BTW VRAESTEL ANTWOORDBOEK

REKENINGKUNDE - BTW BTW VRAESTEL ANTWOORDBOEK Page 1 of 5

REKENINGKUNDE - BTW NOVEMBER 2014 Page 2 of 5

REKENINGKUNDE - BTW OOS-KAAP 2015 REKORD EKSAMEN Page 3 of 5

REKENINGKUNDE - BTW Page 4 of 5

REKENINGKUNDE - BTW Page 5 of 5

REKENINGKUNDE - MAATSKAPPYE INKOMSTESTAAT EN BALANSTAAT VRAESTEL ANTWOORDBOEK Page 1 of 24

REKENINGKUNDE - MAATSKAPPYE AANSUIWERINGS 1. Vooruitbetaalde uitgawes Balansstaat Nota 5 2. Opgelope uitgawes Balanstaat Nota 9 3. Inkomste vooruitontvang Balanstaat Nota 9 4. Opgelope inkomste Balanstaat Nota 5 Altyd afgetrek vanaf uitgawe-rekening Inkomstestaat Altyd bygetel by uitgawe-rekening Inkomstestaat Altyd afgetrek vanaf inkomste-rekening Inkomstestaat Altyd bygetel by inkomste-rekening Inkomstestaat 5. Ontvang bankstaat: Bankkoste (kontantdeposito fooi, kredietkaart heffings ens.) Rente op krediet saldo Bygetel by bankkoste Inkomstestaat Rente op gunstigde saldo Nota 1 Balansstaat Inkomstestaat rente inkomste Rente op debiet saldo Rente op oortrokke bankrekening Nota 2 Balansstaat Inkomstestaat rente uitgawe VT tjeks ontvang vanaf debiteur Nota 6 Bank verminder (Bates verminder)/ Oortrokke bank Bank vermeerder (Las vermeerder) Nota 5 Debiteure vermeerder Inkomstestaat Korting toegestaan verminder (kanselleer korting) Page 2 of 24

REKENINGKUNDE - MAATSKAPPYE VT tjeks betaal aan krediteur Nota 6 Bank vermeerder Oortrokke bank verminder Nota 9 Krediteure vermeerder Korting ontvang verminder (kanselleer korting) 6. Rente gekapitaliseer Inkomste Word bygetel by Vaste deposito Rente inkomste vermeeder Nota 1 Uitgawe Word bygetel by lening Balansstaat Rente uitgawe vermeerder Nota 2 7. Rente nie gekapitaliseer Inkomste Rente inkomste vermeerder - Inkomstestaat, Nota 1. Opgelope inkomste Nota 5 (Bedryfsbate) Uitgawe Rente uitgawe vermeerder Inkomstestaat, Nota 2 Opgelope uitgawes Nota 9 (Bedryfslas) 8. Waardevermindering Verskyn glad nie in die vooraansuiwerings-proefbalans, jaareindaansuiwering. 9 Oninbare skulde Inkomstestaat 10 Voorsiening oninbare skulde Balansstaat Verhoog: Verlaag: Voorsiening oninbare skuld aansuiwering Uitgawe Voorsiening oninbare skuld aansuiwering Inkomste Page 3 of 24

REKENINGKUNDE - MAATSKAPPYE 11 Verskeringseis Bereken verlies Inkomstestaat Die oorspronklike kosprys van verlies word altyd aangedui in die koste rekening. 12. Fisiese voorraadopname Bereken handelsvoorraad tekort Uitgawe Bereken handelvoorraad surplus Inkomste Verbruikersgoeder voorhande 13. Salaris/loon van n werknemer foutief weggelaat of bygesit Foutiewelik bygesit Moet altyd afgetrek word. Foutiewelik weggelaat Moet altyd bygetel word. 14. 15. 16. 17. Vooruitgedateerde tjek uitgereik Vooruitgedateerde tjek ontvang Debiteure grootboek het n krediet saldo. Krediteuregrootboek het n debiet saldo. Bank word gedebiteer word by bates bygetel as gunstigde saldo en by laste afgetrek as ongustigde saldo. Krediteurekontrole word gekrediteer. Doen niks. As geboekstaaf, moet n terugskrywing doen. Moet saldo oorplaas na die Krediteurekontrole rekening. Debiteer Debiteurekontrole Krediteer - Krediteurekontrole Moet saldo oorplaas na die Debiteurekontrole rekening. Debiteer Debiteurekontrole Krediteer - Krediteurekontrole 14. Aandele uitgereik gedurende die jaar 15. Aandele teruggekoop gedurende die jaar 16. Inkomste belasting te veel of te min betaal 17. Dividende verklaar en betaal NOTA: MOELIKHEIDSGRAAD VAN AANPASSING LÊ IN DIE BEREKENING VAN DIE BEDRAG, INSKRYWING BLY DIESELFDE!!!! Page 4 of 24

REKENINGKUNDE - MAATSKAPPYE AANSUIWERINGS: BEREKENINGE HUURINKOMSTE VOORUITONTVANG 1. Die totale huur ontvang beloop R26 000. Neem in ag dat een maand se huur vooruitonvang is. 2. Die huurder het sy huur een maand vooruitbetaal. Neem in ag dat die huur met R2 000 toegeneem het vanaf 1 Oktober 2015. Die totale huurinkomste ontvang is R27 200. 3. Die totale huur is R2 000 per maand. Die huur het met 10% verhoog op 30 September 2016. Die huur vir Maart en April was ontvang in Februarie. 4. Die totale bedrag ontvang is R27 400. Die huur het met 10% verhoog vanaf 1 September 2016. Die huur is ontvang vir Februarie en Maart. UITSTAANDE HUUR (OPGELOPE INKOMSTE) 5. Die huur vir Februarie is nogsteeds uitstaande. Die totale huur ontvang beloop R23 000. Die huur het verhoog met 10% op 30 Augustus 2016. 6. Die totale huur vir Februarie is nog uitstaande. Die totale huur ontvang was R52 000. Die huur is verlaag met 20% op 30 Oktober 2016. SALARISSE EN LONE 1. Bruto salaris Salarisse en lone rekening aangedui uitgawe vir die besigheid minus Aftrekkings Aangedui in fonds rekening las vir die besigheid. Voorbeelde: SAID, Mediese fonds, Pensioen fonds, WVF ens. = Netto salaris Altyd aangedui in krediteure vir salarisse Las vir die besigheid plus Bydraes Dit word altyd bygetel by die fonds rekening gesien as n uitgawe vir die besigheid. Die besigheid kan tot alles bydrae behalwe SAID. 2. Tipes aansuiwerings: Die werknemer se salaris is uitgelaat. Die werknemer se salaris is uitgelaat. Salarisse is verhoog met n %. Die werknemer het n verhoging gekry. Die salaris is aangeteken maar nie die verhoging. n Werknemer het afgetree en die boekhouer het sy salaris bygesit. Page 5 of 24

REKENINGKUNDE - MAATSKAPPYE 3. Voorbeelde oor hoe die inligting kan op die volgende manier gegee word: Bruto salaris R10 000 SAID 10% WVF 1% Mediese fonds R150 per maand. Die besigheid drae op n Rand vir Rand basis by to die WVF. Die besigheid drae dubbeld die bedrag wat aftgetrek word na die mediese fonds. Netto salaris R8 750 SAID 10% WVF 1% Mediese fonds R150 per maand. Die totale aftrekking is 12,5% vanaf die bruto salaris. Die besigheid drae op n Rand vir Rand basis by to die WVF. Die besigheid drae dubbeld die bedrag wat aftgetrek word na die mediesefonds. n Werknemer is n 15% verhoging gegee op 1 Februarie 2017. Die MH (Menslike hulpbronne department) het nooit hierdie inligting aan die salarisklerk oorgedrae. Die salaris is aangeteken sonder die verhoging. Dit is die besigheid se beleid om op n rand vir rand basis to die Pensioenfonds en die Mediesefonds by te drae. Bruto salaris - R14 000 SAID 35% van die bruto salaris. Pensioenfonds 15% van die bruto salaris. Mediesefonds R650. Neem in ag dat die werknemer se salaris verhoging hom in n hoër belasting kategorie plaas. Hy sal nou 38% betaal aan SAID. Page 6 of 24

