Brusselse ordonnantie betreffende het beheer en de sanering van verontreinigde bodems : de nieuwe technische procedure voor bodemstudies

Brusselse ordonnantie betreffende het beheer en de sanering van verontreinigde bodems : de nieuwe technische procedure voor bodemstudies Brussels Instituut voor Milieubeheer Afdeling Milieupolitie en Bodem Onderafdeling Bodems Gulledelle 100 B 1200 Brussel Dr. Geol. Wet. Saïd EL FADILI Hoofd van de onderafdeling Tel. 02/775 75 58 Fax : 02/775 75 05 e-mail : sel@ibgebim.be

Algemeen schema van de nieuwe studieprocedure Aanleidinggevende feiten Bodemverontreinigingdeskundige (BVD) Bodemsaneringaannemer (BSA) BIM Verkennend Bodemonderzoek Conformverklaring Gedetailleerd Onderzoek Conformverklaring Risico Onderzoek Risicobeheervoorstel Conformverklaring Conformverklaring Saneringsvoorstel Risicobeheer : risico s aanvaarbaar maken (o.a. voldoen aan risicowaarden) Werken Eindbeoordeling Slotverklaring Conformverklaring Sanering : aan saneringsnormen voldoen of toename van verontreiniging uitsluiten aan de bodem een multifunctioneel gebruik teruggeven

Aanleidinggevende feiten OK Verkennend Bodemonderzoek Gedetailleerd Onderzoek OK Risico Onderzoek Risicobeheervoorstel Saneringsvoorstel - Eenmalige verontreiniging (voor 1/1/1993) - Gemende verontreiniging (proporties niet apart identificeerbaar) - weesverontreiniging Werken Eindbeoordeling Slotverklaring - eenmalig (na 1/1/1993) - gemend (indien veroorzaakt door exploitant en/of houder van zakelijke rechten en/of geïdentificeerde persoon) eenmalige verontreiniging: duidelijk identificeerbaar (veroorzaakt door houder van zakelijke rechten of exploitant of andere geïdentificeerde persoon ) gemengde verontreiniging: niet afzonderlijk identificeerbaar (bvb. verschillende opeenvolgende exploitanten) weesverontreiniging: noch éénmalig noch gemengd (geen objectief causaal verband) toename: >20/01/2005, stijging verontreiniging/eerder goedgekeurd bodemonderzoek (verspreiding)

Algemeen schema van de nieuwe studieprocedure Aanleidinggevende feiten Verkennend bodemonderzoek Gedetailleerd onderzoek Risico onderzoek Risicobeheervoorstel Saneringsvoorstel Werken Eindbeoordeling Slotverklaring

Aanleidinggevende feiten Wanneer? Wie? Waar? Voor vervreemding van zakelijk recht Risicoactviteiten (RA) worden uitgeoefend -voor stopzetting -voor overdracht -voor verlening -periodiek(voor bepaalde RA) Voor aflevering van milieuvergunning (MV) voor nieuw risicoactiviteit of uitbreiding van MV betreffende nieuwe RA Voor aflevering van een milieuvergunning of een stedenbouwkundige vergunning indien: -uitgraving -risico belemmeren behandeling of controle van de verontreiniging -risico verhogen blootstelling (mensen + milieu) Binnen een termijn vastgelegd door het BIM indien ontdekking tijdens uitgravingswerken Binnen een termijn vastgelegd door het BIM indien ongeluk Voor de voorlopige vonnis van een onteigening Binnen een termijn vastgelegd door het BIM ingeval van faillissement met RA Eigenaar Exploitant van de RA Aanvrager van de MV (uitbreiding) Aanvrager MV/SBV 1. Aannemer of bouwheer 2. Bij ontstentenis, titularis zakelijke rechten 1. Auteur, 2. Bij ontstentenis exploitant, 3. Bij ontstentenis titularis zakelijke rechten Onteigenende overheid Curator, ten laste van de boedel Terrein ingeschreven in categorie 0 Site waar RA uitgeoefend (technische en geografische eenheid: TGE) Site waar RA zal worden uitgeoefend (TGE) Terrein ingeschreven in categorie 0 Uitgegraven terrein Plaats van het ongeluk Terrein ingeschreven in categorie 0 Site met RA (TGE)

