwbesluit. GPR software Een heldere kijk op duurzaamheid

Alle informatie over GPR Gebouw 4.2, inclusief GPR Bouwbesluit. GPR software Een heldere kijk op duurzaamheid Alle informatie over GPR Gebouw 4.2, inclusief GPR Bouwbesluit GPR software Een heldere kijk op duurzaamheid Drie pakketten, één leverancier GPR software van W/E adviseurs bestaat uit drie pakketten: GPR

Nadere informatie

Netwerk Groene Bureaus Themabijeenkomst BREEAM-NL 6 december Jeroen van Haasteren

Netwerk Groene Bureaus Themabijeenkomst BREEAM-NL 6 december Jeroen van Haasteren Netwerk Groene Bureaus Themabijeenkomst BREEAM-NL 6 december 2013 Jeroen van Haasteren !! Programma 1. Intro DGBC 2. Waarom en hoe verduurzamen? 3. Hoe werkt certificeren? 4. Ecologische credits in operationele

Nadere informatie

W/E Rapport De Binnentuin, Overschie: Kwaliteitsbeeld met GPR Gebouw

W/E Rapport De Binnentuin, Overschie: Kwaliteitsbeeld met GPR Gebouw W/E Rapport De Binnentuin, Overschie: Kwaliteitsbeeld met GPR Gebouw Actualisering voor uitvoeringsfase W/E 7959 Utrecht/Tilburg, 16 september 2011 De Binnentuin, Overschie: Kwaliteitsbeeld met GPR Gebouw

Nadere informatie

Levenscyclusanalyse van groene wanden

Levenscyclusanalyse van groene wanden Groen Bouwen: Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden Levenscyclusanalyse van groene wanden Inzicht in de milieu-impact van de verschillende onderdelen Lisa Wastiels, An Janssen WTCB 1 Mid-term

Nadere informatie

Beton Bewust Keurmerk Beton What s in it for me?

Beton Bewust Keurmerk Beton What s in it for me? Beton Bewust Keurmerk Beton What s in it for me? Het keurmerk voor beton Ron Peters, directeur VOBN. Stelling: Bouwen met beton is duurzaam bouwen. Eens of Oneens? Inhoud Beton is duurzaam. Keurmerk Beton

Nadere informatie

Fire Seminar 2015 Kingspan Group Tiel DUURZAAM BOUWEN. Hoe doen we dat ook alweer? Gert Jan van Beijnum

Fire Seminar 2015 Kingspan Group Tiel DUURZAAM BOUWEN. Hoe doen we dat ook alweer? Gert Jan van Beijnum Fire Seminar 2015 Kingspan Group Tiel DUURZAAM BOUWEN Hoe doen we dat ook alweer? Gert Jan van Beijnum 1 1 Relevantie voor de bouwsector Bouwactiviteiten en gebouwen hebben een aanzienlijk aandeel in milieulast

Nadere informatie

Alles van waarde beschermen en behouden

Alles van waarde beschermen en behouden Alles van waarde beschermen en behouden Rond 2050 wonen er zo n 9 miljard mensen op onze aarde. De vraag naar water, mais, olie en metaal zal dan ook drastisch toenemen. Onze aarde is niet onuitputtelijk,

Nadere informatie

GPR GEBOUW MAAKT DUURZAAMHEID VAN GEBOUWEN MEETBAAR EN BESPREEKBAAR

GPR GEBOUW MAAKT DUURZAAMHEID VAN GEBOUWEN MEETBAAR EN BESPREEKBAAR GPR GEBOUW MAAKT DUURZAAMHEID VAN GEBOUWEN MEETBAAR EN BESPREEKBAAR gpr Gebouw is in Nederland de meest gebruikte software voor het meetbaar en bespreekbaar maken van duurzaamheid van gebouwen. Inmiddels

Nadere informatie

CO2-Prestatieladder. Actieve deelname initiatieven Schilderwerken De Boer Obdam B.V.

