HO VAN BEROEP TE BRUSSEL WERKINGSVERSLAG VAN HET RECHTSCOLLEGE Kalenderjaar 2007
1. Vul onderstaande tabellen in HOODSTUK I : PERSONELE MIDDELEN Mise en forme : Puces et numéros a) Personeelsformatie Gemiddelde personeelsformatie Delegaties of externe opdrachten Gemiddelde bezetting van de personeelsformatie Afwezigheden om medische redenen Afwezigheden om medische redenen die een weerslag hebben op de werking van het rechtscollege 2007 2007 2007 2007 2007 Opleidingen verstrekken Andere afwezigheden Deelnemen aan commissies Opleidingen vormen Niet rechtsprekende taken Evaluatie, beheer, enz Magistraten 71 1 67,9 2 0,73 3 0,73 0,07 4 0,31 5 2 VTE 6 Plaatsvervangende raadsheren Plaatsvervangende magistraten 54 43,31 7 2 8 2 Referendarissen 6,58 9 6,58 0,05 10 0,05 0,06 11 Griffiers 12 47 39,95 13 1,88 14 1,88 0,03 15 5 % Ander administratief 35 24,5 17 personeel 16 2,45 18 2,45 0,02 19 1 Het wettelijk kader wordt samengesteld als volgt: Permanent wettelijk kader (sinds 1 september 2005 wet van 14 december 2004) 62 (1 eerste voorzitter, 16 kamervoorzitters en 45 raadsheren) Tijdelijk wettelijk kader (sinds 18 december 2001 wet van 29 november 2001) + 6 (raadsheren) Wettelijk kader in overtal (sinds 1 september 2006 wet van 14 december 2004) + 3 (raadsheren) 3 leden van het hof die behoren tot het permanent wettelijk kader, worden voltijds afgevaardigd voor externe opdrachten (Kansspelencommissie, Tuchtraad van de geïntegreerde politiediensten en Raad voor de Mededinging), maar worden vervangen door 3 raadsheren in overtal, die niet dezelfde zijn als de hierboven vermelde raadsheren, zodat deze delegaties geen invloed hebben op het kader zelf. 2 71 op 1 januari 2007-2 van 1 april tot 18 juli 2007 109 d. x 2 218 d. - 1 van 1 april tot 31 december 2007 275 d. - 1 van 1 januari tot 11 november 2007 315 d. - 1 van 1 september tot 31 december 2007 122 d. - 1 van 14 juni tot 31 december 2007 201 d. Totaal 1.131 d. Equivalent VTE - 3,1 3 268 d. 4 27 d. 5 114 d. 6 Eerste voorzitter + 1 adjunct = 2 VTE 7 46 tot 31/12/2006-2 van 25 januari tot 31 december 2007 341 d. x 2 682 d. - 1 van 8 maart tot 31 december 2007 299 d. Totaal 981 d. Equivalent VTE - 2,69 8 Er bestaat geen kader van plaatsvervangende magistraten. Het cijfer komt overeen met de reële personeelsbezetting van het jaar. 9 Er bestaat geen kader van referendarissen. Het cijfer komt overeen met de reële personeelsbezetting van het jaar, berekend als volgt, met uitzondering van de «contractuele juristen» (opgenomen in een andere tabel) : 3 van 1 januari tot 31 december 2007 365 d x 3 1.095 d. + 1 van 1 januari tot 1 mei 2007 121 d. + 1 van 1 januari tot 12 juli 2007 193 d. + 1 van 1 januari tot 30 september 2007 273 d. + 1 van 29 januari tot 31 december 2007 337 d. + 1 van 1 februari tot 31 december 2007 334 d. + 1 van 15 november tot 31 december 2007 47 d. Totaal 2.400 d. Equivalent VTE 6,58 10 18,5 d. 11 23 d. 12 Cijfers overgemaakt door de griffie 13 47 x 85 % 14 47 x 4 % 15 11 d. 16 Cijfers overgemaakt door de griffie 17 35 x 70 % 18 35 x 7 % 19 6 d. - 2 -
b) Buiten de personeelsformatie Gemiddelde betrekking Gemiddelde bezetting van de betrekking Delegaties Afwezigheden om medische redenen Afwezigheden om medische redenen die een weerslag hebben op de werking van het rechtscollege 2007 2007 2007 2007 2007 Opleidingen verstrekken Andere afwezigheden Deelnemen aan commissies Opleidingen volgen Contractuele juristen 1,17 20 0,01 21 Ander contractueel 23 2 1,4 administratief 0,14 24 0,14 personeel 22 Niet rechtsprekende taken Evaluatie, beheer, enz 2. Bijkomende opmerkingen : 1. Het tijdsverloop tussen het vertrek van effectieve magistraten en de benoeming van hun vervangers heeft in 2007 een verschil van meer dan 3 VTE 25 veroorzaakt tussen het gemiddelde van het kader en de gemiddelde bezetting ervan. Het voordeel van de inwerkingtreding van artikel 8 van de wet van 14 december 2004, dat in de mogelijkheid voorziet om drie raadsheren in overtal te benoemen, ging zo volledig verloren. Indien, in vergelijking met 2006, het gemiddelde van het kader is toegenomen (71 VTE tegen 68,98), is de gemiddelde bezetting ervan daarentegen verminderd (67,9 VTE tegen 68,4). Deze vermindering kon slechts gedeeltelijk gecompenseerd worden door een beperktere affectatie van magistraten voor het beheer van het hof (2 VTE tegen 2,47). 2. De gemiddelde bezetting van het kader van plaatsvervangende raadsheren blijft dalen (43,31 VTE, in 2007, tegen 45,2, in 2006). Het verschil tussen het gemiddelde van dit kader en de gemiddelde bezetting ervan benadert, in 2007, 20 % 26. 3. Daarentegen heeft het hof in 2007 kunnen genieten van een toename van het aantal referendarissen en contractuele juristen : dit aantal nam toe van 5,39 naar 7,75 27. 4. Het kader van de kamervoorzitters is onvoldoende. Voor éénenzeventig magistraten telt het slechts zestien adjunct-mandaten, hetzij veel minder dan het derde. Er zijn drieëntwintig gewone kamers 28 in het hof. Er kan dus hieruit afgeleid worden dat talrijke raadsheren de functies van een kamervoorzitter de facto uitoefenen zonder van de aan deze opdracht verbonden vergoeding te genieten. 20 Het cijfer komt overeen met de reële personeelsbezetting van het jaar, berekend als volgt: 1 van 1 januari tot 28 januari 2007 28 d. 1 van 5 februari tot 31 december 2007 329 d. 1 van 22 oktober tot 31 december 2007 71 d. Totaal 428 d. Equivalent VTE 1,17 21 6 d. 22 Cijfers overgemaakt door de griffie 23 2 x 70 % 24 2 x 7 % 25 Voltijdse Eenheid 26 19,80 % 27 6,58 VTE referendarissen + 1,17 VTE contractuele juristen 28 15 burgerlijke kamers, 5 correctionele kamers, 2 kamers van inbeschuldigingstelling (de 10 de kamer ter wordt beurtelings samengeteld uit de leden van de 10 de kamer en de 10 de kamer bis) en 1 jeugdkamer. - 3 -
HOODSTUK II : LOGISTIEKE MIDDELEN De toestand blijft onveranderd in vergelijking met het vorige jaar, met uitzondering van de lokalen: Elke van de vijf correctionele kamers van het hof beschikt voortaan over een gezamenlijk bureau dichtbij de correctionele griffie. Deze bureaus moeten echter nog vernieuwd en uitgerust worden met computermateriaal en een aansluiting op het internet om volledig functioneel te worden. Een herverdeling van de bureaus van de referendarissen en contractuele juristen heeft het mogelijk gemaakt om hun toegenomen aantal te beheren zonder de centralisatie van deze dienst te benadelen. Er wordt gehoopt dat in de toekomst een geschikte oplossing zal kunnen gevonden worden in geval van een nieuwe uitbreiding van hun aantal. Bijkomende opmerkingen : Niettegenstaande de evolutie van de levensduurte 29 zijn de budgetten toegekend aan het rechtscollege voor de kleine uitgaven en de representatiekosten niet toegenomen in vergelijking met het vorige jaar. Zij bedroegen respectievelijk 25.950 en 2.500 euro. Het is wenselijk om een studie te maken om de reële behoeften van het rechtscollege te bepalen. 29 Het indexcijfer der consumptieprijzen was : in januari 2006 : 103,48 in januari 2007 : 105,20 Supprimé : De - 4 -