REKENINGKUNDE - MAATSKAPPYE 1. MAATSKAPPYE: FINANSIËLE STATE Dit is belangrik om al jou formate te ken en seker te maak jy weet hoe om finale aansuiwerings te hanteer. 1. Ken jou FORMAAT en weet hoe om die Inkomstestaat te voltooi. Jy moet weet wanneer moet jy by tel en wanneer om af te trek. 2. Slegs die NOMINALE REKENING AFDELING kom voor in die Inkomstestaat. 3. Die nominale rekening afdeling bestaan uit INKOMSTES en UITGAWES. 4. Die nominale rekening afdeling word gebruik om die wins te bereken. 5. Alle nominale rekening afdeling word afgesluit na die Handelsrekening en die Wins en Verlies rekening. 6. DIe inligting in die Handelsrekening en Wins en Verlies rekening word gebruik om die Inkomstestaat te voltooi. 7. Slegs die BALANSSTAAT REKENINGE verskyn in die Balansstaat. DIVIDENDE OP GEWONE AANDELE vorm deel van Nota 8. Page 7 of 24

REKENINGKUNDE - MAATSKAPPYE FORMAAT VAN DIE INKOMSTESTAAT INKOMSTESTAAT VAN CARL LIMIET VIR DIE JAAR GEËINDIG 30 JUNIE 2016 Verkope (Verkope debiteureafslag) 100 000 - Koste van Verkope (40 000) = Bruto wins 60 000 + Ander bedryfsinkomste 30 000 Huurinkomste 20 000 Wins met verkoop van bates 10 000 = Buto bedryfsinkomste 90 000 - Bedryfsuitgawes (32 000) Waardevermindering 10 000 Ouditeursfooi 10 000 Direkteursfooi 10 000 Handelsvoorraad tekort 1 000 Voorsiening oninbare skuld aansuiwering 1 000 = Bedryfswins 58 000 + Rente inkomste 1 10 000 = Wins voor rente-uitgawe 68 000 - Rente uitgawe 2 (5 000) = Netto wins voor inkomstebelasting 63 000 - Inkomstebelasting (30% van die netto wins) (18 900) = Netto wins na belasting 8 44 100 Page 8 of 24

REKENINGKUNDE - MAATSKAPPYE 2. FORMAAT VAN DIE BALANSSTAAT 1. Leer die formaat van die Balansstaat. Maak seker dat jy die gesig van die balansstaat ken en die notas. 2. Die GESIG van die balansstaat is volgens die Rekeningkundige vergelyking. Bates Eienaarsbelang Laste = (Nota 3 tot 6) (Nota 7 en 8) (Nota 9) 3. Nota 3 tot 9 verskyn op die GESIG van die Balansstaat. Die TOTALE van die notas verskyn op die GESIG van die Balansstaat. 4. Eksamen vrae kan slegs die GESIG van die Balansstaat vrae sonder enige notas. Daar word van jou verwag om nogsteeds al die relevante bedrae in te skryf. 5. Eksamen vrae kan jou gedeeltes van die Balansstaat vrae en daarom is dit baie belangrik om die formaat te ken. Ju moet weet wanneer om op te tele n wanneer om af te trek. + Page 9 of 24

REKENINGKUNDE - MAATSKAPPYE Page 10 of 24

REKENINGKUNDE - MAATSKAPPYE KONTANTVLOEISTAAT & ONTLEDING EN VERTOLKING VRAESTEL ANTWOORDBOEK Page 1 of 25

REKENINGKUNDE - MAATSKAPPYE VRAAG 4 KONTANTVLOEISTAAT (60 punte;36 minute) Ema Handelaars Bpk dryf handel in skryfbehoeftes. Hulle winsopslag is 75% op kosprys. Ema Handelaars se jaareinde is 30 APRIL 2015. Die maatskappy is gemagtig om n onbeperkte aantal gewone aandele uit te reik. GEVRA: 4.1 Skryf telkens die korrekte AARP beginsel wat by die scenario pas neer. 4.1.1 Die finansiële state van n onderneming word voorberei asof die onderneming in die voorsienbare toekoms nog sal handel dryf. 4.1.2 Verbruiksgoedere, skryfbehoeftes en posgeld kan almal na diverse rekening oorgeboek word. 4.1.3 As n onderneming grond en geboue 5 jaar terug aangekoop het teen R1 950 000, maar dit was huidig herwaardeer teen R2 380 000, sal die grond en geboue steeds as R1 950 000 in die onderneming se boeke aangeteken word. 4.1.4 Die eienaar het R50 000 by sy oupa geërf, hy teken nie die erflating in die onderneming se boeke aan nie. 4.1.5 Die telefoonrekening aan die einde van die finansiële jaar is uitstaande. Die transaksie sal in die telefoonrekening in die Algemene Grootboek geboekstaaf word, voordat dit na die Wins- en Verliesrekening afgesluit word. (1) (1) (1) (1) (1) 4.2 Gebruik die gegewe inligting om die volgende te doen: 4.2.1 Vul die ontbrekende bedrae op die VASTE BATE NOTA in. (6) 4.2.2 Kontantvloeistaat met notas vir jaar geëindig 30 April 2015. (18) 4.2.3 Kontant uit Bedryfsaktiwiteite. (18) 4.2.4 Kontant en Kontantekwivalente. (4) 4.2.5 Dividende Betaal. 4.2.6 Belasting Betaal. (5) (4) Page 14 of 25

REKENINGKUNDE - MAATSKAPPYE INLIGTING: 1. Uittreksel uit Inkomstestaat vir die jaar geëindig 30 April 2015. 30 April 2015 Waardevermindering: voertuie 15 520 Waardevermindering: toerusting? Rente uitgawe (13%p.j.) 58 500 Netto wins voor belasting 410 000 Inkomstebelasting (30%)? Netto wins na belasting 287 000 2. Uittreksel uit die Balanstaat en notas van die Finansiële state 30 April 2015 30 April 2014 Gewone aandelekapitaal (sien nota ) 1 825 000 1 500 000 Behoue inkomste 19 500 126 500 Grond en geboue 1 950 000 1 800 000 Voertuie teen kosprys 110 000 140 000 Toerusting teen kosprys 20 500 18 500 Opgehoopte waardevermindering op voertuie 57 520 50 400 Opgehoopte waardevermindering op toerusting 7 500 5 550 Handelsvoorraad 146 200 129 280 Debiteurekontrole 65 500 56 800 Deposito: Water en elektrisiteit 1 550 1 750 Vaste deposito: LKL Bank 200 000 60 000 SAID (Inkomstebelasting) 69 500 (Dt) 31 480 (Dt) Bank 4 510 (Dt) 17 100 Kt) Kleinkas 600 600 Wisselgeld 1 000 800 Aandeelhouers vir dividend 212 500 150 000 Lening: PASS Bank (9% p.j.) 425 000 350 000 Krediteurekontrole 34 840 39 660 Page 15 of 25