CO2-Prestatieladder. Actieve deelname initiatieven Schilderwerken De Boer Obdam B.V. CO2-Prestatieladder Actieve deelname initiatieven Schilderwerken De Boer Obdam B.V. Auteurs: De heer R.J.M. de Boer (Schilderwerken De Boer Obdam B.V.) De heer R.J. van Stralen (Schilderwerken De Boer

Nadere informatie

Wie van de drie? Ir. W.A.C. de Vries Robbé PAC Project Analyse & Consultancy

Wie van de drie? Ir. W.A.C. de Vries Robbé PAC Project Analyse & Consultancy Wie van de drie? Ir. W.A.C. de Vries Robbé PAC Project Analyse & Consultancy BREEAM Greencalc GPR GPR BREEAM ecologie 10% vervuiling 10% management 12% gezondheid 15% afval 7.5% Ambitie: outstanding

Nadere informatie

Ontwikkelen van BREEAM Outstanding voor gebouw The Edge

Ontwikkelen van BREEAM Outstanding voor gebouw The Edge Ontwikkelen van BREEAM Outstanding voor gebouw The Edge Seminar Duurzaam bouwen met Staal 3 september 2015 Over C2N Enkele recente projecten: C2N is een ona+ankelijke vastgoedadviseur, gespecialiseerd

Nadere informatie

Duurzaam Inkopen in onderwijs. Betty de Keizer De Keizer Kennismakelaar

Duurzaam Inkopen in onderwijs. Betty de Keizer De Keizer Kennismakelaar Duurzaam Inkopen in onderwijs Betty de Keizer De Keizer Kennismakelaar Duurzaam inkopen, inleiding Duurzaam inkopen in onderwijs Spelers in het veld en hun rol Suggesties voor aanpak Informatiebronnen

Nadere informatie

tim.dejonge@winket.nl 1

tim.dejonge@winket.nl 1 NVBK 17 CEEC: Cost Planning of Sustainable Housing Projects Kostenbegeleiding duurzaam bouwen Doel bijeenkomst: Oprichting Doel werkgroep: Naar een open source methodiek voor kosteneffectieve duurzaamheid

Nadere informatie

BREEAM NL Nieuwbouw. Management 12% Gezondheid en Welzijn 15% Energie 19% Transport 8% Water 6% Materialen 12.5% Afval 7.5% 10% Landgebruik & Ecologie

BREEAM NL Nieuwbouw. Management 12% Gezondheid en Welzijn 15% Energie 19% Transport 8% Water 6% Materialen 12.5% Afval 7.5% 10% Landgebruik & Ecologie BREEAM NL Nieuwbouw Categorie Weging Management 12% Gezondheid en Welzijn 15% Waste Land Use & Ecology Pollution Energie 19% Materials Transport 8% Management Water 6% Materialen 12.5% Afval 7.5% Water

Nadere informatie

Pitch. Daar krijg je energie van! 19 november 2015

Pitch. Daar krijg je energie van! 19 november 2015 Pitch Daar krijg je energie van! 19 november 2015 Ruud van Vliet Klimaatverbond specifiek algemeen Antwoord op vragen - kennisportal: www.greendealscholen.nl - basisinfo handreikingen & best practices

Nadere informatie

Door: Martijn Veerman AluEco en VMRG (brancheorganisatie voor de gevelbouw)

Door: Martijn Veerman AluEco en VMRG (brancheorganisatie voor de gevelbouw) Door: Martijn Veerman AluEco en VMRG (brancheorganisatie voor de gevelbouw) Inhoudsopgave AluEco Gevels LCA aluminium referentiekozijnen Impact materialisatie LCA o o Productniveau Gebouwniveau AluEco

Nadere informatie

Om te bepalen of een verf duurzaam is dient er, naar de mening van de VVVF, sprake te zijn van een integrale aanpak.

