vignet E E n goe d E start Geef jonge kinderen alle kansen Van de eerste glimlach tot de eerste stapjes onze vroegste levensjaren bepalen de rest van ons leven. Samen met de gezinnen en plaatselijke partners zoekt Plan daarom formules op maat om kinderen jonger dan 8 jaar te beschermen en te onderwijzen. Zo krijgen ze de best mogelijke basis mee voor de toekomst. We nemen een kijkje in Siem Reap, Cambodja. VAN 0 TOT 3 JAAR MeeR dan de genen Onze genen bepalen wie we zijn vanaf de conceptie, maar ook onze eerste levensjaren zijn cruciaal. Verlopen die goed, dan kunnen we ons als kind harmonieus ontwikkelen tot een gelukkige volwassene. Het is belangrijk om dat onderscheid te maken. Een kind is tegenwoordig niet enkel een volwassene in wording. Dankzij het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK, 1989) wordt zijn recht op ontwikkeling vanaf de geboorte erkend en gaat die ontwikkeling verder dan gewoon investeren in een toekomstige burger. HeT belang VAN MAMA s Mama s zijn belangrijk en moeten daarom de hele zwangerschap lang van dichtbij opgevolgd worden. Daarna moet de aandacht voor baby s verder gaan dan enkel de fysieke zorg: ook affectieve banden en ruimte voor spel zijn essentieel. Kinderen leren door imitatie. Daarom is het van belang dat mensen die voor baby s zorgen leren hoe ze ze kunnen stimuleren. groeipiek Kleine kinderen groeien snel: vóór zijn derde verjaardag ontwikkelt een kind elke seconde 700 neuronenverbindingen. Kinderen gaan op verkenning, proberen dingen uit, leren en interageren. Hun omgeving heeft daarbij een sterke invloed. Als ze goed geïnformeerd zijn, kunnen ouders, grootouders, verzorgers en voogden een groot verschil maken in dat dagelijkse leerproces. De naaste omgeving van een kind moet ook leren hoe hij de signalen van een vertraging of verstoring in de groei of ontwikkeling kan herkennen: waarom huilt mijn kind voortdurend?, waarom speelt 6
Plan hij niet meer?, waarom slaapt hij niet?. Niet zo eenvoudig als je geen informatie hebt. In België vinden we antwoorden bij onze huisarts, de kinderarts, in ons favoriete weekblad of op het internet. Wat ondenkbaar is in arme streken of in arme gezinnen. Ongelijke kansen Kinderen op jonge leeftijd zijn erg kwetsbaar, vooral in ontwikkelingslanden. Elk jaar overlijden er meer dan 10 miljoen kinderen vóór hun vijfde verjaardag. In totaal kunnen 200 miljoen kinderen onder vijf jaar hun potentieel nooit waarmaken. Waarom niet? Door armoede. Maar het kan ook anders. Studies tonen aan dat elke euro die in jonge kinderen geinvesteerd wordt, op termijn zeven keer zoveel kan opbrengen. Investeren in jonge kinderen betekent de spiraal van armoede, ziekte en ongelijkheid ook tussen de geslachten doorbreken. Dat draagt rechtstreeks bij tot de economische groei van een land. Voor mijn jongste (18 maanden) volgde ik vanaf het begin van mijn zwangerschap het advies op van Plan. Hij is gezonder, groeit sneller, heeft meer energie en is alerter dan zijn broers en zussen op die leeftijd. Norm Sat, Ratanakiri, Cambodja. w 200.000.000 kinderen jonger dan vijf jaar krijgen elk jaar niet de verzorging en steun die ze nodig hebben Om zich te kunnen Ontwikkelen. 7
VAN 3 TOT 6 JAAR DE KLEUTERSCHOOL ALS SPRINGPLANK Voor veel kinderen blijft naar de kleuterschool gaan een luxe. Psychologische, sociologische en pedagogische onderzoeken tonen echter aan dat de eerste schooljaren doorslaggevend zijn voor de intelligentie en persoonlijkheid van een kind. De slaagkansen in het lager onderwijs liggen veel hoger als kinderen op de basisschool voorbereid worden. Als ze hebben leren omgaan met anderen en eerste schoolervaringen hebben opgedaan, zullen ze minder geneigd zijn de schoolbanken vroegtijdig te verlaten. MET OF ZONDER BUDGET Internationale en nationale beleidsmakers trekken te weinig of zelfs geen budget uit voor dat deel van het onderwijs. En dat is jammer, want kleuteronderwijs is op zich erg flexibel: het kan op verschillende manieren georganiseerd worden, volgens de cultuur, de capaciteit van het schoolsysteem en de beschikbare middelen. Plan en haar partners geven overheden sleutels om in te grijpen: ieder zijn systeem zolang er maar een systeem ís! w Het is belangrijk dat mijn dochter naar de kleuterschool kan gaan, omdat ze daar andere kinderen ontmoet. Ze leert er ook respect ontwikkelen voor anderen en deelt alles wat ze geleerd heeft met haar broertje van drie. Pong Toeur, Bantey Srei, Cambodja 239.785 PROFESSIONALS EN VRIJwILLIGERS IN DE GEZONDHEIDSZORG werden IN 2012 DOOR PLAN OPGELEID VOOR DE VORMING EN BESCHERMING VAN DE ALLERKLEINSTEN. 8
