1 DOEL EN TOEPASSINGSGEBIED Bedrijven die rundvlees (inclusief kalfsvlees en bijhorende slachtbijproducten), varkensvlees, pluimveevlees en/of vetten naar een van de landen van de Douane Unie (DU) willen exporteren moeten voldoen aan de wetgeving van DU. Kazachstan, de Russische Federatie en Belarus zijn bij de DU aangesloten. Om te kunnen vaststellen of de bedrijven aan de wetgeving van de DU voldoen, heeft het ministerie van EZ en het voormalige PVE (thans is dit een taak van COV) de aanvullende eisen die boven de EG-eisen uitgaan en de eisen die onder de EU-regelgeving vallen die voor de autoriteiten van de DU zeer belangrijk zijn, geïnventariseerd. Dit heeft geresulteerd in een inspectielijst op de aanvullende eisen van de Douane Unie. In deze instructie zijn de verantwoordelijkheden van bedrijven en de NVWA beschreven. Ook wordt beschreven hoe de pre-audits (maandelijks en/of jaarlijks) op basis van de inspectielijst (zie link in hoofdstuk Bijlagen ) moeten worden uitgevoerd. Bedrijven die voor export naar de DU geregistreerd zijn, worden minimaal één keer per jaar geaudit. Hierbij ligt de verantwoordelijkheid voor het aanvragen van de pre-audit bij het bedrijf. In geval van export van gekoeld kalfsvlees, bijhorende slachtbijproducten en vetten (voor meer informatie zie eveneens RL-235) zal door de bedrijvenbeheerder, een keer per maand, een toezicht op de eisen ingepland moeten worden. Bedrijven waarbij uit de (eerste) pre-audit blijkt dat ze aan alle eisen voldoen, worden aan de DU gemeld met als doel om op de exportlijst van de DU te worden geplaatst. De bedrijven worden op basis van de registratie bij de NVWA maar één keer aan de DU gemeld. Als de DU het bedrijf binnen een jaar niet op hun exportlijst plaatst (www.fsvps.ru) is de kans klein, dat dit op een later moment gebeurt. Daarom moet door de auditor duidelijk aan de ondernemer uitgelegd worden dat na maximaal een jaar de geldigheid van de registratie bij de NVWA vervalt én dat de ondernemer, als die het toch nog een keer wil proberen, opnieuw een (eerste) pre-audit moet aanvragen om opnieuw aan de autoriteiten van de DU voorgedragen te worden. De bedrijven worden zodra de DU de bedrijven heeft erkend geregistreerd in het bedrijvenregistratiesysteem van de NVWA. De NVWA (TO Import/Export) houdt, om een volledig beeld van de situatie omtrent DU-registraties te hebben, een lijst bij van alle bedrijven die een DU-audit hebben ondergaan. 2 WETTELIJKE BASIS 2.1 EU- en nationale regelgeving De relevante wet- en regelgeving waarop de audit-werkzaamheden gebaseerd zijn, staat genoemd in de werkpakketbeschrijving Export Audits, die op NVWA-intranet onder Werkwijzer te vinden is. Zie instructie Monitoringsplan en aanvullende informatie (RE-39), voor een vergelijking van de regelgeving van EU en DU. 2.2 Overige Instructies: RL-235 Douane Unie, rundvlees PL-50 Douane Unie, pluimveevlees RL-143 Rusland, varkensvlees en varkensvleesproducten/bereidingen en kant-en-klare producten RL-217 Rusland, darmen RE-39 Douane Unie, Monitoringsplan en aanvullende informatie VYNT 0010 Export-projectprotocol Douane Unie 3 DEFINITIES Douane- nie Bij de DU zijn Kazachstan, de Russische Federatie en Belarus aangesloten. Met de vorming van de DU zijn de bedrijvenlijsten en de invoereisen geharmoniseerd. Hierbij zijn de erkenningen voor de export naar Rusland leidend geworden. Afgesproken is daarom dat de bedrijvenlijsten op de website van de Russische autoriteiten (www.fsvps.ru) leidend zijn, alle mutaties in het kader van de DU worden hierin verwerkt. Betreffende de regelgeving wordt gewerkt aan harmonisatie van de regelgeving. Totdat de harmonisatie volledig is uitgevoerd, is zowel de Russische- als de Douane Unie regelgeving van toepas- Bron: NVWA V&I, TO Import/Export Pagina 1 van 8
