BGT-info Jaargang 2, november 2010, nummer 7 Dit informatieblad over de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) wordt uitgegeven door het programmabureau van de BGT. Het geeft achtergrondinformatie over het totstandkomen van de nieuwe Basisregistratie: BGT Resultaten enquête scherpen BGT verder aan! In dit nummer: Resultaten enquête scherpen BGT verder aan! Impressie van de stuurgroep van 22 september 2010 Voorbereiden op de transitie: pilots van start Marktconsultatie: van GBKN naar BGT Gemeente Venray op weg naar de BGT Even voorstellen BGT in het land VROM.nl is rijksoverheid.nl Contact met de BGT In 2010 is er door de actielijn Informatiemodel en Specificaties met ondersteuning van veel specialisten uit het werkveld gewerkt aan een eerste versie van het informatiemodel BGT. In dit traject was veel overleg nodig om een goed inzicht te krijgen in de visies van verschillende belanghebbenden bij de inhoud van de BGT. Het resultaat is dermate afgewogen dat gepoogd is een gulden middenweg te vinden tussen de soms uiteenlopende visies van de verschillende partijen. Doel is uiteindelijk een basisregistratie te formeren met een basisset van grootschalige topografie die zo breed mogelijk door het werkveld wordt gedragen. Om de kwaliteit van het informatiemodel te toetsen, is een enquête opgesteld vanuit het programmabureau BGT die door een extern bureau is uitgevoerd. Doelstelling enquête: Inzicht krijgen in de mate van tevredenheid over het informatiemodel; Concrete verbeteracties herleiden; Draagvlak creëren. De enquête was zo opgesteld dat het informatiemodel binnenstebuiten werd gekeerd en dat bij iedere vraag er ruimte was voor de geënquêteerde om ook een open antwoord te geven.
Resultaten Voor het onderzoek zijn in totaal 732 respondenten aangeschreven. Uiteindelijk hebben 291 respondenten de gehele vragenlijst ingevuld. Dit is een respons van 40%. Gemiddeld beoordelen de respondenten het informatiemodel met een 6,7 waarbij 10 procent van de respondenten het informatiemodel met een onvoldoende waardeert. De open antwoorden hebben veel tips en adviezen opgeleverd. Dit laat duidelijk zien dat het geo-werkveld zeer betrokken is bij de BGT en dat velen hun expertise met ons delen, waarvoor onze waardering! Adressen en Gebouwen) en de BRT (Basisregistratie Topografie) gekeken. Tevens wordt bezien of de basistopografie in landelijk gebied goed aansluit bij de verschillende sectormodellen die daar worden gehanteerd. Rijkswaterstaat en de Waterschappen komen met voorstellen hoe Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN) kan worden gebruikt bij de BGT. De hoofdlijnen van de organisatie van de BGT zijn vastgesteld. Deze zijn opgenomen in een managementsamenvatting van de nieuwe beleidsvisie. Inmiddels zijn voor de meeste onderwerpen deze managementsamenvattingen vastgesteld als kader voor de verdere uitwerking. Aan de lijst van Bronhouders is Defensie toegevoegd. Voor Defensie geldt net als voor enige andere bronhouders dat het terreinen beheert waartoe anderen geen toegang hebben. Het bronhouderschap voor natuurgebieden is nog even aangehouden. Onderzocht wordt of hiervoor informatie op een detailniveau passend bij schaal 1:1000 werkelijk nodig is dan wel kan worden volstaan met het detailniveau van de BRT. Voor de transitie naar BGT is vastgesteld welke stappen we daarin onderkennen. Tevens is de opzet op hoofdlijnen van de pilots goedgekeurd. De volgende stuurgroep staat gepland op 13 december 2010. Hoe nu verder? De actielijn Informatiemodel en Specificaties heeft de resultaten van de enquête ontvangen. Zowel de rapportage als de adviezen uit het werkveld die middels de open antwoorden en soms aanvullende memo s zijn aangereikt, zijn gebruikt om het informatiemodel verder aan te scherpen. Voorbeelden van adviezen die de actielijn heeft overgenomen zijn : Visualisatie : ook huisletters in reeksen toestaan en bij panden met slechts één adres de volledige nummeraanduiding afbeelden. Aggregatie : Vrijlaten van maximale afmeting van een object Generalisatie : 1 meter grens bij waterdelen verlaagd naar 0,30 meter Wegdeel : Type Infrastructuur verwijderd Geen onderscheid meer in toegankelijk en niet-toegankelijk terrein Terreindeel : Talud-indicatie vervangen door geometrie kruinlijn. Een nieuwe versie van de catalogus is in december beschikbaar. Impressie van de stuurgroep van 22 september 2010 De stuurgroep van 22 september jl. ging vooral over het informatiemodel, de organisatie van de BGT, de transitie van huidige situatie naar BGT-bestand en de opstart van de pilots. De belangrijkste besluiten waren: Het informatie-model BGT wordt nog bijgesteld aan de hand van de resultaten van de review. Daarnaast wordt ook nog eens goed naar de afstemming met het informatiemodel van de BAG (Basisregistraties Voorbereiden op de transitie: pilots van start Op maandag 8 november is in Amersfoort de aftrap gegeven voor 7 pilots. Doel daarvan is: ervaring opdoen. Die ervaring is nuttig in de komende transitiefase: de fase waarin de BGT vorm krijgt. Er zijn verschillende inhoudelijke stappen voorzien om te komen tot het BGT-bestand. Die stappen moeten in de pilots worden uitgeprobeerd. In de bijeenkomst van 8 november is benadrukt dat de pilots een eerlijk beeld moeten opleveren of de vooraf bedachte theorie in de praktijk werkt. Er kunnen positieve, maar ook negatieve ervaringen naar voren komen. Alle ervaringen zijn belangrijk en een pilot kan eigenlijk niet mislukken. Beter een negatief pilotresultaat waar we van kunnen leren, dan een mislukte transitie! De pilots worden in de volgende gebieden uitgevoerd: Noord Holland, Zaanstad Gelderland, Tiel Drenthe, Midden Drenthe Noord Brabant, s Hertogenbosch & St. Michielsgestel Limburg, Echt-Susteren, Maasdonk, Bernheze Noord Holland, Amsterdam Friesland, Franekeradiel 02 BGT-info november 2010/7
Elk pilot-gebied stelt een eigen plan op en voert dat uiteindelijk uit. Er is een aparte projectorganisatie opgericht om de pilots te begeleiden, met een eigen stuurgroep. Volgens planning leveren de pilots in het tweede kwartaal van 2011 resultaat op. De inhoud en voortgang van de pilots zal regelmatig aan bod komen in de BGT-info. Marktconsultatie: van GBKN naar BGT - Venray in het kader van de WOZ, actuele topografische- en administratieve gegevens wil bezitten zodat er correcte belastingaanslagen kunnen worden opgelegd. We zijn dus begonnen met het opzetten van een nieuw mutatie-signaleringsprotocol. De verschillende werkvelden vragen om actuele informatie en dit betekend enorm veel bijhouden. Om de huidige GBKN en bestanden van de bronhouders geschikt te maken als BGT-bestand moeten er zowel technisch inhoudelijke als bestuurlijk organisatorische veranderingen worden doorgevoerd. De technische inhoudelijke verandering bestaat met name uit het opwaarderen van de huidige GBKN- en bronhouderbestanden (veelal punten en lijnen) naar een objectgericht BGT-bestand. De komst van de BGT heeft gevolgen voor de bedrijven die actief zijn in het werkveld van de GEO-informatie. De BGT is een ander product en het proces om de BGT te maken is ook anders dan het huidige werkproces. Daarom faciliteert het programmabureau BGT de vervaardiging van een standaardbestek. Dit is een hulpmiddel voor bronhouders, in hun rol als opdrachtgever richting hun ICT-opdrachtnemers. Het Programmabureau BGT wil het bedrijfsleven graag betrekken bij de ontwikkeling van het standaardbestek. Daarom heeft een marktconsultatie plaatsgevonden. De resultaten zijn verwerkt in een rapportage, die binnenkort op de website staat. Deelnemers aan de marktconsultatie krijgen apart bericht over de opgeleverde rapportage. Gemeente Venray op weg naar de BGT Eenmalige signalering, meervoudig