NL NAAR EEN EUROPA VOOR ALLE LEEFTIJDEN AGE- STANDPUNT IN HET KADER VAN HET 2007 - EUROPEES JAAR VAN GELIJKE KANSEN VOOR IEDEREEN The European Older People s Platform La Plate-forme européenne des Personnes âgées
NAAR EEN EUROPA VOOR ALLE LEEFTIJDEN DE BEVOLKING VAN EUROPA WORDT OUDER EN DIVERSER Ouderen vormen een aanzienlijk en steeds groter wordend segment van de bevolking van de Europese Unie. De schaal waarop deze demografische overgang zich voltrekt zorgt ervoor dat de vergrijzing van onze samenleving in het Europese debat een centrale plaats begint in te nemen. Tot nu toe ging de discussie meestal uit van een ongedifferentieerd beeld van ouderdom, voorbijgaand aan het feit dat ouderen vanaf vijftig jaar een sterk geschakeerde bevolkingsgroep vormen met een groot aantal verschillende karakteristieken, waarvan leeftijd er slechts één is. Gezien het feit dat de oudere bevolking zich blijft uitbreiden zal ook deze diversiteit steeds meer toenemen. Beleidsmaatregelen gebaseerd op leeftijd zijn dus aan herziening toe. De vergrijzing van de bevolking brengt belangrijke en fundamentele veranderingen teweeg in onze samenleving en vereist een alomvattende evaluatie en bijstelling van de structuur van ons economisch en sociaal beleid. Bovendien, als we Europa willen maken tot een maatschappij waarin mensen van alle leeftijden gelijke kansen hebben, dan is er ook een mentaliteitsverandering nodig, die ervoor zorgt dat de rechten van ouderen niet alleen beschermd maar ook verbeterd worden. VERGRIJZING, DISCRIMINATIE EN ONGELIJKHEID Leeftijdsdiscriminatie doet zich voor op verschillende manieren, zowel direct als indirect, en kan verschillende vormen aannemen, zoals barrieres in wetgeving of beleid, stereotypen, vooroordelen of intimidatie en kan gericht zijn op een individu of op een groep. Dit stelt ouderen voor een zware taak want veel van de problemen waar ze voor komen te staan zijn juist hierin geworteld. Ze moeten zich schrap zetten tegen uitdagingen die veelal zijn gebaseerd op negatieve beeldvorming en stereotypen, en vooroordelen over hun economisch potentieel, productiviteit, vaardigheden en inkomensbehoeften. Dit soort negatieve ideeën doet geen recht aan de enorme culturele, sociale en professionele inbreng van ouderen en is in deze 21e eeuw onacceptabel. HET BELANG VAN DE STRIJD TEGEN Discriminatie op grond van oudere leeftijd heeft een impact die verder gaat dan het individu. Het leidt tot belangrijke kosten voor de maatschappij als geheel het gevolg zijn, in termen van verlies van productiviteit van oudere werknemers, en op lange termijn de kosten van de gezondheidszorg voor hen die worden uitgesloten van economische activiteit. De onderwerpen in het geding gaan verder dan zaken als uitgaven voor pensioenen en gezondheidszorg, arbeidsdeelname van oudere werknemers en aantallen zorgafhankelijke ouderen. Hoe belangrijk deze ook mogen zijn en zij behoren tot de prioriteitsgebieden van de lobby activiteiten van AGE - daarnaast verdienen de noodzakelijke kwalitatieve wijzigingen in de economische, sociale, culturele en politieke structuren van de maatschappij evenzeer de aandacht. Leeftijdsdiscriminatie doet zich voor in alle sectoren van het leven. Daarom is het van belang beleidsplannen op uiteenlopende gebieden, zoals werkgelegenheid, pensioenen, sociale insluiting, gezondheid, vervoer, stedelijke ontwikkeling, huisvesting, onderzoek, onderwijs en burgerschap beter te coördineren, zodat een nauwkeurig beeld kan worden gevormd van de betekenis van de demografische veranderingen. Pas dan wordt het mogelijk om het juiste beleid te maken dat leidt tot een eerlijke verdeling en solidariteit tussen de generaties.