HOODSTUK III : ORGANISATIE 1. Geef bij middel van een schema het organogram van het rechtscollege weer 30 Hof van beroep te Brussel Organogram op 15 januari 2007 Eerste Voorzitter Adjunct Manager in human resources Burgerlijke kamers Correctionele kamers Jeugdkamer Elke onderstaande cel bevat volgende inlichtingen 31 : Nummer van de kamer Taalrol Collegiale zittingen (3 raadsh.) Aantal magistraten die aan de kamer geaffecteerd worden Ritme van de zittingen Unus-zittingen (1 raadsh.) Ritme van de zittingen 30 31 Het organogram betreft enkel de magistraten van de zetel. Sommige kamers hebben een wisselende samenstelling. Eenzelfde magistraat kan in verschillende kamers geaffecteerd worden. - 5 -
Burgerlijke kamers 1ste k. N + 3 mag. 3 raadsh. 2 zit./week 1 raadsh. 2 zit./3 weken 1ste k. Bis (inleiding) N + 1 mag. 1 raadsh. 2 zit./week 2de k. 4 mag. 3 raadsh. 2 zit./week 1 zit./week 1 raadsh. + 1 zit./6 weken 1ste k. S N 1 eff. mag. 2 plv. mag. 3 raadsh. 1 zit./week 2de k. S 2 eff. mag. 6 plv. mag. 3 raadsh. 1 zit./week + 1 zit./2 weken 3de k. N + 3 raadsh. 1 raadsh. 9 mag. 1 zit./week + 1 zit./2 weken 1 zit./week + 2 zit./3 weken + 1 zit./4 weken 3de k. S N + 1 eff. mag. 5 plv. mag. 4de k. 3 raadsh. 1 raadsh. 5 mag. 2 zit./week + 1 zit./2 weken 1 zit./2 weken 2 ou 3 zit./maand 4de k. S 2 eff. mag. 4 plv. mag. 3 raadsh. 1 zit./ week 5de k. N 3 mag. 3 raadsh. 2 zit./week 1 raadsh. 1 zit./week 5de k. S N 1 eff. mag. 2 plv. mag. 3 raadsh. 1 zit./2 weken 3 raadsh. 1 zit./week 6de k. (fisc.) 5 mag. N + 3 raadsh. 3 zit./week 1 raadsh. 1 zit./week 7de k. 4 mag. 3 raadsh. 1 zit./12 weken 1 zit./week 1 raadsh. + 2 zit./3 weken 8ste k. N 3 mag. 3 raadsh. 2 zit./week 1 raadsh. 2 zit./3 weken 6de k. S 1 eff. mag. 3 plv. mag. 3 raadsh. 1 zit./week 7de k. S 1 eff. mag. 2 plv. mag. 3 raadsh. 1 zit./2 weken 8ste k. S N 1 eff. mag. 4 plv. mag. 3 raadsh. 1 zit./week 9de k. 4 mag. 3 raadsh. 2 zit./week 1 raadsh. 2 zit./week 16de k. 3 raadsh. 1 raadsh. 4 mag. 1 zit./week + 3 zit./6 weken 1 zit./6 weken + 5 zit./12 weken 17de k. N + 5 mag. 3 raadsh. 2 zit./week 1 raadsh. 2 zit./3 weken 9de k. S 1 eff. mag. 2 plv. mag. 3 raadsh. 1 zit./2 weken 16de k. S 2 eff. mag. 6 plv. mag. 3 raadsh. 1 zit./week + 1 zit./4 weken 18de k. N 1 mag. 1 raadsh. 3 zit./4 weken 20ste k. N 3 mag. 3 raadsh. 2 zit./week 1 raadsh. 1 zit./week 21ste k. 3 mag. 3 raadsh. 2 zit./week 1 raadsh. 1 zit./week 20ste k. S N 1 eff. mag. 5 plv. mag. 3 raadsh. 1 zit./week 21ste k. S 2 eff. mag. 4 plv. mag. 3 raadsh. 1 zit./week Pro deo Doet uitspraak op stukken - 6 -
Correctionele kamers 10de k. (KI) 4 mag. 3 raadsh. 4 zit./week 10de k. Bis (KI) N + 3 mag. 3 raadsh. 4 zit./week 10de k. Ter (KI) N + 6 mag. 3 raadsh. 1 zit./maand 11de k. 3 mag. 3 raadsh. 3 zit./week 12de k. N + 3 mag. 3 raadsh. 3 zit./week 13de k. N 3 mag. 3 raadsh. 3 zit./week 14de k. 3 mag. 3 raadsh. 3 zit./week 15de k. N 3 mag. 3 raadsh. 1 zit./week Jeugdkamer 19de k. N + 1 raadsh. 4 mag. 4 zit./week + 2 zit./maand + 1 zit./3 weken 2. Geef de dienstregeling van het rechtscollege In het algemeen worden twee dienstbeschikkingen, die tegelijk de dienst en de organisatie van de zittingen regelen, over een periode van 12 uitgesproken: de ene in het begin van het gerechtelijk jaar, de andere eind december of begin januari. Naast deze twee algemene beschikkingen kunnen andere beschikkingen, die gedeeltelijke wijzigingen aanbrengen, uitgesproken worden, naargelang de bijzondere omstandigheden die te maken hebben ofwel met de te behandelen dossiers, ofwel met de magistraten. Tenslotte worden specifieke tabellen opgesteld voor de gerechtelijke vakantie. Gedurende het kalenderjaar 2007 werden de dienst en de zittingen geregeld door volgende beschikkingen : - 11 januari 2007-16 januari 2007-21 maart 2007-13 april 2007-11 juni 2007-13 juni 2007-29 juni 2007-10 september 2007-27 november 2007-7 -
HOODSTUK IV : OVERLEGSTRUCTUREN 1. Beschrijf kort de structuur van het intern overleg (overleg binnen het rechtscollege). Binnen het rechtscollege zijn volgende overlegstructuren voorhanden: - op het niveau van elke kamer wordt tussen de voorzitter en de bijzitters informeel overlegd; - op het niveau van de eenheid, gevormd door de gewone kamer en haar aanvullende kamer, wordt tussen de voorzitters van deze twee kamers en hun bijzitters informeel overlegd; - op het niveau van de kamervoorzitters worden vergaderingen georganiseerd door de eerste voorzitter; - op het niveau van het voorzitterschap van het hof vonden tot maart 2007 wekelijkse vergaderingen plaats tussen de eerste voorzitter en zijn adjunct; vanaf april 2007 vonden dagelijkse vergaderingen plaats tussen deze twee personen en, bovendien, met de hoofdgriffier en de adviseur in human resources management; - op het niveau van het rechtscollege, worden informele vergaderingen georganiseerd over specifieke onderwerpen (bijvoorbeeld de adviesprojecten betreffende de kandidaturen van raadsheren en plaatsvervangende raadsheren, het project van het werkingsverslag); - op het niveau van het rechtscollege, de algemene vergaderingen. 2. Is er gestructureerd verticaal overleg met andere organisatiedelen van de rechterlijke organisatie (bijvoorbeeld tussen de rechtbank en hof van beroep, met het Hof van Cassatie, enz )? Zo ja, beschrijf kort met wie en hoe dat geregeld is en geef daarbij de belangrijkste doelen en resultaten aan, aan de hand van onderstaande tabel. Er bestaat geen gestructureerd verticaal overleg met andere organisatiedelen van de rechterlijke organisatie. Er zijn daarentegen wel punctuele contacten tussen de korpschef van het rechtscollege en de verschillende korpschefs van de rechtscolleges van eerste aanleg van het ressort. Daarnaast zijn er ook punctuele contacten tussen de korpschef van het rechtscollege en het Hof van Cassatie. 3. Is er gestructureerd horizontaal overleg met andere organisatiedelen van de rechterlijke organisatie (bijvoorbeeld met parketten, andere rechtscolleges, enz.)