Provinciale Staten VOORBLAD Onderwerp SIS-nummer Agendering (advies griffie) Behandelwijze Overlegpunten/ beslispunten Stand van zaken Veluwelijn PS2011-579 Commissie MIE 12-10 X Kennis van nemen Kaderstellen Controleren Adviseren PS (door commissie) Vaststellen (door PS) Provinciale Staten De PvdA wil de stand van zaken rondom de Veluwelijn bespreken. Voor het reces is aan GS gevraagd met oplossingen te komen voor het nieuwe schooljaar. De PvdA verneemt nog steeds klachten onder andere over de volle bussen in de spits en lege bussen daarbuiten. Daarnaast houden klachten aan over dorpen die niet meer worden bediend. Onlangs is het rapport van ROMA-marktonderzoek verschenen. De PvdA wil dat GS zo spoedig mogelijk met een oplossing voor de problemen komen. GS geven in de notitie aan dat de onderzoeksresultaten hebben geleid tot een voorstel voor een gewijzigde lijnvoering van de Veluwelijn. Dit voorstel is op 5 september 2011 besproken in de Stuurgroep Veluwelijn. De Stuurgroep heeft zijn commitment aan de uitgangspunten voor de gewijzigde lijnvoering uitgesproken. Context In de vergadering van 14 september j.l. is besloten het agendaverzoek van de PvdA door te schuiven naar 12 oktober. Aan GS is gevraagd een notitie te sturen met een reactie op het rapport van ROMA-marktonderzoek. Openbare samenvatting GS-besluit Vanaf de start van de Veluwelijn in december 2010 zijn er klachten over de reistijd en lijnvoering van deze lijn. Een tussentijdse aanpassing van de dienstregeling op 3 april heeft niet geleid tot voldoende afname van de klachten. Onafhankelijk onderzoek naar de tevredenheid van de gebruikers heeft de sterke en zwakke punten in beeld gebracht. Op basis daarvan worden nu verbeteringen doorgevoerd. Opmerkingen Het rapport van ROMA-marktonderzoek heeft u reeds ontvangen bij de commissiestukken voor 14 september j.l. Hiermee is afspraak 14 afgedaan. Binnengekomen brieven over de Veluwelijn in 2011: PS2011-624, PS2011-594, PS2011-441, PS2011-351. Meer informatie Agendaverzoek PvdA: Yasemin Cegerek 06-29580024 y.cegerek@ps.gelderland.nl Statennotitie: Mw. S. Kenbeek 026-359 9613 s.kenbeek@gelderland.nl GS-besluit: 27 sept. 2011 / Ontvangen door Griffie: 28 sept. 2011 / Geplaatst op SIS: 29 sept. 2011
STATENNOTITIE Aan de leden van Provinciale Staten HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH Stand van zaken Veluwelijn HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH Beknopte samenvatting Statennotitie: Uw Commissie MIE heeft op 14 september 2011 om nadere informatie verzocht met betrekking tot de stand van zaken Veluwelijn. Deze notitie strekt daartoe. Vanaf de start van de Veluwelijn op 12 december 2010 zijn er klachten over de reistijd en de lijnvoering van de Veluwelijn. Een tussentijdse aanpassing van de dienstregeling op 3 april 2011 heeft niet afdoende tot vermindering van de klachten geleid. Onafhankelijk onderzoek naar de tevredenheid van de gebruikers van de Veluwelijn heeft de sterke en zwakke punten van de Veluwelijn in beeld gebracht. Op basis hiervan hebben wij een budgetneutraal verbetervoorstel voor de Veluwelijn geformuleerd dat tegemoet komt aan de belangrijkste bezwaren die er momenteel zijn. In het verbetervoorstel worden twee lijnen aangeboden. Deze lijnen zijn een mix van de huidige lijnen 90 en 294 en kruisen elkaar op het transferium Horsthoek in Heerde. Hierdoor ontstaan er twee lijnen die beide deels sneldienst en deels stopdienst zijn. Belangrijkste voordeel van deze opzet is de terugkeer van de snelle verbinding van Heerde en Epe naar Zwolle en Apeldoorn. Als nadeel geldt dat de snelle verbinding tussen Apeldoorn en Zwolle (lijn 294) alleen nog met een overstap via het transferium Horsthoek gerealiseerd wordt. Een rechtstreekse verbinding blijft wel mogelijk, zij het wat minder snel. De halte Eekwal in Zwolle wordt in het voorstel weer in beide richtingen bediend. = = = = = Aan de leden van Provinciale Staten Inleiding Op 12 december 2010 heeft Syntus de exploitatie van het openbaar vervoer op de Veluwe overgenomen van Veolia nadat zij de aanbesteding had gewonnen. Op deze datum is ook de exploitatie van het project Veluwelijn gestart. Het concept Veluwelijn bestaat uit twee buslijnen tussen Apeldoorn en Zwolle. Een hoogfrequente lijn (90) die alle tussenliggende kernen aandoet en een lijn (294) over de snelweg. Beiden lijnen doen het transferium Horsthoek in Heerde aan. Vanuit Hattem en Vaassen feedert een lijn naar de Veluwelijn. Om dit concept te realiseren is fors geïnvesteerd in halte-infrastructuur en doorstromingsmaatregelen en zijn drie bestaande lijnen opgeheven. Dit betreft lijn 95 tussen Apeldoorn en Zwolle die deels via de snelweg maar ook via Epe en Heerde reed. Verder zijn lijn 96 (Vaassen-Apeldoorn) en 97 (Hattem-Zwolle) in hun tot dan toe huidige vorm opgeheven. code: 01206629.doc Inlichtingen bij mw. S.S.C. Kenbeek, tel. (026) 359 96 13 e-mailadres: post@gelderland.nl
Omdat het niet mogelijk was (vooral om financiële redenen) om het concept Veluwelijn al in de periode van Veolia te starten is ervoor gekozen om de Veluwelijn mee te nemen in de aanbesteding Veluwe. Start exploitatie van de Veluwelijn en start concessie vielen hierbij samen op 12 december 2010. Aanleiding De start van de exploitatie is niet goed verlopen, deels door slechte weersomstandigheden maar ook bleek al snel dat de rijtijd voor lijn 90 veel te krap was. Hierdoor kwamen bussen structureel te laat en vertrokken ze ook weer te laat op het keerpunt. Dit heeft tot veel klachten van reizigers geleid. Ook kwamen er veel klachten binnen over de opgeheven lijn 95 vooral vanuit Epe en Heerde. Voor een aantal reizigers was lijn 294 geen voldoende alternatief, aangezien lijn 294 later begon en eerder eindigde dan lijn 95 en in de vakantieperiode in de dalperiode niet reed. Bovendien moest men voor een overstap op het transferium gebruik maken van een tijdelijke extra lijn 294a. Met ingang van 3 april 2011 is een gewijzigde dienstregeling ingegaan met een aangepaste rijtijd voor lijn 90, waardoor de tijden in de dienstregeling nu wel overeenkomen met de werkelijke rijtijden. Verder is lijn 294 qua aantal ritten en frequentie gelijk gemaakt aan lijn 95. Door lijn 294 via transferium Horsthoek te laten rijden, kon de tijdelijke lijn 294a vervallen. Er is een tijdelijke (scholieren)lijn 694 ingelegd, die dagelijks 3 ritten via de route van de voormalige lijn 95 rijdt. Ondanks dat de bovengenoemde maatregelen een verbetering inhouden, bleven de klachten aanhouden. Met name reizigers uit Heerde geven aan dat zij nog steeds veel langer onderweg zijn dan met de voormalige lijn 95. Scholieren vinden dat de tijdelijke lijn 694 te weinig rijdt en structureel zou moeten worden. Reizigers van lijn 90 geven aan dat de bussen nu wel heel erg langzaam rijden en onderweg vaak moeten wachten op de tijd die in de dienstregeling is aangegeven. En er blijven klachten over ons besluit om de halte Eekwal, in het centrum van Zwolle, eenzijdig niet aan te doen. Diverse leden van uw Statencommissie alsmede de lokale politiek hebben aangedrongen op een beter product. Wij hebben daarop besloten een onafhankelijk onderzoek te laten verrichten naar de tevredenheid van reizigers op de Veluwelijn. De resultaten van dit onderzoek zijn in uw