Wijk- en buurtmonitor 2016 West De wijk West ligt ten westen van het centrum van s-hertogenbosch. De wijk is ontstaan in de wederopbouwperiode (1945-1960) met het bedrijventerrein de Wolfsdonken. Van daaruit zijn West I (Boschveld en Deuteren) en West II (de Schutskamp en Kruiskamp) ontwikkeld. Sinds 1992 wordt de Wolfsdonken omgebouwd tot het Paleiskwartier: een nieuw en multifunctioneel centrumgebied dat dient als overloop van en aanvulling op de historische Binnenstad. In West wonen 20.470 bewoners. Iets minder jongeren en iets meer ouderen dan gemiddeld. Bijna een kwart van de bewoners is niet-westers allochtoon. Dit is ruim twee keer zoveel als gemiddeld. Overigens is er in West één buurt aangewezen als aandachtsbuurt: Boschveld. Wijk- en buurtmonitor 2016 - West 1
Wijken s-hertogenbosch West 9 11 Inhoud 10 West 3 7 8 1. Boschveld 7 5 6 4 2 1 2. Paleiskwartier 11 4. Deuteren 15 5. De Moerputten 19 6. De Schutskamp 23 3 7. De Kruiskamp 27 11. Ertveld 31 Wijk- en buurtmonitor 2016 - West 2
Situatie 2016: zwak Zeer sterk Sterk Gemiddeld Zwak Zeer zwak West: situatie 2016 De wijk West scoort, op alle zes de thema s samen, een zwak. Dit geldt ook voor vier van de zes thema s: bewoners, samenleven, actief en woonomgeving. Zo wonen er bijvoorbeeld relatief veel niet-westerse allochtonen (24%) in West. Dit is het hoogste percentage van alle wijken. Gezondheid Sociaal netwerk ZORG Voortgezet onderwijs Openbare ruimte WOONOMGEVING LEREN Veiligheid Basisonderwijs Diversiteit BEWONERS Cultuur ACTIEF Sport SAMENLEVEN inzet Maatschappelijke Voorzieningen Binding met elkaar Omgaan Verder liggen het aandeel uitkeringsgerechtigden, niet werkende werkzoekenden en huishoudens met een laag inkomen eveneens hoger dan gemiddeld. Wat betreft voorzieningen blijkt dat bewoners relatief ontevreden over zijn de speelmogelijkheden voor kinderen. Slechts 45% is hier (zeer) tevreden mee (gemiddeld 64%). Deze uitkomst is verrassend te noemen. De laatste jaren zijn er namelijk vier grote wijkspeelplaatsen aangelegd en ook de kleinere speelplekken zijn op orde. Verder geven bewoners een laag rapportcijfer voor zowel de tolerantie in de buurt, als het omgaan met elkaar. Op sportief gebied is men iets minder actief dan gemiddeld, hetzelfde geldt voor het aandeel bewoners dat wel eens vrijwilligerswerk verricht. Het thema leren scoort zelfs een zeer zwak : de tevredenheid met het basisonderwijs is lager dan gemiddeld, terwijl het schoolverzuim bij 5 t/m 12 jarigen veel hoger ligt. Dit hoge verzuim zien we overigens terug bij de 13 t/m 17 jarigen. Tot slot laat de zwakke score voor woonomgeving zich vooral verklaren doordat er in West veel (goedkope) huurwoningen staan, bewoners veel verloedering ervaren, ze een laag rapportcijfer geven voor de woonomgeving en relatief veel bewoners zich vaak onveilig voelen. Ook de score op de veiligheidsindex is zwak. Wijk- en buurtmonitor 2016 - West 3
Ontwikkeling 2014-2016: gemiddeld Tussen 2014 en 2016 is er in West sprake van een vrij gemiddelde ontwikkeling. Positieve uitschieter is het aspect gezondheid. Het aandeel bewoners dat de eigen gezondheid als (zeer) goed of uitstekend beoordeelt is ongeveer gelijk gebleven, terwijl dit in s-hertogenbosch gemiddeld gezien is gedaald. Ook is het aandeel bewoners met overgewicht afgenomen. In ongunstige zin vallen Gunstig Gemiddeld Ongunstig Sociaal netwerk ZORG Openbare ruimte Veiligheid WOONOMGEVING Diversiteit BEWONERS SAMENLEVEN Voorzieningen met elkaar Omgaan de ontwikkelingen bij de thema s actief en leren op. Vooral de afname van het aandeel bewoners dat minimaal maandelijks sport en/of lid is van een sportvereniging is opvallend. Bij basisonderwijs springt de flinke toename van het schoolverzuim bij 5 t/m 12 jarigen in het oog. De ongunstige ontwikkeling op het gebied van veiligheid komt vooral omdat de veiligheidssituatie in West wel iets verbeterd is, maar minder sterk dan in s-hertogenbosch gemiddeld. Gezondheid Binding Voortgezet onderwijs LEREN ACTIEF inzet Maatschappelijke West: ontwikkeling 2014-2016 Basisonderwijs Cultuur Sport Wijk- en buurtmonitor 2016 - West 4
55 66 % Maandelijkse sporters Wijk in cijfers 2016 3,4 3,7 % Eenoudergezin Bewoners West s-hertogenbosch Aantal inwoners 20.473 151.619 % 0 t/m 19 jaar 19,0 21,9 % 20 t/m 64 jaar 62,4 61,4 % 65 jaar en ouder 18,6 16,7 % Autochtoon 65,2 80,5 % Niet-westers allochtoon 24,4 10,7 % Westers allochtoon 10,3 8,8 % Bijstandsuitkeringen (BUIG) 8 6 % Niet werkende werkzoekenden 11 9 13,2 10,7 % Laag inkomen 26 36 % Vrijwilligers Samenleven % (Zeer) tevreden winkels dagelijkse boodschappen 76 83 % (Zeer) tevreden speelmogelijkheden kinderen 45 64 % (Zeer) tevreden voorzieningen jongeren 31 32 % (Zeer) tevreden voorzieningen ouderen 28 33 % Prettig omgaan met elkaar 52 69 Verhuismobiliteit 14 12 % Medeverantwoordelijk leefbaarheid buurt 68 77 8,4 6,9 % 75 jaar en ouder 6,7 7,2 Rapportcijfer tolerantie 6,1 6,7 Rapportcijfer contacten buurtgenoten Actief % Actieve inzet in de buurt 23 22 % Lid sportvereniging 31 42 % Bezoekers voorstelling 46 48 % Bezoekers bioscoop 68 65 % Bezoekers muziekconcert 45 46 % Bezoekers dance-/houseparty 14 13 % Bezoekers museum 56 54 Wijk- en buurtmonitor 2016 - West 5