Algemeen schema van de nieuwe studieprocedure Aanleidinggevende feiten Verkennend bodemonderzoek - Terrein -Site Gedetailleerd onderzoek Risico onderzoek Risicobeheervoorstel Saneringsvoorstel Werken Eindbeoordeling Slotverklaring

Verkennend bodemonderzoek (VBO) Voorstel van VBO afgeschaft Op het geheel van één of meerdere kadastrale percelen Aard/omvang van de verontreiniging Vergelijking met de interventienormen en saneringsnormen Nood aan uitvoeren gedetailleerd onderzoek (ja/nee) + uitvoeringstermijn (in functie van het potentieel gevaar en het gebruik van het terrein) Indien mogelijk, benoemen van type verontreiniging (eenmalig, gemengd, wees) en de houder van de verplichtingen Conclusies per perceel Veiligheidsmaatregelen Conformverklaring binnen de 30 dagen + 30 dagen (indien akkoord houder van de verplichtingen)

Verkennend bodemonderzoek (VBO) Indien VBO niet conform BIM vraagt wijzigingen of aanvullingen binnen een redelijk termijn (advies over de nieuwe elementen : 30 dagen) Conformverklaring : eventueel termijn gedetailleerd onderzoek + soort verontreiniging + zonodig veiligheidsmaatregelen Kennisgeving van de conformverklaring aan de houder van de verplichtingen, de houder van zakelijke rechten en zonodig de exploitant Indien conformverklaring buiten termijn VBO stilzwijgend conform verklaard Mogelijkheid om gelijktijdig VBO en GO uit te voeren (opgelet op de verandering van houder van verplichtingen) kennisgeving tegelijkertijd en conformverklaring binnen de 30 d + 30 indien akkoord titularis van de verplichtingen

Verkennend bodemonderzoek (VBO) Ingeval van totale of gedeeltelijke technische onmogelijkheid Gemotiveerde aanvraag tot vrijstelling aan het BIM (advies binnen 30 d, anders stilzwijgend akkoord) Indien geen VBO bij opstarten, overdracht of verlenging RA bodem wordt geacht te beantwoorden aan de saneringsnormen Beroep mogelijk Besluit die type-inhoud van een VBO bepaalt, wordt geschreven

Veiligheidsmaatregelen BIM kan veiligheidsmaatregelen opleggen binnen een redelijk termijn en met motivering: o Aan de houder van de verplichtingen o Bij ontstentenis, aan de exploitant o Bij ontstentenis, aan de houder van de zakelijke rechten Maatregelen uitgevoerd onder toezicht van een BVD De BVD informeert het BIM van de noodzakelijkheid om veiligheidsmaatregelen uit te voeren en stelt deze maatregelen voor (+ motivatie) De exploitant en, bij ontstentenis, de houder zakelijke rechten initiatief van de veiligheidsmaatregelen en informeert BIM beperking/preventie van de risico s Beslissing BIM betekend: houder verplichtingen, exploitant, houder zakelijke rechten en gemeente

Behandeling van de verontreiniging In geval van overschrijding van de interventie- of saneringsnormen behandeling verplicht VOOR : Overdracht zakelijke rechten Overdracht MV Uitvoering daden en werken en voor de uitvoering van de MV (indien belemmering eerder controle/behandeling van de verontreiniging + verhoging risico s) Afwijking mogelijk indien vraag van de houder van verplichtingen en goedkeuring BIM (30 d): VBO conform verklaard of geacht Financiële garantie geschat door de BVD Uitvoeringskalender

Algemeen schema van de nieuwe studieprocedure Aanleidinggevende feiten Verkennend bodemonderzoek Gedetailleerd onderzoek > interventienormen (bestemming GBP) > Saneringsnorm en toename verontreiniging (standaard en multifunctioneel) Risico onderzoek Risicobeheervoorstel Saneringsvoorstel Werken Eindbeoordeling Slotverklaring

