Veilige afvoer van ICT-middelen. Een operationeel product op basis van de Baseline Informatiebeveiliging Rijksdienst (BIR)
|
|
|
- Frieda Smets
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Veilige afvoer van ICT-middelen Een operationeel product op basis van de Baseline Informatiebeveiliging Rijksdienst (BIR)
2 Colofon Onderhavig operationeel product, behorende bij de Baseline Informatiebeveiliging Rijksdienst (BIR), is mogelijk gemaakt door de Taskforce Bestuur en Informatieveiligheid Dienstverlening (Taskforce BID). Het product is gebaseerd op het operationele product Veilige afvoer van ICT-middelen behorende bij de Baseline Informatiebeveiliging Nederlandse Gemeenten (BIG). Dit product is ontwikkeld door de Informatiebeveiligingsdienst voor gemeenten (IBD).
3 Leeswijzer Dit document is een van de operationele producten op basis van de Baseline Informatiebeveiliging Rijksdienst (BIR). Doel Dit document biedt een handreiking voor het veilig afvoeren van ICT-middelen door organisaties binnen de Rijksoverheid. Doelgroep Dit document is van belang voor de verantwoordelijke ICT-beheerder. Reikwijdte Dit document heeft voornamelijk betrekking op de maatregel van de Baseline Informatiebeveiliging Rijksdienst (BIR). Het document gaat in op personele, organisatorische en technische informatiebeveiligingsaspecten die organisaties binnen de Rijksoverheid dienen te overwegen in relatie tot het afvoeren van ICT-middelen. Relatie met overige producten Baseline Informatiebeveiliging Rijksdienst (BIR). Tactisch Normenkader (TNK) Voorschrift Informatiebeveiliging Rijksdienst (VIR:2007) Informatiebeveiligingsbeleid
4 Inhoudsopgave 1 Inleiding Het belang van het veilig afvoeren van ICT-middelen Uitgangspunten baseline Welke activiteiten zijn er op hoofdlijnen? 6 2 Procedure afvoer ICT-middelen en gegevensdragers Verantwoordelijkheid Verzamelen/innemen van ICT-middelen Schonen van programmatuur en gegevens Controle en rapportage 11
5 1 Inleiding Overheidsorganisaties maken veel gebruik van ICT-middelen als gegevensdragers of als middelen waarin gegevensdragers worden toegepast. Op deze gegevensdragers kunnen vertrouwelijke gegevens opgeslagen zijn. Wanneer de ICT-middelen buiten gebruik worden gesteld, moeten de gegevens veilig verwijderd worden. Dit document biedt een handreiking voor het veilig schonen en afvoeren van ICT-middelen. Het schonen en afvoeren kan door de overheidsorganisatie zelf gedaan worden, maar ook door een leverancier van ICT-middelen. Als het schonen en afvoeren door een leverancier wordt uitgevoerd, is het belangrijk duidelijke afspraken en controlemaatregelen in te richten die kunnen worden afgedwongen en kunnen worden gecontroleerd. 1.1 Het belang van het veilig afvoeren van ICT-middelen Overheidsorganisaties kunnen gekwalificeerd worden als informatieverwerkende organisaties. ICT-middelen en gegevensdragers kunnen daardoor vertrouwelijke gegevens bevatten die de organisatie niet mogen verlaten. Het is daarom van belang om gegevensdragers volgens een standaard proces veilig te verwijderen. Gegevens kunnen zich bevinden in: laptops en desktop computers mobiele apparaten, zoals smartphones en tablets printers scanners faxapparaten servers draagbare media (geheugenkaarten, USB-sticks) etc. 1.2 Uitgangspunten baseline Op basis van de BIR kunnen voor de afvoer van ICT-middelen de volgende uitgangspunten worden gehanteerd: Alle ICT-middelen waarop zich programmatuur en gegevens (kunnen) bevinden moeten via een standaard werkwijze worden afgevoerd. Alle ICT-middelen worden voorafgaand aan het afvoeren, geschoond van programmatuur en gegevens. Verwijdering van programmatuur en gegevens van de gegevensdrager(s) van de computerapparatuur, geschiedt door middel van het overschrijven van de gegevensdrager met een willekeurig bitpatroon. Alle activiteiten met betrekking tot de afvoer van ICT-middelen en het verwijderen van gegevens van de organisatie dienen te worden geregistreerd. ICT-middelen dienen veilig te worden opgeslagen, totdat schoning heeft plaatsgevonden. 5
6 Indien het niet mogelijk is om programmatuur en gegevens te schonen van ICT-middelen en gegevensdragers, dienen de apparatuur en de gegevensdrager fysiek te worden vernietigd door de ICT-afdeling of door een goedgekeurde derde partij. Alle regels voor een veilige afvoer van ICT-middelen zijn ook van toepassing op gegevensdragers van derde partijen, waarop informatie van de overheidsorganisatie is opgeslagen. 1.3 Welke activiteiten zijn er op hoofdlijnen? Afvoer van computerapparatuur omvat op hoofdlijnen de volgende activiteiten: 1. Het verzamelen/innemen van ICT-middelen door de ICT-afdeling. 2. Het schonen van de gegevensdrager(s) met betrekking tot programmatuur en gegevens. 3. Controleren van de schoning van programmatuur en gegevens. 4. Het afvoeren van de ICT-middelen. 5. Het controleren van de logboeken over het afvoeren van ICT-middelen. De stappen één tot en met vier behoren tot de verantwoordelijkheid van het hoofd ICT van de organisatie of een gelijkwaardige functionaris. De tweede stap moet worden uitgevoerd door daarvoor aangewezen ICT-beheerders van de organisatie of een externe beheerder waarmee goede afspraken over de schoning zijn gemaakt. De derde stap wordt verricht door de beheerder. De vierde stap wordt uitgevoerd door een ICT-beheerder of een medewerker van facilitaire zaken die belast is met de afvoer van middelen. Tenslotte vindt bij de controleactiviteiten een onafhankelijke controle plaats door een afdeling verantwoordelijk voor de interne controle, zonodig ondersteund door een externe accountant. 6
