M a g a z i n e v o o r o n d e r n e m e n d T w e n t e Twentevisie Jaargang 13 Nummer 3 Maart 2001 Akzo Nobel: ondanks winst van 2 miljard geen 110 miljoen voor stop van chloortrein Modelprof Sander Westerveld wil prijzen: Niet bij Liverpool, dan in Spanje Hogeschooldirecteur Albertjan Peters (55) begint als ondernemer Eastborn van Wim Samsen wint BOV-trofee Nieuwe economie, nieuwe kansen Schaats- en skeelerfabrikant Raps vindt uit maar vergeet te verkopen Plaatselijke Akzo Baas: Honderden banen in Hengelo op het spel Twentevisie Jaargang 13 Nummer 3 Maart 2001
Colofon Twentevisie is een onafhankelijk economisch magazine dat maandelijks (m.u.v. juli/augustus) verschijnt voor ondernemers in Twente. In dit blad zijn onder meer verhalen opgenomen van interviews die hebben plaatsgehad in het economische radioprogramma Memphis dat elke eerste zaterdag van de maand wordt uitgezonden via Radio Oost. De opnames vinden op dinsdag daaraan voorafgaand plaats in de TOS-ruimte van het Arke Stadion in Enschede. Daarnaast fungeert Twentevisie als officieel mededelingenorgaan voor deelnemers van de Industriële Kring Twente. Directeur Baas van Akzo ervaart eindelijk concurrentie De Singel-advocaten: alleen nog de leuke zaken En de BOV-winnaar is... Eastborn 2 5 6 Olympisch Steunpunt Twente voor 4 jaar gesteund door Ernst & Young 39 Oranje-speler Sander Westerveld: Voor geld hoef ik het niet meer te doen 41 UITGEVER MediaSales Nederland bv. Anninksweg 50, Hengelo Postbus 702, 7550 AS Hengelo Telefoon 074-245 52 52 Fax 074-250 35 13 E-mail: twentevisie@mediasales.nl Website: www.twentevisie.nl Directie Robert Staal Blad manager Anno Oude Engberink Han Bruggink (assistent) Redactie Jan Medendorp (hoofdredacteur) Pascal Jacobs, Bert Eeftink Martin Steenbeeke, Eddy van der Ley Marti ten Kate, Eric Brinkhorst (fotografie) Redactie IKT Niko Wind Saskia Rikhof-Slot H.C. de Jonge (fotografie) Albertjan Peters verruilt Hogeschool voor bedrijfsleven Jan Baans Safe Internet gelooft in veilig internet Beursanalyse en commentaar OBX: oostelijke beursfondsen in beeld 10 18 20 Jonge ondernemer Rik Nijkamp: Raps glijdt Viking voorbij 30 Müller Transport: van transporteur naar regisseur Geert Damstra Laboratorium: internationaal testcentrum Universiteit Twente heeft haast met technologiepark Gesteund door het succes: VIT-programma met twee jaar verlengd Jan Medendorp 54 56 58 61 1 Inhoud Secretariaat IKT Hengelosestraat 585 Postbus 5501, Enschede 7500 GM Enschede Telefoon 053-48 49 980 Fax 053-48 49 985 Advertentie-exploitatie MediaSales Nederland bv. Jeroen Achterberg, Lidy Busscher en Aleid Kluivers Telefoon 074-245 52 52 Fax 074-250 35 13 E-mail: verkoop@mediasales.nl Advertentiemateriaal aan MediaSales Nederland bv. T.a.v. Han Bruggink Postbus 702, 7550 AS Hengelo Privé-abonnementen Kosten: ƒ75,- per jaar (10 nummers). Opgave: uitsluitend per fax 074-250 35 13 of E-mail: administratie@mediasales.nl Basis lay-out & vormgeving TerZake. reclameadvies, Hengelo Lithografie Laserline, Hengelo Druk Roelofs, Enschede Coverfoto Eric Brinkhorst, Beckum De oplage bedraagt ongeveer 6.500 exemplaren en wordt verspreid onder IKT-deelnemers, bedrijven met meer dan 5 werknemers, en zogenoemde decision makers. Artikelen uit deze uitgave mogen niet zonder toestemming van de uitgever worden overgenomen. Aan de inhoud van dit blad kunnen geen rechten worden ontleend. MediaSales Nederland bv Rubrieken/columns Financieel Accent Nieuws & Feiten Pensioenen Juridisch Gezien Onroerend Goed Notarieel Advies Online Strategie IKTvisie op... Scope IKT Nieuws Twente Agenda 9 14 17 23 25 29 33 53 62 63 64 Akzo Nobel heeft zich in het afgelopen jaar helemaal klem verdiend, een recordwinst werd in de boeken geschreven. Ik gun dat die Van Lede en kornuiten van harte. Hard voor gewerkt. Ongetwijfeld. Maar ik zit een beetje in mijn maag met die chloortreinen. Dat Akzo niet enthousiast meewerkt aan een chloorloze samenleving, zo naïef ben ik ook weer niet. Maar het bedrijf zou wel meer maatschappelijke betrokkenheid kunnen tonen bij het definitief stoppen van de chloortrein. Het bedrijf heeft inderdaad al veel gedaan om het aantal treinen te verminderen, maar leunt nu achterover in de zetel met de mededeling dat als de trein niet meer mag rijden de overheid dan maar een nieuwe fabriek moet bekostigen. Als morgen het zout op is in Hengelo, wordt nog dezelfde avond de vestiging gesloten. Dan mag de maatschappij ook opdraaien voor het ondernemersrisico van Akzo. De chloortrein moet weg, zo snel mogelijk. De overheid en Akzo moeten dat samen oplossen. Ik heb in de afgelopen jaren net iets te veel rampen meegemaakt. En sussende ondernemers met statistieken in de hand (paternalisme pur sang) vertrouw ik helemaal voor geen cent. Eén openspringende wagon met chloor kan zomaar 5000 mensenlevens kosten. Twentevisie. 3/2001
Zoutproductie Akzo Nobel in Hengelo staat onder grote druk Voormalige zoutmonopolist 2 Anne Baas vertrekt over een half jaar als directeur van Akzo in Hengelo. Het was maar een kleine toelichting bij de presentatie van de Akzo Nobel-jaarcijfers over het jaar 2000. De resultaten van de zoutproductie bleven het vierde kwartaal achter bij de verwachtingen. Niets iets om je druk om te maken als je net een recordwinst van ruim 2 miljard gulden bekend hebt gemaakt, maar in Hengelo vinden ze het niet leuk. Daar ervaren ze nu eindelijk wat concurrentie is. (door Martin Steenbeeke) Twentevisie. 03/2001
ervaart wat concurrentie is De positie van Akzo in de zoutmarkt leek schier onaantastbaar. Totdat een paar jaar geleden in het noorden van het land Frima zich opwierp als concurrent. Frima bleek niet die grote concurrent te worden als ze wellicht zelf had gehoopt, maar in het spoor van Frima zijn inmiddels wel anderen in de zoutmarkt gedoken. Akzo Nobel is en blijft de grootste in de wereld bij de levering van bulkproducten aan de chemische industrie maar moet de laatste tijd duidelijk inleveren op de specialties, de consumentenproducten zoals het keukenzout. Behalve door een stijging van de energieprijs staan de resultaten onder druk door de toenemende concurrentie. We zijn in Nederland heel lang een monopolist geweest, maar moeten leren concurreren, erkent locatiedirecteur Anne Baas van Akzo Nobel in Hengelo. De concurrentie komt uit landen als Israël, Engeland, Frankrijk en Oost-Europa. En daar moet het bedrijf enorm aan wennen, erkent Baas. Niets menselijks is ons vreemd. Als je geen stok achter de deur hebt gehad ga je op je lauweren rusten. Nu moeten we omschakelen en daar zijn we nog steeds mee bezig. Akzo heeft zich jarenlang bijna hooghartig op het standpunt gesteld dat het bedrijf het beste product levert en dat kwaliteit altijd de doorslag zal geven. Dit beeld wordt nu door topman Van Lede genuanceerd. Ik denk dat ik de mensen die zout produceren beledig maar kwaliteit speelt niet zo n grote rol als bij consumentenproducten. Wij wachten gewoon op een nieuw evenwicht in de markt, dan zullen rendementen zich herstellen. Chemiedivisie Van Lede is erg tevreden over het presteren van de Chemiedivisie. Na de Pharma, de moneymaker van het concern, was Chemie de divisie die het meeste geld in het laatje bracht. Volgens Akzo heeft het afstoten van onrendabele onderdelen, zoals Soda en wegenzout in Amerika, een positief effect gehad. Wij verlangden van chemie een rendement op het geïnvesteerde vermogen van vijftien procent, zegt Van Lede. Dat is voor het eerst sinds zeven jaar gelukt en dus is een gelukwens op zijn plaats. In Hengelo is volgens locatiedirecteur Baas het rendement verbeterd door een combinatie van een aantrekkende economie en het terugdringen van de kosten. We hebben de organisatie slimmer in elkaar gestoken, zegt Baas. Dat is een plastische omschrijving voor het terugbrengen van het aantal arbeidsplaatsen in Hengelo van 1000 naar 650. De banenreductie liep hand in hand met de aanschaf van betere materialen waardoor er veel minder onderhoud nodig was. Kosten reduceren door de fabriek uit te breiden en meer te produceren, was voor Hengelo geen optie. Daarvoor ligt het bedrijf veel te dicht bij een woonbuurt. Binnenzee Akzo boort al sinds 1918 naar zout in de Twentse bodem. Twente was miljoenen jaren geleden een binnenzee, en nadat het zeewater was verdampt bleef er op een diepte van 450 meter in de grond een vijftig meter dikke laag steenzout achter. Onder de naam Koninklijke Nederlandse Zoutindustrie werd bij Boekelo begonnen met het winnen van steenzout. Na de opening van het Twenthekanaal werd de fabriek in 1936 verplaatst naar Hengelo. Ook de concessiegebieden waar naar zout geboord mocht worden, verplaatsten zich. In totaal is er zo n 72 miljard kilo naar boven gehaald. En de zoutvoorraad is zo groot dat Akzo nog honderden jaren door kan gaan met zout winnen in de regio. In Hengelo wordt per