SECUNDAIR ONDERWIJS Onderwijsvorm: A-stroom GRAAD: EERSTE GRAAD LEERJAAR: TWEEDE LEERJAAR BASISOPTIE BASISOPTIE: MARITIEME VORMING Vak(ken): TV Nautische technieken/scheepvaart/ zeemanschap 1 Lt/w Vakkencode: IT-q Leerplannummer: 2001/013 (nieuw)
Algemeen deel VISIE OP DE STUDIERICHTING De optie Maritieme Vorming bereidt de leerlingen voor op de TSO optie Dek of op de TSO optie Motoren. (2de en op de 3de graad). Op beide opleidingen volgt uiteindelijk een beroep dat op zee, dus in een kleine geïsoleerde groep zal uitgeoefend worden, waarbij elk individu een bijzondere verantwoordelijkheid draagt voor zijn eigen leven, voor het leven van collega s en voor het groot kapitaal dat aan de groep toevertrouwd is. Het is wenselijk dat de opleiding reeds op jonge leeftijd begint, waardoor de leerling de kans krijgt om zich zowel technisch, psychisch als sociaal in het beroepsmilieu te kunnen integreren. De eerste graad wordt zodanig ingevuld dat de leerling kennis maakt met enkele aspecten van de beroepen die volgen op een opleiding dek of motoren. Die opbouw gebeurt geleidelijk, om de leerling de kans te geven zonder grote achterstand over te stappen naar andere studierichtingen, indien zij/hij vaststelt dat een beroep op zee toch niet de juiste keuze is. In het eerste jaar van de eerste graad worden enkele begrippen die in de diverse vakken van de algemene vorming aangebracht werden, verder uitgebreid en uitgediept naar het maritieme toe. In het tweede jaar van de eerste graad worden zowel kennis en vaardigheden bijgebracht die in de tweede graad (in de opties dek en motoren) verder uitgebouwd worden. Hierdoor wordt het voor de leerling mogelijk om na de eerste graad op een gefundeerde manier te kiezen voor een van de beroepen die volgen op een optie dek of motoren.
GSO 1ste graad A basisoptie MARITIEME VORMING 1 INHOUD Visie...2 Beginsituatie...2 Algemene doelstellingen...2 Leerplandoelstellingen / leerinhouden...3 Pedagogisch-didactische wenken...5 Minimale materiële vereisten...5 Evaluatie...5 Bibliografie...6 Timing en jaarplan...7
GSO 1ste graad A basisoptie MARITIEME VORMING 2 VISIE Het technisch vak nautische technieken/scheepvaart/zeemanschap heeft tot doel de leerling te laten kennis maken met een deel van de kennis die noodzakelijk is om de verschillende functies te kunnen uitvoeren die noodzakelijk zijn voor officieren belast met brugwacht en voor kapiteins op schepen met een bruuttonnenmaat tot 3000 GT, ingezet op reizen nabij een kust In een later stadium van de opleiding zullen de leerlingen in staat moeten zijn om een groot deel van de leerstof in zijn totaliteit te blijven kennen, te begrijpen en te verwerken in diverse situaties. Gezien de vele toepassingen in verdere graden zullen de leerlingen hier reeds kennis maken met de noodzaak om wiskunde te kunnen toepassen. BEGINSITUATIE De leerlingen volgden bij voorkeur het 1ste jaar van de basisoptie Maritieme vorming, waar ze reeds kennis maakten met een enkele eenvoudige begrippen betreffende het beroep. Leerlingen uit andere studierichtingen kunnen echter zonder moeilijkheden instappen. ALGEMENE DOELSTELLINGEN Naast de "technische" vaardigheden, zal de lerares/leraar ook oog hebben voor de vereiste persoonlijkheidskenmerken: kritische ingesteldheid kunnen participeren in de maatschappij, de mentale bereidheid daarvoor hebben luistervaardig zijn plichtsbewust zijn, verantwoordelijkheidszin en zin voor initiatief hebben veiligheidsbetrachting doorzettingsvermogen arbeid bekijken als persoonlijkheidsontwikkelende bezigheid het sociaal karakter van de arbeid inschatten aanpassingsvermogen mobiliteit leervaardig zijn: bereidheid tot permanente vorming bereidheid tot inzet zowel zelfstandig als in team kunnen werken flexibiliteit logisch, rationeel, analytisch en synthetisch denken creativiteit organisatietalent kwaliteitsbewust zijn problemen interdisciplinair benaderen