gebruik De BGT-info vraagt in deze nieuwe rubriek aan verschillende bronhouders hoe zij zich voorbereiden op de BGT. Dit keer een bijdrage van de gemeente Venray. In 2008 zijn we begonnen te onderzoeken hoe we het beste topografische mutaties in het terrein het kunnen opsporen en verwerkt kunnen worden. De reden waarom we hiermee begonnen zijn, had te maken met dat: - Venray de aan burgers en bedrijven opgelegde regels, beter wil kunnen handhaven. - Venray als zelfregistrerende gemeente verantwoordelijk is voor het aanleveren van topografische mutaties. - Venray in het kader van de basisregistraties verplicht is om basisbestanden op te bouwen en actueel te houden. In de toekomst met de huidige opzet is dit wellicht niet meer te behappen en zijn we gaan zoeken naar andere methodieken. Om dit jaarlijks op een verantwoorde en efficiënte manier te kunnen realiseren moet men naar een nulsituatie toe. De omvang en de snelheid van de ruimtelijke veranderingen en de afname van mutatiesignalen die bij de gemeente binnen komen, maken een anderemanier van mutatiesignalering noodzakelijk, die sneller, actueler, vollediger en kosteneffectiever is. Eenzelfde mutatiesignaal heeft informatiewaarde voor diverse toepassingen. Zo zijn wijzigingen in gebouwen relevant voor de actualisatie van de BAG en de WOZ. Omgekeerd kan de wijze van mutatiesignalering ook worden ingezet bij controles in het kader van groenbeheer, aanlegvergunningen en andere handhavingstaken. Binnen Venray is gekozen voor een groeimodel, waardoor we zijn begonnen met een pilot waar op korte termijn behoefte was aan actuele topografie. De onderstaande taken kwamen hiervoor in aanmerking: 1. Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) 2. Bijhouding GBK-Venray 3. Aanlegvergunningenstelsel (houtwallen, inritten, particuliere verharding 200m2 4. Beheer openbare ruimte (integratie groen- en wegbeheer) De afdeling Openbare ruimte van de gemeente Venray (waar GEOinformatie, beheer openbare ruimte en basisregistraties zijn ondergebracht) is belast met het inwinnen van de topografische informatie, het bewerken van deze informatie tot voor de gemeente van belang zijnde objecten, en het opslaan van deze objecten in de centrale database, zodat het voor de medewerkers van de gemeente Venray in een voor hen bruikbare vorm toegankelijk is en interactief ontsloten kan worden voor de burger. BGT-info november 2010/7 03
Randvoorwaarde om deze inhaalslag (nul-situatie) uit te voeren was het principe van het stelsel van basisregistraties enkelvoudig inwinnen, meervoudig gebruik. Gezien de gemeentelijke urgentie hebben wij in samenwerking met ARCADIS gekozen om reeds te anticiperen op de komst van de BGT en een objectenmodel te definiëren gebaseerd op: Handboek VIPU IMGEO 1.0 Verhardingsfuncties wegbeheer Categoriecodes groenbeheer Objectenhandboek BAG Eind 2009 is door ARCADIS begonnen met de activiteiten met als basis de GBK-Venray en stereoluchtfoto s als middel voor actualisering en vastlegging van objecten. De bestanden zijn geactualiseerd, gestructureerd, omgecodeerd en als laatste heeft objectbenoeming plaats gevonden. Het resultaat is een vlakdekkend objectenbestand op basis van IMGEO 1.0 die ook als geactualiseerde versie GBK-Venray kan worden uitgewisseld. Hierin is tevens de BAG pandgeometrie en de groen- en wegbeheeropbjecten volledig geïntegreerd. Aanvullend zijn tevens voor de WOZ en de afdeling vergunning en handhaving aparte objecten opgenomen zoals carports, tuinhuisjes, houtwallen etc. Door de veelomvattendheid van de verschillende deelterreinen is weliswaar de operatie complex en soms best lastig geweest. Een groot voordeel voor Venray is wel geweest dat de verschillende gegevensbeheerders van de verschillende applicaties al binnen 1 afdeling werkzaam zijn, hetgeen communicatie en afstemming aanmerkelijk vereenvoudigde. Het