Gedetailleerd bodemonderzoek (GO) Geen nieuwe studie in de praktijk (eerste deel van huidige risicostudie) maar opgesplitst om de overdracht van verplichtingen toe te laten Horizontale en verticale afbakening van de verontreiniging Aard en omvang verontreiniging Bepaalt het type verontreiniging (éénmalig, gemengd of wees) Vermeldt de toekomstige houder van de verplichting van behandeling (indien het niet gedaan werd tijdens het VBO)! Verplichting tot uitvoering van het risico-onderzoek of saneringsvoorstel (ja/nee) + termijn van uitvoering (in functie van het potentieel gevaar en het gebruik van het terrein) Vermeldt eventuele veiligheidsmaatregelen Verlenging uitvoeringstermijn mogelijk (gemotiveerde aanvraag) Indien GO niet conform BIM vraagt wijzigingen of aanvullingen binnen een redelijk termijn (advies over nieuwe elementen: 30 dagen) Conformverklaring binnen 30 dagen + 30 dagen (indien akkoord houder verplichtingen)

Gedetailleerd bodemonderzoek (GO) Conformverklaring : termijn risico-onderzoek of saneringsvoorstel + type verontreiniging + zonodig veiligheidsmaatregelen Kennisgeving van de conformverklaring aan houder verplichtingen, houder zakelijke rechten en, zonodig, aan exploitant Indien conformverklaring buiten termijn GO stilzwijgend conform verklaard Mogelijkheid tegelijkertijd uitvoeren VBO, GO en RO (opgelet op de verandering van titularis van verplichtingen) gelijktijdig kennisgeving en conformverklaring binnen de 60 dagen Beroep mogelijk Besluit die type-inhoud van een GO bepaalt, wordt geschreven

Verspreiding van de verontreiniging Indien de verontreiniging de grenzen van het terrein of van de site overschrijdt en indien de kern van de verontreiniging gelinkt is aan een activiteit op dit terrein of site Afbakening en behandeling van het geheel van de verontreinigde zone ten laste van de houder van de verplichtingen. Afwijking : behandeling van de verontreiniging ten laste van elke houder van zakelijke rechten indien weesverontreiniging voor 20/01/2005 Afwijking : geen behandeling op het aangrenzend perceel indien titularis van de zakelijke rechten weigert toegang te geven aan de houder van de verplichtingen perceel zal ingeschreven worden in inventaris (categorie 0) Indien kern verontreiniging op aangrenzend perceel: o Ofwel vraagt het BIM een GO aan de auteur van de verontreiniging of, bij ontstentenis, aan de exploitant (>20/01/05) of, bij ontstentenis, aan de houder van zakelijke rechten (<20/01/05) o Ofwel laat het BIM een GO uitvoeren op haar kosten en vordert de kosten in bij de verantwoordelijke van de verontreiniging

Algemeen schema van de nieuwe studieprocedure Aanleidinggevende Feiten Verkennend bodemonderzoek Gedetailleerd onderzoek Risico onderzoek Risicobheervoorstel Saneringsvoorstel Werken Eindbeoordeling Slotverklaring

Risico-onderzoek (RO) Voorstel risico-onderzoek afgeschaft Beoordelen : menselijke risico s / risico s van verspreiding / risico s voor ecosystemen Huidige risico s (feitelijk gebruik) + toekomstige risico s (in functie van de geldige vergunningen zo niet in functie van de GBP) Besluit die de nieuwe methodologie mbt de risico-evaluaties bepaalt, wordt geschreven Conclusies over het toelaatbaar karakter of niet van de verontreiniging Noodzakelijkheid uitvoeren risicobeheervoorstel (eventueel saneringsvoorstel) + uitvoeringstermijn (in functie van de urgentie risicobeheer en gebruik terrein) Urgentie risicobeheer Vermeldt eventuele veiligheidsmaatregelen of follow-upmaatregelen Verlenging uitvoeringstermijn mogelijk (gemotiveerde aanvraag)

