103 STATISTISCH JAARBOEK 2002 11
104 Algemeen Bestuur Gemeentelijk inkomsten en belastingen: meer inkomsten, minder uitgaven De gemeentebegroting besloeg in 2001 bijna 253 miljoen euro. Een stijging met ruim 16 procent ten opzichte van het jaar ervoor. Grootste uitgavenposten zijn ruimtelijke ordening en volkshuisvesting (31%), sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening (26%) en onderwijs (17%). Voor alle hoofdfuncties van de gemeente namen de uitgaven toe. Grootste toename in de uitgave deed zich voor bij ruimtelijke ordening en volkshuisvesting met een toename van ruim 60 procent. In de totale begroting namen de uitgaven met 14,9 procent toe terwijl de inkomsten met 16,3 procent groeiden. De inkomsten van de gemeente zijn wisselend per beleidsterrein. Met name de inkomsten voor economie (70 procent) en ruimtelijke ordening en volkshuisvesting (62 procent) namen toe. Rekening houdend met deze inkomsten blijken sociale voorzieningen (bijna 21 miljoen euro) en cultuur en recreatie (ruim 15,5 miljoen euro) netto het meeste geld te kosten. Hogere lokale lasten De inwoners van Hengelo hebben in 2001 per persoon gemiddeld 364,-- betaald aan gemeentelijke belastingen en retributies. In totaal ontving de gemeente daarmee in 2001 ruim 29 miljoen euro van haar burgers. De grootste bijdrage komt via de onroerende zaakbelastingen (43 procent), gevolgd door reinigingsheffingen (30 procent) en rioolrecht (13 procent). In totaal stegen de gemeentelijke belastingen en retributies voor de Hengeloërs met 23,-- een toename met 6,6 procent in vergelijking met het jaar daarvoor. Minder verzoeken om kwijtschelding Voor de minima kent Hengelo de mogelijkheid tot kwijtschelding van de gemeentelijke belastingen. In 2001 kwamen in vergelijking met de afgelopen vijf jaar nog nooit zo weinig verzoeken binnen. Ruim 2.500 verzoeken om kwijtschelding werden toegekend (82 procent) met een totaalbedrag van ruim 943.000 euro. Meer opbrengsten uit parkeergelden De inkomsten van de gemeente uit parkeergelden namen in 2001 met ruim 84.000 euro toe. Deze toename met bijna 8,5 procent ten opzichte van het jaar ervoor kwam met name door de grotere opbrengst uit parkeerautomaten (110.000 euro) waarvan er in 2000 meer zijn geplaatst. In totaal werd in 2001 ruim 1 miljoen euro aan parkeergelden ontvangen. Verkiezingen: lagere opkomst lokale verkiezingen Afgelezen aan de opkomst is de betrokkenheid van de Hengeloër bij de gemeentelijk politiek de afgelopen jaren sterk afgenomen. De opkomst tijdens de laatste gemeenteraadsverkiezingen in 2002 was de laagste in de afgelopen 30 jaar. De opkomst bij de verkiezing van de Tweede Kamer (82,6% in 2003) is meestal hoger dan bij de verkiezing van gemeenteraad (55,6% in 2002) en provinciale staten (47,4% in 2003). Gemeente Hengelo: meer ambtenaren, vrouwen in de minderheid Het aantal ambtenaren bij de is in 2002 met bijna 6 procent toegenomen. De heeft nu 800 ambtenaren in dienst waarvan 63% mannen en 37% vrouwen. Het merendeel is 40 jaar en ouder (62%). Bij de dienst SZW (Sociale Zaken & Welzijn) werken meer vrouwen dan mannen. Het aandeel vrouwen is daar met 54% procent het hoogst. Ook bij de Bestuursdienst is het aandeel vrouwen hoog (43%) terwijl bij de dienst SBO (Stedelijk Beheer en Ontwikkeling) het aandeel vrouwen met 20% het laagst is. Mannen verdienen bij de gemeente beter dan vrouwen: van de ambtenaren in schaal 9 en hoger is driekwart man. De vrouwen zitten met hun salaris vooral in de middengroepen. In de salarisschaal 13 en hoger zit naast 27 mannen slechts één vrouw. De mannen zijn niet alleen oververtegenwoordigd in de hogere salarisschalen, maar ook in de laagste schalen.
