DOCK hoogtelijn Stafkaart kilometervak akkerland weiland naaldbos loofbos s onverharde weg (bospad/zandweg/ ) verharde weg (asfalt/beton/ ) s
Legende Stafkaart
Kompas en kompas- schieten: Een typische opdracht: schiet met je kompas 130m in de richting van 145. Een kompas verdeelt alle richtingen rond je in 360. Je kan dus van 0 tot 359 'schieten'. Tip: de windrichtingen komen overeen met: Noorden (0 ), Oosten (90 ), Zuiden (180 ) en Westen (270 ). 1. Draai aan je kompasroos en zorg dat het aantal graden dat je wil schieten (145 ) naar de bovenkant van je kompas wijst 2. Houdt je kompas mooi plat en draai jezelf en kompas totdat de (rode) kompasnaald naar de 'N' of 0 van Noorden wijst op je kompasroos 3. Je hebt nu de juiste richting in zicht recht voor je (opgepast: de kompasnaald niet, die wijst steeds naar het Noorden!) Nu je de juiste richting bepaald hebt, kan je beginnen stappen. Hoe weet je hoe ver 130m is? Als je ongeveer weet hoeveel stappen je nodig hebt om 100m af te leggen (opgelet: dit is niet voor elke persoon eenzelfde aantal), dan kan je dat ruw schatten. Kwestie van oefening Tip: Op het terrein buiten staan 2 paaltjes exact 50m uit elkaar. Wandel op je normale wandelpas tussen beide. Hoeveel stappen heb je nodig? Ga nauwkeurig te werk: Als je met 2en bent, 1 iemand blijft met het kompas staan, en die stuurt iemand vooruit die z'n passen telt. Ondertussen kan jij die persoon corrigeren als hij teveel links/rechts afwijkt van de juiste richting. Als je maar alleen bent zoek je best een referentiepunt in de juiste richting om naartoe te wandelen (bij voorbeeld een boom, kerk, gebouw,
DOCK Coördinaten vinden: Coördinaten vinden op een kaart, hoe doe je dat nu weer? Een coördinaat is een manier om 1 punt op de kaart exact te kunnen bepalen. Hieronder staat een kaartje met coördinaten lijnen erop. Dit zijn de noord/zuid en oost/west lijnen in het rood/paars. Op de kaart hieronder hebben we van elk van beide lijnen 1 duidelijker aangegeven in fel rood. Deze lijnen verdelen de kaart in een rooster van kilometervakken, want elke lijn ligt exact 1 km van z'n naburige lijnen. 1 vakje is dus 1 km op 1 km. Elke lijn krijgt ook een cijfer mee: zie de '13' en '65' op de figuur. Het punt 13-65 is dan waar beide fel rode lijnen elkaar snijden. Tip: Het eerste cijfer wijst op de verticale lijnen, het tweede op de horizontale Nu weet je al hoe we op 1 km exact een punt op een kaart kunnen verdelen. Eigenlijk willen we dit liever wat nauwkeuriger, maar hoe kunnen we nu een punt bepalen op 10 m nauwkeurig? Daarom delen we de kilometervakken nog eens op in 100 x 100 vakjes met een roomer. Dat is een doorzichtig papiertje waar een veel fijner rooster opgedrukt staat, en dat exact even groot is als 1 kilometervak op de kaart. Hiernaast staat een typisch voorbeeld van een roomer. Als we deze roomer gebruiken, kunnen we tot op 10 m nauwkeurig een punt bepalen de kaart, door de roomer te verschuiven. Zo kunnen we bijvoorbeeld het punt 1370-6540 bepalen. De 13-65 wijzen nog steeds op de kilometervakken maar zowel voor het eerste als het tweede
DOCK cijfer hebben we twee getallen toegevoegd om nog nauwkeuriger te kunnen werken: Hiernaast staat nog een extra figuurtje om te zien hoe je je roomer juist moet leggen. Om het punt 1370-6540 te vinden, moet je roomer op de linkerlijn (13) en de onderlijn (65) van je kilometervak de juiste 'hondersten' aangeven.
Visgraat: De visgraat bestaat uit een lange lijn met links en rechts dwarsstrepen. De middelste lange lijn (of de ruggengraat van je visgraat) stelt de weg voor waar je loopt. Je loopt steeds in de richting van de pijl. Op ieder kruispunt dat je op je weg tegenkomt, moet je de visgraat terug bekijken. De dwarsstrepen geven de wegen aan die je NIET moet in gaan. Ieder streepje naar links betekent dat je een weg of pad links moet laten liggen. Een streepje naar rechts betekent dat je een weg of pad rechts moet laten liggen. Kom je bvb aan een viersprong en moet je rechtsaf, dan worden er aan de linkerkant van de lijn twee streepjes in V-vorm weergegeven. Elk kruispunt dat je tegenkomt, komt dus overeen met 1 punt op je middelste lijn waar dwarsstrepen getekend staan. Hieronder staat een (opgelost) voorbeeld van een visgraat. Wanneer je zelf de techniek moet oplossen tijdens je tocht, dan zal je geen kaartje krijgen, maar enkel je visgraat. Op elk kruispunt zal je de juiste beslissing moeten nemen. Wist je dat ze de visgraat in Wereldoorlog 2 gebruikten? Wanneer de vijand je in handen kreeg, konden ze niet weten waar je naartoe gaat, want daarvoor moet je de beginplaats van de vissengraat weten!
Kaart & Kompas: Op een kaart ligt het noorden altijd aan de bovenrand. Het is altijd aangeraden om als eerste stap, wanneer je je wilt oriënteren met een kaart, deze direct juist te leggen (DUS: de bovenkant van de kaart richting het noorden leggen). We leggen uit hoe je dit doet. De verticale (rood/paarse) lijnen op een stafkaart zijn noord/zuid-lijnen (dezelfde lijnen waarmee je coördinaten afleest. Volg onderstaande stappen: 1. Leg het kompas op een willekeurige plaats op de kaart 2. Zorg dat de zijkant van je kompas evenwijdig ligt met een noord/zuid lijn. (de verticale rode/paarse lijnen) 3. Draai de kaart en kompas (tezamen!) tot de rode kompasnaald naar de bovenkant van de kaart wijst. De naald loopt nu evenwijdig aan de noord/zuid-lijnen op de kaart. 4. De noordkant van de kaart wijst nu naar het magnetisch noorden. De richtingen op de kaart komen overeen met de richtingen in werkelijkheid. (Als je nu naar rechts kijkt, dan kijk je naar het oosten (of de rechterkant op de kaart).