REKENINGKUNDE - MAATSKAPPYE Nota 7: Gewone aandelekapitaal (30 April 2015) R 750 000 Gewone aandele uitgereik teen uitreikprys van R2 per aandeel. 1 500 000 150 000 Addisionele aandele uitgereik teen R3 per aandeel. 450 000 50 000 Teruggekoop teen gemiddelde prys R2,50 per aandeel. (125 000) 850 000 Gewone aandele uitgereik op 30 April 2015. 1 825 000 ADDISIONELE INLIGTING: 1. Geen toerusting is gedurende die jaar verkoop nie. 2. Voertuie is teen drawaarde van R21 600 kontant verkoop. 3. Gemagtigde aandelekapitaal is 1 200 000 gewone aandele. 4. 750 000 gewone aandele is uitgereik op 30 April 2014 teen R2 per aandeel. 5. n Verdere 150 000 gewone aandele is teen R3 gedurende die jaar uitgereik. 6. 50 000 aandele teen markprys van R3,50 is terugkoop. Die gemiddelde prys van die aandele is R2,50. 7. Op 28 Februarie 2015 is n tussentydse dividend van R144 000 verklaar en betaal. 8. n Finale dividend van 25 sent per aandeel is op 30 April 2015 verklaar. 60 Page 16 of 25

REKENINGKUNDE - MAATSKAPPYE VRAAG 4 KONTANTVLOEISTAAT (60 punte; 36 minute) 4.1 Skryf telkens die korrekte AARP beginsel wat by die scenario pas neer. 4.1.1 4.1.2 4.1.3 4.1.4 4.1.5 5 4.2.1 Vaste bate nota tot die Balansstaat op 30 April 2015 Grond en geboue Voertuie Toerusting Kosprys 1 800 000 140 000 18 500 Opgehoopte waardevermindering - (50 400) (5 550) Drawaarde: begin van die jaar 1 800 000 89 600 12 950 Bewegings Verkrygings teen kosprys? -? Bateverkope teen drawaarde -? - Waardevermindering -?? Drawaarde: einde van jaar 1 950 000 52 480 13 000 Kosprys 1 950 000 110 000 20 500 Opgehoopte waardevermindering - (57 520) (7 500) 6 Page 17 of 25

REKENINGKUNDE - MAATSKAPPYE 4.2.2 KONTANTVLOEISTAAT VIR DIE JAAR GEËINDIG 30 APRIL 2015 Notas R KONTANT DEUR BEDRYWIGHEDE VOORTGEBRING Kontant uit bedryfsaktiwiteite 1 Rente betaal (58 500) Dividende betaal 3 Belasting betaal 4 KONTANT UIT BELEGGINGSAKTIWITEITE Aankope van vaste bates Opbrengs uit verkoop van bates Toename in belegging KONTANT UIT FINANSIERINGSAKTIWITEITE Opbrengs uit aandele uitgereik Terugkoop van aandele Toename in langtermynlenings Toename/(afname ) in kontant en kontantekwivalente 2 Kontant- en kontantekwivalente - begin van die jaar 2 Kontant en kontantekwivalente einde van die jaar 2 18 Page 18 of 25

REKENINGKUNDE - MAATSKAPPYE Notas tot die Kontantvloeistaat 1. Kontant uit bedryfsaktiwiteite Wins voor belasting Waardevermindering Rente uitgawe Kontant uit bedryfsaktiwiteite voor verandering in bedryfskapitaal Verandering in bedryfskapitaal 18 2. Kontant en kontantekwivalente Netto verandering 2014 2015 4 Page 19 of 25

REKENINGKUNDE - MAATSKAPPYE 3. Dividende betaal 5 4. Belasting betaal 4 Page 20 of 25

REKENINGKUNDE - MAATSKAPPYE VRAAG 2 ONTLEDING EN VERTOLKING (45 punte; 27 minute) Die volgende inligting verskyn in die boeke van Nature Bpk. Hulle koop en verkoop sjokoladestafies teen winsopslag van 50% op kosprys. Die maatskappy is geregistreer met n gemagtigde aandelekapitaal van 500 000 gewone aandele. Gedurende die finansiële jaar is n addisionele 25 000 gewone aandele teen n konstante uitreikprys van R2 per aandeel uitgereik. INLIGTING: 1 Uittreksel uit die Balansstaat: 31 MEI 2015 31 MEI 2014 Grond en geboue 1 600 000 1 550 000 Toerusting teen kosprys 165 000 145 000 Opgehoopte waardevermindering op toerusting 89 000 58 000 Handelsvoorraad 102 500 92 000 Handels- en ander ontvangbares(debiteure) 19 500 17 550 Vaste deposito: JJ Bank (12% p.j) 100 000 150 000 Bank 1 650 (kt) 450 (kt) Wisselgeld 1 000 1 000 Gewone aandeelhouerskapitaal 800 000 750 000 Behoue inkomste 16 500 23 450 Bedryfslaste 25 000 16 800 Lening: KL Bank (7% p.j) 230 000 125 000 2. Uittreksel uit die Inkomstestaat vir die jaar geëindig 31 Mei 2015: Verkope (15% op krediet) 668 000 Koste van verkope 460 000 Bedryfsuitgawes 200 400 Netto Wins voor belasting 265 400 Inkomstebelasting 79 620 Netto wins vir die jaar / Netto wins na belasting 185 780 3 Uitreksel uit die Finansiële aanwysers: 31 Mei 2015 31 Mei 2014 Persentasie bedryfsuitgawes op verkope? 21% Winsopslag bereik? 49% Vuurproefverhouding 0,82:1 1,12:1 Voorraadomsetsnelheid 5 keer 7 keer Gemiddelde Debiteure-invorderingstermyn? 54 dae Gemiddelde Krediteurebetalingstermyn 33 dae 65 dae Page 21 of 25

REKENINGKUNDE - MAATSKAPPYE 31 Mei 2105 31 Mei 2014 Skuld ekwiteitsverhouding 0,28:1 0.16:1 Persentasie opbrengs op gemiddelde aandeelhouersbelang? 20% Netto batewaarde per aandeel? R4 Persentasie opbrengs op kapitaal aangewend 46% 24% Verdienste per aandeel 46 sent 35 sent Dividend per aandeel 26 sent 12 sent GEVRA: 2.1 Bereken die volgende aanwysers vir 2015: 2.1.1 Persentasie bedryfsuitgawes op verkope. (4) 2.1.2 Debiteure-invorderingstermyn. (5) 2.1.3 Persentasie opbrengs op gemiddelde aandeelhouersbelang. (7) 2.2 Gebruik die bostaande inligting om kommentaar te lewer en die vrae te beantwoord. 2.2.1 Lewer kommentaar oor die onderneming se likiditeit deur na DRIE aanwysers te verwys. Noem die DRIE finansiële aanwysers, bespreek die neigings en die implikasie daarvan. 2.2.2 Die onderneming beoog om n verdere lening van R300 000 aan te gaan. Dink jy dit sal n goeie idee wees? Gee TWEE redes vir jou antwoord deur na TWEE relevante aanwysers en hulle neigings te verwys. (9) (7) 2.2.3 Die onderneming poog om n vaste winsopslag van 50% op kosprys te handhaaf. Bereken die relevante aanwyser. Is die winsopslag van 50 % behaal? Gee TWEE redes waarom dit moontlik nie behaal is nie. (6) 2.2.4 Indien jy n aandeelhouer van die maatskappy is, sou jy tevrede gewees het met die opbrengs op aandeelhouersbelang, verdienste per aandeel en dividend per aandeel oor die afgelope twee jare. Bespreek die neigings en implikasies. (7) Page 22 of 25

REKENINGKUNDE - MAATSKAPPYE VRAAG 2 ONTLEDING EN VERTOLKING (45 punte; 27 minute) 2.1 Bereken die volgende aanwysers vir 2015: 2.1.1 Persentasie bedryfsuitgawes op verkope 4 2.1.2 Debiteure-invorderingstermyn 5 2.1.3 Persentasie opbrengs op gemiddelde aandeelhouersbelang. 7 Page 23 of 25