105 Tabel 11.01 Verkiezingsuitslagen Gemeenteraad Hengelo, 1994, 1998 en 2002. 2 maart 1994 4 maart 1998 6 maart 2002 aantal zetels politieke partij abs. % abs. % abs. % m. v. t. PvdA 6.393 16,2 8.573 22,5 5.855 17,0 4 3 7 CDA 8.711 22,1 8.387 22,0 8.910 25,8 7 3 10 VVD 3.949 10,0 5.752 15,1 4.575 13,3 5 5 BurgerBelangen 5.264 13,3 4.105 10,8 5.322 15,4 3 3 6 GroenLinks 3.042 7,7 3.466 9,1 3.618 10,5 2 2 4 SP 2.704 6,9 3.125 8,2 3.421 9,9 2 1 3 D66 4.127 10,5 1.590 4,2 1.408 4,1 1 1 GPV, RPF/ChristenUnie 1) 1.403 3,7 1.409 4,1 1 1 AOV/Unie 55+ 3.799 9,6 1.654 4,3 SGP/GPV/RPF 1.470 3,7 totaal geldige stemmen/zetels 39.459 100,0 38.055 100,0 34.518 100,0 25 12 37 blanco en ongeldige stemmen 209 68 81 totaal aantal stemmen 39.668 38.123 34.599 totaal aantal kiesgerechtigden 60.550 60.947 62.259 opkomstpercentage 65,5 62,6 55,6 1) GPV en RPF zijn in 2002 opgegaan in ChristenUnie. Bron: Gemeente Hengelo, Burgerzaken. Grafiek 34 Opkomstpercentages verkiezingen Gemeenteraad Hengelo, sinds 1970. 100 90 80 70 opkomstpercentage 60 50 40 30 20 10 0 1970 1974 1978 1982 1986 1990 1994 1998 2002
106 Tabel 11.02 Verkiezingsuitslagen Provinciale Staten,, 1991, 1995 en 1999. 8 maart 1995 3 maart 1999 1) 11 maart 2003 politieke partij abs. % abs. % abs. % CDA 7.766 25,3 9.363 24,9 8.822 30,6 PvdA 6.067 19,7 7.398 19,7 8.014 27,8 VVD 7.322 23,8 6.687 17,8 4.639 16,1 GroenLinks 1.517 4,9 6.440 17,1 2.061 7,1 D66 3.001 9,8 1.773 4,7 1.323 4,6 SGP 33 0,1 103 0,3 50 0,2 SP 1.118 3,6 2.883 7,7 2.372 8,2 LPF 673 2,3 ChristenUnie 907 3,1 GPV 516 1,7 680 1,8 RPF 552 1,8 649 1,7 AOV/Unie 55+/SENIOREN 2000 1.002 2,7 OUDERENUNIE 55+ 1.126 3,7 ALGEMEEN OUDEREN VERBOND 848 2,8 CD 306 1,0 overigen 568 1,8 630 1,7 totaal geldige stemmen 30.740 100,0 37.608 100,0 28.861 100,0 blanco en ongeldige stemmen 81 159 46 totaal aantal stemmen 30.821 37.767 28.907 totaal aantal kiesgerechtigden 58.637 59.854 60.958 opkomstpercentage 52,6 63,1 47,4 1) Gelijktijdig referendum Twentestad Bron: Gemeente Hengelo, Burgerzaken. Grafiek 35 Opkomstpercentages verkiezingen Provinciale Staten,, sinds 1970. 1) 100 90 80 70 opkomstpercentage 60 50 40 30 20 10 0 1970 1974 1978 1982 1987 1991 1995 1999 2003 1) In 1999 gelijktijdig referendum Twentestad.
