Schouderoperaties. Orthopedie

Transcriptie

1 Schouderoperaties Orthopedie

2 Inleiding De behandelend arts heeft met u afgesproken dat u binnenkort een schouderoperatie zult ondergaan. De arts heeft u al informatie gegeven over deze ingreep. In deze folder kunt u het nog eens rustig nalezen. Het schoudergewricht De schouder is het meest beweeglijke gewricht van ons lichaam. Het is een zogenaamd kogelgewricht, een gewricht dat bestaat uit een 'kom' waarin een 'kogel' in diverse richtingen kan bewegen. De kogel wordt gevormd door het uiteinde van de bovenarm, de zogenaamde humeruskop. De kom van het gewricht wordt gevormd door de speciale vorm van het uiteinde van het sleutelbeen en het gewrichtsvlak op het schouderblad. Het gewricht wordt bij elkaar gehouden door de gewrichtskapsels (cuff) en de omliggende spieren. Vooraanzicht rechterschouder 1 sleutelbeen 2 acromion 3 gewrichtskapsel 4 humeruskop 5 schouderblad 6 bovenarm Problemen bij de beweeglijkheid van de schouder In tegenstelling tot belaste gewrichten, zoals de knie en de heup, komt slijtage bij het schoudergewricht weinig voor. Pijn in het schoudergewricht is meestal het gevolg van afwijkingen van het gewrichtskapsel. Deze afwijkingen kunnen zijn: ontstekingen scheuren van het kapsel verklevingen van het kapsel. 2

3 Kapselontsteking Bij kapselontsteking is er tevens een ontsteking van de slijmbeurs. Deze slijmbeurs zorgt ervoor dat het gewrichtskapsel en het overhangende deel van het schouderblad (ook wel het 'acromion' of het 'dak' van de schouder genaamd) soepel langs elkaar kunnen bewegen. Door deze ontstekingen kan het kapsel niet meer soepel onder het acromion passeren. We spreken dan van een passage syndroom. Het gewricht kan niet meer vloeiend bewegen onder het dak van de schouder. Het gevolg is dat de patiënt de arm dan niet meer in een vloeiende beweging van het lichaam af kan bewegen. Kapselscheuring Scheuren in het kapsel kunnen ontstaan door overbelasting of blessures, maar ook door vroegtijdige verouderingsverschijnselen van het kapsel. Kapsel verklevingen Kapsel verklevingen ontstaan door onbekende oorzaak. De schouder verstijft min of meer spontaan. Vooronderzoek Aan de hand lichamelijk onderzoek kan de arts vaststellen wanneer en waar de pijn precies ontstaat. Daarnaast is röntgenonderzoek nodig om de juiste diagnose te kunnen stellen. Op gewone röntgenfoto's kan de arts eventuele verkalkingen in de schouder constateren. Kleine verkalkingen hoeven geen klachten te geven. Met name de vorm en grootte van de verkalkingen zijn bepalend voor de klachten en de behandeling. Met behulp van echografisch onderzoek kunnen scheuren in het kapsel worden geconstateerd. Ook ontstekingsvocht in de slijmbeurs kan met dit onderzoek worden aangetoond. (Het beeld wordt steeds vergeleken met dat van de andere schouder). Bij een schouder arthrogram kunnen kleinere kapselscheuren en verklevingen opgespoord worden. Er wordt dan röntgencontrastvloeistof in het gewricht gebracht. Op plaatsen waar de vloeistof naar buiten lekt zijn scheuren. Bij kapsel verklevingen is de gewrichtsruimte veel kleiner dan normaal. Op basis van deze gegevens zal de arts een behandelmethode voorstellen. Soms kunnen de klachten met medicatie of fysiotherapie verminderd worden of geheel verdwijnen. In uw geval is een operatie nodig om de oorzaak van uw klachten weg te nemen. De opname De ziekenhuisopname duurt gemiddeld 2-3 dagen. Voor informatie over de algemene gang van zaken in het ziekenhuis verwijzen wij u naar de patiëntengids en de folder over de verpleegafdeling die u op de afdeling krijgt. De dag van de operatie wordt u opgenomen. Op de verpleegafdeling wordt u de weg gewezen en wordt u naar uw kamer gebracht. 3