REKENINGKUNDE - MAATSKAPPYE 2.2 Gebruik die bostaande inligting om kommentaar te lewer en die vrae te beantwoord. 2.2.1 Lewer kommentaar oor die onderneming se likiditeit deur na DRIE aanwysers te verwys. Noem die DRIE finansiële aanwysers, bespreek die neigings en die implikasie daarvan. 1. 2. 3. 9 2.2.2 Die onderneming beoog om n verdere lening van R300 000 aan te gaan. Dink jy dit sal n goeie idee wees? Gee TWEE redes vir jou antwoord deur na TWEE relevante aanwysers en hulle neigings te verwys. 7 Page 24 of 25

REKENINGKUNDE - MAATSKAPPYE 2.2.3 Die onderneming poog om n vaste winsopslag van 50% op kosprys te handhaaf. Bereken die relevante aanwyser. Is die winsopslag behaal. Gee TWEE redes waarom dit moontlik nie behaal is nie. Berekening: Ja / Nee Redes: 6 2.2.4 Indien jy n aandeelhouer van die maatskappy is, sou jy tevrede gewees het met die opbrengs op aandeelhouers belang, verdienste per eenheid en dividend per eenheid oor die afgelope twee jare. Bespreek die neigings en implikasies. 7 Page 25 of 25

REKENINGKUNDE- MAATSKAPPYE TERUGKOOP VAN AANDELE VRAESTEL ANTWOORDBOEK Page 1 of 6

REKENINGKUNDE- MAATSKAPPYE MAATSKAPPYE VRAAG 1: TERUGKOOP VAN AANDELE (60 punte; 36 minute) 1.1 KONSEPTE Pas die korrekte beskrywing in die eerste kolom met die konsep in die tweede kolom. BESKRYWING 1.1.1 Die direkteure is verantwoordelik vir die finansiële state van die maatskappy en stel daarom n.. aan. 1.1.2 n Ouditeur wat sy siening uitspreek oor die regverdigheid van die jaarlikse finansiële state en aangestel is deur die aandeelhouers word n. genoem. 1.1.3 Die ouditeur identifiseer n probleem ten opsigte van die billike voorstelling van die finansiële state en sal die probleem voorlê aan die aandeelhouers. Dit word n verslag genoem 1.1.4 n Ouditverslag wat geen probleem ten opsigte van die billike voorstelling van die finansiële state identifiseer nie word n verslag genoem. 1.1.5 Hierdie verslag het n Kode vir Korporatiewe Standaarde voorgestel en is in 2009 hersien. KONSEP A Gekwalifiseerde verslag B King Kode C Boekhouer D Interne ouditeur E Onafhanklike ouditeur F Ongekwali-seerde verslag (5) 1.2. MAATSKAPPY REKENINGE EN TERUGKOOP VAN AANDELE (55). Kalel Maatskappy Bpk is gemagtig om n onbeperkte hoeveelheid gewone aandele aan voornemende aandeelhouers uit te reik. Op 1 Maart 2013 het die maatskappy 2 000 000 gewone aandele teen n uitreikprys van 300 sent per aandeel (R3) uitgereik. Gedurende dieselfde finansiële jaar Maart 2013 tot Februarie 2014 is nog 2 000 000 gewone aandele uitgereik teen n prys van 600 sent per aandeel. GEVRA 1.2.1 Voltooi Nota 7: van die Finansiële state: Gewone Aandelekapitaal. (11) 1.2.2 Voltooi Nota 8 van die Finansiële state: Behoue Inkomste. (14) 1.2.3 Voltooi SAID (INKOMSTEBELASTING) GROOTBOEKREKENING en saldeer die rekening aan die einde van die finansiële jaar. 1.2.4 Voltooi die DIVIDENDE OP GEWONE AANDELE GROOTBOEKREKENING en sluit die rekening aan die einde van die finansiële jaar af. 1.2.5 Toon die berekening van die gemiddelde prys van die totale uitgereikte aandele op 1 Oktober 2014. (10) (6) (3) Page 2 of 6

REKENINGKUNDE- MAATSKAPPYE 1.2.6 Wat was die totale bedrag wat uitbetaal is aan boedel van die afgestorwe aandeelhouer? Toon berekeninge. 1.2.7 Toon die berekening van die finale dividend per aandeel op 28 Februarie 2015. (4) 1.2.8 Gee TWEE moontlike redes waarom die maatskappy besluit het om die aandele van die afgestorwe boedel op 1 Oktober 2014 terug te koop. INLIGTING Die volgende saldo s verskyn in die Algemene Grootboek van Kalel Maatskappy Bpk op 1 Maart 2014, die begin van die nuwe finansiële jaar: Gewone aandelekapitaal R18 000 000 Behoue inkomste R1 800 000 SAID(inkomstebelasting) (krediet) R 500 000 Aandeelhouers vir dividende R640 000 (5) (2) UITTREKSEL UIT TRANSAKSIES GEDURENDE DIE FINANSIËLE JAAR: 1 Maart 2014 Kalel Maatskappy Bpk het meer aandele aan voornemende aandeelhouers beskikbaar gestel teen n uitreikprys van 700 sent per aandeel. Alle aandele was verkoop en R7 000 000 is in die Kontantontvangstejoernaal aangeteken. 31 Maart 2014 Die bedrae verskuldig aan SAID en die Aandeelhouers op 1 Maart 2014 uitbetaal en aangeteken. 31 Augustus 2014 Die direkteure het voorlopige belasting van R420 000 en tussentydse dividend van 8 sent per aandeel betaal. Dit is NIE VAN TOEPASSING op die aandele wat op 1 Maart 2014 aan aandeelhouers uitgereik is nie.. 1 Oktober 2014 Die direkteure besluit om 200 000 gewone aandele van n afgestorwe aandeelhouer se boedel teen R2 meer as die gemiddelde prys terug te koop. n Internet betaling is na die boedel gemaak. 25 Februarie 2015 Naby die einde van die finansiële jaar het die maatskappy die tweede voorlopige belastingbetaling van R460 000 gemaak. 28 Februarie 2015 Nadat die oudit afgehandel is, is die volgende bepaal: 1. Netto wins vir die jaar was R 2 800 000. 2. Inkomstebelasting is bereken as 30% van die netto wins. 3. n Finale dividend van 22 sent per aandeel is verklaar. Dis is van toepassing op alle bestaande aandeelhouers. 60 Page 3 of 6

REKENINGKUNDE- MAATSKAPPYE VRAAG 1: MAATSKAPPY: TERUGKOOP VAN AANDELE / OUDIT (60 punte; 36 minute) 1.1 KONSEPTE (5) Pas die korrekte beskrywing in die eerste kolom met die konsep in die tweede kolom 1.1.1 1 1.1.2 1 1.1.3 1 1.1.4 1 1.1.5 1 5 1.2 MAATSKAPPY: REKENINGE EN TERUGKOOP VAN AANDELE (55) 1.2.1 NOTAS TOT DIE BALANSSTAAT Nota 7: Gewone aandelekapitaal Uitgereik: 11 1.2.2 NOTAS TOT DIE BALANSSTAAT Nota 8: Behoue inkomste 14 Page 4 of 6

REKENINGKUNDE- MAATSKAPPYE 1.2.3 ALGEMENE GROOTBOEK VAN KALEL MAATSKAPPY BEPERK Dt. SAID (INKOMSTEBELASTING) Kt. 10 1.2.4 ALGEMENE GROOTBOEK VAN KALEL MAATSKAPPY BEPERK Dt. DIVIDENDE OP GEWONE AANDELE Kt. 6 Page 5 of 6

REKENINGKUNDE- MAATSKAPPYE BEANTWOORD DIE VOLGENDE VRAE 1.2.5 Toon die berekening van die gemiddelde prys van die totale uitgereikte aandele op 1 Oktober 2014 3 1.2.6 Wat was die totale bedrag wat uitbetaal is aan boedel van die afgestorwe aandeelhouer? Toon berekeninge 5 1.2.7 Toon die berekening van die finale dividend per aandeel op 28 Februarie 2015. 4 1.2.8 Gee TWEE moontlike redes besluit om die aandele van die afgestorwe boedel op 1 Oktober 2014 terug te koop. 2 60 Page 6 of 6

