VGZ Mini Symposium Verpleging & Verzorging de pareltjes uit de praktijk Presentatie door Kees vd Burg Directeur-generaal langdurige zorg 1
Trends We leven langer, stellen meer eisen We willen zelf ons leven inrichten Onderscheid tussen ziek en gezond vervaagt Toenemende behoefte aan autenticiteit 2
AWBZ (tot 2015) De AWBZ kenmerkte zich door: Partieel systeem Medisch model Productiegedreven Zorg en samenleving los van elkaar 3
Complexiteit Denkraam/Joris Sleats Extreem kwetsbaar (0,1%) Ervaren ernstige klachten in verschillende domeinen, Multidomein problematiek (4%) Klachen in lichamelijk, psychisch, mobiliteit en cognitie. Ervaren soms te weinig aandacht. Lichamelijke en mobiliteits problemen (16%) Chronische aandoeningen en kunnen zich niet meer zelfstandig redden. Omgaan met chronische aandoeningen (24%) Chronische aandoeningen, maar redden zich prima. Wel eens psychosociale klachten en last van geheugen. Vitaal (56%) Begin chronische aandoeningen, maar verder geen beperkingen. Kwetsbaarheid 4
Doelstellingen Betrokken samenleving Betere kwaliteit Zorg voor mensen die dat nodig hebben Nadruk op voorzorg/preventie (gezondheidsdenken) 5
6
WLZ: professioneel, zo thuis als mogelijk Van voorzieningen wet naar zorgwet rechtszekerheid cliënten: verzekerd pakket en toegangscriteria in de wet zorgplanbespreking wettelijk verankerd pgb en vpt in de wet meer waarborgen zorg buiten de instelling verantwoord; ruimte maatwerk via zorgprofielen cliëntondersteuning via de zorgplicht van Wlzuitvoerders de uitvoerders van de wet aan te spreken op de kwaliteit innovatie via een experimenteerartikel PGB wettelijk recht 7
8
Waardigheid en Trots Vernieuwen: in volle gang! 180 zorgaanbieders/700 locaties: best practice Radicale vernieuwing Aanbieders kwaliteitsproblemen: op de weg terug Hulp bieden: via Waardigheid en Trots en expertpool Toezicht IGZ Normeren: contouren staan! Zorginstituut: Kwaliteitskader Nza: impactanalyse IGZ: toezichtskader VWS: brief administratieve lasten 9
Nieuw Kwaliteitsbegrip Van verantwoorden naar samen leren en verbeteren Van verantwoording naar verantwoordelijkheid Van taakgericht naar bewuste afwegingen Van besturen naar faciliteren 10
Doel Kwaliteitskader Duidelijkheid: wat cliënten / naasten mogen verwachten Vastleggen wat een aanbieder minimaal moet leveren Ruimte voor samen leren en verbeteren en kwaliteit op maat Bestuur en leiderschap Informatie voor cliënten om een instelling te kunnen kiezen en zorgkantoren voor inkoop van zorg Vermindering van administratieve lasten 11
Twee bewegingen 1. Deïnstitutionalisering - De institutionele leefomgeving wordt omgevormd tot een leefomgeving waarin het welzijn en welbevinden van bewoners optimaal wordt ondersteund. - Dat zal steeds meer buiten de instellingen zijn; beschermd en beschut wonen. Publiek/private samenwerking. 2. Specialistische top care. Gericht op specifieke groepen met zorgbehoeften waaraan niet alle aanbieders tegemoet kunnen komen. Nieuwe vragen - Verbinding 0 e, eerste lijn en intramurale zorg - Clustering vs keuzevrijheid - Belang van kennis groei 12
Persoonlijke Zorg Uitgaan van de wensen van het individu Zoveel mogelijk eigenaarschap en eigen regie De zorg rondom de patiënt heen organiseren Integrale benadering (domeinoverstijgend) Is dat ook niet goedkoper? 13
Leidt persoonlijke zorg tot een succesvolle Triple Aim? 14
Of zijn er knellende keuzes? 15
