Inhoud Inleiding... 2 Motivatie voor het conflict Tsjetsjenië-Rusland... 2 Waar gaat het conflict over?... 3 Wie zijn betrokken bij het conflict... 5 Waar vindt het conflict plaats... 6 Welke historische ontwikkelingen hebben bijgedragen aan het conflict?... 7 Literatuur... 8 Bibliografie... 10 1
Inleiding Wij zijn Doeke, Patrick (Leraar Aardrijkskunde), Lucinda en Jacintha (leraar Maatschappijleer). Ons conflictgebied gaat over Rusland. We hebben dit gebied gekozen, omdat dit een mooie aansluiting biedt voor onze vakken: aardrijkskunde en maatschappijleer. Het conflict biedt namelijk verschillende invalshoeken waardoor beide vakken goed tot hun recht komen. We wensen jullie veel lees plezier en kennis toe. Motivatie voor het conflict Tsjetsjenië-Rusland Wij hebben als groep uiteindelijk gekozen voor het conflict Tsjetsjenië-Rusland, aangezien het wel onze aandacht trok maar wij er zelf eigenlijk nog weinig van hadden gehoord. Na kort te hebben ingelezen op de site conflictenteller leek ons dit onderwerp interessant, omdat de Russische machtspolitiek en de hevige tegenstrijd van de Tsjetsjenen ons aansprak. Ook zagen wij al snel in dat dit conflict over veel dimensies beschikt, waardoor wij het van veel kanten kunnen gaan belichten. Door te kiezen voor een conflict waarvan wij zelf nog amper iets van af weten verbreden wij onze wereldkennis. 2
Waar gaat het conflict over? Om te onderzoeken wat het conflict Tsjetsjenië- Rusland nou eigenlijk inhoudt moet er eerst gekeken worden naar de betekenis van het woord conflict. Er zijn meerdere betekenissen te vinden over wat nou precies een conflict is. Wij hebben ervoor gekozen om deze betekenis te hanteren: Een conflict is een verschil van mening waarbij twee of meerdere personen/partijen een doelstelling nastreven of een waarde aanhangen die onverenigbaar blijken te zijn en daardoor in botsing komen. (Ensie, 2015) Het conflict Tsjetsjenië Rusland gaat over meerde onderdelen die zich al bezighoudt over een periode van ongeveer 150 jaar. Hierin zijn zowel periodes van relatieve rust en periodes van bloeddorstige oorlogen. In het begin kon er nog niet echt gesproken worden over één Tsjetsjeens volk er waren namelijk allerlei verschillende groepen met bijvoorbeeld verschillende geloven. Later werd het volk eigenlijk gedwongen door de Russen om zich als Tsjetsjeens volk één te gaan voelen en samen te strijden voor onafhankelijkheid om zo nog enige kans te maken tegen het grote Rusland. Het begon in 1859 toen onder leiding van tsaar Alexander II de Kaukasus binnentrok met zijn leger en ook Tsjetsjenië innam. (Murry, 2014) Toen Rusland werd omgevormd tot de sovjet unie maakte Tsjetsjenië daar ook deel van uit. In het sovjet tijdperk onder leiding van Josef Stalin is Tsjetsjenië eigenlijk voor de enige keer echt verslagen en ingenomen. Dit was Stalin gelukt door 400.000 Tsjetsjenen naar Centraal Azië (Siberië) te deporteren. Veel inwoners in en rondom de stad werden gedeporteerd, inwoners die op het uitgestrekte platteland woonden werden meteen vermoord, aangezien de weg naar de treinen om gedeporteerd te worden te ver weg waren. Het Russische motief hiervoor was dat zij de inwoners erop verdachten dat zij gecollaboreerd waren met de Duitsers. Een groot deel van de Tsjetsjenen waren dood voordat zij op bestemming aankwamen door de barre omstandigheden. Zo duurde de reis ongeveer een maand en er was amper voedsel aan boort en alle mensen waren naakt en stierven vaak door de kou, ziektes of verhongering. Eenmaal aangekomen moesten ze zelf alles opbouwen en