Om te bepalen of een verf duurzaam is dient er, naar de mening van de VVVF, sprake te zijn van een integrale aanpak. BEOORDELINGSMODEL DUURZAAM ONDERHOUD Integrale benadering Om te bepalen of een verf duurzaam is dient er, naar de mening van de VVVF, sprake te zijn van een integrale aanpak. Een integrale aanpak zou zich

Nadere informatie

De ecologische keuze van bouwmaterialen: aandachtspunten en basisbegrippen

De ecologische keuze van bouwmaterialen: aandachtspunten en basisbegrippen De ecologische keuze van bouwmaterialen: aandachtspunten en basisbegrippen Opleidingscyclus 'De ecologische keuze van bouwmaterialen' 21 april 2009 1 Inhoud: 1. Enkele cijfers 2. Grijze energie: een basisbegrip

Nadere informatie

VBI heeft met meerdere partners deze uitdaging opgepakt en een woningconcept ontwikkeld dat nu al voldoet aan de eisen van 2015.

VBI heeft met meerdere partners deze uitdaging opgepakt en een woningconcept ontwikkeld dat nu al voldoet aan de eisen van 2015. 1 Op de Bouwbeurs 2011 toonden wij u de VBI EcoPrefab Woning. Deze woning had toen al een EPC van 0,4. In dit document vindt u de technische uitgangspunten voor de berekening van de EPC (pagina 1 t/m 4)

Nadere informatie

MilieuPrestatieGebouwen

MilieuPrestatieGebouwen MilieuPrestatieGebouwen @Merosch_ @Merosch_Llab linkedin.com/company/merosch merosch.nl merosch.nl/living-lab Inhoud Wat is de MilieuPrestatie Gebouwen? Waarom is de MilieuPrestatie Gebouwen ingevoerd?

Nadere informatie

BREEAM NL en de relatie tot bodemenergie

BREEAM NL en de relatie tot bodemenergie BREEAM NL en de relatie tot bodemenergie Edwin van Noort Dutch Green Building Council Inleiding tot BREEAM NL DGBC is opgericht in juni 2008 Marktinitiatief: zorg voor 1 gemeenschappelijke taal in vastgoed

Nadere informatie

Overzicht voor Energietransitie bij renovatie

Overzicht voor Energietransitie bij renovatie Onderzoeksresultaten Woningkwaliteit 2020 Overzicht voor Energietransitie bij renovatie Henk Visscher 8 Oktober 2009 Delft University of Technology Challenge the future Inhoud Wat is WK2020 Werkwijze WK2020

Nadere informatie

Betaalbaar duurzaam bouwen is assembleren

Betaalbaar duurzaam bouwen is assembleren 1 Op de Bouwbeurs 2011 toonden wij u de VBI EcoPrefab Woning. Onderstaand vindt u de technische uitgangspunten voor de berekening van de EPC (pagina 1 t/m 4) en de duurzaamheidsscores binnen GPR gebouw

Nadere informatie

Alles van waarde beschermen en behouden

Alles van waarde beschermen en behouden Alles van waarde beschermen en behouden Rond 2050 wonen er zo n 9 miljard mensen op onze aarde. De vraag naar water, mais, olie en metaal zal dan ook drastisch toenemen. Onze aarde is niet onuitputtelijk,

Nadere informatie

Het Binnenmilieuprofiel voor woningen

Het Binnenmilieuprofiel voor woningen Het Binnenmilieuprofiel voor woningen Snelle METHODE om het binnenmilieu van een woning (incl. verbetermogelijkheden) in kaart te brengen, bij NIEUWBOUW maar vooral ook bij groot ONDERHOUD en RENOVATIES

Nadere informatie

Edwin van Noort Odette Ex Mantijn van Leeuwen

Edwin van Noort Odette Ex Mantijn van Leeuwen 08.06.2017 Edwin van Noort Odette Ex Mantijn van Leeuwen *werknaam INSIDE INSIDE-Platform INSIDE INSIDE-Platform INSIDE INSIDE-Platform INSIDE INSIDE-Platform INSIDE INSIDE-Platform INSIDE INSIDE-Platform

Nadere informatie

MKB- én milieuvriendelijk aanbesteden d.m.v. duurzaamheidscertificaten

MKB- én milieuvriendelijk aanbesteden d.m.v. duurzaamheidscertificaten MKB- én milieuvriendelijk aanbesteden d.m.v. duurzaamheidscertificaten Anouk Schrauwen & Marjon Olijdam Stimular, de werkplaats voor Duurzaam Ondernemen www.milieubarometer.nl mail@stimular.nl 010 238