REKENINGKUNDE - VERSOENING VERSOENING VRAESTEL ANTWOORDBOEK Page 1 of 17

REKENINGKUNDE - VERSOENING NOVEMBER 2014 Page 2 of 17

REKENINGKUNDE - VERSOENING Page 3 of 17

REKENINGKUNDE - VERSOENING FEBRUARIE/MAART 2016 Page 5 of 17

REKENINGKUNDE - VERSOENING VOORBEREIDE EKSAMEN 2016 VRYSTAAT 1.3 DEBITEUREKONTROLE EN DEBITEURELYS Die boekhouer van Groenewald Winkels het sekere foute en weglatings met die opstel van die Debiteurekontrolerekening en die Debiteurelys op 30 Junie 2016 gemaak. Jy is die interne ouditeur van die winkel en jy word gevra om die foute te korrigeer. GEVRA: Gebruik die formaat wat aan jou verskaf is en versoen die saldo's van die Debiteurekontrole met die Debiteurelys. Skryf die korrekte bedrag met 'n + teken om 'n toename aan te dui en 'n teken om 'n vermindering aan te dui en 'n 0 vir geen inskrywing. Besonderhede word nie vereis nie. (10) INLIGTING: A. Saldo's op 30 Junie 2016 Debiteurekontrolerekening Debiteurelys R47 200 (Dt.) R53 090 (Dt.) B. FOUTE EN WEGLATINGS: 1. Die totaal van die Debiteureafslagjoernaal is met R4 210 te min opgetel. 2. Reik 'n kwitansienr. 105 vir R3 800 aan N Pieterse uit as 'n gedeeltelike betaling van haar rekening. Haar rekening is foutiewelik met die bedrag gedebiteer. 3. Ontvang R2 500 van 'n huurder vir Junie se huur. Dit is verkeerdelik in die Debiteurekontrolekolom van die Kontantontvangstejoernaal ingeskryf. 4. 'n Faktuur vir R700 is aan 'n debiteur, P Pollie uitgereik, maar is met die opstel van die boeke heeltemal uitgelaat. 5. 'n Kredietnota vir R850 wat aan 'n debiteur, K Kwatsman, uitgereik is vir goedere deur hom teruggestuur, is verkeerdelik in die Debiteurejoernaal aangeteken en gevolglik so oorgeboek. Page 9 of 17

REKENINGKUNDE - VERSOENING Debiteureversoening Nr. Besonderhede Debiteurekontrole Debiteurelys A 1 2 3 4 5 Vooraansuiwering saldo's/totale 47 200 53 090 Saldo's VOORBEREIDE EKSAMEN OOS-KAAP 2015 Page 10 of 17

REKENINGKUNDE - VERSOENING MPUMALANGA 2016 PRELIM DEBITEURE-OUDERDOMSONTLEDING EN INTERNE BEHEER Okuhle Modeboetiek verkoop 80% van hulle damesmodeklere op krediet. Die onderneming betaal kontant vir hulle voorraad. GEVRA: 1.2.1 Die onderneming beheer nie sy debiteure doeltreffend nie. Gee TWEE redes waarom jy met hierdie stelling sal saamstem. Verwys in jou antwoord na syfers. (4) 1.2.2 Okuhle is van mening dat haar debiteureklerk nie klante behoorlik keur (nagaan) voordat hulle op krediet by haar winkel begin koop nie. Noem TWEE strategieë wat die debiteureklerk moet volg voordat klant toegelaat word om rekeninge te open. (4) INLIGTING Die ouderdomsontleding van debiteure wat aan die einde van Augustus 2016 onttrek is, toon die volgende: Kredietbeleid: Debiteure word 30 dae toegelaat om hulle rekeninge te betaal. NAAM VAN DEBITEUR KREDIET- PERK TOTAAL VERSKUL- DIG HUIDIGE MAAND 30 DAE 60 DAE 60 DAE+ L.Ndlovu 8 000 7 700 2 800 3 100 1 800 N.Nel 5 000 6 120 3 820 2 300 S.Shy 4 000 1 380 1 380 B.Ben 10 000 10 600 3 420 4 280 2 900 25 800 8 620 9 380 6 000 1 800 33% 36% 24% 7% Page 13 of 17

REKENINGKUNDE - VERSOENING DEBITEURE-OUDERDOMSONTLEDING EN INTERNE BEHEER 1.2.1 Die onderneming beheer nie sy debiteure doeltreffend nie. Gee TWEE redes waarom jy met hierdie stelling sal saamstem. Verwys in jou antwoord na syfers. 4 1.2.2 Okuhle is van mening dat haar debiteureklerk nie klante behoorlik keur (nagaan) voordat hulle op krediet by haar winkel begin koop nie. Noem TWEE strategieë wat die debiteureklerk moet volg voordat klant toegelaat word om rekeninge te open. 4 VRAAG 1: REKONSILIASIE, OUDERDOMSONTLEDING EN INTERNE KONTROLE (40 punte; 20 minute) 1.1 BANKREKONSILIASIE Jy word voorsien van inligting met betrekking tot Golden Juweliers. Die finansiële jaar eindig op 31 Mei 2016. GEVRA: 1.1.1 Verduidelik waarom dit vir 'n besigheid belangrik is om elke maand 'n Bankrekonsiliasiestaat op te stel. (2) 1.1.2 Bereken die korrekte totale vir die Kontantontvangstejoernaal en die Kontantbetalingsjoernaal vir Mei 2016. (12) 1.1.3 Bereken die Banksaldo op 31 Mei 2016. Dui aan of dit 'n gunstige of ongunstige saldo is. (6) Page 14 of 17

REKENINGKUNDE - VERSOENING 1.1.4 Stel die Bankrekonsiliasiestaat op 31 Mei 2016 op. (8) 1.1.5 Die vaste deposito van R84 000 verval volgende maand. Stel TWEE maniere voor hoe die besigheid die geld kan gebruik. Haal geskikte syfers aan om jou antwoord te staaf. (4) INLIGTING: A Die volgende items het in die Bankrekonsiliasiestaat verskyn op 30 April 2016: Gunstige saldo in die grootboek van Golden Juweliers R 6 325 Gunstige saldo op die Bankstaat 12 545 Uitstaande deposito (gedateer 30 April 2016) 12 000 Uitstaande tjeks: Nr. 261 (gedateer 3 November 2015) 5 000 Nr. 519 (gedateer 14 April 2016) 8 920 Nr. 543 (gedateer 12 Mei 2016) 4 300 B Op 31 Mei 2016 was die voorlopige totale in die joernale: Kontantontvangstejoernaal : R70 600 Kontantbetalingsjoernaal : R105 320 C Die volgende items het op die Bankstaat verskyn, maar nie in die joernale vir Mei 2016 nie: Direkte deposito deur 'n debiteur, K Kwela, R2 400 Bankkoste, R520 Rente op vaste deposito vir Mei, R700 Rente op oortrokke bankrekening vir Mei, R810 Stoporder ten gunste van Rama Versekerings Mpy., R660 Geweierde tjek oorspronklik van n debiteur, M Maduna ontvang, R6 200. Page 15 of 17

