Maartje Heymans & Ruud de Korte Foto s bewerken Stap voor stap
1 e druk, februari 2012 Copyright 2012 Consumentenbond, Den Haag Auteursrechten op tekst, tabellen en illustraties voorbehouden Inlichtingen Consumentenbond Auteurs: Maartje Heymans & Ruud de Korte Verder werkten mee: Irene Joris, Karen Reijneveld Eindredactie: Vantilt producties, Nijmegen Foto s: Maartje Heymans & Ruud de Korte, Leo Vogelenzang (natuurfoto s binnenwerk), Bigstock en Getty Images Grafische verzorging: Het vlakke land, Rotterdam ISBN: 978 90 5951 1804 NUR: 473 Behoudens uitzonderingen door de wet gesteld, mag zonder schriftelijke toestemming van de rechthebbende op het auteursrecht c.q. de uitgever van deze uitgave, door de rechthebbende(n) gemachtigd namens hem op te treden, niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of anderszins, hetgeen ook van toepassing is op de gehele of gedeeltelijke bewerking. De uitgever is met uitsluiting van ieder ander gerechtigd de door derden verschuldigde vergoedingen voor kopiëren, als bedoeld in artikel 17 lid 2, Auteurswet 1912 en in het KB van 20 juni 1974 (Stb. 351) ex artikel 16B Auteurswet 1912, te innen en/of daartoe in en buiten rechte op te treden. Hoewel de gegevens in dit boek met grote zorgvuldigheid zijn bijeengebracht, aanvaardt de uitgever geen aan sprakelijkheid voor eventuele (zet)fouten of onvolledigheden. De uitgever heeft ernaar gestreefd de rechten van derden zo goed mogelijk te regelen; degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich tot de uitgever wenden.
Inhoud Inleiding 7 Gebruikte symbolen en aanduidingen 8 Basisbegrippen 9 1.1 De opbouw van digitale foto s 10 1.2 Resolutie 10 1.3 Bestandsformaten 12 1.3a jpeg 12 1.3b gif 13 1.3c png 13 1.3d tiff 13 1.3e psd 14 1.3f pdf 14 1.3g xcf 14 1.3h raw 14 Beginnen met Gimp 15 2.1 Installeren 16 2.2 Plug-ins downloaden 17 2.3 Eenvoudige bewerkingen 18 2.3a Bewerkingen ongedaan maken 18 2.3b Een nieuwe afbeelding maken 18 2.3c Afbeelding openen en sluiten 19 2.3d Afbeelding verkleinen 20 2.3e Afbeelding vergroten 21 2.3f Afbeelding opslaan 23 Selecties maken en bewerken 25 3.1 Selectiegereedschappen 26 3.1a De rechthoekige selectie 26 3.1b Vrije selectie 27 3.1c Het toverstafje 27 3.2 Selecties bewerken 29 3.2a Afbeeldingen rechtzetten 29 3.2b Een foto bijsnijden 30 3.2c Omzetten naar zwart-wit 31 3.2d Een selectie inkleuren 32 Retoucheren 33 4.1 Tekengereedschappen 34 4.2 Voorgrondkleur 36 4.3 Retoucheertechnieken 37 4.3a Smeren 37 4.3b Klonen 37 4.4 Kleine objecten verwijderen 38 4.5 Grote objecten verwijderen 40 4.6 Rode ogen corrigeren 41 4.6a De traditionele methode 42 Kleurbewerkingen 45 5.1 Schermkleuren 46 5.2 Maak een kopie 49 5.3 Helderheid en contrast 49 5.3a Overdreven helderheid en contrast 50 5.3b Curves 50 5.4 Foto s lichter of donkerder maken 54 5.4a Een donkere foto lichter maken 54 5.4b Een overbelichte foto donkerder maken 55 5.4c Onevenwichtige lichtspreiding corrigeren 56 5.4d Posterkleuren 58 5.5 Verscherpen 59 5.6 Kleuren aanpassen 60 5.6a Kleuren veranderen met Tint 61 5.6b Een zwart-witfoto maken 62