107 Tabel 11.03 Verkiezingsuitslagen Tweede Kamer,, 1998, 2002 en 2003. 6 mei 1998 15 mei 2002 22 januari 2003 politieke partij abs. % abs. % abs. % CDA 9.660 21,0 15.631 32,1 15.225 30,3 LPF 6.160 12,6 1.826 3,6 VVD 9.499 20,7 6.589 13,5 7.930 15,8 PvdA 14.625 31,8 8.377 17,2 15.446 30,7 GroenLinks 3.386 7,4 3.657 7,5 2.590 5,2 SP 2.275 5,0 3.635 7,5 3.905 7,8 D66 3.966 8,6 2.632 5,4 2.104 4,2 ChristenUnie 1.018 2,1 876 1,7 SGP 43 0,1 47 0,1 LEEFBAAR NEDERLAND 651 1,3 172 0,3 Ver. Senioren Partij 160 0,3 AOV/Unie 55+ 445 1,0 SENIOREN 2000 148 0,3 RPF 567 1,2 GPV 533 1,2 CD 196 0,4 NEDERLAND-MOBIEL 168 0,4 overigen 421 0,9 216 0,4 153 0,3 totaal geldige stemmen 45.932 100,0 48.726 100,0 50.274 100,0 blanco en ongeldige stemmen 60 70 65 totaal aantal stemmen 45.992 48.796 50.339 totaal aantal kiesgerechtigden 59.587 60.928 60.915 opkomstpercentage 77,2 80,1 82,6 Bron: Gemeente Hengelo, Burgerzaken. Grafiek 36 Opkomstpercentages verkiezingen Tweede Kamer,, sinds 1971. 100 90 80 70 opkomstpercentage 60 50 40 30 20 10 0 1971 1972 1977 1981 1982 1986 1989 1994 1998 2002 2003
108 Tabel 11.04 Verkiezingsuitslagen Europees Parlement,, 1989, 1994 en 1999. 15 juni 1989 9 juni 1994 10 juni 1999 politieke partij abs. % abs. % abs. % PvdA 10.421 33,9 5.821 25,5 4.028 22,2 CDA 11.293 36,7 7.735 33,9 5.293 29,2 VVD 3.242 10,5 3.190 14,0 2.570 14,2 D66 2.023 6,6 2.726 11,9 965 5,3 GroenLinks 763 3,3 2.453 13,5 SP 402 1,3 548 2,4 1.741 9,6 SGP/GPV/RPF 947 3,1 939 4,1 821 4,5 CD 179 0,8 61 0,3 PPR/PSP/CPN/EVP/GPN 2.070 6,7 overigen 381 1,2 931 4,1 184 1,0 totaal geldige stemmen 30.779 100,0 22.832 100,0 18.116 100,0 blanco en ongeldige stemmen 177 64 67 totaal aantal stemmen 30.956 22.896 18.183 totaal aantal kiesgerechtigden 57.175 59.253 60.094 opkomstpercentage 54,1 38,6 30,3 Bron: Gemeente Hengelo, Burgerzaken. Grafiek 37 Opkomstpercentages verkiezingen Europees Parlement,, sinds 1979. 100 90 80 70 opkomstpercentage 60 50 40 30 20 10 0 1979 1984 1989 1994 1999
109 Tabel 11.05 Personeel in dienst van de, per dienst, per 1 januari, sinds 1997. 1) 1997 1998 1999 2000 2001 2002 bestuursdienst w.v. in vaste dienst 169 167 176 179 184 191 w.v. mannen 104 104 107 107 110 111 vrouwen 65 63 69 72 74 80 w.v. in tijdelijke dienst 2 7 3 8 8 10 w.v. mannen - 2 1-2 7 vrouwen 2 5 2 8 6 3 dienst sociale zaken & welzijn w.v. in vaste dienst 232 236 244 260 258 270 w.v. mannen 120 122 123 130 134 133 vrouwen 112 114 121 130 124 137 w.v. in tijdelijke dienst 9 12 12 14 8 14 w.v. mannen 4 4 6 5 3 6 vrouwen 5 8 6 9 5 8 dienst stedelijk beheer & ontwikkeling w.v. in vaste dienst 307 274 288 292 295 301 w.v. mannen 268 227 237 239 236 237 vrouwen 39 47 51 53 59 64 w.v. in tijdelijke dienst 6 15 5 10 4 14 w.v. mannen 5 10 4 7 4 12 vrouwen 1 5 1 3-2 totaal 725 711 728 763 757 800 w.v. in