Periodiek Vereniging van oud-leerlingen der Nationale Schildersschool Nimeto Verschijnt 3-maandelijks Verhalen achter glas Volop in beweging 12 maanden zonder polshorloge
Colofon Orgaan van de vereniging van gediplomeerde oud-leerlingen der nationale schildersschool Nimeto. Verschijnt eens per 3 maanden. REDACTIE: R.J.M. Kortekaas Overkroetenlaan 80, 4823 KA Breda 076-5418561 periodiek@olnsmeesterschilders.nl OUDE TECHNIEKEN: R.J.M. Kortekaas Overkroetenlaan 80 4823 KA Breda 076-5418561 oudetechniek@olnsmeesterschilders.nl TriMaXX All Weather Bent u op zoek naar een product waarmee u vol (verf)vertrouwen kunt werken, bij alle weersomstandigheden? Caparol heeft voor duurzaam vastgoedonderhoud ook in de winterperiode hét product voor u. Resultaatgericht onderhoud draait steeds meer om optimale efficiency. Alle reden om de mensen en producten van Caparol al in een vroeg stadium bij uw project te betrekken. Met TriMaXX All Weather kunt u op een snelle droging vertrouwen, en bovendien is uw opdrachtgever verzekerd van een topresultaat met een langdurig glans- en kleurbehoud! J. Meinsma Burg. Reinenstraat 10 8331 KD Steenwijk 0521-512609 ADVERTENTIE ACQUISITIE OLNS: R.J.M. Kortekaas Overkroetenlaan 80 4823 KA Breda 076-5418561 periodiek@olnsmeesterschilders.nl DAGELIJKS BESTUUR VERENIGING: Mw. H. (Hanny) Kuin Vesting 71 3961 LN Wijk bij Duurstede 0343-575123 info@olnsmeesterschilders.nl SECRETARIS: Robert Koning Rietzanger 1 2957 ND, Nieuw Lekkerland secretariaat@olnsmeesterschilders.nl REKENINGEN T.N.V. PENNINGMEESTER: M.A.M. Bartels Hannie Schaftstraat 3 1443 LA Purmerend maurice.bartels@orange.fr ADMINISTRATIE VERENIGING OLNS: Robert Koning Rietzanger 1 2957 ND Nieuw Lekkerland 0184-633598 secretariaat@olnsmeesterschilders.nl www.olnsmeesterschilders.nl VORMGEVING: Dapph design Bisonstraat 3 b23 4817 LH Breda 06-513 715 67 info@dapphdesign.nl - www.dapphdesign.nl DRUK: JP Offset Geograaf 38 6921 EW Duiven info@jp.nl CONTRIBUTIE NOG NIET BETAALD? Vandaag nog graag overmaken. www.olnsmeesterschilders.nl pagina 3 www.olnsmeesterschilders.nl pagina 3
Voorwoord 76e jaargang Nummer 1 April 2013 Inhoud Nummer 4, 2012 BESTE LEDEN, Het eerste nummer van het nieuwe jaar 2013. Wat zal ik schrijven? Ik kan het natuurlijk uitgebreid over het weer hebben, maar dat doet momenteel iedereen. Op het ogenblik is het vies koud, de lente laat op zich wachten. De zomerkleren blijven in de kast en de schaatsen blijven nog even uit het vet. We kunnen het hebben over de crisis in Nederland. Ook daar zijn voorlopig weinig veranderingen in te verwachten. Jammer dat het niet echt overal lekker gaat, maar blijf wel vooruit kijken want ooit zal je weer volop in de race zitten en denk je even terug aan deze minder drukke tijd. Bij mij op het werk zitten we midden in een reorganisatie om kosten te drukken enz. Ook hier zullen veel mensen boventallig worden verklaard welke weer elders naar een nieuwe uitdaging moeten gaan zoeken. De vereniging, ja hier zijn we druk mee. Bezig met een onderzoek naar hoe we leden kunnen werven en het enthousiasme weer terug kunnen brengen in deze geweldige vereniging. Een groep wijze mannen zijn hiermee aan de slag gegaan en nog steeds bezig. Tijdens de Algemene Ledenvergadering in het najaar zullen we hiervan een verslag krijgen. Het bestuur zal dan meteen met u de discussie voeren over hoe het verder kan en moet met onze vereniging. JONG EN OUD pagina 6 VOLOP IN BEWEGING pagina 8 POLSHORLOGE pagina 11 VERHALEN ACHTER GLAS pagina 14 LEES OP PAGINA 14 HET LAATSTE ARTIKEL VAN DE REEKS VERHALEN ACHTER GLAS Inmiddels ligt de cursus oude technieken al weer achter ons. Ook dit jaar zijn er leden en niet-leden op zaterdag actief bezig geweest