Convenant ondersteuning budgethouders Partijen: De vereniging MEE Nederland, rechtsgeldig vertegenwoordigd door zijn directeur mr. drs. J.M. de Vries. De vereniging Per Saldo, rechtsgeldig vertegenwoordigd door zijn directeur mevrouw mr. A.W.D. Saers. Overwegende: In de praktijk blijkt dat veel (potentiële) budgethouders van het persoonsgebonden budget (pgb) vaak niet weten wat de pgb-regeling inhoudt en welke verantwoordelijkheid dit van hen vraagt. Dat (potentiële) budgethouders gefaciliteerd en ondersteund moeten worden, zodat zij beter in staat zijn een afgewogen en bewuste keuze te maken voor een pgb. Dat de staatssecretaris van VWS belangrijke wijzigingen heeft aangekondigd i in de pgb-regeling, waardoor in de komende periode voor (potentiële) budgethouders van het pgb veel verandert en veel onzekerheid ontstaat: o Per 1 januari 2012 worden de criteria om in aanmerking te komen voor een pgb aangescherpt, waardoor mensen zonder een verblijfsindicatie (ongeveer 90% van de pgb-houders) hun pgb verliezen. o Bestaande pgb-houders behouden het recht op het pgb tot 1 januari 2014. o Er is een groep van nieuwe aanvragers, zonder verblijfsindicatie, die per 1 januari 2012 een beroep kunnen doen op een aparte vergoedingsregeling persoonlijke zorg dat de pgb-regeling vervangt. Dat de staatssecretaris van VWS voorts het belang van weloverwogen kiezen onderschrijft en daarvoor streeft naar ii : o Goede voorlichting door zorgkantoren iii over de rechten en plichten die samenhangen met een pgb en over de aanwezige zorg in natura in de regio die past bij de hulpvraag van personen; o Een actieve ondersteuning van beginnende budgethouders door zorgkantoren. o Een zorgplan, op basis waarvan het zorgkantoor een pgb verstrekt. Dat (potentiële) budgethouders baat hebben bij onafhankelijke voorlichting en onafhankelijke ondersteuning, ook in hun relatie tot de zorgkantoren. Dat gedegen informatie van partijen over het pgb, wet- en regelgeving en ondersteuningsmogelijkheden bijdraagt aan een afgewogen keuze voor een pgb. Dat wanneer deze informatie toegankelijker wordt dit (potentiële) budgethouders helpt om een bewuste en afgewogen keuze te maken. Dat samenwerking tussen partijen efficiëntere en doelgerichter inzet van het pgb bevordert en zo een pgb ook daadwerkelijk bijdraagt aan eigen regie. 1
Komen overeen: Artikel 1: Te komen tot een sluitend regionaal ondersteuningsaanbod voor (potentiële) budgethouders van het pgb, door: Voorlichting te geven en ondersteuning te bieden aan (potentiële) budgethouders, bijvoorbeeld in de vorm van voorlichtingsbijeenkomsten. Cursussen te geven om budgethouders te informeren over wet- en regelgeving rondom het pgb en de wijze waarop budgethouders hiermee om kunnen gaan. Deskundigheidsbevordering van de eigen medewerkers (MEE-consulenten en medewerkers Per Saldo) en actief naar elkaar doorverwijzen. Signaleren en uitwisselen van problemen die zich voordoen rondom het pgb om de ondersteuning van (potentiële) budgethouders te optimaliseren. Artikel 2: De volgende inspanningsverplichtingen op zich te nemen: Voor MEE Nederland Informeren, adviseren en ondersteunen van (potentiële) budgethouders. Het betreft hier algemene informatie en advies. De consulent wint informatie in bij Per Saldo wanneer er specifieke vragen zijn over het pgb. Bijvoorbeeld over rechten en plichten van een budgethouder, het werkgeverschap, sociale zekerheid en verantwoording. Informeren van cliënten over de voorlichtingsbijeenkomsten en cursussen die georganiseerd worden voor (potentiële) budgethouders. Signaleren van problemen en knelpunten rondom het pgb (bemiddelingsbureaus etc.) en informatie-uitwisseling hierover met Per Saldo. Per Saldo kan deze signalen en knelpunten gebruiken in de belangenbehartiging. Faciliteren van locaties voor het geven van cursussen en/of voorlichting. Beschikbaar stellen van informatie over Per Saldo en (potentiële) budgethouders wijzen op de dienstverlening van Per Saldo. Voor Per Saldo Bijhouden van actuele informatie voor MEE-consulenten en (potentiële) budgethouders. Bijvoorbeeld door het geven van voorlichting en/of cursussen. Ondersteunen van MEE-consulenten bij complexe vragen, concrete casuïstiek en vragen over aanpalende regelgeving. Dit gebeurt zowel telefonisch, per e-mail of in een andere afgesproken vorm. Ondersteunen van de cliënten van MEE bij vragen over rechten en plichten van een budgethouder, het werkgeverschap, sociale zekerheid en verantwoording. Beantwoorden van één vraag wanneer de cliënt geen lid is van Per Saldo. Wanneer een cliënt wel lid is van Per Saldo kan hij onbeperkt vragen stellen. Actief MEE informeren over veranderingen die maatregelen en bezuinigingen met zich meebrengen en wat de gevolgen hiervan zijn voor (potentiële) budgethouders. Signaleren van problemen rondom het pgb (bemiddelingsbureaus etc.) en uitwisseling hiervan, om de ondersteuning van (potentiële) budgethouders te optimaliseren. (Potentiële) Budgethouders wijzen op de dienstverlening van de MEE-organisaties. 2