bezit. Sterke kanten en verbeterpunten van de Veluwelijn Uit het onafhankelijke onderzoek kwamen de volgende sterke punten van de Veluwelijn naar voren. - Het aantal opstapmogelijkheden. - Overstapmogelijkheden. - Frequentie. - Veiligheid, netheid en comfort van de bussen. - Veiligheid, netheid en comfort van de halteplaatsen. Als verbeterpunten werden genoemd: - stiptheid; - route; - reistijden; - rituitval (m.n. dit aspect is de laatste maanden volgens de respondenten al wel verbeterd) - klachtenafhandeling; - reisinformatie (voorbeeld: op DRIS-panelen wordt niet aangegeven wanneer een rit uitvalt of slechts is vertraagd). 2
De onderzoeksresultaten hebben geleid tot een voorstel voor een gewijzigde lijnvoering van de Veluwelijn. Dit voorstel is op 5 september 2011 besproken in de Stuurgroep Veluwelijn. De Stuurgroep heeft zijn commitment aan de uitgangspunten voor de gewijzigde lijnvoering uitgesproken. Ook tijdens een bijeenkomst van de PvdA in Heerde op 8 september 2011 werd het voorstel positief ontvangen. Randvoorwaarden verbetervoorstel Veluwelijn Bij het ontwikkelen van het verbetervoorstel voor de Veluwelijn op basis van de uitkomsten van het onderzoek zijn de volgende randvoorwaarden geformuleerd. - Budgetneutrale oplossing. - De verbinding tussen Apeldoorn NS en Zwolle NS gaat per trein. De Veluwelijn kan niet concurreren met de NS-verbinding Apeldoorn-Zwolle. - De Veluwelijn vervoert voornamelijk reizigers van Epe naar Apeldoorn en van Heerde naar Zwolle. Tussen Epe en Heerde zit een vervoerbreuk. - Het huidige busmaterieel op de Veluwe moet worden gebruikt. Er mag geschoven worden binnen de hele Veluwe. - Transferium Horsthoek heeft een centrale functie. - De tijdelijke lijn 694 vervalt en er komt een structurele oplossing. - De rijtijd van lijn 90 aanpassen aan de situatie gedurende de dag. Niet meer hele dag dezelfde rijtijd aanhouden vanuit Vanzelfsprekend OV. - Streven naar 20% reizigersgroei. - Nauwgezet kijken naar de feederlijnen Hattem en Vaassen. - Andere bestemmingen in Apeldoorn en Zwolle. De inhoud van het verbetervoorstel Op dit moment rijdt lijn 90 in een 10-minutenfrequentie en lijn 294 een halfuursdienst. In de dalperiode rijdt lijn 90 deels een kwartierdienst en deels een halfuursdienst. Lijn 294 rijdt tussen 6 en 19 uur op werkdagen een halfuursdienst en rijdt s avonds en in het weekend niet. Het hierna beschreven verbetervoorstel beschrijft de spitssituatie. Het verbetervoorstel voor de dalperiode en in het weekend wordt nog nader ingevuld. Bij het verbetervoorstel zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd. - De reizigers van lijn 90 zijn tevreden zijn over de frequentie van de lijn. Maar uit de praktijk blijkt dat, vooral in de periode dat lijn 90 een 10-minuten frequentie rijdt, de bussen een lage bezetting hebben. Het voorstel is daarom om de frequentie op die tijdstippen aan te passen naar een kwartierdienst. - Heerde en Epe moeten weer een snelle verbinding krijgen met resp. Zwolle en Apeldoorn, zoals dat met de voormalige lijn 95 en met de tijdelijke lijn 694 (Epe-Zwolle) ook het geval was/is. (NB: lijn 95 reed alleen op werkdagen). - De halte Eekwal in het centrum van Zwolle moet weer in beide richtingen worden bediend. In het verbetervoorstel worden twee lijnen aangeboden, vooralsnog onder de werknaam lijn 1 en lijn 2. In bijlage 1 en 2 is het verbetervoorstel schematisch weergegeven. Deze lijnen zijn een mix van de huidige lijnen 90 en 294 en kruisen elkaar op het transferium Horsthoek in Heerde. Hierdoor ontstaan er twee lijnen die beide deels sneldienst en deels stopdienst zijn. Lijn 1 biedt snel vervoer van Apeldoorn naar het Transferium Horsthoek in Heerde en gaat vervolgens verder als stopdienst naar Zwolle. Om reizigers uit Epe en Heerde weer een snelle verbinding met Apeldoorn te geven, hetgeen met de voormalige lijn 95 mogelijk was, rijdt lijn 1 via 2 routes: lijn 1a die Heerde wel en Epe niet aandoet en lijn 1b die Epe én Heerde aandoet. 3