jaar zo n twee miljoen ton zout per jaar geproduceerd en verwerkt. Een klein deel daarvan is keukenzout, het overgrote deel wordt gebruikt in de voedingsmiddelenindustrie, landbouw en veeteelt of als wegenzout. Vijf procent van al het zout wordt gebruikt voor de productie van chloor. Chloortransport De fabriek in Hengelo produceert 70.000 ton chloor maar door de sluiting van een aantal fabrieken in Hengelo kan niet al het chloor op de locatie verwerkt worden. Het teveel wordt per spoor vervoerd naar de Akzo-fabriek in Rotterdam en tegen die transporten is de laatste tijd veel weerstand ontstaan. Vanuit Hengelo en de Akzofabriek in Delfzijl rijden twee tot drie maal per week, s nachts, met een vaartje van veertig tot zestig kilometer per uur de chloortreinen door woonwijken en stedencentra. In de jaren zeventig ging het nog om 250.000 ton, nu is die hoeveelheid gedaald tot 50.000 ton. Nog steeds teveel, aldus de Socialistische Partij die fel actie voert en inmiddels veel gemeenten en provincies aan haar kant weet. De bestuurders zijn geschrokken van een Gronings rapport waaruit blijkt dat er bij een ongeval met een chloortrein vijfduizend doden en twintigduizend gewonden kunnen vallen. Het transport over spoor is gegarandeerd veilig, nuanceert Baas de berichtgeving over verrotte spoorbielzen en verroeste moeren op de Akzo-spoorlijn in Hengelo. De cijfers geven ons gelijk. De laatste vijftig jaar is er nog nooit een ongeval met een dodelijk slachtoffer geweest. Maar als de hele bevolking roept dat het niet veilig is, houden wij dat niet nog eens vijftig jaar vol. Dat voelen wij ook wel aan. Baas geeft aan dat er behalve de maatschappelijke druk nog een economische factor meespeelt. Het kost ons honderd gulden per ton chloor om het van Hengelo naar Rotterdam te brengen. Het is uiteraard goedkoper om het chloor direct in de omgeving van de fabriek te verwerken. Sleeptouw Vandaar dat Akzo met minister Pronk onderhandelt over het beperken van de chloortransporten tot maximaal 10.000 ton. Daar moet wel een financiële tegemoetkoming van 110 miljoen gulden van het rijk tegenover staan. Het geld is nodig om investeringen te doen, die anders niet gedaan zouden worden. Als de samenleving ons dwingt om de chloortransporten te reduceren is zo n vergoeding niet meer dan normaal, stelt Van Lede. Als Akzo gedwongen wordt om zonder financiële vergoeding versneld een eind te maken aan de chloortransporten, staan er volgens Baas enkele honderden banen in Hengelo op de tocht. De chloorfabriek in Hengelo draait dan met verlies, dat houd je op termijn niet vol en dan komt er een moment dat je moet sluiten. Dat Akzo de ene week een recordwinst van twee miljard gulden presenteert en de andere week 110 miljoen gulden verlangt ter compensatie van wat deels een bedrijfseconomisch en deels een maatschappelijk probleem is, vindt Baas geen vreemde zaak. Bij Akzo moet elke groep voor zichzelf zorgen. Jarenlang is de vezeldivisie op sleeptouw genomen. Van dat principe willen we af. 3 Twentevisie. 03/2001
Filosofie van De Singel-advocaten: We doen alleen zaken die we leuk vinden Het is hun een doorn in het oog en ze ergeren zich er mateloos aan: de volstrekt vercommercialiseerde maatschappij. Weer iets nieuws beginnen omdat dat toevallig nóg meer geld oplevert en vrijwilligerswerk verfoeien omdat het de kassa niet laat rinkelen. Het zijn de advocaten die eind januari een kantoor betrokken op de Lasondersingel in Enschede en ze doen voortaan alleen nog maar die zaken die ze de moeite waard vinden. En als het even niet anders kan of wanneer zij dat nodig vinden, doen ze hun werk nog voor een prikkie ook. In de tuin van het gebouw ligt nog een enorm stuk beton. Afkomstig van de explosie bij SE Fireworks in mei vorig jaar en het betekende de ommekeer in het leven van de vorige bewoners; zij konden het niet opbrengen het pand in zijn geheel te restaureren om uiteindelijk tegen de schutting aan te kijken die de gemeente in de achtertuin opbouwde. Maar het vertrek van de vorige bewoners uit het karakteristieke pand is net zo opmerkelijk als de komst van de juristen die zich inmiddels De Singel-advocaten noemen. De eerste naam was overigens Tom Poes en de Meester, een naam die wellicht nog beter bij hun gedachtegoed past. De advocaten Jacobs, Reuder, Wilderink en Sabaroedin (eerder samengewerkt bij Jacobs Kranenburg) willen alleen nog maar dingen doen die ze ook echt leuk vinden. (door Mario van Santen) De vier Singel-advocaten, v.l.n.r.: Sabaroedin, Reuder, Jacobs en Wilderink. Eerst probeerden ze dat op eigen kracht, maar de broeders van het eerst uur, vonden het samen toch een stuk gezelliger. Vanuit hun nieuwe kantoor dragen zij sinds januari hun levenswijze uit. Sabaroedin daarover: Ikzelf deed ook mee aan de jacht op meer gewin en hield ervan de strijd aan te gaan. Nu ben ik op een punt beland dat ik de meeste voldoening haal uit zaken, waarin ik de strijdende partijen door mijn bemiddeling bij elkaar weet te brengen. Kolos Ook Reuder moet er inmiddels niet meer aan denken te moeten lijden onder het juk van een advocatenfabriek. Zo n glazen kolos waar je met dertig advocaten, veertig notarissen en hoeveel meer accountants moet strijden voor het belang van de zaak en waar wordt gevraagd of je ziek bent als je het na 9 uur s avonds voor gezien houdt. Nog meer en nog harder werken, om maar in aanzien te stijgen en jezelf af te zetten tegen je collega s met een houding van kijk mij eens waanzinnig goed bezig zijn. We hebben met z n vieren goed afspraken gemaakt over hoe het hier op kantoor zou moeten marcheren. En daar wordt niet aan getornd. Eén van die afspraken is dat wij ons hebben voorgenomen bij elke zaak die ons wordt voorgelegd, eerst af te vragen of wij het wel een goede zaak vinden. En met goed bedoelen we dan niet of we er een grote omzet uit kunnen halen, maar of we hem op redelijke termijn tot een goed einde kunnen brengen, waarin beide partijen zich kunnen vinden. Het steekt ons dat we niet meer zelf kunnen beslissen of we een klant pro deo willen helpen. Dat is tegenwoordig allemaal uitbesteed aan de Bureaus voor Raadslieden. Dat is jammer, want een arme sloeber krijg je zo niet meer aan je bureau, terwijl die wel een hele mooie zaak voor ons kan hebben. Speijdel Hoewel de Singeladvocaten unaniem zeggen alleen nog de leuke zaken te willen oppakken, bedoelen ze daarmee niet dat ze die zaken willen doen die in de media veel aandacht krijgen. Vaak gaat het dan over strafrecht, want octrooirecht, familiezaken of bemiddeling doen het al veel minder in de media. Een concurrent voor Doedens, Spong of Speijdel zullen ze niet worden. Reuder: Toch hebben we veel bewondering voor die mensen, omdat ze op hun specifieke gebied ook zeer goed zijn. De broertjes Speijdel hier in Enschede zijn op hun gebied van het strafrecht zeer aansprekend bezig. Zij waren de eerste strafpleiters die in gevangenis de Karelskamp in Almelo een advertentie ophingen. Dat veroorzaakte enige jaren geleden de nodige beroering in de advocatuur. Dat was toen echt op het randje. Het was not done om reclame voor jezelf te maken. Achteraf bezien was het wel een sterke zet van de Speijdels. Toch zul je dat van ons in de toekomst nooit en te nimmer meemaken, wij hebben het druk genoeg. Dan krijg je allemaal van die mensen op kantoor die per se jou willen hebben. Stel je voor zeg; we willen ook nog eens nee tegen het werk kunnen zeggen. 5 Twentevisie. 03/2001
Van jongste bediende naar ondernemer met de beste visie: 6 Eastborn wint Wim Samsen overlegt met de andere.kandidaten Twentevisie. 03/2001 Hij is inmiddels een bekende ondernemer in de regio. Eén die zich laat gelden. Een paradepaardje waarmee de overheid (zoals de provincie) graag pronkt. Hij is succesvol, heeft een grote mond en gaat zijn maatschappelijke verantwoordleijkheid niet uit de weg. En dat is opvallend want Wim Samsen kwam binnen bij Eastborn Slaapsystemen als jongste bediende (in 1971). Zonder allerlei opleidingen maar met een gezond verstand kijkt hij verder dan alleen naar de omzet en de winst van zijn bedrijf. Dat legt hem geen windeieren. Hij dong al eens mee naar de titel manager van het jaar (uitgeschreven door het blad Management Team). En in 2001 wint hij volstrekt terecht de BOV-troffee. Een voorbeeld voor veel ondernemers. (door Jan Medendorp) Eastborn Slaapsystemen telt een paar zwakke punten. Zoals de vestiging in Vroomshoop, achteraf op een industrieterrein. Hoewel de infrastructuur is en wordt verbeterd, zullen de vrachtauto s tientallen kilometers door de polders moeten op weg naar de klanten. Samsen gaat voor geen goud weg uit Vroomshoop. Sterker nog, hij heeft nog niet zo lang geleden weer voor veel geld geïnvesteerd en hij heeft vergevorderde plannen om de bedrijfsruimte uit te breiden naar 20.000 m 2. Er werken circa 180 mensen.