? Zo ja, beschrijf kort met wie en hoe dat geregeld is en geef daarbij de belangrijkste doelen en resultaten aan, aan de hand van onderstaande tabel. In het kader van de permanente conferentie van de korpsoversten en van het college van de eerste voorzitters bestaat er een gestructureerd horizontaal overleg tussen de eerste voorzitter van het rechtscollege en de andere korpsoversten van de verschillende hoven van beroep van het Rijk. 4. Is er gestructureerd overleg met de actoren die extern zijn aan de rechterlijke organisatie (balie, OD Justitie, enz.)? Zo ja, beschrijf kort met wie en hoe dat geregeld is en geef daarbij de belangrijkste doelen en resultaten aan, aan de hand van onderstaande tabel. Er zijn regelmatig overlegvergaderingen met de balie in het kader van de commissie balie magistratuur. De contacten met de OD Justitie zijn punctueel, afhankelijk van de te behandelen problemen. De contactpersonen staan open voor de problemen van het rechtscollege, maar de vooropgestelde verbeteringen worden te vaak geblokkeerd of vertraagd door budgettaire beperkingen. - 8 -
Beschrijving Doelen / Resultaten De magistraten van het rechtscollege De magistraten van een ander rechtscollege/andere rechtscolleges Vaste conferentie van de korpschefs van het Hof van Cassatie en de hoven van beroep College van eerste voorzitters van de Hoven van hoger beroep Unie van de Voorzitters van de Rechtbanken van Eerste Aanleg Het College van procureursgeneraal Het federaal parket De Raad van de procureurs des Konings Vereniging van de Arbeidsauditeurs Conferentie van de Voorzitters van de Rechtbanken van koophandel Unie van de Voorzitters van de Rechtbanken van Eeste Aanleg Zie details hierboven Geen georganiseerde structuur voorzien- eventuele punctuele contacten Regelmatige vergaderingen Regelmatige vergaderingen om meningen uit te wisselen en diverse vragen op te lossen / / Punctuele contacten betreffende bepaalde door het hof te behandelen dossiers / / / / Idem Vereniging van de Voorzitters van de Arbeidsrechtbanken Andere rechtscolleges De raadsheren in sociale zaken / / Punctuele contacten met de rechtscolleges van eerste aanleg van het ressort (voor verdere uitleg, zie hierboven) De rechters in sociale zaken / De rechters in handelszaken / Het parket Geen systematische overlegstructuur De referendarissen De dienst voor documentatie en overeenstemming der teksten De hoofdgriffier en het personeel Nagenoeg elk maand vergaderingen met de voltallige dienst, tot maart 2007, en permanente contacten tussen de leden van de dienst en de magistraat die verantwoordelijk is voor deze dienst, teneinde de dagelijkse werking ervan te verzekeren / Wekelijkse vergaderingen (tot maart 2007) en, daarna, dagelijkse vergaderingen (sinds april 2007) tussen de korpschef en de hoofdgriffier, teneinde problemen op te lossen - 9 -
Beschrijving Het parket-generaal Punctuele vergaderingen met de Procureur-generaal in functie van de problemen die zich stellen, en telefonische contacten. Regelmatige briefwisseling om diverse kwesties te regelen. Het auditoraat-generaal bij het / arbeidshof Het arbeidsauditoraat / De parketten/auditoraten / Andere parketten-generaal / / auditoraten-generaal De politiediensten: / - de gerechtelijke diensten - de andere diensten De inspectiediensten / Geen systematische overlegstructuur. De OD Justitie: Punctuele contacten in functie van de - Het centraal bestuur problemen. - De justitiehuizen - Andere De balie Regelmatige contacten in het kader van de commissie balie-magistratuur. Regelmatige briefwisseling. De gerechtsdeurwaarders / Het notariaat / De Hoge Raad voor de Justitie Punctuele contacten Doelen / Resultaten De vrederechters en de plaatsvervangende vrederechters/de rechters in de politierechtbank en de plaatsvervangende rechters in de politierechtbank Andere: adviseur in human resources management Andere: Nationale Unie van de Magistraten van de hoven van hoger beroep / Dagelijkse contacten van de korpsoverste of van zijn adjunctmagistraten met de adviseur in human resources management Contacten via met name een magistraat van het hof van beroep te Brussel die er afgevaardigd is en de secretaris ervan is - 10 -
HOODSTUK V : STATISTIEKEN BETREENDE BINNENKOMENDE EN UITGAANDE DOSSIERS EN HANGENDE ZAKEN 1. Verschillen de gegevens die het rechtscollege registreert van deze die door de ederale Overheidsdienst Justitie worden aangemaakt en gepubliceerd? Mise en forme : Puces et numéros Ja, in die zin dat de specifieke bijkomende gegevens door de verschillende diensten van de griffie van het hof werden verstrekt. 2. In bevestigend geval, geef aan waarin ze verschillen (eventueel per materie te specificeren) en geef, wanneer dit het geval is, duidelijk aan welke rol het eigen systeem van registratie en verwerking van gegevens speelt in de werking van het rechtscollege. Mise en forme : Puces et numéros Deze verschillen worden vermeld in onderhavige tekst. Definities : De volgende definities komen voor in het werkingsverslag met betrekking tot het kalenderjaar 2001: binnenkomende zaak: een nieuwe zaak die wordt ingeschreven op de rol gedurende het betrokken kalenderjaar, hangende zaak: een zaak die voor het hof werd ingeleid en nog niet werd afgehandeld door middel van een eindarrest, een doorhaling of een weglating van de rol, zaak in staat: een zaak die klaar is om te worden gepleit, in het algemeen nadat conclusies werden genomen, en waarvoor een pleitdatum werd gevraagd (ongeacht of deze al dan niet werd toegekend), vastgestelde zaak: een zaak in staat waarvoor een pleitdatum werd toegekend, zaak in beraad: een zaak waarin de debatten werden gesloten maar waarin nog geen beslissing werd uitgesproken, uitgaande zaak: een zaak die definitief werd behandeld ingevolge een definitieve beslissing, of die van de rol verdwijnt, alsof zij definitief werd behandeld, ingevolge een doorhaling of een ambtshalve weglating, werklast van het hof: het geheel van de zaken die in staat zijn of in beraad zijn genomen, gerechtelijke achterstand: het geheel van de zaken in staat die niet kunnen worden behandeld binnen een redelijke termijn vanaf de aanvraag van een pleitdatum 32, Tabellen: 1) Burgerlijke kamers (gewone en aanvullende): Omwille van de ongelijkheid tussen de gebruikte statistische methodes (zie infra), is het onmogelijk een beroep te doen op vergelijkende tabellen. Volgens de AGORA-statistiek, die de zaken bevat die ingeschreven zijn op de rollen algemeen, verzoekschriften, fiscaal, bestendige deputatie, kieszaken, jeugd, pro deo, natuurrampen en mededinging, is de situatie van de binnenkomende, hangende en uitgaande zaken van de gewone en aanvullende burgerlijke kamers gedurende het kalenderjaar 2007 de volgende : 32 De gerechtelijke achterstand is dus niet gelijk aan alle zaken die in staat zijn. - 11 -