met diverse oude technieken. Het is een goed cursusjaar geweest. Langs deze weg wil ik de cursusleiders weer van harte bedanken voor hun inzet. Om hier in de toekomst mee verder te kunnen gaan zijn cursisten nodig welke het afgelopen jaar mede door de recessie minder talrijk waren dan de jaren hiervoor. Mocht u zelf nog ideeën hebben over de toekomst van de vereniging horen we dat uiteraard graag van u weustenraadkuin@kpnmail.nl. Rest mij u nog fijne feestdagen en een gezond 2013 te wensen. Met vriendelijke groeten, Hanny Kuin voorzitter www.olnsmeesterschilders.nl pagina 4 www.olnsmeesterschilders.nl pagina 5
Jong en Oud ONSJE Het museum en de archiefbibliotheek De ouderen onder ons hebben de crisis in de jaren 80 meegemaakt. Hoewel toen de banken niet de aanleiding vormden,was de uitwerking op de economie gelijk aan die van nu. Hand op de knip, veel mensen die toen hun baan verloren of kans daarop hadden, dat merken wij nu ook dagelijks. Bestaanszekerheid is er niet meer. Zelfs het spaargeld is niet veilig meer. Merkwaardig is dat er nu een aantal maatregelen genomen worden, die dat nog versterken. Hypotheken moeten grotendeels worden afgelost. Men moet gaan sparen voor later. Ouderen moeten langer doorwerken en de jongeren ontvangen geen uitkering meer (is ook terecht). De duur van de WW wordt ingekort. De kosten voor gezondheidszorg gaan we deels zelf betalen. Subsidies worden herzien. De ver- en nieuwbouw van woningen ligt stil door heffingen. Scheefwonen wordt tegengegaan met extra huur (en zal dat helpen als de woningmarkt op z n gat ligt?). En dit is nog maar een klein deel van die maatregelen, want laten wij over de belastingverhogingen (btw) maar zwijgen. Kortom, crisis en wanhopig wordt gezocht naar een uitweg. De politiek is aan zet. Alle partijen hebben hun eigen belangen en willen die inbrengen. Hoe dat maakt niet uit. Via de 2e kamer of zeker nu in de senaat. In deze laatste tracht men de boel naar z n hand te zetten. Ik vind dat partijpolitiek daar niet thuishoort, dat moet in de 2e kamer. Wij kiezen een kamer en regering en die moeten aan de slag. Anders wordt regeren onmogelijk gemaakt, in ieder geval vertragend. Het landsbelang vraagt om maatregelen. Inherent hieraan is ook dat de politiek een korte termijn visie kent, ingegeven om daarmee het electoraat te binden. Dat er pijnlijke hervormingen nodig zijn is duidelijk. Maar of je nú de WW-duur moet inkorten, daar kun je een vraagteken bij zetten. Zet dat maar eens later op de rol wanneer er weer voldoende banen zijn. Help eerst de jongeren maar aan banen en laat de ouderen vrijwillig met pensioen gaan. Immers, een jongeling kan/moet carrière maken en als een oudje dat nog moet doen, is ie veel te laat. En laten we wel wezen, lichamelijk worden de oudjes - als zich dat voordoet - weer gerepareerd om langer mee te gaan, echter geestelijk is er een limiet. Menigeen zal moeite hebben om na z n 60ste jaar nog ontwikkelingen op te nemen. En dat gezeur dat met het weggaan van de ouderen ook de ervaring verdwijnt, is mijns inziens slechts voor een klein deel waar. Dat is in 80-iger jaren ook gebleken toen er honderdduizenden in de WAO of VUT zijn ondergebracht. In dat licht bezien, zou het economisch en maatschappelijk beter zijn indien ons inkomen met een boogcurve verloopt. Je hebt immers tussen je 30ste en 50ste meer kosten dan daarna. En er hoeft geen groot verschil te zijn met ervoor en erna. Dus, wat mij betreft, maak de pensioneringsleeftijd flexibel gedurende 5 jaar. Weg met de verplichting tot pensionering. Het is een kwestie van een berekening die iedereen moet maken om tot een keuze te komen. Wat ook raar is dat, als je keurig financieel oppassend je leven hebt