4 De verpleegkundige gaat na of alle voorbereidingen zijn verricht en of u nog vragen hebt. Uiteraard kunt u ook zelf vragen stellen. U krijgt een injectie om trombose tegen te gaan. Voorbereiding op de operatie Voor de operatie krijgt u een operatiejasje om aan te trekken. Daarnaast krijgt u een tabletje om u te ontspannen. Het is belangrijk dat u protheses (contactlenzen, gebit) uit doet en nagellak en make-up verwijdert. De operatie Voor deze operatie wordt een huidsnede over de schouder gemaakt. Nadat de spierweefsels opzij gelegd zijn, is er een goed zicht op het gewrichtskapsel. De arts kan nu vaststellen wat er precies aan de hand is. Constateert de arts kalkophopingen of andere onregelmatigheden in het gewrichtskapsel, dan zal hij het eerst schoonmaken. Vaak constateert de arts een ontstoken gewrichtskapsel en slijmbeurs. Door een deel van het acromion weg te nemen, krijgen het kapsel en de slijmbeurs meer ruimte. Het kapsel kan nu gemakkelijker onder het verruimde 'dak' van het schoudergewricht passeren. Als gevolg van bijvoorbeeld vroegtijdige veroudering, overbelasting of blessures kan het gewrichtskapsel (de cuff) beschadigd zijn. Dit beschadigde gewrichtskapsel wordt dan gehecht, gereconstrueerd of opnieuw aan het bot vastgemaakt (cuff-repair). Grote kapselscheuren kunnen niet altijd geheel gesloten worden. In dat geval bedekt de arts de kop van de bovenarm zo goed mogelijk om op die manier een zachte laag tussen de kop en het acromion te houden. Afhankelijk van de ingreep wordt er in het operatiegebied een slangetje (drain) aangebracht waardoor het wondvocht na de operatie wordt afgevoerd. Vervolgens wordt de operatiewond dichtgemaakt en krijgt u een pleister op de schouder. Na de operatie Na de operatie wordt u naar de uitslaapkamer (recovery) gebracht. Als u wakker wordt, is het mogelijk dat u pijn voelt. Hiertegen kunt u een pijnstiller krijgen. Verder heeft u na de operatie: een mitella om de geopereerde arm en een kussen achter de bovenarm een infuus of naald in de arm een pleister op de wond in sommige gevallen een plastic slangetje uit de wond om bloed en wondvocht af te voeren. Als de anesthesist daar toestemming voor geeft, brengt de verpleegkundige u terug naar de afdeling. Daar worden regelmatig bloeddruk, pols en eventueel drainafvoer gecontroleerd. De eerste dag blijft u half zittend in bed. 4

5 Als u pijn heeft kunt u zonder bezwaar een pijnstiller krijgen. Als u niet misselijk bent mag u enkele uren na de operatie weer wat eten en drinken. Na de operatie De dag na de operatie helpt de verpleegkundige u bij de dagelijkse verzorging en zal regelmatig de wond en de houding van uw arm controleren. U mag na één dag uit bed met de mitella. Onder uw bovenarm draagt u een klein kussentje zodat de arm een stukje van uw lichaam af staat. Soms schrijft de arts ook nog een abductiekussen voor. Dit is een speciaal kussen waarop uw arm rust in een houding waarbij de schouder zo min mogelijk belast wordt. Tegen eventuele pijn krijgt u tabletten. Als u een drain heeft, wordt dit de dag na de operatie verwijderd. Trombose De arts schrijft u tijdens de opname bloedverdunnende medicijnen (Fragmin ) voor om trombose (klontering van het bloed) te voorkomen. Daarnaast is het belangrijk dat u overdag, op de momenten dat u in bed ligt, regelmatig uw voeten en tenen beweegt ter voorkoming van trombose (ieder uur ongeveer vijf minuten). Revalidatie Op aanwijzing van de arts en de fysiotherapeut wordt zo snel mogelijk gestart met een oefenprogramma. Het doel van de oefeningen is om arm en schouder op een zodanige wijze te bewegen dat de losgemaakte spieren en een eventueel gehechte pezen en kapsel niet te veel belast worden. Uitgebreide oefeninstructies vindt u in de folder die u van de fysiotherapeut krijgt. Complicaties Schouderoperaties zijn vrij veel voorkomende operaties waaraan weinig risico's verbonden zijn. Zoals bij iedere operatie bestaat er een kans dat het operatiegebied geïnfecteerd raakt. Deze kans op infectie neemt toe als er een grote kapselscheuring is die niet helemaal gesloten kan worden. Daarnaast kan de herstelfase soms erg lang duren. Ontslag Het tijdstip van ontslag wordt bepaald in overleg met de arts, fysiotherapeut en de afdeling. De verpleegkundige verzorgt een afspraak voor controle en eventueel een recept voor pijnstilling. De fysiotherapeut heeft u informatie gegeven over de oefeninstructies. U dient zelf voor vervoer naar huis te zorgen. Als u daar problemen bij ondervindt, kunt u een beroep doen op de verpleegkundige. Weer thuis Voor de periode tussen het ontslag uit het ziekenhuis en de eerste controle dient u de oefeningen zoals die beschreven staan in de folder 'Oefeninstructies na een schouderoperatie' nauwgezet op te volgen. Bij toenemende pijn, zwelling, roodheid of oplopende temperatuur is het raadzaam te stoppen met het oefenprogramma en volledig rust te nemen. 5

