Programmaboek bij de scholing Hoe goed ken jij je NAH-cliënt? Juli 2016 groep Maximaal 15 professionals 1 uit diverse entreepunten. In een later stadium ook gemeente, thuiszorg en POH-ers? * Eventueel bij veel inschrijvingen en diverse functies: 2 groepen (ingedeeld naar functie) tegelijkertijd scholen door 4 docenten. Voordelen: PR, inschrijving, locatie, organisatie Aanmeldprocedure Inschrijving via Transmuraal Netwerk Midden-Holland. De leidinggevende van het entreepunt tekent de intentieovereenkomst. Daarmee geeft hij akkoord voor: - Het gedachtegoed Hersenletselcentrum (o.a. het in ketenverband denken, en het doorverwijzen naar andere organisaties) - Eén of meerdere medewerkers gaan de scholing volgen (2 personen per entreepunt heeft de voorkeur) Na het volgen van de scholing ontvangt het entreepunt het vignet. 1 Docenten krijgen vooraf te horen welke professionals (functie en organisatie) zich hebben ingeschreven zodat zij weten op welke doelgroep zij zich kunnen richten.
Programma Tijd Wat Bijzonderheden en verantwoordelijkheden 8.45 uur Inloop met koffie en thee Mensen ontvangen badge met kleur van indeling groepjes en nummertje zodat zij niet naast een collega gaan zitten (TMN levert badges/nummertjes) 9.00 uur Welkom en opening Ervaringsoefening en verhaal ervaringsdeskundige Wie zitten er in de zaal? Welke kennis en ervaringen hebben deelnemers? Wat verwachten mensen te leren? Kunnen ze ook iets brengen? Kort ingaan op visie NAH-netwerk Midden-Holland Docenten kiezen zelf ervaringsoefening Verhaal ervaringsdeskundige evt. te gebruiken als casus 9.30 uur Presentatie introductie NAH Zie PowerPoint Zie informatie Lesbrief Windesheim Flevoland Niet-aangeboren Hersenletsel: oorzaken, gevolgen, signalen en zorg 10.40 uur Pauze met koffie/thee Stoelen / tafels in groepjes schuiven 10.55 uur Uitleg Netwerk NAH Midden-Holland 11.00 uur Voorstelronde in groepjes Kennismaken met elkaar en ervaringsoefening doen 11.15 uur Casussen behandelen in groepjes Informatie evt. op basis van informatie klankbordgroep 11.35 uur Stellingen behandelen in groepjes Informatie evt. op basis van informatie klankbordgroep 11.55 uur Afronding en einde Uitdelen informatie - Lesbrief Windesheim Flevoland Niet-aangeboren Hersenletsel: oorzaken, gevolgen, signalen en zorg - Gids Niet-aangeboren Hersenletsel Midden-Holland - Vignet - De sheets - Beslisboom?
1. Uitleg NAH-netwerk Midden-Holland Korte introductie (2 minuten) - Reden van scholing: project Hersenletselcentra in de regio - van dit project: kwaliteit van zorg bevorderen voor mensen met NAH (zelfredzaamheid vergroten) - Achtergrond: mensen met NAH lopen in chronische fase tegen problemen aan. Blijven met (niet-zichtbare) gevolgen rondlopen en weten niet waar zij terecht kunnen. - Daarom wordt er een plaats voor ingericht in de regio. In onze regio gekozen voor meerdere plaatsen: de organisaties waar de deelnemers werken (de entreepunten). - De entreepunten dienen als informatie- en adviespunt voor algemene vragen van NAHcliënten, naasten en andere professionals - Specifieke vragen kan je doorverwijzen binnen je eigen organisatie naar een iemand met specifieke NAH-kennis of naar andere organisaties (CVA-verpleegkundige van ZorgBrug en het Coördinatiepunt). Langere uitleg (15 minuten): Netwerk NAH Midden-Holland - Herhalen bovenstaande punten - Samen vormen de entreepunten het Netwerk NAH Midden-Holland; een netwerk van organisaties met kennis over NAH - netwerk: zelfredzaamheid en participatie vergroten van mensen met NAH/naasten - Aangesloten organisaties voldoen aan bepaalde kenmerken. Ze zijn o.a.: toegankelijk, bereikbaar, laagdrempelig voor cliënten. - Een entreepunt is dus een plaats waar men (cliënten, naasten, professionals) terecht kan met vragen. Wellicht weet jij niet op alle vragen een antwoord, maar weet je wel wie binnen of buiten jouw organisatie kan helpen. Er is afgesproken dat iemand met hersenletsel binnen 2 werkdagen wordt