Leren West s-hertogenbosch Aantal inwoners 0 t/m 24 jaar 5.461 42.163 % 0 t/m 4 jaar 5,3 5,5 % 5 t/m 9 jaar 4,7 5,4 % 10 t/m 14 jaar 4,2 5,4 % 15 t/m 19 jaar 4,9 5,6 % 20 t/m 24 jaar 7,6 5,9 Zorg % Overgewicht 41 43 % Beperkt door gezondheid bij dagelijkse bezigheden 28 23 % Maximaal 1x per maand sociale contacten 14 10 % Voor hulp terecht bij sociaal netwerk 71 70 Woonomgeving Aantal woningen 9.841 68.771 % t/m 1944 2,8 9,8 % 1945 t/m 1969 54,0 25,7 % 1970 t/m 1989 11,1 33,2 % 1990 t/m 2004 16,1 17,2 % 2005 t/m 2014 12,7 11,4 % Koopwoningen 46,5 58,8 Schaalscore verloedering 4,3 3,5 % (Zeer) tevreden groenvoorzieningen in de buurt 73 75 % (Zeer) tevreden parkeergelegenheid in de buurt 52 56 Schaalscore sociale overlast 2,7 1,8 83 83 % (Zeer) tevreden gezondheid 18 22 % Mantelzorgers 1.103 ha 11.807 ha Landoppervlak 5,6 2,2 % Voelt zich vaak onveilig 160 100 Veiligheidsindex 53 70 % (Zeer) tevreden basisonderwijs 7,7 7,9 Rapportcijfer woning 7,1 7,5 Rapportcijfer woonomgeving E168.778 E220.800 Gemiddelde WOZ-waarde Wijk- en buurtmonitor 2016 - West 6
Boschveld ligt ten westen van het Centraal Station van s-hertogenbosch en ten noorden 11 van het Paleiskwartier. De buurt is een mix van oude en nieuwe woningen. 5 7 6 4 2 1 In Boschveld loopt sinds 2008 een traject van fysieke en sociale wijkvernieuwing. Fasegewijs worden woningen gesloopt, nieuw gebouwd en gerenoveerd. Er wonen ruim 3.000 inwoners; naar verhouding weinig 65-plussers. Het aandeel niet-westerse allochtonen is bijna drie keer zo 1. Boschveld hoog als gemiddeld. Ook het percentage niet werkende werkzoekenden, bijstandsgerechtigden en huishoudens met een laag inkomen ligt beduidend hoger dan gemiddeld. Boschveld is op dit moment een aandachtsbuurt. Wijk- en buurtmonitor 2016 - West - Boschveld 7
Situatie 2016: zwak Zeer sterk Sterk Gemiddeld Zwak Zeer zwak Boschveld: situatie 2016 De situatie in Boschveld is in 2016 te typeren als zwak. Slechts twee aspecten scoren beter dan gemiddeld: cultuur en gezondheid. De zeer sterke score bij cultuur is vooral toe te schrijven aan het hoge aandeel bewoners dat wel eens een dance-/houseparty, concert, bioscoop of museum bezoekt. Gezondheid Sociaal netwerk ZORG Voortgezet onderwijs Openbare ruimte WOONOMGEVING LEREN Veiligheid Basisonderwijs Diversiteit BEWONERS Cultuur ACTIEF Sport SAMENLEVEN inzet Maatschappelijke Voorzieningen Binding met elkaar Omgaan Gezondheid scoort sterk omdat minder bewoners dan gemiddeld overgewicht hebben en minder bewoners aangeven door hun gezondheid beperkt te worden in de dagelijkse bezigheden. Drie van de zes thema s scoren zwak; het thema samenleven zelfs een zeer zwak. Bewoners zijn minder tevreden met de winkels voor de dagelijkse boodschappen en voorzieningen voor jongeren én ouderen. Het eerste komt waarschijnlijk omdat bewoners graag een grote supermarkt willen. Het omgaan met elkaar wordt door de bewoners zelf minder goed beoordeeld. Professionals geven echter aan een ander beeld van het samenleven in Boschveld te hebben. Zij ervaren juist dat bewoners veel aandacht voor elkaar hebben; zeker ook voor kwetsbare bewoners. De wijkonderneming Copernikkel draait goed en werkt met veel vrijwilligers. Drie aspecten scoren eveneens zeer zwak: sport, basisonderwijs en woningen. Bewoners sporten minder dan gemiddeld en zijn minder vaak lid van een sportvereniging. Verder is de tevredenheid met het basisonderwijs laag, terwijl het verzuim onder 5 t/m 12 jarigen hoger is dan gemiddeld. Van de overige thema s en aspecten die zwak scoren valt nog het hoge aandeel niet-westerse allochtonen op (31%), het lage aandeel mantelzorgers (sociaal netwerk) en het hoge aandeel bewoners dat aangeeft zich vaak onveilig te voelen. Wijk- en buurtmonitor 2016 - West - Boschveld 8