Nadere informatie

Duurzaamheid Certificaten, keurmerken, tools

Duurzaamheid Certificaten, keurmerken, tools KAM INFRA DAG 8 NOVEMBER 2012 Duurzaamheid Certificaten, keurmerken, tools Helen Visser Bouwend Nederland Enorme groei keurmerken en certificaten duurzaamheid Als gevolg van Duurzaamheid steeds belangrijker

Nadere informatie

Februari 2010. Kadernotitie duurzame ontwikkeling Smallingerland 2009 2012

Februari 2010. Kadernotitie duurzame ontwikkeling Smallingerland 2009 2012 Februari 2010 Kadernotitie duurzame ontwikkeling Smallingerland 2009 2012 Inleiding Het college van Smallingerland heeft de nota Duurzame Ontwikkeling in Smallingerland, periode 2009-2012 vastgesteld

Nadere informatie

BREEAM-NL Infra. Keurmerk voor duurzame infrastructuur. Jeroen van Haasteren DGBC

BREEAM-NL Infra. Keurmerk voor duurzame infrastructuur. Jeroen van Haasteren DGBC BREEAM-NL Infra Keurmerk voor duurzame infrastructuur Jeroen van Haasteren DGBC Inhoud Introductie DGBC Introductie BREEAM Toelichting BREEAM-NL Infra Tot slot Vragen De Dutch Green Building Council Primaire

Nadere informatie

VNG Raadsledencampagne

VNG Raadsledencampagne Duurzaam Drimmelen VNG Raadsledencampagne Klimaat niet zonder de Raad Invloed raadsleden Borging beleid Collegiaal bestuur Collegeakkoord 2010-2014 Duurzame ontwikkeling: Een ontwikkeling die kan voorzien

Nadere informatie

Even voorstellen. Wim van Genderen. Inspiratiesessie Duurzaam Bouwen. Kleinpoderlaan 6 2911 PA Nieuwerkerk aan den IJssel

Even voorstellen. Wim van Genderen. Inspiratiesessie Duurzaam Bouwen. Kleinpoderlaan 6 2911 PA Nieuwerkerk aan den IJssel Even voorstellen Wim van Genderen Het Beekink KernTeam De mensen van Beekink k adviseren en ondersteunen bij vraagstukken over technische h installaties. ti No-nonsense mentaliteit, betrokken bij het proces,

Nadere informatie

Prestatiegericht samenwerken bij onderhoud

Prestatiegericht samenwerken bij onderhoud Prestatiegericht samenwerken bij onderhoud Jaap Hogeling Directeur ISSO Onderzoek van Dr. ir. Ad Straub (OTB / TU Delft) in opdracht SBR Onderwerpen Wat, wie en hoe? Procesmodellen Lange-termijn samenwerking

Nadere informatie

Duurzaamheid op basis van. The Natural Step. voor gemeente Eindhoven. Joop Ketelaers Adviseur Duurzam Bouwen Gemeente Eindhoven

Duurzaamheid op basis van. The Natural Step. voor gemeente Eindhoven. Joop Ketelaers Adviseur Duurzam Bouwen Gemeente Eindhoven Duurzaamheid op basis van The Natural Step voor gemeente Eindhoven Joop Ketelaers Adviseur Duurzam Bouwen Gemeente Eindhoven Wat wil de gemeente? We willen van Eindhoven een duurzame stad maken: een stad

Nadere informatie

Workshop circulaire economie. Jan Weide Certification Manager SGS Nederland Gert-Jan Vroege Senior Consultant SGS Search

Workshop circulaire economie. Jan Weide Certification Manager SGS Nederland Gert-Jan Vroege Senior Consultant SGS Search Workshop circulaire economie Jan Weide Certification Manager SGS Nederland Gert-Jan Vroege Senior Consultant SGS Search SGS NEDERLAND BV Certificatie van o.a ISO 9001 ISO 14001 VCA/VCU Voedselveiligheid

Nadere informatie

MEMO Duurzaamheid Justus van Effencomplex

MEMO Duurzaamheid Justus van Effencomplex MEMO Duurzaamheid Justus van Effencomplex Onderwerp GPR berekening Aan Woonstad Rotterdam Van W/E adviseurs Datum 8 september 2010 1 Inleiding Op basis van de bestekgegevens van de restauratie van het