teruggebeld door iemand uit de organisatie (een NAH-specialist) of door het coördinatiepunt. Daarna vindt er actie en terugkoppeling plaats binnen een passende termijn (5-10 dagen). - Je leidinggevende heeft hiervoor een intentieverklaring ondertekend dus doorverwijzen naar andere organisaties mag als dat goed/beter is voor de cliënt! - Andere belangrijke punten uit de intentieverklaring: het entreepunt heeft kennis van NAH en de sociale kaart, is neutraal en geeft onafhankelijk advies, houdt rekening met het belang en de keuzevrijheid van de cliënt - Wordt hieraan voldaan? Dan krijgt de locatie het vignet. - Belangrijk dus: Vraag achterhalen bij cliënt en doorverwijzen als dat beter is voor cliënt. Kijk over de muren van je organisatie heen! Kijk ook naar informele zorg/welzijn! - Hulpmiddel voor deelnemers aan de scholing én voor cliënten/naasten om de regio te kennen: de gids niet-aangeboren hersenletsel. - Vervolg op deze bijeenkomst: er zullen jaarlijks 1 of 2 netwerkbijeenkomsten georganiseerd worden waar jullie voor uitgenodigd worden. Deze hebben als doel: o Kennis over NAH up to date houden o Regio leren kennen (andere professionals en organisaties) o Een van de thema s die daar behandeld kan worden is NAH PrikkelS 2 2 Rondom de thema s: kennis over NAH, aandacht voor de behoeften van de cliënt en de bereidheid naar deze behoeften te handelen, naadloze zorg.
2. Ervaringsoefeningen van een ervaringsoefening: - Ervaringen opdoen - Elkaar leren kennen / netwerken Voorbeeldoefeningen Vragen stellen De groep wordt in tweetallen verdeeld. A stelt vragen aan B. Vooraf heeft B gehoord dat hij 8 seconden wacht met het geven van een antwoord. Ook wacht hij 8 seconden wanneer de vraag voor de tweede keer gesteld wordt. Lepel/balspel De groep wordt in tweetallen verdeeld. A vertelt een verhaal aan B terwijl hij een pingpongbal moet laten ronddraaien op de lepel. : lepel en pingpongbal Memorie Deze opdracht simuleert problemen met prikkelverwerking. Dit is een functie van de tussenhersenen. De meeste mensen doen beduidend langer over de opdracht als ze afgeleid worden. De een kan zich beter afsluiten voor de 'lastpak' dan de ander, het is leuk om in de nabespreking te vragen hoe de verschillende mensen reageerden. Rollen: proefpersoon, 'lastpak' en observator. Opdracht proefpersoon: Los het memory spel zo snel mogelijk op. Eerst zonder afleiding, daarna met afleiding. Opdracht 'lastpak': Bij de tweede poging zet je de lampjes aan en richt deze op het gezicht van de proefpersoon. Als hij/zij bezig is met het oplossen leid je af door over het memoryspel te praten (gebruik zoveel mogelijk woorden van de plaatjes) of breng je de pp in de war door je hardop af te vragen welk kaartje ook al weer waar lag. Tevens zet je hard de muziek aan via de mp3 speler. Opdracht observator: Gebruik de stopwatch om te meten hoe lang te proefpersoon over de eerste en tweede poging doet. Tip Memoriespel, fietslampjes, Mp3 speler met speaker, stopwatch Deze opdracht is vrij luidruchtig, het is handig deze zo mogelijk in een aparte ruimte te doen. De ster en doolhof Dit is een opdracht waarbij de verbinding tussen de visuele en motorische cortex flink in
de war wordt geschopt. Vooral op de hoeken van de ster weten de deelnemers vaak niet welke kant ze op moeten. Ook kost de tweede poging vaak veel meer energie doordat men ook nog eens afgeleid wordt, het is interessant te benoemen dat voor iemand met dergelijk letsel alles wat hij of zij moet doen zoveel energie kost bijvoorbeeld eten, aankleden of andere activiteiten (en dat het dus niet handig is tegen iemand aan te praten of een vraag te stellen terwijl ze bezig zijn). Rollen: tekenaar, helper, observator Opdracht tekenaar: Volg de omtrek van de ster binnen de lijnen, eerst zonder spiegel en met je voorkeurshand. Doe dit eveneens met het doolhof. De tweede keer mag je niet rechtstreeks naar het papier kijken, alleen via de spiegel. Als je het jezelf extra