SCHOOLREIZEN & MUSEUMLESSEN Daar maak je geschiedenis mee VOORTGEZET ONDERWIJS 2016
2
DAAR MAAK JE GESCHIEDENIS MEE! Stap in de Nederlandse geschiedenis tijdens een schoolreis of museumles in het Nederlands Openluchtmuseum. Docenten, begeleiders en leerlingen ervaren zelf hoe het er aan toe ging in het Nederland uit vervlogen tijden. Jongeren krijgen in het Nederlands Openluchtmuseum de ruimte om in hun eigen geschiedenis te graven en zelf de weg daarin te vinden. Het museumpark is 44 hectare groot en groepen ontdekken in hun eigen tempo unieke Nederlandse gebouwen, van binnen en buiten. De speciaal voor het voortgezet onderwijs ontwikkelde educatieve projecten slaan een brug tussen de Nederlandse geschiedenis en de huidige samenleving. Wie herkent de geur van het verleden bij de smid, in de molen of in de boerderijen? Tijdens een schoolreis of museumles worden alle zintuigen geprikkeld. 3 Jullie beleven met elkaar een onvergetelijke dag, die laat zien dat de geschiedenis van Nederland leuker en levendiger is dan jullie misschien hadden verwacht.
GESCHIEDENIS ZELF ERVAREN 64 Samen met docenten uit het voorgezet onderwijs ontwikkelde het Nederlands Openluchtmuseum de educatieve projecten en een speurtocht, die aansluiten op de leefwerelden van jongeren. Laat leerlingen binnen een afgebakende tijd ervarend leren tijdens een educatief project in het Nederlands Openluchtmuseum: dat is de strekking van onze museumles. In kleine groepjes ontdekken leerlingen zelf de verbindingen tussen heden en verleden, vanuit verschillende perspectieven. De projecten dagen jongeren uit om mentaal en fysiek aan de slag te gaan en samen te werken. Ervarend leren staat hierbij centraal: zelf op onderzoek uitgaan en ervaren hoe het leven vroeger was. De projecten sluiten aan op de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Daarbij komen telkens één of meer vakgebieden aan bod; geschiedenis, culturele en kunstzinnige vorming, maatschappijleer, techniek en aardrijkskunde. Een schoolreis bestaat uit dagentree en een speurtocht of educatief project. Ook is het mogelijk om enkel een museumles te boeken zonder entree tot het museumpark. Medewerkers van het museum zorgen voor de opstart, instructies en opdrachten bij de educatieve projecten.
INHOUDSOPGAVE Daar maak je geschiedenis mee! pag 3 Geschiedenis in de praktijk pag 4 Speurtocht Onopgeloste zaken pag 7 Restart pag 8 Sla je Slag! pag 1 1 Spaarstation dingenliefde pag 12 Architecten gezocht pag 15 De Canon van Nederland pag 17 Praktische informatie pag 18 5
6
SPEURTOCHT ONOPGELOSTE ZAKEN DOWNLOAD DE TOURTODO APP VOOR JONGEREN Tijdens de speurtocht Onopgeloste Zaken ontdekken de scholieren vijf waargebeurde misdaden uit het verleden. Twee misdaden hebben echt plaatsgevonden in gebouwen die nu in het Nederlands Openluchtmuseum staan. Drie andere zaken zijn gebaseerd op oude krantenberichten die bewaard zijn gebleven in de archieven. Om de zaken op te lossen krijgen jongeren aanwijzingen via de TourtoDo app. Leerlingen bepalen zelf de volgorde van de zaken die ze gaan oplossen en gaan zelfstandig op pad door het hele museumpark, bij voorkeur in groepjes van 3 personen. 7 Tip: Installeer TOURtoDO op de eigen smartphones of tablets via de App Store of Google Play. Downloaden is gratis met de tourcode 1759. Doelgroep: jongeren 12-16 jaar Duur: 2 3 uur
RESTART Restart is een game waarbij jongeren zelf ervaren hoe het is om in te burgeren in een land als je de taal niet spreekt en de cultuur je vreemd is. Leerlingen leren over de persoonlijke motieven om te migreren en hoe ingrijpend het is om je vaderland achter te laten. In de game kruipen leerlingen in de huid van migranten en moeten ze een test voltooien die bepaalt of ze geschikt zijn als burger van Anderland. 8 Ze krijgen te maken met obstakels en uitdagingen, die voor migranten dagelijkse realiteit zijn. Ze moeten werk zoeken, een vreemde taal leren en vreemd eten proeven. Begeleiders hebben een actieve rol tijdens de game; soms bieden ze hulp, andere keren werken ze tegen. Ook ervaren jongeren de verhalen van echte migranten in historisch erfgoed, zoals het Chinese eethuis, de Molukse barak, het Turkenpension en het Indisch achtererf. Voorbereiding Voor een optimaal resultaat is voorbereiding op school belangrijk. Leerlingen gaan tijdens de voorbereidende les op zoek naar hun eigen familiegeschiedenis en ze maken een paspoort dat nodig is in het museum. Ook benoemen ze wat ze belangrijk vinden in hun leven en hun thuis. Het project kan op school worden afgesloten.