BOV-troffee 7 Eastborn is in 1959 opgericht door de heer Mostert. In 1971 is Wim Samsen in dienst getreden als jongste bediende. In 1986 heeft hij een 50% belang in het aandelenkapitaal verworven en in 1989 de resterende 50%. Het succes van Eastborn is vooral het succes van Samsen die nadrukkelijk zijn bedrijf vertegenwoordigt. Om de continuïteit van zijn bedrijf te garanderen heeft hij inmiddels twee directieleden in de gelegenheid gesteld om de aandelen in Eastborn (ieder 33%) te verwerven. Geen Rolls Royce Het merk Eastborn staat als A-merk in het middensegment (een kwalitatief goed product/slaapsysteem voor een navenante prijs). Ambities om het topsegment te bedienen heeft men vooralsnog niet ( we hoeven geen Rolls Royce te maken ). De activiteiten beslaan de ontwikkeling, productie en verkoop van slaapsystemen (lees matrassen in combinatie met de juiste bedbodem en springboxen, ledikanten worden sinds kort niet meer gemaakt). Door middel van een elektronische meetmat met 600 sensoren kan de verkoper de drukplekken van een consument inventariseren als hij/zij op een matras ligt. Een computerprogramma kan op basis van die informatie en een aantal aanvullende variabelen (zoals gewicht en lengte) het beste slaapsysteem van Eastborn voor de desbetreffende persoon aanwijzen. De consument is zeer tevreden met het advies en de detaillist geeft aan dat de meeste testen leiden tot verkoop van een Eastborn-slaapsysteem. De investering van ƒ 20.000,- wordt door de detaillist snel terugverdiend. Eastborn wil in de komende jaren een iets kleinere groep van dealers/detaillisten die de Eastborn-filosofie sterker willen en kunnen uitdragen. Deze detaillisten dienen dan Eastborn als hoofdmerk in hun assortiment te kiezen. Sterkste man Samsen vindt het een sterk punt van Eastborn dat het bedrijf geen onderdeel uitmaakt van een groot concern, maar gewoon een directeur/aandeelhouder heeft die snel op ontwikkelingen kan inspringen. Hij realiseert zich terdege dat één van de kritieke succesfactoren ligt bij de communicatie met de klant/ detaillist. De detaillist is een belangrijke schakel in het distributiekanaal van Eastborn. Derhalve wordt een substantieel deel van de communicatie-inspanningen gericht op deze groep. Zo worden zeer regelmatig dealerbijeenkomsten en verkooptrainingen georganiseerd (op lokatie, maar ook in de eigen opleidingsruimte met showroom). Eastborn gaat zelfs zover adviezen te geven over de inrichting van de winkel. Om de herkenning van het merk te bevorderen zet Eastborn over de hoofden van de detaillisten heen landelijke media als communicatiemiddel in. Door middel van radioreclame en televisiepromotie (sterkste man van Nederland, sportsponsoring eredivisionist damesvolleybalteam Eastborn Volco) wordt de nadruk gelegd op de naamsbekendheid. Het vrachtwagenpark wordt benut als rijdende reclamezuil. Op (internationale) beurzen presenteert Eastborn zich immer prominent. Over de gehele linie worden logo, naam, lettertype en kleurstelling eenduidig en consistent gebruikt, waardoor de herkenbaarheid van het merk verder wordt versterkt. Het totale budget voor communicatie bedroeg in 2000 1,5 miljoen gulden (ca. 3% van de jaaromzet). Pieter Storms Naast de externe communicatie wordt de interne communicatie niet vergeten. De medewerkers worden tweemaal per jaar bijgepraat over de ontwikkelingen van het bedrijf. Ook verschijnt sinds kort het Eastborn Bulletin. De klachtafhandeling verloopt gestructureerd volgens een vaste procedure. Indien Pieter Storms zich zou melden, dan zal hij met alle egards worden ontvangen. Eastborn staat open voor kritiek en beschouwt een klacht als een communicatiekans met als doel het negatieve aspect ervan om te buigen naar een oplossing en een tevreden klant. De naamsbekendheid wordt verder uitgebouwd door de inzet van internet. Eastborn wil de consumenten informeren over de slaapsystemen en hen leiden naar het dichtstbijzijnde verkooppunt. Door zijn inzet in het bestuur van de stichting Promotie Matrassen, hoopt de heer Samsen te bereiken dat de consument zich ervan bewust wordt dat een matras na 10 jaar dient te worden vervangen. De communicatie-inspanningen van deze stichting zijn daarop gericht. Eindoordeel BOV-jury De BOV-jury is van mening dat Eastborn communicatie zeer bewust en effectief inzet: Een strikt onderscheid tussen interne en externe communicatie wordt niet gemaakt. De wijze waarop invulling wordt gegeven aan communicatie vinden we in alle gelederen van het bedrijf terug. Van de belettering van de bedrijfswagens, de inzet van de media, de wijze waarop de detaillisten geïnformeerd en getraind worden tot de manier waarop de medewerkers worden geïnformeerd omtrent de filosofie van het bedrijf, aldus het juryrapport. Eastborn meet ieder jaar de effecten van de communicatie (NIPO-enquête en klanttevredenheidsonderzoek). Met haar streven om telkens weer iets nieuws te bieden, krijgen wij de indruk dat communicatie wordt beschouwd als een permanent onderdeel van het beleid. Dat de missie en strategie van Eastborn haar geen windeieren heeft gelegd zien we terug in de prima financiële positie van het bedrijf. Kortom de BOV-jury ziet in Eastborn ook een uitstekende landelijke finalist op het thema Effectieve Communicatie. Twentevisie. 03/2001
NISSAN PICKUP NISSAN. DESIGNED TO IMPROVE YOUR PERFORMANCE. ER IS AL EEN PICKUP V.A. F 29.600,- EXCL. BTW EN BPM, EXCL. VERWIJDERINGSBIJDRAGE EN KOSTEN RIJKLAAR MAKEN. AFGEBEELD: 4WD NAVARA MET OPGEBOUWDE ACCESSOIRES TEGEN MEERPRIJS. COMPLEET BIJ LESSCHER
c o l u m n f i n a n c i e e l a c c e n t Beschermingsconstructies bij Estate Planning Enige tijd geleden heb ik in een bijdrage aan dit blad op deze plaats aandacht geschonken aan het onderwerp Estate Planning. Ik heb Estate Planning toen omschreven als het opstellen van een plan om het vermogen op een juridische verantwoorde wijze tegen een zo laag mogelijke belastingheffing van de ene generatie op de volgende generatie te laten overgaan. Vrij vertaald in het Nederlands zou Estate Planning ook kunnen worden aangeduid als successieplanning. Aspecten die bij Estate Planning aan de orde komen zijn huwelijksvoorwaarden, testamenten en verzekeringen. Als al deze aspecten op een goede en deskundige wijze worden ingevuld kan een optimale besparing van successierecht worden bereikt. Een telkens terugkerend probleem bij de overheveling van het vermogen is dat de zeggenschap over het vermogen verloren gaat. Om dit te voorkomen wordt in de praktijk met verschillende beschermingsconstructies gewerkt. Op enkele van deze beschermingsconstructies wil ik in het onderstaande artikel verder ingaan. Uitsluitingsclausule Bij de overheveling van vermogen kan de schenker bedingen dat het vermogen niet valt in enige gemeenschap waarin de begiftigde is gehuwd. Hierdoor wordt voorkomen dat een schoonzoon of schoondochter (mede-)eigenaar wordt van de geschonken gelden. De uitsluitingsclausule gaat niet alleen op in de situatie dat de kinderen in algehele gemeenschap van goederen zijn gehuwd maar kan ook voorkomen dat het vermogen wordt verrekend op grond van een verrekenbeding in de huwelijkse voorwaarden. De uitsluitingsclausule moet bij de schenking worden opgenomen, het is in principe niet mogelijk achteraf nog een uitsluitingsclausule te bedingen. Last Een manier waarmee invloed kan worden uitgeoefend op de wijze van aanwending van het vermogen is de schenking onder een last. Hierdoor wordt in feite het bestedingsdoel van de schenking vastgelegd. Als de last niet wordt aanvaard wordt de schenking tenietgedaan. Vanwege het feit