N T Hangende zaken op 31/12/2006 7.253 10.098 17.351 Binnenkomende zaken van 01/01/2007 tot 31/12/2007 1.978 2.393 4.371 Uitgaande zaken van 01/01/2007 tot 31/12/2007 3.189 4.674 7.863 33 Hangende zaken op 31/12/2007 6.042 7.817 13.859 Volgens de statistiek van de griffie, die enkel de zaken bevat die op de rollen algemeen, verzoekschriften, natuurrampen en mededinging zijn ingeschreven, is de situatie van de zaken die niet in staat zijn, enerzijds, en wel in staat zijn, anderzijds, de volgende: Zaken niet in staat op 01/01/2007 7.027 Zaken in staat op 01/01/2007 5.165 Zaken niet in staat op 01/01/2008 5.760 Zaken in staat op 01/01/2008 5.973 Het aantal hangende zaken op 1 januari 2008 (agora), met de statistiek van de griffie als uitgangspunt, levert, op enkele eenheden na 34, volgende tabel op: Zaken niet in staat op 01/01/2008 5.760 Zaken in staat op 01/01/2008 5.973 iscale rol 1.098 Jeugdrol 398 Pro deo 23 Zaken in beraad 604 Totaal 13.856 Bijkomende opmerkingen: Volgens de "Agora"-statistiek, kent 2007 een daling van het aantal binnenkomende zaken, terwijl dit in 2006 toenam; het aantal uitgaande zaken blijft toenemen. Evolutie van de binnenkomende en uitgaande zaken 9.000 8.000 7.883 7.000 Aantal 6.000 5.000 4.000 4.294 4.678 4.604 5.466 4.371 3.000 2.000 1.000 0 2005 2006 2007 Jaar Binnenkomende zaken Uitgaande zaken 33 34 Dit bijzonder hoog cijfer is te wijten aan het feit dat in 2007, voor de eerste keer, het mechanisme van weglatingen op de fiscale zaken toegepast werd: Weggelaten Nederlandstalige fiscale zaken 776 Weggelaten ranstalige fiscale zaken 1.839 Totaal weggelaten fiscale zaken 2.615 Op, precies, 3 eenheden na. - 12 -
Het aantal hangende zaken blijft afnemen sinds 1998. 30.000 25.000 20.000 24.989 24.225 23.005 21.997 20.531 19.400 18.583 18.191 17.337 Aantal 15.000 13.859 10.000 5.000 0 Eind 1998 Eind 1999 Eind 2000 Eind 2001 Eind 2002 Eind 2003 Eind 2004 Eind 2005 Eind 2006 Eind 2007 Jaar Volgens de statistiek van de griffie, worden de drie laatste jaren gekenmerkt door een voortdurende afname van de zaken niet in staat. Het aantal zaken in staat, dat in 2005 en 2006 vrij stabiel was, nam, daarentegen, in 2007 gevoelig toe. Evolutie van de zaken "niet in staat" en "in staat" 8.000 7.000 6.000 7.458 7.027 5.134 5.165 5.760 5.973 5.000 Aantal 4.000 3.000 2.000 1.000 0 Begin 2006 Begin 2007 Begin 2008 Jaar Zaken "niet in staat" Zaken "in staat" - 13 -
Om een duidelijk beeld te hebben van de evolutie van de gerechtelijke achterstand, is het interessant het aantal zaken te vergelijken die gedurende een statistische periode in staat zijn geworden (zie de kolom in, in de onderstaande tabel) met het aantal zaken die gedurende dezelfde periode hebben geleid tot een definitief arrest (zie de kolom out, in de onderstaande tabel). In dit opzicht kon het hof tot 31 augustus 2007 gebruik maken van een statistische tabel waarmee de zaken die gedurende het jaar in staat werden, uit de zaken in staat konden gehaald worden, om het aantal ervan te vergelijken met het aantal zaken in staat waarin gedurende dezelfde periode een eindarrest uitgesproken werd. Sinds 1 september 2007, wegens de inwerkingtreding van de wet van 26 april 2007 tot wijziging van het Gerechtelijk Wetboek met het oog op het bestrijden van de gerechtelijke achterstand, kan deze tabel niet meer gebruikt worden. Inderdaad, waar de verzending naar de rol van een zaak bij de inleiding ervan vóór de inwerkingtreding van deze wet vrij frequent was, is zo n verzending, sinds de inwerkingtreding van de wet, uitzonderlijk. In het algemeen wordt een procedurekalender vastgesteld, eventueel ambtshalve, vanaf de inleiding van de zaak, die aldus onmiddellijk in staat is, zelfs als het een fictie is. Uit een vergelijking van de gegevens van de jaren 2000 tot 2006 en van de acht eerste van het jaar 2007 blijkt dat de tendens tot vermindering van de gerechtelijke achterstand van het hof, gestart in 2001, zich in elk geval tot 31 augustus 2007 heeft doorgezet. Jaar In Out Verschil out/in % 2000 4.038 3.835-203 94,97 % 2001 3.235 3.607 + 372 111,50 % 2002 3.372 3.564 + 192 105,69 % 2003 2.612 3.916 + 1.304 149,92 % 2004 2.515 3.893 + 1.378 154,79% 2005 2.548 3.602 + 1.054 141,36% 2006 2.795 4.266 + 1.471 152,63 % 2007 35 2.301 2.649 + 348 115,12 % Aantal 4.500 4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 4.038 3.835 3.235 3.607 3.372 Evolutie In en Out 3.564 3.916 2.612 2.515 3.893 2.548 3.602 2.795 4.266 2.301 2.649 1.500 1.000 500 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Jaar In Out 35 Van 1 januari tot 31 augustus 2007. - 14 -
2) Strafkamers: De gegevens die voor de strafkamers kunnen worden verstrekt zijn totaal verschillend van de gegevens voor de burgerlijke kamers. Dit vloeit voort uit de werkmethode die tot op heden werd toegepast door de correctionele griffie en die volledig verschilt van deze die geldt in de andere griffies. Inderdaad, daar waar alle andere griffies van het hof statistieken houden die op 31 december van elk jaar worden afgesloten, hanteert de correctionele griffie statistieken per jaar maar met overdracht van de resultaten van het ene jaar naar het andere. Met betrekking tot de evolutie van de strafzaken gedurende het jaar 2007 kan volgende informatie worden verstrekt: Totaal N Hangende zaken op 01.01.2007 36 2.373 1.143 1.230 Zaken ingeleid in 2007 volgens de statistieken van de correctionele kamers, dit zijn nieuwe hoger beroepen 1.465 916 549 Hangende zaken op 01.01.2008 37 2.633 1.331 1.302 Bijkomende opmerkingen: Er moet worden opgemerkt dat, indien een zaak door de correctionele griffie van het hof als hangend beschouwd wordt, dit niet betekent dat deze zaak al ingeleid werd voor een correctionele kamer. Terwijl de griffie de dossiers inschrijft volgens het beroep, vanaf de ontvangst ervan, worden deze slechts voor een correctionele kamer vastgesteld nadat zij door de eerste voorzitter toebedeeld werden en het voorwerp geweest zijn van een dagvaarding door de Procureur-generaal. Op die manier werden in 2007 1.313 zaken voor de eerste maal vastgesteld voor een correctionele kamer, terwijl de griffie in hetzelfde jaar 1.465 nieuwe zaken heeft ingeschreven. Dit aantal bevat zaken die in de vorige jaren door de griffie ingeschreven werden. De statistiek van de correctionele griffie geeft dus slechts een gebrekkig beeld weer van het effectief werk van de correctionele kamers. De evolutie van de zaken, die door de correctionele griffie als hangend beschouwd worden, vertoont een voortdurende toename van het aantal ervan. Evolutie van de hangende zaken 3.000 2.500 2.373 2.633 2.070 2.000 1.500 1.000 500 0 begin 2006 begin 2007 begin 2008 Jaar 36 37 Sinds 1993. Sinds 1993. - 15 -