Risico-onderzoek (RO) Indien RO niet conform BIM vraagt wijzigingen of aanvullingen binnen een redelijk termijn (advies nieuwe elementen: 30 dagen) Conformverklaring binnen de 30 dagen + 30 dagen (indien akkoord houder verplichtingen) Conformverklaring: eventueel termijn risicobeheervoorstel (saneringsvoorstel) + zonodig veiligheids- of follow-upmaatregelen Kennisgeving van de conformverklaring aan de houder van verplichtingen, houder zakelijke rechten en, zonodig aan de exploitant Indien conformverklaring buiten termijn RO stilzwijgend conform verklaard Risico-onderzoek geldig zolang de basisgegevens onveranderd blijven: zo niet actualisatie van het gedetailleerd onderzoek + nieuwe RO Geen beroep! Besluit die type-inhoud van een RO bepaalt, wordt geschreven

Follow-upmaatregelen BIM kan follow-upmaatregelen opleggen ten laste van de houder van verplichtingen in de: o Conformverklaring RO o Conformverklaring RBV/SV o Slotverklaring RBM/ST BIM vermeldt de termijnen van de rapportage Follow-upmaatregelen uitgevoerd onder toezicht van een BVD (behalve gebruiksbeperkingen) Rapportage door een BVD

Algemeen schema van de nieuwe studieprocedure Aanleidinggevende feiten Verkennend bodemonderzoek Gedetailleerd onderzoek Risicoonderzoek Risicobeheervoorstel Saneringsvoorstel Werken Eindbeoordeling Slotverklaring

Risicobeheervoorstel (RBV) en saneringsvoorstel (SV) Doel RBV: risico s aanvaarbaar maken voor volksgezondheid en/of milieu (o.a. bereiken van de risicowaarden) Doel SV: aan saneringsnormen voldoen of toename verontreiniging uitsluiten Vergelijking denkbare risicobeheermaatregelen (RBM) of saneringstechnieken (ST) in termen van doeltreffendheid/kostprijs/uitvoeringstermijn/milieueffecten Indien ST, toepassing van het BATNEEC-principe mogelijk Indien RBM, vergelijking met 1 passende ST Evaluatieprocedure van de bekomen resultaten/ blootstelling van mensen en milieu Termijn uitvoering van de gekozen RBV of SV (in functie van de urgentie van risicobeheer/sanering en gebruik terrein) Eventueel veiligheids- en follow-upmaatregelen Verlening van uitvoeringstermijn mogelijk (gemotiveerde aanvraag)

Risicobeheervoorstel (RBV) en saneringsvoorstel (SV) Herziening saneringsdoelstelling: 1. Interventienormen (min) in plaats van saneringsnormen 2. Risicowaarden (min) in plaats van interventienormen Aanvraag vermeldt de herziene doelstellingen + motivatie termijn BIM: 30 dagen Besluit die type-inhoud van een RBV/SV bepaalt, wordt geschreven

Procedure conformverklaring van SV of RBV 1. Verklaring dossier volledig door het BIM binnen de 15 dagen 2. Doorsturen kopie RBV/SV aan de gemeente en (BROH) binnen de 5 dagen (na het ontvangstbewijs voor volledig dossier) 3. Informatie aan de houders van zakelijke rechten en exploitanten binnen dezelfde termijn van 5 dagen: raadpleging van RBV/SV bij de gemeente 4. Indien inrichtingen buiten bodem met permanent karakter (bvb. betonnen plaat) advies gemeente en BROH binnen de 30 dagen 5. Indien inrichtingen onderworpen aan een MV (bvb. eenheid behandeling gronden) openbaar onderzoek (15 dagen) en advies gemeente verlengd tot 45 dagen 6. Zonder advies van gemeente en BROH binnen termijn van 30 of 45 dagen advies ambtshalve gunstig 7. Conformverklaring door BIM binnen de 45 dagen (na ontvangstbewijs voor volledig dossier of adviezen van gemeente en BROH)