6 Tot slot Hebt u na het lezen van deze folder nog vragen, dan kunt u contact opnemen met de verpleegafdeling. De tijd waarop de telefonische helpdesk dagelijks bereikbaar is, vindt u in de folder van de verpleegafdeling. Voorkom vertraging van uw onderzoek en/of operatie In het ziekenhuis krijgen we steeds meer te maken met bacteriën die ongevoelig zijn voor antibiotica. Deze bacteriën noemen we Bijzonder Resistente Micro Organismen (BRMO). Een voorbeeld van een BRMO is de MRSA-bacterie. De bacteriën kunnen een nadelig effect hebben op uw gezondheid of de gezondheid van andere patiënten. Wij doen er in Orbis Medisch Centrum alles aan om te voorkomen dat deze bacteriën zich verspreiden binnen ons ziekenhuis. In onderstaande tabel staan enkele vragen. Als u één vraag met Ja beantwoordt, behoort u tot een groep die meer risico heeft een ongevoelige bacterie bij zich te dragen. Geeft u dit door aan uw behandelend arts zodra deze vaststelt dat een onderzoek of operatie noodzakelijk is. Dit voorkomt onnodige vertraging. Als namelijk pas vlak voor aanvang van onderzoek of operatie blijkt dat u het risico loopt besmet te zijn, is het mogelijk dat de arts besluit niet door te gaan, voordat onderzocht is of u een bacterie bij u draagt. Wij beseffen dat het maken van kweken en eventuele isolatiemaatregelen ingrijpend en onaangenaam zijn. Het is echter de enige manier om u zo goed mogelijk te kunnen behandelen en om andere patiënten te beschermen tegen mogelijke besmetting met resistente bacteriën. Leest u onderstaande vragen goed voordat u deze beantwoordt. Weet u een antwoord niet, vul dan Nee in. Vragen Bent u in de afgelopen 2 maanden opgenomen geweest in een buitenlandse of Nederlandse zorginstelling? (ziekenhuis, verpleeg of verzorgingshuis) Bent u langer dan 2 maanden geleden opgenomen geweest in een buitenlandse of Nederlandse zorginstelling (ziekenhuis, verpleeg of verzorgingshuis) en hebt u nog wondjes, infecties of andere gevolgen van deze opname? Komt u voor het eerst met een buitenlands adoptiekindje naar ons ziekenhuis voor onderzoek of opname? Is al bekend dat u drager bent van een BRMO (of MRSA)? Woont u samen met of verzorgt u een persoon met BRMO? Werkt u met levende varkens of vleeskalveren? Ja / Nee 6

7 Orthopedie Meldpunt Oost 11 Afsprakennummer Op werkdagen: en uur Informatienummer Op werkdagen: en uur Poliklinische Operatieafdeling Meldpunt Oost 35 Telefoon: Op werkdagen: uur Paramedische afdeling (Fysiotherapie) Meldpunt West 07 (Orbis Revalidatie) Telefoon Internet