Niersteenverwijdering Urologie
Inleiding Bij u zijn nierstenen geconstateerd. Soms verlaten deze vanzelf weer het lichaam via de urine. Wanneer de nierstenen niet verdwijnen, is verdergaande behandeling nodig. Er bestaan verschillende technieken om nierstenen te verwijderen: een open operatie niersteenvergruizing een kijkoperatie via de rug/zij via de urinewegen. De arts heeft voorgesteld om uw nierstenen te verwijderen via de urinewegen (uretero-renoscopie, URS) of via een kijkoperatie via de rug of de zij. Deze ingreep vindt plaats onder algehele verdoving (narcose). Voorbereidend onderzoek Voor de niersteenbehandeling wordt u ongeveer vijf dagen opgenomen in het ziekenhuis. Het is soms nodig dat van tevoren een aantal onderzoeken wordt gedaan, zoals: bloed- en urine-onderzoek ECG (hartfilm); afhankelijk van uw leeftijd hart- en longfoto; afhankelijk van uw leeftijd eventueel verder onderzoek bij de internist, de cardioloog of de longarts. De opname Een dag voor de ingreep wordt u opgenomen. Meer informatie over de gang van zaken in het ziekenhuis kunt u lezen in de patiëntengids en de folder van de verpleegafdeling. De anesthesist komt naar de verpleegafdeling om de narcose met u te bespreken. De ingreep Niersteenverwijdering via de urinewegen De uretero-renoscoop wordt via de plasbuis in de blaas en vervolgens in de urineleider gebracht. Daar zoekt de arts de nierstenen op. De kleinere stenen worden indien mogelijk via de kijkbuis verwijderd. Grotere stenen worden eerst vergruisd. De ingreep wordt uitgevoerd onder röntgencontrole. Na de ingreep wordt een blaaskatheter aangelegd zodat urine en niersteengruis probleemloos af kunnen vloeien. Ook wordt een inwendig katheter achtergelaten. Deze katheter ligt tussen de nier en de blaas en zorgt ervoor dat urine zonder problemen de urineleider kan passeren. In sommige gevallen kan tijdens de ingreep blijken dat een niersteen niet op deze manier te verwijderen is. Bijvoorbeeld omdat de steen zo hard is dat deze niet verkleind kan worden of omdat de urineleider vernauwd is en dus moeilijk toegankelijk is. 2
Als de harde steen zich wel terug laat duwen naar het nierbekken, kan hij soms door middel van een kijkoperatie via de rug alsnog verwijderd worden (zie volgende paragraaf). Lukt ook dit niet dan zal een andere techniek nodig zijn om de niersteen te verwijderen en zal de operatie zonder succes beëindigd moeten worden. Niersteenverwijdering via een kijkoperatie Bij een grote niersteen kan de arts proberen de steen te verwijderen door middel van een kijkoperatie (percutane niersteenverwijdering). Bij deze kijkoperatie wordt via de rug of zij een speciaal instrument ingebracht. Hiermee kan de arts de niersteen opzoeken en proberen te verwijderen. Het nierbekken wordt eerst via een punctie in de rug of de zij aangeprikt. Er is nu een kleine opening naar het nierbekken. Vervolgens wordt de opening opgerekt om plaats te maken voor de kijkbuis (scoop). Nadat de scoop is ingebracht, kan de arts in het nierbekken kijken en de nierstenen weghalen. Wanneer het niet mogelijk is om alle nierstenen in één keer te verwijderen, wordt de ingreep soms na een aantal dagen herhaald. Na de ingreep wordt dan een katheter achtergelaten in de wond. Ook deze punctie en niersteenverwijdering worden via röntgen- en echoapparatuur gevolgd. Na de operatie Na de operatie wordt u naar de uitslaapkamer (recovery) gebracht. Als u wakker wordt heeft u: een katheter (slangetje) uit de blaas om urine en gruis af te voeren een infuus in de arm een inwendige katheter na een kijkoperatie een drain (klein slangetje) uit de wond om wondvocht af te voeren. Na toestemming van de anesthesist wordt u naar de verpleegafdeling teruggebracht. Daar bespreekt de arts tijdens de visite met u het resultaat van de ingreep en de eventuele verdere behandeling. Weer thuis Plassen kan de eerste tijd pijnlijk zijn door irritatie van de plasbuis. Ook kan er gedurende enige weken bloed in de urine aanwezig zijn. De inwendige katheter kan de blaas prikkelen en pijn in de nier tijdens het plassen veroorzaken. Wanneer u koorts krijgt (hoger dan 38 graden), dient u contact op te nemen met de afdeling Urologie. In het weekend kunt u contact opnemen met de verpleegafdeling of de afdeling Spoedeisende hulp. Na enige weken komt u voor controle terug op de polikliniek. Er zal dan een röntgenfoto en een echo van de nieren gemaakt worden. Ook de inwendige katheter wordt dan verwijderd. Complicaties Na de ingreep heeft u een grotere kans op infecties van de urinewegen. Deze kunnen met antibiotica behandeld worden. 3