geleefd, je straks ook de extra zorgkosten moet betalen, terwijl voor degene die dat niet heeft gedaan alles betaald gaat worden. Ik dacht dat de stelregel was: wie vervuilt betaalt? Niet echt motiverend, dus zie je nu de tendens dat ouderen hun spaargelden opmaken. Terecht, mede omdat de veiligheid ervan niet zeker is. Laten de deskundigen (wist u ook dat er zóveel zijn, die op tv komen?) het maar bepalen. Hoewel zij niet op één lijn zitten. Tenslotte, we zijn uit de crisis van de jaren 80 gekomen en dat zal nu ook weer zijn. Maar Mag het een beetje snel, want het leven duurt maar even! Kent u nog dat liedje van Brandpunt in de Markt uit die jaren? ONSJE www.olnsmeesterschilders.nl pagina 6 www.olnsmeesterschilders.nl pagina 7
Volop in beweging Carolien de Wit Nimeto - Volop in beweging Een nieuw project voor het komende schooljaar is al bekeken... 30km zuidelijker! Op 2e Paasdag gaat weer een groep studenten voor een studiereis naar Rome. Het is een vergelijkbare reis zoals eerder beschreven door Andries Grosman; de Sint Pieter, Vaticaanstad, de Sixtijnse kapel en heel veel kerken worden aangedaan voor de schitterende schilderkunst, het verguldwerk en de prachtige marmers. Leuk om te vermelden is dat we een steeds professionelere band krijgen met de Basiliek van de Heiligen Agatha en Barbara in Oudenbosch, de verkleinde kopie van de Sint Pieter. Er zijn vergevorderde plannen om met studenten ondersteuning te bieden voor het behoud en restauratie of reconstructie van het imitatiemarmer. Veel oud-studenten kunnen zich de rondleiding onder begeleiding van Jan Berghuis Sr., vast nog levendig herinneren. Dit is slechts een kleine selectie van waar wij binnen ons onderwijs mee bezig zijn. Tot slot nog even dit: we merken de laatste maanden ook veel van de crisis binnen de bedrijfstak. Het vinden van een stageplaats of het behouden er van wordt steeds lastiger. Graag willen we alle stage biedende oud-studenten hierbij hartelijk bedanken voor hun inspanningen. We kunnen het niet zonder jullie, dat mag ook wel eens gezegd worden! Voor meer informatie of een indruk van het reilen en zeilen binnen het Nimeto, bekijk dan even de website voor het allerlaatste nieuws. Afgelopen maanden is er weer veel gebeurd binnen onze prachtige opleiding. Hier zomaar enkele leuke en interessante ontwikkelingen. Stagecöordinator Jan den Elzen heeft samen met enkele 4e jaars studenten kleurhistorisch onderzoek verricht in de historische kern van Vlaardingen. Het resultaat hiervan is een prachtige kleurenwaaier met authentieke kleuren. Vanuit het project in Ancemont waarover eerder is bericht in Periodiek, zijn we in januari aan de slag gegaan met de beelden en kruiswegstatie. Tijdens de werkweken in Ancemont kwam het er niet altijd van om deze met zorg te behandelen, dus hebben we ze naar Nederland laten komen. In een klein lokaaltje zijn 5 studenten na grondig advies en ondersteuning van restaurator Willem Coolen zorgvuldig te werk gegaan. Sommige beelden bleken te veel beschadigd om binnen de geplande korte periode af te werken. Deze worden nu gebruikt als eindproject door enkele eindexamenkandidaten. De burgemeester van Ancemont heeft in maart een officieel bezoek gebracht aan de school en heeft al een aantal gerestaureerde beelden mee terug genomen. In juni volgt de laatste fase van dit project waarbij de restauratiestudenten de klus grotendeels afronden. In juli gaan we met enkele (oud-) docenten de puntjes op de i zetten. www.olnsmeesterschilders.nl pagina 8 www.olnsmeesterschilders.nl pagina 9