Lijn 1a Sneldienst via Heerde - Sprinter Zwolle (Groen, bijlage 2) Apeldoorn - Apeldoorn Noord - Heerde Transferium - Heerde - Wapenveld - Hattem - Zwolle v.v. Wij stellen deze lijn voor als vervanging van en verbetering op de vervallen lijn 95. De functie van de voormalige lijn 95 was o.a. reizigers vanaf Heerde snel naar Apeldoorn te vervoeren. De reizigers uit Heerde hebben in dit voorstel een nog snellere verbinding naar Apeldoorn dan indertijd met lijn 95. Deze reizigers hoeven namelijk 2x per uur niet via Epe te reizen maar reizen via het transferium rechtstreeks naar Apeldoorn. Frequentie: 2x per uur. Lijn 1b Sneldienst Epe - Stopdienst Zwolle (Groen, bijlage 2) Apeldoorn - Apeldoorn Noord - Epe - Heerde Transferium - Heerde - Wapenveld - Hattem - Zwolle v.v. Ook deze lijn is een verbetering ten opzichte van de vervallen lijn 95. Reizigers uit Epe reizen via de snelweg naar Apeldoorn Noord en het station Apeldoorn. Frequentie: 2x per uur op werkdagen. Geen bediening in het weekend. Lijn 2 biedt snel vervoer van Zwolle naar het Transferium Horsthoek in Heerde en gaat vervolgens verder als stopdienst naar Apeldoorn. Om reizigers uit Epe en Heerde weer een snelle verbinding met Zwolle te geven, hetgeen met de voormalige lijn 95 mogelijk was, rijdt lijn 2 via 2 routes: lijn 2a die Epe wel en Heerde niet aandoet en lijn 2b die Epe én Heerde aandoet. Lijn 2a Sprinter - Sneldienst (Paars, bijlage 2) Apeldoorn - Vaassen - Epe - Heerde Transferium - Zwolle v.v. Reizigers uit Epe hebben in dit voorstel een nog snellere verbinding met Zwolle dan indertijd met lijn 95. Deze reizigers hoeven namelijk 2x per uur niet via Heerde te reizen maar reizen via het Transferium rechtstreeks naar Zwolle. Frequentie: 2x per uur Lijn 2b Stopdienst - Sneldienst (Paars, bijlage 2) Apeldoorn - Vaassen - Epe - Heerde Transferium - Heerde - Zwolle v.v. Reizigers uit Epe en Heerde reizen via de snelweg naar Zwolle. Deze lijn biedt eveneens het alternatief voor de tijdelijke (scholieren)lijn 694. Frequentie: 2x per uur op werkdagen. Geen bediening in het weekend. Transferium Horsthoek Vast punt in de dienstregeling is het transferium Horsthoek in Heerde. Op alle momenten van de dag komen de bussen van lijn 1 en 2 hier gelijktijdig aan. Voor alle reizigers geldt dat ze aansluiting hebben op een snellere verbinding naar Apeldoorn of Zwolle. Het transferium gaat 4x per uur een gegarandeerde overstap bieden tussen de snel- en stopdiensten, waar dat nu nog 2x per uur is. Hiermee wordt de snelle verbinding Apeldoorn - Zwolle van de huidige lijn 294, zij het met een overstap, 4x per uur geboden, in plaats van de huidige 2x per uur. In de randvoorwaarden is uiteengezet dat wij de reisrelatie Apeldoorn NS - Zwolle NS primair via de treinverbinding zien. 4