Achtergebleven kleine steendeeltjes worden via de urine afgevoerd. Soms kan dit aanleiding geven tot krampen (kolieken). Hiertegen kunt u pijnstillers nemen. De klachten verdwijnen meestal vanzelf. Bij de verwijdering van grote of scherpe nierstenen kan de wand van de urineleider beschadigd worden. Door het inbrengen van de inwendige katheter zal de beschadiging zich meestal snel herstellen. In uitzonderlijke gevallen kan de urineleider scheuren, waardoor een acute buikoperatie nodig is. Het gebruik van contrastvloeistof, om de stenen via röntgen zichtbaar te maken, kan soms tot allergische reacties leiden. Zowel tijdens als na de ingreep kunnen er bloedingen ontstaan. Wanneer de bloeding extreem hevig is, kan het noodzakelijk zijn om de nier via een snee in de zij te verwijderen. Dit komt natuurlijk maar zeer zelden voor. Er kan wel eens een gaatje in het nierbekken ontstaan. Dit zal in het algemeen vanzelf genezen. Tot slot Bent u verhinderd op het afgesproken tijdstip? Meld dit dan zo spoedig mogelijk aan Urologie. Deze folder geeft algemene voorlichting en is bedoeld als extra informatie naast het gesprek met uw uroloog. Bijzondere omstandigheden kunnen tot wijzigingen aanleiding geven. Dit zal altijd door uw uroloog kenbaar worden gemaakt. Hebt u na het lezen van deze folder nog vragen of zijn er nog onduidelijkheden? Belt u ons dan gerust. Informatie over de bereikbaarheid vindt u op de achterzijde van deze folder. 4
Voorkom vertraging van uw onderzoek en/of operatie In het ziekenhuis krijgen we steeds meer te maken met bacteriën die ongevoelig zijn voor antibiotica. Deze bacteriën noemen we Bijzonder Resistente Micro Organismen (BRMO). Een voorbeeld van een BRMO is de MRSA-bacterie. De bacteriën kunnen een nadelig effect hebben op uw gezondheid of de gezondheid van andere patiënten. Wij doen er in Orbis Medisch Centrum alles aan om te voorkomen dat deze bacteriën zich verspreiden binnen ons ziekenhuis. In onderstaande tabel staan enkele vragen. Als u één vraag met Ja beantwoordt, behoort u tot een groep die meer risico heeft een ongevoelige bacterie bij zich te dragen. Geeft u dit door aan uw behandelend arts zodra deze vaststelt dat een onderzoek of operatie noodzakelijk is. Dit voorkomt onnodige vertraging. Als namelijk pas vlak voor aanvang van onderzoek of operatie blijkt dat u het risico loopt besmet te zijn, is het mogelijk dat de arts besluit niet door te gaan, voordat onderzocht is of u een bacterie bij u draagt. Wij beseffen dat het maken van kweken en eventuele isolatiemaatregelen ingrijpend en onaangenaam zijn. Het is echter de enige manier om u zo goed mogelijk te kunnen behandelen en om andere patiënten te beschermen tegen mogelijke besmetting met resistente bacteriën. Leest u onderstaande vragen goed voordat u deze beantwoordt. Weet u een antwoord niet, vul dan Nee in. Vragen Bent u in de afgelopen 2 maanden opgenomen of behandeld geweest in een buitenlandse zorginstelling? Bent u langer dan 2 maanden geleden opgenomen of behandeld geweest in een buitenlandse zorginstelling en heeft u nog wondjes of infecties? Komt u voor het eerst met een buitenlands adoptiekindje naar ons ziekenhuis voor onderzoek of opname? Is al bekend dat u drager bent van een BRMO / MRSA? Woont u samen met of verzorgt u een persoon met BRMO? Werkt u met levende varkens of vleeskalveren? Ja / Nee Urologie Meldpunt Oost 11 Afsprakennummer: 088 459 7165 Op werkdagen van 9.00-12.00 en 14.00-16.00 uur Informatienummer:088 459 7843 Op werkdagen van 8.30-12.00 en 13.30-16.30 uur Internet www.orbismedischcentrum.nl 100 02-2014