Polshorloge Willem Rep 12 maanden zonder polshorloge Februari 2012 begon het, er staat geen snipperdag of vakantiedag op een rooster. Er zijn zelfs geen vrije uurtjes meer. Sterker nog, ik heb geen vrije tijd meer, ik draag ook geen horloge om de pols. Dat klinkt erger dan het is, vanaf februari 2012 ging ik niet meer naar mijn (voormalige) werk. Het is geen afscheid van het schildersvak, in tegendeel. In 12 maanden tijd zijn bijna alle facetten van de laatste 40 jaar weer voorbij gekomen. Het schildersvak is na 40 jaar praktijk een manier van leven. Dat laat je niet meer los. Tenminste, dat geldt voor mij. Periodiek OOK ADVERTEREN IN PERIODIEK?! DE AFGELOPEN 40 JAAR Vanaf de LTS wist ik dat het geen keus was maar gewoon (het is zo). Schilderen is mijn vak en je moet de vele varianten die het vak rijk is combineren. Het strak en glad afleveren van je werk is goed kijken hoe de doorgewinterde oudere collega s het doen. Met de levensspreuk Ik hoor en vergeet, Ik zie en onthoud, Ik doe en begrijp ging ik het schildersvak tegemoet. De speciale technieken zijn de krenten in de pap. Penseelbeheersing is één van die dingen waarin ik me thuis voel. Belettering van naamplankjes voor de voordeur, daar begint het mee. Uiteindelijk panelen van twee meter en vijftig centimeter bij tachtig centimeter beletteren (reclameborden), maar het moet wel na werktijd. Er zijn maar 12 maanden en 18 snipperdagen met 5 vakantiedagen. NEEM CONTACT OP MET: R.J.M. Kortekaas Overkroetenlaan 80, 4823 KA Breda 076 541 85 61 periodiek@olnsmeesterschilders.nl www.olnsmeesterschilders.nl pagina 11
Vervolg 12 maanden zonder polshorloge DE AFGELOPEN 12 MAANDEN Februari 2012 begon het, er staat geen snipperdag of vakantiedag op een rooster. Er zijn zelfs geen vrije uurtjes meer. Ik mag alle dagen van het jaar zelf invullen, dus aan de gang. Er zijn weer kozijnen strak en glad afgeleverd. Leerlingen van het VMBO hebben kennis gemaakt met het prachtige schildervak. Er zijn weer examens afgenomen. De schilderclub is uitgebreid met meer lesmomenten. Marmer- en houtimitatielessen zijn met Trompe l oeil uitgebreid. De lessen van Grootmester Jan Berghuis, demonstratie in het Zuiderzeemuseum, lessen aan de Koninklijke Marine en een lezing over epoxyverf. Een restauratie aan een 16e eeuw pand. Ik snap niet dat ik in 2011 tijd had om naar een werkgever te gaan. Het jaar 2012 heeft ook 12 maanden en ze zijn omgevlogen, en dat zonder polshorloge. (examencentrum Heerhugowaard) (Statigière Damelsa, Nimeto. Brons imitatie bladgoud technieken en decoratie op wand.) MARMER- EN HOUT IMITATIE Als het dan lekker gaat kriebelt het bloed. Zelfstandig ondernemer in het schildersvak. Maar dan wel een specialisme. Het werd reclameschilder. Voor de ondernemerspapieren weer naar school. De school kan je veel leren maar ondernemen moet je in het bloed zitten. Dat was bij mij dus niet het geval. Mede met de digitalisering van het beletteren (plakwerk) stortte deze droom in. Niet zeuren maar doorgaan. Wat je leuk vindt en goed kan moet je benutten. Het overbrengen van de vakkennis op schildergebied en de specialisatie. Dus weer naar school, leermeester schilder en examinator. Zo vlogen de maanden om. Er zijn er maar 12 in het jaar met 20 snipperdagen en 5 vakantiedagen. Door minder betaalde uren kwamen er ook 12 ADV (Arbeids Duur Verkorting) dagen bij. Door de praktijkervaring in het kennen en kunnen is het lesgeven een vast onderdeel geworden van het schildersvak. Stagebegeleiding aan VMBOen MBO-leerlingen in vaste dienst en leerlingen op contractbasis. Het doel is dat ik mijn vak (het mooiste beroep wat er bestaat) over breng op de jongeren die het weten willen. Trots als een pauw lees ik dan de stageverslagen of hoor ik dat er weer diploma s zijn behaald. Zo nu en dan een workshop op het VMBO organiseren. Het vak heeft steeds weer nieuwe uitdagingen. Vervelend is dat er maar 12 maanden in het jaar zitten. Bijna alle 22 snipperdagen, 5 vakantiedagen en 12 ADV dagen gaan er aan op. GRUNO BREDA B.V. Groothandel in kwasten -penselen en schildersbenodigdheden Druivenstraat 57 4816 KB Breda Tel. 076-5218864 Fax.076-5200424 info@grunobreda.nl www.grunobreda.nl T & S Ook leverancier van T&S kwasten SCHILDERSKWASTEN www.olnsmeesterschilders.nl pagina 12 www.olnsmeesterschilders.nl pagina 13