VAN 6 TOT 8 JAAR CONTACT MET ANDEREN Op de lagere school gaan kinderen verder met hun sociale integratie en worden ze weer iets zelfstandiger. Alles is nieuw en ze moeten zich aanpassen aan het ritme, de leerinhoud, de leerkracht De lessen worden in de officiële taal van het land gegeven. Logisch, denken wij, maar dat is niet zo normaal voor kinderen uit afgelegen streken met een hele reeks dialecten. Plan leidt leerkrachten op zodat ze die barrières begrijpen en een optimale overgang van kleuter- naar basisonderwijs kunnen garanderen. SELECTIEVE BEHANDELING In vele maatschappijen worden jongens en meisjes anders behandeld. De stereotypes zijn hardnekkig: een meisje blijft thuis, doet het huishouden, trouwt (met bruidsschat) en krijgt kinderen (soms al op haar dertiende). 65 miljoen meisjes kunnen daardoor niet naar school. Zonde van al dat talent! Want onderwijs voor meisjes heeft veel positieve effecten. Enerzijds leert ze haar eigen keuzes maken en wordt ze een ontwikkelde vrouw. Anderzijds zal ze minder kinderen op de wereld zetten, die ze beter zal verzorgen en langer school zal laten lopen. Met de campagne Alle meisjes naar school! spoort Plan België de Belgische burgers en overheid aan om hier en nu in te grijpen, om de meisjes in het Zuiden hun rechten terug te geven en zo de armoedespiraal te doorbreken. MEER WETEN? Ontdek onze actie voor jonge kinderen aan de hand van het fotoalbum Een goede start in het leven in Cambodja op www.planbelgie.be/hello. 3 vragen aan De OnTWIKKeLIngS- SPeCIaLISTe voor JOnge KInDeren SAKAN SOTH: De weg is nog lang, maar de resultaten zijn bemoedigend. 1Onderwijs voor kinderen blijft een uitdaging in Cambodja. Waarom? Sakan Soth: Cambodja likt nog steeds zijn wonden na twintig jaar burgeroorlog, die het land en het onderwijssysteem kapot hebben gemaakt. Hoewel vandaag 92% van alle kinderen ingeschreven zijn in het lager onderwijs, haken ze erg snel af en het slaagpercentage bedraagt niet meer dan 60%. Naast het gebrek aan infrastructuur, taalproblemen en onvoldoende opgeleide leerkrachten, wordt de ontwikkeling vooral afgeremd door een te beperkte stimulatie van kinderen jonger dan zes jaar. Kleuteronderwijs bestaat er eigenlijk niet. Wanneer ze dan toch naar school gaan, kunnen die kinderen het niveau en het ritme niet volgen en haken ze af. 2Plan speelt met haar programma s dus een belangrijke rol? We willen kinderen alle kansen geven om zich te ontwikkelen. We stimuleren hun leervaardigheid met verschillende ludieke technieken die hun geest aanscherpen. We volgen hun gezondheid op door maaltijden uit te delen, terwijl we de ouders aanzetten om hun vaardigheden te helpen ontwikkelen. Voor de kinderen zorgen is in Cambodja traditioneel een taak voor de moeder, maar we proberen de mentaliteit te veranderen. Zo vragen we de papa s om te helpen bij het maken van speelgoed en geven hun voorlichting over geweld, enzovoort. 3Erkent de regering jullie expertise? Plan geniet een degelijke reputatie wat betreft de ontwikkeling en bescherming van jonge kinderen. We spelen nationaal een belangrijke rol in de verdere ontwikkeling van de mogelijkheden op dat vlak. We hebben nog een lange weg te gaan, maar de resultaten zijn bemoedigend. We willen kinderen alle kansen geven om goed op te groeien. We stimuleren hun leervaardigheid dankzij verschillende ludieke technieken die hun geest aanscherpen. 9
het Plan Steun onze programma s Verander de toekomst van kinderen en hun gemeenschap in het Zuiden. WAAR 80 dorpen in Cambodja WAT Een goede start in het leven voor kinderen van 0 tot 8 jaar ImPACT Een betere gezondheid en kleuteronderwijs voor honderden kinderen Steun onze actie voor jonge kinderen en doe een gift op BE84 0000 0001 5659 Mededeling: Cambodja ECCD of doe een online gift via www.planbelgie.be Het beschermings- en ontwikkelingsprogramma voor kleine kinderen van Plan Cambodja dat de steun van Plan België krijgt wordt opgezet in 80 afgelegen dorpen in de regio Siem Reap. De impact is niet te onderschatten. Sinds 2009: is de gezondheid van jonge kinderen opmerkelijk verbeterd; volgen 8 op 10 kinderen (waarvan de helft meisjes) kleuteronderwijs; behalen ze betere resultaten dan de andere kinderen wanneer ze het lager onderwijs starten; KEN JIJ DE RECHTEN VAN HET KIND? Het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK, 1989) is van toepassing voor alle kinderen tussen 0 en 18 jaar en garandeert het recht op leven (artikel 6), op bescherming en gezondheid (artikel 3 en 24), maar ook op een levensstandaard die een fysieke, mentale, spirituele, morele en sociale ontwikkeling mogelijk werd er een nationaal actieplan opgezet om jonge kinderen te helpen. Die veranderingen waren mogelijk dankzij: voorlichting en vorming van oudergroepen; de constante communicatie tussen de gezondheidswerkers, leerkrachten en andere spelers in de gemeenschap; de samenwerking met de gemeenteraden en het ministerie van Onderwijs; de medewerking van lokale deskundigen met betrekking tot jonge kinderen. maakt (artikel 27). Het leerproces moet beginnen vóór kinderen met de lagere school starten. In 2005 boog het Comité voor de Rechten van het Kind zich over de ontwikkeling en bescherming van jonge kinderen. Het belang daarvan voor de algemene ontwikkeling werd met klem benadrukt, en met academische bewijzen ondersteund. 10