PROJECTPLAN Inrichting van de Nieuwe Ruigezandsterpolder en Polder Wieringa

PROJECTPLAN Inrichting van de Nieuwe Ruigezandsterpolder en Polder Wieringa (besluit tot aanleg of wijziging van een waterstaatswerk; artikel 5.4 Waterwet) Datum : 14 april 2015 Cluster : Projecten OW nummer : OW.25007/0 Auteur : F.J. Uijlenbroek Documentcode : WFN1500418 WFN1500418 WFN1500418

Inhoud 1. Aanleiding en doel... 3 2. Ligging en begrenzing plangebied... 3 3. Beschrijving van de waterstaatswerken... 4 4. Beschikbaarheid gronden... 5 5. Effecten van het plan... 5 6. Wijze waarop het werk wordt uitgevoerd... 5 7. Te treffen voorzieningen... 6 7.1 Beperken nadelige gevolgen van het plan... 6 7.2 Beperken nadelige gevolgen van de uitvoering... 6 7.3 Financieel nadeel... 6 8. Legger, beheer en onderhoud... 8 8.1 Legger... 8 8.2 Beheer en onderhoud... 8 9. Samenwerking... 8 10. Procedure... 9 10.1 Voorbereiding... 9 10.2 Inspraak... 9... Bijlagen... 10 Bijlage 1... 10 Bijlage 2... 10 Pagina 2

PROJECTPLAN ARTIKEL 5.4 WATERWET Inrichting van de Nieuwe Ruigezandsterpolder en Polder Wieringa 1. Aanleiding en doel 1. Op 20 januari 2014 is het projectplan Inrichting Nieuwe Ruigezandstepolder en Polder Wieringa (WFN1302263) ter inzage gelegd over de inrichting van de polder. Vanwege onderzoek voor het opstellen van een watervergunning ten behoeve van peilwijzigingen en de ingediende zienswijzen, is het projectplan aangepast. Vervolgens is dit gewijzigde ontwerpprojectplan opnieuw met de direct belanghebbende besproken. 2. De gemalen Nieuwe Ruigezandsterpolder en Polder Wieringa zijn gelegen aan de Lauwers en bemalen gezamenlijk een gebied van 390 hectare. 3. De gemalen van de Nieuwe Ruigezandsterpolder en de Polder Wieringa voldoen niet aan de gestelde normen van veiligheid en betrouwbaarheid. De gemalen verkeren in slechte staat, zijn technisch afgeschreven en dienen te worden vervangen. 4. De waterbergingsopgave in de polders voldoet niet aan de norm. Er dient meer ruimte te komen ten behoeve van de waterberging in de polders om zodoende het watersysteem robuuster te maken. 5. De aanvoer van water naar het gemaal wordt belemmerd door de kleine profielen van de aanvoersloten. De stroomprofielen en slootbodems van de sloten moeten worden aangepast. 6. Artikel 5.4 Waterwet schrijft voor dat de waterbeheerder bij aanleg of wijziging van een waterstaatswerk een besluit (projectplan) ( 1 ) vaststelt. 7. Het project voorziet verder in het wijzigen van de peilen in het gebied. Voor de aanpassing van de peilen wordt een peilprocedure gevolgd (watervergunning). 2. Ligging en begrenzing plangebied 1. Het plangebied betreft de polders Nieuwe Ruigezandsterpolder en Polder Wieringa, welke zijn gelegen tussen de Lauwers, de Nittersweg en de Olde Borchweg ter plaatse van Munnekezijl (gemeente Kollumerland en Nieuwkruisland) en Lauwerszijl (gemeente Zuidhorn) (bijlage 1). 2. De gemalen Nieuwe Ruigezandsterpolder en Polder Wieringa zijn gelegen aan de Lauwers en bemalen gezamenlijk een gebied van 390 hectare. 1 Artikel 5.4 Waterwet 1. De aanleg of wijziging van een waterstaatswerk door of vanwege de beheerder geschiedt overeenkomstig een daartoe door hem vast te stellen projectplan. Met de aanleg of wijziging van een waterstaatswerk wordt gelijkgesteld de uitvoering van een werk tot beïnvloeding van een grondwaterlichaam. 2. Het plan bevat ten minste een beschrijving van het betrokken werk en de wijze waarop dat zal worden uitgevoerd, alsmede een beschrijving van de te treffen voorzieningen, gericht op het ongedaan maken of beperken van de nadelige gevolgen van de uitvoering van het werk. Pagina 3