7 2 Procedure afvoer ICT-middelen en gegevensdragers 2.1 Verantwoordelijkheid De verantwoordelijkheid om ICT-middelen en gegevensdragers af te voeren, behoort bij de verantwoordelijkheid van het hoofd ICT van de organisatie of een gelijkwaardige functionaris. Het hoofd ICT is verantwoordelijk voor het actueel houden van de procedure voor het afvoeren van ICT-middelen en gegevensdragers. Van alle stappen in het proces wordt een logboek bijgehouden door de uitvoerenden en dit logboek dient ter controle van de uitgevoerde activiteiten. 2.2 Verzamelen/innemen van ICT-middelen Voor het verzamelen/innemen van ICT-middelen zijn de volgende stappen te onderscheiden: 1. Een medewerker doet een aanvraag bij de ICT-afdeling om één of meerdere computers of apparaten met mediadragers te laten afvoeren. De ICT-afdeling bepaalt zelf welke apparatuur moet worden afgevoerd. 2. In onderling overleg wordt afgesproken of de computerapparatuur wordt aangeleverd of wordt afgehaald, en wanneer dit plaatsvindt. 3. De aanlevering van de computerapparatuur wordt geregistreerd in de CMDB (Configuration Management Database). 4. De afleverende medewerker ontvangt een bewijs van aflevering van de computerapparatuur. 5. De gegevensdragers dienen geschoond te worden in de apparatuur waar deze zich in bevindt, tenzij dit niet mogelijk is, in dat geval worden de gegevensdragers verwijderd uit de apparatuur. 6. De computerapparatuur en de gegevensdrager(s) worden in een beveiligde ruimte opgeslagen. 2.3 Schonen van programmatuur en gegevens Voor een veilige schoning van programmatuur en gegevens dient een volgend keuzeschema te worden gehanteerd, waarbij uitgegaan moet worden van het soort gegevens en vervolgens van de soort gegevensdrager dat geschoond moet worden. 7
8 Soort informatie Openbaar Verlaat de organisatie? Nee Verwijderen informatie (1 x overschrijven) Ja Overschrijven (3 x overschrijven) Vertrouwelijk / persoonsgegevens Vernietigen media Nee Hergebruik media? Ja Verwijderen informatie (1 x overschrijven) Nee Verlaat de organisatie? Ja Controleer verwijdering / schoning / vernietiging Documenteer / verslaglegging EXIT Overschrijven (3 x overschrijven) Nee Geheim of bijzondere persoonsgeg evens Hergebruik media? Ja Verlaat de organisatie? Ja Vernietig Nee Voor het schonen van ICT-middelen zijn de volgende methoden te onderscheiden: Methode Verwijderen informatie van de gegevensdrager Overschrijven informatie op de gegevensdrager Omschrijving Verwijderen van informatie is de meest eenvoudige methode. Formatteren en/of het verwijderen van bestanden is niet voldoende. Informatie kan dan nog steeds op een eenvoudige manier worden teruggehaald. Het volstaat om de media eenmalig te overschrijven met een willekeurig patroon. Als de gegevens gevoelig zijn, is enkelvoudig overschrijven niet voldoende. De media dient meervoudig overschreven te worden door middel van een nul character, een één character gevolgd door een willekeurig character of teken (niet binair). Als media niet overschreven kan worden, dient bij magnetische gegevensdragers een degausser te worden gebruikt. Als ook dat niet kan is vernietiging de enige optie die overblijft (bijvoorbeeld een CD-ROM). 8
9 Vernietigen gegevensdrager Vernietiging is nodig als het soort informatie extra gevoelig is of als andere methoden om gegevens te verwijderen niet kunnen worden gebruikt. Vernietiging is verschillend per soort media. De methode voor het schonen van ICT-middelen is afhankelijk van het soort middel waarop gegevens zijn opgeslagen. De drie hierboven onderscheiden methodieken zijn als volgt toe te passen op de volgende ICT-middelen: ICT-middel Verwijderen Overschrijven Vernietigen Mobiele apparaten Mobiele telefoons, smartphones Handmatig verwijderen van alle informatie, gebruik daarna de functie om het apparaat terug te zetten naar fabrieksinstellingen Zie verwijderen apparaat of fysiek Netwerkapparatuur Terugzetten naar fabrieksinstellingen Zie verwijderen apparaat, of fysiek Bureauapparatuur Fax, printer Terugzetten naar fabrieksinstellingen Zie verwijderen apparaat, of fysiek kopieer drum (in een laserprinter of laserfax) Print of kopieer 3 vellen met willekeurige niet sensitieve tekst, daarna bij het juiste afval meegeven Print of kopieer 3 vellen met willekeurige niet sensitieve tekst, daarna bij het juiste afval meegeven apparaat, of fysiek Magnetische media Harddisks Overschrijven met een willekeurig bitpatroon een bitpatroon, eerst met een nul daarna met een één tenslotte met een willekeurig apparaat, of fysiek 9
10 ICT-middel Verwijderen Overschrijven Vernietigen teken USB-media Overschrijven met een willekeurig bitpatroon een bitpatroon, eerst met een nul daarna met een één tenslotte met een willekeurig teken een bitpatroon, eerst met een nul daarna met een één tenslotte met een willekeurig teken Geheugenkaarten Overschrijven met een willekeurig bitpatroon een bitpatroon, eerst met een nul daarna met een één tenslotte met een willekeurig teken een bitpatroon, eerst met een nul daarna met een één tenslotte met een willekeurig teken Tapes Overschrijven met een willekeurig bitpatroon een bitpatroon, eerst met een nul daarna met een één tenslotte met een willekeurig teken apparaat, of fysiek Optische media CD / DVD Beschrijfbare laag kapot krassen of de CD/DVD kapot breken Beschrijfbare laag kapot krassen of de CD/DVD kapot breken Beschrijfbare laag verwijderen of versnipperen van de CD/DVD Smartcards Smartcards (chip) Chip uit de kaart stansen Chip uit de kaart stansen Versnipperen Smartcards (magnetisch) Overschrijven van de magneetstrip Degaussen Degaussen of versnipperen van het apparaat of fysiek Controleren van de schoning Na het schonen van de mediadragers of apparatuur wordt altijd een controle uitgevoerd of de schoning geslaagd is. Deze controle wordt vermeld in het logboek. 10
