Provinciale Staten van Noord-Holland Voordracht 10 Haarlem, 16 januari 2007 Onderwerp: project Verbetering van museumaanbod, derde tranche, in het kader van de Extra Investeringsimpuls voor Zorg en Welzijn, Jeugdzorg en Sociaal-culturele infrastructuur Bijlagen: 1. Ontwerpbesluit 2. projectnota Museaal Centrum voor Kunst en Cultuur Bergen 3. projectnota Museum de Nollen R.W. van de Wint 1. Inleiding Op 9 mei 2005 hebben uw Staten de nota Projecten Extra Investeringsimpuls voor Zorg en Welzijn, Jeugdzorg en Sociaal-culturele infrastructuur vastgesteld. Een van deze projecten is Verbetering van museumaanbod. Nadat u al eerder op 31 oktober 2005 en 3 juli 2006 heeft besloten tot bijdragen aan enkele musea leggen wij nu een voorstel aan u voor om in dit kader een begrotingspost vast te stellen ten behoeve van subsidie aan 2 musea. 2. Doelstellingen en evaluatiecriteria In het EXIN-H programma Zorg en welzijn, jeugdzorg en sociaal-culturele infrastructuur van mei 2005 is 7 miljoen als indicatief bedrag opgenomen voor het project Verbetering van museumaanbod. Op 31 oktober 2005 hebben uw Staten de projectomschrijving Verbetering van museumaanbod vastgesteld. In de Voordracht staat als procedure opgenomen dat elk ingediend initiatief door ons zal worden beoordeeld aan de hand van de criteria in de projectnota Verbetering van museumaanbod. Bij een positief oordeel zullen wij het initiatief aan uw Staten voorleggen met het verzoek de door ons voorgestelde bijdrage op de begroting beschikbaar te stellen. Bij een negatief oordeel zullen wij de aanvraag afwijzen. Van elke afwijzing zullen wij u op de hoogte stellen. Verder heeft u op 31 oktober 2005 besloten om bijdragen te verlenen aan het Stedelijk Museum Amsterdam ( 3.000.000,-), Verzetsmuseum Amsterdam ( 378.000,-) en het Geologisch Museum Hofland in Laren ( 322.000,-). Op 3 juli 2006 heeft u besloten tot bijdragen aan de volgende musea: Wagenmuseum in Schagen ( 250.000,-), Marinemuseum in Den Helder ( 322.450,-), Zaans Museum in Zaandam voor het Verkadepaviljoen ( 500.00,-), Cobramuseum in Amstelveen ( 163.805,-), Nederlands Vestingmuseum in Naarden ( 132.775), Artis in Amsterdam voor het Planetarium ( 243.000,-) en het Joods Historisch Museum in Amsterdam voor het onderdeel Kindermuseum ( 291.962,-). Na deze subsidieverleningen resteert er van de 7 miljoen nog een bedrag van 1.386.008,-. Wij hebben de volgende subsidieverzoeken ontvangen. 1
Museaal Centrum voor Kunst en Cultuur Bergen De gemeente Bergen is bezig met de ontwikkeling van dit centrum waar het Museum Kranenburgh, Gemeentemuseum Het Sterkenhuis, Museum van Egmond, Stichting Beeldende Kunst Bergen, KunstenaarsCentrum Bergen en het Noord-Hollands Kunst Centrum Bergen deel van uit zullen maken. Verder zal er ook een theater en een filmhuis gehuisvest worden. Het gaat hierbij om verbouwing en nieuwbouw bij het Museum Kranenburgh. Momenteel hebben de oude instellingen 24.000 bezoekers. Men verwacht na realisatie van het nieuwe centrum jaarlijks tussen de 30.000 en 40.000 bezoekers te kunnen trekken. De totale kosten zijn begroot op 7 miljoen en de gemeente vraagt van de provincie een bijdrage van 1.8 miljoen. Dat is het zelfde bedrag dat de gemeente beschikbaar gaat stellen. Museum De Nollen R.W. van de Wint in Den Helder Na het plotseling overlijden van R.W. van de Wint op 30 mei 2006 heeft het bestuur van de Stichting De Nollen besloten het totaalkunstwerk De Nollen voort te zetten en voltooien naar de ideeën en tekeningen van Van de Wint door de vorming van een museum. In de begroting wordt uitgegaan van een toename van de bezoekers van 3.000 tot 7.000. Het streven is echter 12 tot 20.000 bezoekers. De