REKENINGKUNDE - VERSOENING D Die volgende verskille is opgemerk: Tjeknr. 565 vir herstelwerk is in die KBJ as R1 570 getoon, maar die korrekte bedrag van R1 750 verskyn in die Mei Bankstaat. 'n Deposito van R12 000 het op die Bankstaat op 1 Mei 2015 verskyn, maar het nie in die KOJ van Mei verskyn nie. 'n Deposito van R20 295, gedateer 20 Mei 2016, het in die KOJ van Mei verskyn, maar nie op die Bankstaat van Mei nie. Die volgende tjeks verskyn in die KBJ van Mei, maar nie op die Bankstaat nie: Nr. 654 (gedateer 23 Mei 2016), R2 800 Nr. 674 (gedateer 29 Augustus 2016), R2 520 VRAAG 1 LET WEL: Tjeknr. 261 en 519 vanaf die April Rekonsiliasiestaat het ook nie op die Mei-Bankstaat verskyn nie. 1.1 BANKREKONSILIASIE 1.1.1 Verduidelik waarom dit vir 'n besigheid belangrik is om elke maand 'n Bankrekonsiliasiestaat op te stel.. 2 1.1.2 Bereken die korrekte totale vir die Kontantontvangstejoernaal en die Kontantbetalingsjoernaal vir Mei 2016. (Besonderhede word nie verlang nie.) KOJ Bank KBJ Bank Voorlopige totaal 70 600 Voorlopige totaal 105 320 12 Page 16 of 17

REKENINGKUNDE - VERSOENING 1.1.3 Bereken die Banksaldo op 31 Mei 2016. Dui aan of dit 'n gunstige of ongunstige saldo is. 6 1.1.4 BANKREKONSILIASIESTAAT OP 31 MEI 2016 Debiet Krediet 8 1.1.5 Die vaste deposito van R84 000 verval volgende maand. Stel TWEE maniere voor hoe die besigheid die geld kan gebruik. Haal geskikte syfers aan om jou antwoord te staaf. 4 Page 17 of 17

REKENINGKUNDE VOORRAADSTELSELS VOORRAADSTELSELS VRAESTEL ANTWOORDBOEK Page 1 of 14

REKENINGKUNDE VOORRAADSTELSELS OOS-KAAP 2015 REKORD EKSAMEN Page 2 of 14

REKENINGKUNDE VOORRAADSTELSELS Page 3 of 14

REKENINGKUNDE VOORRAADSTELSELS OOS-KAAP JUNIE 2016 Page 4 of 14

REKENINGKUNDE VOORRAADSTELSELS JUNIE 2015 GAUTENG VRAAG 5: VOORRAADWAARDASIE (50 punte; 30 minute) 5.1 VOORRAADWAARDSIE METODES (5) GEVRA: 5.1 Voltooi die volgende stellings deur die korrekte antwoord op die antwoordboek verskaf neer te skryf. 5.1.1 Wanneer voorraad aan die einde van die jaar waardeer word, word alle voorraad voorhande teen die oorspronklike kosprys aangeteken om die waarde van die slotvoorraad te bepaal. Hierdie voorraadwaardasie metode word.. genoem. (1) 5.1.2 Eerste in Eerste uit beteken dat. (2) 5.1.3 Wanneer die geweegde gemiddelde waarde bereken word moet die gemiddeld prys per bereken word om die waarde van die slotvoorraad te bepaal. 5.1.4 Watter van die volgende kostes is NIE DEEL van die berekening van die waarde van voorraad NIE? Vraggeld op aankope; vraggeld op verkope; invoerbelasting; doeanekostes; vlugkoste. (1) (1) Page 7 of 14

REKENINGKUNDE VOORRAADSTELSELS 5.2 EIEU EN GEWEEGDE GEMIDDELDE METODES (45) Die inligting van CAELI AND MPHO Groothandelaars word verskaf. Hulle verkoop gimnasium gewigte en -toerusting aan alle sportklubs in Gauteng. Hulle maak gebruik die periodieke voorraadopnamestelsel en waardeer hulle voorraad soos volg: GEVRA: Gimnasium gewigte teen geweegde gemiddelde metode. Gimnasium toerusting teen EIEU. GIMNASIUM GEWIGTE TEEN GEWEEGDE GEMIDDELDE METODE 5.2.1 Bereken die geweegde gemiddeld per eenheid. (5) 5.2.2 Bereken die waarde van die slotvoorraad van die gymnasium gewigte volgens die geweegde gemiddelde metode op 28 Februarie 2015. 5.2.3 Caeli en Mpho vermoed dat daar gymnasium gewigte in die laaste twee maande uit die stoor weggeraak het. Bereken die hoeveelheid gewigte wat weg is. (3) (6) 5.2.4 Bereken die Koste van verkope aan die einde van die jaar 28 Februarie 2015. (6) 5.2.5 Watter interne kontrolemaatreëls kan Caeli en Mpho in plek sit om die wegraak van voorraad in die toekoms te vermy? Noem TWEE. (2) 5.2.6 Die onderneming oorweeg om die voorraadwaardasiemetode te verander. Hulle wil die wetlik korrekte roete volg om van geweegde gemiddeld na EIEU te verander.. 5.2.6.1 Waarom dink jy sal hulle van die geweegde gemiddelde metode na die EIEU wil verander? Gee EEN verduideliking. 5.2.6.2 Gee EEN voorstel oor hoe hulle te werk moet gaan om die oorskuif wettig te doen. (2) (2) GIMNASIUMTOERUSTING TEEN EIEU 5.2.7 Bereken die waarde van die slotvoorraad op 28 Februarie 2015. (7) 5.2.8 Voltooi die Handelsrekening deur die periodieke voorraadopname stelsel te gebruik. 5.2.9 Gebruik die syfers bereken by 5.2.8 om die KOSTE VAN VERKOPE van die Gimnasiumtoerusting te bereken. (7) (5) Page 8 of 14

REKENINGKUNDE VOORRAADSTELSELS INLIGTING 1. Gimnasium gewigte voorraad. Voorraad Datum Hoeveelheid eenhede Per eenheid Totale waarde Aanvangsvoorraad 1 Maart 2014 40 R250 R10 000 Slotvoorraad 28 Februarie 2015 50? 2. Aankope van gymnasium gewigte. Gedurende die finansiële jaar geëindig 28 Februarie 2015 is die volgende eenhede aangekoop. Datum Hoeveelheid eenhede Kosprys per eenheid Totaal April 2014 100 R250 R25 000 Augustus 2014 200 R260 R52 000 November 2014 120 R270 R32 400 Januarie 2015 80 R280 R22 400 Totale eenhede aangekoop 500 131 800 3 Terugsendiing van gymnasium gewigte. Gedurende Januarie 2015 het die eienaars 40 gewigte wat nie die regte grootte was nie teruggestuur. Die verskaffer het die teruggestuurde eenhede aanvaar volgens die eenheidsprys in Januarie 2015. 4. Verkope van gymnasium gewigte 430 eenheid verkoop teen R800 elk: R344 000 vir die jaar. Page 9 of 14

REKENINGKUNDE VOORRAADSTELSELS 5 VOORRAAD AANKOPE EN VERKOPE VAN GIMNASIUM TOERUSTING Besonderhede Datum Hoeveelheid eenhede Kosprys per eenheid Totaal Aanvangsvoorraad 1 Maart 2014 20 R15 000 R300 000 Totale aankope 140 R2 230 000 Aankope gedurende die jaar April 2014 10 R16 000 R160 000 Augustus 2014 30 R17 000 R510 000 November 2014 40 R18 000 R720 000 Januarie 2015 60 R14 000 R840 000 Vraggeld op aankope April 2014 tot Jan 2015 R2 000 R 280 000 Slotvoorraad 28 February 2015 65?? Verkope vir die finansiële jaar 1 Maart 2014 tot 28 Feb 2015 95 R40 000 R3 800 000 50 VRAAG 5: VOORRAADWAARDASIE / INTERNE KONTROLE (50 punte; 30 minute) 5.1 KONSEPTE (5) Voltooi die volgende stellings deur die korrekte antwoord op die antwoordboek verskaf neer te skryf 5.1.1 1 5.1.2 2 5.1.3 1 5.1.4 1 5 Page 10 of 14