dat de schenker door de last wel heel erg in een keurslijf wordt gedwongen, zal duidelijk zijn dat de last maar in een zeer beperkt aantal gevallen soelaas zal bieden. Bewind Het instellen van bewind is een van de sterkste mogelijkheden om zeggenschap te blijven behouden of te laten uitoefenen over het vermogen, nadat dit door de kinderen na een schenking of na een overlijden is verkregen. Het bewind wordt in het algemeen ingesteld als de erflater of schenker onvoldoende vertrouwen heeft in het financieel inzicht van zijn kind/kinderen. Om bewind in te stellen is een notariële akte vereist. In deze akte moeten een of meer bewindvoerders worden benoemd. Het bewind kan voor een bepaalde periode worden ingesteld, maar het bewind kan ook periodiek deels vrij vallen. De rechthebbende (= de begiftigde) kan niet rechtstreeks aanspraak maken op het onder bewind gestelde vermogen en is dus niet bevoegd om zelfstandig vermogensbestanddelen te verkopen. De rechthebbende heeft wel recht op een jaarlijkse uitkering van het saldo van de opbrengsten en kosten van het vermogen. Certificering Certificering (van aandelen) is een veelgebruikt instrument om te komen tot een splitsing van de zeggenschap en het economisch belang van aandelen in een besloten vennootschap. Certificering komt veel voor in geval van bedrijfsopvolging van vader op zoon, waarbij de vader de zeggenschap over de onderneming slechts geleidelijk wenst over te dragen aan zijn zoon. Certificering vindt plaats door de te certificeren vermogensbestanddelen (in veel gevallen aandelen in een B.V.) over te dragen aan een speciaal daarvoor opgerichte Stichting Administratiekantoor, die in ruil daarvoor certificaten (van aandelen) uitreikt aan de voormalig eigenaar. Na de certificering berust de zeggenschap over het vermogen bij het bestuur van de Stichting Administratiekantoor (veelal de ouder), terwijl het economisch belang (de waardestijging, eventuele rente en/of dividenden) bij de certificaathouder(s) (de kinderen) ligt. Familiestichting Een laatste mogelijkheid om familievermogen te structureren, waar ik kort bij stil wil blijven staan, is het in het leven roepen van een familiestichting. Ook bij de overgang van vermogen naar de stichting vindt een splitsing plaats tussen het belang bij het vermogen en de zeggenschap over het vermogen. De zeggenschap berust immers bij het bestuur van de stichting. Het optuigen van een familiestichting luistert echter zeer nauw. Enerzijds moet er een voldoende onafhankelijk bestuur worden benoemd, anderzijds is het noodzakelijk om er voor te zorgen dat bij de stichting geen te belasten verkrijging wordt geconstateerd. In dat geval is de stichting namelijk schenkingsrecht verschuldigd naar een tarief dat kan oplopen tot 68%! Het voert in het kader van dit artikel echter te ver daar dieper op in te gaan. Zoals ik ook in het eerdere artikel over Estate Planning heb aangegeven is Estate Planning maatwerk. Naast de fiscaliteit is ook het civiele recht van groot belang bij de keuzes die u uiteindelijk maakt. Met de hulp van uw (belasting)adviseur moet u uiteindelijk de juiste keuze kunnen maken. In de praktijk is bijna aan elk probleem wel een mouw te passen. mr. G.J. Kluvers De auteur is als belastingadviseur verbonden aan Ten Kate & Huizinga te Denekamp 9 Twentevisie. 03/2001
Albertjan Peters gaat lobbyen voor Zuid-Holland Ambtenaar op on 10 Peters heeft (in de periode van 1987 tot 1994) de Haagse Hogeschool op orde gebracht. Maar liefst veertien scholen (met in totaal 14.000 studenten) werden gedwongen te fuseren. Peters kreeg het voor elkaar en ontwikkelde zelfs een nieuw onderkomen. Die klus bleef niet onopgemerkt. Zeven jaar geleden werd hij gebeld om naar Enschede te komen. Daar is hij buitengemeen trots op. Hij heeft het zelfs in zijn curriculum vitae opgenomen. En hij straalt het uit. Peters is natuurlijk gewoon ambtenaar. Topambtenaar, wel te verstaan, al bijna dertig jaar. En daar is hij trots op. Gezeik veegt hij in één klap van tafel. Tegen mensen die nodeloos zijn kostbare tijd stelen (zoals zonder goede argumenten tegenstribbelen), is hij meedogenloos. Bouw Muziekcentrum drukt op exploitatie, dat is heel slecht Albertjan Peters. Twentevisie. 03/2001 Er komt een bouwvakker de sobere hoekkamer op de eerste verdieping van het nieuwe pand van de Hogeschool Enschede (tegenwoordig Saxion Hogeschool) binnenvallen met de vraag of er een raam kapot is. Nee, maar het tocht hier wel als de ziekte, antwoordt de bewoner. De bouwvakker mompelt dat kieren dichten zijn afdeling niet is en verdwijnt snel. Het is illustratief voor de angst die Albertjan Peters (55) inboezemt; naar corpulentie neigend, bijna kaal met twee priemende ogen achter een brilletje. De bestuursvoorzitter heeft de reputatie van een killer. Een, laten we zeggen, assertief man! Wat hij in zijn kop heeft, heeft hij niet in zijn kont. Bij de Hogeschool wist iedereen zeven jaar geleden dat er wat moest gebeuren, iedereen riep alleen wat anders. Peters zette de lijnen uit. Niet autoritair of dictatoriaal zoals jij suggereert, daarvoor zijn de mensen hier veel te intelligent. En ook daarom is hij gevraagd om een nieuw lobbybureau te leiden in het westen. Zuid-Holland en de grote steden voelen zich ten opzichte van Amsterdam achtergesteld en Peters moet nu het kabinet bewerken. Een kluifje naar zijn hand. (door Jan Medendorp) De Hogeschool zocht iemand die de Hogeschool op de kaart kon zetten. Inmiddels snakken ze naar rust: in zeven jaar tijd heeft ook deze school een nieuw pandje dankzij Peters, een fusie met de Hogeschool IJselland is er door gedrukt (waardoor de op vier na grootste hogeschool is ontstaan met 17.000 studenten) en de organisatie die Peters kneedde, wil nadrukkelijk samenwerken met het bedrijfsleven. Wat hij jarenlang doceerde, gaat hij op zijn ouwe dag nog zelf doen: ondernemen. Hij heeft daarvoor een bedrijf opgericht: De Bijvanck BV. Vriendjespolitiek Hij gaat wat nieuws doen. Hij wordt directeur van het Zuidvleugelbureau. Het economisch evenwicht is verschoven in de Randstad. Rotterdam was altijd de trekker en Amsterdam het zielige zusje. Dat is niet meer. De kennisinfrastructuur is achtergebleven in de zuidelijke vleugel van de Randstad. Om Rotterdam weer in de vaart der volkeren op te stuwen zijn er tien grote
dernemerspad infrastructurele knelpunten opgesteld, zoals de Randstadrail, en de stationsomgevingen van Rotterdam, Den Haag en Delft, de herstructurering van het Westland en de verdere ontwikkeling van Rotterdam Airport. Voor al die programma s zijn projectleiders aangesteld. Maar ze willen een samenhangende aanpak in de richting van het kabinet. Het gaat om miljarden en hoe kun je de financiële lobby zo goed mogelijk organiseren? Daarvoor hebben ze dus dat bureau opgericht en daarvan word ik directeur voor drie dagen per week. Het bureau Zuidvleugel is met name een initiatief van Commissaris van de Koningin Fransen en de burgemeesters Opstelten en Deetman. En dan riekt de benoeming van Peters toch wel naar vriendjespolitiek, want in de jaren tachtig dat Peters topambtenaar op het ministerie van Onderwijs was, was Deetman minister en Fransen kamerlid. Ik werkte op het departement vooral voor Nel Ginjaar (staatssecretaris) en Jan Fransen heb ik pas later leren kennen. Met die VVD-lijn had ik weinig te maken. Muziekplein Zijn loopbaan bestaat uit perioden van zeven jaar. Ik ben nu 55 jaar. Het kan nog. Als ik nog een jaar of twee, drie blijf, zit ik hier tot mijn pensioen. Ik ben benaderd voor andere banen, maar bij afweging was het toch altijd minder. Behalve dan