Ontwikkeling 2014-2016: gemiddeld De ontwikkeling in Boschveld tussen 2014 en 2016 is gemiddeld. Positieve uitzondering is het thema leren. Vooral de tevredenheid met het basisonderwijs is toegenomen. Wellicht komt dit door de nieuwe Brede Bossche School die in 2015 geopend is. Er is eveneens veel aandacht geweest voor kinderen uit groep 7/8 om de overgang naar het voortgezet onderwijs zo soepel mogelijk Gunstig Gemiddeld Ongunstig Sociaal netwerk ZORG Openbare ruimte Veiligheid WOONOMGEVING Diversiteit BEWONERS SAMENLEVEN Voorzieningen met elkaar Omgaan te laten verlopen. Verder is de gezondheid van de bewoners van Boschveld verbeterd en ook op cultureel gebied is men actiever. Drie thema s laten een ongunstige ontwikkeling zien. Dit zijn samenleven, actief en woonomgeving. Zo zijn bewoners minder tevreden met de winkels voor de dagelijkse boodschappen en de voorzieningen voor jongeren en ouderen. Daarnaast sporten minder bewoners minimaal één keer per maand en is men minder vaak lid van een sportvereniging. In de openbare Gezondheid Binding ruimte zien we vooral een afname van de tevredenheid met de parkeergelegenheid en een verslechtering van de veiligheidsindex. Voortgezet onderwijs LEREN ACTIEF inzet Maatschappelijke Boschveld: ontwikkeling 2014-2016 Basisonderwijs Cultuur Sport Wijk- en buurtmonitor 2016 - West - Boschveld 9
Bewoners Boschveld s-hertogenbosch Buurt in cijfers 2016 Aantal inwoners 3.044 151.619 % 0 t/m 19 jaar 19,3 21,9 % 20 t/m 64 jaar 69,8 61,4 % 65 jaar en ouder 10,9 16,7 % Eenoudergezin 5,7 3,7 % Autochtoon 58,5 80,5 % Niet-westers allochtoon 30,8 10,7 % Westers allochtoon 10,7 8,8 % Bijstandsuitkeringen (BUIG) 14 6 % Niet werkende werkzoekenden 16 9 % Laag inkomen 20,1 10,7 Aantal woningen 1.564 68.771 % Koopwoningen 31,1 58,8 Gemiddelde WOZ-waarde (e) 148.765 220.800 % t/m 1944 10,7 9,8 % 1945 t/m 1969 65,3 25,7 % 1970 t/m 1989 3,0 33,2 % 1990 t/m 2004 10,0 17,2 % 2005 t/m 2014 9,3 11,4 Oppervlakte Landoppervlak (ha.) 50 11.807 Bevolkingsdichtheid (inw./ha.) 60,6 12,8 Wijk- en buurtmonitor 2016 - West - Boschveld 10
Het Paleiskwartier ligt direct ten westen van het Centraal Station van 11 s-hertogenbosch. In de buurt zijn onder meer het Paleis van Justitie en diverse schoolinstellingen gevestigd. 7 6 1 5 4 2 De woningen die er staan zijn uitsluitend appartementencomplexen. Het merendeel hiervan is een 2. Paleiskwartier koopwoning. Er wonen bijna 2.600 personen, relatief veel minder jongeren dan gemiddeld. Verder valt op dat het aandeel westerse allochtonen relatief hoog is, het aandeel niet-westerse allochtonen is lager dan gemiddeld. Wijk- en buurtmonitor 2016 - West - Paleiskwartier 11
Situatie 2016: gemiddeld Zeer sterk Sterk Gemiddeld Zwak Zeer zwak De situatie in het Paleiskwartier is in 2016 te omschrijven als gemiddeld. Eén thema scoort boven gemiddeld: bewoners. In het Paleiskwartier wonen weinig kwetsbare bewoners (nietwesterse allochtonen, 75-plussers en eenoudergezinnen). Ook de inkomenssituatie van de bewoners is goed; slechts 3% van de huishoudens heeft een laag inkomen (gemiddeld 11%). Gezondheid Sociaal netwerk ZORG Openbare ruimte Veiligheid WOONOMGEVING Diversiteit BEWONERS SAMENLEVEN Voorzieningen Binding met elkaar Omgaan Verder vallen cultuur en gezondheid in positieve zin op. Bewoners zijn op cultureel gebied (veel) actiever dan gemiddeld. En bewoners beoordelen hun eigen gezondheid beter dan gemiddeld en zijn minder beperkt door hun gezondheid. Twee thema s scoren zwakker dan gemiddeld: samenleven en leren. Bewoners blijken vooral relatief ontevreden te zijn over de winkels voor de dagelijkse boodschappen, speelmogelijkheden voor kinderen en voorzieningen voor ouderen. Daarnaast is de verhuismobiliteit met 26% erg hoog. Bij de andere zwakke aspecten valt nog op dat men behoorlijk ontevreden is over het basisonderwijs. Dit komt waarschijnlijk omdat er geen basisschool is. Kinderen gaan óf in Boschveld naar school, óf in de Binnenstad. Verder is men minder tevreden over het openbaar groen en de parkeergelegenheid (openbare ruimte) en wordt de veiligheid eveneens zwak beoordeeld. Er is bijvoorbeeld veel sprake van jongerenoverlast en ook het aantal auto-inbraken is hoog. Voortgezet onderwijs LEREN ACTIEF inzet Maatschappelijke Paleiskwartier: situatie 2016 Basisonderwijs Cultuur Sport Wijk- en buurtmonitor 2016 - West - Paleiskwartier 12
Gunstig Gemiddeld Ongunstig Paleiskwartier: ontwikkeling 2014-2016 Ontwikkeling 2014-2016: ongunstig Gezondheid Sociaal netwerk ZORG Voortgezet onderwijs Openbare ruimte LEREN Veiligheid WOONOMGEVING Basisonderwijs Diversiteit BEWONERS Cultuur ACTIEF Sport SAMENLEVEN inzet Maatschappelijke Voorzieningen Binding met elkaar Omgaan Tussen 2014 en 2016 is er in het Paleiskwartier sprake van een ongunstige ontwikkeling. Dit komt vooral door vier thema s: samenleven, leren, zorg en woonomgeving. Desondanks zijn er hier en daar ook gunstige ontwikkelingen te zien. Zo neemt de tevredenheid met de voorzieningen voor jongeren en ouderen iets toe, vinden meer bewoners dat buurtgenoten op een prettige manier met elkaar omgaan en stijgt het rapportcijfer voor tolerantie. Meer bewoners hebben zich actief ingezet om de buurt te verbeteren en er zijn meer