11 Vernietiging afvoeren van mediadragers Het vernietigen van mediadragers dient bij voorkeur door twee personen te gebeuren en na het vernietigen dient een proces-verbaal van vernietiging te worden opgemaakt. Hierop wordt vermeld wat er is vernietigd (omschrijving, serienummer) en op welke manier. Beide personen dienen dit proces-verbaal te ondertekenen en het proces-verbaal dient te worden bewaard. 2.4 Controle en rapportage Het hoofd ICT ziet erop toe dat alle computerapparatuur volgens de beschreven richtlijnen en procedures wordt geschoond en afgevoerd. Van alle activiteiten wordt een logboek bijgehouden. De interne controle of CISO kan, zo nodig ondersteund door de externe accountant, gevraagd en ongevraagd de maatregelen voor de afvoer van computerapparatuur controleren. Hierover wordt gerapporteerd aan het hoofd ICT. Controleren van de verwijdering van programmatuur en gegevens 1. De interne controle of CISO controleert steekproefsgewijs de volgende punten: de aanwezigheid van computerapparatuur en de gegevensdrager(s) in de beveiligde opslagruimte. de overeenkomst tussen de registratie en de daadwerkelijk opgeslagen computerapparatuur. de juiste en volledige schoning van de aanwezige gegevensdragers. de complete registratie van alle activiteiten. de processen-verbaal van vernietiging. 2. De uitkomsten van de controle worden schriftelijk vastgelegd en zo nodig gerapporteerd aan het management. 3. Indien nodig worden verbetermaatregelen voorgesteld. 11
VEILIGE AFVOER VAN ICT- MIDDELEN. Een van de producten van de operationele variant van de Baseline Informatiebeveiliging Nederlandse Gemeenten (BIG)
VEILIGE AFVOER VAN ICT- MIDDELEN Een van de producten van de operationele variant van de Baseline Informatiebeveiliging Nederlandse Gemeenten (BIG) Colofon Naam document Veilige afvoer van ICT-middelen
Veilige afvoer van ICT-middelen
Handreiking Veilige afvoer van ICT-middelen Een operationeel kennisproduct ter ondersteuning van de implementatie van de Baseline Informatiebeveiliging Overheid (BIO) Colofon Naam document Handreiking
Mobiele gegevensdragers. Een operationeel product op basis van de Baseline Informatiebeveiliging Rijksdienst (BIR)
Mobiele gegevensdragers Een operationeel product op basis van de Baseline Informatiebeveiliging Rijksdienst (BIR) Colofon Onderhavig operationeel product, behorende bij de Baseline Informatiebeveiliging
Saxion Data Security Beleid. Het data security beleid voor afvoer of hergebruik van gegevensdragers
Saxion Data Security Beleid Het data security beleid voor afvoer of hergebruik van gegevensdragers Mei 2015 Documenteigenschappen Documentrevisies Saxion Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave
Toelichting op GAP-analyse. Een operationeel product op basis van de Baseline Informatiebeveiliging Rijksdienst (BIR)
Toelichting op GAP-analyse Een operationeel product op basis van de Baseline Informatiebeveiliging Rijksdienst (BIR) Colofon Onderhavig operationeel product, behorende bij de Baseline Informatiebeveiliging
MOBIELE GEGEVENSDRAGERS. Een van de producten van de operationele variant van de Baseline Informatiebeveiliging Nederlandse Gemeenten (BIG)
MOBIELE GEGEVENSDRAGERS Een van de producten van de operationele variant van de Baseline Informatiebeveiliging Nederlandse Gemeenten (BIG) Colofon Naam document Mobiele gegevensdragers Versienummer 1.0
Patch management. Een operationeel product op basis van de Baseline Informatiebeveiliging Rijksdienst (BIR)
Patch management Een operationeel product op basis van de Baseline Informatiebeveiliging Rijksdienst (BIR) Colofon Onderhavig operationeel product, behorende bij de Baseline Informatiebeveiliging Rijksdienst
Inkoopvoorwaarden en informatieveiligheidseisen. Een operationeel product op basis van de Baseline Informatiebeveiliging Rijksdienst (BIR)
Inkoopvoorwaarden en informatieveiligheidseisen Een operationeel product op basis van de Baseline Informatiebeveiliging Rijksdienst (BIR) Colofon Onderhavig operationeel product, behorende bij de Baseline
Mobiele Gegevensdragers
Handreiking Mobiele Gegevensdragers Een operationeel kennisproduct ter ondersteuning van de implementatie van de Baseline Informatiebeveiliging Overheid (BIO) Colofon Naam document Handreiking Mobiele
Contractmanagement. Een operationeel product op basis van de Baseline Informatiebeveiliging Rijksdienst (BIR)
Contractmanagement Een operationeel product op basis van de Baseline Informatiebeveiliging Rijksdienst (BIR) Colofon Onderhavig operationeel product, behorende bij de Baseline Informatiebeveiliging Rijksdienst
VERSLAG PIA. Een van de producten van de operationele variant van de Baseline Informatiebeveiliging Nederlandse Gemeenten (BIG)
VERSLAG PIA Een van de producten van de operationele variant van de Baseline Informatiebeveiliging Nederlandse Gemeenten (BIG) Colofon Naam document Verslag PIA Versienummer 1.0 Versiedatum April 2014
Management van mobiele apparaten. Een operationeel product op basis van de Baseline Informatiebeveiliging Rijksdienst (BIR)
Management van mobiele apparaten Een operationeel product op basis van de Baseline Informatiebeveiliging Rijksdienst (BIR) Colofon Onderhavig operationeel product, behorende bij de Baseline Informatiebeveiliging
Anti-malware beleid. Een operationeel product op basis van de Baseline Informatiebeveiliging Rijksdienst (BIR)
Anti-malware beleid Een operationeel product op basis van de Baseline Informatiebeveiliging Rijksdienst (BIR) Colofon Onderhavig operationeel product, behorende bij de Baseline Informatiebeveiliging Rijksdienst
Hardening. Een operationeel product op basis van de Baseline Informatiebeveiliging Rijksdienst (BIR)
Hardening Een operationeel product op basis van de Baseline Informatiebeveiliging Rijksdienst (BIR) Colofon Onderhavig operationeel product, behorende bij de Baseline Informatiebeveiliging Rijksdienst
Hoe operationaliseer ik de BIC?