Verhalen achter glas Erik Winkler en Marlies Mulder - decoratieve verftechnieken - Een korte terugblik op de serie Verhalen achter glas : In mijn eerste artikel uit maart 2012, liet ik u kennismaken met de geschiedenis van glas als decoratiemedium door de schilders van weleer. Het tweede artikel, van juli 2012, ging verder met de basis: glas en de technieken slijpen, etsen en zandstralen, waarmee glas van een reliëf voorzien kan worden. Het derde artikel, december 2012, beschreef de decoratieve achter-glas-vergulden techniek. In de Periodiek die nu voor u ligt ga ik dieper in op het versterken van het bladgoudeffect achter glas, door gebruik te maken van eerder genoemde glasbewerkingen en verschillende verfdecoraties. Ik doe dat aan de hand van enkele voorbeelden van mijn eigen inspiratiebronnen én uit mijn eigen Schitterend-portfolio. 1 2 3 SCHITTERING DOOR RELIËF Ik wil u eerst laten zien hoe ééndimensionaal vlakvergulding eruit kan zien (foto 1). Vergulding komt pas goed tot zijn recht als er reliëf op het oppervlak aanwezig is, waardoor er niet één lichtreflectie te zien is maar meerdere. Op foto 2 ziet u daar in de vorm van uitgezaagde 3D-letters een voorbeeld van. Een ander voorbeeld is foto 3; hier ziet u een hertengewei. Zowel de letters als het gewei heb ik enkele jaren geleden verguld. In vergelijking met de vlakvergulding van foto 1 lijken de 3D-letters (tevens foto s 4, 5 en 6) en het gewei veel méér te schitteren. Dat komt door het reliëf. Hiermee wil ik dus benadrukken dat het erg belangrijk is om aan een te vergulden glasoppervlakte een reliëf toe te voegen. De verschillende manieren om glas van een reliëf te voorzien, bijvoorbeeld door het te etsen, slijpen, graveren of zandstralen, geven daarmee het vergulde of verzilverde glas een veel opvallender effect van schittering en dus een grotere attentiewaarde. ATTENTIEWAARDE VERGROTEN Bij het vervaardigen van reclamevensters was het de schilders er destijds aan gelegen de reclameboodschap allure én attentiewaarde te geven. Een reclameobject moest natuurlijk opvallen. Dat deed men niet alleen door het glas reliëf te geven, zoals hierboven genoemd, maar ook door verschillende kleuren (3D) letters toe te voegen en schaduwen, kleurovergangen en ornamenten te schilderen (foto s 7 en 8). Afbeeldingen werden direct áchter het glas in spiegelbeeld geschilderd (foto 9). Een schilder moest in omgekeerde volgorde denken en schilderen, want wat normaliter bij een schilderij als laatste geschilderd wordt, zal bij glas juist als eerste aangebracht moeten worden. 5 6 4 www.olnsmeesterschilders.nl pagina 14 www.olnsmeesterschilders.nl pagina 15
Vervolg Verhalen achter glas 7 10 11 9 8 www.olnsmeesterschilders.nl pagina 16 www.olnsmeesterschilders.nl pagina 17