dit aanbod. Van die drie dagen zou Peters waarschijnlijk al wel goed kunnen rondkomen, hij kreeg ook nog eens een klus in Enschede voor de herinrichting van het muziekplein, iets waarvoor de gemeente schijnt terug te deinzen. Nee, ik vind het juist sterk. Er is in Enschede juist een sterke traditie dat de gemeente het voortouw neemt. Ik zie het zo dat de gemeente nu de cultuurinstellingen aan het werk zet. Om dan genadeloos door te halen over de slechte begrotingen onder de schouwburg en het muziektheater. Ik woon vanaf 1994 in het oosten en ik hoor niet anders dan gedonder met begrotingstekorten. De financiële basis is heel slecht. Er is een lening voor de bouw verstrekt met de mededeling dat die in dertig jaar moet worden terugbetaald. Dat drukt dus op de exploitatie. Ik wil dat anders gaan doen. Er zal bijvoorbeeld een hotel gebouwd worden. De opbrengsten daarvan zullen ten goede moeten komen aan de cultuur, dan schep je een gezonde financiële situatie. Bedrijfsleven De Hogeschool Enschede staat op de kaart na zeven jaar Peters! De man in kwestie is het met de stelling roerend eens. In Enschede geldt de wet van de stimulerende achterstand. We zijn organisatorisch van heel ver gekomen, maar we zijn nu op een punt gekomen dat Enschede landelijk voorop loopt, zoals de wijze waarop we small business hebben gerealiseerd, de samenwerking met het MKB. MKB-Nederland heeft beneden in de hal een ondernemerswinkel ingericht. Dat is uniek. Er hangt op de UT een gigantisch superioriteitsgevoel, ingegeven door angst Het bedrijfsleven als stimulans van het hoger onderwijs. Vaak met gesloten beurzen waarbij we afspraken maken in convenanten en waardoor we de beschikking kregen bijvoorbeeld over een gastdocent. We moeten wel, we hebben geen goed geoutilleerde onderzoekspoot zoals bij de Universiteit Twente waar heel veel geld door binnenkomt. Peters is erg enthousiast over minister Hermans die ook toegepast onderzoek stimuleert bij het HBO. Dat is in Enschede direct opgepakt door de opzet van verschillende kenniscentra. En dat wordt gecoördineerd door lectoren die of uit het bedrijfsleven komen of er met één been instaan. Toch wordt hij dagelijks geconfronteerd met mensen die het niet helemaal begrijpen. Van studenten die in het buitenland gewerkt hebben en die daarvoor geen studiepunten extra kregen ( ze spreekt daardoor beter Engels dan ik ), van de concurrentie met (godbeter het) de LOI. Niet inhoudelijk natuurlijk, maar omdat ze daar gewoon de zaakjes organisatorisch, financieel en communicatief goed voor elkaar hebben. De ruzie met de Universiteit Twente is ogenschijnlijk opgelost, maar Peters voelt dagelijks de hautaine wijze waarop de UT naar het HBO kijkt. Er hangt daar een gigantisch superioriteitsgevoel. Ingegeven door angst. Een fusie zou mijns inziens een oplossing zijn tot verder verbetering van het HBO en wetenschappelijke onderwijs. Ook richting bedrijfsleven. Zijn opvolger zou toch wel uit het onderwijs moeten komen, dan zeker toch feeling daarmee hebben, want een onderwijsinstelling is niet te runnen als een bedrijf. Het blijven ambtenaren. En de man of vrouw na Peters komt in een gespreid bedje. Zijn tegenwerpingen zijn voor de vorm. Een ambtenaar als ondernemer. Maar die wel blijft werken voor ambtenaren, voor de politiek. Dus hij zal het wel redden. 11 Het nieuwe onderkomen van de Hogeschool Enschede. Twentevisie. 03/2001
14 Nieuws & feiten Twentevisie. 03/2001 In het concept Bereikbaarheidsprofiel Van Beter naar Concreter dat Landsdeel Oost 1 februari jl. aan minister Netelenbos van Verkeer en Waterstaat heeft aangeboden, wordt de nadruk gelegd op maatregelen die de knelpunten rond weg-, spoor-, en vaarweginfrastructuur en het openbaar vervoer op kunnen lossen. Het Bereikbaarheidsprofiel bevat een 120- tal concrete projecten, uiteenlopend van spoorverdubbeling, verdieping van vaarwegen, light-rail tot het verbeteren van provinciale wegen. Met de uitvoering van dit profiel is een bedrag van bijna ƒ 20 miljard gemoeid. De komende maanden zullen de landsdeelpartners nog met het Rijk overleggen over middelen en verdere aanpak. NV Twentsche Kabel Holding heeft overeenstemming bereikt over de volledige overname van alle aandelen van Ekhov AB te Zweden, houdstermaatschappij van VMC Elteknik in Zweden en Denemarken. Ekhov AB is een groep van handelsondernemingen op het gebied van componenten en systemen voor de telecommuniecatiemarkt. De omzet van de groep bedraagt op jaarbasis ca. EUR 14 mln. Bij de onderneming zijn 35 personen werkzaam. TKH behaalde over 1999 met 2671 medewerkers een omzet van EUR 524 miljoen en een nettowinst van EUR 29,8 mln. Het Holtense bedrijf Nido Universal Machines BV, onderdeel van de Schmidt Groep in Duitsland, ondersteunt het moederbedrijf bij een vestiging in Kiev (Oekraïne) voor de productie van zoutstrooiers. Eerder was Nido al betrokken bij de start van een fabriek in Polen, waar zoutstrooiers worden geproduceerd voor de interne Poolse markt. In 2000 leverde Nido al ruim 30 zoutstrooiers aan de stad Kiev, welke grotendeels werden geproduceerd in het Poolse bedrijf. Met het uitbreiden van de productie naar deze landen, exporteert Nido de specifieke technologie die in Holten ontwikkeld is. De Oekraïne, die vooral in het noorden lange, Nidi Universal Machines produceert zoutstrooiers in Kiev. strenge winters kent, heeft 50 miljoen inwoners. De hoofdstad Kiev telt circa 3 miljoen inwoners. De voorzitter van de Raad van Bestuur van de Saxion Hogescholen Enschede en Deventer, dr. A. Peters, heeft te kennen gegeven de Saxion Hogescholen te willen verlaten om een eigen adviespraktijk te starten. Met deze stap keert hij terug naar zijn oorspronkelijke vakgebied: ruimtelijke ordening, stedelijke en regionale ontwikkeling. Als eerste opdracht zal hij leiding geven aan de ontwikkeling van het Muziekkwartier te Enschede. De heer Peters kwam in 1994 naar Enschede om de reorganisatie van de Hogeschool Enschede op zich te nemen. Voor zijn verdiensten op het gebied van de internationalisering van het hoger onderwijs, ontving hij in 1994 een ere-doctoraat van Teeside University (G.B.). De Raad beraadt zich op de opvolging van de heer Peters en streeft ernaar hierin per 1 mei te kunnen voorzien. Bouwconcern Janssen de Jong Groep heeft 31 januari jl. definitieve overeenstemming bereikt over de overname van Hercuton BV. Hercuton is actief in de systematische bouw van bedrijfsgebouwen d.m.v. geprefabriceerde betonelementen. Bij het bedrijf zijn ca. 60 personen werkzaam. De omzet bedraagt ca. ƒ 70 miljoen. De Janssen de Jong Groep heeft in Hengelo (Westermaat) een drietal bedrijven gevestigd t.w.: Bruns en Bonke Bouw BV, Remco Ruimtebouw BV en Janssen de Jong Plancoördinatie BV. Hercuton realiseert thans, op het bedrijvenpark Twentepoort Oost te Almelo, o.a. het bedrijfspand voor Mulder Verweg te Almelo. Spectrum Prints Hengelo, gespecialiseerd in vlakzeefdrukwerk, belettering en full colour digitaal printen, meldt een primeur in Nederland: Proveil instructieborden voor verhoogde bedrijfsveiligheid op bouwplaatsen. Na Spanje, Italië en Frankrijk heeft Nederland nu ook een eigen versie van het Arbo-gekeurde veiligheids-/calamiteitenbord voor de bouwwereld. Alle geboden, verboden en waarschuwingen staan vermeld op één informatiedrager, die als kunststof bord of als spandoek leverbaar is. Met deze instructieborden voegt Spectrum Prints een belangrijk product toe aan haar omvangrijke totaalpakket. Primeur in Nederland: het Proveil-instructiebord voor de bouw van Spectrum Prints in Hengelo. Medio februari 2001 ging Spruyt Holland