Inburgeren valt niet mee. Je krijgt met zoveel verschillende zaken te maken. Dat is best lastig - Tim, tweedejaars leerling 9 NIVEAU: VMBO, Havo en VWO - Klas 1 en 2 VAK: Geschiedenis, burgerschap, aardrijkskunde, mentorles THEMA: Migratie, veelkleurig Nederland AANTAL LEERLINGEN: 60 per dagdeel SCHOOLBEGELEIDERS: 4 per 30 leerlingen, waarvan 1 leerkracht DUUR: 3 uur, van 11.00 tot 14.00 uur KENMERKEN: Museumgame met tablet Bekijk het online lespakket (geschikt voor digibord) op openluchtmuseum.nl/voortgezetonderwijs
Leerlingen werden super fanatiek en willen per se winnen van anderen - Josien, leerkracht 10 NIVEAU: VMBO-T, Havo en VWO - Klas 1 en 2 VAK: Techniek THEMA: Techniek, vroeger en nu AANTAL LEERLINGEN: 120 per dag SCHOOLBEGELEIDERS: 4 per 30 leerlingen, waarvan 1 leerkracht DUUR: 2 uur, aanvang 10.15 of 13.15 uur KENMERKEN: Museumactiespel
SLA JE SLAG Zet leerlingen zelf aan de slag met het museumactiespel Sla je Slag! Voorzien van een routebeschrijving gaan ze in kleine groepjes op pad en zoeken ze zelf hun weg door het museumpark. Doe- en kijkopdrachten moeten binnen een bepaalde tijd worden uitgevoerd en hoe meer opdrachten worden uitgevoerd, hoe meer punten ze verdienen. Dat de opdrachten niet altijd even makkelijk zijn, stelt de creativiteit van de leerlingen op de proef. Zo ontdekken ze welke technische oplossingen het leven vroeger makkelijker maakten en ervaren ze direct de vooruitgang door uitvindingen als een katrol of bascule. Maar kunnen jongeren van vandaag nog wel werken met een spanzaag of typemachine? 11 De combinatie van techniek en een wedstrijdelement maakt Sla je Slag! één van de populairste actiespellen voor het voortgezet onderwijs. De begeleiders krijgen ter plekke instructies over hun rol.
SPAARSTATION DINGENLIEFDE Nederland is dol op verzamelen en jongeren vormen daarop geen uitzondering. Ze verzamelen vrienden op Facebook, volgers op Twitter of Instagram, polsbandjes van festivals of apps op de telefoon. Het Nederlands Openluchtmuseum is ook goed in verzamelen. Maar waarom worden al die oude spullen eigenlijk verzameld? 12 Leerlingen ontdekken tijdens dit project dat we het hedendaagse leven beter begrijpen door te kijken naar het verleden. Met behulp van authentieke voorwerpen onderzoeken de leerlingen in de Tilburgse huisjes hoe de woonsituatie van Nederlanders veranderde in 150 jaar. Ook krijgen ze een kijkje achter de schermen: aan de hand van verrassende opdrachten ontdekken ze de geheimen van het depot. Tenslotte maken de leerlingen zelf een filmpje over een voorwerp van vroeger. Wat is dat voor een ding en waarvoor werd het gebruikt? De uitdaging is om de andere teams op het verkeerde been te zetten. De dvd met hilarische opnames gaat mee naar school. Om te bewaren. Bij dit programma hoort een lespakket ter voorbereiding op het bezoek. Een museummedewerker verzorgt de introductie en afsluiting op de dag zelf. Begeleiders krijgen een actieve rol bij de wandeling door het depot en het maken van het filmpje.
13 NIVEAU: VMBO - Klas 1 en 2 VAK: Techniek THEMA: Sparen en bewaren AANTAL LEERLINGEN: 30 per dagdeel SCHOOLBEGELEIDERS: 4 per 30 leerlingen, waarvan 1 leerkracht DUUR: 2 uur, aanvang 10.15 of 13.15 uur KENMERKEN: Ontdekken, verwonderen en een filmpje maken Bekijk de film bij het lespakket op openluchtmuseum.nl/voortgezetonderwijs
14 NIVEAU: VMBO - Klas 1 en 2 VAK: Techniek, aardrijkskunde, mentorles THEMA: Ontwerpen en verbouwen AANTAL LEERLINGEN: 30 per dagdeel SCHOOLBEGELEIDERS: 4 per 30 leerlingen, waarvan 1 leerkracht DUUR: 2 uur, aanvang 10.15 of 13.15 uur KENMERKEN: Samenwerken, ontwerpen en presenteren Bekijk de film bij het lespakket op openluchtmuseum.nl/voortgezetonderwijs
ARCHITECTEN GEZOCHT De verandering van het platteland is een belangrijke maatschappelijke ontwikkeling in Nederland: boerderijen veranderen van functie en worden (luxe) woonboerderijen. In dit project vormen groepjes leerlingen een architectenbureau. De docent is de nieuwe eigenaar van een oude boerderij. De opdracht voor de architecten: maak een nieuw ontwerp van de boerderij. Maar wat wil die nieuwe eigenaar eigenlijk; een atelier, een gevel van glas of een thuisbioscoop? En mag dat allemaal wel in een historische boerderij? Terwijl de architecten hun plannen op een plattegrond intekenen, meten de technisch tekenaars intussen de hele boerderij op met hun lasermeter. 15 Tot slot volgt het belangrijkste: de pitch! De architectenbureaus moeten binnen 1 minuut de nieuwe eigenaar overtuigen van hun ideeën. Hiervoor hebben ze de beschikking over een grote maquette van de boerderij en natuurlijk een jasje met een dasje Welk architectenbureau haalt deze belangrijke opdracht binnen? In dit educatieve project staat samenwerking centraal. Een prima project dus ter introductie of afsluiting van een schooljaar.