bewoners actief als vrijwilliger. Bij de vier thema s die zich ongunstig hebben ontwikkeld, vallen de volgende cijfers op: een afname van het aandeel bewoners dat zich medeverantwoordelijk voelt voor de buurt, evenals een toename van de verhuismobiliteit. Bewoners zijn iets minder gaan sporten, daarnaast zijn er minder 15-jarigen die een havo/vwo opleiding volgen. Verder is het sociaal netwerk iets minder sterk dan twee jaar geleden. De ongunstige ontwikkeling bij openbare ruimte en veiligheid zien we vooral terug in de cijfers voor verloedering (toegenomen volgens bewoners), een ongunstigere score op de veiligheidsindex en een toename van de sociale overlast. Wijk- en buurtmonitor 2016 - West - Paleiskwartier 13
Buurt in cijfers 2016 Bewoners Paleiskwartier s-hertogenbosch Aantal inwoners 2.596 151.619 % 0 t/m 19 jaar 7,0 21,9 % 20 t/m 64 jaar 76,9 61,4 % 65 jaar en ouder 16,1 16,7 % Eenoudergezin 0,8 3,7 % Autochtoon 79,3 80,5 % Niet-westers allochtoon 7,6 10,7 % Westers allochtoon 13,1 8,8 % Bijstandsuitkeringen (BUIG) 1 6 % Niet werkende werkzoekenden 4 9 % Laag inkomen 3,1 10,7 Aantal woningen 1.523 68.771 % Koopwoningen 73,1 58,8 Gemiddelde WOZ-waarde (e) 216.004 220.800 % t/m 1944 0,0 9,8 % 1945 t/m 1969 5,3 25,7 % 1970 t/m 1989 0,0 33,2 % 1990 t/m 2004 51,8 17,2 % 2005 t/m 2014 42,4 11,4 Oppervlakte Landoppervlak (ha.) 48 11.807 Bevolkingsdichtheid (inw./ha.) 53,6 12,8 Wijk- en buurtmonitor 2016 - West - Paleiskwartier 14
Deuteren ligt ten westen van het Paleiskwartier tussen de Vlijmense- 11 weg, Oude Vlijmenseweg en Simon Stevinweg. De buurt is gedeeltelijk geherstructureerd en opgeknapt. 7 6 1 5 4 2 Er staan verschillende woontypen: van rijtjeswoningen tot appartementencomplexen. Twee derde van alle woningen is een (goedkope) huurwoning. Er wonen 1.540 inwoners in 4. Deuteren Deuteren. Het aandeel bijstandsgerechtigden is iets hoger dan gemiddeld, evenals het aandeel niet werkende werkzoekenden. Ook het aandeel huishoudens met een laag inkomen ligt hoger dan gemiddeld. Wijk- en buurtmonitor 2016 - West - Deuteren 15
Situatie 2016: zwak Zeer sterk Sterk Gemiddeld Zwak Zeer zwak De situatie in Deuteren is in 2016 als zwak te typeren. Geen enkel thema scoort boven gemiddeld. Slechts één aspect krijgt een sterk, namelijk binding. Bewoners voelen zich vooral meer dan gemiddeld medeverantwoordelijk voor de leefbaarheid in de eigen buurt. Gezondheid Sociaal netwerk ZORG Voortgezet onderwijs Openbare ruimte WOONOMGEVING LEREN Veiligheid Diversiteit BEWONERS ACTIEF SAMENLEVEN inzet Maatschappelijke Voorzieningen Binding met elkaar Omgaan Drie thema s scoren zwak: bewoners, actief en leren. De bijbehorende aspecten scoren eveneens bijna allen zwakker dan gemiddeld. Bij het thema bewoners is met name sprake van een zwakkere score op inkomen. Zo wonen er meer uitkeringsgerechtigden in Deuteren dan gemiddeld en meer niet werkende werkzoekenden. Er zijn ook meer huishoudens met een laag inkomen. Het thema actief laat vooral een zwakke score zien omdat de inzet van bewoners om de eigen buurt te verbeteren, lager is dan gemiddeld. Dit zien we tevens bij het aandeel vrijwilligers. Daarnaast sporten bewoners minder en is men minder vaak lid van een sportvereniging. Bij het thema leren valt de lage tevredenheid met het basisonderwijs op. Het schoolverzuim bij de 13 t/m 17 jarigen is relatief hoog en naar verhouding volgen weinig 15-jarigen een havo/vwo opleiding. Verder valt een aantal andere cijfers op, zoals de lage tevredenheid met voorzieningen voor jongeren én ouderen. Ook staan er in Deuteren relatief veel goedkope huurwoningen, die overigens wel een goed rapportcijfer van de bewoners krijgen. Deuteren: situatie 2016 Basisonderwijs Cultuur Sport Wijk- en buurtmonitor 2016 - West - Deuteren 16
Ontwikkeling 2014-2016: gemiddeld Tussen 2014 en 2016 heeft Deuteren zich ongeveer gelijk aan het stedelijk gemiddelde ontwikkeld. Gunstige ontwikkelingen zijn te zien bij voorzieningen, binding en cultuur. Zo zijn meer bewoners tevreden over de winkels voor de dagelijkse boodschappen, is de verhuismobiliteit ongeveer gelijk gebleven (gemiddeld gestegen) en is men cultureel gezien actiever geworden. Bewoners bezoeken Gunstig Gemiddeld Ongunstig Sociaal netwerk ZORG Openbare ruimte Veiligheid WOONOMGEVING Diversiteit BEWONERS SAMENLEVEN Voorzieningen met elkaar Omgaan vaker een voorstelling, bioscoop, concert of museum dan twee jaar geleden. Op de overige aspecten van het thema actief is echter een ongunstige ontwikkeling te zien. Er zijn minder bewoners geweest die zich actief hebben ingezet om de eigen buurt te verbeteren en er zijn ook minder bewoners actief als vrijwilliger. Daarnaast sporten bewoners minder dan twee jaar geleden en is men minder vaak lid van een sportvereniging. Bij woonomgeving valt Gezondheid Binding vooral de lagere tevredenheid met de parkeergelegenheid op. Dit komt waarschijnlijk door de invoering van een parkeervergunning. Voortgezet onderwijs LEREN ACTIEF inzet Maatschappelijke Deuteren: ontwikkeling 2014-2016 Basisonderwijs Cultuur Sport Wijk- en buurtmonitor 2016 - West - Deuteren 17