HOODSTUK VI : EVOLUTIE VAN DE WERKLAST WERKLASTMETING 1. Maakt u gebruik van een instrument om de werklast van de magistraten van het rechtscollege te meten? Zo ja, geef een korte beschrijving van dat instrument en zijn voordelen en gebreken. Geef daarbij de frequentie van gebruik aan. Schets de evolutie van de werklast die ermee werd vastgesteld. 2. Heeft u initiatieven genomen om het bestaande systeem te verbeteren? Zo ja, welke? 3. Geef de evolutie van de werklast sinds de werklastmeting weer. De haalbaarheidsstudie naar een werklastmeetinstrument voor de zetel die in 2007 op verzoek van de OD Justitie werd uitgevoerd door de universiteiten van Leuven en Liège 38 heeft aangetoond dat de instrumenten ontwikkeld door de hoven van beroep (MUNAS en timesheets) 39 onaangepast waren. Het hof van beroep te Brussel heeft bijgevolg in 2007 geen gebruik gemaakt van deze instrumenten, in afwachting van de invoering van een uniform en kwalitatief instrument. WERKLASTVERDELING Voorafgaande opmerking: De vragen die door de H.R.J. onder deze rubriek worden gesteld, zijn eerder bestemd voor de korpsoverste dan voor de algemene vergadering. De algemene vergadering kan slechts algemene antwoorden verstrekken. De algemene vergadering heeft geen mandaat om de korpsoverste te controleren. 1. Op basis van welke criteria wordt de werklast onder de magistraten van het rechtscollege verdeeld? Het prioritair criterium is : de noden van de dienst. 2. Worden de magistraten op de hoogte gebracht van die criteria? De toewijzing en de verdeling van de werklast worden bepaald door de eerste voorzitter, na overleg met de betrokken magistraten, die aldus kunnen ingelicht worden over de redenen die de beslissingen van de korpsoverste rechtvaardigen. 3. Hoe gebeurt die verdeling in de praktijk? Wordt controle uitgeoefend op de verdeling en wie stuurt het proces van de verdeling bij? Na verschillende overleggesprekken verdeelt de eerste voorzitter de taken door het opmaken van de diensttabellen. In de loop van het jaar worden deze laatste regelmatig herzien. 4. Welke moeilijkheden brengen 1 en 2 mee en hoe lost u die op? De dubbele doelstelling nagestreefd door de eerste voorzitter - de openbare dienst waarmee het hof gelast is naar best vermogen waarborgen en aan iedere magistraat ervan de mogelijkheid geven om in de best mogelijke omstandigheden te werken kan niet altijd bereikt worden: sommige magistraten kunnen ontevreden zijn over hun affectaties. Diegenen die het wensen worden individueel ingelicht over de verschillende objectieve verplichtingen waarmee de korpsoverste - die luisterbereid is - rekening heeft gehouden om zijn beslissingen te rechtvaardigen. Zij kunnen zo deze beslissingen gemakkelijker eerbiedigen, ook al stemmen zij er niet mee in. 38 39 Verslag D/2007/10107/002 augustus 2007 Moyennes Unitaires Nationales d Activités Sectorielles. - 16 -
HOODSTUK VII : EVOLUTIE VAN DE GERECHTELIJKE ACHTERSTAND GERECHTELIJKE ACTIVITEIT Indien het rechtscollege een eigen concept van de gerechtelijke achterstand heeft, gelieve dat dan hieronder te beschrijven en aan te geven of er volgens dat concept gerechtelijke achterstand is. De gerechtelijke achterstand is het geheel van de zaken die in staat zijn en die niet binnen een redelijke termijn kunnen behandeld worden, te rekenen vanaf de vraag tot vaststelling 40. Het bestaan van zo n achterstand wordt hieronder, naargelang de betrokken sectoren, bekeken. I. ALGEMENE VRAGEN 1. Gelieve, voor elk trimester, in onderstaande tabel, het aantal vastgestelde dossiers te vermelden volgens de termijn tussen het ogenblik van het gezamenlijk verzoek tot rechtsdagbepaling van de partijen en de rechtsdag (artikel 750, 1 van het Gerechtelijk Wetboek). Mise en forme : Puces et numéros A. Burgerlijke en handelsgeschillen die worden ingeschreven op de algemene rol B. 41 C. Kortgeding zaken die worden ingeschreven op de rol kortgedingen D. Zaken betreffende schade veroorzaakt door natuurrampen, ingeschreven op de rol natuurrampen De gegevens die gevraagd worden met betrekking tot de hiervoor vermelde sectoren A, C en D, zijn op dit ogenblik niet beschikbaar in het geïnformatiseerd gegevensbeheer, rekening gehouden met het systeem van vaststelling dat op dit ogenblik, per 31 augustus 2007, geldt in het rechtscollege. Dit systeem is gebaseerd op het bestaan van een inleidings- en instaatstellingskamer en van wachtlijsten. De werking van dit systeem is als volgt beschreven in het werkingsverslag voor het gerechtelijk jaar 1999-2000 : De instaatstellingskamer waakt over de instaatstelling van zaken voor hun vaststelling voor een pleitkamer. Praktisch gesproken gaat het om het vaststellen, volgens verscheidende modaliteiten, van een agenda voor het uitwisselen van conclusies. Eens de termijn verstreken, wordt de zaak toegewezen aan een pleitkamer. In afwachting van een vaststellingsdatum om te pleiten, wordt de zaak geplaatst op een wachtlijst, eigen aan de betrokken kamer. De toewijzing van de zaak aan een pleitkamer gebeurt door de griffier, in functie van de aard van de zaken die gewoonlijk door die kamer worden behandeld. De griffier beschikt daartoe over een document waarin, voor elke kamer, in grote lijnen, de lijst voorkomt van de zaken die er kunnen behandeld worden. Daarmee wordt een relatieve specialisatie van de pleitkamers betracht. De zaken worden dan, in principe in de rangorde van inschrijving op de wachtlijst, vastgesteld voor pleidooien. De zittingsrol wordt, permanent, voor een periode van drie 42 opgesteld onder de verantwoordelijkheid van de kamervoorzitter. De zittingsrol blijft dus volledig vrij voor na die periode, wat een grotere soepelheid mogelijk maakt niet alleen in de organisatie van het werk maar ook in de vaststelling van zaken, en meer bepaald van dringende zaken. Het is nochtans mogelijk om voor de burgerlijke sector van het rechtscollege, zoals in de vorige werkingsverslagen, de gemiddelde wachttijd op te geven van een zaak naargelang het type kamer (collegiaal of alleenzetelend) waarvoor moet gepleit worden. 40 41 42 Zie hierboven: Hoofdstuk V Definities. Zie hieronder. Deze termijn beloopt sinds 2006 vier. - 17 -