resultaat mag er zijn en de diverse objecten zijn nu wel voor de verschillende taken in 1 geometrisch bestand zichtbaar en bevraagbaar. Momenteel vindt de vulling van de centrale database plaats en de koppeling met de divers applicaties. Einde 2010 zal het project worden afgerond en hebben we als gemeente Venray een forse stap gezet op weg naar de BGT. Even voorstellen In elke BGT-info stellen collega s zich voor, die meewerken aan het tot stand komen van de BGT. Dit keer is dat Willem Wijnen, werkzaam bij het ministerie van Defensie en Nils Borgesius van het IPO. Willem Wijnen, Centraal Adviseur Vastgoedinformatie bij de Dienst Vastgoed Defensie Al bijna 13 jaar werk ik nu bij de Dienst Vastgoed Defensie (DVD), tot 2006 bekend als de Dienst Gebouwen, Werken en terreinen (DGW&T). Na mijn studie sociale geografie en kartografie (met een K!) aan de Universiteit Utrecht ben ik in 1997 begonnen met het beheer van de TOP10vector voor DGW&T en het maken van standaard oefenkaarten voor de Landmacht. Na een tijdje werd ik één van de (functioneel) beheerders van het GIS en overige vastgoedinformatiesystemen. Van mei 2005 tot eind 2007 was ik teamleider functioneel beheer. Sinds begin 2008 zit ik op mijn huidige functie bij de Centrale Directie van de DVD en ben ik o.a. betrokken bij de vervanging van ons GIS, bij de BAG, de BGT en tevens projectleider voor implementatie van de WION. Sinds kort is duidelijk geworden dat Defensie bronhouder zal worden voor de BGT. Een logische gedachte, aangezien de DVD sinds jaar en dag de bijhouding verzorgt van de GBKD, de grootschalige basiskaart Defensie. Van alle eigen terreinen waarvan de DVD het beheer verzorgt is nauwkeurige, actuele, grootschalige topografie aanwezig. Een uitzondering vormen de meeste oefen- en schietterreinen, waar voor het beheer de TOP10NL als topografie voldoende is. Voordat de DVD daadwerkelijk als bronhouder kan gaan optreden zal eerst het nieuwe GIS operationeel moeten zijn, iets dat hopelijk medio 2011 het geval zal zijn. Eigenlijk komt het nieuwe systeem op een perfect moment, want tegelijkertijd kunnen we een nieuw informatiemodel voor onze 04 BGT-info november 2010/7
geografische informatie gaan gebruiken dat is gebaseerd op het kersverse IM BGT en IMGeo. Ik ben 38 jaar en sinds 2006 getrouwd met Nga. Mijn dochter Hannah Trinh is nu alweer 9 maanden, en ze lacht altijd! We wonen lekker gewoon in een huisje met tuin in Vinex Leidsche Rijn, Utrecht. Het is leuk om betrokken te zijn bij de totstandkoming van de BGT, een unieke onderneming in omvang en bestuurlijke complexiteit. Laten we er samen de schouders onder zetten en er een kwaliteitsproduct van maken! Willem Wijnen andere is eerder de efficiëntere en effectievere gegevenshuishouding doel en is het dienstverleningsaspect wat minder van belang. Voor mij is de BGT een voorbeeld van het laatste. Ik zou haast zeggen: reden temeer om er flink aan te trekken, de overheid kan zich geen kostbaar gefladder meer veroorloven. Niet dat ik bedrijfskundige of zo ben, maar gewoon omdat ik vind dat zeker voor de overheid het adagium Noblesse oblige geldt: zicht op bestedingen in de orde van grootte waar het hier om gaat blijven volstrekt onder de waterlijn van het voor een volksvertegenwoordiging zichtbare. Dat verplicht ons te meer netjes met die gelden om te gaan. Ik wil daar graag aan bijdragen, deels vanuit een direct belang van provincies, maar ook vanuit het welbegrepen algemeen belang. Ik ben van origine civiel-technicus, van de periode toen dat nog gewoon Weg- en Waterbouwkunde heette. In mijn studie ben ik mij al bewust geworden dat ik wel een fascinatie heb voor techniek en technologie, maar ongestuurde en ongebreidelde technologie levensgevaarlijk is. Dat leidt tot bruggen van nul naar nergens, tunnels waar geen kip doorheen rijdt, hoge snelheidslijnen zonder treinen, enz. En de