GSO 1ste graad A basisoptie MARITIEME VORMING 3 LEERPLANDOELSTELLINGEN / LEERINHOUDEN Decr. nr. LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen LEERINHOUDEN Model Course Timing een overzicht toelichten van de inhoud van de verschillende functies. vaartuigen of schepen omschrijven en indelen in functie van. de aard van de lading en in functie van. de activiteiten waarvoor ze worden ingezet. omschrijven waar een schip voor dient en hoe het wordt gebruikt; om te vervoeren, om te manoeuvreren en om te voldoen aan eisen van de zee. verwoorden hoe de verantwoordelijkheden liggen en bij wie, met de inhoud van ieders werk aan boord. positiebepaling op aardbol gebruiken om richtingen en afstanden te verklaren. posities op kaart zetten en met peilingen werken. het doel en het gebruik van verschillende apparatuur verwoorden. de mogelijkheden van positiebepaling aantonen en uitvoeren. de noodzaak aantonen dat fouten op apparaten moeten verwerkt worden. berekeningen uitwerken met fouten en regels van drie gebruiken bij snelheids- en tijdsberekeningen. 1 Functies dek (op management en) op uitvoerend niveau. Navigatie op bedrijfsniveau Behandeling van lading en stuwage op bedrijfsniveau Controle van de operaties van het schip en zorg voor de opvarenden op het bedrijfsniveau 2 Navigatie 2.1 Positiebepaling op aarde, afstanden. 2.2 Beweging van en coördinaten op aardbol. 2.3 Koersen en richtingen; peilingen 3 Navigatieapparatuur 3.1 Magnetisch kompas en fouten. 3.2 Peiltoestellen en gyrokompas 3.3 Elementair; radar, dieptemeters, loggen 7.03 4u 7.03 7u 7.03 7u gevaren aantonen die voorkomen op zee door het weer. 4 Zee-elementen; meteorologie 7.03 3u aspecten opnoemen en enkele berekeningen uitvoeren die met ladingbehandeling en goed stuwen te maken hebben. noties van stabiliteit aantonen en vernoemen waar men iets kan aan doen. 5 Behandeling van lading; 5.1 Lading in verband met sterkte, stuwen. 5.2 Lading in verband met stabiliteit 7.03 5u
GSO 1ste graad A basisoptie MARITIEME VORMING 4 Decr. nr. LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen LEERINHOUDEN Model Course Timing een overzicht geven van aspecten die de veiligheid van opvarenden en van lading en schip beïnvloeden. Bestaan en activiteiten van controleorganismen in de scheepvaart bespreken. 6 Controle van de operaties en zorg voor de opvarenden. 6.1 Soorten uitrusting aan boord in verband met veiligheid lading, milieubescherming 6.2 Specifieke implicaties op uitrusting voor veiligheid en bescherming van het milieu. 7.03 4u
GSO 1ste graad A basisoptie MARITIEME VORMING 5 PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN Vooral basisbegrippen aanleren door demonstratie, door verantwoording van gevolgen. Leerlingen toch een mate van technische (wiskunde en wetenschappen) aspecten laten verwerken; doel is na te gaan of de leerlingen niet uit het hoofd leert, maar voelt dat hij moet verwerken om te begrijpen en inzicht te verwerven. Geef aan de leerlingen een overzichtelijke resumé van de materie; te gebruiken om de leerstof aan te vullen. De leerlingen mag gerust ervaren dat er meer kennis nodig is om veilig en gecontroleerd bootje te varen. MINIMALE MATERIËLE VEREISTEN magnetisch kompas peiltoestellen gyrokompas ev. radar, dieptemeters (bijvoorbeeld aan boord van een oefenschip EVALUATIE Onderscheid moet gemaakt worden tussen de evaluatie van het leerproces en de evaluatie van het eindproduct. Bij de procesevaluatie wordt