vielen er nog eens veel doden. In 1957 mochten de Tsjetsenen geleidelijk weer terug, aangezien Chroesjtsjov toen de leiding had over de sovjet unie en hij besloot dat zij terug mochten keren. Stalin was toen al niet meer aan de macht, aangezien die in 1953 overleden was. Onder leiding van Chroesjtsjov mocht de Tsjetsjeense bevolking stapsgewijs terug keren, dit deden veel meer mensen dan verwacht. Al in het eerste jaar keerden meer dan 200 duizend Tsjetsjenen terug, meer dan het voor vier jaar geplande aantal. Toen zij eenmaal aankwamen in Tsjetsjenie zagen ze dat hun huizen veelal werden bewoond door Russen en Dagestanen. Dagestanen zijn inwoners uit Dagestan die is een autonome republiek ten oosten van Tsjetsjenië. Om weer beschikking te krijgen over hun eigendom moesten zij het terug kopen, maar hier had het Tsjetsjeense volk geen geld meer voor. Het Tsjetsjeense volk verzetten zich al snel tegen allerlei andere bevolkingsgroepen zoals de Russen die hun woningen hadden ingenomen. Vanaf die tijd is al duidelijk dat het volk zich echt samen heeft gevoegd. Tsjetsjenië streeft naar de onafhankelijkheid en willen dus een autonoom land/regio. Voor deze onafhankelijkheid zijn al twee oorlogen gevoerd met moederland Rusland en een nieuwe oorlog is niet uitgesloten. Sinds de val van de sovjet unie in 1991 probeert Tsjetsjenië zich los te maken van de Russische overheersing in Tsjetsjenië. Tsjetsjenië benoemde zich ook als onafhankelijk na de val van de sovjet unie, tot ergernis van Rusland. Ze benoemde zich zelf wel onafhankelijk maar officieel is het zover nooit gekomen. In december 1994 valt het Russische leger Tsjetsjenië binnen. Dit leidde tot een oorlog wat later de eerste Tsjetsjeense oorlog is genoemd. De oorlog duurde voort tot augustus 1996. Tijdens deze oorlog zijn meer dan honderd duizend doden gevallen. De meeste aan de kant van Tsjetsjenië daar wordt geschat dat er alleen al vijftig tot honderd duizend doden vielen onder de bevolking. De gehele hoofdstad Grozny werd ook vernietigd. 3
(Lucian Kim, 2013) Na de eerste Tsjetsjeense oorlog was er sprake van veel armoede. Doordat er totaal geen werk was vervielen veel mensen in de criminaliteit. De guerrillastrijders die eerst tegen de Russen gevochten hadden richting zich toen op stelen en kidnapping. Ook was er een klimaat ontstaan waarin het erg verleidelijk was om te radicaliseren, doordat de gehele economie was ingevallen en hierdoor veel armoede was. Er was veel propaganda van geradicaliseerde moslims en de Tsjetsenen die zich daarbij aansloten krijgen ook veel geld en als zij nog vijf andere overhaalden om te radicaliseren kregen zij zelfs een auto, dit werd gefinancierd door de terroristischte organisatie al qaida. Dit was erg aantrekkelijk in een tijd van ellende en armoede. In de periode tussen de twee oorlogen waren er dus veel Tsjetsjeense burgers geradicaliseerd. Ook zorgde het uitblijven van een internationale reactie ervoor dat veel jonge guerrillaleiders radicaliseerden. Ze sloten zich aan bij Al-Qaida of andere wahabistische groeperingen, ze zochten een bondgenoot met een gemeenschappelijke vijand. Hoe brutaler de Russische aanpak, hoe meer Tsjetsjenen hun gematigde traditionele islam, het Kaukasische soefisme, verruilden voor de radicale islam. (Hofman, 2014) In September 1999 is er een bomaanslag in Moskou waar 300 mensen het leven verliezen, de Tsjetsjeense terroristen worden hiervan beschuldigd, een maand later in oktober valt het Russische leger Tsjetsjenië wederom binnen. Deze tweede Tsjetsjeense oorlog duurt voort tot 2002 wanneer de Russische regering officieel een einde maakt aan de oorlog. Ook deze oorlog waren er velen die het niet overleefden. 