3. Beschrijving van de waterstaatswerken In dit hoofdstuk worden wijzigingen van de waterstaatswerken beschreven. De nummering verwijst naar de nummers op de tekening van bijlage 1 Ondersteunende kunstwerken 1. De twee bemalingssystemen van de Nieuwe Ruigezandsterpolder en de Polder Wieringa worden samengevoegd. Er wordt een nieuw gemaal gebouwd met een capaciteit van 33 m3/min, welke instelbaar is tot een capaciteit van 38 m3/min. Het nieuwe gemaal vervangt het gemaal Nieuwe Ruigezandsterpolder én het gemaal Polder Wieringa. Het nieuwe gemaal komt in een nieuw gebouw naast het huidige gemaal Nieuwe Ruigezandsterpolder (bijlage 3). 2. Het huidige gemaal Nieuwe Ruigezandsterpolder (capaciteit 22 m3/min) wordt ontmanteld en het gebouw blijft gehandhaafd. In de voorbereiding van het besluit heeft de grondeigenaar kenbaar gemaakt het gebouw te kunnen gebruiken. 3. Gemaal Polder Wieringa (capaciteit 11 m3/min) wordt gesloopt en verwijderd. 4. De toegangsbrug Nittersweg 1 en 3 ter plaatse van het gemaal Polder Wieringa wordt verwijderd. Op deze locatie wordt een dam aangelegd (bijlage 4). 5. Aanbrengen van een vaste stuw (bijlage 1 ter plaatse van dwarsprofiel 58) als scheiding tussen de Nieuwe Ruigezandsterpolder en Polder Wieringa (bijlage 5). 6. Duiker vervangen in sloot door een rond 800 mm duiker (bijlage 1 ter plaatse van dwarsdoorsnede 14). De huidige duiker voldoet niet aan het benodigde doorstroomprofiel. De dam krijgt een kruinbreedte van 4,5 meter. 7. Duiker vervangen in sloot door een rond 700 mm duiker (bijlage 1 ter plaatse van dwarsdoorsnede 32). De huidige duiker voldoet niet aan het benodigde doorstroomprofiel. 8. Duiker vervangen in sloot door een rond 700 mm duiker (bijlage 1 ter plaatse van dwarsdoorsnede 35). De huidige duiker voldoet niet aan het benodigde doorstroomprofiel. 9. pendam plaatsen om een fysieke scheiding aan te brengen van de afwateringsgebieden richting het gemaal en onder vrije afstroming naar de boezem (bijlage1). 10. Pendam plaatsen waar de slootbodem het hoogst ligt om een fysieke scheiding aan te brengen van de afwateringsgebieden richting het gemaal en onder vrije afstroming naar de boezem (bijlage 1). 11. Pendam plaatsen waar de slootbodem het hoogst ligt om een fysieke scheiding aan te brengen van de afwateringsgebieden richting het gemaal en onder vrije afstroming naar de boezem (bijlage1) 12. Aanbrengen van een onderhoudsdam (bijlage 1 ter plaatse van dwarsprofielen 26 en bijlage 7) aan de zuidkant van de hoofdwaterloop. 13. Aanbrengen van een onderhoudsdam (bijlage 1 ter plaatse van dwarsprofielen 29 en bijlage 7 ) aan de zuidkant van de hoofdwaterloop 14. Inlaat vervangen aan de oostkant van de Nieuwe Ruigezandsterpolder (bijlage 1 ter plaatse van dwarsdoorsnede 16). De huidige inlaat is aan vervanging toe (versleten). 15. Aanleg duiker met een diameter van 600 millimeter op het perceel te Lauwerszijl als vervanging van de bestaande duiker (bijlage 6), voorzien van twee inspectieputten. De huidige duiker (lengte 100 meter) voldoet niet aan het benodigde doorstroomprofiel en is aan vervanging toe (versleten). De huidige duiker blijft gehandhaafd en vervalt aan de eigenaar Wateren 16. Hoofdwatergangen worden verbreed en verdiept in de polders om een grotere aan- en afvoer te creëren en om berging te realiseren (bijlage 2). Het profiel van de sloten is dusdanig dat er een polderpeil gehanteerd kan worden van 1,40 m. NAP. Voor wat betreft de wijziging van de status van deze wateren voor de Legger, beheer en onderhoud, zie Hoofdstuk 8.1.2.c. Pagina 4