Gewone kamer met 1 magistraat: Voor een zaak die in staat is op Beliep de gemiddelde wachttijd 01.09.02 01.09.03 01.09.04 01.09.05 01.09.06 01.09.07 35,5 31 22,3 24,3 19,2 21,3 Gewone kamer met 3 magistraten: Voor een zaak die in staat is op Beliep de gemiddelde wachttijd 01.09.02 01.09.03 01.09.04 01.09.05 01.09.06 01.09.07 29,5 25,5 23,6 20,2 17,4 18,2 Algemeen gemiddelde voor alle zaken op de wachtlijsten van alle kamers per 1 september: Voor een zaak die in staat is op Beliep de gemiddelde wachttijd 01.09.02 01.09.03 01.09.04 01.09.05 01.09.06 01.09.07 31 29 22,9 22,3 18,2 19,5 Evolutie van de wachttermijn Maanden 40,0 35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 35,5 29,5 31 31 25,5 29 22,3 23,6 22,9 24,3 20,2 22,3 19,2 17,4 18,2 21,3 18,2 19,5 10,0 5,0 0,0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 1 september 1 magistraat 3 magistraten Globaal - 18 -
B. Jeugdzaken die worden ingeschreven op de jeugdrol (zaken die betrekking hebben op personen die de leeftijd van 18 jaar niet hebben bereikt op het ogenblik dat de vordering aanhangig wordt gemaakt) Het systeem zoals dat bestond sinds oktober 2003 in de jeugdkamers, voorzag in een eerste vaststelling onmiddellijk na de neerlegging van het verzoekschrift tot hoger beroep, met het oog op het snel beslechten van het geschil en het eventueel vastleggen van een proceskalender tussen partijen. De zaak kwam daarna voor met het oog op de pleidooien. Om die reden kan de tabel zoals die voorkomt in het modelformulier niet aangewend worden. 2. Vermeld in onderstaande tabel, het aantal dossiers volgens de tijd die verloopt tussen de eerste zitting en de uitspraak (de burgerlijke belangen buiten beschouwing gelaten). Indien er in dit verband overleg tussen de Eerste Voorzitter en de Procureur-generaal bestaat, gelieve dit te vermelden. 0 4 4 8 8 12 12 16 > 16 Correctionele kamers 809 145 69 7 0 Jeugdkamer (jeugdbescherming) 350 5 8 0 0 Er bestaat overleg tussen de twee korpsoversten. 3. Gelieve in onderstaande tabel, het aantal dossiers te vermelden volgens de tijd die verloopt tussen de eerste zitting en de uitspraak. Indien er in dit verband overleg tussen de Eerste Voorzitter en de Procureur-generaal bestaat, gelieve dit te vermelden. Kamer van inbeschuldigingstelling (met uitzondering van de hoger beroepen tegen de beschikkingen van de raadkamer) Kamer van inbeschuldigingstelling (niet vervolging, correctionele verwijzing, internering, uitlevering) 0 1 1 2 2 3 3 4 > 4 368 17 7 2 3 237 31 11 9 7 Er bestaat geen echt overleg tussen de twee korpsoversten in die mate dat de vaststellingen voor de kamer van inbeschuldigingstelling gebeuren, ofwel door het parket-generaal zonder voorafgaand overleg met de zetel, ofwel op initiatief van de kamer van inbeschuldigingstelling zelf zonder voorafgaand overleg met het parket-generaal 43. 4. Vermeld, in onderstaande tabel, voor de zaken bestemd voor het Hof van Assisen, het aantal vastgestelde dossiers, volgens de termijn tussen de beschikking van de Eerste Voorzitter die de zitting opent en het houden van de zitting. Indien er in dit verband overleg tussen de Eerste Voorzitter en de Procureur-generaal bestaat, gelieve dit te vermelden. 0 1 1 2 2 3 3 4 > 4 Hof van assisen 0 1 2 1 12 Er bestaat overleg tussen de twee korpsoversten. 43 Dit betekent echter niet dat er communicatiemoeilijkheden zouden zijn tussen de zetel en het parket-generaal. - 19 -
5. Vindt u de huidige termijnen voor rechtsdagbepaling redelijk? NEEN, wat de burgerlijke sector van het hof betreft. Het hof zal de evolutie in het oog moeten houden binnen de correctionele sector waar de zaken, waarin de termijn tussen de eerste zitting en de uitspraak vier of meer beloopt, op dit ogenblik 21,46 % van het totaal uitmaken 44. Waarom? Idealiter zou de wachttijd niet langer mogen bedragen dan zes, zoals ook al vermeld in het verslag over de gerechtelijke achterstand voor het gerechtelijk jaar 1999-2000. Alhoewel deze termijn sinds 2002 gevoelig daalt, blijven de vaststellingstermijnen voor de burgerlijke kamers in het algemeen onredelijk. Wat zijn de oorzaken van deze situatie? De oorzaken worden hierna uiteengezet 45. Welke maatregelen heeft u getroffen om de termijnen voor rechtsdagbepaling in te korten? 1. Tot 31 augustus 2007 werden de rollen van de burgerlijke kamers slechts voor de komende vier ingevuld, zodat dringende zaken snel konden vastgesteld worden 46. Sinds 1 september 2007, met de inwerkingtreding van de wet van 26 april 2007 waarbij met name artikel 747 van het Gerechtelijk Wetboek werd gewijzigd, kan het in het hof ontwikkelde systeem niet meer toegepast worden. 2. Het protocol ondertekend op 23 juni 2003 tussen het hof van beroep te Brussel en de balies van het rechtsgebied, met als doel het verbeteren van het verloop van de burgerlijke en strafrechtelijke procedures door middel van een actieve medewerking van de advocaten, wordt thans herzien en uitgebreid tot de jeugdsector. 3. Het protocol ondertekend op 12 maart 2004 tussen de Minister van Justitie en het hof van beroep te Brussel werd al in 2006 uitgevoerd. 4. Sinds 1 september 2007 worden de zaken die behoren tot de exclusieve bevoegdheden van het hof van beroep te Brussel, behandeld door één enkele tweetalige kamer. 5. Nieuwe contractuele juristen werden aangeworven in de loop van het jaar 2007. 6. Vanaf 1 september 2007 is het aantal wekelijkse zittingen van de 12 de en de 15 de (correctionele) kamers respectievelijk van twee tot drie en van één tot twee opgedreven. Waren deze maatregelen doeltreffend? 1. Het systeem waarbij de rollen niet worden ingevuld voor langer dan de vier komende, zoals dat werd toegepast tot 31 augustus 2007, was bijzonder doeltreffend voor wat de vaststelling van dringende zaken betreft. Deze vaststellingsdatum gebeurde in het algemeen slechts enkele dagen of weken na de datum waarop de zaken in staat waren. Het agenderen bij voorrang van dringende zaken gaat echter noodzakelijkerwijze ten koste van de andere zaken, die in de rij staan. Vandaar dat er een beleid gevoerd wordt om het aantal dringende zaken die voorkruipen tot het strikte minimum te herleiden. Ook moet worden benadrukt dat door de zittingsrollen vrij te houden en de gewone zaken niet tot in de verre toekomst vast te leggen, het volume van wachtende gewone zaken veel soepeler kan beheerd worden en de verwerking ervan aangepast kan worden aan de concrete verwerkingscapaciteit op elk ogenblik. Dit leidt op zich weer tot een versnelde want meer efficiënte afhandeling, ook van de gewone dossiers. 44 45 46 Deze zaken vormden in 2004 20,60 % van het totaal, in 2005 20,83 % en in 2006 18,05 %. Hoofdstuk VII II Oorzaken van de vertraging. Zie hierboven: Hoofdstuk VII I Algemene vragen A, C en D. - 20 -