35000 Russische soldaten werden waarschijnlijk gedood, 15000 Tsjetsjeense opstandelingen kwamen om en 50000 Tsjetsjeense burgers werden gedood. Na de oorlog ging de strijd nog bijna dagelijks door. De strijd werd gevoerd tussen de verschillende Russische veiligheidsdiensten en legereenheden aan de ene kant, en de Tsjetsjeense opstandelingen die een eigen staat willen en de wahabistische fracties (stroming van de islam bedacht door Mohammed ibn Abd al-wahhaab) onder leiding van Basajev die een pan-islamitisch kalifaat willen over de gehele Noordelijke Kaukasus, aan de andere kant. Door toename van de criminaliteit, het zich massaal bekeren tot de islam van de Tsjetsjeense bevolking, de aanvallen op Dagestan (Republiek naast Tsjetsjenië/een van de Russische deelrepublieken) en een aantal bomexplosies in Moskou, laait het conflict opnieuw op. Er is een duidelijke verschuiving zichtbaar geweest in de strijd tussen Tsjetsjenië en Rusland. Tsjetsjenië voor tot de eerste Tsjetsjeense oorlog was een Tsjetsjenië die streefde naar onafhankelijkheid en Rusland die dat tegen hield. Nadat veel Tsjetsjenen radicaliseerden streden de Russen tegen terroristische dreigingen die daaruit voortvloeiden. (cmo, 2010) 4
Wie zijn betrokken bij het conflict Wie zijn betrokken bij het conflict? Rusland Presidenten: Boris Jeltsin was president van Rusland van 1991 tot 1999, hij was tegen afscheiding van Tsjetsjenië. Vladimir Poetin is van 2000 tot op heden president van Rusland, hij startte de tweede Tsjetsjeense oorlog en gebruikt een harde aanpak tegen islamitische opstandelingen. Tsjetsjenië Strijders voor onafhankelijkheid: Tsjetsjeense onafhankelijkheidsstrijders streden van 1994 tot 1996, met een Nationalistische insteek tegen de Russen, Tsjetsjeense burgers die deel uit willen maken van de Russische Federatie en Radicaal Islamitische strijders. Deze strijders werden ondersteund door de Zwarte Weduwen Zij vochten mee om hun omgekomen geliefden te werken. De onafhankelijkheidsstrijders streden onder leiding van Sjamil Basajev, inmiddels is hij bekeert tot de radicale islam. Dzjochar Doedajev: Generaal van het Sovjet Leger, leider van Tsjetsjenie. Hij riep in 1991 onafhankelijkheid uit en pleitte voor een seculaire staat. Hij werd gedood door Russische raketten in 1996. Achmat Kadyrov: Vocht tijdens de eerste Tsjetsjeense oorlog tegen het Russische leger. Met steun van Rusland werd hij president in 2003. Hij werd door Russische bombardementen in 2005 gedood. Aslan Maschadov: Was in 1997 President van Tsjetsjenië door afhankelijk te zijn van geld voorzien door radicale Moslims uit het Midden Oosten riep hij de Islam uit tot staatsreligie in Tsjetsjenië om zo de wederopbouw na de eerste oorlog tegen Rusland te financieren. In 2005 werd hij gedood door Russische bombardementen. Radicale Islamitische strijders: Strijders voor Islamitische Staat streden vanaf 1996 tot op heden voor een Islamitische staat in Noordelijk Kaukasus. Dokoe Oemarov was sinds 2007 leider en onder zijn leiding werden aanslagen door heel Rusland gepleegd. Hij werd gedood door de Russische Geheime Dienst in 2014. Vredesmissie organisaties Memorial Mensenrechtenorganisatie in Rusland, ze verzamelen informatie in over mensenrechtensituatie, deze informatie wordt doorgespeeld naar internationale organisaties, politici en de media. Op deze wijze bieden zij bescherming aan vluchtelingen en slachtoffers van discriminatie en politieke vervolging. Unicef, War Child en World Vision zetten zich in, in samenwerking met de Nederlandse overheid voor het bevorderen van het welzijn van Tsjetsjeense kinderen. IKV Pax Christi Deze organisatie stelt mensenrechtenschendingen in Tsjetsjenië aan de kaak. Hierdoor zijn onder andere rechtszaken bij het Europese Hof voor de Rechten van de Mens ontstaan. Tot slot hebben de VN en de AU samen nog invloed op dit conflict, dit zal in het onderzoek duidelijk beschreven worden. 5