Bewoners Deuteren s-hertogenbosch Buurt in cijfers 2016 Aantal inwoners 1.540 151.619 % 0 t/m 19 jaar 16,3 21,9 % 20 t/m 64 jaar 64,5 61,4 % 65 jaar en ouder 19,2 16,7 % Eenoudergezin 4,3 3,7 % Autochtoon 75,9 80,5 % Niet-westers allochtoon 15,4 10,7 % Westers allochtoon 8,7 8,8 % Bijstandsuitkeringen (BUIG) 10 6 % Niet werkende werkzoekenden 12 9 % Laag inkomen 16,7 10,7 Aantal woningen 789 68.771 % Koopwoningen 32,1 58,8 Gemiddelde WOZ-waarde (e) 176.240 220.800 % t/m 1944 4,9 9,8 % 1945 t/m 1969 49,3 25,7 % 1970 t/m 1989 0,5 33,2 % 1990 t/m 2004 29,2 17,2 % 2005 t/m 2014 14,1 11,4 Oppervlakte Landoppervlak (ha.) 28 11.807 Bevolkingsdichtheid (inw./ha.) 54,1 12,8 Wijk- en buurtmonitor 2016 - West - Deuteren 18
De Moerputten ligt in het uiterste westen van de wijk West. De buurt is vooral bekend vanwege het 11 natuurreservaat de Moerputten. De woningen bevinden zich in het oostelijk gedeelte. In het noorden ligt een woonwagenkamp. 7 6 1 5. De Moerputten 5 4 2 Twee derde van de woningen zijn koopwoningen. De Moerputten is een vrij dunbevolkte en bebouwde buurt met ruim 250 inwoners. Het aandeel westerse en niet-westerse allochtonen is er relatief laag. Opvallend is dat het aandeel eenoudergezinnen veel hoger is dan gemiddeld. Hetzelfde geldt voor het aandeel huishoudens met een laag inkomen. Wijk- en buurtmonitor 2016 - West - De Moerputten 19
Situatie 2016: gemiddeld Zeer sterk Sterk Gemiddeld Zwak De situatie in 2016 in de Moerputten is te typeren als een gemiddeld. Twee van de zes thema s scoren sterker dan gemiddeld: zorg en woonomgeving. Bij zorg zien we vooral een zeer sterke score op het gebied van gezondheid. Zeer zwak De Moerputten: situatie 2016 Gezondheid Sociaal netwerk ZORG Voortgezet onderwijs Openbare ruimte WOONOMGEVING LEREN Veiligheid Basisonderwijs Diversiteit BEWONERS Cultuur ACTIEF Sport SAMENLEVEN inzet Maatschappelijke Voorzieningen Binding met elkaar Omgaan Men beoordeelt de eigen gezondheid relatief goed, minder bewoners hebben overgewicht dan gemiddeld en er zijn relatief weinig inwoners die aangeven beperkt te zijn door de eigen gezondheid. Verder scoort bij woonomgeving de veiligheid relatief goed. Zo zijn er bijvoorbeeld weinig inwoners die zich vaak onveilig voelen en de score op de veiligheidsindex is goed. Het aspect binding valt eveneens in positieve zin op: de verhuismobiliteit is lager dan gemiddeld en relatief veel bewoners geven aan zich medeverantwoordelijk te voelen voor de buurt. Twee thema s scoren onder gemiddeld. Het thema leren scoort een zeer zwak ; het thema bewoners zwak. Leren krijgt deze score vanwege de relatief lage tevredenheid met het basisonderwijs en het hoge verzuim onder 5 t/m 12 jarigen. Ook bij het voortgezet onderwijs zien we een relatief laag aandeel jongeren met een startkwalificatie en een hoog aandeel voortijdig schoolverlaters. Bij het thema bewoners scoort de Moerputten zowel op diversiteit als inkomen zwak. Het aandeel eenoudergezinnen is opvallend hoog, terwijl het aandeel huishoudens met een laag inkomen eveneens erg hoog ligt. Zelfs het hoogst van alle buurten in s-hertogenbosch. In negatieve zin valt verder nog de lage tevredenheid met voorzieningen voor jongeren en ouderen op. Wijk- en buurtmonitor 2016 - West - De Moerputten 20
Ontwikkeling 2014-2016: gunstig De Moerputten heeft zich tussen 2014 en 2016 gunstiger dan gemiddeld ontwikkeld. Dit geldt eveneens voor drie van de zes thema s: bewoners, actief en zorg. Opvallende cijfers bij deze thema s zijn een afname van het aandeel eenoudergezinnen, een afname van het aandeel bijstandsgerechtigden, een toename van het aandeel vrijwilligers en sporters en een toename van het Gunstig Gemiddeld Ongunstig Sociaal netwerk ZORG Openbare ruimte Veiligheid WOONOMGEVING Diversiteit BEWONERS SAMENLEVEN Voorzieningen met elkaar Omgaan aandeel bewoners dat de eigen gezondheid als (zeer) goed of uitstekend beoordeelt. Ook het sociaal netwerk van bewoners heeft zich versterkt. Twee thema s scoren ongunstig: samenleven en leren. Bij samenleven ligt dit vooral aan de voorzieningen; de tevredenheid met de voorzieningen voor jongeren en ouderen is afgenomen. Ten aanzien van leren is voornamelijk het basisonderwijs een punt van zorg. De tevredenheid met het basisonderwijs is afgenomen Gezondheid Binding en het verzuim onder 5 t/m 12 jarigen fors toegenomen. Voortgezet onderwijs LEREN ACTIEF inzet Maatschappelijke De Moerputten: ontwikkeling 2014-2016 Basisonderwijs Cultuur Sport Wijk- en buurtmonitor 2016 - West - De Moerputten 21