Artikel 3: Wanneer wordt besloten tot de vergoedingsregeling persoonlijke zorg zijn in principe de afspraken in dit convenant, voor zover relevant, ook daarop van toepassing. Artikel 4: De volgende afspraken ter uitvoering en evaluatie van het convenant: Partijen informeren actief hun achterban, het Ministerie van VWS en hun samenwerkingspartners over de doelstelling en reikwijdte van dit convenant. MEE Nederland bevordert een actieve bijdrage van haar leden, de MEEorganisaties, om vorm te geven aan de gemaakte afspraken. Per Saldo bevordert een actieve bijdrage van haar medewerkers om vorm te geven aan de gemaakte afspraken. Ter uitvoering van dit convenant stellen partijen een gezamenlijke projectgroep in, die ook voorstellen doet voor de organisatorische en financiële aspecten. Het convenant wordt aangegaan voor een periode van twee jaar. Partijen evalueren halfjaarlijks de uitvoering van het convenant en kunnen dan tot aanpassing van het convenant besluiten. Uiterlijk drie maanden voor de afloop van convenant besluiten partijen over de eventuele verlenging van het convenant en de condities waaronder die eventuele verlenging zal plaatsvinden. Aldus overeengekomen en ondertekend in tweevoud op 12 oktober 2011 te Den Haag: Namens MEE Nederland, Namens Per Saldo, Mr. drs. J.M. de Vries, directeur MEE Nederland. Mr. A.W.D. Saers, directeur Per Saldo 3
Toelichting: Gezamenlijke missie De gezamenlijke missie van MEE Nederland en Per Saldo is het bevorderen van ee n weloverwogen keuze voor een pgb waardoor mensen de regie over eigen leven kunnen behouden. Budgethouders dienen goed op de hoogte te zijn van de voor- en nadelen van een pgb. Dit is vaak niet het geval. Mensen weten niet wat een pgb precies inhoudt en welke verplichtingen dit met zich meebrengt. Zij worden verantwoordelijk voor de inkoop, de kwaliteit en de verantwoording van de zorg die met een pgb gefinancierd wordt. Om daadwerkelijk een bewuste keuze te kunnen maken is het noodzakelijk dat mensen over informatie beschikken voordat de indicatie wordt verstrekt. Met objectieve informatie kunnen zij zelf vaststellen of het pgb de zorg oplevert die beter bij hen past en of zij ook de verantwoordelijkheid van een pgb aankunnen. Vroegtijdige voorlichting, goede informatievoorziening en ondersteuning dragen bij aan een weloverwogen keuze. Dan betekent kiezen voor een pgb ook werkelijk het behoud van eigen regie. Rol MEE en Per Saldo bij het pgb MEE speelt zowel voor als na de indicatie een rol. Vóór de indicatie richt MEE zich op vraagverduidelijking. Vervolgens helpt MEE de cliënt bij de zoektocht naar het beste ondersteuningsaanbod voor de cliënt (te beginnen bij het versterken van de eigen kracht en benutten van het eigen netwerk). Na de indicatie zoekt MEE samen met de cliënt naar de zorg of ondersteuning die het beste bij hem past, zowel in zorg in natura als in pgb. Wanneer de ondersteuning zich specifiek richt op een pgb, geven de MEE-organisaties daarover informatie en advies. Indien nodig ondersteunen zij de cliënt bij het aanvragen van een indicatie. Het is een taak van de MEE-consulent om de situatie van de potentiële budgethouder in kaart te brengen. Samen met de cliënt maakt MEE de afweging of een pgb de best passende oplossing is of dat zorg in natura geschikter is. MEE ondersteunt niet bij de administratie en budgetbeheer van het pgb. Bij Per Saldo kunnen budgethouders niet alleen terecht voor algemene informatie over het pgb, maar ook voor specifieke en inhoudelijke informatie over het pgb. Zoals de veranderingen in wet- en regelgeving, de rechten en plichten van een budgethouder, maar ook voor informatie over het werkgeverschap, sociale zekerheid, verantwoording, etc. 4
MEE Nederland MEE Nederland is de landelijke vereniging van de 22 MEE-organisaties die staan voor professionele, laagdrempelige en stelseloverstijgende cliëntondersteuning. MEE ondersteunt mensen met een beperking en hun netwerk op alle levensgebieden en in alle levensfasen. Daardoor kunnen zij, naar vermogen, meedoen in de samenleving. MEE is onafhankelijk en staat naast de cliënt. MEE richt zich op het versterken van de eigen kracht, het benutten van het netwerk en het behoud van regie over eigen leven. Per Saldo Per Saldo is de landelijke vereniging van budgethouders met ruim 25.000 leden. Zij informeert, adviseert en ondersteunt haar leden en hun netwerk. Per Saldo behartigt de collectieve belangen van haar leden en is spreekbuis voor alle betrokken actoren. Per Saldo zet zich in om te zorgen dat in de beleidsplannen van het Ministerie van VWS de eigen regie van mensen behouden blijft of verworven wordt. i Zie de brief inzake de uitwerking van de voorgestelde pgb-maatregelen van 15 september 2011. ii Zie de Programmabrief langdurige zorg van 1 juni 2011. iii Per 2013 worden de taken van de zorgkantoren overgenomen door zo rgverzekeraars. Hiermee worden zij verantwoordelijk voor de uitvoering van de AWBZ. 5