#WvdM14 De nieuwswijze brugklasser Gonnie Eggink
Wat komt er aan de orde? Wat is mediawijsheid? Onderzoeksvraag Methode Uitkomsten Conclusie/literatuur Discussie 27-11-2014 2
Wat is mediawijsheid? (1/4) Het geheel van kennis, vaardigheden en mentaliteit waarmee burgers zich bewust, kritisch en actief kunnen bewegen in een complexe, veranderlijke en fundamenteel gemedialiseerde wereld. (Raad voor Cultuur, 2005) Een mediawijze leerling kan op zelfbewuste wijze gebruik maken van de positieve mogelijkheden die media bieden, zonder daarbij zichzelf of anderen te schaden. (Mijn Kind Online, Handboek Mediawijsheid, 2010 ) Mediawijsheid = de verzameling competenties die je nodig hebt om actief en bewust deel te kunnen nemen aan de mediasamenleving. (Mediawijzer.net, 2012) 27-11-2014 3
Wat is mediawijsheid? (2/4) Het competentiemodel 27-11-2014 4
A. Begrip (passief) B. Gebruik (actief) Wat is mediawijsheid? (3/4) 4 competentiegroepen C. Communicatie (interactief) D. Strategie (effectief) 27-11-2014 5
A. Begrip Wat is mediawijsheid (4/4) De competentiegroep Begrip? 1. Inzicht hebben in de medialisering van de samenleving. 2. Begrijpen hoe media gemaakt worden/hoe media-inhoud geproduceerd wordt. 3. Zien hoe (nieuws)media de werkelijkheid kleuren. 27-11-2014 6
Onderzoeksvraag (1/2) (Project) Wat zijn de verschillen tussen middelbare scholieren met betrekking tot het begrijpen van media-inhoud? In hoeverre zijn deze verschillen te verklaren door : Geslacht Onderwijsniveau De aandacht die de school schenkt aan mediawijsheid 27-11-2014 7
Onderzoeksvraag (2/2) (Vandaag) Begrijpen leerlingen hoe nieuwsmedia de werkelijkheid kleuren? Vrijheidsstrijder of terrorist? Asielzoeker, indringer of vluchteling? 27-11-2014 8
Methode (1/2) De aanpak Gestructureerde vragenlijst op papier. Gesloten vragen (2/3 antwoordmogelijkheden). 30 nieuwsvragen gebaseerd op Rosenbaum (2007) en Ashley e.a (2013). Klassikaal afgenomen door 4 e jaars studenten Journalistiek op 13 VO-scholen (met een programma mediawijsheid/zonder een programma mediawijsheid). Opmerkelijk: de bereidwilligheid van scholen om te participeren. 27-11-2014 9
Methode (2/2) (enkele vragen) Opdracht 4. Waar Niet waar De verhalen in het nieuws gaan over alle belangrijke gebeurtenissen van die dag. x Nieuws over de Islam wordt door alle televisiestations op dezelfde manier gemaakt. Als een item wordt uitgezonden, zie je dezelfde dingen die je ziet als je er zelf bij bent geweest. Het nieuws geeft een volledige beschrijving van wat er is gebeurd. x x x 27-11-2014 10
Beschrijving respondenten 1/3 Geslacht (N=874) 49,4% jongens 50,6% meisjes 27-11-2014 11
Beschrijving respondenten 2/3 Onderwijsniveau 163 301 VMBO HAVO VWO 410 27-11-2014 12
Beschrijving respondenten 3/3 Mediatraject 406 468 geen mediawijs traject wel mediawijstraject 27-11-2014 13
Uitkomsten; algemeen 1/3 Hebben de respondenten inzicht in de manier waarop (nieuws) media de werkelijkheid kleuren? Zijn er verschillen tussen jongens en meisjes? 27-11-2014 14
Uitkomsten; algemeen 2/3 Hebben de respondenten inzicht in de manier waarop (nieuws) media de werkelijkheid kleuren? Zijn er verschillen tussen de niveaus? Gemiddelde score (max=30) 25 24 23 22 21 20 19 18 17 16 15 21,2 21,8 19,6 VMBO HAVO VWO 27-11-2014 15
Uitkomsten; algemeen 3/3 Hebben de respondenten inzicht in de manier waarop (nieuws) media de werkelijkheid kleuren? Zijn er verschillen tussen groepen die een mediawijsheidprogramma volgen en groepen die geen mediawijsheidprogramma volgen? 25 24 23 22 21 20 19 18 17 16 15 20,8 volgt een programma 21,4 volgt GEEN programma 27-11-2014 16
Opmerkelijke uitkomsten per vraag 1/4 Het nieuws geeft een volledige beschrijving van wat er is gebeurd. (% juiste antwoorden) VMBO 49 67 HAVO HAVO/VWO 76 71 71 74 Cursus niet gevolgd Cursus gevolgd VWO 77 81 0 20 40 60 80 100 27-11-2014 17
Opmerkelijke uitkomsten per vraag 2/4 Een verslaggever die oud is, zendt ander nieuws uit dan een verslaggever die jong is. (% juiste antwoorden) VMBO 49 57 HAVO 46 53 Cursus niet gevolgd HAVO/VWO 33 48 Cursus gevolgd VWO 47 53 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 27-11-2014 18
Opmerkelijke uitkomsten per vraag 3/4 Onderwerpen die met conflicten te maken hebben krijgen meer aandacht in het nieuws dan andere onderwerpen. (% juiste antwoorden) VMBO 79 81 HAVO HAVO/VWO 84 82 86 78 Cursus niet gevolgd Cursus gevolgd VWO 83 87 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 27-11-2014 19
Opmerkelijke uitkomsten per vraag 4/4 Nieuws over twee mannen of twee vrouwen die gaan trouwen, wordt overal op de wereld op dezelfde manier uitgezonden. (% juiste antwoorden) VMBO 83 92 HAVO VWO/HAVO 89 94 97 100 Cursus niet gevolg Cursus gevolgd VWO 95 98 0 20 40 60 80 100 27-11-2014 20
Wat zijn nu de verschillen tussen vergelijkbare groepen m.b.t. nieuwswijsheid? 25 20 21 22 22,4 22,6 21,6 20 17,8 20,1 15 10 5 Cursus gevolgd Cursus niet gevolgd 0 27-11-2014 21
Conclusie 1/1 Wat zijn de verschillen tussen middelbare scholieren met betrekking tot het begrijpen van media-inhoud? Meer specifiek: begrijpen leerlingen hoe nieuwsmedia de werkelijkheid kleuren? Er zijn wel verschillen tussen de groepen, maar: De verschillen zijn erg klein. Verwacht verschil m.b.t. opleiding (niveau). Onverwacht verschil m.b.t. mediawijsheid. 27-11-2014 22
Vragen 1. Validiteit? 2. Betrouwbaarheid? 27-11-2014 23
Beperkingen Hadewijch Vanwynsberghe, Steve Paulussen, Pieter Verdegem 27-11-2014 24
Terug naar Rosenbaum (2007) en Ashley e.a. (2013). Rosenbaum (onderzocht leerlingen van internationale scholen); het begin is er, maar de onderzochte groep is atypisch. Ashley e.a. (onderzocht studenten); hoge scores dus werk verder met het instrument met andere groepen, want studenten zijn ervaren test takers. 27-11-2014 25
Tot slot Eggink (onderzocht brugklassers) Met dank aan vierdejaars studenten Journalistiek: Werk interdisciplinair verder en zoek samenwerking met experts uit onderwijs & wetenschap. g.eggink@windesheim.nl 27-11-2014 26