5.6c Een gedeelte minder verzadigen 64 5.7 Kleurzweem 67 5.7a Kleurzweem aanpassen met Niveaus 68 5.7b Kleurzweem aanpassen met Kleurbalans 69 5.8 Witbalans 70 Lagen 71 6.1 Lagen maken 72 6.2 Foto s samenvoegen 74 6.2a We maken het samenvoegen wat moeilijker 77 6.3 Een compositie maken 77 6.3a We maken de compositie wat moeilijker 80 Handige trucjes en grappige oefeningen 83 7.1 Buitenaards leven 84 7.2 Een gloed aanbrengen 88 7.2a Een aura maken 88 7.2b Een aureool schilderen 91 7.3 Wild kapsel 94 7.4 Een nieuwe foto oud maken 96 7.4a Sepia 96 7.4b Ovaal passe-partout 97 7.5 Diepte aanbrengen 98 7.6 Profielfoto 100 7.6a Een pasfoto uitsnijden 101 7.6b Maak jezelf onherkenbaar 102 7.7 Scrapbook 106 7.7a Voorwerk 108 7.7b Collage maken 110 Afdrukken 113 8.1 Printers 114 8.2 Printpapier 114 8.3 Afdrukformaat 115 8.3a Uitsnede maken 116 8.3b Uitsnede voor internet 116 8.4 Afdrukken op canvas 117 8.5 Fotoboek 123 Begrippenlijst 125
Inleiding Het maken van digitale foto s is leuk en makkelijk. Met de huidige compacte camera s en mobiele telefoons kunt u ze op elk moment maken, waardoor iedereen veel meer plaatjes schiet dan vroeger. Die foto s moet je niet alleen organiseren, maar in veel gevallen ook bewerken. Gelukkig zijn de mogelijkheden voor het bewerken van foto s bijna oneindig. Soms is zo n bewerking eenvoudig: een te donkere foto moet bijvoorbeeld iets lichter worden. Maar wat komt erbij kijken als u een foto wilt afdrukken of wilt gebruiken op internet? En hoe kunt u foto s bijsnijden en de kleuren verbeteren? Het is bovendien weleens leuk om een collage te maken en die aan vrienden of familie uit te delen. Maar waar begin je en wat is een handig programma? In dit boek laten we u via het programma Gimp kennismaken met de belangrijkste mogelijkheden voor het bewerken van foto s. Dit programma kan zich in veel opzichten meten met het professionele Photoshop, al is het natuurlijk minder uitgebreid. Maar het is wel gratis, Nederlandstalig en beschikbaar voor zowel Windows als Mac. U zult zien dat u er snel mee uit de voeten kunt. Zeker als u de talrijke oefeningen stap voor stap volgt. Maak daarvoor gebruik van de oefenbestanden die u kunt downloaden van de website van de Consumentenbond: www.consumentenbond.nl/fotobewerking. We wensen u veel plezier toe.
Gebruikte symbolen en aanduidingen 1 Een rood cijfer gaat vooraf aan een opdracht. Voer deze opdracht direct uit om de uitleg stap voor stap te volgen. De opdrachten zijn per onderdeel genummerd. Na dit symbool volgt een belangrijke mededeling of een waarschuwing. De tekst na dit symbool bevat een tip. [Afdrukken] Bestand Adressenlijst <F4> Tekst tussen vierkante haken verwijst naar een knop in een venster. Daarop kunt u klikken om een bepaalde handeling uit te voeren. Een gecursiveerd woord verwijst naar een veld, een menukeuze of een keuze in een venster. Ook Engelse termen staan de eerste keer cursief (image, hibernate, enzovoort). Vetgedrukte blauwe tekst is opdrachttekst. Deze moet u intypen om een handeling goed te kunnen uitvoeren. Woorden of codes tussen vishaken verwijzen naar toetsen op het toetsenbord.