sing. Omdat de DU en RF regelgeving in de praktijk veel gelijkenis vertonen heeft dit vooralsnog geen groot effect op deze inspectielijst behalve de verandering van naam. Pre-audit Er is gekozen voor de term pre-audit in plaats van audit omdat de beslissende instantie de Douane Unie is. 4 WERKWIJZE Aanmelden De huidige praktijk is dat een pre-audit wordt aangemeld via de NVWA-website. https://formdesk.minlnv.nl/kcdv/verlening_aanvraag_inleveren_ov_v3 en dit vervolgens terecht komt bij TO Import/Export, van waaruit een verdere coördinatie plaatsvindt. Jaarlijks Om de DU-exportwaardigheid te kunnen behouden moet het bedrijf na een pre-audit eenmaal per jaar zelf, actief, een audit aanvragen. In de praktijk worden de uren voor deze audits alvast opgenomen in de jaarlijkse planning van de uitvoeringsteams als een vorm van bewaking van deze verplichting. De bedrijven zijn verantwoordelijk voor het tijdig aanvragen. De NVWA (TO Import/Export) is verantwoordelijk voor het tijdig intrekken van de erkenning/registratie en taken van certificering zodra duidelijk is dat het bedrijf zijn verantwoordelijkheid niet is nagekomen. Hiervoor is onder andere het op tijd invullen van de bijhorende MSPIN lijst, c.q. bij her-audits informatie richting TO Import/Export, door de auditor, nodig. Een evaluatie en mogelijke verbeteringen van dit proces zullen worden meegenomen bij de evaluatie van dit protocol. Maandelijks In geval van export van gekoeld kalfsvlees, bijhorende slachtbijproducten en vetten (voor meer informatie zie eveneens RL-235) zal door de bedrijvenbeheerder, eenmaal per maand, een toezicht op de eisen ingepland moeten worden. Uitvoering bedrijfstypes Er zijn vier bedrijfstypes voor de export van vers vlees naar de Douane Unie: slachthuis (inclusief uitsnijden, verpakken en opslag) uitsnijderij (inclusief verpakken en opslag) verpakkers (inclusief opslag) opslag (alleen opslag, geen verpakkingsactiviteiten) De DU kent als vleessoorten: pluimveevlees, varkensvlees en rundvlees (inclusief slachtbijproducten). Verder zijn ook producenten van de volgende (gerelateerde) producten opgenomen in de preinspectielijst: Verwerkte darmen Kant-en-klare vleesproducten Vetten Separatorvlees. Deze hebben een eigen monitoring, maar vallen voor wat betreft de inrichtingseisen onder uitsnijderijen. In de inspectielijst zullen deze worden aangeduid met gerelateerde producten. Uitvoering werkwijze De jaarlijkse pre-audits worden uitgevoerd door een SIA of door een dierenarts, waarbij de volgende kanttekeningen gelden: Hij / zij heeft voldoende aantoonbare en specifieke kennis (van bedrijfstype en DU-voorwaarden); Hij / zij kan zich (indien kennis en/of ervaring ontoereikend zijn) laten bijstaan door iemand van het team audit en inspectie of door een andere (senior) TDA met voldoende kennis en ervaring van het bedrijfstype en/of de DU voorwaarden; Hij / zij kan de pre-audit uitvoeren op een bedrijf waar hij / zij niet de toezichthouder is. Dit is van belang om een onafhankelijk oordeel te verkrijgen en tevens wordt bedrijfsblindheid voorkomen door niet op het eigen bedrijf de pre-audit uit te voeren. De bedrijvenbeheerder van het bedrijf neemt deel aan de pre-audit. De pre-audits zullen, afhankelijk van het bedrijfstype, gemiddeld een halve dag, bij slachterijen eerder een hele dag, in beslag nemen. Bron: NVWA V&I, TO Import/Export Pagina 2 van 8