Procedure conformverklaring van SV of RBV Indien RBV of SV niet conform BIM vraagt wijzigingen of aanvullingen binnen redelijk termijn (advies over nieuwe elementen: 30 dagen) BIM kan een bijkomend termijn van 30 dagen vragen aan de houder van verplichtingen (melding beroep) Totale duur van de procedure van conformverklaring (indien alles in orde is) tussen de 60 en 110 dagen Conformverklaring: BIM bepaalt de uitvoeringsvoorwaarden van de RBM of ST, te behalen resultaten, uitvoeringstermijnen en eventueel veiligheidsmaatregelen en follow-upmaatregelen Kennisgeving conformverklaring aan de houder van verplichtingen, houder zakelijke rechten, exploitant, gemeente en zonodig BROH

Procedure conformverklaring SV of RBV Conformverklaring geldt als MV/SBV/aangifte/vergunning grondwaterwinning! Beroep mogelijk Aanplakking conformverklaring binnen de 15 dagen aflevering en voor de uitvoering van de RBM of ST, tot de slotverklaring Aanplakking van de beslissingen van Milieucollege en Regering in geval van beroep

Beperkt saneringsvoorstel (BSV) Doel : profiteren van de lopende werken of omvang/duur veiligheidsmaatregelen beperken o Mogelijk indien : Ernstige aanwijzingen afbakening verontreiniging Termijnen uitvoering + evaluatie < 120 d Eindbeoordeling bevat VBO voor de delen niet inbegrepen in beperkt saneringsvoorstel Besluit die type-inhoud van een BSV bepaalt, wordt geschreven

Algemeen schema van de nieuwe studieprocedure Aanleidinggevende feiten Verkennend onderzoek Gedetailleerd onderzoek Risico onderzoek Risicobeheervoorstel Saneringsvoorstel Werken Eindbeoordeling Slotverklaring

Uitvoering van RBM of ST RBM of ST door geregistreerde aannemer in bodemsanering (BSA) onder toezicht van een bodemverontreinigingsdeskundige (BVD) Uitvoering van RBM of ST op basis van RBV of SV en de voorwaarden vastgelegd in conformverklaring van BIM Mogelijkheid aanpassen RBM of ST indien moeilijk verwachte resultaten behalen, milieuoverlast of andere goedkopere RBM aanvraag houder verplichtingen of BIM Gemotiveerde aanpassing door BVD met advies van een BSA Binnen de 15 dagen, BIM aanpassing aanvaarden, weigeren of vragen van een nieuw RBV/SV of bijkomende info Geen advies binnen termijn Stilzwijgende weigering

Eindbeoordeling (EB) Einde van RBM of ST opstellen van EB (verslag van werken) Deze EB bevat: o gedetailleerde omschrijving van RBM of ST uitgevoerd o Verkregen resultaten (blootstelling personen en milieu) o Aard en duur van eventueel uit te voeren followupmaatregelen

Slotverklaring (SlV) Advies BIM op EB binnen 30 dagen Slotverklaring Deze verklaring wijst op: o Behandeling van verontreiniging conform de ordonnantie met, zonodig, eisen van follow-upmaatregelen o Verduidelijkingen of aanvullingen aan EB o Aanvullingen op RBM of ST met actualisatie van EB Geen advies binnen termijn van 30 dagen stilzwijgend akkoord

Conclusies Voordelen van de nieuwe bodemstudieprocedure: o Afschaffen van de studievoorstellen o Mogelijkheid uitvoeren van gezamenlijke studies o Verduidelijking van de inhoud en objectieven van elke studie o Voortzetting van studieprocedure stadium van VBO of GO door de verantwoordelijke van verontreiniging o Mogelijkheid afstaan verplichtingen aan derden o Onderscheid tussen risicobeheer en sanering o Temporaliteit van de verplichtingen (afwijking mogelijk) o Gelijkwaardigheid tussen RBV/SV en MV/SBV o Urgentieprocedure voor beperkte sanering o Procedure voor verspreiding op aangrenzend percelen o Invoering van de slotverklaring

Eind/Fin Bedankt voor uw aandacht Merci pour votre attention Vragen of opmerkingen? Des questions ou remarques?