Vervolg Verhalen achter glas BIJ KONINKLIJKE BESCHIKKING HOFLEVERANCIER À LA FRANÇAISE In Frankrijk, en met name in Parijs, was het vanaf 1840 tot heden gebruikelijk om afbeeldingen niet op (of eigenlijk achter ) het glas te schilderen, maar op canvas. Dat canvas werd vervolgens achter het glas geplaatst. Tijdens mijn onderzoek in Parijs heb ik diverse gevels en interieurs van bakkerswinkels bestudeerd. Vele bakkerijen waren, sommigen zelfs al meer dan 100 jaar, in hetzelfde pand gevestigd. De decoraties aan de gevels waren vaak even zo oud. Foto 10 is daar een goed voorbeeld van: U ziet een handgeschilderd stuk canvas dat aan de achterzijde van een glaspaneel geplaatst en vervolgens aan de buitenzijde bevestigd is. Het paneel hangt naast de entree van de bakkerswinkel. De beeltenis verleidt de voorbijganger om naar binnen te stappen, want een winkel die van buiten zó mooi is móet wel heerlijke baguettes verkopen. Op foto 11 ziet u twee soortgelijke geschilderde stukken canvas, maar deze zijn gezien de afbeelding voor een volailler, oftewel poelier, bedoeld. Foto 12 is een door mij zelf gemaakt glazen reclamepaneel voor een Nederlandse bakkerij inclusief een handgeschilderde molen op canvas, geïnspireerd op de Franse stijl. Een ander voorbeeld van canvas achter glas is foto 13. Dit is een detail van mijn kunstwerk l Art pour l Art, waarin de hoogglans vergulde lijn de voetjes van de twee op canvas geschilderde figuurtjes omsluit. In tegenstelling tot de Franse stijl is er verguld op reliëf geëtst glas. 12 www.olnsmeesterschilders.nl pagina 18 www.olnsmeesterschilders.nl pagina 19
Vervolg Verhalen achter glas OVERIGE DECORATIETECHNIEKEN MARMERIMITATIE SCHILDEREN Er zijn nog meer manieren om de achterzijde van glas te decoreren. Eén daarvan is het schilderen van de ons zo bekende marmerimitaties. Dit kunt u op foto 14 goed zien; wederom een bakkerswinkel uit Parijs, waarbij de achtergrond van de gevelpanelen van een marmerimitatie voorzien is en waarbij vergulde 3D-letters achter het glas verlijmd zijn. VERZILVEREN Ook verzilveren is een gewaardeerde techniek. Niet alleen om een spiegelend effect te creëren, maar ook om voor een prachtige schittering te zorgen nádat het glas van een reliëf voorzien is. Het maken van reliëf op glas is bijvoorbeeld te zien op het geëtste deurvenster van foto 15, of het Mousseline-gezandstraalde bovenlichtvenster van foto 16. Ga je bewerkt glas vervolgens verzilveren (foto s 17, 18 en 19), dan onstaan er schitterende effecten. Dit is onder andere te zien op foto 20, een detail van mijn kunstwerk l Art pour l Art. De twee vlindertjes en het bloemetje liggen in een baan van geëtst glas dat vervolgens chemisch verzilverd is. Rechts en links van de geëtste glasbaan is het glas met een andere techniek bewerkt; daar is het glas op basis van een speciale methode (deels) gebroken, waardoor op veren lijkende scherven ontstaan zijn. Doordat het glas ook op die plekken verzilverd werd, is een flink schitterend effect gecreëerd. Foto 21 laat een glaspaneel zien dat in mijn atelier aan de Stammerkamp 14 in Diemen hangt. Dit glaspaneel is een combinatie van geëtst en gebroken glas dat vervolgens verzilverd en verguld werd. 16 13 15 14 www.olnsmeesterschilders.nl pagina 20 www.olnsmeesterschilders.nl pagina 21
WEER OF MA 21 / 30 Vervolg Verhalen achter glas GEEN WEER DE KLUS GAAT DOOR MET SIKKENS RUBBOL EXPRESS HIGH GLOSS SCHILDER JE HET HELE JAAR DOOR DI 13 / 20 WO 4 / 12 DO 2 / 7 VERZILVEREN MET VERGULDEN COMBINEREN Behalve zandstralen en etsen, kan glas ook geslepen en gegraveerd worden. En behalve verzilveren is het ook mogelijk dit met vergulding te combineren. Een combinatie van al die technieken is te zien op de decoratieve spiegel uit een Victoriaanse bar in London (foto s 22 en 23). PARELMOER APPLICEREN Een hele bijzondere techniek is het appliceren van parelmoer. De grote vlinder, kleine vlindertjes en bloemetjes van foto 24 zijn met stukjes abelone schelp ingelegd, voordat die stukjes met de grootste precisie en een vast hand door mij werden ingelegd, zoals aan de voorzijde van het glaspaneel (l Art pour l Art) te zien is. Ook foto 25 laat stukjes parelmoer achter glas zien. NIET ACHTER, MAAR VOOR In Nederland