Voor de inrichting van de oever maakt Wetterskip Fryslân tijdens de uitvoering van het werk een afweging welke oeverbescherming toereikend is ter voorkoming van loopzand als gevolg van het naar verwachting nieuw in te stellen polderpeil. 17. Deel perceel vergraven ten behoeve van berging (bijlage 1 ter plaatse van dwarsdoorsneden 50 t/m 52) in plaats van verbreden schouwwater (bijlage 1 ter plaatse van dwarsdoorsneden 44 tot 50) 18. Sloot met dwarsprofielen 67 t/m 69 herprofileren ten behoeve van een betere afstroming. Minimale slootbodembreedte is 0,50 meter en een talud van maximaal 1:1. Waterkeringen 19. Aanleg regionale waterkering ter plaatse van het nieuw te bouwen gemaal over een lengte van 600 meter (zie ook bijlage 8). Het profiel van de kering heeft een buitentalud van 1:3, een kruinbreedte van 1,5 meter en een binnentalud van 1:5. De afkeurhoogte is 0,47 m. +NAP, verhoogd met de te verwachte bodemdaling. 20. Ophogen van regionale kering, zijnde Hoge Gronden, ter plaatse van de inlaat (bijlage 1 ter plaatse van dwarsprofiel 16) tot de afkeurhoogte van 0,56 m. +NAP. 4. Beschikbaarheid gronden 1. Ten behoeve van de verbreding van de sloten zal met de rechthebbenden een gebruiksovereenkomst worden opgesteld, inclusief schadevergoeding, om de verbreding te realiseren, zie hiervoor hoofdstuk 7.3. Totaal gaat het om circa 2,9 hectare. 2. Voor het nieuw te bouwen gemaal Nieuwe Ruigezandsterpolder wordt de ondergrond ten behoeve van het gemaal én ondergrond van voor dit gemaal liggende kolk gekocht van de betreffende eigenaar (bijlage 3). 3. Voor de bereikbaarheid van het gemaal zal gebruik gemaakt worden van een kortere toegangsroute in plaats van de huidige route (bijlage 6). Wetterskip Fryslân zal in overleg met rechthebbende een recht van overpad (erfdienstbaarheid) voor de nieuwe toegangsroute te vestigen. 5. Effecten van het plan 1. Wetterskip Fryslân realiseert een robuust watersysteem met een nieuw, doelmatig en functioneel gemaal dat voldoet aan de huidige technische eisen en beheervoorschriften van Wetterskip Fryslân. 2. De polder wordt beschermd tegen overstromingen vanuit de boezem. 3. In verband met verbreding van de sloten verliezen rechthebbenden bruikbare grond. In totaliteit 2,9 ha. 6. Wijze waarop het werk wordt uitgevoerd 1. De realisatie van de werkzaamheden staat gepland voor het najaar 2015 (start werkzaamheden) tot zomer 2016 (einde werkzaamheden). Deze data gelden als streefdata. 2. Als van bovengenoemde periode wordt afgeweken, worden de rechthebbenden (de perceeleigenaren) hierover geïnformeerd. Pagina 5