Buurt in cijfers 2016 Bewoners De Moerputten s-hertogenbosch Aantal inwoners 252 151.619 % 0 t/m 19 jaar 23,0 21,9 % 20 t/m 64 jaar 62,7 61,4 % 65 jaar en ouder 14,3 16,7 % Eenoudergezin 10,8 3,7 % Autochtoon 93,7 80,5 % Niet-westers allochtoon 1,2 10,7 % Westers allochtoon 5,2 8,8 % Bijstandsuitkeringen (BUIG) 9 6 % Niet werkende werkzoekenden 6 9 % Laag inkomen 40,0 10,7 Aantal woningen 107 68.771 % Koopwoningen 67,3 58,8 Gemiddelde WOZ-waarde (e) 191.216 220.800 % t/m 1944 9,3 9,8 % 1945 t/m 1969 4,7 25,7 % 1970 t/m 1989 1,9 33,2 % 1990 t/m 2004 1,9 17,2 % 2005 t/m 2014 0,0 11,4 Oppervlakte Landoppervlak (ha.) 252 11.807 Bevolkingsdichtheid (inw./ha.) 1 12,8 Wijk- en buurtmonitor 2016 - West - De Moerputten 22
De Schutskamp ligt tussen de Helftheuvelweg, Koenendelseweg, Oude Vlijmenseweg en Vlij- 11 menseweg. In deze buurt liggen onder andere het winkel centrum De Helftheuvelpassage, een groot sportcomplex en een aantal 7 6 1 kantoorpanden. 6. De Schutskamp 5 4 2 De buurt bestaat verder voornamelijk uit rijtjeshuizen en een aantal flats. Ongeveer 60% van alle woningen is een (goedkope) huurwoning. De buurt heeft ongeveer 4.560 inwoners, waarvan ruim een kwart 65-plussers (gemiddeld 17%). Het aandeel niet-westerse allochtonen is met 28% eveneens beduidend hoger dan gemiddeld. Wijk- en buurtmonitor 2016 - West - De Schutskamp 23
Situatie 2016: zwak De situatie in de Schutskamp in 2016 is te typeren als een zwak. Geen enkel thema scoort sterk. Dit is wel het geval bij twee aspecten, namelijk voorzieningen en sociaal netwerk. Bewoners zijn met name tevreden over de winkels voor de dagelijkse boodschappen. Dit is niet verrassend. Door de ligging van het winkelcentrum de Helftheuvelpassage in de Schutskamp zijn deze winkels dichtbij. Het sociaal netwerk scoort vooral sterk omdat bewoners aangeven dat ze een goed netwerk hebben waar ze terecht kunnen voor hulp. Drie thema s scoren beneden gemiddeld: bewoners, actief en Zeer sterk Sterk Gemiddeld Zwak Gezondheid Sociaal netwerk ZORG Openbare ruimte Veiligheid WOONOMGEVING Diversiteit BEWONERS SAMENLEVEN Voorzieningen met elkaar Omgaan woonomgeving. Er wonen bijvoorbeeld meer niet-westerse allochtonen (28%) en 75-plussers (15%) dan gemiddeld. Hetzelfde geldt voor het aandeel uitkeringsgerechtigden en niet werkende werkzoekenden. Verder zijn bewoners zowel sportief als cultureel minder actief. Ten aanzien van de woonomgeving valt op dat er veel goedkope huurwoningen staan en dat bewoners meer verloedering ervaren dan gemiddeld. Professionals geven aan dat bijvoorbeeld illegale stort een probleem is. Zeer zwak Binding Voortgezet onderwijs LEREN ACTIEF inzet Maatschappelijke De Schutskamp: situatie 2016 Basisonderwijs Cultuur Sport Wijk- en buurtmonitor 2016 - West - De Schutskamp 24
Ontwikkeling 2014-2016: gemiddeld De ontwikkeling tussen 2014 en 2016 in de Schutskamp is gemiddeld. Er zijn een paar gunstige ontwikkelingen: bij het thema zorg en de aspecten binding, maatschappelijke inzet en veiligheid. Op het gebied van zorg is te zien dat zowel het aandeel bewoners dat mantelzorg geeft, als het aandeel bewoners dat voor hulp terecht kan bij hun eigen sociaal Gunstig Gemiddeld Ongunstig Gezondheid Sociaal netwerk ZORG Openbare ruimte Veiligheid WOONOMGEVING Diversiteit BEWONERS SAMENLEVEN Voorzieningen met elkaar Omgaan netwerk, is toegenomen. Verder is het aandeel bewoners dat zich medeverantwoordelijk voelt voor de buurt ongeveer gelijk gebleven (gemiddeld afgenomen). Dit geldt eveneens voor het aandeel bewoners dat zich actief heeft ingezet om de eigen buurt te verbeteren. Ook de veiligheidssituatie is verbeterd. Dit is goed om te constateren; op het gebied van veiligheid is er de afgelopen jaren veel inzet geweest. Bijvoorbeeld met een buurtpreventieteam, het afsluiten van brandgangen en beter hang- en sluitwerk. Binding Een ongunstige ontwikkeling zien we bij cultuur en openbare Voortgezet onderwijs LEREN ACTIEF inzet Maatschappelijke ruimte. Bewoners zijn cultureel iets minder actief geworden. Daarnaast vinden bewoners dat de verloedering de afgelopen De Schutskamp: ontwikkeling 2014-2016 Basisonderwijs Cultuur Sport twee jaar toegenomen is. Wijk- en buurtmonitor 2016 - West - De Schutskamp 25