Hoe operationaliseer ik de BIC? Baseline Informatiebeveiliging Corporaties UTRECHT, 14 November 2017. Code voor Informatiebeveiliging NEN/ISO 27001; Informatietechnologie - Beveiligingstechnieken - Managementsystemen
Een checklist voor informatiebeveiliging
Door: De IT-Jurist Versie: 1.0 Datum: juli 2015 Hoewel bij de totstandkoming van deze uitgave de uiterste zorg is betracht, kan De IT-Jurist niet aansprakelijk worden gehouden voor de gevolgen van eventuele
kwaliteitsinstituut nederlandse gemeenten in opdracht van vereniging van nederlandse gemeenten
Implementatie van de Baseline Informatiebeveiliging Nederlandse Gemeenten (BIG) kwaliteitsinstituut nederlandse gemeenten in opdracht van vereniging van nederlandse gemeenten De Informatiebeveiligingsdienst
TOELICHTING OP GAP-ANALYSE. Een van de producten van de operationele variant van de Baseline Informatiebeveiliging Nederlandse Gemeenten (BIG)
TOELICHTING OP GAP-ANALYSE Een van de producten van de operationele variant van de Baseline Informatiebeveiliging Nederlandse Gemeenten (BIG) Colofon Naam document Toelichting op GAP-analyse Versienummer
HUISREGELS COMPUTERGEBRUIK
Informatiebeveiliging NEN 7510 HUISREGELS COMPUTERGEBRUIK 2010 03-08-2010 Hoorn Inleiding In dit document wordt aangegeven welke huisregels binnen het gelden voor het gebruik van informatiesystemen, computers
Handreiking functieprofiel Chief Information Security Officer (CISO)
Handreiking functieprofiel Chief Information Security Officer (CISO) Een operationeel product op basis van de Baseline Informatiebeveiliging Rijksdienst (BIR) Colofon Onderhavig operationeel product, behorende
Beleid Informatiebeveiliging
EYETRACTIVE Beleid Informatiebeveiliging versie 1804 Waarom dit beleid? Als wij werkzaamheden voor je uitvoeren, vertrouw je ons met jouw gegevens en die van je klanten. Het is onze verantwoordelijkheid
Beleid uitwisseling van informatie
Beleid uitwisseling van informatie Documentcode: Versie: 1.0 Versiedatum 03-05-2017 Gemaakt door: Goedgekeurd door: V-Classificatie: Coördinator informatiebeveiliging College van Burgemeester en Wethouders
Rapport. Informatieveiligheid en de Raad Met de hamer op tafel. Enquête over hoe raadsleden denken over het thema Informatieveiligheid
Rapport Informatieveiligheid en de Raad Met de hamer op tafel Enquête over hoe raadsleden denken over het thema Informatieveiligheid Inhoudsopgave 1. Inleiding 2 1.1 Achtergrond 3 1.2 Achtergrond enquête
Verklaring van Toepasselijkheid
Verklaring van Toepasselijkheid Parantion Groep B.V. ISO27001:2013 Verklaring van toepasselijkheid_openbaar Extern vertrouwelijk Versie: 3.0 Parantion Groep B.V. Pagina 1 van 9 Datum: maart 2016 Document
Aan uw raad is het volgende toegezegd: Toezeggingen college van B&W in Commissies en Raad (september 2015) TCM 09 21 mei 2015
Bedrijfsvoering De gemeenteraad van Bloemendaal Datum : 19 augustus 2015 Uw kenmerk : Ons kenmerk : 2015056815 Behandeld door : J. van der Hulst Doorkiesnummer : 023-522 5592 Onderwerp : Rapportage informatiebeveiliging
Implementatie BIR. Een operationeel product op basis van de Baseline Informatiebeveiliging Rijksdienst (BIR)
Implementatie BIR Een operationeel product op basis van de Baseline Informatiebeveiliging Rijksdienst (BIR) Colofon Onderhavig operationeel product, behorende bij de Baseline Informatiebeveiliging Rijksdienst
Nijverdal, 17 mei 2011
Besluit Nijverdal, 17 mei 2011 Nr. 11INT00963 Het college van burgemeester en wethouders van Hellendoorn; Gelet op de Wet bescherming persoonsgegevens B e s l u i t: Vast te stellen het: Reglement cameratoezicht
Bijlage 2 Beveiligingsplan. Informatiebeveiliging
Bijlage 2 Beveiligingsplan Informatiebeveiliging De verantwoordelijkheid voor informatiebeveiliging ligt bij het dagelijks bestuur. In de DB-vergadering van 31 augustus 2015 is stilgestaan bij een aantal
ANTI-MALWARE BELEID. Een van de producten van de operationele variant van de Baseline Informatiebeveiliging Nederlandse Gemeenten (BIG)
ANTI-MALWARE BELEID Een van de producten van de operationele variant van de Baseline Informatiebeveiliging Nederlandse Gemeenten (BIG) Colofon Naam document Anti-malware beleid Versienummer 1.0 Versiedatum
INFORMATIEBEVEILIGINGSDIENST VOOR GEMEENTEN (IBD) november 2013. Anita van Nieuwenborg
INFORMATIEBEVEILIGINGSDIENST VOOR GEMEENTEN (IBD) november 2013 Anita van Nieuwenborg Agenda 1. De IBD 2. Doelen van de IBD 3. Dienstverlening van de IBD 4. Aansluiting bij de IBD 5. Vragen 2 1. De IBD
Nijverdal, 17 mei 2011
Besluit Nijverdal, 17 mei 2011 Nr. 11INT00959 Het college van burgemeester en wethouders van Hellendoorn; Gelet op de Wet bescherming persoonsgegevens; B e s l u i t : Vast te stellen het: Reglement cameratoezicht
Het privacyreglement voor gegevens van personeel verbonden aan de organisatie is verwerkt in het privacyreglement Personeel en Organisatie.