7. Te treffen voorzieningen (gericht op het ongedaan maken of beperken van nadelige gevolgen) 7.1 Beperken nadelige gevolgen van het plan 1. Vrijkomende grond, welke overblijft na verwerking in de regionale kering en dammen, zie 3.12, 3.13, 3.16, 3.18 en 3.19, wordt om niet verstrekt aan de rechthebbenden. 2. Om de invloed van loopzand te beperken kunnen de volgende maatregelen genomen worden: flauwe taluds maken; as van de sloot verplaatsen, zodat slechts één kant aangepast hoeft te worden; eventueel (tijdelijke) beschoeiing plaatsen. Wetterskip Fryslân bepaalt of beschoeiing nodig is. In de voorbereiding voor het vaststellen van het projectplan was dit nog niet mogelijk. 7.2 Beperken nadelige gevolgen van de uitvoering De maatregelen ter voorkoming, ongedaan maken of beperken van mogelijke nadelige gevolgen van de uitvoering zijn; 1. De werkzaamheden worden uitgevoerd tussen 7.00 17.00 uur op werkdagen. 2. Bedrijven blijven tijdens de werkzaamheden bereikbaar. 3. Als dit voor de uitvoering van het werk nodig is, ter beoordeling van het waterschap, wordt gebruik gemaakt van rijplaten. De aanvoerroutes worden hierbij zo kort als mogelijk aangelegd. Eventueel hierdoor ontstane structuurschade herstelt het waterschap. 4. Drainagebuizen worden ingekort in de te verbrede sloten en worden afgewerkt overeenkomstig de huidige situatie. 5. Tijdens uitvoering tijdelijk beschoeiing plaatsen tegen loopzand indien nodig ter plaatse van de te verbreden en te verdiepen sloten. Wetterskip Fryslân bepaalt of dit nodig is. 7.3 Financieel nadeel Het waterschap zal tijdens de werkzaamheden gronden tijdelijk moeten gebruiken. Ook is het mogelijk dat gronden blijvend gebruikt moeten worden. Onder paragraaf 4.2 is al aangegeven dat grondverwerving voor de realisatie van de werken niet nodig is, met uitzondering van de ondergrond van het nieuw te bouwen gemaal; hiervoor is eigendomsverwerving nodig. Het tijdelijk en blijvend (beperkter) gebruik van de gronden zal het waterschap met rechthebbenden (eigenaren, pachters) regelen door een gebruiksovereenkomst. In de af te sluiten gebruiksovereenkomst zal ook de vergoeding van schade worden geregeld. Het waterschap baseert zich hierbij op haar Schadevergoedingsregeling waterstaatswerken ( 2 ). Het gaat daarbij om gewassenschadevergoeding, schade in verband met mestwetgeving en schade in verband met het blijvend gebruiken van percelen indien en voor zover het gaat om gronden die niet worden aangekocht. Indien minnelijk overleg niet tot overeenstemming leidt, kan het waterschap besluiten om de gedoogplicht op te leggen. De in bezit name van de grond is ruim onder de 5% van het totaal bedrijfsareaal. Het toepassen van de gedoogplicht is dan ook op basis van de Waterwet en jurisprudentie geoorloofd. De schadevergoeding wordt dan bij besluit toegekend. 2 2 Artikel 2 lid 1 schadevergoedingsregeling: Voor het vergraven van grond voor water geldt als uitgangspunt een vergoeding van 100% van de waarde in het economisch verkeer en een vergoeding van 100% van de inkomensschade en van de schade in het kader van mestwetgeving volgens lid 4 op basis van afkoop. Pagina 6

Bij dit besluit is het uitgangspunt dat verkrijgen van grond uiteindelijk niet op vrijwillige basis gebeurt.. Voor het overige geldt dat in de voorbereiding bij het opstellen van dit projectplan er op basis van artikel 3:4 Awb een belangenafweging heeft plaatsgevonden. De nadelige gevolgen van het besluit en de wijze waarop deze ongedaan of beperkt worden staan beschreven in dit besluit (projectplan).bij de besluitvorming is geconstateerd dat de nog aanwezige nadelige gevolgen niet onevenredig zijn in verhouding met de met het besluit te dienen doelen (realisering van een robuuster watersysteem en regionale keringen die voldoen aan de gestelde veiligheidsnormen). Mocht echter een belanghebbende menen dat hij, ondanks deze belangenafweging, onevenredige schade heeft geleden ten gevolge van dit besluit (projectplan) dan kan hij op basis van artikel 7.14 Waterwet een verzoek tot schadevergoeding indienen bij het dagelijks bestuur van Wetterskip Fryslân. In een voor bezwaar en beroep vatbaar besluit wordt vervolgens een beslissing genomen op het ingediende verzoek. Pagina 7