Verpakkingen in Neede van start met het volautomatisch aanbrengen van electromagnetische (EM) artikelbeveiliging in verpakkingen, voordat artikelen in distributiecentra van retailers of bij winkels aankomen. Spruyt Holland springt hiermee o.a. in op de uitkomsten van een praktijkonderzoek (1998) van het Vakcentrum Levensmiddelen dat concludeert dat het EM beveiligingssysteem de criminele derving, in geldwaarde, met 70% reduceert en wanneer toegepast in supermarkten, de brutomarge zal verbeteren met minimaal 0,5%. Virtu Secure Webservices BV, housing-aanbieder in Twente, is officieel van start. De locatie, het voormalig pand van De Nederlandsche Bank te Enschede, heeft intern een face-lift gekregen en is nu voorzien van alle moderne technologieën t.b.v. co-locatie en hosting. Virtu biedt een unieke beveiligde ruimte voor Internet providers, Application providers, Content providers en andere organisaties met eigen grootschalige IT-activiteiten. Dit geeft de mogelijkheid dat bedrijven hun eigen dienstverlening kunnen uitbouwen. Door nauwe samenwerking met de NDIX - de tweede Internet exchange in Nederland, in hetzelfde pand gehuisvest - kan zij de mogelijkheden van Internet optimaal benutten. OLM Accountants en Belastingadviseurs met tien vestigingen in Overijssel opereren voortaan onder de naam Countus accountants + adviseurs. Een naam die, in combinatie met het nieuwe logo, past bij wat Countus is en doet: accountans en adviseurs voor het middenen kleinbedrijf in Oost-Nederland. EHCO-KLM Kleding NV heeft over het jaar 2000 een recordomzet van 195 miljoen gulden behaald, 15% meer dan in het jaar 1999. Rekening houdend met de resultaten van de halverwege 1999 geacquireerde Duitse onderneming Hospita Saeger bedroeg de stijging meer dan 11%. Het resultaat voor belasting en rente was ruim 13,5
miljoen gulden en daarmee 6% hoger dan vorig jaar. De fors hogere omzetten werden behaald in zowel de Benelux als ook in Frankrijk en Duitsland. EHCO-KLM, sinds aanvang 2000 onderdeel van de Scandinavische beroepskledinggroep Kansas Wenaas A/S, vierde in 2000 haar 70-jarig bestaan en heeft in totaal 600 medewerkers. De Universiteit Twente organiseert in samenwerking met een aantal organisaties, waaronder de OOM, een competitie, onder de naam E-Match, voor het beste ondernemingsplan op het gebied van elektronisch zaken doen. De wedstrijd is bedoeld voor iedereen die creatief en ondernemend wil zijn met ICT- en marktkansen, zoals (ICT)- starters en studenten en medewerkers van zowel de Saxion Hogeschool Enschede als de Universiteit Twente. De ondernemingsplannen worden op 13 juni a.s. gepresenteerd. Aansluitend hierop is de prijsuitreiking waarin het winnende team wordt beloond met een prijs van ƒ 10.000,-. Op 20 februari jl. werd in Den Haag een contract ondertekend tussen Cogas in Almelo en KPN waarin werd overeengekomen dat Cogas de komende twee jaar elektrische energie gaat leveren aan de KPN, waarvan een deel duurzame energie zal zijn. In totaal gaat het om ca. 700 vestigingen waarvan Cogas de facturering gaat verzorgen. Hierdoor krijgt KPN een beter inzicht in het energieverbruik per regio. Van deze 700 vestigingen worden er per 1 januari 2001 een drietal rechtstreeks door Cogas van elektriciteit voorzien. Aan de overige vestigingen wordt per 1 januari 2002 ook rechtstreeks elektriciteit geleverd. Op 17 april a.s. zal de nieuwe Stadscampus van de Saxion Hogeschool in Enschede officieel in gebruik genomen worden onder de titel: Het nieuwe gezicht van het hoger onderwijs. Dit complex is de nieuwste Hogeschool van Nederland en het bouwkundig resultaat van een nieuw ontwikkelde onderwijsvisie. Het gebouw herbergt veel elementen en voorzieningen, die in het Nederlandse hoger beroepsonderwijs nieuw zijn. De Stadscampus maakt haar naam waar aangezien naast bijzondere onderwijsvoorzieningen (onderwijspaviljoens en een studielandschap van ca. 2500 m 2 ) ook recreatieve en culinaire faciliteiten onder één dak gebracht zijn. Uit de TACT-Barometer 2000 van KPN TACT blijkt dat meer dan de helft van Zakelijk Nederland in 2000 slecht bereikbaar was. Slechts 47% van de onderzochte bedrijven voldeed aan de gestelde normen. Dat betekent dat één op de twee zakelijke telefoontjes die dagelijks in Nederland Bij de presentatie van de nieuwe naam van OLM, Countus accountants + adviseurs werd door algemeen directeur Jan Teeselink aan gastspreker prof.dr. Anne van der Meiden een attentie met het nieuwe beeldmerk overhandigd. worden gepleegd niet naar tevredenheid van de beller wordt afgehandeld. In 2000 is geen verbetering te zien t.o.v. van het jaar daarvoor. Ook constateert TACT dat de toegenomen diversiteit van kanalen (telefoon, fax, e-mail) een negatieve invloed heeft op de bereikbaarheid. Nieuwe bereikbaarheidsalternatieven leiden niet automatisch tot een betere bereikbaarheid. Op 2 januari jl. werd het nieuwe bedrijfspand van Cash & Carry Groothandel Van der Wurp BV in gebruik genomen. Het pand van ca. 2000 m 2 is gelegen op het bedrijventerrein de Marssteden in Enschede. Cash & Carry is een zelfbedieningsgroothandel voor winkeliers en business-to-business op het gebied van kantoorartikelen en papierwaren. De gemiddelde koopwoning in Nederland is in 2000 11,9% duurder geworden, zo blijkt uit de jaarcijfers van de NVM. Dit percentage ligt iets hoger dan de 8 à 10% die de branchevereniging voor makelaars eerder in 2000 verwachtte. Voor 2001 verwacht de NVM zeker geen prijsdaling, maar een gematigder prijsstijging van de gemiddelde woning van 6%. Deze prognose is gebaseerd op de minder snelle prijsstijging die in het najaar van 2000 inzette. De heer ing. Joeri Jongeneel is per 1 januari 2001 als organisatie-adviseur in dienst Het nieuwe pand van Cash & Carry Groothandel Van der Wurp. getreden bij Balance & Result Organisatie Adviseurs BV in Enschede. Eerder, op 1 november 2000, trad de heer drs. Pascal Maus in dienst als senior organisatie adviseur bij genoemde organisatie. Voetbalclub Heracles heeft 3 februari jl. met de Christelijke Scholengemeenschap Het Noordik en ROC Twente Plus een intentieverklaring getekend waarin deze drie partijen aangeven tot samenwerking te willen komen op het gebied van onderwijs, begeleiding en sportbeoefening. Na een half jaar wordt de verklaring omgezet in een samenwerkingsovereenkomst om samen de voetbalschool van Heracles op te zetten. Heracles heeft 54 jeugdvoetballers in opleidingen; zij trainen vier keer per week van half vijf tot zes. Omdat niet alle 54 de top zullen bereiken, is het belangrijk dat zij hun schoolcarrière niet verwaarlozen. Met de oprichting van de voetbalschool kunnen de voetballers beter begeleid worden. Het streven is de voetbalschool op 1 september 2001 van start te laten gaan. Bij de jaarlijkse wedstrijd Europa s Culinair Koken heeft Jacky Adams van Golden Tulip Hotel De Broeierd in Enschede de tweede prijs gewonnen in de categorie Vegetarisch Koken. Deze wedstrijd is onderdeel van de horecavakbeurs BBB. 15 Nieuws & feiten Twentevisie. 03/2001