VIT-hulp bij mantelzorg Privacyreglement VIT-hulp bij mantelzorg hecht veel waarde aan de bescherming van de persoonsgegevens van de bij haar geregistreerde mantelzorgers en diens zorgvragers, vrijwilligers,
Privacyreglement
Privacyreglement De Verwerking van Persoonsgegevens is aangemeld bij het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) onder nummer m1602696. Persoonsgegevens in een vorm die het mogelijk maakt de Betrokkene
Anita van Nieuwenborg. Informatiebeveiligingsdienst Het is nu of nooit Assen, 6 Maart 2014
Anita van Nieuwenborg Informatiebeveiligingsdienst Het is nu of nooit Assen, 6 Maart 2014 De IBD Gezamenlijk initiatief VNG en KING Opgericht vanuit behoefte van gemeenten aan coördinatie en ondersteuning
Quick scan Informatiebeveiliging gemeente Zoetermeer
Bes t uur l i j kenot a I nf or mat i ebev ei l i gi ng Dec ember2017 Quick scan Informatiebeveiliging gemeente Zoetermeer Conclusies en aanbevelingen Gemeenten beheren veel persoonlijke en gevoelige data
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag
> Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Directoraat-generaal Overheidsorganisatie Directie Informatiesamenleving
BLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING
BLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING Officiële uitgave van de gemeenschappelijke regeling Werkorganisatie Duivenvoorde Nr. 1057 20 juli 2018 Regeling mobile device management en mobiel werken Inhoudsopgave
De Baseline Informatiebeveiliging En Kleine Gemeenten
We have made it easy for you to find a PDF Ebooks without any digging. And by having access to our ebooks online or by storing it on your computer, you have convenient answers with de baseline informatiebeveiliging
WBP Zelfevaluatie. Privacygedragscode (VPB)
WBP Zelfevaluatie Privacygedragscode (VPB) April 2004 1. Inleiding In haar beschikking van 13 januari 2004 heeft het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) verklaard dat de in de privacygedragscode
PATCH MANAGEMENT VOOR GEMEENTEN. Een van de producten van de operationele variant van de Baseline Informatiebeveiliging Nederlandse Gemeenten (BIG)
PATCH MANAGEMENT VOOR GEMEENTEN Een van de producten van de operationele variant van de Baseline Informatiebeveiliging Nederlandse Gemeenten (BIG) Colofon Naam document Patch Management voor gemeenten
2.1 Borgen van rechten van betrokkenen Betrokkenen hebben het recht op inzage, correctie en dataportabiliteit van persoonsgegevens.
Protocol AVG Buro Noorderlingen 1. Inleiding Dit protocol beschrijft het beleid dat door Buro Noorderlingen wordt gevoerd in het kader van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG). De verordening
kwaliteitsinstituut nederlandse gemeenten in opdracht van vereniging van nederlandse gemeenten
het suwinet-normenkader en de big kwaliteitsinstituut nederlandse gemeenten in opdracht van vereniging van nederlandse gemeenten De Informatiebeveiligingsdienst voor gemeenten (IBD) is een gezamenlijk
ISO 27001:2013 INFORMATIE VOOR KLANTEN
ISO 27001:2013 INFORMATIE VOOR KLANTEN WAT IS ISO 27001:2013 ISO 27001 is een internationale standaard voor informatiebeveiliging. Deze standaard richt zich op het ontwikkelen, uitvoeren, controleren en
Systeemconfiguratie Policy VICnet/SPITS
Ministerie van Verkeer en Waterstaat opq Rijkswaterstaat Systeemconfiguratie Policy VICnet/SPITS 15 Februari 2005 Eindverantwoordelijkheid Opgesteld Naam Datum Paraaf Security Manager SPITS E.A. van Buuren
Beknopt overzicht van bedreigingen en maatregelen
Beknopt overzicht van bedreigingen en maatregelen Dit voorbeelddocument omvat een beknopt overzicht van bedreigingen en maatregelen. De opgesomde componenten, bedreigingen en maatregelen zijn bedoeld om
BABVI/U201300696 Lbr. 13/057
Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad informatiecentrum tel. (070) 373 8393 betreft Informatiebeveiliging uw kenmerk ons kenmerk BABVI/U201300696 Lbr. 13/057 bijlage(n) datum 6 juni 2013 Samenvatting
Digitale data verantwoord verwijderen.