8. Legger, beheer en onderhoud 8.1 Legger 1. De legger is het besluit dat een waterbeheerder vaststelt op basis van artikel 5.1 Waterwet en artikel 78 lid 2 Waterschapswet. Vastgelegd wordt: ligging, vorm, afmeting en constructie van waterstaatswerken. Verder wordt vastgelegd wie onderhoudsplichtige is en wat de onderhoudsplicht inhoudt. 2. Voor de onder hoofdstuk 3 beschreven waterstaatswerken wordt de legger gewijzigd qua ligging, vorm, afmeting en constructie conform de in dat hoofdstuk vermelde leggerwaarden:: a. Nieuw gemaal Nieuwe Ruigezandsterpolder en uit gebruik nemen van het gemaal Nieuwe Ruigezandsterpolder (zie ook H3 punt 1 en 2 en bijlage 3). b. Uit gebruik nemen en slopen gemaal Polder Wieringa (zie ook H3 punt 3 en bijlage 4). c. De watergang met dwarsprofielen 32 t/m 35 krijgt de status van hoofdwater (zie punt 21 in bijlage1) d. De watergang met dwarsprofielen 69 t/m 71 krijgt de status van hoofdwater (zie punt 22 in bijlage 1) e. De watergang met dwarsprofielen 44 tot 53 krijgt de status van schouwwater (zie punt 23 in bijlage 1) f. De watergang met dwarsprofielen 58 t/m 65 krijgt de status van schouwwater, zie punt 24 in bijlage 1) g. Bij de sloten genummerd met 25, 26 en 27 vervalt de status van schouwwater, zie bijlage 1. Deze wateren krijgen de status van overig water. h. Onderhoudsdammen (zie H3 punten 12 en 13 en bijlage 1 en bijlage 7). i. De aan te leggen regionale kering ter plaatse van het gemaal Nieuwe Ruigezandsterpolder (Zie H3 punt 19 en bijlage 1 en bijlage 8). 3. Voor de andere onder hoofdstuk 3 genoemde aan te leggen of te wijzigen waterstaatswerken blijft de legger ongewijzigd. 8.2 Beheer en onderhoud 1. De te verbreden sloten met dwarsprofielen 5 t/m 35 en dwarsprofielen 53 t/m 58 komen als hoofdwatergang in beheer en onderhoud bij Wetterskip Fryslân (bijlage 1). 2. De te verbreden sloten met dwarsprofielen 44 t/m 52 en dwarsprofielen 58 t/m 65 worden schouwwatergangen (zie punten 22 en 23 in bijlage 1). Onderhoud van deze schouwwatergangen ligt bij de aanliggende eigenaren. 3. De sloot in de Polder Wieringa tussen de dwarsprofielen 67 t/m 69, zie punt 21 in bijlage 1, komt als hoofdwatergang in beheer en onderhoud bij Wetterskip Fryslân, inclusief de nieuw aan te brengen duiker te Lauwerszijl (bijlage 6). 4. De eigenaar van het perceel wordt in afwijking van het beleid onderhoudsplichtig voor de constructie van de nieuw aan te brengen duiker te Lauwerszijl (bijlage 6), omdat op zijn verzoek er een duiker wordt aangelegd in plaats van een watergang te graven. 5. Voor de regionale waterkering (bijlage 7) komt het gewone onderhoud bij de eigenaar van het perceel. Wetterskip Fryslân doet het buitengewoon onderhoud. 9. Samenwerking 1. Samenwerking met partijen, zoals mede-overheden is niet van toepassing in dit project. Pagina 8