c o l u m n p e n s i o e n e n Een natuurlijk moment om de koe bij de hoorns te vatten? Wet Fiscale Behandeling Pensioenen 17 Op 1 juni 1999 is de wet Fiscale Behandeling Pensioenen in werking getreden. Deze wet - in de wandelgangen de wet Witteveen geheten - geeft u de mogelijkheid de pensioenregeling ten behoeve van uw medewerkers op individueel niveau in te laten vullen. De pensioenregelgeving was dan ook dringend aan vernieuwing toe. Ook op het pensioenterrein vinden maatschappelijke ontwikkelingen plaats. Er bestond behoefte aan flexibilisering en individualisering van pensioenregels. Uiterlijk 1 juni 2014 dient u uw pensioenregeling te hebben aangepast! Wat betekent dit voor u? In deze nieuwe wet is een wettelijke basis gelegd voor diverse maatschappelijke ontwikkelingen waar u en uw medewerkers reeds enige tijd mee te maken kregen. Op individueel niveau kan de pensioenuitkering worden gevariabiliseerd, bijvoorbeeld om de eerste jaren na pensionering een hoger inkomen te realiseren. Tweeverdieners kunnen bijvoorbeeld besluiten (tijdelijk) het nabestaandenpensioenen uit te ruilen tegen een hogere aanspraak op ouderdomspensioen. U kunt uw medewerkers aanbieden hun spaarloon te gebruiken om specifieke aanvullende ingrediënten van de regeling te financieren. Over de mogelijkheden van een pré-pensioenregeling rep ik niet eens; deze zijn in een reeds eerder verschenen column ter sprake gekomen. Kortom, uitstekende faciliteiten om de pensioenregeling te upgraden naar een serieuze primaire arbeidsvoorwaarde. In de huidige krappe arbeidsmarkt een uitstekend instrument om uw medewerkers - of potentiële medewerkers - te belonen en te motiveren! Aftrekruimte lijfrente beperkt; oplossing via pensioen? Nu de aftrekruimte binnen het lijfrentesysteem fors is beperkt, worden de mogelijkheden om te sparen voor vervroegde pensionering en/of oplossen van in het verleden opgelopen pensioenbreuken aardig beperkt. Vaak wordt gevraagd of hiervoor een oplossing op. De nieuwe pensioenwet biedt de mogelijk om naast de bestaande pensioenregeling een vrijwillige pensioenregeling te koppelen. De extra regeling zegt een pensioen toe dat maximaal gelijk is aan het fiscaal toegestane pensioen onder aftrek van de pensioenopbouw in de basisregeling. Bij bijvoorbeeld een beschikbare premieregeling op pensioenleeftijd 65 jaar kan een extra regeling worden gekoppeld die uitgaat van een pensioenleeftijd van 60 jaar inclusief een overbruggingspensioen. De premiestaffel bij pensioenleeftijd 60 verminderd met de premiestaffel bij pensioenleeftijd 65, is de vrijwillige extra pensioenruimte. Deze kan nog worden vermeerderd met de premie voor het overbruggingspensioen (AOW). De vrijwillige pensioenregeling gaat uit van een extra pensioen-spaar-mogelijkheid voor de werknemers waarbij de premie volledig voor rekening van de werknemer kan komen. De werkgever biedt hierbij de mogelijkheid tot participatie tegen een collectief tarief en de werknemers kunnen in plaats van via lijfrenteverzekeringen nu extra sparen via de pensioenregeling. De premiebetaling dient echter wel via het loon te lopen, waardoor ook direct fiscaal voordeel door de werknemer wordt genoten. Conclusie Naar alle waarschijnlijkheid zal de huidige (collectieve) pensioenregeling worden gekenmerkt door starre (collectieve) bepalingen. De invoering van de wet betekent dat u vroeg of laat de pensioenregeling dient aan te passen. Vat derhalve tijdig de koe bij de hoorns om volop de gelegenheid te hebben na te gaan welke mogelijkheden de wet Fiscale Behandeling Pensioenen uw organisatie biedt. Consulteer uw pensioenadviseur om één en ander te laten analyseren. Dit dient te gebeuren vanuit de visie dat alles exact moet aansluiten op uw wensen en die van uw werknemers en de geest van uw onderneming. W.H.H. Horck De auteur is als manager werkzaam bij TSA Pensioenen Twentevisie. 03/2001
Safe Internet: belangenbehartiger van internetgebruikers Vertrouwen in een veilig 18 Safe Internet is een initiatief van Jan Baan. Het Veilig Verkeer Nederland van het internet willen ze worden, de mensen van de Safe Internet Foundation (SIF). Ze hebben steun van niet de minste bedrijven en instellingen in ons land. Multinationals als Shell, KPN en Akzo Nobel doen eraan mee, de ministeries van Verkeer en Waterstaat en Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, maar ook onvermoede organisaties als belangenorganisatie Jantje Beton en speelgoedketen Bart Smit. De organisatie is een initiatief van Jan Baan, oprichter van het inmiddels niet meer beursgenoteerde softwareconcern Baan. Hij is als voorzitter teruggetreden. Zijn opvolger is ir. Carlo d Agnolo, directeur van Enschedé / Sdu, ontwikkelaar en producent van paspoorten, rijbewijzen en andere hoogbeveiligde documenten waaronder bankpassen en chipcards. Dat bedrijf is een van de meest vertrouwde bedrijven in Europa. (Willem Nijeboer) Bedrijven vinden het internet helemaal niet veilig, maar ze kunnen er niet meer omheen. Daarom nemen ze beschermingsmaatregelen in de vorm van virusscanners en zogeheten firewalls. Op veel plaatsen wordt gewerkt aan het veiliger maken van betalingen via internet. Nu nog wordt bijvoorbeeld voor het boeken van een vliegticket gevraagd om het nummer van de creditcard. Het zal niet lang meer duren - hooguit een jaar of twee - dan is dat geheel uit de tijd. Dan zijn er betaalmethoden waarmee de consument overal terecht kan. De Rabobank heeft kort geleden een systeem in gebruik genomen waarmee het publiek veilig kan bankieren en beleggen. De Postbank maakt gebruik van een ander systeem. Nog maar weinig mensen betalen via internet, zodat de betalingsmethoden verder kunnen worden ontwikkeld, zegt d Agnolo. Twentevisie. 03/2001 Het veilig betalen via internet is maar één van de aspecten waarmee Safe Internet zich bezig houdt. Het veilig versturen van
internet moet groeien persoonlijke of vertrouwelijke informatie is een ander onderwerp. Er is geen twijfel over dat daaraan behoefte is. Veel bedrijven bieden oplossingen om elektronische post gecodeerd te kunnen uitwisselen. Zelfs Yahoo, aanbieder van gratis internetadressen, biedt nu zogeheten secure e-mail aan. Vandaag hebben orderbevestigingen per e-mail juridisch geen betekenis. Dat zal pas komen wanneer er een waterdicht systeem bestaat voor een elektronische handtekening en wanneer de ontvanger van de mail met zekerheid kan vaststellen dat niemand onderweg de tekst van de e-mail heeft veranderd. Bij een bedrijf heeft de systeembeheerder bijvoorbeeld toegang tot alle data. Voor zo iemand is het een koud kunstje om - als hij kwaad wil - de inhoud van een e-mailbericht te veranderen zonder dat de ontvanger het merkt. Voor al die problemen bestaan al oplossingen. Maar ze zijn voor het brede publiek te duur of het ontbreekt aan een standaard. Beveiligingsmethode Met dit soort zaken is het net als met een fax: aan één fax heb je niets. Als een goede relatie ook een fax heeft, kun je er gebruik van maken. Wanneer zo ongeveer iedereen een fax heeft kun je er snel informatie mee verspreiden. Elektronische post via internet heeft nu al een belangrijk deel van de functie van de fax overgenomen. Maar zo lang de ontvanger niet beschikt over dezelfde beveiligingsmethode als de verzender, zo lang is het onmogelijk op een betrouwbare manier betalingsopdrachten, bestellingen en liefdesbrieven te versturen. Het publiek zal pas op grote schaal gebruik maken van de mogelijkheden die internet biedt, wanneer het vertrouwen daarin groot is. Het is net als in de fysieke wereld. Het heeft ook een hele tijd geduurd voordat mensen bankbiljetten vertrouwden. Wie een biljet niet vertrouwt, kan de echtheidskenmerken controleren. Safe Internet wil bevorderen dat er bij het grote publiek en bij bedrijven voldoende vertrouwen ontstaat. Identificatie d Agnolo verwacht dat iedereen binnen enkele jaren een pinpas op zak heeft waarop zijn of haar elektronische sleutel staat. Die sleutel heeft een gezamenlijk kenmerk, maar ook een uniek kenmerk. Technici noemen dat een asymmetrische sleutel. d Agnolo vergelijkt het met een gewone huissleutel. Beide partners hebben precies dezelfde sleutel om het huis