REKENINGKUNDE VOORRAADSTELSELS 5.2 EIEU EN GEWEEGDE GEMIDDELDE METODES (55) GIMNASIUM GEWIGTE TEEN GEWEEGDE GEMIDDELDE METODE 5.2.1 Bereken die geweegde gemiddeld per eenheid. 5 5.2.2 Bereken die waarde van die slotvoorraad van die gymnasium gewigte volgens die geweegde gemiddelde metode op 28 Februarie 2015. 3 5.2.3 Caeli en Mpho vermoed dat daar gymnasium gewigte in die laaste twee maande uit die stoor weggeraak het. Bereken die hoeveelheid gewigte wat weg is. 6 Page 11 of 14

REKENINGKUNDE VOORRAADSTELSELS 5.2.4 Bereken die Koste van verkope aan die einde van die jaar 28 Februarie 2015 6 5.2.5 Watter interne kontrolemaatreëls kan Caeli en Mpho in plek sit om die wegraak van voorraad in die toekoms te vermy.? Noem TWEE. 2 5.2.6 Die onderneming oorweeg om die voorraadwaardasiemetode te verander.. Hulle wil die wetlik korrekte roete volg om van geweegde gemiddeld na EIEU te verander. 5.2.6.1 Waarom dink jy sal hulle van die geweegde gemiddelde metode na die EIEU wil verander? Gee EEN verduideliking 2 Page 12 of 14

REKENINGKUNDE VOORRAADSTELSELS 5.2.6.2 Gee EEN voorstel oor hoe hulle te werk moet gaan om die oorskuif wettig te doen 2 GIMNASIUM TOERUSTING TEEN EIEU 5.2.7 Bereken die waarde van die slotvoorraad op 28 Februarie 2015. 7 5.2.8 ALGEMENE GROOTBOEK VAN CAELI EN MPHO Dt HANDELSREKENING: GIMNASIUM TOERUSTING(F1) Kt 2014 Mar 2015 Feb 1 Aanvangvoorraad AJ 2015 28 Slotvoorraad AJ 28 Aankope(netto) AJ Verkope(netto) AJ Feb... AJ Wins en verlies( bruto wins) AJ Page 13 of 14

REKENINGKUNDE VOORRAADSTELSELS 5.2.9 Gebruik die syfers bereken by 5.2.8 om die koste van verkope te bereken. 5 Page 14 of 14

INKOMSTESTAAT EN BALANSTAAT MEMO Page 1 of 8

KONTANTVLOEISTAAT & ONTLEDING EN VERTOLKING MEMO Page 1 of 12

VRAAG 4 KONTANTVLOEISTAAT (60 punte; 36 minute) 4.1 Skryf telkens die korrekte AARP beginsel wat by die scenario pas neer. 4.1.1 Lopende saak 4.1.2 Wesentlikheid 4.1.3 Historiese koste 4.1.4 Afsonderlike entiteit 4.1.5 Paringsbeginsel 5 4.2.1 Vaste bate nota tot die Balansstaat op 30 April 2015 Grond en geboue Voertuie Toerusting Kosprys 1 800 000 140 000 18 500 Opgehoopte waardevermindering - (50 400) (5 550) Drawaarde: begin van die jaar 1 800 000 89 600 12 950 Bewegings Verkrygings teen kosprys 150 000-2 000 Bateverkope teen drawaarde - ( 21 600) - Waardevermindering - (15 520) (1 950) Drawaarde: einde van jaar 1 950 000 52 480 13 000 Kosprys 1 950 000 110 000 20 500 Opgehoopte waardevermindering - (57 520) (7 500) 6 Page 6 of 12

4.2.2 KONTANTVLOEISTAAT VIR DIE JAAR GEËINDIG 30 APRIL 2015 Notas R KONTANT DEUR BEDRYWIGHEDE VOORTGEBRING kontroleer berekening (57 790) Kontant uit bedryfsaktiwiteite 1 455 730 Rente betaal (58 500) Dividende betaal 3 (294 000) Belasting betaal 4 (161 020) KONTANT UIT BELEGGINGSAKTIWITEITE kontroleer berekening (270 400) Aankope van vaste bates (152 000) Opbrengs uit verkoop van bates 21 600 Toename in belegging( 200 000-60 000 ) Of 140 000( twee punte) (140 000) KONTANT UIT FINANSIERINGSAKTIWITEITE kontroleer berekening 350 000 Opbrengs uit aandele uitgereik 450 000 Terugkoop van aandele(50 000 X 3,50 ) of 175 000(twee punte) (175 000) Toename in langtermynlenings(425 000-350 000 ) of 75 000 twee punte 75 000 Toename/(afname) in kontant en kontantekwivalente 2 kontroleer berekening 21 810 Kontant- en kontantekwivalente - begin van die jaar 2 (15 700) Kontant en kontantekwivalente einde van die jaar 2 6 110 18 Page 7 of 12

Notas tot die Kontantvloeistaat 1 Kontant uit bedryfsaktiwiteite Wins voor belasting 410 000 Waardevermindering(15 520 + 1 950 ) Rente uitgawe Kontant uit bedryfsaktiwiteite voor verandering in bedryfskapitaal Verandering in bedryfskapitaal Een deel korrekt 17 470 58 500 kontroleer berekening 485 970 kontroleer berekening (30 240) Toename in voorraad (146 200-129 280 ) (16 920) Toename in debiteure (65 500 +1 550 ) (56 800 +1 750) (8 500) Afname in krediteure (39 660-34 840 ) (4 820) 455 730 18 2 Kontant en kontantekwivalente Netto 2014 2015 verandering Bank 21 610 (17 100) 4 510 Kleinkas 0 600 600 Wisselgeld 200 800 1 000 21 810 (15 700) 6 110 4 Page 8 of 12

3 Dividende betaal Bedrag uit die finansiële state(144 000 +212 500 ) of 356 500 twee punte (356 500) Saldo aan die begin van die jaar [ Dt / (Kt) ] (150 000) Saldo aan die einde van die jaar [ (Dt) / Kt ] 212 500 Dividende betaal (294 000) Aandeelhouers vir dividend Bank 294 000 Saldo 150 000 Saldo 212 500 Dividende op gewone 356 500 aandele 506 500 506 500 Saldo 212 500 5 4 Belasting betaal Bedrag uit finansiële state(410 000-287 000 ) of 123 000 twee punte (123 000) Saldo aan die begin van die jaar [ Dt / (Kt) ] 31 480 Saldo aan die einde van die jaar [ (Dt) / Kt ] (69 500) Belasting betaal (161 020) SAID (inkomstebelasting) Saldo 31 480 Inkomstebelasting 123 000 Bank 161 020 Saldo 69 500 506 00 Saldo a/b 69 500 4 Page 9 of 12

VRAAG 2 ONTLEDING EN VERTOLKING (45 punte; 27 minute) 2.1 Bereken die volgende aanwysers vir 2015: 2.1.1 Persentasie bedryfsuitgawes op verkope Bedryfsuitgawes/ netto verkope X 100 200400 / 668 000 X 100 = 30% Of 200400 X 100 668 000 1 = 30% (moet % wees) 4 2.1.2 Debiteure-invorderingstermyn (17 550 + 19 500 )/2 X 365 (668 000 X 0,15 ) 1 = 18 525 x 365 100 200 1 = 67,48 dae /67 dae (moet een deel korrek wees en dae wees) 5 2.1.3 Persentasie opbrengs op gemiddelde aandeelhouersbelang. Netto wins na belasting/ gemiddelde aandeelhouersbelang x 100 185 780 X 100 [(750 000 +23 450 ) +(800 000 +16 500 )]/2 1 [185780] X 100 794 975 1 of [ 794975 vyf punte) = 23, 37% (een deel korrek: moet %) 7 Page 10 of 12