Indien onduidelijk is wie op een specifiek bedrijf de pre-audit moet uitvoeren en welke kosten aan het bedrijf moeten worden doorberekend, dan beslist de teamleider, waarbij bovenstaande criteria en uitgangspunten leidraad zijn. Pre-auditlijst De pre-audits worden uitgevoerd aan de hand van de bijgevoegde inspectielijst (zie bijlage 1, preauditlijst, ook te vinden op NVWA-intranet, en bijlage 2, aandachtspunten), waarbij per vraag gekozen moet worden tussen voldoet en voldoet niet. Onderaan de vraag is er per vraag nadere informatie gegeven. Bij de beantwoording van iedere vraag is een korte schriftelijke toelichting verplicht onafhankelijk of het resultaat voldoet of voldoet niet is. Vragen die bij een bepaald bedrijf niet van toepassing zijn (bijvoorbeeld vragen over quarantaine, levende dieren bij uitsnijderijen) worden doorgestreept onder vermelding van: niet van toepassing. Documenten, dossier en factuur Na afloop van de pre-audit (en ook de maandelijkse audits voor vers rundvlees) wordt de inspectielijst in tweevoud geheel ingevuld en ondertekend door de persoon of personen die de pre-audit hebben uitgevoerd. Het is essentieel dat in ieder geval de bedrijvenbeheerder / toezichthoudende (of certificerende) dierenarts, zover het bedrijven die onder V&I vallen betreft, de lijst voorziet van zijn of haar handtekening + naamstempel. Bij C&V zou het de bedrijvenbeheerder kunnen zijn (afspreken binnen verantwoordelijk team). Eén van de ingevulde lijsten, voorzien van bovengenoemde natte handtekening, blijft bij het bedrijf en de andere lijst wordt ingeleverd bij: Divisie V&I, TO Import/Export Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit Catharijnesingel 59 3511 GG Utrecht De checklist pre-audit steeds invullen, aan de uitgeprinte MSPIN-lijst toevoegen en rapport steeds opsturen, ook in geval van een nog door te voeren her-audit. Voor de heraudit zelf voldoet een beperkt rapport (alleen de punten die bij de aanvankelijke pre-audit niet in orde waren). Het team TO Import/Export houdt het dossier bij van bedrijven met een registratie voor de export naar de DU. TO zorgt tevens ervoor dat Planon (TA) het bedrijf officieel informeert over de uitslag van de gehouden pre-audit en eventueel te nemen acties. Elke uitgevoerde pre-audit wordt (op dezelfde wijze als een systeeminspectie (bij MSPIN factuur via MSPIN) bij het bedrijf in rekening gebracht en tenslotte wordt zo spoedig mogelijk na afloop van de preaudit/audit in MSPIN VI AL Pre-audit Douane Unie (ook voor vers kalfsvlees te gebruiken) ingevuld. Lijst steeds voor ieder pre-audit en her-(pre-)audit invullen! Om te voorkomen dat bedrijven in verband met het overschrijden van de 12/13 maanden regeling van de lijst worden afgevoerd, moet de auditor TO Import/Export (export@nvwa.nl), indien nodig, over de lopende actie informeren. Bijzonderheden met betrekking tot procedures en interventiebeleid Nadere toelichting bij de vragen van de inspectielijst Monitoren kwaliteit gebruikt water in overeenstemming met de Russische regelgeving: Voor kraanwater onderzoek op E.Coli en Enterococcen (max. 0 kve/100 ml). De rapporten van het waterleidingsbedrijf zijn over het algemeen niet volledig, omdat deze geen informatie geeft over Enterococcen (zit niet standaard in het onderzoek). Periodiek medisch onderzoek: dit hoeft niet jaarlijks, mag ook eens per meerdere jaren, als het maar periodiek gebeurt. Veterinaire controle aankomende dieren. De bedoeling is dat bij een zending pluimvee met een percentage dood aangevoerde dieren (doa) van 1% of hoger, de toezichthoudende dierenarts de situatie beoordeelt (geen sectie, maar wel daadwerkelijk zien van de dode dieren) en desnoods een aantal dieren voor nader onderzoek naar het WBVR opstuurt/laat ophalen. Bron: NVWA V&I, TO Import/Export Pagina 3 van 8
5 BEVOEGDHEDEN EN VERANTWOORDELIJKHEDEN Bedrijven: Voor de registratie voor export naar de DU moeten alle bedrijven een NVWA goedgekeurd bedrijfsprotocol/bedrijfsmap DU hebben. De bedrijven passen een monitoringssysteem toe, waarbij partijen vlees regelmatig op een aantal microbiologische (kalfsvlees iedere twee weken), chemische en toxicologische-, radiologische- en biochemische criteria worden getest (frequenties zijn aangegeven in het Privaat Monitoringsplan, zie instructie Monitoringsplan en aanvullende informatie (RE-39)). De partij die geëxporteerd gaat worden moet ook getest zijn op microbiologische