was het decoreren van reclameglas allemaal wat behoudender, zoals ik ook al in deel 1 van deze serie beschreef. In de periode van ca. 1890 tot ca. 1925 waren er twee Nederlandse bedrijven die aan decoratieschilders zwart glas leverden. Dat zwarte glas werd aan de vóórzijde met een motief of tekst gezandstraald en daarna handmatig ingeschilderd of zelfs verguld. Deze techniek werd vooral gebruikt voor winkelfaçades, grafmonumenten en entreeborden. Mooie voorbeelden daarvan zijn onder andere nog te zien op de façade van een kledingwinkel uit Maastricht (foto s 26 en 27), voorheen een bloemenzaak/ zaadhandel, zoals we op de teksten kunnen lezen. Ook foto 28 van de façade van de apotheek uit het Buitenmuseum van het Zuiderzeemuseum Enkhuizen laat een goed beeld zien van in zwart glas gezandstraalde en vergulde letters. VRIJ 0 / 3 17 18 19 20 www.olnsmeesterschilders.nl pagina 22 www.olnsmeesterschilders.nl pagina 23
Vervolg Verhalen achter glas 23 24 25 21 EYE CANDY Tijdens mijn voorbereidingen voor dit artikel ben ik in mijn archief op zoek gegaan naar bijpassende foto s met de bedoeling u een bescheiden selectie voor te leggen. Maar de keuze was moeilijk, omdat er zoveel prachtige foto s zijn die ik u niet wil ontzeggen. Bijvoorbeeld nog enkele foto s van mijn eerder genoemde reis naar Parijs, waar ik de façades van zeer veel boulangeries en charcuteries (slagers) bestudeerd heb. De wijze waarop ze hun waar zowel aan de buitenzijde (foto s 29 en 30) als aan de binnenzijde (31, plafond) etaleerden is voor mij een ware inspiratiebron. Foto 32 laat eigen werk zien, waarin ik de achterzijde van glas gebroken en vervolgens verzilverd heb. Foto 33 is een volledig beeld van het al eerder genoemde kunstwerk l Art pour l Art. Foto 34 is een detail van het eerder genoemde reclameglas Bakkerij De Molen, waarin de zéér dunne lijnen (slechts 1 mm dik) van mijn ondertekening en de omliggende ornamenten met de hand verguld zijn. Foto s 35 en 36 zijn twee fantastische antieke werken van enkele Amerikaanse grootmeesters van 1880 tot 1900. Herkent u de toegepaste technieken al? Kunt u ze onderscheiden? 22 26 27 www.olnsmeesterschilders.nl pagina 24 www.olnsmeesterschilders.nl pagina 25
Vervolg Verhalen achter glas 31 29 SNOEPJE VAN DE WEEK Ik wil dit vierde artikel graag eindigen met een snoepje van een foto (37), al zeg ik het zelf. Ten tijde van het Wilde Westen, toen de straten nog niet eens bestraat waren, was er in Chicago een atelier die levensgrote glasreclames maakte. Op de foto ziet u een voorbeeld van zo n heel groot raam waar aan de achterzijde van het glas een effect van gebroken glasschilfers gecreëerd is. Daarna is het reliëfglas verzilverd, de letters verguld en de portretten en kleurovergangen in de banderol met de hand geschilderd. En alles dus aan de áchterzijde van het glas. Leuk om te vermelden is dat de mensen die het glaspaneel vasthouden werknemers van dat atelier waren. Ieder had zijn eigen specialisatie en heeft daarmee voor een deel aan dit schitterende paneel meegewerkt. Het is duidelijk te zien dat ze er trots op zijn. En terecht. SCHITTERENDE TECHNIEKEN Dit is helaas al weer het laatste artikel uit de serie Verhalen achter Glas. Ik hoop dat u er van genoten heeft. Wilt meer informatie over de door mij gebruikte decoratietechnieken of foto s bekijken, neem dan een kijkje op www.schitterend.eu. Schitterend beheerst en beoefent een compleet pakket van vergulden, verzilveren en andere decoratieve technieken. 36 35 30 28 34 32 33 37 www.olnsmeesterschilders.nl pagina 26 www.olnsmeesterschilders.nl pagina 27
Fiatteren Overal uw gegevens beschikbaar Online urenregistratie bartelsdatastore.nl Inkoopfacturen verwerken Werkbonnen