Nadere informatie

Duurzaamheid van daksystemen:

Duurzaamheid van daksystemen: Duurzaamheid van daksystemen: Levenscyclusanalyse van isolatiematerialen, dakbedekking en warmteverliezen door het dak Arjen Meijer en Antonio Contarini Naast het bouwen van nieuwe gebouwen op duurzame

Nadere informatie

Duurzaamheid bij RWS. Van visie naar praktijk. Annette Augustijn. Symposium Duurzame Infrastructuur 28 april 2011, Woerden

Duurzaamheid bij RWS. Van visie naar praktijk. Annette Augustijn. Symposium Duurzame Infrastructuur 28 april 2011, Woerden Ministerie van Infrastructuur en Milieu Duurzaamheid bij RWS Van visie naar praktijk Symposium Duurzame Infrastructuur 28 april 2011, Woerden Annette Augustijn Programmadirecteur Duurzaam RWS 28 april

Nadere informatie

Methode en data in Europees perspectief

Methode en data in Europees perspectief Methode en data in Europees perspectief SBK-symposium Nationale Milieudatabase 24 februari 2011 Agnes Schuurmans (vz normcie 351 281 / lid SBK-TIC / Rockwool) Europese ontwikkelingen waarvoor milieu-informatie

Nadere informatie

Milieubarometerrapport 2014

Milieubarometerrapport 2014 Milieubarometerrapport 2014 Staro Natuur en Buitengebied Milieubarometer - 2014 Staro Natuur en Buitengebied Inhoud De Milieubarometer vertaalt gegevens zoals elektriciteitsverbruik en afvalproductie naar

Nadere informatie

Regionale voedselproductie en duurzaamheid. Jasper Scholten 24 september 2013

Regionale voedselproductie en duurzaamheid. Jasper Scholten 24 september 2013 Regionale voedselproductie en duurzaamheid Jasper Scholten 24 september 2013 Methodology and tools Sustainability performance LCA Sustainable nutrition Quiz Vraag 1: Heeft een aardbei die in de supermarkt

Nadere informatie

Verbetering energieprestatie: een zaak van kleine stapjes?

Verbetering energieprestatie: een zaak van kleine stapjes? Verbetering energieprestatie: een zaak van kleine stapjes? Nico Nieboer 3 november 2015 Delft University of Technology Challenge the future Inleiding Presentatie uitkomsten onderzoek naar verbetering energieprestatie

Nadere informatie

WKO in duurzame gebiedsontwikkeling case Westland Ir. Marion Bakker SenterNovem 030 2393677 m.m.c.bakker@senternovem.nl

WKO in duurzame gebiedsontwikkeling case Westland Ir. Marion Bakker SenterNovem 030 2393677 m.m.c.bakker@senternovem.nl WKO in duurzame gebiedsontwikkeling case Westland Ir. Marion Bakker SenterNovem 030 2393677 m.m.c.bakker@senternovem.nl 12-11-2007Sheet nummer 1 Ontwikkelingen wereldwijd Heeft de Al Gore film impact?

Nadere informatie

GPR GEBOUW Versie 4.3

GPR GEBOUW Versie 4.3 GPR GEBOUW Versie 4.3 GLASWOL EN MINERALE WOL ISOLATIE MET ECOSE TECHNOLOGY GPR Gebouw geeft inzicht in de duurzaamheid van woning- én utiliteitsbouw. De prestaties op het gebied van energie, milieu, gezondheid,

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzame materialen: hoe kiezen? Leefmilieu Brussel

Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzame materialen: hoe kiezen? Leefmilieu Brussel Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzame materialen: hoe kiezen? Leefmilieu Brussel Duurzaam materiaalgebruik: problematiek en uitdagingen Liesbet TEMMERMAN cera a asbl Doelstellingen van de presentatie Stilstaan