totale investeringskosten zijn geraamd op 2.650.000,-. De stichting heeft van de provincie een bijdrage gevraagd van 700.000,- specifiek voor de onderdelen tentoonstellingruimte en het bezoekerscentrum. Maritiem en Juttersmuseum (MJM) in Oudeschild op Texel Het subsidieverzoek betreft de bouw en inrichting van een nieuw gebouw waar o.a. de maquette de Reede van Texel zal worden ondergebracht. Er zijn drie opties gepresenteerd voor nieuwbouw met verschillende ambitieniveaus. De duurste variant is geraamd op 6.388.712,-. Dit scenario heeft de voorkeur van de gemeente en het museum omdat naast nieuwe huisvesting voor de maquette het museum ook op andere onderdelen zal worden verbeterd. Zo krijgt het museum bij deze variant een andere entree en komen er nieuwe ruimten beschikbaar voor onderwaterarcheologie, een interactieve (familie)attractie, exposities, presentaties en een filmzaal. Het museum trekt nu jaarlijks 65.000 bezoekers. Met de meest ambitieuze variant verwacht men jaarlijks 100.000 bezoekers te kunnen trekken. Het goedkoopste scenario zal 2.924.781,- gaan kosten en de investeringskosten van een tussenvariant zijn geraamd op 4.140.00,-. Van de provincie wordt een bijdrage gevraagd van 883.000,-. Filmmuseum Amsterdam Het Filmmuseum heeft gekozen voor een nieuwe huisvesting op de noordelijke IJ oever naast de Shelltoren. In het museumgebouw komen o.a. vier filmzalen, een tentoonstellingsruimte, het informatiecentrum met mediatheek en bibliotheek, een educatieve ruimte en een museumwinkel. De totale inrichtingskosten zijn geraamd op 5.1 miljoen. Van de provincie wordt een bijdrage gevraagd van 750.000,-. Kindermuseum Amsterdam Op het terrein van het Cultuurpark Westergasfabriek wil de Stichting Nederlands Kindermuseum het eerste specifieke kindermuseum in Nederland gaan realiseren. 2
Men denkt geleidelijk steeds meer bezoekers te kunnen trekken (van 72.000 in 2008 naar 100.000 in 2012). De investeringen voor het gebouw en de inrichting als expositiegebouw komen voor rekening van de projectontwikkelaar Westergasfabriek BV. De specifieke inrichtingskosten voor het kindermuseum zijn geraamd op 673.500,-. De stichting heeft niet een bepaalde bedrag van de provincie gevraagd. Men heeft het in het projectplan over een mogelijke eenmalige injectie of een achtergestelde lening van de provincie. Museumstoomtram Hoorn-Medemblik De Stichting Beheer Museumstoomtram heeft een aanvraag ingediend voor een bijdrage van 139.000,- voor de realisering van uitbreiding van de depotcapaciteit. Totale kosten hiervan zijn geraamd op 346.739,- De subsidieverzoeken zijn beoordeeld aan de hand van de op 31 oktober 2005 door u vastgestelde projectnota Verbetering van museumaanbod. Het subsidieverzoek van de Museumstoomtram wordt afgewezen omdat het alleen een depotruimte betreft en er dus geen sprake is van verbetering van de presentatie in het museum zoals nadrukkelijk als voorwaarde wordt gesteld voor dit EXIN-H programma. Overigens wordt dit museum ook met een faillissement bedreigd zodat de toekomstige exploitatie onzeker is. Een belangrijk criterium is ook dat men als museum nu of op korte termijn voldoet aan de basiseisen van het Museumregister. Een eerder voorstel van de Stichting De Nollen is daarom afgewezen. Aangezien men nu een aanvraag hiervoor heeft lopen bij de Nederlandse Museum Vereniging voldoet het Museum De Nollen nu wel aan dit criterium. Het Kindermuseum i.o. beschikt nu nog niet over een eigen collectie. Dit is een belangrijke voorwaarde voor het Museumregister. Wel heeft de stichting een beleidsplan opgesteld voor het verkrijgen van een collectie. De vraag is echter of het museum op korte termijn over zo n collectie