Regionaal ziekenhuis, mammapoli BEHANDELPROTOCOL VERSTOORD ZELFBEELD Joasia de Bruijne Geesje Dam Jessy Dullemond Louise Fransen Bernice Havermans Safrina Jakoeb Margo Langendoen Suzana Pohlod 1 november 2013 Onderzoek naar de meest optimale behandeling van een verstoord zelfbeeld in de nazorg van een patiënt die een jaar geleden de behandeling van borstkanker heeft afgerond. Uitgevoerd door de mammapoli van een regionaal ziekenhuis.
Inhoudsopgave Inleiding... 3 Juridische betekenis van een protocol... 3 Doelgroep... 3 Organisatie... 4 Verstoord zelfbeeld... 5 Stroomschema... 7 2
Inleiding Dit protocol beschrijft de behandeling van verschillende disciplines bij een verstoord zelfbeeld die een jaar nadat de patiënt de behandeling van borstkanker heeft afgerond is ontstaan. Dit behandelprotocol is opgezet om een zo optimaal mogelijke behandeling te geven. Juridische betekenis van een protocol Protocollen zijn geen wettelijke voorschriften, maar op wetenschappelijke onderzoeksresultaten en klinische deskundigheid gebaseerde inzichten en aanbevelingen waaraan zorgverleners moeten voldoen om kwalitatief goede zorg te verlenen. Aangezien de aanbevelingen hoofdzakelijk zijn gebaseerd op de gemiddelde patiënt, moeten zorgverleners op basis van hun professionele autonomie afwijken van het protocol als de situatie van de patiënt dat vereist. Wanneer de therapeut van het protocol afwijkt, dient hij dit te beargumenteren en te documenteren. Doelgroep Om dit behandelprotocol te kunnen gebruiken, moet de patiënt tot de doelgroep behoren die bij dit behandelprotocol is gevormd. Dit behandelprotocol is van toepassing wanneer de patiënt: - Een vrouw is tussen de 25 en 60 jaar; - Er één of twee borsten geamputeerd zijn; - Er minstens één okselklierdissectie is gedaan; - Daarnaast moet de patiënt ten gevolge van de gehele behandeling en alle gebeurtenissen psychosociale klachten hebben die het dagelijkse leven beïnvloeden. De psychosociale klacht die in deze doelgroep valt is het onzeker zijn over het lichaam. Een vrouw die in deze doelgroep valt en naast deze psychosociale klacht nog andere klachten heeft, kan ook behandelt worden aan de hand van dit behandelprotocol. Degene die uitgesloten worden van dit behandelprotocol zijn: - Mannen; - Vrouwen onder de 25; - Vrouwen boven de 60; - Vrouwen binnen de leeftijdscategorie maar zonder geamputeerde borst(en); - Vrouwen binnen de leeftijdscategorie maar zonder okselklierdissectie; - En vrouwen die binnen de leeftijdscategorie vallen en een okselklierdissectie hebben gehad maar geen psychosociale klachten hebben of een psychosociale klacht die niet in de doelgroep is opgenomen. 3
Organisatie 4
Doelstelling Het doel van ons behandelprotocol is het verbeteren van de kwaliteit van het leven van de patiënten die vallen onder onze doelgroep (vrouwen tussen de 25 en 60 die borstkanker hebben gehad), en die last hebben van de volgende deelproblemen: - Hormoonbijwerkingen - Bewegingsbeperking - Verstoord zelfbeeld Het verbeteren van de kwaliteit van het leven willen wij bereiken door het verbeteren van de nazorg. Het behandelprotocol geeft een duidelijk beeld aan de patiënt welke stappen er mogelijk zijn bij de nazorg van de deelproblemen. Dit zorgt er voor dat de patiënt niet van het kastje naar de muur wordt gestuurd, of dat er juist behandelingen wegvallen. 5
Verstoord zelfbeeld Opeens ben je geopereerd en misschien is uit medisch oogpunt wel je borst geamputeerd. Je bent een stukje van je lichaam kwijt. Het kan natuurlijk ook zo zijn dat je lichaam heel blijft maar toch erg verandert, misschien val je af of kom je juist aan. Deze aspecten kunnen er voor zorgen dat je niet meer jezelf kunt zijn. Veel borstkanker patiënten zien zichzelf anders na de operatie en behandeling. Dit is vaak geen positieve verandering en daarom moet er dus wat aan gebeuren. Protocol: Patiënt X komt op de halfjaarlijkse nacontrole bij de mammacare-verpleegkundige en de oncoloog op de mammapoli. Wanneer er uit het gesprek blijkt dat mevrouw last heeft van één van de bovengenoemde klachten die kan leiden tot een verstoord zelfbeeld, kunnen de mammacareverpleegkundige en de oncoloog naar aanleiding hiervan samen de diagnose verstoord zelfbeeld vaststellen. Als de diagnose verstoord zelfbeeld eenmaal is gesteld voor patiënt X, worden alle disciplines (revalidatiearts, fysiotherapeut, maatschappelijk werker, huidtherapeut, psycholoog, diëtiste, mammacare-verpleegkundige en oncoloog) bij elkaar geroepen voor een multidisciplinair overleg. Hierin wordt bepaald wie welke zorg kan bieden om de zelfredzaamheid van patiënt X weer zo optimaal mogelijk te krijgen. De oncoloog, mammacare-verpleegkundige en de revalidatiearts voeren na dit gezamenlijke MDO samen nog een MDO om de behandeling uit te werken; wie behandelt eerst, hoe vaak wordt er behandeld, hoe lang gaat de behandeling duren? Naar aanleiding hiervan kan de behandeling voor patiënt X worden gestart. De mammacare-verpleegkundige koppelt alle informatie terug aan patiënt X. Als de disciplines maatschappelijk werker, psycholoog, huidtherapeut, fysiotherapeut of diëtist meewerken aan deze behandeling, moet hun informatie worden teruggekoppeld aan de revalidatiearts. De revalidatiearts zal naar aanleiding hiervan weer een MDO voeren met de mammacareverpleegkundige en de oncoloog. Hieruit kan worden geëvalueerd of de behandeling voor patiënt X verder moet gaan, of kan worden gestopt. 6
Stroomschema Patiënt Mammacareverpleegkundige Oncoloog Fysiotherapeut Oncoloog Diëtist MDO Huidtherapeut Psycholoog Mammacareverpleegkundige Revalidatiearts Maatschappelijk werker MDO met oncoloog, mammacareverpleegkundige en revalidatiearts. Behandeling Psycholoog Maatschappelijk werker Diëtist Huidtherapeut Terugkoppeling met oncoloog, mammacare-verpleegkundige en revalidatiearts. Evaluatie 7