Buurt in cijfers 2016 Bewoners De Schutskamp s-hertogenbosch Aantal inwoners 4.558 151.619 % 0 t/m 19 jaar 18,4 21,9 % 20 t/m 64 jaar 55,1 61,4 % 65 jaar en ouder 26,5 16,7 % Eenoudergezin 2,8 3,7 % Autochtoon 61,9 80,5 % Niet-westers allochtoon 27,9 10,7 % Westers allochtoon 10,2 8,8 % Bijstandsuitkeringen (BUIG) 8 6 % Niet werkende werkzoekenden 12 9 % Laag inkomen 14,6 10,7 Aantal woningen 2.273 68.771 % Koopwoningen 38,6 58,8 Gemiddelde WOZ-waarde (e) 151.249 220.800 % t/m 1944 1,2 9,8 % 1945 t/m 1969 59,3 25,7 % 1970 t/m 1989 23,6 33,2 % 1990 t/m 2004 8,2 17,2 % 2005 t/m 2014 0,1 11,4 Oppervlakte Landoppervlak (ha.) 109 11.807 Bevolkingsdichtheid (inw./ha.) 41,7 12,8 Wijk- en buurtmonitor 2016 - West - De Schutskamp 26
De Kruiskamp ligt in het westen van 11 de wijk tegen de rijksweg A59 aan. In de buurt ligt het Beatrixpark. De woonbuurt bestaat voornamelijk uit rijtjeshuizen en flats. 7 6 1 7. De Kruiskamp 5 4 2 Bijna drie kwart van de woningen dateert uit de wederopbouwperiode 1945-1969. Een deel van de Kruiskamp is recentelijk gerenoveerd. Deze buurt is met ruim 8.000 inwoners de grootste buurt van de hele wijk West. Het aandeel niet-westerse allochtonen ligt flink hoger (29%) dan gemiddeld (11%). Wijk- en buurtmonitor 2016 - West - De Kruiskamp 27
Situatie 2016: zwak Zeer sterk Sterk Gemiddeld Zwak Zeer zwak De situatie in de Kruiskamp in 2016 is te typeren als een zwak. Geen enkel thema scoort gemiddeld of boven gemiddeld. Dit geldt ook voor alle aspecten, met uitzondering van het aspect voorzieningen. Bewoners zijn erg tevreden over de winkels voor de dagelijkse boodschappen. Daarnaast is men meer dan gemiddeld tevreden over de voorzieningen voor jongeren én ouderen. Gezondheid Sociaal netwerk ZORG Voortgezet onderwijs Openbare ruimte WOONOMGEVING LEREN Veiligheid Diversiteit BEWONERS ACTIEF SAMENLEVEN inzet Maatschappelijke Voorzieningen Binding met elkaar Omgaan De Kruiskamp laat op alle thema s een zwakke score zien. Het thema samenleven heeft met omgaan met elkaar een zeer zwak aspect. Naar verhouding vinden weinig bewoners dat men in de buurt op een prettige manier met elkaar omgaat. Ook geven de bewoners een lager rapportcijfer voor de tolerantie in de buurt dan gemiddeld. Het thema actief heeft met cultuur eveneens een zeer zwak aspect. Bewoners bezoeken minder vaak een voorstelling, bioscoop, museum of concert. Bij leren is op alle indicatoren een lage score te zien. Zo is het verzuim onder 13 t/m 17 jarigen vrij hoog, evenals het aandeel voortijdig schoolverlaters en zijn er minder jongeren met een startkwalificatie. Gezondheid scoort eveneens een zeer zwak. Vooral het aandeel bewoners met overgewicht is hoog, net als het aandeel bewoners dat zegt door de eigen gezondheid beperkt te zijn in de dagelijkse bezigheden. Wat betreft de woonomgeving valt nog op dat er relatief veel goedkope huurwoningen staan, die van de bewoners wel een redelijk hoog rapportcijfer krijgen. Wellicht komt dit omdat er vrij veel gerenoveerd wordt. Tot slot valt op dat meer dan gemiddeld bewoners aangeven zich vaak onveilig te voelen. De Kruiskamp: situatie 2016 Basisonderwijs Cultuur Sport Wijk- en buurtmonitor 2016 - West - De Kruiskamp 28
Gunstig Gemiddeld Ongunstig De Kruiskamp: ontwikkeling 2014-2016 Ontwikkeling 2014-2016: gemiddeld Gezondheid Sociaal netwerk ZORG Voortgezet onderwijs Openbare ruimte LEREN Veiligheid WOONOMGEVING Basisonderwijs Diversiteit BEWONERS Cultuur ACTIEF Sport SAMENLEVEN inzet Maatschappelijke Voorzieningen Binding met elkaar Omgaan De Kruiskamp heeft zich tussen 2014 en 2016 gemiddeld ontwikkeld. Op twee thema s (actief en zorg) ongunstiger dan gemiddeld, maar er is ook een gunstige ontwikkeling op het gebied van voorzieningen en openbare ruimte. Bij voorzieningen komt dit met name door een toegenomen tevredenheid met de winkels voor de dagelijkse boodschappen en de voorzieningen voor jongeren. Wat betreft de openbare ruimte blijken bewoners vooral tevredener te zijn over het openbaar groen. De twee thema s waar de buurt zich ongunstig op heeft ontwikkeld, zijn actief en zorg. Bij actief is dit in alle cijfers terug te zien. Men is minder actief geweest om de eigen buurt te verbeteren, doet minder vrijwilligerswerk, sport minder dan twee jaar geleden en is ook op cultureel gebied minder actief. Ten aanzien van zorg is vooral sprake van een toename van het aandeel bewoners met overgewicht, evenals het aandeel bewoners dat aangeeft beperkt te worden door de eigen gezondheid bij de dagelijkse bezigheden. En hoewel het aandeel bewoners dat mantelzorg geeft is toegenomen, blijkt dat méér bewoners aangeven maximaal één keer per maand familie of vrienden te ontmoeten. Wijk- en buurtmonitor 2016 - West - De Kruiskamp 29