NAAR EEN EUROPA VOOR ALLE LEEFTIJDEN DE BEVOLKING VAN EUROPA WORDT OUDER EN DIVERSER Ouderen vormen een aanzienlijk en steeds groter wordend segment van de bevolking van de Europese Unie. De schaal waarop deze demografische overgang zich voltrekt zorgt ervoor dat de vergrijzing van onze samenleving in het Europese debat een centrale plaats begint in te nemen. Tot nu toe ging de discussie meestal uit van een ongedifferentieerd beeld van ouderdom, voorbijgaand aan het feit dat ouderen vanaf vijftig jaar een sterk geschakeerde bevolkingsgroep vormen met een groot aantal verschillende karakteristieken, waarvan leeftijd er slechts één is. Gezien het feit dat de oudere bevolking zich blijft uitbreiden zal ook deze diversiteit steeds meer toenemen. Beleidsmaatregelen gebaseerd op leeftijd zijn dus aan herziening toe. De vergrijzing van de bevolking brengt belangrijke en fundamentele veranderingen teweeg in onze samenleving en vereist een alomvattende evaluatie en bijstelling van de structuur van ons economisch en sociaal beleid. Bovendien, als we Europa willen maken tot een maatschappij waarin mensen van alle leeftijden gelijke kansen hebben, dan is er ook een mentaliteitsverandering nodig, die ervoor zorgt dat de rechten van ouderen niet alleen beschermd maar ook verbeterd worden. VERGRIJZING, DISCRIMINATIE EN ONGELIJKHEID Leeftijdsdiscriminatie doet zich voor op verschillende manieren, zowel direct als indirect, en kan verschillende vormen aannemen, zoals barrieres in wetgeving of beleid, stereotypen, vooroordelen of intimidatie en kan gericht zijn op een individu of op een groep. Dit stelt ouderen voor een zware taak want veel van de problemen waar ze voor komen te staan zijn juist hierin geworteld. Ze moeten zich schrap zetten tegen uitdagingen die veelal zijn gebaseerd op negatieve beeldvorming en stereotypen, en vooroordelen over hun economisch potentieel, productiviteit, vaardigheden en inkomensbehoeften. Dit soort negatieve ideeën doet geen recht aan de enorme culturele, sociale en professionele inbreng van ouderen en is in deze 21e eeuw onacceptabel. HET BELANG VAN DE STRIJD TEGEN Discriminatie op grond van oudere leeftijd heeft een impact die verder gaat dan het individu. Het leidt tot belangrijke kosten voor de maatschappij als geheel het gevolg zijn, in termen van verlies van productiviteit van oudere werknemers, en op lange termijn de kosten van de gezondheidszorg voor hen die worden uitgesloten van economische activiteit. De onderwerpen in het geding gaan verder dan zaken als uitgaven voor pensioenen en gezondheidszorg, arbeidsdeelname van oudere werknemers en aantallen zorgafhankelijke ouderen. Hoe belangrijk deze ook mogen zijn en zij behoren tot de prioriteitsgebieden van de lobby activiteiten van AGE - daarnaast verdienen de noodzakelijke kwalitatieve wijzigingen in de economische, sociale, culturele en politieke structuren van de maatschappij evenzeer de aandacht. Leeftijdsdiscriminatie doet zich voor in alle sectoren van het leven. Daarom is het van belang beleidsplannen op uiteenlopende gebieden, zoals werkgelegenheid, pensioenen, sociale insluiting, gezondheid, vervoer, stedelijke ontwikkeling, huisvesting, onderzoek, onderwijs en burgerschap beter te coördineren, zodat een nauwkeurig beeld kan worden gevormd van de betekenis van de demografische veranderingen. Pas dan wordt het mogelijk om het juiste beleid te maken dat leidt tot een eerlijke verdeling en solidariteit tussen de generaties.