criteria met een negatief resultaat, dat wil zeggen dat de uitslagen moeten voldoen aan de eisen en normen van de Douane Unie. De uitslag van de te exporteren partij hoeft nog niet binnen te zijn op het moment van export. De acties die het bedrijf onderneemt bij een overtreding: Als het bedrijf constateert dat een uitslag van de monitoring niet voldoet aan de eisen en normen van de Douane Unie dan moet het bedrijf dit onmiddellijk melden aan de NVWAdierenarts en/of bedrijvenbeheerder die aan het bedrijf verbonden is en aan de postbus export@nvwa.nl. Het bedrijf moet de nodige corrigerende maatregelen beschrijven en uitvoeren; de TDA/BB houdt hier toezicht op Specifiek voor vers gekoeld kalfsvlees, bijhorende slachtbijproducten en vetten: In het protocol moeten onder andere ook de volgende punten beschreven staan: Het vlees moet afkomstig zijn van dieren jonger dan 12 maanden, die geboren en gemest zijn in Nederland. Bekend moet zijn van welke boerderijen deze kalveren afkomstig zijn (dit moet het bedrijf aantonen bijvoorbeeld aan de hand van I&R). Voordat een bedrijf vers gekoeld kalfsvlees (inclusief slachtbijproducten, vetten) naar Rusland kan exporteren moet het bedrijf 10 opeenvolgende partijen kalfsvlees testen op microbiologische criteria (Salmonella, Listeria, Coliforme bacteriën en totaal kiemgetal) met een negatief resultaat, dat wil zeggen dat de uitslagen moeten voldoen aan de eisen en normen van de Douane Unie. Bedrijven nemen de monster volgens de beschrijving in de privaat monitoringsplan zie instructie Monitoringsplan en aanvullende informatie, (RE-39). Monstername is de verantwoordelijkheid van bedrijven en is op eigen rekening. NVWA: Jaarlijks moet een audit op de aanvullende eisen van de DU plaatsvinden, zie hoofdstuk 4. Voor tijdverantwoording, SPIN-lijsten etcetera zie exportprojectprotocol VYNT0010 - audit geregistreerde bedrijven Douane Unie. Specifiek voor vers gekoeld kalfsvlees, bijhorende slachtbijproducten en vetten: De bedrijven (slachthuizen, uitsnijderijen) moeten minstens eenmaal maand door de NVWA bezocht worden en gecontroleerd worden of zij nog voldoen aan de eisen voor de export van vers gekoeld kalfsvlees (inclusief slachtbijproducten, vetten) naar de Douane Unie. Koel- en vrieshuizen (waar geen enkele behandeling aan het product direct plaatsvindt) hoeven niet maandelijks gecontroleerd te worden. 6 TOELICHTING Om op de toekomstige scheiding tussen keuring en handhaving te anticiperen is de informatie die tot nu toe in de exportprojectprotocollen stond naar deze instructie verplaatst. Hiermee is de informatie direct voor iedere toezichthoudende dierenarts en ook voor de bedrijven beschikbaar. Aanvullende informatie zoals Privaat Monitoringsplan, vergelijking van EG- en DU-wetgeving, links naar ondersteunde informatie is terug te vinden in instructie Douane Unie - Monitoringsplan en aanvullende informatie (RE-39). Ten behoeve van de jaarlijkse audit bestaat nog steeds een exportprojectprotocol (VYNT 0010); het exportprojectprotocol verwijst zover mogelijk naar deze instructie en naar instructie Bron: NVWA V&I, TO Import/Export Pagina 4 van 8
Douane Unie - Monitoringsplan en aanvullende informatie, (RE-39). In het exportprojectprotocol is alleen de informatie die uitsluitend voor de auditor van belang is verbleven. Bron: NVWA V&I, TO Import/Export Pagina 5 van 8