16
BEZOEK OOK: WWW.ENTOEN.NU DE CANON VAN NEDERLAND Sinds 2010 staan de 50 vensters van de Canon van Nederland in de kerndoelen van het onderwijs. De vensters laten zien hoe Nederland zich heeft ontwikkeld tot het land waarin we nu leven. Op de educatieve website entoen.nu vinden onderwijzers en leerlingen volop informatie die de Canon van Nederland tot leven brengt. Put uit de eindeloze bronnen voor afbeeldingen, filmpjes, verwijzingen naar boeken en websites. Op entoen.nu staan ook links naar zo n 100 regiocanons en excursiemogelijkheden. Kortom: alles wat nodig is om de Canon van Nederland interessant en relevant te maken voor leerlingen in het voortgezet onderwijs. 17 OOG IN OOG MET DE CANON VAN NEDERLAND Het Nederlands Openluchtmuseum is samen met het Rijksmuseum de schatbewaarder van de Canon van Nederland. In ons museumpark vindt u gebouwen en voorwerpen uit verschillende canonvensters. Op dit moment wordt hard gewerkt aan de permanente tentoonstelling over de Canon van Nederland, die in de zomer van 2017 wordt geopend in het compleet vernieuwde entreepaviljoen van het Nederlands Openluchtmuseum.
PRAKTISCHE INFORMATIE OPENINGSTIJDEN Het Nederlands Openluchtmuseum is van 25 maart tot en met 30 oktober 2016 dagelijks geopend van 10.00 tot 17.00 uur. Sommige educatieve projecten kunnen het hele jaar geboekt worden met uitzondering van weekenden en schoolvakanties. In de winterperiode zijn we van 5 december 2015 tot en met 17 januari 2016 geopend. PRIJZEN Schoolreis A Schoolreis B Museumles 18 Dagentree tot het museumpark + educatief Dagentree tot het museumpark + Educatief project inclusief project inclusief speurtocht. museumbegeleiding. museumbegeleiding. Duur : 3 tot 7 uur Duur : 3 tot 7 uur Duur: 2 tot 3 uur 8,50 per leerling 5,50 per leerling 3,50 per leerling Gratis toegang voor Gratis toegang voor Gratis toegang voor begeleiders, gratis begeleiders, gratis begeleiders, gratis parkeren bus of auto s. parkeren bus of auto s. parkeren bus of auto s. Museumkaart: vraag naar de mogelijkheden. Kijk voor meer informatie op: www.openluchtmuseum.nl/voortgezetonderwijs
LEKKER MAKKELIJK: PAUZE-ARRANGEMENTEN Boek vooraf een pauze-arrangement van typisch Nederlandse versnaperingen. De afdeling Reserveringen geeft graag meer informatie over de pauze-arrangementen. INFORMATIE EN RESERVEREN Wilt u uw reservering maken voor uw groep en/of school? Of wilt u meer weten over één van onze activiteiten? Neem contact op met onze afdeling Sales. Zij zijn dagelijks bereikbaar van 09.00 uur tot 17.00 uur. Telefoon: 026 357 61 23 e-mail: res@openluchtmuseum.nl Of boek online: www.openluchtmuseum.nl/voortgezetonderwijs ROUTE Het adres is: Hoeferlaan 4 6816 SG Arnhem. Het Nederlands Openluchtmuseum ligt in Arnhem-Noord nabij de A12/ knooppunt Waterberg. Volg vanaf alle omringende (snel)wegen de ANWB-borden Arnhem-Noord (Openluchtmuseum/Burgers Zoo). 19 OPENBAAR VERVOER Stadsbus 3 richting Burgers Zoo. Deze bus stopt 4x per uur bij uitstaphalte Openluchtmuseum. De bus rijdt eerst langs Burgers Zoo en komt op de terugweg langs de halte Openluchtmuseum (5 min. lopen naar entree). Lijn 8 richting Arnhem Presikhaaf. Deze stopt 2x per uur op de Julius Röntgenweg (4 min. lopen naar entree).
Hoeferlaan 4 6816 SG Arnhem