NAAR EEN EUROPA VOOR ALLE LEEFTIJDEN DE BEVOLKING VAN EUROPA WORDT OUDER EN DIVERSER Ouderen vormen een aanzienlijk en steeds groter wordend segment van de bevolking van de Europese Unie. De schaal waarop deze demografische overgang zich voltrekt zorgt ervoor dat de vergrijzing van onze samenleving in het Europese debat een centrale plaats begint in te nemen. Tot nu toe ging de discussie meestal uit van een ongedifferentieerd beeld van ouderdom, voorbijgaand aan het feit dat ouderen vanaf vijftig jaar een sterk geschakeerde bevolkingsgroep vormen met een groot aantal verschillende karakteristieken, waarvan leeftijd er slechts één is. Gezien het feit dat de oudere bevolking zich blijft uitbreiden zal ook deze diversiteit steeds meer toenemen. Beleidsmaatregelen gebaseerd op leeftijd zijn dus aan herziening toe. De vergrijzing van de bevolking brengt belangrijke en fundamentele veranderingen teweeg in onze samenleving en vereist een alomvattende evaluatie en bijstelling van de structuur van ons economisch en sociaal beleid. Bovendien, als we Europa willen maken tot een maatschappij waarin mensen van alle leeftijden gelijke kansen hebben, dan is er ook een mentaliteitsverandering nodig, die ervoor zorgt dat de rechten van ouderen niet alleen beschermd maar ook verbeterd worden. VERGRIJZING, DISCRIMINATIE EN ONGELIJKHEID Leeftijdsdiscriminatie doet zich voor op verschillende manieren, zowel direct als indirect, en kan verschillende vormen aannemen, zoals barrieres in wetgeving of beleid, stereotypen, vooroordelen of intimidatie en kan gericht zijn op een individu of op een groep. Dit stelt ouderen voor een zware taak want veel van de problemen waar ze voor komen te staan zijn juist hierin geworteld. Ze moeten zich schrap zetten tegen uitdagingen die veelal zijn gebaseerd op negatieve beeldvorming en stereotypen, en vooroordelen over hun economisch potentieel, productiviteit, vaardigheden en inkomensbehoeften. Dit soort negatieve ideeën doet geen recht aan de enorme culturele, sociale en professionele inbreng van ouderen en is in deze 21e eeuw onacceptabel. HET BELANG VAN DE STRIJD TEGEN Discriminatie op grond van oudere leeftijd heeft een impact die verder gaat dan het individu. Het leidt tot belangrijke kosten voor de maatschappij als geheel het gevolg zijn, in termen van verlies van productiviteit van oudere werknemers, en op lange termijn de kosten van de gezondheidszorg voor hen die worden uitgesloten van economische activiteit. De onderwerpen in het geding gaan verder dan zaken als uitgaven voor pensioenen en gezondheidszorg, arbeidsdeelname van oudere werknemers en aantallen zorgafhankelijke ouderen. Hoe belangrijk deze ook mogen zijn en zij behoren tot de prioriteitsgebieden van de lobby activiteiten van AGE - daarnaast verdienen de noodzakelijke kwalitatieve wijzigingen in de economische, sociale, culturele en politieke structuren van de maatschappij evenzeer de aandacht. Leeftijdsdiscriminatie doet zich voor in alle sectoren van het leven. Daarom is het van belang beleidsplannen op uiteenlopende gebieden, zoals werkgelegenheid, pensioenen, sociale insluiting, gezondheid, vervoer, stedelijke ontwikkeling, huisvesting, onderzoek, onderwijs en burgerschap beter te coördineren, zodat een nauwkeurig beeld kan worden gevormd van de betekenis van de demografische veranderingen. Pas dan wordt het mogelijk om het juiste beleid te maken dat leidt tot een eerlijke verdeling en solidariteit tussen de generaties.
DE STRIJD TEGEN OP EUROPEES EN NATIONAAL NIVEAU Leeftijdsdiscriminatie is een complex verschijnsel dat de hele samenleving doordringt en niet op eenduidige wijze effectief kan worden bestreden. Er bestaat niet één juiste methode die ons aan leeftijdsgelijkheid kan helpen. AGE verwelkomt de Europese Kader Richtlijn Arbeid en Beroepsopleiding (2000/78/EC) die discriminatie op deze gebieden tegengaat, maar wij denken dat, om succes te bereiken, een combinatie van acties - zoals wetgeving, activiteiten ter bevordering van een omslag van culturele en maatschappelijke patronen alsook dienstverlening - over een langere periode een vereiste is. Wij vinden ook dat we moeten onderzoeken hoe het probleem van leeftijdsdiscriminatie op andere terreinen dan op de arbeidsmarkt kan worden aangepakt. AGE is bovendien van mening dat er voor een succesvolle bestrijding van leeftijdsdiscriminatie, in de context van het subsidiariteitsbeginsel, een duidelijke rol is weggelegd voor de EU en haar instellingen. De veroudering van de bevolking vraagt om een fundamentele verandering in onze houding tav leeftijd. Aanpassing van onze beleids- en culturele kaders zal hierop ons antwoord moeten zijn.
VOOR MEER INFORMATIE De integrale tekst van het document Naar een Europa voor alle leeftijden is beschikbaar op de website van AGE : http://www.age-platform.org/en/article.php3?id_article=449 Voor meer informatie, gelieve zich te wenden tot Rachel Buchanan, beleidsmedewerker op het secretariaat van AGE, op het nummer +32 2 280 14 70 of op het emailadres rachel.buchanan@age-platform.org Deze publicatie verschijnt met steun vanuit het Actieprogramma van de Europese Commissie ter bestrijding van discriminatie (2001-2006). Dat programma ondersteunt de effectieve implementatie van de nieuwe EU wetgeving inzake anti-discriminatie. Voor meer informatie: http://ec.europa.eu/employment_social/fundamental_rights/index_nl.htm De inhoud van deze publicatie geeft niet noodzakelijk het standpunt of de visie weer van de Europese Commissie.