Van oog tot hersenen Zien is een creatieve bezigheid Geertrui Peirens Kinderneurologe COS Leuven CVI kliniek Centrum Ganspoel
Van oog tot hersenen
Van oog tot hersenen visuele banen corticale verwerking visuele informatie maturatie visueel systeem wat is CVI? terminologie definitie oorzaken symptomen diagnosestelling begeleiding
2 visuele systemen
Retinotectaal systeem zien wat je eigenlijk niet ziet orienteringsgedrag
Het retinocorticaal system
Retinocorticaal systeem: bewuste waarneming CORTEX : functionele gebieden
Zodoende leidt een letsel in de bovenste linker hersenkwab achteraan tot. gezichtsveldverlies rechts onder in beide ogen.
Van oog tot hersenen visuele banen corticale verwerking visuele informatie maturatie visueel systeem wat is CVI? terminologie symptomen oorzaken diagnosestelling
Primaire visuele cortex Mooie weergave van het netvlies Geeft omtrek, bestaan van een voorwerp SCHERPTE CONTRAST KLEUR GEZICHTSVELD Info aan associatiegebieden voor interpretatie
6/6 6/18 These simulated visual acuities show how detail is lost with reduced acuity 6/120 6/500
These simulated contrast sensitivities show that the detail is present, but the picture is washed out.
Zien en doen is een mirakel
Van oog tot hersenen visuele banen corticale verwerking visuele informatie maturatie visueel systeem wat is CVI? terminologie symptomen oorzaken diagnosestelling
Maturatie visueel systeem Verbetering in gezichtsscherpte en contrast sensitiviteit veranderingen in optische eigenschappen van de ogen differentiatie van de fovea wat betreft fotoreceptor structuur en densiteit myelinisatie van de visuele baan stijging van het aantal synapsen in het ganse visueel systeem
Normale myelinisatie van de hersenen Schiffmann, R. et al. Neurology 2009;72:750-759 Normal T2 weighted (A D) and T1 weighted (E H) images at term (A, E), and at the ages of 5 months (B, F), 1 year (C, G), and 5 years (D, H). Myelin deposition is represented by a low signal on T2 weighted images and high signal on T1 weighted images.
Visuele aandacht onbewust thalamus selectieve aandacht filter gezicht lijnen licht geboorte bewust dorsaal verleggen selectieve aandacht kiezen richten loslaten 3 m bewust anterieure cingulaire gyrus aandacht verdelen 15 m verschillende zaken samen
Van oog tot hersenen visuele banen corticale verwerking visuele informatie maturatie visueel systeem wat is CVI? Terminologie symptomen oorzaken diagnosestelling
Terminologie en definitie
Definitie CVI (Vlaamse werkgroep CVI, 2006) gestoorde kijkattitude geen verklaring vanuit oog voorgeschiedenis: een noxe niet statische aandoeningen diagnose: multi disciplinair
Definitie CVI Kinderen: belangrijkste oorzaak van visusproblemen veranderingen in verloop van de tijd verschillende gebieden betrokken
Oorzaken CVI tekort aan zuurstof/bloedsvoorziening voor, rond of kort na de geboorte craniaal trauma infecties van de hersenen en hersenvliezen stofwisselingsstoornissen gestoorde aanleg van de hersenen
Cystic periventricular leucomalacia
Een typisch voorbeeld comorbiditeit Cerebrale parese van hemiparese tot quadriparese Epilepsie Hydrocefalie en VP drain Discrepant intelligentieprofiel (VIQ > PIQ)
Hoe uit CVI zich? ZEER HETEROGEEN geassocieerde oftalmologische problemen variabel volgens leeftijd
Gevolgen uitval primaire cortex Verlaagde visus Gezichtsvelduitval Concentrisch beperkt Uitval onderhelft Hemianopsie
Gevolgen uitval associatiegebieden: visueel cognitief Dorsale stroom (parietaal) problemen met waarnemen van bewegende voorwerpen problemen met bewegen in 3D gestoorde ooghandcoördinatie gestoorde simultaanperceptie crowding gestoord dieptezicht problemen figuurachtergrond Bv speelgoed tussen ander speelgoed vinden Bv overzien van een speelplaats
Gevolgen uitval visueel cognitief Ventrale stroom rechts gestoorde oriëntatie (topografische agnosie) gestoorde herkenning van (mimiek van) gezichten Ventrale stroom links gestoorde vormherkenning gestoord lezen
Vlaamse CVI vragenlijst (46 items) Meest aangeduid bij duidelijke diagnose CVI: houdt hoofd schuin bij bekijken van een voorwerp herkent dagelijkse voorwerpen niet (appel, fiets, bal) herkent dagelijkse voorwerpen niet als ze getekend zijn zonder kleur geen interesse in complexe tekeningen vindt chocopot niet op de tafel betast object eerder dan ernaar te kijken E. Ortibus, Neuropediatrics, 2011; 42:138 147
Diagnosestelling: multidisciplinair Oogheelkundig onderzoek Kinderneurologisch onderzoek Neuropsychologisch onderzoek IQ profiel Observatie L 94 Andere neuropsychologische testen Structureel hersenonderzoek
Structureel hersenonderzoek NMR van de hersenen beschadiging van de witte stof cysten of zones van weefselverlies in de grijze stof grootte van de hersenkamers stoornis in de aanleg van de hersenen (Functionele NMR)
Begeleidingsmogelijkheden Thuisbegeleiding Ganspoel Spermalie GON begeleiding vanuit type 6 Buitengewoon onderwijs type 6 Revalidatiecentra specifiek volgens individuele mogelijkheden/moeilijkheden
Heel concreet
Met dank aan Dr. Gordon Dutton Dr. E. Ortibus Medewerkers centrum Ganspoel Medewerkers CVI kliniek Leuven
Smakelijk eten