Waar vindt het conflict plaats Het conflict speelt zich af in Rusland. Aangezien Rusland een groot gebied en het niet in geheel Rusland afspeelt speelt het conflict zich af op concrete plekken. Hiermee wordt bedoeld; Tsjetsjenië en dan voornamelijk in de hoofdstad, Gronzy Beslan Volgorad Moskou Syberië Midden-Oosten (Veenema, 2016) Vanuit buitenaf is er veel bemoeienis en invloed. De Islamitische landen uit het Midden-Oosten bemoeien zich met het conflict. Relatief gezien wordt het conflict dus erg beïnvloed van buitenaf. Als je kijkt naar de absolute ligging bevindt het zich op concrete plekken zoals de hoofdstad van Tsjetsjenië Grozny of de aanslag op het metrostation in Moskou. 6
Welke historische ontwikkelingen hebben bijgedragen aan het conflict? De eerste confrontaties met de Russen begonnen tussen 1530 tot 1584. Ivan IV de verschrikkelijke had toen de macht over Rusland. Hij wilde een zuidelijke bufferzone tegen het Ottomaanse Rijk en toegang tot de Zwarte Zee. Na Ivan IV hebben Peter de Grote van 1672 tot 1725 en Catharina de Grote van 1729 tot 1796 nieuwe pogingen om de Tsjetsjenen te onderwerpen aan het Russische rijk maar zonder succes. (Benedictus, 2013) Vanaf 1859 wordt het woongebied van de Tsjetsjenen veroverd door het Russische rijk. De Tsjetsjenen wilden onafhankelijk worden en vochten soms terug tegen de Russen. Omdat de voormalige leider van de Sovjet-Unie niet wilde dat de Tsjetsjenen in opstand kwamen deporteerde hij zo n 500.000 Tsjetsjenen naar Centraal-Azië onder barre omstandigheden. Stalin hoopte zo dat de Tsjetsjenen hun taal, religie en gewoonten zouden vergeten. Vanaf 1957 mochten de Tsjetsjenen terugkeren naar Tsjetsjenië. Veel van hun huizen werden bewoond door Russen. In 1991 hield de Sovjet-Unie op te bestaan. De Tsjetsjenen hoopten dat ze net als de landen zoals Estland, Turkmenistan en Georgië onafhankelijk kon worden. Tsjetsjenie was geen deelrepubliek zoals de andere landen maar een autonome regio waardoor ze niet onafhankelijk konden worden. De nieuwe leider van de Sovjet-Unie, Boris Jeltsin probeerde Tsjetsjenie te isoleren door geen handel en contact met Tsjetsjenie te hebben. In 1994 probeerde Boris Jeltsin om het gebied weer onder controle te krijgen, dit was zonder succes. De Russen trokken hun troepen na twee jaar terug maar Tsjetsjenie bleef officieel nog wel onderdeel van de Russen. Voor de oorlogen waren verschillende oorzaken. Veel Tsjetsjenen voelden zich gediscrimineerd door de Russische overheid mede omdat de ambtenaren corrupt waren. Tsjetsjenen werden ook gemotiveerd voor een oorlog omdat veel van de Tsjetsjenen familieleden waren verloren die zowel waren gedeporteerd of waren omgekomen in de oorlogen met de Russen. Dit wakkerde een wraakgevoel aan op de Russen. Veel Tsjetsjenen konden al goed vechten omdat ze vaak voor de Russen vochten vanwege de hogere salariëring en omdat zij graag wilden dat Tsjetsjenië bij de Russen bleef. De andere en grootste groep liet zich leiden door de religie omdat Tsjetsjenië Islamitisch is en vonden dat Christelijke