gemeenschap maar betalen. Dat betekent ook bewust een bescheiden rol van technologie verwachten en niet de hemel op aarde. Die is er namelijk niet, daarom heet het ook hemel. Toch ligt ook voor de BGT op zichzelf en voor de BGT als onderdeel van het Stelsel van Basisregistraties die verleiding voortdurend op de loer: het kan technisch dus het lijkt bijna onweerstaanbaar dan ook te moeten. Niks daarvan. Het is (veel) te duur, vooral in beheer, het versloft omdat we de beheerinspanning niet meer willen of kunnen betalen, maar vooral: hoe mooi de informatietechnologie ook lijkt: de werkelijkheid is altijd weerbarstiger, dubbelzinniger, dynamischer en dus ongrijpbaarder voor welk systeem dan ook. Laten we dus een BGT bouwen die een gezonde bescheidenheid heeft,maar daardoor des te bestendiger en waardevoller is, ook op de lange termijn. Nils Borgesius, Beleidsadviseur IPO Gedetailleerde kaarten zijn voor een dichtbevolkt, superrijk land als Nederland met een zo gigantisch kostbaar bestand van gebouwen en andere bouwsels met een boekwaarde van honderden zo geen duizenden miljarden, met een zo kwetsbare fysieke basis cruciaal. Kwetsbaar in de zin van: onderhevig aan enorme druk om te bouwen, te graven, te veranderen maar evenzeer om dat juist niet te doen om tenminste iets van het oude landschap, oude gebouwen, e.d. te bewaren. Kwetsbaar ook vanwege de steeds grotere wisselwerking tussen ontwikkelingen. Kwetsbaar omdat beslissingen voor decennia, zo niet eeuwen zaken vastleggen waarop geen terugweg meer mogelijk is. Als overheid moeten we daarin opereren, liefst pro-actief. Dat betekent dat je op de allereerste plaats een duidelijk, betrouwbaar en overdraagbaar beeld moeten hebben van hoe het nu is, en bij voorkeur ook een beeld van wat er de afgelopen jaren, decennia of eeuwen is veranderd: patronen in de tijd dus. Gegeven die behoefte meten we ons suf, ieder voor zich, ieder op zijn moment, ieder op zijn manier, we hebben immers toch geld genoeg. Daarom zijn er basisregistraties. Enkele hebben een tweevoudig doel: verbeteren van de dienstverlening door voorkómen van nodeloze dubbele uitvraag en efficiënter maken van onze bedrijfsvoering. Van Nils Borgesius BGT-info november 2010/7 05
Dit is een publicatie van: Ministerie Infrastuctuur en Milieu Rijnstraat 8 2515 XP Den Haag www.vrom.nl BGT in het land De komende periode neemt het BGT-programma deel aan verschillende bijeenkomsten. Gepland staan: Gebruikersmiddag GBKN 18 november Emmen Groningen/Drenthe/Overijssel Afnemerscongres BAG 29 november Utrecht VROM.nl is rijksoverheid.nl De Rijksoverheid is een tijd geleden gestart met het invoeren van één logo en één huisstijl. Begin oktober is de website VROM.nl opgegaan in www.rijksoverheid.nl. Het dossier Basisregistraties is daar in afgeslankte vorm terug te vinden. Met deze site wil de Rijksoverheid één gezicht naar buiten laten zien. De nieuwe site is voor burgers, professionals en media. Afnemerscongres BAG 30 november Utrecht Gebruikersmiddag GBKN 9 december Terneuzen Zeeland Communicatie over de BGT vindt alleen plaats na overleg met en goedkeuring van het programmabureau BGT. Mail voor vragen of informatie naar: postbus.bgt@minvrom.nl. Meer informatie Dit is het zevende informatieblad over de BGT. De BGT maakt deel uit van het stelsel van basisregistraties, waar het ministerie van Infrastructuur en Milieu verantwoordelijk voor is. Op de website (www.rijksoverheid.nl/bgt) kunt u zich aanmelden voor de algemene nieuwsbrief basisregistraties en de BGT-info. De komende tijd komt op deze site ook meer informatie beschikbaar over de BGT. Contact met de BGT Voor vragen, opmerkingen en suggesties kunt u het beste mailen naar: postbus.bgt@minvrom.nl. In verband met bezuinigingsmaatregelen bij het Ministerie van VROM zal de BGT-info voorlopig alleen digitaal verschijnen. Foto voor- en achterzijde DigiDaan