De gevolgen van de inwerkingtreding, op 1 september 2007, van de wet van 26 april 2007, die het door het hof georganiseerde systeem benadeelt, zullen slechts volledig kunnen ingeschat worden in het werkingsverslag over het kalenderjaar 2008. De statistiek van de 1 ste kamer bis van de vier dat deze wet van toepassing is, leert dat het aantal verzendingen naar de rol gevoelig verminderd is en dat strikt de hand wordt gehouden op het toezicht op de dringende aard van de zaken. Evolutie van de verzendingen naar de rol en van de dringende zaken 45,0% 40,0% 35,0% 30,0% 36,0% 39,2% 36,4% 36,1% 32,6% 31,2% 31,7% 28,1% 25,0% 20,0% 15,0% 10,0% 8,3% 7,5% 8,0% 7,0% 8,1% 7,1% 7,4% 6,7% 6,3% 5,0% 0,0% 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 aug-07 dec-07 Jaar 2,3% Verzendingen naar de rol Dringende zaken 2. Een eerste vergelijking tussen de periode van september tot december 2007 (de eerste van toepassing op het terrein van de wet van 26 april 2007) en deze van dezelfde van het vorige jaar maakt volgende vaststellingen mogelijk: Aantal September tot december 2006 September tot december 2007 Verschil Verschilpercentage Inleidingen 929 878-51 - 5,49 % Zaken "nieuw in staat" 685 967 + 282 + 47,17 % Aangevraagde pleituren in deze zaken Verzendingen naar de rol 686,5 1.023 + 336,5 + 49,02 % 386 49-337 - 87,3 % Terwijl het aantal inleidingen licht daalt (- 5,49 %), stijgt het aantal te behandelen zaken ( nieuw in staat ) schrikbarend (+ 47,17 %). Aangezien de verwerkingscapaciteit van het hof niet veranderd is (de wet van 26 april 2007 heeft in dit opzicht immers geen verbetering aangebracht), lijkt het dat de inwerkingtreding van de nieuwe wet op de gerechtelijke achterstand een averechts effect zou kunnen hebben dan het effect dat zij zou willen bereiken. Dit is nog duidelijker voor het aantal pleituren (die aan de zittingen moeten besteed worden) die aangevraagd werden om deze zaken nieuw in staat te behandelen. In vergelijking met dezelfde periode van 2006 laten de eerste vier van toepassing van de nieuwe wet een verhoging zien van bijna de helft (49,02 %) van de aangevraagde pleittijd en dus van het aantal zittingen die zullen moeten voorzien worden om deze zaken te behandelen. Bij een ongewijzigd gebleven verwerkingscapaciteit van het hof is deze verhoging met bijna de helft van het aantal zittingen die nodig zijn om de aanvragen te verwerken, meer dan verontrustend. Opmerkelijk nog is dat de verhoging van het aantal zaken nieuw in staat, veroorzaakt door de invoegetreding van de wet van 26 april 2007 (+ 282 zaken) voor het grootste deel (222 van deze 282 zaken) te wijten is aan ambtshalve opgelegde conclusiekalenders en pleitdata in zaken waarin geen van de partijen zich manifesteerde om een conclusiekalender en pleitdatum te vragen. In deze zaken is de benaderende pleitduur die partijen nodig zouden hebben niet gekend, terwijl die duur nochtans wel moet gereserveerd worden. Dit leidt tot de belangrijke vraag af de ambtshalve gereserveerde pleitduur echt benut zal worden. Door het nieuwe systeem van in staat stellen, gecreëerd door de nieuwe wet, loopt het hof dus het gevaar van veel verloren zittingsuren (blanco zittingen). Het is echter te vroeg om nu al de precieze invloed van dit fenomeen te kunnen inschatten. - 21 -
3. De doeltreffendheid van de maatregelen die voorkomen in het protocol met de balies van het rechtsgebied werd in 2006 opnieuw geëvalueerd door een speciaal daartoe gecreëerde gemengde commissie, met het oog op de verbetering en de eventuele uitbreiding ervan. Er bleek immers, enerzijds, dat dit protocol niet door alle leden van de balies van het rechtsgebied geëerbiedigd werd, en, anderzijds, dat de verspreiding van dit protocol moet verbeterd worden. 4. De maatregelen die voorkomen in het protocol met de Minister van Justitie i.v.m. de toename van het aantal raadsheren hebben een betere samenstelling van de kamers mogelijk gemaakt. Het voordeel dat de toevoeging van drie raadsheren in overtal opleverde, werd echter in 2007 teniet gedaan door de duur van de benoemingsprocedure van de magistraten die de collegae vervangen die het rechtscollege hebben verlaten. 5. Het groeperen van de zaken die behoren tot de exclusieve bevoegdheden van het hof van beroep te Brussel, laat een efficiënter beheer van deze zaken toe en biedt een extra waarborg van uniformiteit van de rechtspraak. 6. De rekrutering van contractuele juristen en het vertrek van referendarissen in 2007 heeft in het algemeen een verbetering mogelijk gemaakt van de toestand van het hof op dat niveau. Inderdaad, in 2006, beschikte het hof, in equivalente VTE, over 5,39 referendarissen en juristen. Dit aantal bedroeg in 2007 7,75. De steun aan de burgerlijke kamers kon hierdoor verbeterd worden. 7. De toename van het aantal arresten geveld in 2007 47 door de correctionele kamers kan waarschijnlijk verbonden worden aan de toename van het aantal wekelijkse zittingen van twee van deze kamers. Bent u van plan andere initiatieven te nemen om deze doelstelling te bereiken? Ja. Zo ja, welke? Het algemeen beleid, zoals dat gevolgd wordt door de korpsoverste, is erop gericht de openbare dienst die justitie is, te trachten te verzekeren, op de best mogelijke manier en rekening houdend met de beschikbare menselijke en materiële middelen. In deze optiek is hij o.a. van plan: Het overleg voort te zetten met de balies van het rechtsgebied over de aanpassing van het akkoordprotocol van 2003; De gevolgen in te schatten van verschillende wetten die, volledig of gedeeltelijk, in 2007 in werking traden (wet van 26 april 2007 tot wijziging van het Gerechtelijk Wetboek met het oog op het bestrijden van de gerechtelijke achterstand 48, wet van 15 mei 2007 tot wijziging van het Gerechtelijk Wetboek betreffende het deskundigenonderzoek, wet van 13 juni 2006 tot wijziging van de wetgeving betreffende de jeugdbescherming en het ten laste nemen van minderjarigen die een als misdrijf omschreven feit hebben gepleegd, ) of waarvan de inwerkingtreding in 2008 te verwachten is (wet van 21 april 2007 betreffende de verhaalbaarheid van de erelonen en de kosten verbonden aan de bijstand van een advocaat); De rekrutering van referendarissen en contractuele juristen voort te zetten om een kwalitatieve bijstand aan een maximum aantal kamers mogelijk te maken; De herpublicatie in het Belgisch Staatsblad te vragen van de openstaande plaatsen van plaatsvervangend raadsheer; De werking van de zittingen van de correctionele kamers te verbeteren. 