zal beschikken? Een belangrijke voorwaarde is ook uitvoeringsgereedheid. Geconstateerd kan worden dat ook met de gevraagde bijdrage van de provincie voor alle projecten nog aanvullende financiering zal moeten worden gevonden. Gelijk met de provinciale aanvraag lopen er namelijk ook nog verzoeken bij allerlei fondsen en zijn alle genoemde musea op zoek naar sponsors. Wat betreft het Maritiem en Jutters Museum moet er zeker wat betreft het voorkeurscenario nog veel geld geworven worden, nl. nog ruim 4.3 miljoen. Een criterium in de projectnota Verbetering van museumaanbod is ook regionale spreiding. Nadat al eerder 4 Amsterdamse musea in het kader van dit programma voor in totaal ruim 3.9 miljoen subsidie hebben ontvangen zijn er nu dus weer 2 musea in Amsterdam die om een provinciale bijdrage vragen. Het criterium van gewenste spreiding is de reden waarom wordt voorgesteld om deze verzoeken uit Amsterdam af te wijzen. Daarbij komt dat er naast dit initiatief in Amsterdam nog drie andere initiatieven zijn voor realisatie van een kindermuseum. De gemeente Amsterdam heeft bovendien tot op heden aan geen van deze drie initiatieven subsidie toegezegd. Het Stadsdeel Westerpark heeft alleen maar aangegeven dat het hier genoemde initiatief tot een Kindermuseum mogelijk in aanmerking kan komen in het kader van de EFRO. Het subsidieverzoek van de gemeente Bergen wordt sterk gevonden omdat er sprake is van samenvoeging van bestaande instellingen om gezamenlijk een verbeterd Museaal Centrum 3
te realiseren. Het plan ziet er goed uit en de gemeente Bergen heeft ondanks haar moeilijke financiële positie voor de realisatie van dit centrum 1.8 miljoen op de meerjarenbegroting staan. Ook bestaat er voldoende vertrouwen dat de genoemde bedragen van sponsors en fondsen kunnen worden binnengehaald. Het project is nog niet helemaal uitvoeringsgereed. Toch wordt voorgesteld om nu al een positief besluit te nemen om een gelijke bedrage te verlenen aan de gemeente Bergen met een maximum van 1.800.000,-. Zo n besluit is nu al nodig omdat dit van belang is om het museaal centrum ook werkelijk te kunnen realiseren. Zo n project heeft een flinke voorbereidingstijd nodig en voor de voorbereidingskosten die worden gemaakt is het van belang dat er zo n positief signaal wordt gegeven. Bovendien is dit ook van belang voor de samenwerking tussen de deelnemende organisaties om zo n centrum te kunnen realiseren. Wel wordt een deadline van 1 september 2007 gesteld dat de financiering voor het project rond moet zijn. Indien men hier niet in slaagt heeft men tot 1 januari 2008 de tijd om overeenstemming te bereiken over een aangepast plan. De gevraagde bijdrage van de Stichting De Nollen wordt hoog gevonden in het licht van het aantal bezoekers dat de stichting op korte termijn denkt te kunnen trekken. Cultureel is het project zeker van belang gezien het unieke karakter van het Nollenproject en het verdere werk van Van der Wint. Daarom wordt voorgesteld om in plaats van de gevraagde 700.000,- een bijdrage te verlenen van 400.000,-. Dat is de helft van de totale kosten van de ontvangstruimte en tentoonstellingsruimte waar specifiek een provinciale bijdrage voor wordt gevraagd. De Stichting De Nollen zal nog wel aanvullende middelen hiervoor moeten gaan vinden. De Stichting De Nollen denkt daarin te kunnen slagen. Net als bij het Museaal Centrum voor Kunst en Cultuur Bergen wordt 1 september 2007 als deadline gesteld dat de financiering van het project rond dient te zien en voor 1 januari 2008 kan men nog overeenstemming bereiken over een aangepast plan. Voorgesteld wordt om (vooralsnog) geen subsidie te verlenen aan de gemeente Texel voor het