Bijlage 1: Externe bijlage Voorblad Pre-auditlijst en Pre-auditlijst voor bedrijven ten behoeve van de export van rund-, kalfs-, varkens-, pluimveevlees en/of gerelateerde producten naar de Douane Unie (DU). Pre-auditlijst_tbv_export_naar_DU; Klik op de link om naar voorblad en checklist te gaan. Om aantoonbaar te maken dat wordt voldaan aan de eisen van de Douane Unie moeten bedrijven een NVWA pre-audit ondergaan. Hierbij zal de pre-auditlijst worden doorlopen; aan alle voor het bedrijf relevante punten moet worden voldaan. Wanneer één of meerdere punten niet voldoen moet het bedrijf binnen vijf werkdagen aangeven of zij op korte termijn (zes weken) herstelactie ondernemen, zoals een heraudit willen ondergaan of aanvullende documenten aanleveren, óf dat zij zich willen terugtrekken voor export naar de Douane Unie. Periodiek worden de bedrijvenlijsten voor de export naar de Douane Unie herzien. Hierbij worden alle bedrijven die aantoonbaar voldoen aan de relevante regelgeving opgenomen op de nieuwe lijst. Erkenningen vanuit de DU en/of de individuele lidstaten zijn leidend voor export naar de DU, vandaar dat de NVWA pre-audits uitvoert. Het succesvol doorlopen van een dergelijke pre-audit is geen garantie dat export mogelijk is. Pas nadat de autoriteiten van de DU officieel goedkeuring hebben gegeven voor plaatsing op de bedrijvenlijst kan de NVWA certificaten voor de export naar de DU voor een bedrijf afgeven. Bedrijven die reeds door de DU zijn erkend voor export zullen na een goed verlopen pre-audit voor één jaar worden erkend voor export naar DU. Daarna moet er opnieuw geaudit worden om zo te kunnen blijven exporteren. Deze inspectielijst geldt voor de volgende bedrijfstypes en enkel ten behoeve van de export naar de Douane Unie en de individuele lidstaten: slachterijen; uitsnijderijen; bedrijven die het vlees verpakken; bedrijven die uitsluitend het vlees opslaan; bedrijven die darmen verwerken; bedrijven die kant en klare vleesproducten produceren; bedrijven die vetten produceren/verwerken; bedrijven die separatorvlees produceren. Deze pre-inspectielijst is niet van toepassing voor bedrijven/producten die buiten de scope van het hierboven genoemde vallen. Voor de export van vis, zuivel (humane consumptie) en eendagskuikens/broedeieren zijn aparte audits noodzakelijk. Bron: NVWA V&I, TO Import/Export Pagina 6 van 8
Bijlage 2: Aandachtspunten Op basis van uitgevoerde Russische (en DU) inspecties is een aantal algemene aandachtspunten vastgesteld. Bedrijven die naar de Douane Unie (willen) exporteren worden geadviseerd om een aantal aspecten geregeld te hebben. Deze punten zijn niet direct in de regelgeving teruggevonden. Daarom kan de NVWA dit niet meenemen in de pre-audit Douane Unie. Omdat deze punten tijdens een inspectie van de Douane Unie wel meegenomen worden, is het van belang dat bedrijven hiervan op de hoogte zijn. Daarom zijn de punten als aanbeveling in een bijlage bijgesloten. Plaatsing en sluiten van afvalcontainers De inspecteurs letten zeer op de plaatsing van afvalcontainers. Wanneer deze zich in een ruimte bevinden waar ook vlees aanwezig is, dienen deze altijd voorzien te zijn van een deksel. Deze deksel dient ook standaard gesloten te zijn. Aanwezig zijn van thermometers Het automatisch controleren van de omgevingstemperatuur wordt door de inspecteurs begrepen. Toch is er enig wantrouwen op deze manier van controle. Daarom wordt geadviseerd om in ruimtes die gekoeld zijn, toch een thermometer op te hangen. Hiermee is de omgevingstemperatuur direct voor alle aanwezigen af te lezen. Opslag DU-waardige producten De autoriteiten van de DU stellen het zeer op prijs wanneer DU-waardige producten apart worden opgeslagen. Op basis hiervan worden bedrijven geadviseerd om producten die voor de DU bestemd (kunnen) zijn, apart te houden van producten die niet DU-waardig zijn. Hierbij kan gedacht worden aan het aanwijzen van aparte ruimtes in koel- en vriescellen, het toewijzen van aparte banen voor de DU, het scheiden in tijd van productstromen etcetera. Wanneer een dergelijke scheiding tussen DU-waardig en andere producten is gemaakt, wordt aangeraden om deze scheiding ook visueel te verduidelijken. Dit kan bijvoorbeeld door de ruimtes voor producten die naar de DU gaan, te voorzien van bordjes DU, zodat bij inspectie direct duidelijk is waar DU-waardige producten