Powered by Digitale data verantwoord verwijderen. met gecertificeerde IT Asset Disposition (ITAD) services van Envion Wat geheim is, moet geheim blijven Dit geldt voor uw bedrijfsdata, data onder NDA s,
Procedure. Periodieke en specifieke rapportages Gebruik Suwinet-Inkijk. Datum document: 16 mei 2007 Versie: 3.0. Datum afdruk: 14 april 2010
Procedure Periodieke en specifieke rapportages Gebruik Suwinet-Inkijk Auteur: Breeman Datum document: 16 mei 2007 Versie: 3.0 Status: Definitief Datum afdruk: 14 april 2010 Periodieke en specifieke rapportages
BACK-UP EN RECOVERY GEMEENTE. Een van de producten van de operationele variant van de Baseline Informatiebeveiliging Nederlandse Gemeenten (BIG)
BACK-UP EN RECOVERY GEMEENTE Een van de producten van de operationele variant van de Baseline Informatiebeveiliging Nederlandse Gemeenten (BIG) Colofon Naam document Back-up en Recovery Gemeente Versienummer
Bijlage 2: Communicatie beveiligingsincidenten
Bijlage 2: Communicatie beveiligingsincidenten Veel beveiligingsincidenten zijn in te delen in één van onderstaande vijf categorieën. Openbaarmaking van niet-openbare informatie Het expres of onbedoeld
Checklist NEN7510, Informatiebeveiliging in de mondzorgpraktijk Vraag Ja / Nee / Gedeeltelijk. 1. Beschikt de praktijk over een beleidsdocument
Checklist NEN7510 Eén van de eerste stappen van het gestructureerd verbeteren van informatiebeveiliging en het implementeren van de NEN7510 omvat het bepalen van de status van de naleving van de NEN7510.
CONTRACTMANAGEMENT. Een van de producten van de operationele variant van de Baseline Informatiebeveiliging Nederlandse Gemeenten (BIG)
CONTRACTMANAGEMENT Een van de producten van de operationele variant van de Baseline Informatiebeveiliging Nederlandse Gemeenten (BIG) Colofon Naam document Contractmanagement Versienummer 1.0 Versiedatum
Checklist calamiteiten
Checklist calamiteiten Op grond van de Voorbeeld Samenwerkingsovereenkomst Volmacht dienen gevolmachtigde assurantiebedrijven te beschikken over een calamiteitenplan. Het calamiteitenplan moet erin voorzien
Technische handreiking govroam
Technische handreiking govroam GEMAKKELIJK EN VEILIG MOBIEL WERKEN. GOVROAM MAAKT HET MOGELIJK VEILIG IN TE LOGGEN OP WIFI-NETWERKEN VAN OVERHEIDSORGANISATIES. DEZE HANDREIKING HELPT U OP WEG GOVROAM IN
MOBILE DEVICE MANAGEMENT. Een van de producten van de operationele variant van de Baseline Informatiebeveiliging Nederlandse Gemeenten (BIG)
MOBILE DEVICE MANAGEMENT Een van de producten van de operationele variant van de Baseline Informatiebeveiliging Nederlandse Gemeenten (BIG) Colofon Naam document Mobile Device Management Versienummer 1.0
o n k Ö A fia* V/ \ ^ * f
- JAGT_P_U201300696.docx - 20130606_ledenbri... http://www.vng.nl/files/vng/brieven/2013/20130606_ledenbrief_inf.. o n k Ö A fia* V/ \ ^ * f 6 JUNI 2013 U,< v ~. ^. Vereniging van 1 Nederlandse Gemeenten
Implementatie administratieve organisatie en interne controle.
Implementatie administratieve organisatie en interne controle. BLOK A Algemeen U dient een beschrijving van de interne organisatie aan te leveren. Deze beschrijving dient te bevatten: A3 Een organogram
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag
> Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag sorganisatie Turfmarkt 147 Den Haag Postbus 20011 2500 EA Den Haag
Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Den Helder
CVDR Officiële uitgave van Den Helder. Nr. CVDR456037_1 20 maart 2018 RegelingCameratoezicht gemeente Den Helder Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Den Helder gelet op artikel 125
Installatie Remote Backup
Juni 2015 Versie 1.2 Auteur : E.C.A. Mouws Pagina 1 Inhoudsopgave BusinessConnect Remote Backup... 3 Kenmerken... 3 Beperkingen... 3 Gebruik op meerdere systemen... 3 Systeemeisen... 4 Support... 4 Installatie...
Bewerkersovereenkomst. Afnemer Logius. behorende bij het aanvraagformulier MijnOverheid
Bewerkersovereenkomst Afnemer Logius behorende bij het aanvraagformulier MijnOverheid De ondergetekenden: [ ], verder te noemen : Afnemer en De Staat der Nederlanden, te dezen rechtsgeldig vertegenwoordigd
Verklaring van Toepasselijkheid - Tactus Verslavingszorg Datum invoegen NEN Aspect NEN 7510 Beheersdoelstelling. Beveiligingsbeleid
Beveiligingsbeleid 5,1 Informatiebeveiligingsbeleid 5.1.1 Beleidsdocument voor informatiebeveiliging 5.1.2 Beoordeling van het informatiebeveiligingsbeleid Organiseren van informatiebeveiliging 6,1 Interne
Bewerkersovereenkomst
Afnemer Logius Versie nummer 1.0 DE ONDERGETEKENDEN: [Naam contractspartij].., [rechtsvorm contractspartij].., gevestigd in [adres].., [postcode, plaats], te dezen rechtsgeldig vertegenwoordigd door [naam].,
Privacy Reglement Flex Advieshuis
Privacy Reglement Flex Advieshuis Paragraaf 1: Algemene bepalingen Artikel 1: Begripsbepaling In aanvulling op de Wet bescherming persoonsgegevens en het Besluit Gevoelige Gegevens wordt in dit reglement
Bijlage 4. Protocol Personeelvolgsysteem waterschap Hunze en Aa s 2016
Bijlage 4 Protocol Personeelvolgsysteem waterschap Hunze en Aa s 2016 In alle sectoren van de samenleving en binnen de meeste organisaties zijn personeelvolgsytemen meer gemeengoed dan uitzondering geworden.