Russen niet in Tsjetsjenië thuis hoorden. Na de eerste Tsjetsjeense oorlog werd Aslan Maschadow president van Tsjetsjenië. Deze president kreeg weinig steun van andere landen. Tsjetsjenië had veel schade opgelopen bij de oorlog. Veel huizen waren stuk gebombardeerd en de hoofdstad was bijna volledig verwoest. Tsjetsjenië kreeg financiële steun van rijke olie-sjeiks uit het Midden-Oosten die hoopten dat het land Islamitischer zou worden. Vanwege de armoede groeide de criminaliteit en radicalisering van Islamitische groepen. Aslan Maschadov had hier geen controle over en Tsjetsjenië werd een grote chaos. De Tweede Tsjetsjeense oorlog met de Russen begon in 1999 doordat er in tien dagen vijf ontploffingen in Moskou hadden plaatsgevonden. 300 mensen kwamen door deze ontploffingen om het leven. Op hetzelfde moment viel een Islamitische groep uit Dagestan, een land wat aan Tsjetsjenië grenst Tsjetsjenië binnen om het land Islamitisch te maken. De nieuwe president, Poetin, besloot om dit tegen te houden en een nieuwe oorlog te beginnen. Hij wilde als nieuwe president op deze manier zich tonen en bewijzen als sterke leider. Vanaf de onafhankelijkheidsverklaring in 1991 tot het einde van de eerste Tsjetsjeense ging de oorlog vooral over de onafhankelijkheid van Tsjetsjenië. Tsjetsjenië was niet in staat om met de huidige 7
regering een goed werkende staat op te zetten, hierdoor sloten veel Tsjetsjenen zich aan bij de radicale Islamitische groepen. Poetin werd door de vele onrust in de wereld door aanslagen begrepen in de strijd tegen de Islamitische groepen in Tsjetsjenië (Murray, 2014) Literatuur Wij hebben ervoor gekozen om de literatuur nu nog enkel als link erin te zetten, zodat wij het in APA kunnen zetten op het moment wanneer wij het gebruiken in de analyse. Boeken die wij gaan gebruiken: Denken over regio s vijf religies van de wereld global geography - Human Geography: Places and Regions in Global Context, Global Edition https://kennisbankterrorisme.nctv.nl/# http://www.cmo.nl/conflictenbank/index.php?eurazi%eb:tsjetsjeni%eb#1 https://nl.wikipedia.org/wiki/tsjetsjeni%c3%ab#de_eerste_oorlogsperiode http://conflictenteller.nl/rusland-tsjetsjeni%c3%ab.html http://www.isgeschiedenis.nl/nieuws/geschiedenis-van-tsjetsjenie/ https://decorrespondent.nl/2426/dit-land-bewijst-wie-terrorisme-zaait-zal-terrorismeoogsten/300756824060-803d20d5 8
(Berkhout, 2016) 9
Bibliografie Benedictus, R.-J. (2013, april 25). Geschiedenis van Tsjetsjenië. Retrieved from isgeschiedenis : http://www.isgeschiedenis.nl/nieuws/geschiedenis-van-tsjetsjenie/ Berkhout. actoren schets. Actoren schets. NHL, Leeuwarden. cmo. (2010, mei). cmo. Retrieved from cmo: http://www.cmo.nl/conflictenbank/index.php?eurazi%eb:tsjetsjeni%eb#1 Ensie. (2015, maart 31). Ensie. Retrieved november 2016, 23, from Ensie: https://www.ensie.nl/redactie-ensie/conflict Hofman, L. (2014). De Correspondent BV. Retrieved from De Correspondent BV: https://decorrespondent.nl/2426/dit-land-bewijst-wie-terrorisme-zaait-zal-terrorismeoogsten/300756824060-803d20d5 Lucian Kim. (2013, oktober 22). Lucian kim. Retrieved november 23, 2016, from Lucian kim: http://www.luciankim.com/blogs/gonzo-goes-to-grozny/fables-reconstruction/ Murray, A. (2014, november ). Rusland - Tsjetsjenië. Retrieved from conflictenteller: http://conflictenteller.nl/rusland-tsjetsjenië.html Murry, A. (2014, november). conflictenteller. Retrieved from conflictenteller: http://conflictenteller.nl/rusland-tsjetsjeni%c3%ab.html Veenema. Geografische schets. Geografische schets. NHL, Leeuwarden. 10