10. Procedure 10.1 Voorbereiding 1. Ter voorbereiding van dit besluit zijn informatiebijeenkomsten met rechthebbenden (eigenaren en pachter) georganiseerd. Hierbij zijn doelstellingen en beleid van Wetterskip Fryslân besproken, is informatie verkregen en zijn mogelijke varianten besproken. 2. Er zijn keukentafelgesprekken geweest met eigenaren over inrichting van de polders, polderpeilen, grondaankopen ten behoeven van de inrichting van de polder en afstemming van de werkzaamheden. 10.2 Inspraak Het ontwerp-projectplan is door het dagelijks bestuur (DB) van Wetterskip Fryslân op 17 december 2013 inspraakrijp verklaard. Van 21 januari 2014 tot en met 3 maart 2014 heeft het projectplan ter inzage gelegen. Belanghebbenden en ingezetenen van het beheergebied van Wetterskip Fryslân hebben een zienswijze (bezwaren/bedenkingen/aanvullingen) kunnen indienen tegen het ontwerp-projectplan. Het projectplan wordt vervolgens, met inachtneming van de binnengekomen zienswijzen door het dagelijks bestuur vastgesteld en bekendgemaakt. Tegen dit besluit staat vervolgens beroep open bij de rechtbank, sector bestuursrecht en hoger beroep bij de Raad van State. De elektronische bekendmaking van het besluit vindt plaats in het waterschapsblad. Eigenaren van percelen waarop de waterstaatswerken worden aangelegd of gewijzigd worden hierover ingelicht middels een brief. Het indienen van beroep staat de uitvoering van de werkzaamheden benoemd in het projectplan niet in de weg. Wil men voorkomen dat onomkeerbare handelingen worden verricht dan dient een voorlopige voorziening te worden aangevraagd bij de rechtbank (voorzieningenrechter) of de Raad van State (al naar gelang de procedure is gevorderd). Het projectplan bestaat uit deelbesluiten voor de te onderscheiden aan te leggen of te wijzigen waterstaatswerken vermeld in hoofdstuk 3 van dit projectplan. Als een zienswijze of een ingesteld beroep alleen betrekking heeft op een bepaald waterstaatswerk, dan staat dat de vaststelling van de aan te leggen of te wijzigen waterstaatswerken vermeld bij de andere clusters, niet in de weg. Op de vaststelling van dit projectplan is afdeling 2 van hoofdstuk 1 van de Crisis- en herstelwet van toepassing. Dit betekent dat belanghebbenden in het beroepsschrift moeten aangeven welke beroepsgronden zij aanvoeren tegen het besluit. Na afloop van de termijn van 6 weken kunnen geen nieuwe beroepsgronden meer worden aangevoerd. Informatie Voor verdere informatie over het indienen van beroep of het vragen van een voorlopige voorziening kunt u contact opnemen met de afdeling Bedrijfsvoering (Juridische Zaken) van Wetterskip Fryslân, tel 058-2922222. Pagina 9

Bijlagen Bijlage 1 Overzichtstekening Nieuwe Ruigezandsterpolder en Polder Wieringa, tekeningnr. 4 2 41 101, d.d. 17-03-2015 Bijlage 2 Dwarsprofielen te verbreden en verdiepen sloten Nieuwe Ruigezandsterpolder en Polder Wieringa, tekeningnr. s 3 4 55 108 tot en met 3 4 55 112, d.d. 10-12-2013 Bijlage 3 Detailtekening nieuw te bouwen gemaal Nieuwe Ruigezandsterpolder, tekeningnr. 3 4 64 115, d.d. 30-01-2013. Bijlage 4 Overzichtstekening nieuwe situatie ter plaatse van gemaal Polder Wieringa, tekeningnr. 3 4 64 103, d.d. 10-12-2013. Bijlage 5 Detailtekening stuw / pendam beton, tekeningnr. 8 1 1 119, d.d. 16-12-2013 Bijlage 6 Detailtekening duiker Lauwerszijl, tekeningnr. 4 2 41 102, d.d. 10-12-2013. Bijlage 7 Detailtekening schouwdam, tekeningnr. 8 1 1 118, d.d. 16-12-2013. Bijlage 8 Detailtekening nieuw aan te leggen kering Nieuwe Ruigezandsterpolder, d.d.10-12-2013 Pagina 10