PRIVACYREGLEMENT PUBLIEKE XS-KEYS behorend bij XS-Key Systeem van Secure Logistics BV
PRIVACYREGLEMENT PUBLIEKE XS-KEYS behorend bij XS-Key Systeem van Secure Logistics BV Artikel 1. Definities In dit privacy reglement worden de volgende niet-standaard definities gebruikt: 1.1 XS-Key De
Privacyverklaring voor de gemeentelijke website
Realisatie Handreiking Privacyverklaring voor de gemeentelijke website Inhoudsopgave 1 Inleiding...3 2 De stappen van een privacyverklaring...4 2.1 Verwerkt u persoonsgegevens?...4 2.2 Bijzondere en/of
Gemeente Alphen aan den Rijn
Informatiebeveiligingsbeleid (t.b.v. ICT Forum Lokale Overheid) Van een Informatiebeveiligingsbeleid naar de dagelijkse praktijk Maart 2016, afdeling I&A Informatiebeveiligingsbeleid Informatiebeveiligingsbeleid
Reglement Cameratoezicht en Toegangscontrole. Fort Marina Bv en Hof van Leede
Reglement Cameratoezicht en Toegangscontrole Fort Marina Bv en Hof van Leede Dit reglement zal worden gewijzigd Mei 2018 Reglement Cameratoezicht Fort Marina/ Hof van Leede Dit reglement geeft een beschrijving
: Privacy & informatiebeveiliging. Rob Stadt IT coördinator, DPO (FG) Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie
: Privacy & informatiebeveiliging Rob Stadt IT coördinator, DPO (FG) Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie Deel 1 Wet en regelgeving Risicoanalyse Bepalen kwetsbaarheden en bedreigingen
Samsung Drive Manager - veelgestelde vragen
Samsung Drive Manager - veelgestelde vragen Installeren V: Mijn externe harde schijf van Samsung is aangesloten, maar er gebeurt niets. A: Controleer de USB-kabel. Als de externe harde schijf van Samsung
1. Begripsbepaling Doel van de registratie Categorieën Opgenomen gegevens Gegevens verwijderen of vernietigen - 3 -
Inhoudsopgave 1. Begripsbepaling - 2-2. Doel van de registratie - 2-3. Categorieën - 2-4. Opgenomen gegevens - 3-5. Gegevens verwijderen of vernietigen - 3-6. Verstrekken gegevens - 3-7. Toegang - 4-8.
Besluit van het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Oegstgeest houdende regels voor Basisregistratie Personen Beheerregeling BRP
CVDR Officiële uitgave van Oegstgeest. Nr. CVDR600609_1 15 december 2016 Besluit van het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Oegstgeest houdende regels voor Basisregistratie Personen
TOEGANGSBELEID. Een van de producten van de operationele variant van de Baseline Informatiebeveiliging Nederlandse Gemeenten (BIG)
TOEGANGSBELEID Een van de producten van de operationele variant van de Baseline Informatiebeveiliging Nederlandse Gemeenten (BIG) Colofon Naam document Toegangsbeleid Versienummer 1.0 Versiedatum oktober
SEE INFORMATION DIFFERENTLY ARCHIEF- EN INFORMATIEBEHEER: EEN GOED BEGIN IS HET HALVE WERK BASISKENNIS OVER RETENTIESCHEMA'S
SEE INFORMATION DIFFERENTLY ARCHIEF- EN INFORMATIEBEHEER: EEN GOED BEGIN IS HET HALVE WERK BASISKENNIS OVER RETENTIESCHEMA'S INLEIDING DEZE SNELGIDS HELPT U BIJ HET PLANNEN, MAKEN EN BEHEREN VAN RETENTIESCHEMA'S
NVRR workshop/presentatie Jaarcongres De controle van de effectiviteit van informatiebeveiliging
NVRR workshop/presentatie Jaarcongres De controle van de effectiviteit van informatiebeveiliging Kees Hintzbergen 25 mei 2018 Agenda Voorstellen Vragen! Wat is dat eigenlijk: risico? Hoe ziet de ideale
NIS Notarieel Informatie Systeem
INSTALLATIE NIS UPDATE 2016-Q1 NIS Notarieel Informatie Systeem Sportlaan 2h, 818 BE Heerde T (0578) 693646, F (0578) 693376 www.vanbrug.nl, info@vanbrug.nl 2015 Van Brug Software B.V. Niets uit deze opgave
Zeg gewoon JA. Lees verder.
Zeg gewoon JA PartSmart Internet Updating Service is Sneller dan Ooit We zijn verheugd bekend te kunnen maken, dat de PartSmart Internet Updating Service vanaf nu beschikbaar is. Het PartSmart-team heeft
MEANDERFLAT s- HERTOGENBOSCH
MEANDERFLAT s- HERTOGENBOSCH Protocol Cameratoezicht MEANDERFLAT Kruiskampsingel 1 t/m 565 s-hertogenbosch Vastgesteld in de Algemene Ledenvergadering 2011 van de Vereniging van Eigenaars. Dit reglement
Bijlage 1: Aanvullende informatie over het gebruik van OSV ( Ondersteunende Software Verkiezingen )
Bijlage 1: Aanvullende informatie over het gebruik van OSV ( Ondersteunende Software Verkiezingen ) 1. Inhoud cd-rom Op de cd-rom treft u het volgende aan: - Programma 4: Voor het invoeren van de gemeentelijke
www.digitalenazorg.nl Dierbare data Een doos met foto s, tekeningen, muziek of ordners vol papier zij n tegenwoordig steeds minder fysiek aanwezig. Misschien wil je na het overlij den van jouw dierbare
www.digitalenazorg.nl
www.digitalenazorg.nl Bij het overlijden van een dierbare komt er veel op de nabestaanden af Als nabestaande wordt u geconfronteerd met veel zaken die u moet afwikkelen. In toenemende mate ook op digitaal
HANDREIKING: PRIVACYVERKLARING VOOR DE GEMEENTELIJKE WEBSITE
HANDREIKING: PRIVACYVERKLARING VOOR DE GEMEENTELIJKE WEBSITE Versie 1.00 3 juli 2017 Wanneer burgers op zoek zijn naar informatie over hoe de gemeente met privacy omgaat gaan ze meestal naar de privacyverklaring
Praktijk Lonny de Schrijver verklaart hiermee dat de inspanningen zijn zoals die voortvloeien uit de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG).