doorlopend gepeild naar de verwerking van het leerproces, met de bedoeling dit proces zo nodig bij te sturen, zodat elke leerling op de meest effectieve manier kan leren. De klemtoon ligt hierbij duidelijk op het optimaal functioneren van de leerling. Het verloop van het proces wordt, vooraf, door de leraar uitgetekend. Zij/hij bepaalt welke de verschillende stappen zijn; welke fouten op elk moment ontoelaatbaar zijn; welke fouten daartegen kunnen gemaakt worden. Afhankelijk van het resultaat van feedback-momenten (kleine toetsen, gesprekken, volgsystemen, ) wordt het proces verder gezet of zo nodig bijgestuurd. Om de leerling te motiveren gebeurt dit in een constructieve, positieve sfeer. Productevaluatie gebeurt op het einde van het leerproces (bijvoorbeeld na een hoofdstuk, een opdrachtenreeks, een project, een trimester..). Hierbij wordt nagegaan in hoeverre de leerling de basisdoelstellingen bereikt heeft. Iedere evaluatie gebeurt in 3 stappen Registreren (veelvuldig afnemen van proeven, oefeningen, opdrachten, kleine toetsen, ). Interpreteren (de gegevens toetsten aan de criteria of normen die de vakwerkgroepen vooraf duidelijk heeft bepaald). Rapporteren (de leerling en de ouders krijgen op een duidelijke wijze een beeld van de vorderingen van de leerling door geregelde momenten van feedback voor de leerling en door een schriftelijke rapportering door middel van agenda, rapport...).
GSO 1ste graad A basisoptie MARITIEME VORMING 6 BIBLIOGRAFIE Admirality Tide Table APPLEYARD, S. F., Marine Electronic Navigation, Routledge & Kegan Paul, London, Boston and Henley, 1980 DESECK, P., Nautische instrumenten, Uitg. Toulon, Oostende, 1989 DESECK, P., Weerkunde DESMET, A., Zeevaartkunde - zeekaarten en getijden, Uitg. Toulon - Oostende 1980, ISBN-90-70270-19-6 M. HARMS, Zeevaartkundig Cijferen, Uitg. Smit & Wytzes - Urk Terschelling ISBN 90-70348-08-X SONNENBERG, G. J., Elektronische Navigatiemiddelen, Stam Technische Boeken, Culemborg Porz Birmingham, 1975 VAN IJZEREN, W. A., Meteorologie VAN RHEENEN, G., Navigatie instrumenten, SMIT & WYTZES, Urk Terschelling, 1991 VAN RHEENEN, G., Zeevaartkunde voor kleine zeeschepen VAN RHEENEN, Navigatie, Uitg. Smit & Wytzes - Urk Terschelling ISBN 90-70348-30-6 VAN RHEENEN, Zeevaartkunde voor kleine schepen, Drukkerij Gerstel - Harlingen - 1990, ISBN 90-70348-16-0
GSO 1ste graad A basisoptie MARITIEME VORMING 7 TIMING EN JAARPLAN Van elke leraar wordt verwacht dat hij/zij in het begin van het schooljaar een jaarplanning maakt. Die planning kan gemaakt worden volgens het bijgevoegd model. Eenvormigheid is een noodzaak voor de verschillende collega s binnen een zelfde vakgebied De verschillende jaarplannen moeten zodanig gemaakt worden dat er waar mogelijk per week een coördinatie is tussen de verschillende vakken. Een overleg tussen de verschillende leraars zal absoluut noodzakelijk zijn! Tijdens het schooljaar zullen de vorderingen door de verschillende collega's samen regelmatig geëvalueerd worden met het doel de verschillende jaarplannen eventueel bij te sturen. De timing en de volgorde van de leerstofonderdelen zijn niet bindend. Indien afgeweken wordt, moet dit in overleg tussen de verschillende collega's gebeuren en moeten indien nodig de andere jaarplannen eveneens aangepast worden. Steeds moet erover gewaakt worden dat de noodzakelijke voorkennis aanwezig is.
GSO 1ste graad A basisoptie MARITIEME VORMING 8 Jaarplan Optie:.. Leerkracht:...... Vorderingsplan Onderwijsvorm:... Graad:... Jaar:... Schooljaar: Vak:... Leerplannummer:... Handboek/cursus:... Lestijden/week:... JAARPLAN VORDERINGSPLAN Week nummer Nr in leerplan Leerinhouden Gegeven op (datum) Opmerkingen