Buurt in cijfers 2016 Bewoners De Kruiskamp s-hertogenbosch Aantal inwoners 8.026 151.619 % 0 t/m 19 jaar 23,7 21,9 % 20 t/m 64 jaar 57,8 61,4 % 65 jaar en ouder 18,5 16,7 % Eenoudergezin 3,6 3,7 % Autochtoon 61,2 80,5 % Niet-westers allochtoon 29,2 10,7 % Westers allochtoon 9,6 8,8 % Bijstandsuitkeringen (BUIG) 8 6 % Niet werkende werkzoekenden 11 9 % Laag inkomen 11,4 10,7 Aantal woningen 3.400 68.771 % Koopwoningen 47,7 58,8 Gemiddelde WOZ-waarde (e) 162.669 220.800 % t/m 1944 0,0 9,8 % 1945 t/m 1969 70,9 25,7 % 1970 t/m 1989 13,9 33,2 % 1990 t/m 2004 6,3 17,2 % 2005 t/m 2014 8,8 11,4 Oppervlakte Landoppervlak (ha.) 125 11.807 Bevolkingsdichtheid (inw./ha.) 64,1 12,8 Wijk- en buurtmonitor 2016 - West - De Kruiskamp 30
11 De buurt Ertveld ligt aan de Ertveld plas, ten noordoosten van de bedrijventerreinen De Rietvelden en 7 6 1 Ten zuiden van de jachthaven ligt een klein industriegebied. het Veemarktkwartier. Het grootste gedeelte van deze buurt bestaat uit 5 4 2 De bebouwing ligt vooral ten noorden van de jachthaven naast de spoorlijn. Negen op de tien woningen is een water en natuurgebied. koopwoning. In deze relatief dunbevolkte en bebouwde 11. Ertveld buurt wonen ongeveer 300 personen. Naar verhouding wonen er minder 65-plussers en niet-westerse allochtonen dan gemiddeld. Verder zijn er meer huishoudens met een laag inkomen dan gemiddeld in s-hertogenbosch. Wijk- en buurtmonitor 2016 - West - Ertveld 31
Situatie 2016: gemiddeld De situatie in 2016 is als een gemiddeld te typeren. Eén thema in Ertveld scoort sterk: actief. Opvallende punten zijn het relatief hoge aandeel bewoners dat zich inzet om de eigen buurt te verbeteren, evenals het hoge aandeel vrijwilligers. Daarnaast zijn er meer inwoners die minimaal maandelijks sporten, zijn er naar verhouding veel bewoners lid van een sportvereniging en is men op cultureel gebied actiever dan gemiddeld. Verder valt nog de goede score bij woonomgeving op. Er staan relatief veel koopwoningen die door de bewoners goed beoordeeld worden. Ook is men relatief tevreden over het openbaar groen en de parkeergelegenheid. Zeer sterk Sterk Gemiddeld Zwak Sociaal netwerk ZORG Openbare ruimte Veiligheid WOONOMGEVING Diversiteit BEWONERS SAMENLEVEN Voorzieningen met elkaar Omgaan Samenleven en leren zijn twee thema s die zwak scoren. Samenleven heeft met voorzieningen zelfs een zeer zwak aspect. Zo zijn relatief weinig bewoners tevreden met de voorzieningen voor jongeren en ouderen. Bij het thema leren valt de zeer zwakke score voor het basisonderwijs op. Bewoners zijn relatief ontevreden over het basisonderwijs, terwijl het verzuim onder de 5 t/m 12 jarigen vrij hoog is. Zeer zwak Gezondheid Binding Voortgezet onderwijs LEREN ACTIEF inzet Maatschappelijke Ertveld: situatie 2016 Basisonderwijs Cultuur Sport Wijk- en buurtmonitor 2016 - West - Ertveld 32
Ontwikkeling 2014-2016: ongunstig In Ertveld is tussen 2014 en 2016 sprake van een ongunstige ontwikkeling. Positieve uitzondering is het thema actief. Bewoners zijn actiever geweest om de eigen buurt te verbeteren en doen meer vrijwilligerswerk. Daarnaast is men op sportief gebied actiever geworden. Andere gunstige ontwikkelingen zijn: minder bewoners met een bijstandsuitkering, een hoger rapportcijfer Gunstig Gemiddeld Ongunstig Sociaal netwerk ZORG Openbare ruimte Veiligheid WOONOMGEVING Diversiteit BEWONERS SAMENLEVEN Voorzieningen met elkaar Omgaan voor tolerantie, meer bewoners die vinden dat men op een prettige manier met elkaar omgaat, terwijl ook meer mensen zich medeverantwoordelijk voelen voor de leefbaarheid in de buurt. Dat er toch sprake is van een ongunstige ontwikkeling, komt vooral door de thema s leren en woonomgeving. Bewoners zijn ontevredener over het basisonderwijs en het verzuim onder 5 t/m 12 jarigen is toegenomen. Tegelijkertijd neemt ook het verzuim bij 13 t/m 17 jarigen toe, evenals het aandeel jongeren Gezondheid Binding zonder startkwalificatie. De woonomgeving laat vooral een ongunstige ontwikkeling zien op openbare ruimte en veiligheid. Voortgezet onderwijs LEREN ACTIEF inzet Maatschappelijke Zo is bijvoorbeeld de tevredenheid met de parkeergelegenheid afgenomen en de sociale overlast toegenomen. Ertveld: ontwikkeling 2014-2016 Basisonderwijs Cultuur Sport Wijk- en buurtmonitor 2016 - West - Ertveld 33
Buurt in cijfers 2016 Bewoners Ertveld s-hertogenbosch Aantal inwoners 293 151.619 % 0 t/m 19 jaar 18,8 21,9 % 20 t/m 64 jaar 72,7 61,4 % 65 jaar en ouder 8,5 16,7 % Eenoudergezin 5,3 3,7 % Autochtoon 85,7 80,5 % Niet-westers allochtoon 1,4 10,7 % Westers allochtoon 13,0 8,8 % Bijstandsuitkeringen (BUIG) 4 6 % Niet werkende werkzoekenden 8 9 % Laag inkomen 15,4 10,7 Aantal woningen 111 68.771 % Koopwoningen 91,9 58,8 Gemiddelde WOZ-waarde (e) 263.087 220.800 % t/m 1944 26,1 9,8 % 1945 t/m 1969 8,1 25,7 % 1970 t/m 1989 16,2 33,2 % 1990 t/m 2004 2,7 17,2 % 2005 t/m 2014 42,3 11,4 Oppervlakte Landoppervlak (ha.) 170 11.807 Bevolkingsdichtheid (inw./ha.) 1,7 12,8 Wijk- en buurtmonitor 2016 - West - Ertveld 34
Benieuwd naar de andere wijken? www.s-hertogenbosch.nl/wijkenbuurtmonitor