Waardig leven met Zorg Hoofdlijnenbrief naar Tweede kamer: Februari 2016 Waardig leven met Zorg. - Belangrijkste elementen: - Versoepelen toegang: versoepelen overgang Wmo/Zvw-Wlz; maatwerkprofiel - Versterken positie van de cliënten door onder meer cliëntondersteuning en inzicht keuzeproces - Inkoop: transparantie, meerjarencontracten, experimenten inkoop persoonsvolgende zorg/persoonsvolgende bekostiging - Financiering: herijking bekostiging; pgb vs zorg in natura - Stimuleren van zorgaanbieders om zorginnovatie door te voeren via andere financieringsmethoden, Health deals. 16
Experimenten inkoop persoonsvolgende zorg Rotterdam (gehandicapten) en Zuid-Limburg (Ouderen) Start 01-01-2017 Landelijke uitgangspunten en regionale invulling 3 doelstellingen: Betere toeleiding naar de Wlz Ondersteuning bij keuze proces aanbieder Optimale invulling zorgarrangement bij de zorgaanbieder 17
Randvoorwaarde: arbeidsmarkt Arbeidsmarkt in zorg en welzijn: Steeds meer moeilijk vervulbare vacatures Komende jaren: tekorten aan zorgpersoneel, overschot aan welzijnspersoneel en lager opgeleid personeel Kwaliteitskader verpleeghuiszorg leidt tot extra arbeidsmarktopgave Dit vraagt om 1) meer opleiden, bijscholen en opscholen, 2) langer behoud van medewerkers, 3) optimale inzet van personeel door een goede functiemix en stevige inzet van (arbeidsbesparende) technologie en sociale innovatie. 18
Randvoorwaarde: arbeidsmarkt Gezamenlijke arbeidsmarktagenda zorg voor ouderen Concrete actiegerichte werkagenda onder leiding van Romke van der Veen Volle breedte van de zorg voor ouderen Betrokken partijen: vakbonden, brancheorganisaties, onderwijs en VWS Eigenaarschap door het veld Verbinding regionaal niveau en landelijk niveau Doel evenwichtige arbeidsmarkt met voldoende goed opgeleid personeel 19
Randvoorwaarde: E-health, ICT en technologie Koude technologie voor warme zorg De cliënt en zijn wensen en sociale context als vertrekpunt, naar een persoonsgerichte uitvoeringspraktijk; Kwaliteit van leven en kwaliteit van geleverde zorg; Betaalbaarheid voor individuele cliënten en de samenleving als geheel; Veiligheid van zorg en ondersteuning, vrijheid waar mogelijk, toezicht waar nodig; Ondersteuning professionals. Overnemen lastige/zware taken. Werkdruk verlagen, waar nodig inspelen op tekort aan professionals; Bijdragen aan terugdringen administratieve lasten en verspilling. 20
Technologie onderdeel van zorg en ondersteuning Instrumenten om de doelen te bereiken: Bekostiging zorg, ondersteuning en hulpmiddelen Inkoop/contractering zorg, ondersteuning en hulpmiddelen Kwaliteits- en veiligheidseisen Toezicht (Sectorale) Akkoorden En mogelijk: Financiële smeerolie om aanschaf en implementatie te stimuleren 21
Activiteiten 2017 Uitwerken stimuleringsregeling Inbedding in reguliere bekostiging, inkoop, kwaliteitskader Verdergaande invulling randvoorwaarden: Standaardontwikkeling; Basisinfrastructuur; Ontwikkeling gezondheidsomgeving; Ontwikkelen hulpmiddelen voor vergroten digitale vaardigheden. Stimuleren van lopen activiteiten in het veld met betrekking tot: Kennisdeling zorgaanbieders; Inzet nieuwe instrumenten als health-deals; HIB en opschalingscoalities; Opleidingsprogramma s; Voorlichting aan cliënten en mantelzorgers. 22
Vanuit de vraag Langdurige zorg Het begint bij de vragen in de levensloop (van) : Dus niet vanzelfsprekend bij de indeling in stelsels/aanbod: Ouderen Gehandicapten Wlz intramuraal Wlz thuis + Wmo thuis Mantelzorgers Professionals Zvw thuis Thuis, of zo thuis als mogelijk 23
24 Vragen?
Slotdebat