2.2 Gebruik die bostaande inligting om kommentaar te lewer en die vrae te beantwoord. 2.2.1 Lewer kommentaar oor die onderneming se likiditeit deur na DRIE aanwysers te verwys. Noem die DRIE finansiële aanwysers, bespreek die neigings en die implikasie daarvan. (enige 3 X 3 punte vir aanwyser vir syfers; vir interpretasie Vuurproefverhouding: daal van 1,12:1 na 0,82: Sal probleme ondervind om korttermynskuld af te betaal. Slegs 82c vir elke R1 skuld is beskikbaar om skuld te betaal Voorraadomsetsnelheid het van 7 na 5 keer per jaar verminder. Die voorraad het heelwat stadiger verkoop en kan veroorsaak dat moontlik nie korttermynverpligtinge kan nakom nie Krediteurebetalingstermyn het afgeneem van 65 dae na 33 dae.die krediteure word te vining betaal. Betaal tussen 60-90 dae.dit kan die rede wees dat die onderneming sukkel om korttermynverpligtinge na te kom. Debiteure invorderingstermyn het verleng van 54 dae na 67 dae (verwys na 1.1.2) Dit beteken dat die debiteure nie by die invorderingstermyn van 30 dae bly nie.dit vat langer om debiteure te vorder 9 2.2.2 Die onderneming beoog om n verdere lening van R300 000 aan te gaan. Dink jy dit sal n goeie idee wees? Gee TWEE redes vir jou antwoord deur na TWEE relevante aanwysers en hulle neigings te verwys. Ja Skuld: ekwiteitsverhouding styg van 0,16:1 van 0,28:1 Steeds baie laaggerat / lae risiko (beteken dat die onderneming 28c geleende geld teenoor R1 eie geld) Persentasie opbrengs op kapitaal aangewend het gestyg van 24% na 46% Heelwat meer as die huidige rentekoers op die lening 7% Die lening is gebruik vir die bedryfsaktiwiteite om opbrengs te vermeerder en om die rente op lening van 7% te dek. Beide aanwysers toon aan dat die onderneming meer eie as geleende kapitaal het al verhoog hulle die lening R300 000. 0,66:1 (230 000 + 300 000 : 800 000) 7 Page 11 of 12

2.2.3 Die onderneming poog om n vaste winsopslag van 50% op kosprys te handhaaf. Bereken die relevante aanwyser. Is die winsopslag van 50% op kosprys behaal?. Gee TWEE redes waarom dit moontlik nie behaal is nie. Berekening: (208 000) (668 000-460 000) X 100 460 000 1 = 45% Ja / Nee Nee of Nee, dis nie bereik nie: Redes: (enige TWEE redes) + Seisoenale verkope Kontantkorrtings Handelskortings Produkte foutief gemerk/ verkoopsprys foutiewelik gemerk Berekening meer of minder as winsopslag foutiewelik bereken 6 2.2.4 Indien jy n aandeelhouer van die maatskappy is, sou jy tevrede gewees het met die opbrengs op aandeelhouersbelang, verdienste per aandeel en dividend per aandeel oor die afgelope twee jare. Bespreek die neigings en implikasies. Opbrengs op aandeelhouersbelang : Het verhoog van 20% tot 23,4%( sien 2.1.3) Beter as alternatiewe beleggings. Verdienste per aandeel het verhoog van 35c na 46c per aandeel. Dit beteken dat die moontlike verdienste meer is as die vorige jaar (indien die leerder die verskil tussen VPA en DPA noem) Bv.:Die behoue inkomste is laer agv die verskil tussen die VPA en DPA Die bedrag teruggehou deur die maatskappy is 46c 26c = 20 c wat gebruik kan word vir verdere uitbreidings waaruit die aandeelhouers nie dadelik voordeel sal trek wanneer dividende uitbetaal word nie Dividend per aandeel het gestyg van 12c tot 26c. Die maatskappy het meer dividend verklaar teenoor die vorige jaar en die opbrengs is beter as alternatiewe beleggings wat die aandeelhouers tevrede behoort te hou. 7 Page 12 of 12

TERUGKOOP VAN AANDELE MEMO Page 1 of 4

VRAAG 1: MAATSKAPPY: TERUGKOOP VAN AANDELE (60 punte; 36 minute) 1.1 KONSEPTE (5) Pas die korrekte beskrywing in die eerste kolom met die konsep in die tweede kolom 1.1.1 D 1 1.1.2 E 1 1.1.3 A 1 1.1.4 F 1 1.1.5 B 1 5 1.2 MAATSKAPPY: REKENINGE EN TERUGKOOP VAN AANDELE (55) 1.2.1 NOTAS TOT DIE BALANSSTAAT Nota 7: Gewone aandelekapitaal Uitgereik: 4 000 000 gewone aandele op 1 Maart 2014 18 000 000 1 000 000 gewone aandele @R7 elk uitgereik 7 000 000 (200 000) gewone aandele teruggekoop @R5 elk (1 000 000) 4 800 000 gewone aandele op 28 Feb 2015 24 000 000 11 1.2.2 NOTAS TOT DIE BALANSSTAAT Nota 8: Behoue inkomste Behoue inkomste op 1 Maart 2014 1 800 000 Netto wins na belasting ( 2 800 000 840 000 ) 1 960 000 200 000 Terugkoop van aandele @ R2 bo gemiddelde prys (400 000) Dividende op gewone aandele (1 376 000) Betaal ( interim) (4 000 000 x.08 c) 320 000 Verklaar ( finaal) 5 000 000 200 000 =4 800 000 x.22c 1 056 000 Behoue inkomste op 28 Februarie 2015 1 984 000 14 Page 2 of 4

1.2.3 ALGEMENE GROOTBOEK VAN KALEL MAATSKAPPY BEPERK Dt. SAID (INKOMSTEBELASTING) Kt. 2014 Mar 2014 Aug 2014 Feb 1 Bank KBJ 500 000 2014 Mar 1 Saldo a/d 500 000 31 Bank KBJ 420 000 2015 28 Inkomstebelast 840 000 Feb 25 Bank KBJ 460 000 Saldo o/d 40 000 1 380 000 1 380 000 2015 Mar 1 Saldo a/d 40 000 10 1.2.4 ALGEMENE GROOTBOEK VAN KALEL MAATSKAPPY BEPERK Dt. DIVIDENDE OP GEWONE AANDELE Kt. 2014 Mar 1 Bank / Aandeelh vir dividende KBJ 320 000 2015 Feb 28 Verdeling AJ 1 376 000 2014 Aug 31 Aandeelhouers vir dividende AJ 1 056 000 1 376 000 1 376 000 6 Page 3 of 4

BEANTWOORD DIE VOLGENDE VRAE 1.2.5 Toon die berekening van die gemiddelde prys van die totale uitgereikte aandele op 1 Oktober 2014 18 000 000+7 000 000 = 25 000 000 5 000 000 = R5 per aandeel (500 sent per aandeel) 3 1.2.6 Wat was die totale bedrag wat uitbetaal is aan boedel van die afgestorwe aandeelhouer? Toon berekeninge [R5 x 200 000] + [R2 x 200 000 ] = R1 400 000 Of 1 000 000 + 400 000 =R 1 400 000 5 1.2.7 Toon die berekening van die finale dividend per aandeel op 28 Februarie 2015. [4 000 000 + 1 000 000] 5 000 000 200 000 = 4 800 000 aandele x.22c = R1 056 000 4 1.2.8 Gee TWEE moontlike redes besluit om die aandele van die afgestorwe boedel op 1 Oktober 2014 terug te koop. (Enige twee aanvaarbare redes. + ) Maatskappy kan besluit om aandele terug te koop uit surplusfondse indien die maatskappy solvent en likied bly Die oorledende se familie wil nie die aandele he nie Die oorledende se familie het die kapitaal nodig om die boedelkoste te dek. Maatskappy kan aandele terugkoop om te verseker dat die mark nie oorspoel is met te veel van dieselfde tipe aandele het nie.. Direkteure kan besluit om die aandele terug te koop omdat hulle besorg is dat die aandele onderwaardeer is in die mark. 2 60 Page 4 of 4