AVG wet AVG verklaring Praktijk Lonny de Schrijver Praktijk Lonny de Schrijver verklaart hiermee dat de inspanningen zijn zoals die voortvloeien uit de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). In
Informatiebeveiligingsbeleid. Stichting Pensioenfonds Chemours
Informatiebeveiligingsbeleid Stichting Pensioenfonds Chemours Versiebeheer Versie Datum Van Verspreid aan 0.1 J.W. Kinders W. Smouter Vroklage Goedkeuring Versie Goedgekeurd door Datum 2 INHOUD Algemeen
Regeling beheer basisregistratie personen Gemeente Hoorn. Regeling beheer en toezicht basisregistratie personen Gemeente Hoorn (Regeling beheer BRP)
GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Hoorn. Nr. 59180 23 oktober 2014 Regeling beheer basisregistratie personen Gemeente Hoorn Zaaknummer: 1075273 Burgemeester en wethouders van de Gemeente Hoorn,
Deelplan IC ICT-omgeving 2015 Gemeente Lingewaard
Deelplan IC ICT-omgeving 2015 Gemeente Lingewaard Pagina 1 van 6 Inhoudsopgave 1. Aanleiding 3 2. Structureel / incidenteel 3 3. Opdrachtgever 3 4. Opdrachtnemer 3 5. Relevante wet- en regelgeving 3 6.
BIJLAGE 4 Selectiecriteria met een gewogen karakter Perceel Switching
Europese aanbesteding Netwerkinfrastructuur Hardware, service en ondersteuning BIJLAGE 4 Selectiecriteria met een gewogen karakter Perceel Switching Niet openbare procedure Selectiecriteria met een gewogen
INFORMATIEVEILIGHEID. een uitdaging van ons allemaal. Henk Wesseling
INFORMATIEVEILIGHEID een uitdaging van ons allemaal Henk Wesseling Wake Up Call http://www.youtube.com/watch?v=f7pyhn9ic9i&sns=em Leverancier gehacked Remote Bediening door een hacker Gemalen in Veere
Verwerking van afgedankte datadragende ICT hardware binnen de Rijksoverheid
RWS ONGECLASSIFICEERD Verwerking van afgedankte datadragende ICT hardware binnen de Rijksoverheid Deze rapportage beschrijft de uitkomsten van het onderzoek naar de verwerking van afgedankte, datadragende
Agendapunt 7f van de vergadering van het Algemeen Bestuur van 18 december 2015.
Ter info (AB) Afdeling: Team: Bedrijfsbureau Beh.door: Bos, M.G. Port.houder: DB, Agendapunt 7f van de vergadering van het Algemeen Bestuur van 18 december 2015. Memo Informatiebeveiliging Inleiding Met
PRIVACY REGLEMENT. Welzijn Rijnwaarden
PRIVACY REGLEMENT Welzijn Rijnwaarden 3. Privacy Reglement Welzijn Rijnwaarden gelet op het bepaalde in Wet Bescherming Persoonsgegevens (Wbp), besluit vast te stellen het reglement van de persoonsregistratie
Gegevensverzameling en gegevensverwerking
Gegevensverzameling en gegevensverwerking DefDocGeg: Definitie en documentatie van gegevensverzamelingen en gegevensverwerking binnen Helperzorg, opgesteld binnen de context van de AVG Dit document geeft
VEILIGHEID & BEVEILIGING Facilitaire Dienst - Universiteit Maastricht
VEILIGHEID & BEVEILIGING REGLEMENT CAMERATOEZICHT UNIVERSITEIT MAASTRICHT Dit reglement ziet toe op het cameratoezicht op de terreinen en in de panden van de Universiteit Maastricht. Met behulp van camera
Hoofdstuk 1 Aanwijzen functionarissen
Regeling beheer en toezicht basisregistratie personen Burgemeester en wethouders van de gemeente Marum; gelet op de Wet basisregistratie personen; Wet bescherming persoonsgegevens; besluiten vast te stellen
Een e-mail van uw bank met het verzoek uw account te controleren..
Bij de keuze van een wachtwoord is het aan te raden om: Voor elke toepassing een uniek wachtwoord in te stellen. Één (1) hoofdlettergevoelig alfanumeriek wachtwoord te gebruiken bij elke toepassing Varianten
FS 141216.5E. Forum Standaardisatie. Verkennend onderzoek NEN-ISO/IEC 27001 en 27002. Datum 27 november 2014
FS 141216.5E Forum Standaardisatie Verkennend onderzoek NEN-ISO/IEC 27001 en 27002 Datum 27 november 2014 Colofon Projectnaam Verkennend onderzoek NEN-ISO/IEC 27001 en 27002 Versienummer 0.9 Locatie Organisatie
Procesbeschrijving Punch out aansluiting DigiInkoop
Procesbeschrijving Punch out aansluiting DigiInkoop Versie 1.1 Datum 28 mei 2014 Status Definitief Colofon Projectnaam DigiInkoop Versienummer 1.1 Contactpersoon Centraal Functioneel Beheer DigiInkoop
Een desktopcomputer kan uit de volgende onderdelen zijn opgebouwd:
Soorten Personal Computers De drie meest voorkomende computers zijn: * Desktop * Laptop * Tablet Een desktopcomputer kan uit de volgende onderdelen zijn opgebouwd: Systeemkast Beeldscherm Toetsenbord Printer
Privacyreglement. Datum Januari 2017 Versie 2.0 Pagina s 6 (inclusief voorpagina)
Privacyreglement Het privacyreglement is een reglement ter bescherming van de persoonlijke levenssfeer in verband met persoonsregistratie, gebaseerd op de Wet Bescherming Persoonsgegevens. Datum Januari