47 48 Zie hieronder: Hoofdstuk VII I Algemene vragen 6 Aantal gewezen arresten. Alhoewel de gevolgen van deze wet slechts vanaf het kalenderjaar 2008 volledig aan het licht zullen komen, blijkt het nu al dat, in de huidige staat ervan, zij de invoering bemoeilijkt van gelocaliseerde managementmaatregelen met het oog op het beheersen of het wegwerken van de gerechtelijke achterstand. - 22 -
6. Aantal gewezen arresten 1. Vermeld het aantal arresten dat het Hof heeft gewezen tijdens de jaren 2007, 2006 en 2005 Op 31/12/2007 Op 31/12/2006 Op 31/12/2005 BURGERLIJKE ZAKEN 49 5.055 5.153 4.389 STRAZAKEN 50 1.398 1.128 1.151 JEUGD (BURGERLIJK) 51 422 434 392 JEUGD (PROTECTIONEEL) 52 406 314 282 KAMER VAN INBESCHULDIGINGSTELLING 53 2.687 2.821 3.030 TOTAAL 9.968 9.850 9.244 2. Is de evolutie van deze cijfers kenmerkend en zo ja, voor welk(e) verschijnsel(en)? Evolutie van het aantal arresten 6.000 5.000 4.389 5.153 5.055 Aantal 4.000 3.000 2.000 1.000 1.151 1.128 1.398 392 434 422 282 314 406 3.030 2.821 2.687 0 Burgerlijke zaken Strafzaken Jeugd burgerlijk Jeugd protectioneel Kamer van inbeschuldigingstelling Sector 2005 2006 2007 Het aantal arresten in de burgerlijke kamers, dat in 2006 gevoelig toenam in vergelijking met 2005, is in 2007licht afgenomen. De vermindering van de gemiddelde bezetting van de kaders van de effectieve magistraten en van de plaatsvervangende raadsheren van het hof is wellicht niet vreemd aan dit fenomeen, dat ook gelieerd is met de inspanningen geleverd in de correctionele sector, waarvan het aantal zittingen vanaf 1 september verhoogde. Het aantal arresten in de correctionele kamers, dat in 2006 licht daalde in vergelijking met 2005, verhoogde in 2007 met 24 % in vergelijking met het vorige jaar. Het aantal arresten in de jeugdkamers, dat in 2006, in de burgerlijke sector, met iets meer dan 10 % verhoogde, neemt in 2007 licht af in deze sector. Daarentegen groeit, in de protectionele sector, het aantal arresten van deze kamers voortdurend; een toename van bijna 44 % wordt sinds 2005 vastgesteld. 49 50 51 52 53 De cijfers bevatten de eindarresten (voegingen inbegrepen), de tussenarresten (voegingen niet inbegrepen) van de (gewone en aanvullende) burgerlijke en fiscale kamers, de pro deo arresten en de beschikkingen van de eerste voorzitter in pro deo zaken en op eenzijdige verzoekschriften. De cijfers bevatten de eind- en tussenarresten in straf- en burgerlijke zaken (wanneer deze onderscheiden van de strafarresten zijn) en de beschikkingen van de correctionele kamers. De cijfers bevatten de eindarresten (voegingen inbegrepen) en tussenarresten (voegingen niet inbegrepen) geveld door de jeugdkamers in de burgerlijke sector. De cijfers bevatten de eind- en tussenarresten geveld door de jeugdkamers in de protectionele sector. De cijfers bevatten de eind- en tussenarresten geveld door de kamer van inbeschuldiging. - 23 -
Het aantal arresten geveld door de kamer van inbeschuldigingstelling blijft afnemen; de afname in 2007, in vergelijking met 2005, bedraagt meer dan 11 %. Zoals uit onderstaande tabel blijkt, situeert deze afname zich voornamelijk inzake voorlopige hechtenis; het aantal procedureregelingen en ranchimont -dossiers is in 2006 sterk toegenomen en heeft zich in 2007 gestabiliseerd. 2007 2006 2005 Voorlopige hechtenis 1.611 1.733 2.109 Procedureregelingen en"ranchimont" 712 717 580 Eerherstellen 364 371 341 TOTAAL 2.687 2.821 3.030 II. OORZAKEN VAN DE VERTRAGING 1 Wat zijn volgens u, gelet op uw ervaring, de belangrijkste oorzaken van de vertraging in de procedures? In het algemeen: De opmerkingen vervat in het verslag van het vorige jaar i.v.m. de vertragingsfactoren die gemeen zijn aan alle activiteitssectoren van het hof, blijven actueel. Deze factoren zijn met name: De constante vermindering van de gemiddelde bezetting van het kader van de plaatsvervangende raadsheren die gevolgen heeft, niet alleen voor de organisatie van de zittingen van de aanvullende kamers, maar ook voor deze van de vervangingsdienst, en, bijgevolg, voor de productie van de beslissingen; De beperkte technische middelen die aan de magistraten worden ter beschikking gesteld (geen scanner, bijvoorbeeld) of de traagheid in de levering van deze middelen (meerdere om een computer te krijgen); De belangrijke tijd die sommige magistraten moeten wijden aan administratieve opdrachten (evaluaties, ontwerpen van advies, ), en die in principe alle magistraten moeten wijden aan de algemene vergaderingen 54 ; De proliferatie van wetgevende en reglementaire teksten met een redactiekwaliteit die te wensen overlaat; De voortdurende toename van de exclusieve bevoegdheden van het hof van beroep te Brussel 55 ; De verzoekschriften tot wraking die de wettelijke vormen niet eerbiedigen, maar die toch aan het onderzoek van het Hof van Cassatie moeten voorgelegd worden, en die, tijdens dit onderzoek, de procedures opschorten. In het bijzonder: Sommige vertragingsfactoren zijn meer specifiek eigen aan de ene of de andere activiteitssector van het hof, met name: 1.1 In burgerlijke zaken Het aantal steriele procedure-incidenten; De omvang van de conclusies; De groeiende complexiteit van zaken die gepleit worden voor het hof van beroep te Brussel in wiens rechtsgebied zich talrijke internationale, federale, regionale, communautaire organisaties en vennootschappen bevinden; De heropening van de debatten om bijkomende stukken of inlichtingen te bekomen; Het dubbel gebruik van bepaalde procedures; 54 55 Terwijl het hof in 2006 10 algemene vergaderingen heeft gehouden, heeft het er in 2007 12 gehouden (een 13 de werd op het laatste ogenblik afgezegd wegens een bomalarm). De wet van 1 juli 2006, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 12 januari 2007, heeft de lijst van de tariefbepalingen van de CREG, die vallen onder het toezicht van het hof, uitgebreid. - 24 -