in te komen. Die sleutels zijn symmetrisch. In een appartementencomplex hebben de bewoners asymmetrische sleutels. Die hebben een gezamenlijk kenmerk waarmee ze de deur van de hoofdingang kunnen open krijgen en een uniek gedeelte waarmee ze toegang krijgen tot hun eigen appartement. Een digitale asymmetrische sleutel maakt het mogelijk te controleren of de elektronische post inderdaad afkomstig is van de afzender. Zo n sleutel zet je niet op de harde schijf van de pc, maar op een smartcard, zegt d Agnolo. Die pinpas is de eenvoudigste versie van identiteitscontrole. d Agnolo toont een toetsenbord-met-gleuf. Kaart erin en het tikken kan beginnen. Bij zijn bedrijf staat ook een systeem waarbij de vingerafdruk kan worden afgelezen en vergeleken met wat op de chip is opgeslagen. Dat is een vorm van biometrische identificatie. Een ander biometrisch systeem controleert de iris in het oog. Die is net als de vingerafdruk van iedereen verschillend. Helemaal veilig is het om pinpas, vingerafdruk en iris alle drie te gebruiken. Maar ieder systeem heeft zijn eigen prijs, dus de combinatie van deze methoden zal waarschijnlijk alleen worden gebruikt bij bedrijven zoals banken die belang hebben bij een zeer hoge graad van veiligheid. Wapens bestellen Niet alleen bedrijven hebben belang bij een veilig internet. Particulieren zijn net zo min blij wanneer ze via internet een virus in hun computer hebben. Bijna alle computers zijn uitgerust met een antivirusscanner. Maar hoe vaak haalt u de laatste versie daarvan op om u te beschermen tegen de nieuwste virusversies? Afscherming is een onderwerp dat ook de warme belangstelling heeft van Safe Internet. Niet alleen tegen virussen, maar ook tegen allerlei informatie waarop mensen helemaal geen prijs stellen. Weet u waarnaar uw kinderen kijken en met wie ze via de chatbox in contact komen? U denkt misschien alleen aan porno, maar mijn zoon liet me pas geleden een Amerikaanse site zien waarop je wapens kunt bestellen. Er zijn sites waarop instructie is te vinden over hoe je zelf bommen kunt maken of hoe je jezelf van het leven kunt beroven. Jantje Beton Die activiteiten verklaren waarom bijvoorbeeld Jantje Beton deelnemer is in Safe Internet. Vroeger beheerde de organisatie speeltuintjes. Maar kinderen spelen nauwelijks nog in speeltuintjes. Ze spelen computerspelletjes. Eén van de doelstellingen van Jantje Beton is dat kinderen veilige spelletjes spelen op de computer. Daarom zijn ze actief binnen Safe Internet. We hebben goede contacten met hackers Dat geldt ook voor de speelgoedketen Bart Smit, die vanaf het begin aan Safe Internet bijdraagt. Wij onderscheiden verschillende categorieën gebruikers. Jongeren vormen een belangrijke categorie. Hun willen we extra hulp bieden. Omgekeerd leren we veel van jongeren. Jantje Beton heeft hen een aantal filters laten testen die afschermen tegen ongewenste informatie. Jongeren blijken heel anders met dit soort dingen om te gaan dan volwassenen. Het ministerie van justitie is bezig met wetgeving tegen fraude op internet. Safe Internet is lid van een ministeriële werkgroep die daarmee bezig is. De informatie die we via zulke kanalen opdoen geven we door. Met Safe Internet proberen we een maatschappelijk doel te dienen. De organisaties die erin deelnemen leveren ons geld of deskundigheid. En voor alle duidelijkheid: ook van de deskundigheid van hackers (internetinbrekers) probeert Safe Internet gebruik te maken. We hebben goede contacten met die wereld, zegt d Agnolo voorzichtig. 19 Twentevisie. 03/2001
Met Verosol heeft Blydenstein-Willink een uniek product dat wel een beursgokje Nieuwe economie, 20 Het Rabo-beursspel wordt maandelijks gespeeld tijdens de opname van Memphis. De bezoekers kunnen raden hoe hoog de AEX staat. De heer Broekman uit Nijverdal (rechts) zat er met 615 punten het dichtste bij. Hij kreeg uit handen van Sjoerd van Es van de Rabobanken Twente een fles wijn met een stukje kaas. Twentevisie. 03/2001 Het jaar begon goed, dankzij de tussentijdse renteverlaging van Alan Greenspan (topman van de Amerikaanse federatie van banken), maar toen hij dat instrument voor de tweede keer inzette, werkte het juist averechts, analyseert Sjoerd van Es van de Rabobanken in Twente. Hij geeft zijn mening over de ontwikkeling van de beurzen in februari. Fondsen uit de nieuwe economie (vooral internetbedrijven) zijn nog steeds niet populair, de reguliere bedrijven zijn in. En deze maand aandacht voor Blydenstein- Willink. Een koopje, noemt Van Es het, hoewel er bij aangetekend wil zien dat zijn werkgever de Rabobank geen koopadvies geeft voor dit aandeel. Van Es vindt dat de strategische heroriëntatie van Blydenstein- Willink een goede zet. In de komende tijd zal de redactie trachten dit aandeel kunstmatig omhoog te krijgen. Greenspan verlaagde in januari de rente omdat hij de verzwakte Amerikaanse economie wil stimuleren. Ongekend lang, meer dan tien jaar achtereen, heeft Amerika een voortdurende hoge economische groei gehad. Na de vette jaren komen de minder vette jaren en op de financiële markten is onzekerheid over een mogelijke recessie in de VS. De eerste renteverlaging met een (door Jan Medendorp) half procent werd opgevat als een goede stap richting van economisch herstel. Ja, ik spreek liever van minder vet dan van mager, gelet op de ontwikkelingen. Eind januari haalde Greenspan opnieuw het rentewapen opnieuw uit de kast, opnieuw een verlaging van een half procent. Daarover waren de meningen sterker verdeeld, want een snelle renteverlaging suggereert angst. De economie koelt te snel af, en in dat scenario komen de winsten van de ondernemingen fors onder druk te staan. Philips De technologiesector die het nieuwe jaar goed begonnen was, kreeg te maken met een aantal winstwaarschuwingen zoals van netwerkbouwer Cisco Systems. De Nasdaq-index (ICT-sector) moest daarop fors in waarde terug. Dan neemt het vertrouwen in andere ICT-aandelen ook af, terwijl dat soms niet terecht is. Op de AEX kwamen de aandelen technologie, media en telecom ook onder druk te staan. Chipmachineproducent ASML presenteerde fraaie jaarcijfers maar constateerde wel een afzwakkende vraag van afnemers in de laatste maanden van 2000. Elektronicaconcern Philips presenteerde tegenvallende jaarcijfers, vooral het operationele resultaat was lager dan verwacht. Philips boekte wel een recordwinst, maar vergis je niet, dat was vooral dankzij een grote boekwinst over verkopen van bedrijven. Voor een goede beoordeling moet je vooral kijken naar de handel van Philips-apparaten. Bovendien meldde Philips ook dat de eerste helft van 2001 tegenwind verwacht. KPN grote verliezer KPN-Telecom was de verliezer van februari. Veel negatieve publiciteit. Het bedrijf werd geconfronteerd met een verlaging van de kredietwaardigheid door zowel Moody s als Standard & Poor s. En dat is niet zulk leuk nieuws, zegt van Es met gevoel voor understatement. De reden voor deze verlaging is de geschatte netto schuldenlast van EUR 22 miljard. Verlaging van de kredietwaardigheid betekent ook duurder geld lenen. Aangezien KPN van plan is om KPN Mobile in het najaar naar de beurs te brengen ter vermindering van deze schuld, werd met veel interesse gekeken naar de beursgang van Orange, de mobiele telefoniedochter van France Telecom. De beursintroductie van Orange bracht teleurstellend weinig op. Orange werd gewaardeerd op circa EUR 49 miljard, terwijl France Telecom in mei 2000 nog uitging van een waarde van EUR 150 miljard. Je zal begrijpen dat dit ook een negatief effect had op de koers van KPN en de gehele Europese telecomsector.