Nadere informatie

Milieubarometerrapport 2015

Milieubarometerrapport 2015 Milieubarometerrapport 2015 Staro Natuur en Buitengebied Milieubarometer - 2015 Staro Natuur en Buitengebied Inhoud De Milieubarometer vertaalt gegevens zoals elektriciteitsverbruik en afvalproductie naar

Nadere informatie

Milieubarometerrapport 2018

Milieubarometerrapport 2018 Milieubarometerrapport 2018 Barometer VanderHelm Samengesteld op 18 februari 2019 Milieubarometer - 2018 Barometer VanderHelm Inhoud De Milieubarometer vertaalt gegevens zoals elektriciteitsverbruik en

Nadere informatie

Afstudeeronderzoek! Duurzaam!aanbesteden! Netwerk!Betonketen!Twente! Afstudeeronderzoek!BK5!l!19!juni!2014!l!Kees!Oude!Avenhuis! !!!!!!!!!!!!!!!!!!

Afstudeeronderzoek! Duurzaam!aanbesteden! Netwerk!Betonketen!Twente! Afstudeeronderzoek!BK5!l!19!juni!2014!l!Kees!Oude!Avenhuis! !!!!!!!!!!!!!!!!!! Afstudeeronderzoek Duurzaamaanbesteden NetwerkBetonketenTwente AfstudeeronderzoekBK5l19juni2014lKeesOudeAvenhuis ITITELPAGINA Document :AfstudeeronderzoekDuurzaamaanbesteden Instelling :SaxionHogeschoolEnschede,SchoolofBusiness,Building&Technology

Nadere informatie

Rekenen aan duurzaam vastgoed

Rekenen aan duurzaam vastgoed Rekenen aan duurzaam vastgoed Ir. John Bergs BenR Adviseurs voor duurzaamheid VOGON studiemiddag, 3 april 2008 Inhoud Duurzaamheid en gezondheid Gezondheidsmodule GreenCalc+ Aanleiding en uitgangspunten

Nadere informatie

MILIEUPROFIELEN VAN SCHEEPSBRANDSTOFFEN IN DE NATIONALE MILIEUDATABASE. Suzanne de Vos-Effting

MILIEUPROFIELEN VAN SCHEEPSBRANDSTOFFEN IN DE NATIONALE MILIEUDATABASE. Suzanne de Vos-Effting MILIEUPROFIELEN VAN SCHEEPSBRANDSTOFFEN IN DE NATIONALE MILIEUDATABASE Suzanne de Vos-Effting OPZET PRESENTATIE Motivatie RWS milieuprofielen scheepsbrandstof Aanpak berekening Resultaten Gebruik milieuprofielen

Nadere informatie

Samen werken aan een duurzaam Hellendoorn. Collegebesluit 14 mei 2013. Raadsbesluit 29 oktober 2013.

Samen werken aan een duurzaam Hellendoorn. Collegebesluit 14 mei 2013. Raadsbesluit 29 oktober 2013. Samen werken aan een duurzaam Hellendoorn Collegebesluit 14 mei 2013. Raadsbesluit 29 oktober 2013. 1 Samenvatting Definitie duurzaamheid volgens Brundtland Aanmelden als Millenniumgemeente Speerpunten:

Nadere informatie

Onderbouwing van de duurzaamheid van staalconstructies. Ontwerphandleiding

Onderbouwing van de duurzaamheid van staalconstructies. Ontwerphandleiding Onderbouwing van de duurzaamheid van staalconstructies Ontwerphandleiding Juni 2014 Introductie De ontwerphandleiding heeft als doel informatie te verschaffen over de verschillende stappen die doorlopen

Nadere informatie

Tabel 1 Basisprofiel standaard geleiderails

Tabel 1 Basisprofiel standaard geleiderails Memo Aan: Kenmerk: Betreft: Van: Delft, 8 mei 2014 Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, Verzinkerij Van Aert LCA-resultaten van s Basisprofielen van de standaard s en de verzinkte s en vergelijking

Nadere informatie

Product sheet. Milieukostenberekening Materiaalgebruik. Koningin Wilhelminalaan 2, Leidschendam. financiële fundament onder uw bouwprojecten