Feederlijnen Hattem en Vaassen Uit het onderzoek is gebleken dat de feederlijnen marginaal gebruikt worden. Zij brengen daarentegen relatief hoge kosten met zich mee. Daarom zullen wij in de uitwerking van het verbetervoorstel de in het bestek geformuleerde functie van de feederlijnen nauwgezet gaan bekijken. Ook het opheffen van de feederlijnen wordt in de overweging meegenomen. Positieve punten + Versnelt de reistijd voor reizigers die ten opzichte van het beginpunt over het Transferium Horsthoek heen reizen. + Versnelt met 2 maal per uur de reis voor reizigers op het traject Heerde - Zwolle v.v. en Epe - Apeldoorn v.v. + Minder overstappen voor de snelle vervoerrelatie. + In het weekend (m.u.v. dal) meer vertrekmogelijkheden in Zwolle en Apeldoorn. + In avond-dal en weekend-dal bediening gelijk aan huidige dienstregeling. + Altijd aansluiting op en van alle bussen op het transferium Horsthoek. + Reissnelheid gelijk of omhoog. + Lijnvoering verbetert stiptheid (bussen rijden slechts 50% van de gehele route over congestiegevoelige wegen in plaats van 100%). + Halte Eekwal wordt door alle lijnen in beide richtingen bediend. + Lijn 1b + 2b zijn een snellere variant voor de vervallen lijn 95. + Versterking van de functie van het Transferium Horsthoek. + Verbeterde spreiding van reizigers over de diverse bussen. + Vanuit Zwolle en Apeldoorn kan 8 x per uur gereisd worden naar Epe en Heerde, soms met een overstap. Negatieve punten - Overstap voor doorgaande reizigers die nu van een directe snelbus Apeldoorn - Zwolle vv gebruik kunnen maken (lijn 294). - Vier bussen in plaats van zes bussen per uur in de spitsen voor de kernen Hattem en Vaassen. - De sneldiensten hebben geen vanzelfsprekende dienstregeling. - Relatief dure variant. Om budgetneutraal uit te komen zal nauwkeurig gekeken moeten worden naar begin- en eindtijden van de dienstregeling en naar het omslagpunt van kwartier- naar halfuursdienst. Ook de feederlijnen vanuit Hattem en Vaassen worden hierin betrokken. Vervolgproces en betrokkenen De komende weken zullen wij gebruiken om het verbetervoorstel door Syntus uit te laten werken tot een concrete dienstregeling. In dit proces worden politiek, reizigers en reizigersorganisaties nauw betrokken. Het ROCOV neemt plaats in de werkgroep die de dienstregeling gaat uitwerken. Een aantal reizigers wordt gevraagd deel te nemen aan een klantenpanel om draagvlak voor het voorstel te creëren. De leden van de Stuurgroep Veluwelijn zullen eveneens worden geïnformeerd over de uitwerking van het door hen geaccordeerde voorstel. Indien Uw Staten dit wensen dan bieden wij aan eind oktober 2011 een informele sessie voor leden van de Commissie MIE te houden waarin wij U kunnen informeren over de actuele stand van zaken met betrekking tot de uitwerking van het verbetervoorstel tot een concrete dienstregeling. Begin november 2011 kan dan de formele adviesaanvraag naar het ROCOV en de besluitvormingsprocedure richting ons College in gang worden gezet. Uiterlijk 1 december 2011 kan Syntus vervolgens beginnen met haar interne procedures om chauffeursroosters en materieelroosters op 1 april 2012 rond te hebben. Syntus heeft hiervoor een doorlooptijd van 14 weken nodig. 5
Parallel aan deze procedure wordt er een communicatietraject opgestart, zodat de reizigers bij de start van de nieuwe dienstregeling goed geïnformeerd zullen worden over de wijzigingen. De verbeterde dienstregeling van de Veluwelijn treedt volgens deze procedure op 1 april 2012 in werking. Advies Wij geven u in overweging deze notitie voor kennisgeving aan te nemen dan wel deze notitie bij uw beraadslagingen te betrekken in de vergadering van uw Commissie MIE op 12 oktober 2011. Arnhem, 27 september 2011 - zaaknr. 2011-015167 Gedeputeerde Staten van Gelderland C.G.A. Cornielje - Commissaris van de Koningin drs. P.P.L. van Kalmthout - secretaris = = = = = 6
Bijlage 1: kaart routevoering verbetervoorstel Veluwelijn Lijn 1 (Groen) Lijn 2 (Paars) 7
Bijlage 2: schematische weergave verbetervoorstel Veluwelijn Links het verbetervoorstel met lijn 1 (Groen) en lijn 2 (Paars),.Rechts de huidige situatie met lijn 90 (Paars) en lijn 294 (Groen) 8