vaste dienst 708 677 708 731 737 762 w.v. mannen 492 453 467 476 480 481 vrouwen 216 224 241 255 257 281 w.v. in tijdelijke dienst 17 34 20 32 20 38 w.v. mannen 9 16 11 12 9 25 vrouwen 8 18 9 20 11 13 totaal aantal medewerkers per 1.000 inwoners 9,4 9,1 9,2 9,6 9,4 9,9 1) Medewerk(st)ers met een ambtelijke aanstelling, derhalve exclusief arbeidscontractanten, uitzendkrachten etc.. Bron: Gemeente Hengelo, APSA. Tabel 11.06 Personeel in dienst van de, per dienst, naar leeftijdsgroep, per 1 januari 2002. 1) leeftijdsgroep 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 >=60 totaal bestuursdienst 4 15 31 30 29 34 35 22 1 201 dienst sociale zaken & welzijn 2 15 41 49 62 50 39 23 3 284 dienst stedelijk beheer & ontwikkeling 3 37 32 45 42 46 65 37 8 315 totaal 9 67 104 124 133 130 139 82 12 800 1) Medewerk(st)ers in vaste - of tijdelijke dienst met een ambtelijke aanstelling, derhalve exclusief arbeidscontractanten, uitzendkrachten etc.. Bron: Gemeente Hengelo, APSA.
110 Tabel 11.07 Personeel in dienst van de, naar salarisschaal en geslacht, per 1 januari 2002. 1) mannen vrouwen totaal salarisschaal absoluut % cum. % absoluut % cum. % absoluut % cum. % 1-2 35 6,9 6,9 15 5,1 5,1 50 6,3 6,3 3-4 64 12,6 19,6 35 11,9 17,0 99 12,4 18,6 5-6 81 16,0 35,6 91 31,0 48,0 172 21,5 40,1 7-8 93 18,4 54,0 87 29,6 77,6 180 22,5 62,6 9-10 134 26,5 80,4 55 18,7 96,3 189 23,6 86,3 11-12 72 14,2 94,7 10 3,4 99,7 82 10,3 96,5 >=13 27 5,3 100,0 1 0,3 100,0 28 3,5 100,0 totaal 506 100,0 294 100,0 800 100,0 1) Medewerk(st)ers in vaste - of tijdelijke dienst met een ambtelijke aanstelling, derhalve exclusief arbeidscontractanten, uitzendkrachten etc.. Bron: Gemeente Hengelo, APSA. Grafiek 38 Personeel in dienst van de, naar salarisschaal en geslacht, Grafiek 38 per 1 januari 2002. 200 175 150 aantal personen 125 100 75 50 25 0 1-2 3-4 5-6 7-8 9-10 11-12 >=13 salarisschaal mannen vrouwen
111 Tabel 11.08 Inkomstenenuitgaven(x i 1.000), van de gewone dienst per hoofdfunctie van de gemeenterekening 2000 en 2001. 2000 2001 hoofdfunctie inkomsten uitgaven saldo inkomsten uitgaven saldo 898 8.342-7.444 895 8.385-7.490 openbare orde en veiligheid 138 3.555-3.417 134 4.026-3.892 verkeer, vervoer en waterstaat 1.363 7.856-6.493 1.488 8.530-7.042 economische zaken 221 770-549 376 950-574 onderwijs 31.709 39.210-7.501 35.062 43.313-8.251 cultuur en recreatie 2.627 16.988-14.361 2.975 18.600-15.625 sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening 39.812 62.619-22.807 43.170 63.874-20.704 volksgezondheid en milieu 13.784 15.298-1.514 13.697 15.369-1.672 ruimtelijke ordening en volkshuisvesting 47.041 47.681-640 76.159 76.690-531 financiering en algemene dekkingsmiddelen 79.744 14.057 65.687 78.883 8.827 70.056 subtotaal 217.337 216.376 961 252.839 248.564 4.275 batig saldo 961 4.275 totaal generaal 217.337 217.337 252.839 252.839 Bron: Gemeente Hengelo, Financieel Beleid. Tabel 11.09 Opbrengsten van de gemeentelijke belastingen en retributies (x 1.000),, sinds 1996. 