moeilijk wilt maken, teken dan met je niet voorkeurshand. Opdracht helper: Hou bij de tweede poging het stuk karton tussen de tekenaar en de ster/het doolhof, zodat deze alleen via de spiegel te zien is. Begin tijdens het tekenen een gesprek met de tekenaar. Bijvoorbeeld over werk of wat hij of zij vanavond voor plannen heeft. Opdracht observator: Ondersteun bij de tweede poging de helper, door een gesprek aan te knopen met de tekenaar. Observeer het verschil tussen de eerste poging en de tweede poging. Lege stertekening en doolhof 3, spiegel, stiften, vel karton Bewustwording Bewustwording Schrijf 6 dingen op die belangrijk voor je zijn (bv. hobby, persoon in je leven, talent e.d.). Vervolgens streept je buurman er drie door (of random met dobbelsteen, koppel nummers aan belangrijke dingen). Deze punten ben je kwijt. Vervolgens ga je met elkaar in gesprek over hoe dat voelt voor jou, wat dat met je doet. Docenten zijn vrij tussen de verschillende ervaringsoefeningen te kiezen. Naast deze oefeningen kunnen ook onderstaande filmpjes gebruikt worden tijdens de presentatie: - Op de website www.hersenletsel-uitleg.nl staan filmpjes over o.a. neglect. Te gebruiken bij het onderdeel gevolgen van NAH. - www.youtube.nl; zoeken op De onzichtbare gevolgen van niet-aangeboren hersenletsel. Duur: 4.38 minuten. Het verhaal van Monique Veldstra en haar dochter Sanne. Monique kreeg twee keer een hersenbloeding met NAH als gevolg. Monique vertelt over de impact van het hersenletsel en hoe ze haar leven weer heeft opgepakt. - www.hersenletsel.nl; NAH de feiten en getallen. Duur: 5 minuten. Zichtbare en onzichtbare gevolgen worden benoemd evenals de verschillende oorzaken van NAH. Een parnter/mantelzorger komt aan het woord. 3 Zie bijlage 1
3. Casus bespreken in groepjes Voor dit onderdeel staan 20 minuten gepland. Je kunt de casus gebruiken van de aanwezige ervaringsdeskundige of een casus die je zelf hebt meegemaakt. Eventueel kan je gebruik maken van een van onderstaande casussen. Ook in de Lesbrief van Windesheim vind je voorbeelden. Maak ook gebruik van de gids Niet-aangeboren Hersenletsel tijdens dit onderdeel. Waar kan iemand met deze hulpvraag/hulpvragen terecht? Zo raken deelnemers wellicht meer vertrouwd met het gebruik van de gids. <Toevoegen casus> Probeer ook aandacht te besteden aan de waarde van informele zorg/welzijn (lotgenotencontact). Dit is soms passender dan formele zorg/welzijn.
4. Stellingen bespreken in groepjes Voor dit onderdeel staan 20 minuten gepland. Je kunt gebruik maken van enkele van onderstaande stellingen. Als er een ervaringsdeskundige aanwezig is kan je hem/haar bij dit onderdeel betrekken. 1. Lotgenotencontact (informele zorg) kan bij NAH cliënten soms passender zijn dan formele zorg/welzijn 2. Een NAH cliënt is zich altijd bewust van de gevolgen van zijn hersenbeschadiging op het dagelijks functioneren en kan daarnaar handelen 3. De gevolgen van NAH kunnen voor mantelzorgers net zo groot zijn als voor de cliënt zelf en daardoor de nodige belasting mee brengen 4. Cliënten met NAH hebben de neiging zichzelf te overschatten. Dit is een goed iets waarmee hun kwaliteit van leven verbetert omdat ze geneigd zijn harder te werken. 5. Het is van belang om ernaar te streven dat de cliënt zoveel mogelijk zijn oude leven dat hij/zij had voor de NAH weer op te pakken 6. Als een cliënt met NAH niet zelf om hulp vraagt moet je zelf ook geen hulp aanbieden 7. Iemand die om de drie zinnen hetzelfde zegt kun je het beste negeren 8. Cliënten moeten elkaars gedrag accepteren 9. Medewerkers mogen cliënten duidelijker aanspreken op vervelend gedrag 10. De begeleider mag gerust zeggen: ik heb straks tijd voor je 11. Sommige cliënten hebben nu eenmaal een kinderlijke benadering nodig 12. Seksueel ontremd gedrag van de cliënt moet worden bestraft 13. Wanneer een cliënt jou commandeert, commandeer je gewoon terug <Stellingen vanuit de klankbordgroep Midden-Holland toevoegen>
Bijlage 1