Product sheet. Milieukostenberekening Materiaalgebruik. Koningin Wilhelminalaan 2, Leidschendam. financiële fundament onder uw bouwprojecten Product sheet Milieukostenberekening Materiaalgebruik 1 Koningin Wilhelminalaan 2, Leidschendam IGG Bointon de Groot Postbus 444 2240 AK Wassenaar Rijksstraatweg 354a 2242 AC Wassenaar T. 070-514 54 20

Nadere informatie

1 ACTIAM en Direct Vastgoed 3

1 ACTIAM en Direct Vastgoed 3 Direct Vastgoed Inhoud 1 ACTIAM en Direct Vastgoed 3 2 Duurzame ambities 3 2.1 Energie 3 2.2 Water 3 2.3 Landgebruik, biodiversiteit en verantwoord gebruik van materialen 4 2.4 Gezondheid 4 3 Impact op

Nadere informatie

Denktank Grondstoffen uit reststromen. Startnotitie 9 december 2016

Denktank Grondstoffen uit reststromen. Startnotitie 9 december 2016 Denktank Grondstoffen uit reststromen Startnotitie 9 december 2016 1 Inhoudsopgave 1 3 12 19 Denktank recapitulatie startbijeenkomst 8 sept 2016 Inhoud komende sessies Wat is circulair? Bronnen 2 Denktank

Nadere informatie

CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2016

CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2016 CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2016 Naam opdrachtgever: Raedthuys Holding B.V. Adres: Hengelosestraat 569 Plaats: Enschede Uitgevoerd door: Zienergie BV Adres: Dokter Stolteweg 2 Plaats Zwolle

Nadere informatie

1. Meten van duurzaamheid 2. Het instrument BREEAM 3. BREEAM: hoe werkt het? 4. Proces en kwaliteitsborging 13-10-2015 3

1. Meten van duurzaamheid 2. Het instrument BREEAM 3. BREEAM: hoe werkt het? 4. Proces en kwaliteitsborging 13-10-2015 3 1 2 Meten is weten 1. Meten van duurzaamheid 2. Het instrument BREEAM 3. BREEAM: hoe werkt het? 4. Proces en kwaliteitsborging 13-10-2015 3 Waarde duurzaam gebouw JLL nov 2013: Twee-derde van ondervraagden

Nadere informatie

LCA-resultaten van geleiderails

LCA-resultaten van geleiderails LCA-resultaten van s Vanuit de opzet van een nieuw Landelijk Afvalbeheerplan (LAP2) is gekeken of er door ketensamenwerking mogelijkheden kunnen worden gevonden om de milieudruk van materialen in de afvalfase

Nadere informatie

Circulair Inkopen Utrecht op weg naar duurzame markttransformatie

Circulair Inkopen Utrecht op weg naar duurzame markttransformatie Circulair Inkopen Utrecht op weg naar duurzame markttransformatie Opdrachtgevers: - Provincie Utrecht - Gemeente Utrecht - Gemeente Amersfoort Middag/avond over biobased aanbesteden Centre of Expertise

Nadere informatie

Milieubarometerrapport 2017

Milieubarometerrapport 2017 Milieubarometerrapport 2017 Barometer VanderHelm Milieubarometer - 2017 Barometer VanderHelm Inhoud De Milieubarometer vertaalt gegevens zoals elektriciteitsverbruik en afvalproductie naar grafieken en

Nadere informatie

CO2 Prestatieladder Voortgangs rapportage e half jaar

CO2 Prestatieladder Voortgangs rapportage e half jaar CO2 Prestatieladder Voortgangs rapportage 2016 1 e half jaar Naam opdrachtgever: Raedthuys Holding B.V. Adres: Hengelosestraat 569 Plaats: Enschede Uitgevoerd door: Zienergie BV Adres: Dokter Stolteweg

Nadere informatie

Hout, klimaatverandering en verschillende milieuwaarderingen.

Hout, klimaatverandering en verschillende milieuwaarderingen. Hout, klimaatverandering en verschillende milieuwaarderingen. Met medewerking van Ernst-Jan Damen, Van Vliet Kastanjehout, Langbroek Een toename van de productie en afname van de CO 2 uitstoot; dat is

Nadere informatie