1996 1997 1998 1999 2000 2001 belastingen 11.681 12.082 11.211 11.843 12.983 14.236 w.v. hondenbelasting 245 249 285 292 328 325 onroerende-zaakbelastingen 1) 10.474 10.825 9.763 10.431 11.320 12.553 parkeerbelastingen 800 834 955 897 947 1.145 precariobelasting 162 174 208 223 388 213 retributies 11.669 13.040 14.858 14.593 14.350 15.123 w.v. begrafenisrechten 290 276 376 285 343 289 brandweerrechten 69 46 64 28 36 15 havengelden 220 209 276 224 227 265 leges 1.974 2.231 2.636 2.278 1.782 1.800 marktgelden 89 130 135 132 149 153 reinigingsheffingen 6.011 7.006 7.918 8.001 7.962 8.753 rioolrecht 3.016 3.142 3.453 3.645 3.851 3.848 totale opbrengst 23.350 25.122 26.069 26.436 27.333 29.359 opbrengst gemiddeld per inwoner (x 1,-) 301 322 332 333 341 364 1) Sinds 1998 inclusief korting Zalm-snip. Bron: Gemeente Hengelo, Financieel Beleid.
112 Tabel 11.10 Kwijtschelding gemeentelijke belastingen,, sinds 1996. 1) 1996 1997 1998 1999 2000 2001 aantal verzoeken 3.197 3.693 3.788 3.849 3.402 3.129 aantal volledige toekenningen 1.551 1.465 2.857 2.933 2.555 2.295 aantal gedeeltelijke toekenningen 814 1.330 208 223 284 256 aantal volledige afwijzigingen 832 898 723 693 563 578 totaal bedrag in euro's 607.158 690.653 1.063.207 1.104.955 931.457 943.696 1) In 1996 en 1997 was de kwijtscheldingsnorm 95% van de bijstandsnorm; sinds 1998 is dit percentage verhoogd tot 100%. Bron: Gemeente Hengelo, Belastingen & Verzekeringen. Tabel 11.11 Aantal en opbrengst parkeermeters, parkeerautomaten, multimeters, parkeerabonnementen en Tabel 11.11 parkeervergunningen,, sinds 1996. 1) 1996 1997 1998 1999 2000 2001 parkeermeters aantal per 1 januari 366 366 332 217 217 110 opbrengst (in euro's) 158.658 164.592 173.819 166.587 111.851 65.269 gemiddelde opbrengst per parkeermeter 433 450 524 768 515 593 parkeerautomaten aantal per 1 januari 13 13 13 10 10 17 opbrengst (in euro's) 415.963 462.631 497.605 434.953 689.050 799.276 gemiddelde opbrengst per parkeerautomaat 31.997 35.587 38.277 43.495 68.905 47.016 multimeters aantal per 1 januari 9 9 9 9 9 9 opbrengst (in euro's) 94.823 93.790 108.453 117.094 93.165 103.914 gemiddelde opbrengst per multimeter 10.536 10.421 12.050 13.010 10.352 11.546 parkeerabonnementen opbrengst (in euro's) 93.303 66.791 90.223 81.771 82.833 91.439 parkeervergunningen opbrengst (in euro's) 7.215 10.110 10.716 9.679 15.409 16.552 totale opbrengst (in euro's) 769.962 797.914 880.816 810.084 992.308 1.076.450 1) Uitsluitend gemeentelijke terreinen. Bron: - Gemeente Hengelo, Belastingen & Verzekeringen. - Gemeente Hengelo, Beleids- en Bedrijfsondersteuning.