zich (kunnen) bevinden. Temperaturen aankomende dieren Op basis van bevindingen tijdens verschillende inspecties vanuit Rusland, wordt aangeraden om een aantal dieren daadwerkelijk te temperaturen. Dit is in de Russische systematiek nodig om te garanderen dat de dieren geen besmettelijke dierziektes hebben zoals varkenspest. In de Russische regelgeving is niet teruggevonden hoeveel dieren bemonsterd moeten worden bij een slachterij. Daarom kan de NVWA niet eisen dat dit temperaturen van aankomende dieren daadwerkelijk wordt uitgevoerd. Slachterijen die varkens, kalveren en/of runderen slachten, worden echter wel geadviseerd om deze metingen uit te (laten) voeren. Dit om bij een inspectie van de autoriteiten van de Douane Unie een betere uitgangspositie te hebben. Om de aantallen dieren die getemperatuurd moeten worden werkbaar te houden is het advies om minimaal twee dieren, per uur dat wordt geslacht, te temperaturen. Hierbij kan rekening worden gehouden met de periodes wanneer voor de export naar Rusland wordt geslacht, bijvoorbeeld op vaste dagen. De verkregen temperatuurgegevens dienen vastgelegd en gearchiveerd te worden. Scheiding van vlees en emballage Inspecteurs van de DU letten bij een inspectie van bedrijven op het aanwezig zijn van emballage (kratjes, dozen, zakken, pallets etcetera) in ruimtes waar vlees wordt verwerkt. Zij wensen een aparte opslag van de emballage buiten de productielocaties. In de Nederlandse situatie is het niet altijd (praktisch) mogelijk om dit volledig te scheiden, maar bedrijven worden aangeraden dit wel zo veel mogelijk te doen. Desinfectie gebruikte gereedschappen Volgens de EU-regelgeving is het, vooral bij uitsnijderijen, niet altijd nodig om de gebruikte gereedschappen als messen continu te desinfecteren. Hierdoor is bij dergelijke bedrijven het aantal desinfectiemogelijkheden voor de gebruikte materialen relatief laag; lang niet elke werkplek heeft een waterbad. Deze systematiek wordt door inspecteurs slecht begrepen, zij gaan er van uit dat alle gebruikte gereedschappen (continu) gedesinfecteerd worden. Het is niet de bedoeling om bij elke werkplek een desinfecteermogelijkheid te creëren, wel is van belang dat bedrijven zich bewust zijn van dit punt, zodat zij zorg kunnen dragen voor adequate desinfecteermogelijkheden op korte afstand van de werkplekken en anderzijds snel een passend antwoord kan worden gegeven op vragen bij een inspectie. Bron: NVWA V&I, TO Import/Export Pagina 7 van 8
Visualisatie aanduiden belangrijke zaken Het is van belang te beseffen dat inspecteurs uit Rusland (en andere landen) de Nederlandse- en Engelse taal vrijwel zeker niet machtig zijn. Daarnaast is het Russisch schrift afwijkend van ons alfabet. Hierdoor is het bijzonder lastig om aanduidingen in bedrijfsruimtes te begrijpen. Bedrijven worden daarom geadviseerd om belangrijke zaken, zoals kritische punten die bepalend zijn voor de kwaliteit van de eindproducten, met kleurencodes of korte, algemeen bekende afkortingen, weer te geven. Hiervoor kunnen ook symbolen worden gebruikt, bijvoorbeeld een verplicht handenwassen sticker. Testen koelcellen op bacteriën en schimmels De autoriteiten van de DU vragen bij inspectie of de bedrijven periodiek (minimaal eenmaal per kwartaal) koel- en/of vriescellen te onderzoeken op bacteriën en schimmels. Het gaat om onderzoek van lucht, swaps van muren in de koel- en/of vriescellen en van apparatuur (verdampers, etcetera). Bedrijven worden daarom geadviseerd om periodiek hierop te bemonsteren. Verruimen quarantaine Volgens de inspecteurs wordt in Rusland toegezien op een quarantaine die een omvang heeft van minimaal 1% van de dagelijks aangevoerde dieren. Hoewel de systematiek in Nederland bekend is, wordt aangeraden om de quarantaine te relateren aan de aanvoercapaciteit van slachterijen. Bron: NVWA V&I, TO Import/Export Pagina 8 van 8