Los laten en vertrouwen geven Symposium Op eigen kracht, gemeente Brunssum Goos Cardol, bijzonder lector Opvoeden in het Publieke Domein 19 februari 2014
Transitie en transformatie Decentralisatie is randvoorwaarde Prikkel om te investeren in preventie, vroeghulp en hulp tot zelfhulp. Hoe? Dat is aan gemeenten Kwalitatieve winst door succesvolle transformatie Door professionals, organisaties en burgers Small people power i.p.v. super state power Provincie Limburg: in 2018 afgerond Jeugdwet geen garantie voor succesvolle transformatie
Transformatiedoelen Preventie, uitgaan van eigen kracht en eigen verantwoordelijkheid SCP onderzoek: 51% ervaart problemen, is geen client De-medicaliseren Eerder hulp op maat Integrale hulp: 1 gezin, 1 plan, 1 regisseur Verbinding met omgevingsfactoren Meer ruimte voor professionals
Paradox Jeugdhulpplicht evenwicht tussen kwaliteit en toegankelijkheid versus betaalbaarheid Twee paradoxen: Interventieparadox: preventie < > interventie Decentralisatieparadox: sturing door gemeenten < > bovengemeentelijke voorzieningen, kinderrechter, huisarts en medisch specialist
Gemeente: belemmeringen Hoge verwachtingen < > beeldvorming te vaak negatief Gemeente moet onverenigbare waarden met elkaar verbinden: veiligheid, eigen kracht, efficiency Lessen uit Denemarken Transformatie wordt vormgegeven door vele stakeholders Binnen gemeente zijn te vaak domeinbelangen leidend, niet het te behalen resultaat (Gerritsen) Weinigen participeren veel, velen participeren weinig
Gemeente: kansen Risico s vragen om andere praktijk, niet om ander instrument Welk gedrag is ongewenst i.p.v. iets nieuws bedenken Aandacht voor voorkant/zijkant: verbinden en inspireren Organiseer tegenspraak door burgers en organisaties Gemeente geeft ruimte en vertrouwen aan organisaties en burgerinitiatieven (bottom-up)
Organisatie: belemmeringen Negatieve beeldvorming Blaming and shaming Samenleving is niet maakbaar Munro: organisatie kent eigen dynamiek Aandacht voor vakmanschap lijkt betekenis te hebben verloren
Organisatie: kansen Vakmanschap bevorderen kijken, nadoen, overnemen en eigen interpretatie geven (Sennett) Sociale netwerkstrategieen ontwikkelen Blaming and shaming Samenleving is maar ten dele maakbaar Risico s (voor wie?) horen bij het leven Integraal werken: verbinding met andere domeinen maken Geef ruimte en vertrouwen aan professionals
Professional: belemmeringen Spanning tussen beheersen en loslaten Omgaan met moderne vormen van netwerk burgers/ publieke domein Psychological reactance Geef ruimte en vertrouwen aan ouders en jeugdigen
Professional: kansen Vergelijkend onderzoek UK Nederland; restorative practice Hull en stelselwijziging Nederland Vraag: zijn nu andere competenties nodig na 1 januari 2015?Nee, wel verdieping nodig Learning on the job participatiemodellen, reflectie, inzet netwerk en publieke domein
Burgers: belemmeringen Weinigen participeren veel, velen participeren weinig Te makkelijk leunen op overheid Vraagverlegenheid en handelingsverlegenheid
Burgers: kansen Ontwikkelen citizenship skills Betrekken bij ontwikkeling beleid Rol onderwijs (restorative practice) Betekenis Internet Ruimte bieden en vertrouwen geven
Literatuur Sander Bot (red.), Terecht in de Jeugdzorg. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau 2013 Richard Sennett, De Ambachtsman. Amsterdam: Meulenhoff 2008 Eileen Munro, The Munro Review of Child Protection. London: the Stationery Office 2011 Erik Gerritsen, Jeroen de Lange, De slimme gemeente. Den Haag: Reed Business 2007 Goos Cardol, Veiligheid als leidend beginsel, in: Ouderschapskennis SWP 16/2, p. 112-123 Rene Clarijs, Tirannie in de jeugdzorg. Amsterdam: SWP Uitgeverij 2013