Maritiem en Jutters Museum. Een nieuwe huisvesting voor de maquette is dringend nodig maar om dit museum ook werkelijk kwalitatief sterk te verbeteren is realisatie van het duurste scenario gewenst. Hiervoor ontbreken echter nog veel financiële middelen. Het MJM is gezien het huidige aantal bezoekers zeker van toeristisch belang voor Texel. Als men kijkt naar de kwaliteit van de collectie, wat ook een genoemd criterium in de projectnota is, moet men constateren dat dit museum van minder culturele betekenis is dan bijvoorbeeld het Museaal Centrum in Bergen. 3. Financiering en communicatie Het totaal van 2.200.000,- van de in deze voordracht genoemde projecten komt ten laste van de bestemmingsreserve EXIN-H waarbinnen van het gereserveerde bedrag voor Verbetering van museumaanbod nog een bedrag van 1.386.000,- resteert. De overschrijding daarvan met 813.992,- wordt thans in mindering gebracht op het gereserveerde bedrag voor het Inzichtcentrum Noord-Holland Noord ad. 1,3 miljoen. Gezamenlijk met de verlaging ten behoeve van het EXIN-H programma Verbetering en uitbreiding Theaters en podia ad 384.170. ( elders op de agenda) neemt het gereserveerd bedrag voor het Inzichtcentrum Noord-Holland Midden tot 101.838,-- 4
Dit project is op dit moment nog onvoldoende uitvoeringsgereed. Het project blijft wel als potentieel project in Extra Investeringsimpuls voor Zorg en Welzijn, Jeugdzorg en Sociaalculturele infrastructuur opgenomen staan. De bijdragen worden verleend als tekortsubsidie met een maximaal voorschot van 80%. Op basis van de planning van de projecten houden wij rekening met de volgende uitgaven: 2007 320.000,-- 2008 1.520.000,-- 2009 360.000,- Totaal 2.200.000,- 4. Proces en procedure Tot voorschotverlening wordt overgegaan wanneer voor een project de financiële dekking rond is; gegund is en de benodigde vergunningen zijn verleend. De evaluatie van dit project EXIN-H project Verbetering van museumaanbod zullen wij meenemen in een tussentijdse evaluatie van het EXIN-H programma Zorg en Welzijn, Jeugdzorg en Sociaal-Culturele Infrastructuur eind 2007. 5. Voorstel Wij stellen u voor te besluiten overeenkomstig het bijgaande ontwerpbesluit. Gedeputeerde Staten van Noord-Holland, H.C.J.L. Borghouts, voorzitter H.W.M. Oppenhuis de Jong, provinciesecretaris 5
Ontwerpbesluit Nr. 10 Provinciale Staten van Noord-Holland gelezen de voordracht van Gedeputeerde Staten; besluiten: Haarlem, 1a. Binnen de bestemmingsreserve EXIN-H het geoormerkte bedrag voor het Inzichtscentrum te verlagen met 813.992,- en toe te voegen aan het reeds bestemd budget EXIN-H programma Verbetering van museumaanbod ad. 1.386.008,-; 1b. In totaal 2.200.000,- als begrotingspost vast te stellen ten behoeve van subsidies aan de volgende projecten: 1. maximaal 1.800.000,- aan de gemeente Bergen voor de realisatie van het Museaal Centrum voor Kunst en Cultuur Bergen; 2. maximaal 400.000,- aan de Stichting De Nollen voor realisatie van twee tentoonstellingsruimtes en een bezoekerscentrum bij het Museum De Nollen R.W. van de Wint. 1c. De onder b. genoemde bijdragen ten laste brengen van de bestemmingsreserve EXIN-H, budget Programma Verbetering van museumaanbod. 1d. Het onder 1b genoemde besluit tot subsidieverlening aan de gemeente Bergen en/of Stichting De Nollen te heroverwegen wanneer voor 1 september 2007 de financiële dekking van de projecten nog niet rond blijkt te zijn en bovendien bij onvoldoende financiële dekking eveneens voor 1 januari 2008 geen overeenstemming is bereikt met de provincie over een aangepast plan. Provinciale Staten voornoemd,, voorzitter Titel:Vd 10: Verbetering museumaanbod 3e tranche Datum:16-01-2007 Nummer:10, griffier 6
7